-
1 ode
vlevo od něho links von ihm;pozdrav od matky ein Gruß von der Mutter;dům od domu von Haus zu Haus;od prvního do posledního vom Ersten bis zum Letzten;třetí od konce der Drittletzte;den ode dne Tag für Tag;od rána seit früh;klíč od domu Hausschlüssel m -
2 ode
vlevo od něho links von ihm;pozdrav od matky ein Gruß von der Mutter;dům od domu von Haus zu Haus;od prvního do posledního vom Ersten bis zum Letzten;třetí od konce der Drittletzte;den ode dne Tag für Tag;od rána seit früh;klíč od domu Hausschlüssel m -
3 ode
-
4 von
+ dat1) ( räumlich)\von der Leiter steigen/fallen schodzić [ perf zejść] spaść z drabinydas Glas vom Tisch nehmen zabierać [ perf zabrać] szklankę ze stołulinks/rechts \von ihm na lewo/prawo od niego\von Posen nach Berlin z Poznania do Berlina\von wo kommt dieser Zug? ( fam) skąd przyjeżdża ten pociąg?2) ( zeitlich)die Zeitung \von gestern wczorajsza /gazeta\von wann ist dieser Brief? z którego dnia jest ten list?\von heute/morgen an od dziś/jutraein Brief \von den Eltern list od rodzicówder Kuchen ist \von mir ciast[k]o jest ode mniedas ist nett \von ihm to miłe z jego strony4) (fam: zur Angabe des Besitzes)das Auto \von meiner Schwester samochód mojej siostryein Kind \von vier Jahren czteroletnie dziecko\von etw erzählen opowiadać [ perf opowiedzieć] o czymś\von etw begeistert sein być czymś zachwyconym\von dieser Sache weiß ich nichts nic nie wiem o tej sprawie\von allen/der Mehrheit abgelehnt werden Vorschlag: zostać odrzuconym przez wszystkich/większość8) ( in Bezug auf)\von Beruf ist sie Ärztin z zawodu jest lekarzem9) ( als Adelsprädikat)der Prinz \von Wales Książę Walii\von wegen! ( fam) nigdy w życiu!, ale gdzież tam!, ależ gdzie tam! -
5 ездить
несов.1) сов. съе́здить куда л., на каком л. виде транспорта fáhren er fährt, fuhr, ist gefáhren на чём л. mit D D,е́здить в шко́лу, в университе́т, на рабо́ту, на заво́д на трамва́е — in die Schú le, in die Universität, zur Árbeit, in den Betríeb mit der Stráßenbahn fáhren
е́здить из шко́лы, из университе́та, с рабо́ты, с заво́да на авто́бусе — von der Schú le, von der Universität, von der Árbeit, vom Betríeb mit dem Bus fáhren
е́здить в Берли́н, за́ город, к роди́телям на маши́не, на по́езде — nach Berlín, ins Grüne, zu séinen Éltern mit dem Wágen, mit dem Zug fáhren
Он е́здит туда́ на велосипе́де. — Er fährt mit dem Fáhrrad dorthín.
Он всегда́ е́здит э́той доро́гой, по э́той у́лице. — Es fährt ímmer díesen Weg, durch díese Stráße.
Мы обы́чно е́здим туда́ купа́ться. — Wir fáhren gewöhnlich zum Báden dorthín. / Wir fáhren gewöhnlich dorthín, um zu báden.
Мы е́здим в го́род за поку́пками. — Wir fáhren in die Stadt zum Éinkaufen.
Мы е́здим туда́ отдыха́ть (в о́тпуск). — Wir fáhren in Úrlaub dorthín.
2) водить машину, постоянно пользоваться машиной какой л. марки fáhren er fährt, fuhr, hat gefáhren на чём л. → АРа́ньше он е́здил на "Ва́ртбурге", A тепе́рь на "Мерседе́се". — Früher hat er éinen Wártburg gefáhren, und jetzt fährt er éinen Mercédes [mer'tseːdɛs].
3) сов. съе́здить к кому л., куда л. - о пребывании где л. sein er ist, war, ist gewésen, о посещении besú chen (h) к кому л., куда л. A (дополн. обязательно)Ты е́здил сего́дня в библиоте́ку? — Warst du héute in der Bibliothék?
Ка́ждое ле́то мы сюда́ е́здим. — Jéden Sómmer sind wir hier [kómmen wir hierhér].
Я е́зжу к нему́ ка́ждый день. — Ich besú che ihn jéden Tag.
4) совершать поездку, путешествовать réisen (s), fáhren ↑ (s)Он ча́сто е́здит в А́встрию, в Росси́ю, за грани́цу. — Er reist [fährt] oft nach Österreich, nach Rú ssland, ins Áusland.
Э́тим ле́том мы е́здили по Кавка́зу. — Díesen Sómmer sind wir durch den Káukasus geréist.
Он обы́чно е́здит в мя́гком ваго́не. — Er fährt [reist] gewöhnlich érster Klásse.
Мы е́здим из Оде́ссы в Петербу́рг че́рез Москву́. — Wir fáhren [réisen] von Odéssa nach Pétersburg über Móskau.
Он ча́сто е́здит в командиро́вки. — Er macht oft Díenstreisen. / Er (ver)réist oft díenstlich.
Он мно́го е́здил и ви́дел мно́го интере́сного. — Er ist viel geréist und hat viel Interessántes erlébt.
Он е́здил по всей стране́. — Er ist durch das gánze Land geréist.
-
6 desert
I noun in pl.(what is deserved) Verdienste Pl.II 1. nounget one's [just] deserts — das bekommen, was man verdient hat
Wüste, die; (fig.) Einöde, die2. adjectivethe Sahara desert — die Wüste Sahara
öde; Wüsten[klima, -stamm]III 1. transitive verbverlassen; im Stich lassen [Frau, Familie usw.]2. intransitive verb[Soldat:] desertieren* * *I [di'zə:t] verb1) (to go away from and leave without help etc; to leave or abandon: Why did you desert us?) verlassen2) (to run away, usually from the army: He was shot for trying to desert.) fahnenflüchtig werden•- academic.ru/19848/deserted">deserted- deserter
- desertion II ['dezət] noun(an area of barren country, usually hot, dry and sandy, where there is very little rain: Parts of the country are like a desert; ( also adjective) desert plants.) die Wüste* * *de·sert1[dɪˈzɜ:t, AM dɪˈzɜ:rt]I. vi desertierento \desert from the army von der Armee desertierento \desert to the enemy zum Feind überlaufenII. vt1. (run away from duty)▪ to \desert sth etw verlassento \desert the army desertieren2. (abandon)3. (fail)▪ to \desert sb jdn im Stich lassenmy courage \deserted me mein Mut ließ mich im Stichdes·ert2[ˈdezət, AM -ɚt]I. nthis town is a cultural/an intellectual \desert diese Stadt ist eine kulturelle/intellektuelle Wüste* * *I ['dezət] Wüste f2. adj attrWüsten- II [dɪ'zɜːt]1. vt(= leave) verlassen; (= abandon) person, cause, party im Stich lassendesertieren, Fahnenflucht begehenby the time the police arrived the place was deserted — als die Polizei eintraf, war niemand mehr da
to desert to the rebels — zu den Rebellen überlaufen
* * *desert1 [dıˈzɜːt; US dıˈzɜrt]A v/t1. verlassen, im Stich lassen:desert the colo(u)rs MIL fahnenflüchtig werdenB v/i2. überlaufen, -gehen ( beide:to zu)desert2 [dıˈzɜːt; US dıˈzɜrt] s1. Verdienst n2. Wert m, Verdienst n:be judged according to one’s desert nach seinem Verdienst eingeschätzt werden3. get one’s just deserts seinen (gerechten) Lohn bekommendesert3 [ˈdezə(r)t]A s1. Wüste f2. Ödland n, Öde f:our town is a cultural desert in unserer Stadt tut sich kulturell überhaupt nichtsB adj1. Wüsten…:2. öde, wüst, verödet, verlassen:desert island einsame Insel* * *I noun in pl.(what is deserved) Verdienste Pl.II 1. nounget one's [just] deserts — das bekommen, was man verdient hat
Wüste, die; (fig.) Einöde, die2. adjectiveöde; Wüsten[klima, -stamm]III 1. transitive verbverlassen; im Stich lassen [Frau, Familie usw.]2. intransitive verb[Soldat:] desertieren* * *adj.wüst adj. n.Einöde -n f.Wüste -n f.Öde -n f. v.im Stich lassen ausdr.verlassen v. -
7 dead
1. adjective1) tot[as] dead as a doornail/as mutton — mausetot (ugs.)
