vitae+odium

căpĭo, cepi, captum (old fut. perf. capso, Plaut. Bacch. 4, 4, 61: capsit, Enn. ap. Non. p. 66, 27, or Ann. v. 324 Vahl.; Plaut. Ps. 4, 3, 6; Att. ap. Non. p. 483, 12, or Trag. Rel. v. 454 Rib.; Paul. ex. Fest. p. 57 Mull.:

capsimus,

Plaut. Rud. 2, 1, 15: capsis, acc. to Cic. Or. 45, 154, = cape si vis, but this is an error; cf. Quint. 1, 5, 66; old perf. cepet, Col. Rostr. 5; v. Wordsworth, Fragm. and Spec. p. 170), 3, v. a. [cf. kôpê, handle; Lat. capulum; Engl. haft; Germ. Heft; Sanscr. root hri-, take; cf. Gr. cheir, Engl. and Germ. hand, and Goth. hinthan, seize].

Lit.

In gen., to take in hand, take hold of, lay hold of, take, seize, grasp (cf.:

sumo, prehendo): si hodie hercule fustem cepero aut stimulum in manum,

Plaut. Aul. 1, 1, 9:

cape hoc flabellum,

Ter. Eun. 3, 5, 47:

cepit manibus tympanum,

Cat. 6, 3, 8:

tu, genitor, cape sacra manu patriosque Penatis,

Verg. A. 2, 717:

cape saxa manu, cape robora, pastor,

id. G. 3, 420:

flammeum,

Cat. 61, 8:

acria pocula,

Hor. S. 2, 6, 69:

lora,

Prop. 3 (4), 9, 57:

baculum,

Ov. M. 2, 789:

colum cum calathis,

id. ib. 12, 475:

florem ternis digitis,

Plin. 24, 10, 48, § 81:

pignera,

Liv. 3, 38, 12; Dig. 48, 13, 9, § 6; Gai Inst. 4, 29:

ut is in cavea pignus capiatur togae,

Plaut. Am. prol. 68: rem manu, Gai Inst. 1, 121:

rem pignori,

Dig. 42, 1, 15, § 7; cf. ib. 42, 1, 15, § 4:

scutum laeva,

Plin. 33, 1, 4, § 13:

capias tu illius vestem,

Ter. Eun. 2, 3, 79: cape vorsoriam, seize the sheet, i. e. take a tack, turn about, Plaut. Trin. 4, 3, 19.—Very freq. of arms (cf. sumo); so in gen.: arma, to take up arms, i. e. engage in war or battle, Cic. Rab. Perd. 7, 20 sq.; 9, 27; 11, 31; id. Planc. 36, 88; id. Phil. 4, 3, 7; Caes. B.G. 5, 26; 7, 4; Sall. C. 27, 4; 30, 1; 33, 2; 52, 27; id. J. 38, 5; 102, 12; Ov. M. 3, 115 sq.; 12, 91; 13, 221;

and of particular weapons: ensem,

Ov. M. 13, 435:

tela,

id. ib. 3, 307; 5, 366 et saep.—Of food, to take, partake of:

quicum una cibum Capere soleo,

Plaut. Trin. 4, 2, 61; Ter. Eun. 2, 3, 77; Sall. J. 91, 2:

lauti cibum capiunt,

Tac. G. 22.—

In partic.

Of living objects.

To take into possession, take captive, seize, make prisoner.

Of persons:

oppidum expugnavimus, et legiones Teleboarum vi pugnando cepimus,

Plaut. Am. 1, 1, 258: summus ibi capitur meddix, occiditur alter, Enn. ap. Paul. ex Fest. p. 123 Mull. (Ann. v. 296 Vahl.):

quoniam belli nefarios duces captos jam et comprehensos tenetis,

Cic. Cat. 3, 7, 16:

ibi Orgetorigis filia atque unus e filiis captus est,

Caes. B. G. 1, 26:

reges capiuntur,

Lucr. 4, 1013; Tac. A. 4, 33:

capta eo proelio tria milia peditum dicuntur,

Liv. 22, 49, 18:

quos Byzantii ceperat,

Nep. Paus. 2, 3; id. Alcib. 9, 2; id. Dat. 2, 5; Quint. 6, 3, 61:

captos ostendere civibus hostes,

Hor. Ep. 1, 17, 33:

captus Tarento Livius,

Cic. Brut. 18, 72:

servus ex hoste captus,

Quint. 5, 10, 67.—Hence, P. a. as subst.: captus, i, m., = captivus, a prisoner, captive:

in captos clementia uti,

Nep. Alcib. 5, 7:

inludere capto,

Verg. A. 2, 64:

quae sit fiducia capto,

id. ib. 2, 75:

ex captorum numero,

Liv. 28, 39, 10; Tac. A. 6, 1; 12, 37; 15, 1.—Also, capta, ae, f., a female captive:

dicam hanc esse captam ex Caria, Ditem ac nobilem,

Ter. Heaut. 3, 3, 47.—

Of animals, birds, fish, etc., to catch, hunt down, take: quid hic venatu non cepit? Varr. ap. Non. p. 253, 31:

si ab avibus capiundis auceps dicatur, debuisse ajunt ex piscibus capiundis, ut aucupem, sic piscicupem dici,

id. L. L. 8, § 61 Mull.:

hic jaculo pisces, illa capiuntur ab hamis,

Ov. A. A. 1, 763:

neque quicquam captum'st piscium,

Plaut. Rud. 2, 1, 12; cf.:

nisi quid concharum capsimus,

id. ib. v. 18; Cic. Off. 3, 14, 58; Plin. 33, 1, 6, § 27: acipenserem, Cic. ap. Macr. S. 2, 12:

cervum,

Phaedr. 1, 5, 5; cf.:

hic (Nereus) tibi prius vinclis capiendus,

Verg. G. 4, 396.—

To win, captivate, charm, allure, enchain, enslave, fascinate; mostly with abl. of means: Ph. Amore ardeo. Pa. Quid agas? nisi ut te redimas captum quam queas Minumo, Ter. Eun. 1, 1, 29:

quod insit in iis aliquid probi, quod capiat ignaros,

Cic. Off. 3, 3, 15: [p. 284] animum adulescentis... pellexit eis omnibus rebus, quibus illa aetas capi ac deleniri potest, id. Clu. 5, 13:

quamvis voluptate capiatur,

id. Off. 1, 30, 105; Quint. 5, 11, 19:

quem quidem adeo sua cepit humanitate,

Nep. Alcib. 9, 3:

secum habuit Pomponium, captus adulescentis et humanitate et doctrina,

id. Att. 4, 1:

nec bene promeritis capitur (deus), nec tangitur ira,

Lucr. 2, 651: ut pictura poesis;

erit quae si propius stes Te capiat magis, et quaedam si longius abstes,

Hor. A. P. 362:

hunc capit argenti splendor,

id. S. 1, 4, 28:

te conjux aliena capit,

id. ib. 2, 7, 46:

Cynthia prima suis miserum me cepit ocellis,

Prop. 1, 1, 1:

carmine formosae, pretio capiuntur avarae,

Tib. 3, 1, 7:

munditiis capimur,

Ov. A. A. 3, 133; id. M. 4, 170; 6, 465; 7, 802; 8, 124; 8, 435; 9, 511; 10, 529;

14, 373: amore captivae victor captus,

Liv. 30, 12, 18:

dulcedine vocis,

Ov. M. 1, 709; 11, 170:

voce nova,

id. ib. 1, 678:

temperie aquarum,

id. ib. 4, 344:

(bos) herba captus viridi,

Verg. E. 6, 59:

amoenitate loci,

Tac. A. 18, 52:

auro,

Hor. C. 2, 18, 36:

neque honoris neque pecuniae dulcedine sum captus,

Cic. Fam. 11, 28, 2:

splendore hominis,

id. Fin. 1, 13, 42: ne oculis quidem captis in hanc fraudem decidisti;

nam id concupisti quod numquam videras,

id. Verr. 2, 4, 45, § 102.—

To cheat, seduce, deceive, mislead, betray, delude, catch:

sapientis hanc vim esse maximam, cavere ne capiatur, ne fallatur videre,

Cic. Ac. 2, 20, 66:

injurium autem'st ulcisci advorsarios? Aut qua via te captent eadem ipsos capi?

Ter. Hec. 1, 1, 16: uti ne propter te fidemque tuam captus fraudatusque sim, form. ap. Cic. Off. 3, 17, 70:

eodem captus errore quo nos,

involved in the same error, Cic. Phil. 12, 2, 6; id. ap. Non. p. 253, 25; cf.:

ne quo errore milites caperentur,

Liv. 8, 6, 16:

capere ante dolis Reginam,

Verg. A. 1, 673:

captique dolis lacrimisque coactis (Sinonis),

id. ib. 2, 196:

ubi me eisdem dolis non quit capere,

Sall. J. 14, 11:

adulescentium animi molles et aetate fluxi dolis haud difficulter capiebantur,

id. C. 14, 5:

capi alicujus dolo,

Nep. Dat. 10, 1:

dolum ad capiendos eos conparant,

Liv. 23, 35, 2:

quas callida Colchis (i.e. Medea) amicitiae mendacis imagine cepit,

Ov. M. 7, 301.—

To defeat, convict, overcome in a suit or dispute (rare):

tu si me impudicitiae captas, non potes capere,

Plaut. Am. 2, 2, 189:

tu caves ne tui consultores, ille ne urbes aut castra capiantur (cf. B. 2. b. infra),

Cic. Mur. 9, 22:

callidus et in capiendo adversario versutus (orator),

id. Brut. 48, 178.—

To deprive one of his powers or faculties, to harm.

Of the physical powers, to lame, mutilate, maim, impair or weaken in the limbs, senses, etc. (only pass. capi, and esp. in part. perf. captus):

mancus et membris omnibus captus ac debilis,

Cic. Rab. Perd. 7, 21:

ipse Hannibal... altero oculo capitur,

loses an eye, Liv. 22, 2, 11:

captus omnibus membris,

id. 2, 36, 8:

capti auribus et oculis metu omnes torpere,

id. 21, 58, 5:

oculis membrisque captus,

Plin. 33, 4, 24, § 83:

congerantur in unum omnia, ut idem oculis et auribus captus sit,

Cic. Tusc. 5, 40, 117:

si captus oculis sit, ut Tiresias fuit,

id. Div. 2, 3, 9; Verg. G. 1, 183:

habuit filium captum altero oculo,

Suet. Vit. 6:

censorem Appium deum ira post aliquot annos luminibus captum,

Liv. 9, 29, 11; Val. Max. 1, 1, 17:

lumine,

Ov. F. 6, 204:

princeps pedibus captus,

Liv. 43, 7, 5; cf.:

captum leto posuit caput,

Verg. A. 11, 830;

and of the mole: aut oculis capti fodere cubilia talpae,

id. G. 1, 183.—

Of the mental powers, to deprive of sense or intellect; only in part. perf. captus, usu. agreeing with pers. subj., and with abl. mente, silly, insane, crazy, crazed, lunatic, mad:

labi, decipi tam dedecet quam delirare et mente esse captum,

Cic. Off. 1, 27, 94:

vino aut somno oppressi aut mente capti,

id. Ac. 2, 17, 53; Quint. 8, 3, 4;

rarely mentibu' capti,

Lucr. 4, 1022; so,

animo,

Sen. Herc. Fur. 107; very rarely with gen.:

captus animi,

Tac. H. 3, 73.— Absol.:

virgines captae furore,

Liv. 24, 26, 12.—Less freq. agreeing with mens or animus:

viros velut mente capta cum jactatione fanatica corporis vaticinari,

Liv. 39, 13, 12:

captis magis mentibus, quam consceleratis similis visa,

id. 8, 18, 11; cf.:

capti et stupentes animi,

id. 6, 36, 8.—

To choose, select, elect, take, pick out, adopt, accept a person for a particular purpose or to sustain a particular office or relation:

de istac sum judex captus,

Plaut. Merc. 4, 3, 33:

Aricini atque Ardeates de ambiguo agro... judicem populum Romanum cepere,

Liv. 3, 71, 2:

me cepere arbitrum,

Ter. Heaut. 3, 1, 91:

te mihi patronam capio, Thais,

id. Eun. 5, 2, 48:

quom illum generum cepimus,

id. Hec. 4, 1, 22; cf.:

non, si capiundos mihi sciam esse inimicos omnis homines,

make them enemies thereby, id. And. 4, 2, 12:

si quis magistrum cepit ad eam rem inprobum,

id. ib. 1, 2, 21.—So the formula of the Pontifex Maximus, in the consecration of a vestal virgin: sacerdotem Vestalem, quae sacra faciat... ita te, Amata, capio, Fab. Pict. ap. Gell. 1, 12, 14; cf.:

plerique autem capi virginem solam debere dici putant, sed flamines quoque Diales, item pontifices et augures capi dicebantur,

Gell. 1, 12, 15:

jam ne ea causa pontifex capiar?... ecquis me augurem capiat? Cat. ib. § 17: Amata inter capiendum a pontifice maximo appellatur, quoniam, quae prima capta est, hoc fuisse nomen traditum est, Gell. ib. § 19: rettulit Caesar capiendam virginem in locum Occiae,

Tac. A. 2, 86; 4, 16; 15, 22:

religio, quae in annos singulos Jovis sacerdotem sortito capi jubeat,

Cic. Verr. 2, 2, 51, § 127:

C. Flaccus flamen captus a P. Licinio pontifice maximo erat,

Liv. 27, 8, 5 Weissenb. ad loc.—

Of places.

To occupy, choose, select, take possession of, enter into; mostly milit. t. t., to take up a position, select a place for a camp, etc.:

loca capere, castra munire,

Caes. B. G. 3, 23:

castris locum capere,

Liv. 9, 17, 15; Suet. Aug. 94 fin.:

locum capere castris,

Quint. 12, 2, 5:

ut non fugiendi hostis, sed capiendi loci causa cessisse videar,

Cic. de Or. 2, 72, 294:

ad Thebanos transfugere velle, et locum extra urbem editum capere,

Nep. Ages. 6, 2:

nocte media profectus, ut locum quem vellet, priusquam hostes sentirent, caperet,

Liv. 34, 14, 1:

neminem elegantius loca cepisse, praesidia disposuisse,

id. 35, 14, 9:

erat autem Philopoemen praecipuae in ducendo agmine locisque capiendis solertiae atque usus,

id. 35, 28, 1:

locum cepere paulo quam alii editiorem,

Sall. J. 58, 3:

duces, ut quisque locum ceperat, cedere singulos,

Dict. Cret. 2, 46; so,

of position on the battle-field: quod mons suberat, eo se recipere coeperunt. Capto monte, etc.,

Caes. B. G. 1, 25:

tenuit non solum ales captam semelsedem, sed, etc.,

Liv. 7, 26, 5:

quem quis in pugnando ceperat locum, eum amissa anima corpore tegebat,

Flor. 4, 1; Sall. C. 61, 2; rarely with dat. of pers.:

tumulum suis cepit,

Liv. 31, 41, 9, for a tomb: LOCVM SIBI MONVMENTO CEPIT. Inscr. Grut. 346, 6;

for taking the auspices' se (Gracchum) cum legeret libros, recordatum esse, vitio sibi tabernaculum captum fuisse,

Cic. N. D. 2, 4, 11; cf.:

Palatium Romulus, Remus Aventinum ad inaugurandum templa capiunt,

Liv. 1, 6, 4;

for refuge: omnes Samnitium copiae montes proximos fuga capiunt,

id. 9, 43, 20:

Anchises natum Conventus trahit in medios... Et tumulum capit,

Verg. A. 6, 753; 12, 562:

ante locum capies oculis ( = eliges),

Verg. G. 2, 230 Serv. ad loc.: nunc terras ordine longo Aut capere aut captas jam despectare videntur (cycni), to select places on which to light, or to be just settling down on places already selected, id. A. 1, 396 Forbig. ad loc.—

To take by force, capture, storm, reduce, conquer, seize:

invadam extemplo in oppidum antiquom: Si id capso, etc.,

Plaut. Bacch. 4, 4, 61: oppidum vi, Cat. ap. Charis. 2, p. 191 P.:

MACELLAM OPPVGNANDO,

Col. Rostr. Inscr. Orell. 549:

CORSICAM,

Inscr. Orell. 551: oppida, Enn. ap. Prisc. 9, p. 868 P. (Ann. v. 487 Vahl.):

ad alia oppida pergit, pauca repugnantibus Numidis capit,

Sall. J. 92, 3; Prop. 3, 4 (4, 3), 16:

Troja capta,

Liv. 1, 1, 1; Hor. S. 2, 3, 191: Coriolos. Liv. 3, 71, 7:

urbem opulentissimam,

id. 5, 20, 1:

ante oppidum Nolam fortissuma Samnitium castra cepit,

Cic. Div. 1, 33, 72:

castra hostium,

Nep. Dat. 6, 7:

concursu oppidanorum facto scalis vacua defensoribus moenia capi possent,

Liv. 42, 63, 6:

plurimas hostium vestrorum in Hispania urbes,

id. 28, 39, 10:

sedem belli,

Vell. 2, 74, 3; cf. Cic. Mur. 9, 22 (B. 1. d. supra).— Trop.:

oppressa captaque re publica,

Cic. Dom. 10, 26: qui, bello averso ab hostibus, patriam suam cepissent, Liv. 3, 50, 15.—

To reach, attain, arrive at, betake one ' s self to (mostly by ships, etc.):

insulam capere non potuerant,

Caes. B. G. 4, 26 fin.:

onerariae duae eosdem quos reliqui portus capere non potuerunt,

id. ib. 4, 36:

accidit uti, ex iis (navibus) perpaucae locum caperent,

id. ib. 5, 23:

nostrae naves, cum ignorarent, quem locum reliquae cepissent,

id. B. C. 3, 28: praemiis magnis propositis, qui primus insulam cepisset, Auct. B. Alex. 17.— Trop.:

qui... tenere cursum possint et capere otii illum portum et dignitatis,

Cic. Sest. 46, 99.—

Of things of value, property, money, etc.