I wouldn't be seen dead in a place like that — (coll.) keine zehn Pferde würden mich an solch einen Ort bringen (ugs.)
2) tot [Materie]; erloschen [Vulkan, Gefühl, Interesse]; verbraucht, leer [Batterie]; tot [Telefon, Leitung, Saison, Kapital, Ball, Sprache]the phone has gone dead — die Leitung ist tot
3) (expr. completeness) plötzlich [Halt]; völlig [Stillstand]; genau [Mitte]dead silence or quiet — Totenstille, die
dead calm — Flaute, die
dead faint — [totenähnliche] Ohnmacht
4) (benumbed) taub5) (exhausted) erschöpft; kaputt (ugs.)2. adverb1) (completely) völligdead easy or simple/slow — kinderleicht/ganz langsam
‘dead slow’ — "besonders langsam fahren"
dead drunk — stockbetrunken (ugs.)
2) (exactly)dead on target — genau im Ziel
3. noundead on two [o'clock] — Punkt zwei [Uhr]
1)in the dead of winter/night — mitten im Winter/in der Nacht
2) pl. the dead: die Toten Pl.* * *[ded] 1. adjective2) (not working and not giving any sign of being about to work: The phone/engine is dead.) tot2. adverb(completely: dead drunk.) völlig- academic.ru/18635/deaden">deaden- deadly 3. adverb- dead end- dead-end
- dead heat
- dead language
- deadline
- deadlock* * *[ded]I. adjshe's been \dead for three years sie ist [schon] drei Jahre totto be \dead on arrival beim Eintreffen ins Krankenhaus bereits tot sein\dead body Leiche fto drop \dead tot umfallento shoot sb \dead jdn erschießento be shot \dead erschossen werden2. inv (obsolete, not active) custom ausgestorben; feelings erloschen; (gone out) fire erloschen, aus fam; railway line stillgelegtacid rain has become a \dead issue über sauren Regen spricht heute keiner mehrmy cigarette is \dead meine Zigarette ist ausgegangen; (no longer in use)are these tins \dead? brauchst du diese Dosen noch?\dead language tote Sprache\dead volcano erloschener Vulkanmy legs have gone \dead meine Beine sind eingeschlafen\dead performance glanzlose Vorführung\dead capital totes Kapitalto be \dead on one's feet zum Umfallen müde seinand then the phone went \dead und dann war die Leitung totthe phone has gone \dead die Leitung ist totthe line went \dead die Leitung brach zusammenthat remark was a \dead giveaway diese Bemerkung sagte alleswow, \dead centre! hui, genau in die Mitte!to be in a \dead faint in eine tiefe Ohnmacht gefallen sein\dead silence Totenstille fwe sat in \dead silence keiner von uns sagte auch nur ein Wortto come to a \dead stop zum völligen Stillstand kommen▪ to be \dead tief und fest schlafento be \dead to the world fest eingeschlafen [o fam total weg] sein\dead ball toter Ball (Ball, der ohne Bewertung ins Aus geht)14.▶ to be \dead and buried tot und begraben sein▶ to be a \dead ringer for sb ein Doppelgänger von jdm sein, für jdn durchgehen können▶ I wouldn't be seen \dead in that dress so ein Kleid würde ich nie im Leben anziehen▶ I wouldn't be seen \dead in that pub in diese Kneipe [o ÖSTERR dieses Beisl] [o SCHWEIZ diese Beiz] würden mich keine zehn Pferde bringenII. advI'm \dead beat ich bin todmüdeyour analysis is \dead on target deine Analyse trifft genau ins Schwarzeyou're \dead right du hast vollkommen [o absolut] Recht!“\dead slow” „Schritt fahren“\dead certain todsicher fam\dead drunk stockbetrunkento have been \dead lucky Schwein gehabt haben slto be \dead set against sth absolut gegen etw akk seinto be \dead set on sth etw felsenfest vorhaben\dead silent totenstill\dead still regungslos\dead tired todmüdethe town hall is \dead ahead die Stadthalle liegt direkt da vorneto be \dead in the centre genau in der Mitte sein\dead on five o'clock Punkt fünf\dead on target genau im Ziel\dead on time auf die Minute genau3.▶ to stop \dead in one's tracks auf der Stelle stehen bleiben▶ to stop sth \dead in its tracks etw völlig zum Stillstand bringenhis political career was stopped \dead in its tracks seine politische Karriere fand ein jähes Ende▶ \dead straight:are you coming to the party? — \dead straight I am gehst du auf die Party? — darauf kannst du wetten! fam▶ to tell sb sth \dead straight jdm unverblümt die Wahrheit sagenIII. n1. (people)you're making enough noise to wake the \dead! bei dem Lärm kann man ja Tote aufwecken!let the \dead bury the \dead lasst die Toten die Toten begrabento come back from the \dead (come back to life) aus dem Jenseits zurückkommen, von den Toten zurückkehrento show [some] respect for the \dead den Toten Respekt zollen [o erweisen2.to rise from the \dead (recover from an illness) [von den Toten] auferstehen, wieder auferstehen iron; SPORT sich akk fangen3. (right in the middle)in the \dead of night mitten in der Nachtin the \dead of winter im tiefsten Winter* * *[ded]1. adj1) tot; plant abgestorben, tothe has been dead for two years — er ist seit zwei Jahren tot
to shoot sb dead — jdn erschießen or totschießen (inf)
you're dead meat ( if you come back here) (inf) — du bist ein toter Mann(, wenn du noch mal hierhin zurückkommst) (inf)
are these glasses/bottles dead? — können diese Gläser/Flaschen weg?
to be dead and buried, to be dead in the water — tot und begraben sein
See:11) (TYP)2. adv1) (= exactly) genauto be dead on time — auf die Minute pünktlich kommen; (clock) auf die Minute genau gehen
dead drunk — total betrunken, stockvoll (inf)
he was dead lucky — er hat Schwein gehabt (inf), er hat irrsinnig Glück gehabt
"dead slow" — "Schritt fahren"
3)to stop dead — abrupt stehen bleiben or (talking) innehalten
3. n1)2)in the or at dead of night —
* * *dead [ded]1. tot, gestorben:dead and gone tot und begraben (a. fig);be dead to the world umg hinüber sein:a) eingeschlafen seinb) das Bewusstsein verloren habenc) sinnlos betrunken sein;play dead sich tot stellen;a) gehirnamputiert sein pej,b) keinerlei geistige Interessen haben;dead man’s handle BAHN Sicherheitsfahrschaltungstaster m, SIFA-Taster m;wait for a dead man’s shoesa) auf eine Erbschaft warten,b) warten, bis jemand stirbt, damit man in seine Position nachrücken kann;he is dead of pneumonia er ist an Lungenentzündung gestorben;he is a dead man fig er ist ein Kind des Todes, er ist ein toter Mann;2. tot, leblos:dead matter tote Materie ( → A 23)3. totenähnlich, tief (Schlaf):be in a dead faint in tiefer Ohnmacht liegen4. umg restlos fertig, todmüde, zu Tode erschöpft5. unzugänglich, unempfänglich ( beide:to für):be dead to pity keinerlei Mitleid haben6. taub ( to advice gegen Ratschläge)7. gefühllos, abgestorben, erstarrt (Finger etc):go dead (jemandem) einschlafen ( → A 11)to gegen)9. tot, ausgestorben:dead language tote Sprache10. überlebt, veraltet (Sitten etc)11. erloschen (Feuer, Vulkan, Leidenschaft etc):go dead ausgehen (Zigarette etc)( → A 7)12. tot, geistlos13. unfruchtbar, tot, leer, öde (Gegend etc)15. JURa) ungültig (Abmachung etc)b) bürgerlich tot16. langweilig, öd(e) (Party etc)17. tot, nichtssagend, farb-, ausdruckslosdead market flauer Markt19. WIRTSCH tot (auch allg Wissen etc), gewinn-, umsatzlos:dead assets pl unproduktive (Kapital)Anlage;dead capital (stock) totes Kapital (Inventar)20. TECHa) außer Betrieb, tot:dead track totes Gleisb) defekt (Ventil etc):dead engine ausgefallener oder abgestorbener Motorc) leer (Batterie)22. ELEK strom-, spannungslos, tot23. TYPO abgelegt:dead matter Ablegesatz m ( → A 2)dead floor Blend-, Blindboden m;dead window totes Fenster25. Sack… (ohne Ausgang):dead street Sackgasse f26. dumpf, klanglos, tot (Ton)27. matt (Augen, Farben etc):dead gilding matte Vergoldung28. schal, abgestanden (Getränk)29. verwelkt, dürr, abgestorben (Blumen etc)30. (akustisch) tot:31. völlig, absolut, restlos, total:dead certainty absolute Gewissheit;dead silence Totenstille f;dead stop völliger Stillstand;come to a dead stop schlagartig stehen bleiben oder aufhören; → calm A 2, cert, earnest1 B, loss 1, ringer2 432. todsicher umg, unfehlbar (Schütze etc)a dead push ein verzweifelter, aber vergeblicher StoßB s1. stillste Zeit:in the dead of night mitten in der Nacht;the dead of winter der tiefste Winterrise from the dead von den Toten auferstehen;the dead and the living die Lebenden und die TotenC adv1. umg restlos, absolut, völlig, gänzlich, total:the facts are dead against him alles spricht gegen ihn;be dead asleep im tiefsten Schlaf liegen;dead beat umg wie erschlagen, fix und fertig;dead black tiefschwarz;dead drunk sinnlos betrunken;be dead right hundertprozentig recht haben;“dead slow” AUTO „Schritt fahren!“;dead straight schnurgerade;dead tired todmüde2. plötzlich, abrupt:stop dead (in one’s tracks) abrupt stehen bleiben oder aufhören3. genau, direkt:dead against genau gegenüber von (od dat);be dead set on ganz scharf sein auf (akk) umg* * *1. adjective1) tot[as] dead as a doornail/as mutton — mausetot (ugs.)
I wouldn't be seen dead in a place like that — (coll.) keine zehn Pferde würden mich an solch einen Ort bringen (ugs.)
2) tot [Materie]; erloschen [Vulkan, Gefühl, Interesse]; verbraucht, leer [Batterie]; tot [Telefon, Leitung, Saison, Kapital, Ball, Sprache]3) (expr. completeness) plötzlich [Halt]; völlig [Stillstand]; genau [Mitte]dead silence or quiet — Totenstille, die
dead calm — Flaute, die
dead faint — [totenähnliche] Ohnmacht
4) (benumbed) taub5) (exhausted) erschöpft; kaputt (ugs.)2. adverb1) (completely) völligdead easy or simple/slow — kinderleicht/ganz langsam
‘dead slow’ — "besonders langsam fahren"
dead drunk — stockbetrunken (ugs.)
2) (exactly)3. noundead on two [o'clock] — Punkt zwei [Uhr]
1)in the dead of winter/night — mitten im Winter/in der Nacht
2) pl. the dead: die Toten Pl.* * *adj.abgestorben adj.außer Betrieb ausdr.stromlos adj.tot adj.öd adj. -
8 od
praepvon; von … an, seit, ab -
9 od
vlevo od něho links von ihm;pozdrav od matky ein Gruß von der Mutter;dům od domu von Haus zu Haus;od prvního do posledního vom Ersten bis zum Letzten;třetí od konce der Drittletzte;den ode dne Tag für Tag;od rána seit früh;klíč od domu Hausschlüssel m -
10 od
vlevo od něho links von ihm;pozdrav od matky ein Gruß von der Mutter;dům od domu von Haus zu Haus;od prvního do posledního vom Ersten bis zum Letzten;třetí od konce der Drittletzte;den ode dne Tag für Tag;od rána seit früh;klíč od domu Hausschlüssel m -
11 od
od [ɔt] prep+gen1) ( kierunek) von +dat\od okna vom Fensterna wschód \od Warszawy östlich von Warschauwiatr \od morza Seewind m2) ( miejsce w przestrzeni) von +dat, zu +datokno \od podwórza Fenster nt zum Hofwejście \od tyłu Hintereingang m\od spodu von unten3) ( czas) seit +dat\od trzech godzin seit drei Stunden\od dwóch tygodni seit zwei Wochen\od dawna seit langem\od lat seit Jahren\od poniedziałku ab Montag, von Montag an\od wczoraj seit gestern\od dzisiaj ab heute\od jutra ab morgen\od poniedziałku do piątku von Montag bis Freitag\od rana do wieczora vom Morgen bis [zum] Abend, von morgens bis abends\od dziecka von Kind an1000 metrów \od brzegu Meter vom Ufer [entfernt]trzy przystanki \od dworca drei Haltestellen vom Bahnhof6) ( dolna granica zakresu) von +dat\od dwóch do trzech godzin zwei bis drei Stunden\od dwóch do pięciu razy dziennie zwei- bis fünfmal [ lub zwei bis fünf Mal] täglich\od informacji ogólnych do specjalistycznych von allgemeinen bis zu fachlichen Informationen8) ( przyczyna) von +dattwarz mokra \od łez/potu von Tränen/von Schweiß nasses Gesicht nt, tränen-/schweißnasses Gesichtochrypł \od krzyku er ist vom Schreien heiser gewordenuszy bolą \od hałasu vor Lärm tun die Ohren weh9) ( źródło pochodzenia) von +datlist \od mojej siostry ein Brief von meiner Schwesterpozdrowienia \od mojej mamy schöne Grüße von meiner Mutter10) ( przeznaczenie)klucz \od mieszkania Hausschlüssel mkluczyki \od samochodu Autoschlüssel mdziurka \od klucza Schlüsselloch ntubezpieczenie \od ognia/kradzieży Feuer-/Diebstahlversicherung f11) ( specjalność)nauczyciel(ka) [\od] polskiego Polnischlehrer(in) m(f)fachowiec \od budowy okrętów Schiffbaufachmann(-frau) m(f)ubranie \od święta Festkleidung f13) ( odstępstwo) von +datzwolniony \od płacenia podatku steuerfrei, von der Steuer befreitwyjątek \od reguły eine Ausnahme von der Regel14) ( porównanie) alsona jest młodsza \od siostry sie ist jünger als ihre Schwesteron jest niższy \ode mnie er ist kleiner als ichpłacić \od sztuki pro [ lub je] Stück zahlenpraca płatna \od godziny Stundenarbeit f16) ( uwarunkowanie) von +datto zależy \od zgody samorządu/rodziców es hängt von der Zustimmung der Verwaltung/der Eltern ab\od przypadku do przypadku ( pot) von Fall zu Fall, gelegentlich\od stóp do głów von Kopf bis Fuß, vom Scheitel bis zur Sohle\od wielkiego dzwonu an großen Feiertagen\od a do z von A bis Z -
12 vacuus
vacuus, a, um, leer, ledig, entblößt, frei, ohne etw., I) eig.: A) im allg.: a) adi.: α) absol.: v. loca (Plätze im Theater), Cic.: v. tabeilae, Quint.: domus Ditis vacuae (öde) et inania regna (das Reich der Schatten), Verg.: vacuae (ausgeräumte) domus et inania (ausgeplünderte) templa, Tac.: u. theatrum, Hor.: aula, Hor.: vacua castra hostium, Caes.: aër, Verg. u. Hor.: aliquam partem aedium vacuam facere (räumen), quo Hispala immigraret, Liv.: prope continuatis funeribus domos vacuas novo matrimonio facere, Liv. (vgl. vacuefacio). – β) m. Abl.: nihil igni vacuum, Cic.: arvum arboribus v., Colum.: vites v. fructu, Colum.: v. moenia defensoribus, Liv.: v. agri cultoribus, Ov.: vacua dentibus ora, Tac.: locus hominibus plenus, amicis vacuus, Sen. – γ) m. ab u. Abl.: Messana ab his rebus... vacua ac nuda est, Cic.: v. oppidum ab defensoribus, Caes.: mare v. ab hostibus, Liv.: telum a spiculis vacuum, Cels. – δ) m. Genet.: ager aridus et frugum vacuus, Sall.: Romana urbs v. annonae, Claud. Mam.: iam animae vacuus, entseelt, Apul. – b) subst., vacuum, ī, n., der leere Raum, die Leere, vacuum minus intus habere, Lucr.: per vacuum incurrere, Hor., od. irrumpere, Liv.: in vacuum se extendere (v. Ästen), Verg.: libera per vacuum ponere vestigia, Hor.: taurorum cornua iactantur in vacuum, die (zornigen) Stiere bohren mit den Hörnern in die Luft, Sen.