In gen., to take, seize, wrest, receive, obtain, acquire, get, etc.:

AVRVM, ARGENTVM,

Col. Rostr. Inscr. Orell. 549:

de praedonibus praedam capere,

Plaut. Truc. 1, 2, 14:

agros de hostibus,

Cic. Dom. 49, 128:

ut ager ex hostibus captus viritim divideretur,

Liv. 4, 48, 2:

quinqueremem una cum defensoribus remigibusque, Auct. B. Alex. 16, 7: naves,

Nep. Con. 4, 4:

classem,

id. Cim. 2, 2:

magnas praedas,

id. Dat. 10, 2:

ex hostibus pecuniam,

Liv. 5, 20, 5; cf.:

e nostris spolia cepit laudibus, Cic. poet. Tusc. 2, 9, 22: signum ex Macedonia,

id. Verr. 2, 4, 58, § 149:

signum pulcherrimum Carthagine captum,

id. ib. 2, 4, 38, §

82: sed eccam ipsa egreditur, nostri fundi calamitas: nam quod nos capere oportet, haec intercipit,

Ter. Eun. 1, 1, 35:

cape cedo,

id. Phorm. 5, 8, 57:

ut reliqui fures, earum rerum quas ceperunt, signa commutant,

Cic. Fin. 5, 25, 74:

majores nostri non solum id, quod de Campanis (agri) ceperant, non imminuerunt, etc.,

id. Agr. 2, 29, 81:

te duce ut insigni capiam cum laude coronam,

Lucr. 6, 95.—With abstr. objects:

paupertatem adeo facile perpessus est, ut de republica nihil praeter gloriam ceperit,

Nep. Epam. 3, 4:

ut ceteri, qui per eum aut honores aut divitias ceperant,

id. Att. 7, 2:

quoniam formam hujus cepi in me et statum,

assumed, Plaut. Am. 1, 1, 110:

quare non committeret, ut is locus ex calamitate populi Romani nomen caperet,

Caes. B. G. 1, 13:

regnum Tiberinus ab illis Cepit,

succeeded to, Ov. M. 14, 615.—

In particular connections.

With pecuniam (freq. joined with concilio; v. infra), to take illegally, exact, extort, accept a bribe. take blackmail, etc., esp. of magistrates who were accused de pecuniis repetundis:

his ego judicibus non probabo C. Verrem contra leges pecuniam cepisse?

Cic. Verr. 2, 1, 4, § 10:

HS. quadringentiens cepisse te arguo contra leges,

id. ib. 2, 2, 10, § 26; cf.:

quicquid ab horum quopiam captum est,

id. ib. §

27: tamen hae pecuniae per vim atque injuriam tuam captae et conciliatae tibi fraudi et damnationi esse deberent,

id. ib. 2, 3, 40, §

91: utrum (potestis), cum judices sitis de pecunia capta conciliata, tantam pecuniam captam neglegere?

id. ib. 2, 3, 94, §

218: quid est aliud capere conciliare pecunias. si hoc non est vi atque imperio cogere invitos lucrum dare alteri?

id. ib. 2, 3, 30, §

71: sequitur de captis pecuniis et de ambitu,

id. Leg. 3, 20, 46:

ita aperte cepit pecunias ob rem judicandam, ut, etc.,

id. Fin. 2, 16, 54:

quos censores furti et captarum pecuniarum nomine notaverunt,

id. Clu. 42, 120:

nondum commemoro rapinas, non exactas pecunias, non captas, non imperatas,

id. Pis. 16, 38:

si quis ob rem judicandam pecuniam cepisset... neque solum hoc genus pecuniae capiendae turpe, sed etiam nefarium esse arbitrabantur,

id. Rab. Post. 7, 16; id. N. D. 3, 30, 70; Sall. J. 32, 1:

ab regibus Illyriorum,

Liv. 42, 45, 8:

saevitiae captarumque pecuniarum teneri reum,

Tac. A. 3, 67; 4, 31.—

Of inheritance and bequest, to take, inherit, obtain, acquire, get, accept:

si ex hereditate nihil ceperit,

Cic. Off, 3, 24, 93:

qui morte testamentove ejus tantundem capiat quantum omnes heredes,

id. Leg. 2, 19, 48:

abdicatus ne quid de bonis patris capiat,

Quint. 3, 6, 96:

aut non justum testamentum est, aut capere non potes,

id. 5, 14, 16:

si capiendi Jus nullum uxori,

Juv. 1, 55:

qui testamentum faciebat, ei, qui usque ad certum modum capere potuerat, legavit, etc.,

Dig. 22, 3, 27: quod ille plus capere non poterat, ib. fin.:

qui ex bonis testatoris solidum capere non possit,

ib. 28, 6, 6; 39, 6, 30.—

Of regular income, revenue, etc., rents, tolls, profits, etc., to collect, receive, obtain: nam ex [p. 285] eis praediis talenta argenti bina Capiebat statim, Ter. Phorm. 5, 3, 7:

capit ille ex suis praediis sexcenta sestertia, ego centena ex meis,

Cic. Par. 6, 3, 49:

stipendium jure belli,

Caes. B. G. 1, 28:

quinquagena talenta vectigalis ex castro,

Nep. Alcib. 9, 4:

vectigal ex agro eorum capimus,

Liv. 28, 39, 13:

quadragena annua ex schola,

Suet. Gram. 23:

si recte habitaveris... fundus melior erit... fructus plus capies,

Cato, R. R. 4, 2.—

Trop.

Of profit, benefit, advantage, to take, seize, obtain, get, enjoy, reap (mostly in phrase fructum capere):

metuit semper, quem ipsa nunc capit Fructum, nequando iratus tu alio conferas,

Ter. Eun. 3, 1, 59:

honeste acta superior aetas fructus capit auctoritatis extremos,

Cic. Sen. 18, 62:

ex iis etiam fructum capio laboris mei,

id. Div. 2, 5:

ex quibus (litteris) cepi fructum duplicem,

id. Fam. 10, 5, 1:

multo majorem fructum ex populi existimatione illo damnato cepimus, quam ex ipsius, si absolutus esset, gratia cepissemus,

id. Att. 1, 4, 2:

fructum immortalem vestri in me et amoris et judicii,

id. Pis. 14, 31:

aliquem fructum dulcedinis almae,

Lucr. 2, 971; 5, 1410; Luc. 7, 32.—In other connections:

quid ex ea re tandem ut caperes commodi?

Ter. Eun. 3, 5, 25:

utilitates ex amicitia maximas,

Cic. Lael. 9, 32:

usuram alicujus corporis,

Plaut. Am. prol. 108.—

Of external characteristics, form, figure, appearance, etc., to take, assume, acquire, put on:

gestum atque voltum novom,

Ter. Phorm. 5, 6, 50 ' faciem aliquam cepere morando, Ov. M. 1, 421; 13, 605:

figuras Datque capitque novas,

id. ib. 15, 309:

formam capit quam lilia,

id. ib. 10, 212; cf.:

duritiam ab aere,

id. ib. 4, 751.— Transf., of plants, etc.:

radicem capere,

to take root, Cato, R. R. 51:

cum pali defixi radices cepissent,

Plin. 17, 17, 27, § 123:

siliculam capere,

Varr. R. R. 1, 23, 3:

maturitatem capere,

Col. 4, 23, 1:

radix libere capit viris,

Plin. 17, 21, 35, § 161:

vires cepisse nocendi,

Ov. M. 7, 417:

(telinum) rursus refrigeratum odorem suum capit,

Plin. 13, 1, 2, § 13.—

Of mental characteristics, habits, etc., to take, assume, adopt, cultivate, cherish, possess:

cape sis virtutem animo et corde expelle desidiam tuo,

Plaut. Trin. 3, 2, 24:

qua re si Glabrionis patris vim et acrimoniam ceperis ad resistendum hominibus audacissimis, si avi prudentiam ad prospiciendas insidias, etc.,

Cic. Verr. 1, 17, 52:

aliquando, patres conscripti, patrium animum virtutemque capiamus,

id. Phil. 3, 11, 29:

consuetudinem exercitationemque,

id. Off. 1, 18, 59:

misericordiam,

id. Quint. 31, 97:

quam (adsuetudinem) tu dum capias, taedia nulla fuge,

Ov. A. A. 2, 346:

disciplinam principum,

Plin. Pan. 46. —With dat.:

quorum animis avidis... neque lex neque tutor capere est qui possit modum,

Plaut. Aul. 3, 5, 14 Wagn. ad loc.—

Of offices, employments, duties, etc., = suscipio, to undertake, assume, enter upon, accept, take upon one ' s self, etc.:

nam olim populi prius honorem capiebat suffragio, Quam magistro desinebat esse dicto oboediens,

Plaut. Bacch. 3, 3, 34:

o Geta, provinciam Cepisti duram,

Ter. Phorm. 1, 2, 23:

in te cepi Capuam, non quo munus illud defugerem,

took command at Capua, Cic. Att. 8. 3, 4:

consulatum,

id. Pis. 2, 3; Sall. J. 63, 2:

honores,

Nep. Att. 7, 2; Suet. Aug. 26:

imperium,

id. Claud. 10:

magistratum,

Cic. Imp. Pomp. 21, 62; Liv. 2, 33, 1; Suet. Aug. 2:

magistratus,

Sall. H. 1, 41, 21 Dietsch; Nep. Phoc. 1, 1; Suet. Caes. 75:

capiatque aliquis moderamina (navis),

Ov. M. 3, 644:

rerum moderamen,

id. ib. 6, 677:

pontificatum maximum,

Suet. Vit. 11:

rem publicam,

Sall. C. 5, 6:

neve cui patrum capere eum magistratum liceret,

Liv. 2, 33, 1:

ut ceperat haud tumultuose magistratum majore gaudio plebis, etc.,

id. 5, 13, 2.—Rarely with dat. of pers., to obtain for, secure for:

patres praeturam Sp. Furio Camillo gratia campestri ceperunt,

Liv. 7, 1, 2.—

In gen., of any occupation, work, or undertaking, to begin, enter upon, take, undertake, etc.:

augurium ex arce,

Liv. 10, 7, 10:

augurium capienti duodecim se vultures ostenderunt,

Suet. Aug. 95; id. Vesp. 11:

omen,

Cic. Div. 1, 46, 104:

in castris Romanis cum frustra multi conatus ad erumpendum capti essent,

Liv. 9, 4, 1:

rursus impetu capto enituntur,

id. 2, 65, 5; Quint. 6, 1, 28; Suet. Aug. 42; id. Calig. 43: cursum, id. Oth. 6:

a quibus temporibus scribendi capiatur exordium,

Cic. Leg. 1, 3, 8:

experimentum eorum inversa manu capitur,

Plin. 13, 2, 3, § 19 ( poet.):

nec vestra capit discordia finem,

Verg. A. 10, 106:

fugam,

to take to flight, flee, Caes. B. G. 7, 26; so, capere impetum, to take a start, gather momentum:

ad impetum capiundum modicum erat spatium,

Liv. 10, 5, 6; cf.:

expeditionis Germanicae impetum cepit,

suddenly resolved to make, Suet. Calig. 43: capere initium, to begin:

ea pars artis, ex qua capere initium solent,

Quint. 2, 11, 1.— Transf., of place:

eorum (finium) una pars, quam Gallos optinere dictum est, initium capit a flumine Rhodano,

Caes. B. G. 1, 1:

a dis inmortalibus sunt nobis agendi capienda primordia,

Cic. Leg. 2, 3, 7.—

Of an opportunity or occasion, to seize, embrace, take:

si occassionem capsit,

Plaut. Ps. 4, 3, 6:

si lubitum fuerit, causam ceperit,

Ter. And. 1, 3, 8:

quod tempus conveniundi patris me capere suadeat,

Ter. Phorm. 5, 4, 9:

si satis commode tempus ad te cepit adeundi,

Cic. Fam. 11, 16, 1.—

Of operations of the mind, resolutions, purposes, plans, thoughts, etc., to form, conceive, entertain, come to, reach:

quantum ex ipsa re conjecturam cepimus,

Ter. Heaut. 2, 3, 25 MSS. (Fleck. al. ex conj. fecimus); Varr. R. R. 3, 16, 32:

cum jam ex diei tempore conjecturam ceperat,

Caes. B. G. 7, 35:

hujusce rei conjecturam de tuo ipsius studio, Servi, facillime ceperis,

Cic. Mur. 4, 9.— Absol.:

conjecturam capere,

Cic. Div. 1, 57, 130:

nec quid corde nunc consili capere possim, Scio,

Plaut. Merc. 2, 3, 12:

capti consili memorem mones,

id. Stich 4, 1, 72:

quo pacto porro possim Potiri consilium volo capere una tecum,

Ter. Eun. 3, 5, 66; 5, 2, 28:

temerarium consilium,

Liv. 25, 34, 7:

tale capit consilium,

Nep. Eum. 9, 3.— With inf.:

confitendum... eadem te hora consilium cepisse hominis propinqui fortunas funditus evertere,

Cic. Quint. 16, 53; Caes. B. G. 7, 71 init. —With ut:

subito consilium cepi, ut exirem,

Cic. Att. 7, 10 init. —With gen. gerund. (freq.):

legionis opprimendae consilium capere,

Caes. B. G. 3, 2:

obprimundae reipublicae consilium cepit,

Sall. C. 16, 4.—With sibi:

si id non fecisset, sibi consilium facturos,

Caes. B. C. 2, 20:

ut ego rationem oculis capio,

Plaut. Ps. 2, 2, 2:

cepi rationem ut, etc.,

Ter. Heaut. 5, 2, 11.—

Of examples, instances, proofs, etc., to take, derive, draw, obtain:

ex quo documentum nos capere fortuna voluit quid esset victis extimescendum,

Cic. Phil. 11, 2, 5:

quid istuc tam mirum'st, de te si exemplum capit? Ter And. 4, 1, 26: exemplum ex aliqua re,

Cic. Lael. 10, 33:

praesagia a sole,

Plin. 18, 35, 78, § 341:

illud num dubitas quin specimen naturae capi debeat ex optima quaque natura?

Cic. Tusc. 1, 14, 32.—

Of impressions, feelings, etc., to take, entertain, conceive, receive, be subjected to, suffer, experience, etc.:

tantum laborem capere ob talem filium?