B) insbes.: 1) frei, erledigt, unbesetzt, herrenlos, erblos, prudentiae doctrinaeque possessio... quasi caduca et v., Cic.: v. centuria, Cic.: praeda, Cic.: possessio regni, Caes.: Armenia, Tac.: sacerdotia ut vacua, Tac.: Syria... vacua iam morte Atilii Rufi consularis, Tac.: ne bona hereditaria vacua sine domino iacērent, erblos, ICt. – venire in vacuum u. in vacua, in das erledigte Besitztum, Hor. u. Cic.: ut in vacuum venalis pependerit Claudius, daß Kl. (das Besitztum des Kl.) als herrenlos öffentlich feilgeboten wurde, Suet. – 2) v. weibl. Tieren, ledig = nicht trächtig, equa, Colum. 6, 37, 10. – 3) v. Frauenspersonen, frei, ledig, ohne Mann, ohne Geliebten, Hersilia (als Witwe), Ov. met. 14, 831: ubi mulier vacua fuit, Tac. ann. 13, 44. – subst., vacuae, die Ledigen, elige de vacuis, quam non sibi vindicet alter, Ov. her. 19 (20), 149: vacuis indicere nuptias, non occupatis, Ps. Quint. decl. 176.
II) übtr.: A) im allg., von etwas frei, einer Sache ledig, ohne etw., etw. entbehrend, von etw. fern, sich fern haltend, a) mit Abl.: animus sensibus et curis v., Cic.: v. molestiis, Cic.: cupiditate et gloriā, Cic.: tali culpā, Ter. – b) m. ab u. Abl.: animus a talibus factis v. et integer, Cic.: v. a culpa, Sall. – v. der Zeit, hora nulla v. a furto, a scelere etc., Cic.: nullus dies v. ab exercitationibus oratoriis, Cic. – c) mit Genet.: v. operum, Hor.: v. criminis, Or.: v. caedis manus, Ov.
B) insbes.: 1) von Leistungen frei, befreit, a) mit Abl.: omni tributo, Tac. – b) m. ab u. Abl.: ab omni sumptu, Cic.: a tributis, Tac. – 2) von einer körperl. oder geistigen Tätigkeit usw. frei, uneingenommen, a) von Arbeit frei, unbeschäftigt, müßig, α) v. Pers. usw.: quoniam vacui sumus, dicam, Cic.: cum te sciremus esse vacuum, Cic.: si es animo vacuo, expone nobis etc., Cic.: vacui pace Punicā Romani, unbeschäftigt (durch Kriege), Liv.: aures vacuae atque eruditae, die Ohren Gebildeter, die Muße haben, Quint.: v. mentes, Verg.: princeps adhuc vacuus, für niemand eingenommen, Tac.: vacui arriperent occupatos, Tac.: nullum vacuum (müßig) tractum esse remum, Cic.: Superl., nec rursus iubeo, dum sit (domus Augusti) vacuissima, quaeras, bis es völliger Muße genieße, Ov. ex Pont. 3, 1, 141. – poet. übtr., von Orten der Muße, Tibur, Hor.: Athenae, Hor. – β) v. der Zeit, vacua nox operi, frei, ungestört für usw., Liv. 3, 28, 7: cum vacui temporis nihil haberem, Cic. ad Att. 2, 23, 1: etiamsi spatium ad dicendum nostro commodo vacuosque dies habuissemus, tamen etc., Cic. I. Verr. 56: vacua tempora iam contingunt ad ea exsequenda, quae etc., Colum. 12, 4 in. – b) von Kummer, von Liebe frei, sorglos, unbefangen, animus v., v. ac solutus, Cic.: vacuus animo, Sall., u. animi, Stat., frei, ruhig im Gemüt: cantamus vacui, frei (von Liebe), Hor.: u. so v. pectus, Hor. – 3) frei von Hindernissen, alqd vacuum est, man hat in etwas freie Hand, antea vacuum id et solutum poenā (und straflos), Tac. ann. 14, 28. – ebenso vacuum est m. folg. Infin., man hat freie Hand, freien Spielraum, Sall. hist. fr. 1, 10 (11). Tac. hist. 2, 38. – 4) v. Örtl.: a) frei = offenstehend, zugänglich, weit, porticus, Verg.: ut vacuo patuerunt aequore campi, Verg.: vacuae aedes Romanis vatibus, Hor.: aures vacuae, offen und aufmerksam zuhörende, Lucr., Hor. u.a. (s. Obbar. Hor. ep. 1, 16, 26. – b) schutzlos, von Schutz entblößt, mare, Tac.: Illyricum mare, Tac. – übtr., res publica, Sall. u. Liv. Vgl. Heräus Tac. hist. 2, 14, 6. – 5) leer = wertlos, überflüssig, unnütz, eitel, vergeblich, si res publica et senatus et populus vacua nomina sunt, Tac.: res vacua, Petron.: vacua et inanis productio verbi, Gell.: tollens vacuum plus nimio Gloria verticem, das eitle Haupt, Hor. – / In der Vulgärspr. vocuus, Corp. inscr. Lat. 6, 1527. col. 2, 33.
-
13 vacuus
vacuus, a, um, leer, ledig, entblößt, frei, ohne etw., I) eig.: A) im allg.: a) adi.: α) absol.: v. loca (Plätze im Theater), Cic.: v. tabeilae, Quint.: domus Ditis vacuae (öde) et inania regna (das Reich der Schatten), Verg.: vacuae (ausgeräumte) domus et inania (ausgeplünderte) templa, Tac.: u. theatrum, Hor.: aula, Hor.: vacua castra hostium, Caes.: aër, Verg. u. Hor.: aliquam partem aedium vacuam facere (räumen), quo Hispala immigraret, Liv.: prope continuatis funeribus domos vacuas novo matrimonio facere, Liv. (vgl. vacuefacio). – β) m. Abl.: nihil igni vacuum, Cic.: arvum arboribus v., Colum.: vites v. fructu, Colum.: v. moenia defensoribus, Liv.: v. agri cultoribus, Ov.: vacua dentibus ora, Tac.: locus hominibus plenus, amicis vacuus, Sen. – γ) m. ab u. Abl.: Messana ab his rebus... vacua ac nuda est, Cic.: v. oppidum ab defensoribus, Caes.: mare v. ab hostibus, Liv.: telum a spiculis vacuum, Cels. – δ) m. Genet.: ager aridus et frugum vacuus, Sall.: Romana urbs v. annonae, Claud. Mam.: iam animae vacuus, entseelt, Apul. – b) subst., vacuum, ī, n., der leere Raum, die Leere, vacuum minus intus habere, Lucr.: per vacuum incurrere, Hor., od. irrumpere, Liv.: in vacuum se extendere (v. Ästen), Verg.: libera per vacuum ponere vestigia, Hor.: taurorum cornua iactantur in vacuum, die (zornigen) Stiere bohren mit den Hörnern in die————Luft, Sen.B) insbes.: 1) frei, erledigt, unbesetzt, herrenlos, erblos, prudentiae doctrinaeque possessio... quasi caduca et v., Cic.: v. centuria, Cic.: praeda, Cic.: possessio regni, Caes.: Armenia, Tac.: sacerdotia ut vacua, Tac.: Syria... vacua iam morte Atilii Rufi consularis, Tac.: ne bona hereditaria vacua sine domino iacērent, erblos, ICt. – venire in vacuum u. in vacua, in das erledigte Besitztum, Hor. u. Cic.: ut in vacuum venalis pependerit Claudius, daß Kl. (das Besitztum des Kl.) als herrenlos öffentlich feilgeboten wurde, Suet. – 2) v. weibl. Tieren, ledig = nicht trächtig, equa, Colum. 6, 37, 10. – 3) v. Frauenspersonen, frei, ledig, ohne Mann, ohne Geliebten, Hersilia (als Witwe), Ov. met. 14, 831: ubi mulier vacua fuit, Tac. ann. 13, 44. – subst., vacuae, die Ledigen, elige de vacuis, quam non sibi vindicet alter, Ov. her. 19 (20), 149: vacuis indicere nuptias, non occupatis, Ps. Quint. decl. 176.II) übtr.: A) im allg., von etwas frei, einer Sache ledig, ohne etw., etw. entbehrend, von etw. fern, sich fern haltend, a) mit Abl.: animus sensibus et curis v., Cic.: v. molestiis, Cic.: cupiditate et gloriā, Cic.: tali culpā, Ter. – b) m. ab u. Abl.: animus a talibus factis v. et integer, Cic.: v. a culpa, Sall. – v. der Zeit, hora nulla v. a furto, a scelere etc., Cic.: nullus dies v. ab exercitationibus oratoriis, Cic. – c) mit————Genet.: v. operum, Hor.: v. criminis, Or.: v. caedis manus, Ov.B) insbes.: 1) von Leistungen frei, befreit, a) mit Abl.: omni tributo, Tac. – b) m. ab u. Abl.: ab omni sumptu, Cic.: a tributis, Tac. – 2) von einer körperl. oder geistigen Tätigkeit usw. frei, uneingenommen, a) von Arbeit frei, unbeschäftigt, müßig, α) v. Pers. usw.: quoniam vacui sumus, dicam, Cic.: cum te sciremus esse vacuum, Cic.: si es animo vacuo, expone nobis etc., Cic.: vacui pace Punicā Romani, unbeschäftigt (durch Kriege), Liv.: aures vacuae atque eruditae, die Ohren Gebildeter, die Muße haben, Quint.: v. mentes, Verg.: princeps adhuc vacuus, für niemand eingenommen, Tac.: vacui arriperent occupatos, Tac.: nullum vacuum (müßig) tractum esse remum, Cic.: Superl., nec rursus iubeo, dum sit (domus Augusti) vacuissima, quaeras, bis es völliger Muße genieße, Ov. ex Pont. 3, 1, 141. – poet. übtr., von Orten der Muße, Tibur, Hor.: Athenae, Hor. – β) v. der Zeit, vacua nox operi, frei, ungestört für usw., Liv. 3, 28, 7: cum vacui temporis nihil haberem, Cic. ad Att. 2, 23, 1: etiamsi spatium ad dicendum nostro commodo vacuosque dies habuissemus, tamen etc., Cic. I. Verr. 56: vacua tempora iam contingunt ad ea exsequenda, quae etc., Colum. 12, 4 in. – b) von Kummer, von Liebe frei, sorglos, unbefangen, animus v., v. ac solutus, Cic.: vacuus animo, Sall., u.————animi, Stat., frei, ruhig im Gemüt: cantamus vacui, frei (von Liebe), Hor.: u. so v. pectus, Hor. – 3) frei von Hindernissen, alqd vacuum est, man hat in etwas freie Hand, antea vacuum id et solutum poenā (und straflos), Tac. ann. 14, 28. – ebenso vacuum est m. folg. Infin., man hat freie Hand, freien Spielraum, Sall. hist. fr. 1, 10 (11). Tac. hist. 2, 38. – 4) v. Örtl.: a) frei = offenstehend, zugänglich, weit, porticus, Verg.: ut vacuo patuerunt aequore campi, Verg.: vacuae aedes Romanis vatibus, Hor.: aures vacuae, offen und aufmerksam zuhörende, Lucr., Hor. u.a. (s. Obbar. Hor. ep. 1, 16, 26. – b) schutzlos, von Schutz entblößt, mare, Tac.: Illyricum mare, Tac. – übtr., res publica, Sall. u. Liv. Vgl. Heräus Tac. hist. 2, 14, 6. – 5) leer = wertlos, überflüssig, unnütz, eitel, vergeblich, si res publica et senatus et populus vacua nomina sunt, Tac.: res vacua, Petron.: vacua et inanis productio verbi, Gell.: tollens vacuum plus nimio Gloria verticem, das eitle Haupt, Hor. – ⇒ In der Vulgärspr. vocuus, Corp. inscr. Lat. 6, 1527. col. 2, 33. -
14 Agrippa
Agrippa, ae, m. ( nach Plin. 6, 45 u. Gell. 16, 6, 1 von aegre u. pes = der statt mit dem Kopfe zuerst mit den Füßen, also durch schwere Geburt zur Welt Gekommene; nach andern von ἄγρα u. ιππος), I) ein röm. Name, unter dem am bekanntesten sind: A) Agrippa Menenius, berühmt durch seine Fabel vom Magen u. den Gliedern, Liv. 2, 32. Quint. 5, 11, 19. – B) M. Vipsanius Agrippa, geb. 63 v. Chr., gest. 12 v. Chr., Vertrauter des Augustus von Jugend auf (Nep. Att. 12, 1), Gemahl der Tochter des Attikus, der Pomponia, dann der Schwestertochter des Augustus, der Marcella, dann der Tochter des Augustus, der Julia (Suet. Aug. 63), großer Feldherr u. Staatsmann, die Seele aller Unternehmungen des Augustus, der aus seinem großen Vermögen Rom durch großartige u. kunstvolle Bauten (Wasserbauten, Saepta Iulia, Porticus Neptuni, Thermae, Pantheon) verschönerte, an den Horaz die bekannte Ode (1, 6) richtete, s. Vell. 2, 79 sqq. Plin. 36, 15 (24), 121. Vgl. Thiel Verg. Aen. 8, 682. Frandsen, M. Vipsanius Agrippa, eine histor. Untersuchung über dessen Leben u. Wirken, Altona 1836. Quaestiones historicae de M. Vips. Agrippa, scr. H.I. van Eck. Lugd. Bat. 1842. – Nach ihm sind benannt die Agrippiana saepta, in der neunten Region Roms, Lampr. Alex. Sev. 26, 7. – C) Agrippa Postumus, ein nachgeborner Sohn des vorigen, durch Livias Ränke von seinem Großvater Augustus (i.J. 7 n. Chr.), der ihn früher adoptiert hatte, auf die Insel Planasia verbannt, Vell. 2, 104, 1 u. 112, 7. Suet. Aug. 64 sq. Tac. ann. 1, 3, 6; sogleich nach dem Regierungsantritt des Tiberius ermordet, Tac. ann. 1, 6, 1. Suet. Tib. 22. – II) Name zweier Könige von Judäa, Herodes Agrippa I., Sohn Herodes des Gr., noch jung von Tiberius als Gefangener nach Rom gebracht, von Kaligula freigelassen u. zum Fürsten von Lysania, Judäa u. Samaria eingesetzt, oft bei Tac. (s. Ruperti Tac. ann. 12, 23, 2); Vater des Herodes Agrippa II., Bruder der schönen Berenice (Tac. hist. 2, 2).
-
15 Agrippa
Agrippa, ae, m. ( nach Plin. 6, 45 u. Gell. 16, 6, 1 von aegre u. pes = der statt mit dem Kopfe zuerst mit den Füßen, also durch schwere Geburt zur Welt Gekommene; nach andern von ἄγρα u. ιππος), I) ein röm. Name, unter dem am bekanntesten sind: A) Agrippa Menenius, berühmt durch seine Fabel vom Magen u. den Gliedern, Liv. 2, 32. Quint. 5, 11, 19. – B) M. Vipsanius Agrippa, geb. 63 v. Chr., gest. 12 v. Chr., Vertrauter des Augustus von Jugend auf (Nep. Att. 12, 1), Gemahl der Tochter des Attikus, der Pomponia, dann der Schwestertochter des Augustus, der Marcella, dann der Tochter des Augustus, der Julia (Suet. Aug. 63), großer Feldherr u. Staatsmann, die Seele aller Unternehmungen des Augustus, der aus seinem großen Vermögen Rom durch großartige u. kunstvolle Bauten (Wasserbauten, Saepta Iulia, Porticus Neptuni, Thermae, Pantheon) verschönerte, an den Horaz die bekannte Ode (1, 6) richtete, s. Vell. 2, 79 sqq. Plin. 36, 15 (24), 121. Vgl. Thiel Verg. Aen. 8, 682. Frandsen, M. Vipsanius Agrippa, eine histor. Untersuchung über dessen Leben u. Wirken, Altona 1836. Quaestiones historicae de M. Vips. Agrippa, scr. H.I. van Eck. Lugd. Bat. 1842. – Nach ihm sind benannt die Agrippiana saepta, in der neunten Region Roms, Lampr. Alex. Sev. 26, 7. – C) Agrippa Postumus, ein nach-————geborner Sohn des vorigen, durch Livias Ränke von seinem Großvater Augustus (i.J. 7 n. Chr.), der ihn früher adoptiert hatte, auf die Insel Planasia verbannt, Vell. 2, 104, 1 u. 112, 7. Suet. Aug. 64 sq. Tac. ann. 1, 3, 6; sogleich nach dem Regierungsantritt des Tiberius ermordet, Tac. ann. 1, 6, 1. Suet. Tib. 22. – II) Name zweier Könige von Judäa, Herodes Agrippa I., Sohn Herodes des Gr., noch jung von Tiberius als Gefangener nach Rom gebracht, von Kaligula freigelassen u. zum Fürsten von Lysania, Judäa u. Samaria eingesetzt, oft bei Tac. (s. Ruperti Tac. ann. 12, 23, 2); Vater des Herodes Agrippa II., Bruder der schönen Berenice (Tac. hist. 2, 2). -
16 vaco
vaco, āvī, ātum, āre (vgl. vacuus), leer-, ledig-, frei-, unbesetzt-, entblößt sein, ohne etwas sein, I) eig.: A) im allg.: a) absol.: vacantes (leerstehende, unbenutzte) forte balnearum fornaces, Tac.: tota domus superior vacat, Cic.: villa ita completa militibus est, ut vix triclinium vacaret, Cic.: maximam putant esse laudem, quam latissime a suis finibus vacare agros, öde (unbewohnt u. unbebaut) sind, Caes.: debebit vacare locus (es muß leerer Raum bleiben), in quo notentur, quae etc., Quint.: metaphora aut vacantem locum occupare debet, aut etc., Quint. – b) mit Abl.: natura caelestis et terra vacat umore, Cic.: v. parte corporis, Cic.: mens vacans corpore, Cic.: pars oppidi, quae circuitu fluminis vacabat, Hirt. b.G.: ora vacent epulis, mögen leer bleiben von Sp. = sich der Sp. enthalten, Ov. – c) Partiz. vacāns m. Genet., locus tamquam vacans corporum, leer von Leichen, Sidon. epist. 3, 12, 1.