Ter. And. 5, 2, 29:

omnes mihi labores fuere quos cepi leves,

id. Heaut. 2, 4, 19:

laborem inanem ipsus capit,

id. Hec. 3, 2, 9:

ex eo nunc misera quem capit Laborem!

id. And. 4, 3, 4: miseriam omnem ego capio;

hic potitur gaudia,

id. Ad. 5, 4, 22:

satietatem dum capiet pater Illius quam amat,

Plaut. Am. 1, 2, 10:

plus aegri ex abitu viri quam ex adventu voluptatis cepi,

id. ib. 2, 2, 9:

cum illa quacum volt voluptatem capit,

id. ib. prol. 114:

angor iste, qui pro amico saepe capiendus est,

Cic. Lael. 13, 48:

quae (benevolentia) quidem capitur beneficiis maxime,

id. Off. 2, 9, 32:

laetitiam quam capiebam memoria rationum inventorumque nostrorum,

id. Fin. 2, 30, 96:

lenire desiderium quod capiebat e filio,

id. Sen. 15, 54:

opinione omnium majorem animo cepi dolorem,

id. Brut. 1, 1:

itaque cepi voluptatem, tam ornatum virum fuisse in re publica,

id. ib. 40, 147:

ex civibus victis gaudium meritum capiam,

Liv. 27, 40, 9:

ne quam... invidiam apud patres ex prodiga largitione caperet,

id. 5, 20, 2:

ad summam laetitiam meam, quam ex tuo reditu capio, magnus illius adventu cumulus accedet,

id. Att. 4, 19, 2 (4, 18, 3):

laetitia, quam oculis cepi justo interitu tyranni,

id. ib. 14, 14, 4:

ex praealto tecto lapsus matris et adfinium cepit oblivionem,

lost his memory, Plin. 7, 24, 24, § 90: virtutis opinionem, Auct. B. G. 8, 8: somnum, Cic. Tusc. 4, 19, 44: taedium vitae, Nep. ap. Gell. 6 (7), 18, 11:

maria aspera juro Non ullum pro me tantum (me) cepisse timorem, Quam, etc.,

Verg. A. 6, 352 Forbig. ad loc.:

et in futurum etiam metum ceperunt,

Liv. 33, 27, 10:

voluptatem animi,

Cic. Planc. 1, 1:

malis alienis voluptatem capere laetitiae (cum sit),

id. Tusc. 4, 31, 66:

quaeque mihi sola capitur nunc mente voluptas,

Ov. P. 4, 9, 37.—

Transf., with the feelings, experience, etc., as subj., to seize, overcome, possess, occupy, affect, take possession of, move, etc. (cf. lambanô, in this sense and like 9. supra): nutrix: Cupido cepit miseram nunc me, proloqui Caelo atque terrae Medeai miserias, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 26, 63 (Trag. Rel. v. 291 Vahl.):

edepol te desiderium Athenarum arbitror cepisse saepe,

Ter. Hec. 1, 2, 14:

numquam commerui merito ut caperet odium illam mei,

id. ib. 4, 2, 4:

sicubi eum satietas Hominum aut negoti odium ceperat,

id. Eun. 3, 1, 14:

nos post reges exactos servitutis oblivio ceperat,

Cic. Phil. 3, 4, 9:

te cepisse odium regni videbatur,

id. ib. 2, 36, 91:

Romulum Remumque cupido cepit urbis condendae,

Liv. 1, 6, 3:

cupido eum ceperat in verticem montis ascendendi,

id. 40, 21, 2:

etiam victores sanguinis caedisque ceperat satietas,

id. 27, 49, 8; Mel. 3, 5, 2:

qui pavor hic, qui terror, quae repente oblivio animos cepit?

Liv. 27, 13, 2:

oblivio deorum capiat pectora vestra,

id. 38, 46, 12:

tantane te cepere oblivia nostri?

Ov. Tr. 1, 8, 11:

ut animum ejus cura sacrorum cepit,

Liv. 27, 8, 6:

hostis primum admiratio cepit, quidnam, etc.,

id. 44, 12, 1:

tanta meae si te ceperunt taedia laudis,

Verg. G. 4, 332; cf. Anthol. Lat. I. p. 178;

I. p. 196 Burm.: ignarosque loci passim et formidine captos Sternimus,

Verg. A. 2, 384:

infelix, quae tanta animum dementia cepit!

id. ib. 5, 465; id. E. 6, 47:

cum subita incautum dementia cepit amantem,

id. G. 4, 488; cf. Anthol. Lat. I. p. 170, 15;

I. p. 168, 14 Burm.: Tarquinium mala libido Lucretiae stuprandae cepit,

Liv. 1, 57, 10:

ingens quidem et luctus et pavor civitatem cepit,

id. 25, 22, 1:

tantus repente maeror pavorque senatum eorum cepit,

id. 23, 20, 7:

senatum metus cepit,

id. 23, 14, 8: si me... misericordia capsit. Att. ap. Non. p. 483, 11 (Trag. Rel. v. 454 Rib.): nec tuendi capere satietas potest, Pac. ap. Cic. Div. 1, 14, 24 (Trag. Rel. v. 410 ib.):

quantus timor socios populi Romani cepisset,

Liv. 43, 11, 9.—

Of injury, damage, loss, etc., to suffer, take, be subjected to:

calamitatem,

Cic. Div. 1, 16, 29:

detrimenti aliquid in aliqua re,

Col. 1, 8, 2.—Esp., in the legal formula, by which dictatorial powers were conferred by the senate upon the consuls or the entire magistracy in times of extreme danger to the state;

videant ne quid res publica detrimenti capiat: decrevit quondam senatus, ut L. Opimius consul videret ne quid res publica detrimenti caperet,

Cic. Cat. 1, 2, 4:

Hernici tantum terrorem incussere patribus, ut, quae forma senatus consulti ultimae semper necessitatis habita est, Postumio, alteri consulum, negotium daretur, videret, ne, etc.,

Liv. 3, 4, 9; cf. id. 6, 19, 2 sqq.:

quod plerumque in atroci negotio solet, senatus decrevit, darent operam consules, ne quid, etc.... Ea potestas per senatum more Romano magistratui maxuma permittitur, exercitum parare, bellum gerere, coercere omnibus modis socios atque civis, domi militiaeque inperium atque judicium summum habere,

Sall. C. 29, 2 sq.

To take in, receive, hold, contain, be large enough for.

Lit.

In gen.: Ph. Sitit haec anus. Pa. Quantillum sitit? Ph. Modica'st, capit quadrantal, Plaut. Curc. 1, 2, 8:

parte quod ex una spatium vacat et capit in se (ferrum),

Lucr. 6, 1030:

jam mare litus habet, plenos capit alveus amnes,

Ov. M. 1, 344; cf.:

terra feras cepit, volucres agitabilis aer,

id. ib. 1, 75:

dum tenues capiat suus alveus undas,

id. ib. 8, 558:

cunctosque (deos) dedisse Terga fugae, donec fessos Aegyptia tellus Ceperit,

id. ib. 5, 324.—

Esp., with negatives, not to hold, to be too small for, etc.; cf.:

di boni, quid turba est! Aedes nostrae vix capient, scio,

Ter. Heaut. 2, 3, 13:

qui cum una domo jam capi non possunt, in alias domos exeunt,

Cic. Off. 1, 17, 54: nec jam se capit [p. 286] unda;

volat vapor ater ad auras,

Verg. A. 7, 466:

non tuus hoc capiet venter plus ac meus,

Hor. S. 1, 1, 46:

non capit se mare,

Sen. Agam. 487:

neque enim capiebant funera portae,

Ov. M. 7, 607:

officium populi vix capiente domo,

id. P. 4, 4, 42:

si di habitum corporis tui aviditati animi parem esse voluissent, orbis te non caperet,

Curt. 7, 8, 12:

ut non immerito proditum sit... Graeciam omnem vix capere exercitum ejus (Xerxis) potuisse,

Just. 2, 10, 19.—

Trop.

To swallow up, ingulf, take in (rare):

tot domus locupletissimas istius domus una capiet?

Cic. Verr. 2, 2, 4, § 7.—

To contain, hold, be large or strong enough for, bear.

Affirmatively (rare):

quidquid mortalitas capere poterat, implevimus,

Curt. 9, 3, 7:

si puer omni cura et summo, quantum illa aetas capit, labore, scripserit,

Quint. 2, 4, 17:

dummodo ejus aetatis sit, ut dolum capiat,

Dig. 40, 12, 15.—

With negatives:

non capiunt angustiae pectoris tui (tantam personam),

Cic. Pis. 11, 24:

leones, qui... nec capere irarum fluctus in pectore possunt,

Lucr. 3, 298:

nec capiunt inclusas pectora flammas,

Ov. M. 6, 466:

vix spes ipse suas animo capit,

id. ib. 11, 118:

ardet et iram Non capit ipsa suam Progne,

id. ib. 6, 610; cf.:

sic quoque concupiscis quae non capis,

Curt. 7, 8, 13:

majora quam capit spirat,

id. 6, 9, 11:

ad ultimum magnitudinem ejus (fortunae) non capit,

id. 3, 12, 20:

infirma aetas majora non capiet,

Quint. 1, 11, 13.—

Transf., of things, to admit of, be capable of, undergo (post-Aug. and rare):

rimam fissuramque non capit sponte cedrus,

Plin. 16, 40, 78, § 212:

molluscum... si magnitudinem mensarum caperet,

id. 16, 16, 27, § 68:

res non capit restitutionem, cum statum mutat,

Dig. 4, 4, 19.—

With inf., to be susceptible of, to be of a nature to, etc., = endechetai (late Lat.):

nec capit humanis angoribus excruciari (Deus),

Prud. Apoth. 154:

crimina, quae non capiunt indulgeri,

Tert. Pud. 1 fin.; id. Apol. 17; id. adv. Haer. 44 fin.; Paul. Nol. Carm. 9, 22.—

Of the mind, to take, receive into the mind, comprehend, grasp, embrace (cf. intellego, to penetrate mentally, have insight into):

sitque nonnumquam summittenda et contrahenda oratio, ne judex eam vel intellegere vel capere non possit,

Quint. 11, 1, 45:

nullam esse gratiam tantam, quam non vel capere animus meus in accipiendo... posset,

id. 2, 6, 2:

quae quidem ego nisi tam magna esse fatear, ut ea vix cujusquam mens aut cogitatio capere possit,

Cic. Marcell. 2, 6; id. N. D. 1, 19, 49:

senatus ille, quem qui ex regibus constare dixit, unus veram speciem Romani senatus cepit,

Liv. 9, 17, 14:

somnium laetius, quam quod mentes eorum capere possent,

id. 9, 9, 14.—P. a. as subst.: Capta, ae, f., a surname of Minerva, as worshipped on the Coelian Mount, but for what reason is not known, Ov. F. 3, 837 sq.

căpĭo, ōnis, f. [1. capio]; in the Lat. of the jurists,

A taking:

dominii,

Dig. 39, 2, 18; Gell. 6 (7), 10, 3.—

= usu capio or usucapio, the right of property acquired by prescription, Dig. 41, 1, 48, § 1; 41, 3, 21; 41, 5, 4; v. 1. usucapio.

căpĭo, cepi, captum (old fut. perf. capso, Plaut. Bacch. 4, 4, 61: capsit, Enn. ap. Non. p. 66, 27, or Ann. v. 324 Vahl.; Plaut. Ps. 4, 3, 6; Att. ap. Non. p. 483, 12, or Trag. Rel. v. 454 Rib.; Paul. ex. Fest. p. 57 Mull.:

capsimus,

Plaut. Rud. 2, 1, 15: capsis, acc. to Cic. Or. 45, 154, = cape si vis, but this is an error; cf. Quint. 1, 5, 66; old perf. cepet, Col. Rostr. 5; v. Wordsworth, Fragm. and Spec. p. 170), 3, v. a. [cf. kôpê, handle; Lat. capulum; Engl. haft; Germ. Heft; Sanscr. root hri-, take; cf. Gr. cheir, Engl. and Germ. hand, and Goth. hinthan, seize].

Lit.

In gen., to take in hand, take hold of, lay hold of, take, seize, grasp (cf.:

sumo, prehendo): si hodie hercule fustem cepero aut stimulum in manum,

Plaut. Aul. 1, 1, 9:

cape hoc flabellum,

Ter. Eun. 3, 5, 47:

cepit manibus tympanum,

Cat. 6, 3, 8:

tu, genitor, cape sacra manu patriosque Penatis,

Verg. A. 2, 717:

cape saxa manu, cape robora, pastor,

id. G. 3, 420:

flammeum,

Cat. 61, 8:

acria pocula,

Hor. S. 2, 6, 69:

lora,

Prop. 3 (4), 9, 57:

baculum,

Ov. M. 2, 789:

colum cum calathis,

id. ib. 12, 475:

florem ternis digitis,

Plin. 24, 10, 48, § 81:

pignera,

Liv. 3, 38, 12; Dig. 48, 13, 9, § 6; Gai Inst. 4, 29:

ut is in cavea pignus capiatur togae,

Plaut. Am. prol. 68: rem manu, Gai Inst. 1, 121:

rem pignori,

Dig. 42, 1, 15, § 7; cf. ib. 42, 1, 15, § 4:

scutum laeva,

Plin. 33, 1, 4, § 13:

capias tu illius vestem,

Ter. Eun. 2, 3, 79: cape vorsoriam, seize the sheet, i. e. take a tack, turn about, Plaut. Trin. 4, 3, 19.—Very freq. of arms (cf. sumo); so in gen.: arma, to take up arms, i. e. engage in war or battle, Cic. Rab. Perd. 7, 20 sq.; 9, 27; 11, 31; id. Planc. 36, 88; id. Phil. 4, 3, 7; Caes. B.G. 5, 26; 7, 4; Sall. C. 27, 4; 30, 1; 33, 2; 52, 27; id. J. 38, 5; 102, 12; Ov. M. 3, 115 sq.; 12, 91; 13, 221;

and of particular weapons: ensem,

Ov. M. 13, 435:

tela,

id. ib. 3, 307; 5, 366 et saep.—Of food, to take, partake of:

quicum una cibum Capere soleo,

Plaut. Trin. 4, 2, 61; Ter. Eun. 2, 3, 77; Sall. J. 91, 2:

lauti cibum capiunt,

Tac. G. 22.—

In partic.

Of living objects.

To take into possession, take captive, seize, make prisoner.