B) insbes.: 1) v. Besitztümern usw., frei-, unbesetzt-, herrenlos-, erledigt sein, bona vacabant, ICt.: bona vacantia, ICt.: u. so ut populus vacantia (das herrenlose Gut) teneret, Tac. – vacantem locum exple, die (durch den Tod des Sohnes) leere Stelle, Sen. ad Marc. 16, 8. – v. Throne, regnum vacans, Iustin. 42, 4, 2. – v. Ämtern, ut Accium Suram praeturā exornare digneris, cum locus vacet, Plin. ep. 10, 12 (7); vgl. nullius philosophiae locus vacaret, kein System der Ph. wurde ohne Vertreter sein, Cic. de nat. deor. 1, 16. – 2) v. Frauen, Partiz. vacāns = lebig, unverheiratet, mulier, ICt.: meretrix, Ps. Quint. decl.
II) übtr.: A) im allg., von etwas frei sein, -bleiben, einer Sache ledig sein, ohne etwas sein, eine Sache entbehren, v. etw. fern bleiben, sich fernhalten, a) m. Abl.: curā et negotio, Cic.: studiis (Ggstz. studiis frui), Cic.: populo, sich vom V. fernhalten, vom V. absehen, Cic.: morbis, ICt.: utrisque armis, neutral sein, -bleiben, Cic. – b) mit ab u. Abl.: ab opere, Caes.: ab omni concitatione animi semper v. (v. Weisen), Cic.: a metu et periculis, Liv. – v. lebl. Subjj., haec a custodiis classium loca maxime vacabant, Caes.: v. der Zeit, nullum tempus illi umquam aut a forensi dictione aut a commentatione domestica vacabat, Cic.: tantum, quantum vacabit a publico officio et munere, Cic.
B) insbes.: 1) von Leistungen frei-, befreit sein, a) mit Abl.: muneribus, Cic.: militiae munere, Liv.: res publica et milite illic et pecuniā vacet, Liv. – b) m. ab u. Abl.: a muneribus, a tutelis, ICt. – 2) der Zeit nach von Geschäften frei sein, a) v. Pers., (freie) Zeit-, Muße haben (Ggstz. occupatum esse), α) absol.: scribes aliquid, si vacabis, Cic.: si forte vacas, Hor.: dum perago tecum pauca, vaca (habe freie Zeit für mich), Ov.: quod eius consilio nullum ascripticium (Überzähligen), id est vacantem (Dienstfreien) haberet, Treb. Poll. trig. tyr. 18, 11 (vgl. vacantivus). – β) m. Dat. (selten m. ad u. Akk. u. poet. m. in u. Akk.) od. m. Infin. = für etw. od. jmd. frei sein, freie Zeit haben, Muße haben, dah. auch (aber nicht bei Cicero) einer Sache od. Person obliegen, sich widmen, αα) einer Sache: ego vero, inquam, philosophiae semper vaco, Cic. de div. 1, 11: regem non vacasse sermoni suo, Curt. 6, 7 (26), 21. – v. huic uni negotio, Vell.: non diu declamationibus, Sen. rhet.: v. clientium negotiis, Tac.: v. foro, Quint.: v. rationibus exigendis, Val. Max.: v. inter spectandum libellis legendis ac rescribendis, Suet.: v. non discendo tantum iuri, sed etiam docendo, Quint. – m. ad u. Akk., non vaco ad istas ineptias (ich habe keine Muße für solche Torheiten); ingens negotium in manibus est, Sen. ep. 49, 9. – poet. mit in u. Akk., in grande opus, Ov. ex Pont. 3, 3, 36. – m. Infin., non vacavit Romanis colonias condere, Vell. 1, 15, 1: tu Tyrias acies adversaque signa vacasti sternere, Stat. Theb. 8, 186. – ββ) einer Person: non v. adire volentibus, für die Besuchenden nicht frei sein, nicht zu sprechen sein, Sen.: in studiis magis vacabit unus (praeceptor) uni (discipulo), Quint.: ut vacaret (iudex) finitimam causam retractanti, Plin. ep. – b) impers., vacat u. vacat alci, es ist freie Zeit (es ist Muße) vorhanden, man hat od. es hat jmd. freie Zeit (Muße), es steht frei, es ist vergönnt (gestattet), α) mit folg. Infin.: tunc et elegiam vacabit in manus sumere, Quint.: hactenus indulsisse vacat, Verg.: si vacet annales nostrorum audire laborum, Verg. – nobis venari nec vacat nec licet, Plin. ep.: cui esse diserto vacet, Quint.: ut tandem curare corpus exanimum amicis vacavit, Curt. – β) absol.: quo magis te, cui vacat, hortor, Plin. ep.: dum vacat, Ov.: si vacat, Iuven.: si vacet, in den Mußestunden, Quint. – 3) müßig sein, -liegen = unbenutzt bleiben, -liegen, pecunia vacabit pupillo, ICt. – vacantia vina, die nicht aufgetragenen, Sabinae epist. – 4) zur Benutzung frei-, offen stehen, a) v. Örtl.: litora iure gentium omnibus vacant, ICt. – b) v. anderen Ggstdn., für etw. bestimmt sein, balneum usibus dominicis vacare, ICt.: stabulum iumentis et carrucis vacans, ICt. – 5) Partiz. vacāns = müßig, unnütz, vacantia ac non necessaria excīdere, Gell. 6, 5, 6. – / Solözist. Perf. vacuī, wov. vacuit, Symm. epist. 2, 60 in. Tert. de pudic. 8: vacuerat, Tert. adv. Valent. 10. Augustin. de civ. dei 3, 17. p. 124, 18 D.2: vacuisset, Tert. de pall. 4: vacuisse, Augustin. de civ. dei 6, 2. p. 247, 30 D.2 – Solözist. Partiz. vacentem, Itala (Veron.) Matth. 12, 44. – Im älteren od. Vulgärlat. auch voco geschrieben od. gesprochen; dah. das Wortspiel: Lys. fac habeant linguam tuae aedes. Alc. quid ita? Lys. quom veniam, vocent (= rufen u. = leer stehen), Plaut. Cas. 527.