Of persons:

oppidum expugnavimus, et legiones Teleboarum vi pugnando cepimus,

Plaut. Am. 1, 1, 258: summus ibi capitur meddix, occiditur alter, Enn. ap. Paul. ex Fest. p. 123 Mull. (Ann. v. 296 Vahl.):

quoniam belli nefarios duces captos jam et comprehensos tenetis,

Cic. Cat. 3, 7, 16:

ibi Orgetorigis filia atque unus e filiis captus est,

Caes. B. G. 1, 26:

reges capiuntur,

Lucr. 4, 1013; Tac. A. 4, 33:

capta eo proelio tria milia peditum dicuntur,

Liv. 22, 49, 18:

quos Byzantii ceperat,

Nep. Paus. 2, 3; id. Alcib. 9, 2; id. Dat. 2, 5; Quint. 6, 3, 61:

captos ostendere civibus hostes,

Hor. Ep. 1, 17, 33:

captus Tarento Livius,

Cic. Brut. 18, 72:

servus ex hoste captus,

Quint. 5, 10, 67.—Hence, P. a. as subst.: captus, i, m., = captivus, a prisoner, captive:

in captos clementia uti,

Nep. Alcib. 5, 7:

inludere capto,

Verg. A. 2, 64:

quae sit fiducia capto,

id. ib. 2, 75:

ex captorum numero,

Liv. 28, 39, 10; Tac. A. 6, 1; 12, 37; 15, 1.—Also, capta, ae, f., a female captive:

dicam hanc esse captam ex Caria, Ditem ac nobilem,

Ter. Heaut. 3, 3, 47.—

Of animals, birds, fish, etc., to catch, hunt down, take: quid hic venatu non cepit? Varr. ap. Non. p. 253, 31:

si ab avibus capiundis auceps dicatur, debuisse ajunt ex piscibus capiundis, ut aucupem, sic piscicupem dici,

id. L. L. 8, § 61 Mull.:

hic jaculo pisces, illa capiuntur ab hamis,

Ov. A. A. 1, 763:

neque quicquam captum'st piscium,

Plaut. Rud. 2, 1, 12; cf.:

nisi quid concharum capsimus,

id. ib. v. 18; Cic. Off. 3, 14, 58; Plin. 33, 1, 6, § 27: acipenserem, Cic. ap. Macr. S. 2, 12:

cervum,

Phaedr. 1, 5, 5; cf.:

hic (Nereus) tibi prius vinclis capiendus,

Verg. G. 4, 396.—

To win, captivate, charm, allure, enchain, enslave, fascinate; mostly with abl. of means: Ph. Amore ardeo. Pa. Quid agas? nisi ut te redimas captum quam queas Minumo, Ter. Eun. 1, 1, 29:

quod insit in iis aliquid probi, quod capiat ignaros,

Cic. Off. 3, 3, 15: [p. 284] animum adulescentis... pellexit eis omnibus rebus, quibus illa aetas capi ac deleniri potest, id. Clu. 5, 13:

quamvis voluptate capiatur,

id. Off. 1, 30, 105; Quint. 5, 11, 19:

quem quidem adeo sua cepit humanitate,

Nep. Alcib. 9, 3:

secum habuit Pomponium, captus adulescentis et humanitate et doctrina,

id. Att. 4, 1:

nec bene promeritis capitur (deus), nec tangitur ira,

Lucr. 2, 651: ut pictura poesis;

erit quae si propius stes Te capiat magis, et quaedam si longius abstes,

Hor. A. P. 362:

hunc capit argenti splendor,

id. S. 1, 4, 28:

te conjux aliena capit,

id. ib. 2, 7, 46:

Cynthia prima suis miserum me cepit ocellis,

Prop. 1, 1, 1:

carmine formosae, pretio capiuntur avarae,

Tib. 3, 1, 7:

munditiis capimur,

Ov. A. A. 3, 133; id. M. 4, 170; 6, 465; 7, 802; 8, 124; 8, 435; 9, 511; 10, 529;

14, 373: amore captivae victor captus,

Liv. 30, 12, 18:

dulcedine vocis,

Ov. M. 1, 709; 11, 170:

voce nova,

id. ib. 1, 678:

temperie aquarum,

id. ib. 4, 344:

(bos) herba captus viridi,

Verg. E. 6, 59:

amoenitate loci,

Tac. A. 18, 52:

auro,

Hor. C. 2, 18, 36:

neque honoris neque pecuniae dulcedine sum captus,

Cic. Fam. 11, 28, 2:

splendore hominis,

id. Fin. 1, 13, 42: ne oculis quidem captis in hanc fraudem decidisti;

nam id concupisti quod numquam videras,

id. Verr. 2, 4, 45, § 102.—

To cheat, seduce, deceive, mislead, betray, delude, catch:

sapientis hanc vim esse maximam, cavere ne capiatur, ne fallatur videre,

Cic. Ac. 2, 20, 66:

injurium autem'st ulcisci advorsarios? Aut qua via te captent eadem ipsos capi?

Ter. Hec. 1, 1, 16: uti ne propter te fidemque tuam captus fraudatusque sim, form. ap. Cic. Off. 3, 17, 70:

eodem captus errore quo nos,

involved in the same error, Cic. Phil. 12, 2, 6; id. ap. Non. p. 253, 25; cf.:

ne quo errore milites caperentur,

Liv. 8, 6, 16:

capere ante dolis Reginam,

Verg. A. 1, 673:

captique dolis lacrimisque coactis (Sinonis),

id. ib. 2, 196:

ubi me eisdem dolis non quit capere,

Sall. J. 14, 11:

adulescentium animi molles et aetate fluxi dolis haud difficulter capiebantur,

id. C. 14, 5:

capi alicujus dolo,

Nep. Dat. 10, 1:

dolum ad capiendos eos conparant,

Liv. 23, 35, 2:

quas callida Colchis (i.e. Medea) amicitiae mendacis imagine cepit,

Ov. M. 7, 301.—

To defeat, convict, overcome in a suit or dispute (rare):

tu si me impudicitiae captas, non potes capere,

Plaut. Am. 2, 2, 189:

tu caves ne tui consultores, ille ne urbes aut castra capiantur (cf. B. 2. b. infra),

Cic. Mur. 9, 22:

callidus et in capiendo adversario versutus (orator),

id. Brut. 48, 178.—

To deprive one of his powers or faculties, to harm.

Of the physical powers, to lame, mutilate, maim, impair or weaken in the limbs, senses, etc. (only pass. capi, and esp. in part. perf. captus):

mancus et membris omnibus captus ac debilis,

Cic. Rab. Perd. 7, 21:

ipse Hannibal... altero oculo capitur,

loses an eye, Liv. 22, 2, 11:

captus omnibus membris,

id. 2, 36, 8:

capti auribus et oculis metu omnes torpere,

id. 21, 58, 5:

oculis membrisque captus,

Plin. 33, 4, 24, § 83:

congerantur in unum omnia, ut idem oculis et auribus captus sit,

Cic. Tusc. 5, 40, 117:

si captus oculis sit, ut Tiresias fuit,

id. Div. 2, 3, 9; Verg. G. 1, 183:

habuit filium captum altero oculo,

Suet. Vit. 6:

censorem Appium deum ira post aliquot annos luminibus captum,

Liv. 9, 29, 11; Val. Max. 1, 1, 17:

lumine,

Ov. F. 6, 204:

princeps pedibus captus,

Liv. 43, 7, 5; cf.:

captum leto posuit caput,

Verg. A. 11, 830;

and of the mole: aut oculis capti fodere cubilia talpae,

id. G. 1, 183.—

Of the mental powers, to deprive of sense or intellect; only in part. perf. captus, usu. agreeing with pers. subj., and with abl. mente, silly, insane, crazy, crazed, lunatic, mad:

labi, decipi tam dedecet quam delirare et mente esse captum,

Cic. Off. 1, 27, 94:

vino aut somno oppressi aut mente capti,

id. Ac. 2, 17, 53; Quint. 8, 3, 4;

rarely mentibu' capti,

Lucr. 4, 1022; so,

animo,

Sen. Herc. Fur. 107; very rarely with gen.:

captus animi,

Tac. H. 3, 73.— Absol.:

virgines captae furore,

Liv. 24, 26, 12.—Less freq. agreeing with mens or animus:

viros velut mente capta cum jactatione fanatica corporis vaticinari,

Liv. 39, 13, 12:

captis magis mentibus, quam consceleratis similis visa,

id. 8, 18, 11; cf.:

capti et stupentes animi,

id. 6, 36, 8.—

To choose, select, elect, take, pick out, adopt, accept a person for a particular purpose or to sustain a particular office or relation:

de istac sum judex captus,

Plaut. Merc. 4, 3, 33:

Aricini atque Ardeates de ambiguo agro... judicem populum Romanum cepere,

Liv. 3, 71, 2:

me cepere arbitrum,

Ter. Heaut. 3, 1, 91:

te mihi patronam capio, Thais,

id. Eun. 5, 2, 48:

quom illum generum cepimus,

id. Hec. 4, 1, 22; cf.:

non, si capiundos mihi sciam esse inimicos omnis homines,

make them enemies thereby, id. And. 4, 2, 12:

si quis magistrum cepit ad eam rem inprobum,

id. ib. 1, 2, 21.—So the formula of the Pontifex Maximus, in the consecration of a vestal virgin: sacerdotem Vestalem, quae sacra faciat... ita te, Amata, capio, Fab. Pict. ap. Gell. 1, 12, 14; cf.:

plerique autem capi virginem solam debere dici putant, sed flamines quoque Diales, item pontifices et augures capi dicebantur,

Gell. 1, 12, 15:

jam ne ea causa pontifex capiar?... ecquis me augurem capiat? Cat. ib. § 17: Amata inter capiendum a pontifice maximo appellatur, quoniam, quae prima capta est, hoc fuisse nomen traditum est, Gell. ib. § 19: rettulit Caesar capiendam virginem in locum Occiae,

Tac. A. 2, 86; 4, 16; 15, 22:

religio, quae in annos singulos Jovis sacerdotem sortito capi jubeat,

Cic. Verr. 2, 2, 51, § 127:

C. Flaccus flamen captus a P. Licinio pontifice maximo erat,

Liv. 27, 8, 5 Weissenb. ad loc.—

Of places.

To occupy, choose, select, take possession of, enter into; mostly milit. t. t., to take up a position, select a place for a camp, etc.:

loca capere, castra munire,

Caes. B. G. 3, 23:

castris locum capere,

Liv. 9, 17, 15; Suet. Aug. 94 fin.:

locum capere castris,

Quint. 12, 2, 5:

ut non fugiendi hostis, sed capiendi loci causa cessisse videar,

Cic. de Or. 2, 72, 294:

ad Thebanos transfugere velle, et locum extra urbem editum capere,

Nep. Ages. 6, 2:

nocte media profectus, ut locum quem vellet, priusquam hostes sentirent, caperet,

Liv. 34, 14, 1:

neminem elegantius loca cepisse, praesidia disposuisse,

id. 35, 14, 9:

erat autem Philopoemen praecipuae in ducendo agmine locisque capiendis solertiae atque usus,

id. 35, 28, 1:

locum cepere paulo quam alii editiorem,

Sall. J. 58, 3:

duces, ut quisque locum ceperat, cedere singulos,

Dict. Cret. 2, 46; so,

of position on the battle-field: quod mons suberat, eo se recipere coeperunt. Capto monte, etc.,

Caes. B. G. 1, 25:

tenuit non solum ales captam semelsedem, sed, etc.,

Liv. 7, 26, 5:

quem quis in pugnando ceperat locum, eum amissa anima corpore tegebat,

Flor. 4, 1; Sall. C. 61, 2; rarely with dat. of pers.:

tumulum suis cepit,

Liv. 31, 41, 9, for a tomb: LOCVM SIBI MONVMENTO CEPIT. Inscr. Grut. 346, 6;

for taking the auspices' se (Gracchum) cum legeret libros, recordatum esse, vitio sibi tabernaculum captum fuisse,

Cic. N. D. 2, 4, 11; cf.:

Palatium Romulus, Remus Aventinum ad inaugurandum templa capiunt,

Liv. 1, 6, 4;

for refuge: omnes Samnitium copiae montes proximos fuga capiunt,

id. 9, 43, 20:

Anchises natum Conventus trahit in medios... Et tumulum capit,

Verg. A. 6, 753; 12, 562:

ante locum capies oculis ( = eliges),

Verg. G. 2, 230 Serv. ad loc.: nunc terras ordine longo Aut capere aut captas jam despectare videntur (cycni), to select places on which to light, or to be just settling down on places already selected, id. A. 1, 396 Forbig. ad loc.—

To take by force, capture, storm, reduce, conquer, seize:

invadam extemplo in oppidum antiquom: Si id capso, etc.,

Plaut. Bacch. 4, 4, 61: oppidum vi, Cat. ap. Charis. 2, p. 191 P.:

MACELLAM OPPVGNANDO,

Col. Rostr. Inscr. Orell. 549:

CORSICAM,

Inscr. Orell. 551: oppida, Enn. ap. Prisc. 9, p. 868 P. (Ann. v. 487 Vahl.):

ad alia oppida pergit, pauca repugnantibus Numidis capit,

Sall. J. 92, 3; Prop. 3, 4 (4, 3), 16:

Troja capta,

Liv. 1, 1, 1; Hor. S. 2, 3, 191: Coriolos. Liv. 3, 71, 7:

urbem opulentissimam,

id. 5, 20, 1:

ante oppidum Nolam fortissuma Samnitium castra cepit,

Cic. Div. 1, 33, 72:

castra hostium,

Nep. Dat. 6, 7:

concursu oppidanorum facto scalis vacua defensoribus moenia capi possent,

Liv. 42, 63, 6:

plurimas hostium vestrorum in Hispania urbes,

id. 28, 39, 10:

sedem belli,

Vell. 2, 74, 3; cf. Cic. Mur. 9, 22 (B. 1. d. supra).— Trop.:

oppressa captaque re publica,

Cic. Dom. 10, 26: qui, bello averso ab hostibus, patriam suam cepissent, Liv. 3, 50, 15.—

To reach, attain, arrive at, betake one ' s self to (mostly by ships, etc.):

insulam capere non potuerant,

Caes. B. G. 4, 26 fin.:

onerariae duae eosdem quos reliqui portus capere non potuerunt,

id. ib. 4, 36:

accidit uti, ex iis (navibus) perpaucae locum caperent,

id. ib. 5, 23:

nostrae naves, cum ignorarent, quem locum reliquae cepissent,

id. B. C. 3, 28: praemiis magnis propositis, qui primus insulam cepisset, Auct. B. Alex. 17.— Trop.:

qui... tenere cursum possint et capere otii illum portum et dignitatis,

Cic. Sest. 46, 99.—

Of things of value, property, money, etc.

In gen., to take, seize, wrest, receive, obtain, acquire, get, etc.:

AVRVM, ARGENTVM,

Col. Rostr. Inscr. Orell. 549:

de praedonibus praedam capere,

Plaut. Truc. 1, 2, 14:

agros de hostibus,

Cic. Dom. 49, 128:

ut ager ex hostibus captus viritim divideretur,

Liv. 4, 48, 2:

quinqueremem una cum defensoribus remigibusque, Auct. B. Alex. 16, 7: naves,

Nep. Con. 4, 4:

classem,

id. Cim. 2, 2:

magnas praedas,

id. Dat. 10, 2:

ex hostibus pecuniam,

Liv. 5, 20, 5; cf.:

e nostris spolia cepit laudibus, Cic. poet. Tusc. 2, 9, 22: signum ex Macedonia,

id. Verr. 2, 4, 58, § 149:

signum pulcherrimum Carthagine captum,

id. ib. 2, 4, 38, §

82: sed eccam ipsa egreditur, nostri fundi calamitas: nam quod nos capere oportet, haec intercipit,

Ter. Eun. 1, 1, 35:

cape cedo,

id. Phorm. 5, 8, 57:

ut reliqui fures, earum rerum quas ceperunt, signa commutant,

Cic. Fin. 5, 25, 74:

majores nostri non solum id, quod de Campanis (agri) ceperant, non imminuerunt, etc.,

id. Agr. 2, 29, 81:

te duce ut insigni capiam cum laude coronam,

Lucr. 6, 95.—With abstr. objects:

paupertatem adeo facile perpessus est, ut de republica nihil praeter gloriam ceperit,

Nep. Epam. 3, 4:

ut ceteri, qui per eum aut honores aut divitias ceperant,

id. Att. 7, 2:

quoniam formam hujus cepi in me et statum,

assumed, Plaut. Am. 1, 1, 110:

quare non committeret, ut is locus ex calamitate populi Romani nomen caperet,

Caes. B. G. 1, 13:

regnum Tiberinus ab illis Cepit,

succeeded to, Ov. M. 14, 615.—

In particular connections.

With pecuniam (freq. joined with concilio; v. infra), to take illegally, exact, extort, accept a bribe. take blackmail, etc., esp. of magistrates who were accused de pecuniis repetundis:

his ego judicibus non probabo C. Verrem contra leges pecuniam cepisse?