-
17 vaco
vaco, āvī, ātum, āre (vgl. vacuus), leer-, ledig-, frei-, unbesetzt-, entblößt sein, ohne etwas sein, I) eig.: A) im allg.: a) absol.: vacantes (leerstehende, unbenutzte) forte balnearum fornaces, Tac.: tota domus superior vacat, Cic.: villa ita completa militibus est, ut vix triclinium vacaret, Cic.: maximam putant esse laudem, quam latissime a suis finibus vacare agros, öde (unbewohnt u. unbebaut) sind, Caes.: debebit vacare locus (es muß leerer Raum bleiben), in quo notentur, quae etc., Quint.: metaphora aut vacantem locum occupare debet, aut etc., Quint. – b) mit Abl.: natura caelestis et terra vacat umore, Cic.: v. parte corporis, Cic.: mens vacans corpore, Cic.: pars oppidi, quae circuitu fluminis vacabat, Hirt. b.G.: ora vacent epulis, mögen leer bleiben von Sp. = sich der Sp. enthalten, Ov. – c) Partiz. vacāns m. Genet., locus tamquam vacans corporum, leer von Leichen, Sidon. epist. 3, 12, 1.B) insbes.: 1) v. Besitztümern usw., frei-, unbesetzt-, herrenlos-, erledigt sein, bona vacabant, ICt.: bona vacantia, ICt.: u. so ut populus vacantia (das herrenlose Gut) teneret, Tac. – vacantem locum exple, die (durch den Tod des Sohnes) leere Stelle, Sen. ad Marc. 16, 8. – v. Throne, regnum vacans, Iustin. 42, 4, 2. – v. Ämtern, ut Accium Suram praeturā exornare digneris, cum locus vacet, Plin. ep. 10, 12————(7); vgl. nullius philosophiae locus vacaret, kein System der Ph. wurde ohne Vertreter sein, Cic. de nat. deor. 1, 16. – 2) v. Frauen, Partiz. vacāns = lebig, unverheiratet, mulier, ICt.: meretrix, Ps. Quint. decl.II) übtr.: A) im allg., von etwas frei sein, -bleiben, einer Sache ledig sein, ohne etwas sein, eine Sache entbehren, v. etw. fern bleiben, sich fernhalten, a) m. Abl.: curā et negotio, Cic.: studiis (Ggstz. studiis frui), Cic.: populo, sich vom V. fernhalten, vom V. absehen, Cic.: morbis, ICt.: utrisque armis, neutral sein, -bleiben, Cic. – b) mit ab u. Abl.: ab opere, Caes.: ab omni concitatione animi semper v. (v. Weisen), Cic.: a metu et periculis, Liv. – v. lebl. Subjj., haec a custodiis classium loca maxime vacabant, Caes.: v. der Zeit, nullum tempus illi umquam aut a forensi dictione aut a commentatione domestica vacabat, Cic.: tantum, quantum vacabit a publico officio et munere, Cic.B) insbes.: 1) von Leistungen frei-, befreit sein, a) mit Abl.: muneribus, Cic.: militiae munere, Liv.: res publica et milite illic et pecuniā vacet, Liv. – b) m. ab u. Abl.: a muneribus, a tutelis, ICt. – 2) der Zeit nach von Geschäften frei sein, a) v. Pers., (freie) Zeit-, Muße haben (Ggstz. occupatum esse), α) absol.: scribes aliquid, si vacabis, Cic.: si forte vacas, Hor.: dum perago tecum pauca, vaca (habe freie Zeit für mich), Ov.: quod eius consilio nullum ascripticium————(Überzähligen), id est vacantem (Dienstfreien) haberet, Treb. Poll. trig. tyr. 18, 11 (vgl. vacantivus). – β) m. Dat. (selten m. ad u. Akk. u. poet. m. in u. Akk.) od. m. Infin. = für etw. od. jmd. frei sein, freie Zeit haben, Muße haben, dah. auch (aber nicht bei Cicero) einer Sache od. Person obliegen, sich widmen, αα) einer Sache: ego vero, inquam, philosophiae semper vaco, Cic. de div. 1, 11: regem non vacasse sermoni suo, Curt. 6, 7 (26), 21. – v. huic uni negotio, Vell.: non diu declamationibus, Sen. rhet.: v. clientium negotiis, Tac.: v. foro, Quint.: v. rationibus exigendis, Val. Max.: v. inter spectandum libellis legendis ac rescribendis, Suet.: v. non discendo tantum iuri, sed etiam docendo, Quint. – m. ad u. Akk., non vaco ad istas ineptias (ich habe keine Muße für solche Torheiten); ingens negotium in manibus est, Sen. ep. 49, 9. – poet. mit in u. Akk., in grande opus, Ov. ex Pont. 3, 3, 36. – m. Infin., non vacavit Romanis colonias condere, Vell. 1, 15, 1: tu Tyrias acies adversaque signa vacasti sternere, Stat. Theb. 8, 186. – ββ) einer Person: non v. adire volentibus, für die Besuchenden nicht frei sein, nicht zu sprechen sein, Sen.: in studiis magis vacabit unus (praeceptor) uni (discipulo), Quint.: ut vacaret (iudex) finitimam causam retractanti, Plin. ep. – b) impers., vacat u. vacat alci, es ist freie Zeit (es ist Muße) vorhanden, man hat od. es hat jmd. freie Zeit (Muße), es steht frei,————es ist vergönnt (gestattet), α) mit folg. Infin.: tunc et elegiam vacabit in manus sumere, Quint.: hactenus indulsisse vacat, Verg.: si vacet annales nostrorum audire laborum, Verg. – nobis venari nec vacat nec licet, Plin. ep.: cui esse diserto vacet, Quint.: ut tandem curare corpus exanimum amicis vacavit, Curt. – β) absol.: quo magis te, cui vacat, hortor, Plin. ep.: dum vacat, Ov.: si vacat, Iuven.: si vacet, in den Mußestunden, Quint. – 3) müßig sein, -liegen = unbenutzt bleiben, -liegen, pecunia vacabit pupillo, ICt. – vacantia vina, die nicht aufgetragenen, Sabinae epist. – 4) zur Benutzung frei-, offen stehen, a) v. Örtl.: litora iure gentium omnibus vacant, ICt. – b) v. anderen Ggstdn., für etw. bestimmt sein, balneum usibus dominicis vacare, ICt.: stabulum iumentis et carrucis vacans, ICt. – 5) Partiz. vacāns = müßig, unnütz, vacantia ac non necessaria excīdere, Gell. 6, 5, 6. – ⇒ Solözist. Perf. vacuī, wov. vacuit, Symm. epist. 2, 60 in. Tert. de pudic. 8: vacuerat, Tert. adv. Valent. 10. Augustin. de civ. dei 3, 17. p. 124, 18 D.2: vacuisset, Tert. de pall. 4: vacuisse, Augustin. de civ. dei 6, 2. p. 247, 30 D.2 – Solözist. Partiz. vacentem, Itala (Veron.) Matth. 12, 44. – Im älteren od. Vulgärlat. auch voco geschrieben od. gesprochen; dah. das Wortspiel: Lys. fac habeant linguam tuae aedes. Alc. quid ita? Lys. quom veniam, vocent (= rufen u. = leer stehen), Plaut. Cas. 527. -
18 dead
[ded] adjshe's been \dead for three years sie ist [schon] drei Jahre tot;to be \dead on arrival beim Eintreffen ins Krankenhaus bereits tot sein;\dead body Leiche f;to drop \dead tot umfallen;to shoot sb \dead jdn erschießen;to be shot \dead erschossen werdenacid rain has become a \dead issue über sauren Regen spricht heute keiner mehr;my cigarette is \dead meine Zigarette ist ausgegangen;are these tins \dead? brauchst du diese Dosen noch?;\dead language tote Sprache;\dead volcano erloschener Vulkanmy legs have gone \dead meine Beine sind eingeschlafen\dead performance glanzlose Vorführung\dead capital totes Kapital;to be \dead on one's feet zum Umfallen müde seinand then the phone went \dead und dann war die Leitung tot;the phone has gone \dead die Leitung ist tot;the line went \dead die Leitung brach zusammenthat remark was a \dead giveaway diese Bemerkung sagte alles;wow, \dead centre! hui, genau in die Mitte!;to be in a \dead faint in eine tiefe Ohnmacht gefallen sein;\dead silence Totenstille f;we sat in \dead silence keiner von uns sagte auch nur ein Wort;to come to a \dead stop zum völligen Stillstand kommento be \dead tief und fest schlafen;\dead ball toter Ball (Ball, der ohne Bewertung ins Aus geht)PHRASES:over my \dead body nur über meine Leiche ( fam)you'll be \dead meat if you ever do that again ich kill dich, wenn du das noch einmal machst! (sl)\dead men tell no tales ( tell no tales) Tote reden nicht;to be \dead from the neck strohdoof sein ( fam)to be a \dead ringer for sb