Cic. Verr. 2, 1, 4, § 10:

HS. quadringentiens cepisse te arguo contra leges,

id. ib. 2, 2, 10, § 26; cf.:

quicquid ab horum quopiam captum est,

id. ib. §

27: tamen hae pecuniae per vim atque injuriam tuam captae et conciliatae tibi fraudi et damnationi esse deberent,

id. ib. 2, 3, 40, §

91: utrum (potestis), cum judices sitis de pecunia capta conciliata, tantam pecuniam captam neglegere?

id. ib. 2, 3, 94, §

218: quid est aliud capere conciliare pecunias. si hoc non est vi atque imperio cogere invitos lucrum dare alteri?

id. ib. 2, 3, 30, §

71: sequitur de captis pecuniis et de ambitu,

id. Leg. 3, 20, 46:

ita aperte cepit pecunias ob rem judicandam, ut, etc.,

id. Fin. 2, 16, 54:

quos censores furti et captarum pecuniarum nomine notaverunt,

id. Clu. 42, 120:

nondum commemoro rapinas, non exactas pecunias, non captas, non imperatas,

id. Pis. 16, 38:

si quis ob rem judicandam pecuniam cepisset... neque solum hoc genus pecuniae capiendae turpe, sed etiam nefarium esse arbitrabantur,

id. Rab. Post. 7, 16; id. N. D. 3, 30, 70; Sall. J. 32, 1:

ab regibus Illyriorum,

Liv. 42, 45, 8:

saevitiae captarumque pecuniarum teneri reum,

Tac. A. 3, 67; 4, 31.—

Of inheritance and bequest, to take, inherit, obtain, acquire, get, accept:

si ex hereditate nihil ceperit,

Cic. Off, 3, 24, 93:

qui morte testamentove ejus tantundem capiat quantum omnes heredes,

id. Leg. 2, 19, 48:

abdicatus ne quid de bonis patris capiat,

Quint. 3, 6, 96:

aut non justum testamentum est, aut capere non potes,

id. 5, 14, 16:

si capiendi Jus nullum uxori,

Juv. 1, 55:

qui testamentum faciebat, ei, qui usque ad certum modum capere potuerat, legavit, etc.,

Dig. 22, 3, 27: quod ille plus capere non poterat, ib. fin.:

qui ex bonis testatoris solidum capere non possit,

ib. 28, 6, 6; 39, 6, 30.—

Of regular income, revenue, etc., rents, tolls, profits, etc., to collect, receive, obtain: nam ex [p. 285] eis praediis talenta argenti bina Capiebat statim, Ter. Phorm. 5, 3, 7:

capit ille ex suis praediis sexcenta sestertia, ego centena ex meis,

Cic. Par. 6, 3, 49:

stipendium jure belli,

Caes. B. G. 1, 28:

quinquagena talenta vectigalis ex castro,

Nep. Alcib. 9, 4:

vectigal ex agro eorum capimus,

Liv. 28, 39, 13:

quadragena annua ex schola,

Suet. Gram. 23:

si recte habitaveris... fundus melior erit... fructus plus capies,

Cato, R. R. 4, 2.—

Trop.

Of profit, benefit, advantage, to take, seize, obtain, get, enjoy, reap (mostly in phrase fructum capere):

metuit semper, quem ipsa nunc capit Fructum, nequando iratus tu alio conferas,

Ter. Eun. 3, 1, 59:

honeste acta superior aetas fructus capit auctoritatis extremos,

Cic. Sen. 18, 62:

ex iis etiam fructum capio laboris mei,

id. Div. 2, 5:

ex quibus (litteris) cepi fructum duplicem,

id. Fam. 10, 5, 1:

multo majorem fructum ex populi existimatione illo damnato cepimus, quam ex ipsius, si absolutus esset, gratia cepissemus,

id. Att. 1, 4, 2:

fructum immortalem vestri in me et amoris et judicii,

id. Pis. 14, 31:

aliquem fructum dulcedinis almae,

Lucr. 2, 971; 5, 1410; Luc. 7, 32.—In other connections:

quid ex ea re tandem ut caperes commodi?

Ter. Eun. 3, 5, 25:

utilitates ex amicitia maximas,

Cic. Lael. 9, 32:

usuram alicujus corporis,

Plaut. Am. prol. 108.—

Of external characteristics, form, figure, appearance, etc., to take, assume, acquire, put on:

gestum atque voltum novom,

Ter. Phorm. 5, 6, 50 ' faciem aliquam cepere morando, Ov. M. 1, 421; 13, 605:

figuras Datque capitque novas,

id. ib. 15, 309:

formam capit quam lilia,

id. ib. 10, 212; cf.:

duritiam ab aere,

id. ib. 4, 751.— Transf., of plants, etc.:

radicem capere,

to take root, Cato, R. R. 51:

cum pali defixi radices cepissent,

Plin. 17, 17, 27, § 123:

siliculam capere,

Varr. R. R. 1, 23, 3:

maturitatem capere,

Col. 4, 23, 1:

radix libere capit viris,

Plin. 17, 21, 35, § 161:

vires cepisse nocendi,

Ov. M. 7, 417:

(telinum) rursus refrigeratum odorem suum capit,

Plin. 13, 1, 2, § 13.—

Of mental characteristics, habits, etc., to take, assume, adopt, cultivate, cherish, possess:

cape sis virtutem animo et corde expelle desidiam tuo,

Plaut. Trin. 3, 2, 24:

qua re si Glabrionis patris vim et acrimoniam ceperis ad resistendum hominibus audacissimis, si avi prudentiam ad prospiciendas insidias, etc.,

Cic. Verr. 1, 17, 52:

aliquando, patres conscripti, patrium animum virtutemque capiamus,

id. Phil. 3, 11, 29:

consuetudinem exercitationemque,

id. Off. 1, 18, 59:

misericordiam,

id. Quint. 31, 97:

quam (adsuetudinem) tu dum capias, taedia nulla fuge,

Ov. A. A. 2, 346:

disciplinam principum,

Plin. Pan. 46. —With dat.:

quorum animis avidis... neque lex neque tutor capere est qui possit modum,

Plaut. Aul. 3, 5, 14 Wagn. ad loc.—

Of offices, employments, duties, etc., = suscipio, to undertake, assume, enter upon, accept, take upon one ' s self, etc.:

nam olim populi prius honorem capiebat suffragio, Quam magistro desinebat esse dicto oboediens,

Plaut. Bacch. 3, 3, 34:

o Geta, provinciam Cepisti duram,

Ter. Phorm. 1, 2, 23:

in te cepi Capuam, non quo munus illud defugerem,

took command at Capua, Cic. Att. 8. 3, 4:

consulatum,

id. Pis. 2, 3; Sall. J. 63, 2:

honores,

Nep. Att. 7, 2; Suet. Aug. 26:

imperium,

id. Claud. 10:

magistratum,

Cic. Imp. Pomp. 21, 62; Liv. 2, 33, 1; Suet. Aug. 2:

magistratus,

Sall. H. 1, 41, 21 Dietsch; Nep. Phoc. 1, 1; Suet. Caes. 75:

capiatque aliquis moderamina (navis),

Ov. M. 3, 644:

rerum moderamen,

id. ib. 6, 677:

pontificatum maximum,

Suet. Vit. 11:

rem publicam,

Sall. C. 5, 6:

neve cui patrum capere eum magistratum liceret,

Liv. 2, 33, 1:

ut ceperat haud tumultuose magistratum majore gaudio plebis, etc.,

id. 5, 13, 2.—Rarely with dat. of pers., to obtain for, secure for:

patres praeturam Sp. Furio Camillo gratia campestri ceperunt,

Liv. 7, 1, 2.—

In gen., of any occupation, work, or undertaking, to begin, enter upon, take, undertake, etc.:

augurium ex arce,

Liv. 10, 7, 10:

augurium capienti duodecim se vultures ostenderunt,

Suet. Aug. 95; id. Vesp. 11:

omen,

Cic. Div. 1, 46, 104:

in castris Romanis cum frustra multi conatus ad erumpendum capti essent,

Liv. 9, 4, 1:

rursus impetu capto enituntur,

id. 2, 65, 5; Quint. 6, 1, 28; Suet. Aug. 42; id. Calig. 43: cursum, id. Oth. 6:

a quibus temporibus scribendi capiatur exordium,

Cic. Leg. 1, 3, 8:

experimentum eorum inversa manu capitur,

Plin. 13, 2, 3, § 19 ( poet.):

nec vestra capit discordia finem,

Verg. A. 10, 106:

fugam,

to take to flight, flee, Caes. B. G. 7, 26; so, capere impetum, to take a start, gather momentum:

ad impetum capiundum modicum erat spatium,

Liv. 10, 5, 6; cf.:

expeditionis Germanicae impetum cepit,

suddenly resolved to make, Suet. Calig. 43: capere initium, to begin:

ea pars artis, ex qua capere initium solent,

Quint. 2, 11, 1.— Transf., of place:

eorum (finium) una pars, quam Gallos optinere dictum est, initium capit a flumine Rhodano,

Caes. B. G. 1, 1:

a dis inmortalibus sunt nobis agendi capienda primordia,

Cic. Leg. 2, 3, 7.—

Of an opportunity or occasion, to seize, embrace, take:

si occassionem capsit,

Plaut. Ps. 4, 3, 6:

si lubitum fuerit, causam ceperit,

Ter. And. 1, 3, 8:

quod tempus conveniundi patris me capere suadeat,

Ter. Phorm. 5, 4, 9:

si satis commode tempus ad te cepit adeundi,

Cic. Fam. 11, 16, 1.—

Of operations of the mind, resolutions, purposes, plans, thoughts, etc., to form, conceive, entertain, come to, reach:

quantum ex ipsa re conjecturam cepimus,

Ter. Heaut. 2, 3, 25 MSS. (Fleck. al. ex conj. fecimus); Varr. R. R. 3, 16, 32:

cum jam ex diei tempore conjecturam ceperat,

Caes. B. G. 7, 35:

hujusce rei conjecturam de tuo ipsius studio, Servi, facillime ceperis,

Cic. Mur. 4, 9.— Absol.:

conjecturam capere,

Cic. Div. 1, 57, 130:

nec quid corde nunc consili capere possim, Scio,

Plaut. Merc. 2, 3, 12:

capti consili memorem mones,

id. Stich 4, 1, 72:

quo pacto porro possim Potiri consilium volo capere una tecum,

Ter. Eun. 3, 5, 66; 5, 2, 28:

temerarium consilium,

Liv. 25, 34, 7:

tale capit consilium,

Nep. Eum. 9, 3.— With inf.:

confitendum... eadem te hora consilium cepisse hominis propinqui fortunas funditus evertere,

Cic. Quint. 16, 53; Caes. B. G. 7, 71 init. —With ut:

subito consilium cepi, ut exirem,

Cic. Att. 7, 10 init. —With gen. gerund. (freq.):

legionis opprimendae consilium capere,

Caes. B. G. 3, 2:

obprimundae reipublicae consilium cepit,

Sall. C. 16, 4.—With sibi:

si id non fecisset, sibi consilium facturos,

Caes. B. C. 2, 20:

ut ego rationem oculis capio,

Plaut. Ps. 2, 2, 2:

cepi rationem ut, etc.,

Ter. Heaut. 5, 2, 11.—

Of examples, instances, proofs, etc., to take, derive, draw, obtain:

ex quo documentum nos capere fortuna voluit quid esset victis extimescendum,

Cic. Phil. 11, 2, 5:

quid istuc tam mirum'st, de te si exemplum capit? Ter And. 4, 1, 26: exemplum ex aliqua re,

Cic. Lael. 10, 33:

praesagia a sole,

Plin. 18, 35, 78, § 341:

illud num dubitas quin specimen naturae capi debeat ex optima quaque natura?

Cic. Tusc. 1, 14, 32.—

Of impressions, feelings, etc., to take, entertain, conceive, receive, be subjected to, suffer, experience, etc.:

tantum laborem capere ob talem filium?

Ter. And. 5, 2, 29:

omnes mihi labores fuere quos cepi leves,

id. Heaut. 2, 4, 19:

laborem inanem ipsus capit,

id. Hec. 3, 2, 9:

ex eo nunc misera quem capit Laborem!

id. And. 4, 3, 4: miseriam omnem ego capio;

hic potitur gaudia,

id. Ad. 5, 4, 22:

satietatem dum capiet pater Illius quam amat,

Plaut. Am. 1, 2, 10:

plus aegri ex abitu viri quam ex adventu voluptatis cepi,

id. ib. 2, 2, 9:

cum illa quacum volt voluptatem capit,

id. ib. prol. 114:

angor iste, qui pro amico saepe capiendus est,

Cic. Lael. 13, 48:

quae (benevolentia) quidem capitur beneficiis maxime,

id. Off. 2, 9, 32:

laetitiam quam capiebam memoria rationum inventorumque nostrorum,

id. Fin. 2, 30, 96:

lenire desiderium quod capiebat e filio,

id. Sen. 15, 54:

opinione omnium majorem animo cepi dolorem,

id. Brut. 1, 1:

itaque cepi voluptatem, tam ornatum virum fuisse in re publica,

id. ib. 40, 147:

ex civibus victis gaudium meritum capiam,

Liv. 27, 40, 9:

ne quam... invidiam apud patres ex prodiga largitione caperet,

id. 5, 20, 2:

ad summam laetitiam meam, quam ex tuo reditu capio, magnus illius adventu cumulus accedet,

id. Att. 4, 19, 2 (4, 18, 3):

laetitia, quam oculis cepi justo interitu tyranni,

id. ib. 14, 14, 4:

ex praealto tecto lapsus matris et adfinium cepit oblivionem,

lost his memory, Plin. 7, 24, 24, § 90: virtutis opinionem, Auct. B. G. 8, 8: somnum, Cic. Tusc. 4, 19, 44: taedium vitae, Nep. ap. Gell. 6 (7), 18, 11:

maria aspera juro Non ullum pro me tantum (me) cepisse timorem, Quam, etc.,

Verg. A. 6, 352 Forbig. ad loc.:

et in futurum etiam metum ceperunt,

Liv. 33, 27, 10:

voluptatem animi,

Cic. Planc. 1, 1:

malis alienis voluptatem capere laetitiae (cum sit),

id. Tusc. 4, 31, 66:

quaeque mihi sola capitur nunc mente voluptas,

Ov. P. 4, 9, 37.—

Transf., with the feelings, experience, etc., as subj., to seize, overcome, possess, occupy, affect, take possession of, move, etc. (cf. lambanô, in this sense and like 9. supra): nutrix: Cupido cepit miseram nunc me, proloqui Caelo atque terrae Medeai miserias, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 26, 63 (Trag. Rel. v. 291 Vahl.):

edepol te desiderium Athenarum arbitror cepisse saepe,

Ter. Hec. 1, 2, 14:

numquam commerui merito ut caperet odium illam mei,

id. ib. 4, 2, 4:

sicubi eum satietas Hominum aut negoti odium ceperat,

id. Eun. 3, 1, 14:

nos post reges exactos servitutis oblivio ceperat,

Cic. Phil. 3, 4, 9:

te cepisse odium regni videbatur,

id. ib. 2, 36, 91:

Romulum Remumque cupido cepit urbis condendae,

Liv. 1, 6, 3:

cupido eum ceperat in verticem montis ascendendi,

id. 40, 21, 2:

etiam victores sanguinis caedisque ceperat satietas,

id. 27, 49, 8; Mel. 3, 5, 2:

qui pavor hic, qui terror, quae repente oblivio animos cepit?

Liv. 27, 13, 2:

oblivio deorum capiat pectora vestra,

id. 38, 46, 12:

tantane te cepere oblivia nostri?

Ov. Tr. 1, 8, 11:

ut animum ejus cura sacrorum cepit,

Liv. 27, 8, 6:

hostis primum admiratio cepit, quidnam, etc.,

id. 44, 12, 1:

tanta meae si te ceperunt taedia laudis,

Verg. G. 4, 332; cf. Anthol. Lat. I. p. 178;

I. p. 196 Burm.: ignarosque loci passim et formidine captos Sternimus,

Verg. A. 2, 384:

infelix, quae tanta animum dementia cepit!

id. ib. 5, 465; id. E. 6, 47:

cum subita incautum dementia cepit amantem,

id. G. 4, 488; cf. Anthol. Lat. I. p. 170, 15;

I. p. 168, 14 Burm.: Tarquinium mala libido Lucretiae stuprandae cepit,

Liv. 1, 57, 10:

ingens quidem et luctus et pavor civitatem cepit,

id. 25, 22, 1:

tantus repente maeror pavorque senatum eorum cepit,

id. 23, 20, 7:

senatum metus cepit,

id. 23, 14, 8: si me... misericordia capsit. Att. ap. Non. p. 483, 11 (Trag. Rel. v. 454 Rib.): nec tuendi capere satietas potest, Pac. ap. Cic. Div. 1, 14, 24 (Trag. Rel. v. 410 ib.):

quantus timor socios populi Romani cepisset,

Liv. 43, 11, 9.—

Of injury, damage, loss, etc., to suffer, take, be subjected to:

calamitatem,

Cic. Div. 1, 16, 29:

detrimenti aliquid in aliqua re,

Col. 1, 8, 2.—Esp., in the legal formula, by which dictatorial powers were conferred by the senate upon the consuls or the entire magistracy in times of extreme danger to the state;

videant ne quid res publica detrimenti capiat: decrevit quondam senatus, ut L. Opimius consul videret ne quid res publica detrimenti caperet,

Cic. Cat. 1, 2, 4:

Hernici tantum terrorem incussere patribus, ut, quae forma senatus consulti ultimae semper necessitatis habita est, Postumio, alteri consulum, negotium daretur, videret, ne, etc.,

Liv. 3, 4, 9; cf. id. 6, 19, 2 sqq.:

quod plerumque in atroci negotio solet, senatus decrevit, darent operam consules, ne quid, etc.... Ea potestas per senatum more Romano magistratui maxuma permittitur, exercitum parare, bellum gerere, coercere omnibus modis socios atque civis, domi militiaeque inperium atque judicium summum habere,

Sall. C. 29, 2 sq.

To take in, receive, hold, contain, be large enough for.

Lit.

In gen.: Ph. Sitit haec anus. Pa. Quantillum sitit? Ph. Modica'st, capit quadrantal, Plaut. Curc. 1, 2, 8:

parte quod ex una spatium vacat et capit in se (ferrum),

Lucr. 6, 1030:

jam mare litus habet, plenos capit alveus amnes,

Ov. M. 1, 344; cf.:

terra feras cepit, volucres agitabilis aer,

id. ib. 1, 75:

dum tenues capiat suus alveus undas,

id. ib. 8, 558:

cunctosque (deos) dedisse Terga fugae, donec fessos Aegyptia tellus Ceperit,

id. ib. 5, 324.—

Esp., with negatives, not to hold, to be too small for, etc.; cf.:

di boni, quid turba est! Aedes nostrae vix capient, scio,

Ter. Heaut. 2, 3, 13:

qui cum una domo jam capi non possunt, in alias domos exeunt,

Cic. Off. 1, 17, 54: nec jam se capit [p. 286] unda;

volat vapor ater ad auras,

Verg. A. 7, 466:

non tuus hoc capiet venter plus ac meus,

Hor. S. 1, 1, 46:

non capit se mare,

Sen. Agam. 487:

neque enim capiebant funera portae,

Ov. M. 7, 607:

officium populi vix capiente domo,

id. P. 4, 4, 42:

si di habitum corporis tui aviditati animi parem esse voluissent, orbis te non caperet,

Curt. 7, 8, 12:

ut non immerito proditum sit... Graeciam omnem vix capere exercitum ejus (Xerxis) potuisse,

Just. 2, 10, 19.—

Trop.

To swallow up, ingulf, take in (rare):

tot domus locupletissimas istius domus una capiet?

Cic. Verr. 2, 2, 4, § 7.—

To contain, hold, be large or strong enough for, bear.

Affirmatively (rare):

quidquid mortalitas capere poterat, implevimus,

Curt. 9, 3, 7:

si puer omni cura et summo, quantum illa aetas capit, labore, scripserit,

Quint. 2, 4, 17:

dummodo ejus aetatis sit, ut dolum capiat,

Dig. 40, 12, 15.—

With negatives:

non capiunt angustiae pectoris tui (tantam personam),

Cic. Pis. 11, 24:

leones, qui... nec capere irarum fluctus in pectore possunt,

Lucr. 3, 298:

nec capiunt inclusas pectora flammas,

Ov. M. 6, 466:

vix spes ipse suas animo capit,

id. ib. 11, 118:

ardet et iram Non capit ipsa suam Progne,

id. ib. 6, 610; cf.:

sic quoque concupiscis quae non capis,

Curt. 7, 8, 13:

majora quam capit spirat,

id. 6, 9, 11:

ad ultimum magnitudinem ejus (fortunae) non capit,

id. 3, 12, 20:

infirma aetas majora non capiet,

Quint. 1, 11, 13.—

Transf., of things, to admit of, be capable of, undergo (post-Aug. and rare):

rimam fissuramque non capit sponte cedrus,

Plin. 16, 40, 78, § 212:

molluscum... si magnitudinem mensarum caperet,

id. 16, 16, 27, § 68:

res non capit restitutionem, cum statum mutat,

Dig. 4, 4, 19.—

With inf., to be susceptible of, to be of a nature to, etc., = endechetai (late Lat.):

nec capit humanis angoribus excruciari (Deus),

Prud. Apoth. 154:

crimina, quae non capiunt indulgeri,

Tert. Pud. 1 fin.; id. Apol. 17; id. adv. Haer. 44 fin.; Paul. Nol. Carm. 9, 22.—

Of the mind, to take, receive into the mind, comprehend, grasp, embrace (cf. intellego, to penetrate mentally, have insight into):

sitque nonnumquam summittenda et contrahenda oratio, ne judex eam vel intellegere vel capere non possit,

Quint. 11, 1, 45:

nullam esse gratiam tantam, quam non vel capere animus meus in accipiendo... posset,

id. 2, 6, 2:

quae quidem ego nisi tam magna esse fatear, ut ea vix cujusquam mens aut cogitatio capere possit,

Cic. Marcell. 2, 6; id. N. D. 1, 19, 49:

senatus ille, quem qui ex regibus constare dixit, unus veram speciem Romani senatus cepit,

Liv. 9, 17, 14:

somnium laetius, quam quod mentes eorum capere possent,

id. 9, 9, 14.—P. a. as subst.: Capta, ae, f., a surname of Minerva, as worshipped on the Coelian Mount, but for what reason is not known, Ov. F. 3, 837 sq.

căpĭo, ōnis, f. [1. capio]; in the Lat. of the jurists,

A taking:

dominii,

Dig. 39, 2, 18; Gell. 6 (7), 10, 3.—

= usu capio or usucapio, the right of property acquired by prescription, Dig. 41, 1, 48, § 1; 41, 3, 21; 41, 5, 4; v. 1. usucapio.

vĕnĭo, vēni, ventum, 4 ( fut. venibo, Pompon. ap. Non. 508, 23; imperf. venibat, Ter. Phorm. 4, 3, 47; gen. plur, part. sync. venientum, Verg. G. 4, 167; id. A. 1, 434; 6, 755), v. n. [Sanscr. root gā, go; Zend root gā, gam, go; Gr. BA-, bainô; Lat. ar-biter, venio; Goth. quiman; O. H. Germ. quëman, koman; Engl. come; v. Curt. Gr. Etym. p. 466], to come (cf. accedo).

Lit.:

nunc, cujus jussu venio et quam ob rem venerim, Dicam, etc.,

Plaut. Am. prol. 17:

veni, vidi, vici,

Suet. Caes. 37: imus, venimus, videmus. Ter. Phorm. 1, 2, 53:

maritimus hostis ante adesse potest quam quisquam venturum esse suspicari queat, etc.,

Cic. Rep. 2, 3, 6:

venio ad macellum,

Plaut. Aul. 2, 8, 3:

ut veni ad urbem, etc.,

Cic. Fam. 16, 12, 2:

cupio, te ad me venire,

id. ib. 16, 10, 1; Plaut. As. 2, 4, 2:

mihi si spatium fuerit in Tusculanum veniendi,

Cic. Fam. 9, 5, 3:

Cato... cum venerat ad se in Sabinos,

had come home, id. Rep. 3, 28, 40:

quia nudius quartus venimus in Cariam ex Indiā,

Plaut. Curc. 3, 68:

sexto die Delum Athenis venimus,

Cic. Att. 5, 12, 1:

Italiam fato profugus, Laviniaque venit Litora,

Verg. A. 1, 2:

tumulum antiquae Cereris sedemque sacratam Venimus,

id. ib. 2, 743 (cf. devenio):

vin' ad te ad cenam veniam,

Plaut. Stich. 3, 2, 30:

mercator venit huc ad ludos,

id. Cist. 1, 3, 9:

homo ad praetorem deplorabundus venit,

id. Aul. 2, 4, 38:

neque ego te derisum venio neque derideo,

id. ib. 2, 2, 46:

ad istum emptum venerunt illum locum senatorium,

Cic. Verr. 2, 2, 50, § 124.—With inf.:

parasitus modo venerat aurum petere,

Plaut. Bacch. 4, 3, 18:

non nos Libycos populare penates Venimus,

Verg. A. 1, 528.—

Of inanimate subjects: navis huc ex portu Persico Venit,

Plaut. Am. 1, 1, 249:

denique in os salsi venit umor saepe saporis, Cum mare vorsamur propter,

Lucr. 4, 220:

(aër) Per patefacta venit penetratque foramina,

id. 4, 891:

(speculi imago) Dum venit ad nostras acies,

id. 4, 279:

sub aspectum venire,

Cic. de Or. 2, 87, 358:

in conspectu,

Caes. B. C. 2, 27:

in conspectum,

Hirt. B. G. 8, 48; Cic. Fin. 1, 7, 24:

muliebris vox mihi ad aures venit,

Plaut. Rud. 1, 4, 13;

in Italiā te moraturum, dum tibi litterae meae veniant,

reaches you, Cic. Fam. 11, 24, 2: hereditas unicuique nostrum venit, comes, i. e. descends to each of us, id. Caecin. 26, 74; cf.:

hic Verres hereditatem sibi venisse arbitratus est, quod in ejus regnum ac manus venerat is, quem, etc.,

id. Verr. 2, 4, 27, § 62: hic segetes, illic veniunt felicius uvae, come forth, i. e. grow, Verg. G. 1, 54; so,

arbores sponte suā,

id. ib. 2, 11; 2, 58; Prop. 1, 2, 10. —

Impers. pass., we, they, etc., came or have come, etc.:

Lilybaeum venitur,

Cic. Verr. 2, 5, 54, § 141: ad me ventum est, it has fallen to me, id Quint. 1, 3:

dum ad flumen Varum veniatur,

Caes. B. C. 1, 87:

(Galli) veniri ad se confestim existimantes, ad arma conclamant,

id. B. G. 7, 70:

ventum in insulam est,

Cic. Leg. 2, 3, 6:

ubi eo ventum est,

Caes. B. G. 1, 43:

ad quos ventum erat,

id. ib. 2, 11;

3, 23: eo cum esset ventum,

id. ib. 7, 61.—

Esp., to come. spring, be descended:

qui se Bebryciā veniens Amyci de gente ferebat (i. e. qui se ferebat venientem, etc.),

Verg. A. 5, 373 Forbig. ad loc. —

Trop.

In gen.:

vides, quo progrediente oratione venturum me puto,

Cic. Rep. 1, 40, 62. ut jam a principio videndum sit, quemadmodum velis venire ad extremum orationis, id. Or. 59, 201:

contra rem suam me nescio quando venisse questus est,

that I appeared, id. Phil. 2, 2, 3: contra amici summam existimationem, id. Att. 1, 1, 4:

si rem nullam habebis, quod in buccam venerit, scribito,

id. ib. 1, 12, 4;

v. bucca: si quid in mentem veniet,

id. ib. 12, 36, 1.—So in Cic. with nom. only of neutr. pron. or res; but freq. impers. with gen.:

cum matronarum ac virginum veniebat in mentem,

when I thought of, Cic. Sull. 6, 19:

venit enim mihi in mentem oris tui,

id. Rosc. Am. 34, 95; id. Sull. 14, 38; v. also mens, II. B. fin. and the passages there cited:

oratorum laus ita ducta ab humili venit ad summum, ut, etc.,

id. Tusc. 2, 2, 5:

prava ex falsis opinionibus veniunt,

Quint. 5, 10, 34:

vitium pejus, quod ex inopiā, quam quod ex copiā venit,

id. 2, 4, 4:

non omne argumentum undique venit,

id. 5, 10, 21.—With dat.:

existimabunt majus commodum ex otio meo quam ex aliorum negotiis reipublicae venturum,

Sall. J. 4, 4; 8, 2:

ubi ea dies, quam constituerat cum legatis, venit,

Caes. B. G. 1, 8; so,

dies,

id. ib. 7, 3:

tempus victoriae,

id. ib. 7, 66; cf.:

suum tempus eorum laudi,

Quint. 3, 1, 21:

non sumus omnino sine curā venientis anni,

for the coming year, Cic. Q. Fr. 3, 4, 4:

exemplum trahens Perniciem veniens in aevum,

Hor. C. 3, 5, 16:

veniens aetas,

the future, Ov. F. 6, 639.—Of events, to come, i. e. to happen:

quod hodie venit,

Tac. A. 14, 43.—

In partic.

Venire in aliquid (rarely ad aliquid; v. infra), to come into, fall into any state or condition (so esp. freq.): venisse alicui in amicitiam, to have obtained one's friendship or alliance, Caes. B. G. 6, 5, 4:

in calamitatem,

Cic. Rosc. Am. 17, 49:

in cognitionem alicujus,

Quint. 7, 2, 20:

in consuetudinem,

Cic. Caecin. 2, 6; cf.:

quaedam in consuetudinem ex utilitatis ratione venerunt,

id. Inv. 2, 53, 160:

in proverbii consuetudinem,

id. Off. 2, 15, 55.—Of a personal subject:

(milites) qui in consuetudinem Alexandrinae vitae venerant,

Caes. B. C. 3, 110:

ut non solum hostibus in contemptionem Sabinus veniret, sed, etc.,

had fallen into contempt, id. B. G. 3, 17:

in contentionem, etc.,

Cic. Div. 2, 63, 129:

si falso venisses in suspitionem, P. Sestio,

id. Vatin. 1, 2:

summum in cruciatum,

Caes. B. G. 1, 31:

aut in controversiam aut in contentionem,

Quint. 3, 6, 44:

in discrimen,

Cic. Rosc. Am. 6, 16:

in dubium,

id. Quint. 2, 5:

in alicujus fidem ac potestatem,

to place one's self under the protection and in the power of a person, to surrender at discretion, Caes. B. G. 2, 13:

ne in odium veniam,

Cic. Fin. 2, 24, 79; cf.:

Tarquinii nomen huic populo in odium venisse regium,

id. Rep. 1, 40, 62:

ipse illi perditae multitudini in odium acerbissimum venerit,

id. Att. 10, 8, 6: in eam opinionem Cassius veniebat, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 10, 2:

in partem alicujus,

to take part in it, Cic. Fam. 14, 2, 3:

in periculum,

Caes. B. C. 1, 17:

in sermonem alicujus,

i. e. to enter into conversation, Cic. Att. 14, 1, 1;

and in another sense: cum loquerer cum Phaniā, veni in eum sermonem, ut dicerem, etc.,

I happened to say that, id. Fam. 3, 5, 3:

nonnullam in spem veneram, posse me, etc.,

id. de Or. 2, 54, 217:

summam in spem per Helvetios regni obtinendi venire,

to entertain hopes, to hope, Caes. B. G. 1, 18.— Esp. with res as subject, the affair came to, reached the point, etc.:

res proxime formam latrocinii venerat,

Liv. 2, 48, 5; 2, 56, 5:

res venit prope secessionem,

id. 6, 42, 10. ad ultimum dimicationis rati rem venturam, id. 2, 56, 5:

cum speramus eo rem venturam, ut, etc.,

Hor. Ep. 2, 1, 226.— Impers.:

saepe in eum locum ventum est, ut, etc.,

to such a point that, Caes. B. G. 6, 43; Liv. 7, 30, 9.—

Ad aliquid: bene agis, Alba;

ad tuam veniam condicionem,

will accept, Cic. Verr. 2, 3, 62, § 146:

ad summum fortunae,

to attain, Hor. Ep. 2, 1, 32.—

In speaking, to come to a topic:

ut jam a fabulis ad facta veniamus,

Cic. Rep. 2, 2, 4:

ut ad fabulas veniamus,

id. Rosc. Am. 16, 46:

venio ad tertiam epistulam,

id. Q. Fr. 3, 14, 12:

venio ad recentiores litteras,

id. Att. 14, 19, 5:

ad Arcesilam Carneademque veniamus,

id. Ac. 2, 4, 12:

venio nunc ad tertium genus illud, etc.,

id. Rep. 3, 33, 45:

ad istius morbum et insaniam,

id. Verr. 2, 4, 1, § 1 al.

per-cĭpĭo, cēpi, ceptum, 3 (old form of the pluperf. percepset for percepisset, Poët. ap. Cic. Off. 3, 26, 98; v. Trag. Rel. p. 207 Rib.), v. a. [capio], to take wholly, to seize entirely (cf. occupo).

Lit.