ein Doppelgänger von jdm sein, für jdn durchgehen können;to be \dead and buried tot und begraben sein;I wouldn't °be seen \dead in that dress so ein Kleid würde ich nie im Leben anziehen;I wouldn't °be seen \dead in that pub in diese Kneipe würden mich keine zehn Pferde bringen advI'm \dead beat ich bin todmüde;your analysis is \dead on target deine Analyse trifft genau ins Schwarze;you're \dead right du hast vollkommen [o absolut] Recht!;“\dead slow” „Schritt fahren“;\dead certain todsicher ( fam)\dead drunk stockbetrunken;\dead easy ( esp Brit) kinderleicht;to have been \dead lucky Schwein gehabt haben (sl)to be \dead set against sth absolut gegen etw akk sein;to be \dead set on sth etw felsenfest vorhaben;\dead silent totenstill;\dead still regungslos;\dead tired todmüdethe town hall is \dead ahead die Stadthalle liegt direkt da vorne;to be \dead in the centre genau in der Mitte sein;\dead on five o'clock Punkt fünf;\dead on target genau im Ziel;\dead on time auf die Minute genau;to be \dead on time pünktlich wie die Maurer sein ( fam)PHRASES:to stop \dead in one's tracks auf der Stelle stehen bleiben;to stop sth \dead in its tracks etw völlig zum Stillstand bringen;his political career was stopped \dead in its tracks seine politische Karriere fand ein jähes Ende;to tell sb sth \dead straight jdm unverblümt die Wahrheit sagen;are you coming to the party? - \dead straight I am gehst du auf die Party? - darauf kannst du wetten! ( fam) n1) ( people)you're making enough noise to wake the \dead! bei dem Lärm kann man ja Tote aufwecken!;let the \dead bury the \dead lasst die Toten die Toten begraben;to come back from the \dead ( come back to life) aus dem Jenseits zurückkommen, von den Toten zurückkehren;to show [some] respect for the \dead den Toten Respekt zollen [o erweisen];2) to rise from the \dead ( recover from an illness) [von den Toten] auferstehen, wiederauferstehen ( iron) sports sich akk fangen3) ( right in the middle)in the \dead of night mitten in der Nacht;in the \dead of winter im tiefsten Winter -
19 Appenninus
Appennīnus (besser als Āpenninus), ī, m. (vom gallischen Pen, Bergkuppe), die Apenninen, eine Gebirgskette, die als Fortsetzung der Seealpen (s. Alpēs no. I) ganz Italien durchzieht u. das Gerippe dieser Halbinsel bildet, vollst. App. mons, Mela 2, 4, 1. Plin. 3, 48, od. mons App., Corp. inscr. Lat. 1, 199, 18, gew. bl. Appenninus, Cic. de or. 3, 69. Nep. Hann. 4, 2. Hor. epod. 16, 29. Liv. 5, 33, 6. Mela 2, 4, 2. Plin. 2, 194 u. ö. Lucan. 2, 396, mit bis tief in den Sommer von Eis bedeckten Höhen in Sabinum u. Samnium; dah. A. nubifer, Ov. met. 2, 226, u. A. pater nivali vertice se attolens, Verg. Aen. 12, 703. – Appennini inculta, die Einöden d. A., Ambros. ep. 39, 3. – Die Hauptkette dieses Kalkgebirges meist öde u. kahl, von Schluchten u. Höhlen durchzogen, von jeher der Aufenthalt schlechten Gesindels, Cic. Phil. 12, 26. – Einige Orte der Apenninen wurden für heilig gehalten u. dort Orakel erteilt, die sortes Appenninae, Vopisc. Firm. 3, 4; vgl. Treb. Poll. Claud. 10, 4. – Auch hatte Jupiter dort einen Tempel u. Kultus (s. Claud. VI. cons. Hon. 504 sq.), dah. Iuppiter Appenninus, Corp. inscr. Lat. 8, 7961 u. 11, 5803 (an letzterer Stelle Apenninus).
-
20 ἐρημόω
ἐρημόω, einsam, öde, leer machen, τινός, von Etwas, ἀνδρῶν ἐρήμωσεν ἑστίαν Pind. I. 3, 35; ἑὸν ἐρημώσαισα χῶρον, vom gefällten Baume, der den Platz, wo er stand, verlassen hat, P. 4, 269; u. ä. ὄχον, τάξιν, Aesch. Ag. 1040 Pers. 290, verlassen, räumen; εἰ μὴ τόδ' ἐκλιποῦσ' ἐρημώσεις πέδον Eur. Andr. 314; Διὸς ἄλσος ἠρήμωσε λέοντος, er befrei'te ihn davon, Herc. Für. 360; Hel. 1610; pass., πατρὸς ἐρημωϑεῖσα, beraubt, Andr. 805; Aesch. Ag. 260 ἐρημωϑέντος ἄρσενος ϑρόνου, wenn der Thron verwais't worden vom Manne; Θεσσαλοὶ ἐρημωϑέντες ξυμμάχων, entblößt von Bundesgenossen, Her. 7, 174, vgl. 4, 135. 6, 22; τὸ πνεῦμα τῶν ὀσμῶν ἐρημωϑέν, frei von Geruch, Plat. Tim. 66 e; Sp.; auch ὑπό τινος, D. Hal. 11, 9. – Einen Ort verwüsten, veröden, verlassen, τόπους Plat. Legg. IX, 865 e; ἱερά Thuc. 3, 58. – Pass., πόλεις ληφϑεῖσαι ἠρημώϑησαν Thuc. 1, 23; aber Συρακούσας ἐρημώσαντες heißt "verlassen habend", 5, 4; – σεαυτὸν ἐρημοῖς, du beraubst dich, Plut. Alez. 39. – Mit einem doppelten acc. vrbdt das Wort, wie ἀφαιρεῖσϑαί τινά τι, Pind. P. 3, 97, τὸν μὲν ὀξείαισι ϑύγατρες ἐρήμωσαν πάϑαις εὐφροσύνας μέρος.
См. также в других словарях:
Ode a la joie — Ode à la joie L Ode à la joie appelé également hymne à la joie est un poème de Friedrich von Schiller écrit en 1785. Il est surtout connu comme pièce chantée du quatrième et dernier mouvement de la neuvième symphonie de Beethoven. Son titre… … Wikipédia en Français
Öde — Öde, r, ste, adj. et adv. ein sehr altes Wort, welches in folgenden Bedeutungen gefunden wird. 1) * Hohl; eine im Hochdeutschen unbekannte Bedeutung, welche indessen eine der ersten zu seyn scheinet, und noch bey dem Dasypodius nach dem Frisch… … Grammatisch-kritisches Wörterbuch der Hochdeutschen Mundart
Ode to Ochrasy — Studioalbum von Mando Diao Veröffentlichung 2006 Label Capitol Records Format … Deutsch Wikipedia
Ode to Newfoundland — (Ode an Neufundland) war zwischen 1904 und 1949 die Hymne von Neufundland und gilt seit 1980 wieder als offizielle Regionalhymne der kanadischen Provinz Neufundland und Labrador. Der Text der Hymne wurde 1902 von Gouverneur Sir Charles Cavendish… … Deutsch Wikipedia
ODE 155-mm-Kanonenhaubitze FH-88 — Allgemeine Angaben Militärische Bezeichnung: FH 88 Hersteller Bezeichnung: ODE 155 mm Kanonenhaubitze Herstellerland: Singapur … Deutsch Wikipedia
ODE 155 mm Kanonenhaubitze FH-88 — Allgemeine Information Militärische Bezeichnung: FH 88 Hersteller Bezeichnung: ODE 155 mm Kanonenhaubitze Einsatzland … Deutsch Wikipedia
öde — Adj. (Oberstufe) von Menschen nicht bewohnt, sondern leer Synonyme: entvölkert, menschenleer, unbelebt, verlassen, verwaist Beispiel: Der Weg führte durch eine öde Landschaft. Kollokation: eine öde Straße öde Adj. (Oberstufe) keine Früchte… … Extremes Deutsch
ODE — steht für: Open Dynamics Engine, eine Physikengine Ordinary Differential Equation, eine Gewöhnliche Differentialgleichung Ode, eine Art von Gedicht Ode ist der Name folgender Personen: Erik Ode, ein deutscher Schauspieler, Regisseur und… … Deutsch Wikipedia
Ode — (griech.) heißt dasjenige Erzeugnis der Lyrik (s. d.), in dem die ästhetischen Werte des Erhabenen (und nicht, wie im Lied, diejenigen des Schönen) zum Ausdruck kommen, sei es das Erhabene der Natur oder des menschlichen Willens oder des… … Meyers Großes Konversations-Lexikon
Ode — Ode, zur lyrischen Dichtkunst gehörend, ist eine nahe Anverwandte des Liedes, aber mit größern Ansprüchen groß gezogen als dieses. Früher ein harmloses Kind, den Tönen der Laute lauschend und deren Accorden Worte leihend, nahm sie nur die zarten… … Damen Conversations Lexikon
Ode — »erhabenes, feierliches Gedicht«: Das Fremdwort wurde Anfang des 17. Jh.s – wohl unter Einfluss von frz. ode – aus lat. ode entlehnt, das seinerseits aus griech. ọ̄dē̓ (< aoidē̓) »Gesang, Gedicht, Lied« übernommen ist. Dies gehört zu griech … Das Herkunftswörterbuch