To take possession of, to seize, occupy:

mihi horror misero membra percipit dictis tuis,

Plaut. Am. 5, 1, 66:

priusquam percipit (eum) insania,

id. Men. 5, 5, 22; id. Stich. 2, 2, 17:

neque urbis odium me umquam percipit,

Ter. Eun. 5, 5, 2:

vitae percipit humanos odium,

Lucr. 3, 80; 5, 605.—

To take to one's self, to assume:

varii sensus animantibus insunt, quorum quisque suam proprie rem percipit in se,

Lucr. 6, 985:

rigorem,

Ov. M. 4, 745:

colorem,

Plin. 21, 5, 13, § 26:

sucum thymi,

Col. 11, 3, 40.—

To get, obtain, receive:

serere, percipere, condere fructus,

to gather, collect, Cic. Sen. 7, 24:

praemia,

Caes. B. C. 2, 32:

fructum ex oleā,

Plin. 15, 1, 1, § 3:

civitatem ab aliquo,

Just. 43, 5, 13:

hereditatem,

Suet. Tib. 15; Petr. 141.—

Trop. (so most freq. in class. lang.; syn.: sentio, intellego, comprehendo).

To perceive, observe:

ne, quod hic agimus, erus percipiat fieri,

Plaut. Curc. 1, 3, 2:

quod neque oculis, neque auribus, neque ullo sensu percipi potest,

Cic. Or. 2, 8:

crebraeque nunc querelae, nunc minae percipiebantur,

were heard, Caes. B. C. 3, 84; Liv. 2, 3, 5:

quae dicam,

i. e. hear, Cic. Cat. 1, 11, 27:

et aures, cum sonum percipere debeant,

id. N. D. 2, 56, 141; so,

percipe auribus,

hear, give ear, Vulg. Psa. 16, 1 et saep.—

To feel:

neque majorem voluptatem ex infinito tempore aetatis percipi posse, quam ex hoc percipiatur,

Cic. Fin. 1, 19, 63:

voluptatem,

id. ib. 1, 11, 37:

luctus,

id. Fam. 14, 11:

dolores,

id. ib. 14, 11:

gaudia,

Ov. P. 2, 1, 60.—

To learn, [p. 1335] know, conceive, comprehend, understand, perceive, etc.:

res percepta et cognita,

Cic. Ac. 2, 14, 44:

percipere et comprehendere,

id. ib. 2, 8, 26:

cognosci et percipi posse,

id. Fin. 1, 19, 64:

aliquid animo,

id. de Or. 1, 28, 127:

artificium aliquod,

id. ib. 1, 28, 127:

virtutem et humanitatem,

id. Q. Fr. 1, 1, 10:

philosophiam,

id. de Or. 1, 51, 219:

praecepta artis,

id. Off. 1, 18, 60:

omnium civium nomina perceperat,

knew, id. Sen. 7, 21:

nomen Graecum, sed perceptum usu a nostris,

known, id. N. D. 2, 36, 91.—Hence, perceptus, a, um, P. a., perceived, observed. —Hence, subst.: percep-ta, ōrum, n., doctrines, principles, rules of an art or science: percepta appello, quae dicuntur Graecis theôrêmata, Cic. Fat. 6, 11. — Sing.:

pro percepto liquere,

as proved, certain, Gell. 14, 1, 11.

exter or extĕrus (both forms only post-class. and very rare), tĕra, tĕrum, adj. [ comp. form, from ex], on the outside, outward, of another country, family, etc., foreign, strange (syn.: extraneus; alienus, peregrinus, adventicius).

Pos. (in Cic. and Caes. used in the plur.):

quod exter heres praestare cogeretur,

strange, Dig. 31, 1, 69:

emancipatus vero aut exterus non aliter possunt hereditatem quaerere quam si, etc.,

ib. 29, 2, 84; cf. ib. 31, 1, 67, § 4:

tactus corporis est sensus, vel cum res extera sese Insinuat, vel, etc.,

Lucr. 2, 435:

vis,

id. 2, 277:

haec lex socialis est, hoc jus nationum exterarum est,

Cic. Div. in Caecil. 5, 18:

exterarum gentium multitudo,

Suet. Caes. 84:

non modo vestris civibus, verum etiam exteris nationibus,

Cic. Font. 11, 25; cf.:

apud exteras civitates,

Cic. Caecin. 34, 100:

apud exteras nationes,

Caes. B. C. 3, 43 fin.;

ad nationes exteras,

Quint. 11, 1, 89:

apud exteros,

Plin. 18, 3, 5, § 22 et saep.:

ab extero hoste atque longinquo,

Cic. Cat. 2, 13.—In neutr. plur. with gen.:

ad extera Europae noscenda missus Himilco,

Plin. 2, 67, 67, § 169:

ad extera corporum,

id. 22, 23, 49, § 103.—

Comp.: extĕrĭor, us (in signif. scarcely differing from its pos.), outward, outer, exterior; opp. interior (rare but class.):

cum alterum fecisset exteriorem, interiorem alterum amplexus orbem,

Cic. Univ. 7; cf.:

simul ex navibus milites in exteriorem vallum tela jaciebant... et legionarii, interioris munitionis defensores,

Caes. B. C. 3, 63, 6:

colle exteriore occupato,

id. B. G. 7, 79, 1:

circumire exteriores mutiones jubet,

id. ib. 7, 87, 4:

pares munitiones contra exteriorem hostem perfecit,

id. ib. 7, 74:

comes exterior,

i. e. on the left side, Hor. S. 2, 5, 17.—

Sup. in two forms, extrēmus and extĭmus or extŭmus [ sup. of ex; cf. Gr. eschatos, Curt. Gr. Etym. p. 387].

extrēmus, a, um (which in post-class. lang. is itself compared; comp.:

extremior,

App. M. 1, p. 105; 7, p. 188; sup.:

extremissimus,

Tert. Apol. 19), the outermost, utmost, extreme (so most freq.; cf.: ultimus, postremus, novissimus, supremus, imus).

Lit.:

extremum oppidum Allobrogum est Geneva,

Caes. B. G. 1, 6, 3:

flumen Axona, quod est in extremis Remorum finibus,

on the farthest borders, id. ib. 2, 5, 4:

fines,

Liv. 39, 28, 2; 45, 29, 14; cf.:

ad extremum finem provinciae Galliae venerunt,

id. 40, 16, 5:

impiger extremos currit mercator ad Indos,

the remotest, Hor. Ep. 1, 1, 45:

Tanaïs,

id. C. 3, 10, 1:

in extrema fere parte epistolae,

near the end, Cic. Att. 6, 1, 20; cf.:

in codicis extrema cera,

id. Verr. 2, 1, 36, § 92; but to denote the last part of a thing it is used more freq. in immediate connection with the substantive denoting the whole:

quibus (litteris) in extremis,

at its end, id. Att. 14, 8, 1; cf.:

in qua (epistola) extrema,

id. ib. 13, 45, 1:

in extremo libro tertio,

at the end of the third book, id. Off. 3, 2, 9:

in extrema oratione,

id. de Or. 1, 10, 41:

in extremo ponte turrim constituit,

Caes. B. G. 6, 29, 3; cf.:

ad extremas fossas castella constituit,

id. ib. 2, 8, 3:

ab extremo agmine,

id. ib. 2, 11, 4:

in extrema Cappadocia,

Cic. Fam. 15, 4, 4:

extremis digitis aliquid attingere,

id. Cael. 12, 28 et saep. —In the neutr. absol. and as subst.: extrē-mum, i, n., an end, the end: divitias alii praeponunt, alii honores, multi etiam voluptates;

beluarum hoc quidem extremum,

Cic. Lael. 6, 20:

quod finitum est, habet extremum,

id. Div. 2, 50, 103:

missile telum hastili abiegno et cetera tereti, praeterquam ad extremum,

at the end, Liv. 21, 8, 10: in "Equo Trojano" scis esse in extremo "sero sapiunt," Cic. Fam. 7, 16, 1; cf.:

quod erat in extremo,

id. Att. 6, 9, 1.—With gen.:

aliquid ad extremum causae reservatum,

Cic. Deiot. 13, 35 (cf. infra, 2. a. fin.):

caelum ipsum, quod extremum atque ultumum mundi est,

id. Div. 2, 43, 91:

ab Ocelo, quod est citerioris provinciae extremum,

Caes. B. G. 1, 10, 5:

summum gulae fauces vocantur, extremum stomachus,

Plin. 11, 37, 68, § 179:

in extremo montis,

Sall. J. 37, 4.— In plur.:

extrema agminis,

Liv. 6, 32, 11:

extrema Africae,

Plin. 8, 10, 10, § 31:

extrema Galliae,

Flor. 3, 3, 1; 3, 20, 12; Tac. H. 5, 18; id. A. 4, 67; 4, 74.—

Trop.

In respect to time or the order of succession, the latest, last:

inter prioris mensis senescentis extremum diem et novam lunam,

Varr. L. L. 6, § 10 Müll.:

mensis anni Februarius,

Cic. Leg. 2, 21, 54:

tempore diei,

Hirt. B. G. 8, 15, 6:

eam amicitiam ad extremum finem vitae perduxit,

Liv. 37, 53, 8:

matres ab extremo conspectu liberorum exclusae,

Cic. Verr. 2, 5, 45, § 118:

manus extrema non accessit operibus ejus,

the finishing hand, the last touches, id. Brut. 33, 126:

extremum illud est, ut te orem et obsecrem,

it remains only, id. Fam. 4, 13, 7; id. Att. 11, 16, 5.—To denote the last part of a thing (cf. above, 1.): quod eo die potest videri extrema et prima luna, i. e. the end and the beginning, Varr. L. L. l. l.:

usque ad extremam aetatem ab adolescentia,

Nep. Cato, 2, 4; id. Att. 10, 3; cf.: ita tantum bellum Cn. Pompeius extrema hieme apparavit, ineunte vere suscepit, media aestate confecit, Cic. de lmp. Pomp. 12, 35:

extremo anno,

Liv. 2, 64, 1:

extremo tempore,

in the last time, at last, Nep. Dat. 10; id. Epam. 9; id. Eum. 5, 3 al.:

extrema pueritia,

Cic. de Imp. Pomp. 10, 28:

extremo Peloponnesio bello,

Nep. Con. 1, 2: extremus dies, the close of day, the evening, Sil 7, 172; 14, 8.— Subst.:

illum Praeteritum temnens extremos inter euntem,

Hor. S. 1, 1, 116; cf.: extremi primorum, extremis [p. 708] usque priores, id. Ep. 2, 2, 204:

extremus dominorum,

Tac. H. 4, 42 fin.:

die extremum erat,

Sall. J. 21, 2:

extremum aestatis,

id. ib. 90, 1:

extremo anni,

Liv. 35, 11, 1:

sub extremum noctis,

Sil. 4, 88 al. —Prov.: extrema semper de ante factis judicant (cf. our wise after the event), Pub. Syr. 163 Rib.— Adv.: extremum.

For the last time:

alloquor extremum maestos abiturus amicos,

Ov. Tr. 1, 3, 15: cum diu occulte suspirassent, postea jam gemere, ad extremum vero loqui omnes et clamare coeperunt.—

At last, finally, Cic. Att. 2, 21, 2:

extremum tenues liquefacta medullas Tabuit,

Ov. M. 14, 431.—Adverb. phrase:

ad extremum,

id. Phil. 13, 20, 45; Caes. B. G. 4, 4, 2 et saep.; cf., strengthened by tum:

invenire quod dicas... deinde... post... tum ad extremum agere ac pronuntiare,

Cic. de Or. 2, 19, 79; and strengthened by denique:

ad extremum ipsa denique necessitate excitantur,

id. Sest. 47, 100:

decimo loco testis exspectatus et ad extremum reservatus dixit, etc.,

till the end, to the last, id. Caecin. 10, 28:

ad extremum,

Ov. P. 1, 9, 28; 3, 7, 20;

for which: in extremum (durare),

id. H. 7, 111:

qui extremo mortuus est,

at last, Dig. 32, 1, 81:

extremo,

Nep. Ham. 2, 3.—

Extreme in quality or degree; used, like ultimus, to denote both the highest and the lowest grade.

The utmost, highest, greatest: cum extremum hoc sit (sentis enim, credo, me jam diu, quod telos Graeci dicunt, id dicere tum extremum, tum ultimum, tum summum:

licebit etiam finem pro extremo aut ultimo dicere) cum igitur hoc sit extremum, congruenter naturae vivere, etc.,

Cic. Fin. 3, 7, 26:

extremam famem sustentare,

Caes. B. G. 7, 17, 3:

ad extrema et inimicissima jura tam cupide decurrebas,

Cic. Quint. 15, 48; cf.:

decurritur ad illud extremum atque ultimum S. C., Dent operam consules, etc.,

Caes. B. C. 1, 5, 3:

extremam rationem belli sequens,

id. ib. 3, 44, 1:

neque aliud se fatigando nisi odium quaerere, extremae dementiae est,

is the height of madness, Sall. J. 3, 3:

in extremis suis rebus,

in the utmost, greatest danger, Caes. B. G. 2, 25 fin.:

res,

Suet. Ner. 6 fin.; cf.:

res jam ad extremum perducta casum,

Caes. B. G. 3, 5, 1:

necessitate extrema ad mortem agi,

Tac. A. 13, 1.— Subst.: si nihil in Lepido spei sit, descensurum ad extrema, to desperate measures, Pollio ap. Cic. Fam. 10, 33, 4:

ad extrema perventum est,

Curt. 4, 14, 14:

ad extrema ventum foret, ni, etc.,

Liv. 2, 47, 8:

compellere ad extrema deditionis,

to surrender at discretion, Flor. 4, 5; cf.:

famem, ferrum et extrema pati,

Tac. H. 4, 59:

plura de extremis loqui,

id. ib. 2, 47 al.:

res publica in extremo sita,

Sall. C. 52, 11;

Sen. de Ira, 1, 11, 5.—Adverb.: improbus homo, sed non ad extremum perditus,

utterly, Liv. 23, 2, 4.—

The lowest, vilest, meanest (perh. not ante-Aug.):

mancipia,

Sen. Ep. 70 fin.:

latrones,

App. M. 3, p. 131:

quidam sortis extremae juvenis,

Just. 15, 1:

alimenta vitae,

Tac. A. 6, 24:

extremi ingenii est,

Liv. 22, 29, 8.—

extĭmus or extŭmus, a, um, the outermost, farthest, most remote (rare but class.):

novem orbes, quorum unus est caelestis, extimus, qui reliquos omnes complectitur,

Cic. Rep. 6, 17:

circum caesura membrorum,

Lucr. 3, 219; 4, 647:

promontorium Oceani,

Plin. 5, 1, 1, § 1:

gentes,

id. 2, 78, 80, § 190: factus sum extimus a vobis, i. e. discarded, estranged, Plaut. Fragm. ap. Prisc. p. 609 P.— Subst.:

Apuliae extima,

the borders, Plin. 6, 34, 39, § 217.

exter or extĕrus (both forms only post-class. and very rare), tĕra, tĕrum, adj. [ comp. form, from ex], on the outside, outward, of another country, family, etc., foreign, strange (syn.: extraneus; alienus, peregrinus, adventicius).

Pos. (in Cic. and Caes. used in the plur.):

quod exter heres praestare cogeretur,

strange, Dig. 31, 1, 69:

emancipatus vero aut exterus non aliter possunt hereditatem quaerere quam si, etc.,

ib. 29, 2, 84; cf. ib. 31, 1, 67, § 4:

tactus corporis est sensus, vel cum res extera sese Insinuat, vel, etc.,

Lucr. 2, 435:

vis,

id. 2, 277:

haec lex socialis est, hoc jus nationum exterarum est,

Cic. Div. in Caecil. 5, 18:

exterarum gentium multitudo,

Suet. Caes. 84:

non modo vestris civibus, verum etiam exteris nationibus,

Cic. Font. 11, 25; cf.:

apud exteras civitates,

Cic. Caecin. 34, 100:

apud exteras nationes,

Caes. B. C. 3, 43 fin.;

ad nationes exteras,

Quint. 11, 1, 89:

apud exteros,

Plin. 18, 3, 5, § 22 et saep.:

ab extero hoste atque longinquo,

Cic. Cat. 2, 13.—In neutr. plur. with gen.:

ad extera Europae noscenda missus Himilco,

Plin. 2, 67, 67, § 169:

ad extera corporum,

id. 22, 23, 49, § 103.—

Comp.: extĕrĭor, us (in signif. scarcely differing from its pos.), outward, outer, exterior; opp. interior (rare but class.):

cum alterum fecisset exteriorem, interiorem alterum amplexus orbem,

Cic. Univ. 7; cf.:

simul ex navibus milites in exteriorem vallum tela jaciebant... et legionarii, interioris munitionis defensores,

Caes. B. C. 3, 63, 6:

colle exteriore occupato,

id. B. G. 7, 79, 1:

circumire exteriores mutiones jubet,

id. ib. 7, 87, 4:

pares munitiones contra exteriorem hostem perfecit,

id. ib. 7, 74:

comes exterior,

i. e. on the left side, Hor. S. 2, 5, 17.—

Sup. in two forms, extrēmus and extĭmus or extŭmus [ sup. of ex; cf. Gr. eschatos, Curt. Gr. Etym. p. 387].

extrēmus, a, um (which in post-class. lang. is itself compared; comp.:

extremior,

App. M. 1, p. 105; 7, p. 188; sup.:

extremissimus,

Tert. Apol. 19), the outermost, utmost, extreme (so most freq.; cf.: ultimus, postremus, novissimus, supremus, imus).

Lit.:

extremum oppidum Allobrogum est Geneva,

Caes. B. G. 1, 6, 3:

flumen Axona, quod est in extremis Remorum finibus,

on the farthest borders, id. ib. 2, 5, 4:

fines,

Liv. 39, 28, 2; 45, 29, 14; cf.:

ad extremum finem provinciae Galliae venerunt,

id. 40, 16, 5:

impiger extremos currit mercator ad Indos,

the remotest, Hor. Ep. 1, 1, 45:

Tanaïs,

id. C. 3, 10, 1:

in extrema fere parte epistolae,

near the end, Cic. Att. 6, 1, 20; cf.:

in codicis extrema cera,

id. Verr. 2, 1, 36, § 92; but to denote the last part of a thing it is used more freq. in immediate connection with the substantive denoting the whole:

quibus (litteris) in extremis,

at its end, id. Att. 14, 8, 1; cf.:

in qua (epistola) extrema,

id. ib. 13, 45, 1:

in extremo libro tertio,

at the end of the third book, id. Off. 3, 2, 9:

in extrema oratione,

id. de Or. 1, 10, 41:

in extremo ponte turrim constituit,

Caes. B. G. 6, 29, 3; cf.:

ad extremas fossas castella constituit,

id. ib. 2, 8, 3:

ab extremo agmine,

id. ib. 2, 11, 4:

in extrema Cappadocia,

Cic. Fam. 15, 4, 4:

extremis digitis aliquid attingere,

id. Cael. 12, 28 et saep. —In the neutr. absol. and as subst.: extrē-mum, i, n., an end, the end: divitias alii praeponunt, alii honores, multi etiam voluptates;

beluarum hoc quidem extremum,

Cic. Lael. 6, 20:

quod finitum est, habet extremum,

id. Div. 2, 50, 103:

missile telum hastili abiegno et cetera tereti, praeterquam ad extremum,

at the end, Liv. 21, 8, 10: in "Equo Trojano" scis esse in extremo "sero sapiunt," Cic. Fam. 7, 16, 1; cf.:

quod erat in extremo,

id. Att. 6, 9, 1.—With gen.:

aliquid ad extremum causae reservatum,

Cic. Deiot. 13, 35 (cf. infra, 2. a. fin.):

caelum ipsum, quod extremum atque ultumum mundi est,

id. Div. 2, 43, 91:

ab Ocelo, quod est citerioris provinciae extremum,

Caes. B. G. 1, 10, 5:

summum gulae fauces vocantur, extremum stomachus,

Plin. 11, 37, 68, § 179:

in extremo montis,

Sall. J. 37, 4.— In plur.:

extrema agminis,

Liv. 6, 32, 11:

extrema Africae,

Plin. 8, 10, 10, § 31:

extrema Galliae,

Flor. 3, 3, 1; 3, 20, 12; Tac. H. 5, 18; id. A. 4, 67; 4, 74.—

Trop.

In respect to time or the order of succession, the latest, last:

inter prioris mensis senescentis extremum diem et novam lunam,

Varr. L. L. 6, § 10 Müll.:

mensis anni Februarius,

Cic. Leg. 2, 21, 54:

tempore diei,

Hirt. B. G. 8, 15, 6:

eam amicitiam ad extremum finem vitae perduxit,

Liv. 37, 53, 8:

matres ab extremo conspectu liberorum exclusae,

Cic. Verr. 2, 5, 45, § 118:

manus extrema non accessit operibus ejus,

the finishing hand, the last touches, id. Brut. 33, 126:

extremum illud est, ut te orem et obsecrem,

it remains only, id. Fam. 4, 13, 7; id. Att. 11, 16, 5.—To denote the last part of a thing (cf. above, 1.): quod eo die potest videri extrema et prima luna, i. e. the end and the beginning, Varr. L. L. l. l.:

usque ad extremam aetatem ab adolescentia,

Nep. Cato, 2, 4; id. Att. 10, 3; cf.: ita tantum bellum Cn. Pompeius extrema hieme apparavit, ineunte vere suscepit, media aestate confecit, Cic. de lmp. Pomp. 12, 35:

extremo anno,

Liv. 2, 64, 1:

extremo tempore,

in the last time, at last, Nep. Dat. 10; id. Epam. 9; id. Eum. 5, 3 al.:

extrema pueritia,

Cic. de Imp. Pomp. 10, 28:

extremo Peloponnesio bello,

Nep. Con. 1, 2: extremus dies, the close of day, the evening, Sil 7, 172; 14, 8.— Subst.:

illum Praeteritum temnens extremos inter euntem,

Hor. S. 1, 1, 116; cf.: extremi primorum, extremis [p. 708] usque priores, id. Ep. 2, 2, 204:

extremus dominorum,

Tac. H. 4, 42 fin.:

die extremum erat,

Sall. J. 21, 2:

extremum aestatis,

id. ib. 90, 1:

extremo anni,

Liv. 35, 11, 1:

sub extremum noctis,

Sil. 4, 88 al. —Prov.: extrema semper de ante factis judicant (cf. our wise after the event), Pub. Syr. 163 Rib.— Adv.: extremum.

For the last time:

alloquor extremum maestos abiturus amicos,

Ov. Tr. 1, 3, 15: cum diu occulte suspirassent, postea jam gemere, ad extremum vero loqui omnes et clamare coeperunt.—

At last, finally, Cic. Att. 2, 21, 2:

extremum tenues liquefacta medullas Tabuit,

Ov. M. 14, 431.—Adverb. phrase:

ad extremum,

id. Phil. 13, 20, 45; Caes. B. G. 4, 4, 2 et saep.; cf., strengthened by tum:

invenire quod dicas... deinde... post... tum ad extremum agere ac pronuntiare,

Cic. de Or. 2, 19, 79; and strengthened by denique:

ad extremum ipsa denique necessitate excitantur,

id. Sest. 47, 100:

decimo loco testis exspectatus et ad extremum reservatus dixit, etc.,

till the end, to the last, id. Caecin. 10, 28:

ad extremum,

Ov. P. 1, 9, 28; 3, 7, 20;

for which: in extremum (durare),

id. H. 7, 111:

qui extremo mortuus est,

at last, Dig. 32, 1, 81:

extremo,

Nep. Ham. 2, 3.—

Extreme in quality or degree; used, like ultimus, to denote both the highest and the lowest grade.

The utmost, highest, greatest: cum extremum hoc sit (sentis enim, credo, me jam diu, quod telos Graeci dicunt, id dicere tum extremum, tum ultimum, tum summum:

licebit etiam finem pro extremo aut ultimo dicere) cum igitur hoc sit extremum, congruenter naturae vivere, etc.,

Cic. Fin. 3, 7, 26:

extremam famem sustentare,

Caes. B. G. 7, 17, 3:

ad extrema et inimicissima jura tam cupide decurrebas,

Cic. Quint. 15, 48; cf.:

decurritur ad illud extremum atque ultimum S. C., Dent operam consules, etc.,

Caes. B. C. 1, 5, 3:

extremam rationem belli sequens,

id. ib. 3, 44, 1:

neque aliud se fatigando nisi odium quaerere, extremae dementiae est,

is the height of madness, Sall. J. 3, 3:

in extremis suis rebus,

in the utmost, greatest danger, Caes. B. G. 2, 25 fin.:

res,

Suet. Ner. 6 fin.; cf.:

res jam ad extremum perducta casum,

Caes. B. G. 3, 5, 1:

necessitate extrema ad mortem agi,

Tac. A. 13, 1.— Subst.: si nihil in Lepido spei sit, descensurum ad extrema, to desperate measures, Pollio ap. Cic. Fam. 10, 33, 4:

ad extrema perventum est,

Curt. 4, 14, 14:

ad extrema ventum foret, ni, etc.,

Liv. 2, 47, 8:

compellere ad extrema deditionis,

to surrender at discretion, Flor. 4, 5; cf.:

famem, ferrum et extrema pati,

Tac. H. 4, 59:

plura de extremis loqui,

id. ib. 2, 47 al.:

res publica in extremo sita,

Sall. C. 52, 11;

Sen. de Ira, 1, 11, 5.—Adverb.: improbus homo, sed non ad extremum perditus,

utterly, Liv. 23, 2, 4.—

The lowest, vilest, meanest (perh. not ante-Aug.):

mancipia,

Sen. Ep. 70 fin.:

latrones,

App. M. 3, p. 131:

quidam sortis extremae juvenis,

Just. 15, 1:

alimenta vitae,

Tac. A. 6, 24:

extremi ingenii est,

Liv. 22, 29, 8.—

extĭmus or extŭmus, a, um, the outermost, farthest, most remote (rare but class.):

novem orbes, quorum unus est caelestis, extimus, qui reliquos omnes complectitur,

Cic. Rep. 6, 17:

circum caesura membrorum,

Lucr. 3, 219; 4, 647:

promontorium Oceani,

Plin. 5, 1, 1, § 1:

gentes,

id. 2, 78, 80, § 190: factus sum extimus a vobis, i. e. discarded, estranged, Plaut. Fragm. ap. Prisc. p. 609 P.— Subst.:

Apuliae extima,

the borders, Plin. 6, 34, 39, § 217.

fructus, a, um, Part., from fruor.

fructus, ūs (archaic gen. sing. fructuis, Varr. ap. Non. 492, 14; id. R. R. 1, 2, 19; cf. Gell. 4, 16:

fructi,

Cato, R. R. 4; Ter. Ad. 5, 4, 16; Turp. ap. Non. 491, 7), m. [fruor], an enjoying, enjoyment.

In abstracto.

Lit. (perh. only ante- and post-class.): Ol. Mea est haec. St. Scio; sed meus fructus est prior, i. e. use and enjoyment, for ususfructus (q. v. under usus), Plaut. Cas. 4, 4, 16; Dig. 7, 8, 14.—

Trop. (class. but rare):

hoc tam singulare vestrum beneficium ad animi mei fructum atque laetitiam duco esse permagnum,

for my mental enjoyment, Cic. Agr. 2, 2, 5: qui propter odium fructum oculis (dat.) ex ejus casu capere vellent, to feast their eyes on, Nep. Eum. 11 (cf.:

spectatumne huc, ut rem fruendam oculis, sociorum caedes venimus?

Liv. 22, 14, 4).—Far more freq.,

Transf., concr., the enjoyment that proceeds from a thing, proceeds, produce, product, fruit, profit, income (very freq. and class.; in sing. and plur.; cf.: fruges, fetus, frumentum).

Lit.: quod earum rerum videa tur ei levis fructus, exiguus usus, incertus dominatus, etc., Cic. Rep. 1, 17; cf.:

pecudes partim esse ad usum hominum, partim ad fructum, partim ad vescendum procreatas,

id. Leg. 1, 8, 25; Varr. R. R. 1, 37, 4; cf.

also ususfructus, under usus: frugum fructuumque reliquorum perceptio,

Cic. Off. 2, 3, 12:

fructum ex aliqua re percipere or capere,

id. ib. 2, 4, 14:

quoniam fructum arbitror esse fundi eum, qui ex eo satus nascitur utilis ad aliquam rem, etc.,

Varr. R. R. 1, 23, 1:

ruri si recte habitaveris, fructi plus capies,

Cato, R. R. 4, 2; cf.:

in quos sumptus abeunt fructus praediorum?

Cic. Att. 11, 2, 2:

praediorum,

id. Cat. 2, 8, 18:

arbusta vineaeque et consita omnia magis amoenis quam necessariis fructibus,

fruits, Liv. 22, 15, 2:

(vacca) a bima aut trima fructum ferre incipit,

Varr. R. R. 2, 1, 13:

gallinarum fructus erant ova et pulli,

id. ib. 3, 3, 6:

quae (oves) neque ali neque ullum fructum edere ex se sine cultu hominum possent,

Cic. N. D. 2, 63, 158:

non serendis, non percipiendis, non condendis fructibus,

id. de Sen. 7, 24; cf.:

ver ostendit futuros fructus: reliqua tempora demetendis fructibus et percipiendis accommodata sunt,

id. ib. 19, 70:

comportare et condere fructus,

id. Agr. 2, 32 fin.:

apibus fructum restituo suum,

Phaedr. 3, 13, 15:

in fructibus arborum,

Quint. 8, 5, 26:

fructum ferre,

id. 8, 3, 10:

graves fructu vites,

id. 8, 3, 8: Heracleotae et Bragyletae, qui item debent, aut pecuniam solvant aut fructibus suis satisfaciant, satisfy him with their proceeds, Cic Fam. 13, 56, 2:

Asia multos annos vobis fructum Mithridatico bello non tulit,

id. Agr. 2, 30, 83; cf. id. ib. 2, 29, 81:

M. Crassus negabat ullam satis magnam pecuniam esse ei... cujus fructibus exercitum alere non posset,

i. e. revenue, income, id. Off. 1, 8, 25:

aurum ex fructu metallorum coacervatum,

Liv. 45, 40, 2:

in tantas brevi creverant opes, seu maritimis seu terrestribus fructibus,

id. 21, 7, 3; cf.:

fuerat ei magno fructui mare,

id. 34, 36, 3:

qua re saepe totius anni fructus uno rumore periculi amittitur,

Cic. de Imp. Pomp. 6, 15:

an partus ancillae in fructu sit habendus,

id. Fin. 1, 4, 12:

putatisne vos illis rebus frui posse nisi eos, qui vobis fructui (al. fructuosi) sunt, conservaveritis,

id. de Imp. Pomp. 6, 16.—

Trop., fruit, consequence, effect, result, return, reward, success:

ego fructus ex re publica non laetos et uberes, sed magna acerbitate permixtos tuli,

Cic. Planc. 38, 92; cf.:

fructum pietatis suae ex aliquo ferre,

id. Sest. 31, 68:

ex otio fructus capere,

id. Rep. 1, 4; cf.:

ex accusatione Aquilii diligentiae fructum ceperat,

id. Brut. 62, 222:

alicujus amoris et judicii,

id. Pis. 14, 31:

honeste acta superior aetas fructus auctoritatis capit ipsa extremos,

id. de Sen. 18, 62:

modestiae fructum aliquem percipere,

id. Sull. 1, 1:

gloria est fructus verae virtutis honestissimus,

id. Pis. 24, 57:

laboris,

Quint. 6 praef. §

2: studiorum,

id. 8 praef. § 26; 10, 3, 2; 10, 7, 1; cf.

also: ex re decerpere fructus (with plus mali haurire),

Hor. S. 1, 2, 79:

divitiarum fructus in copia est,

the enjoyment derived from riches, Cic. Par. 6, 2, 47:

vestrum beneficium, ad animi mei fructum atque laetitiam permagnum,

id. Agr. 2, 5:

Theophrastus talium sumptuum facultatem fructum divitiarum putat. Mihi autem ille fructus liberalitatis, multo et major videtur et certior,

id. Off. 2, 16, 56:

pecuniae fructus maximus,

id. ib. 2, 18, 64:

animi fructus, qui in te videndo est,

id. Fam. 15, 14, 3:

vitae fructus,

id. Cat. 3, 12, 28; id. Mur. 23, 47; cf.:

omnem fructum vitae superioris perdidissent,

id. Div. 2, 9, 24:

quin spe posteritatis fructuque ducatur,

id. Rab. Perd. 10, 29:

voluptatum,

id. Lael. 23, 87:

jucunditatis,

id. Mur. 19, 40:

graviore sono tibi Musa loquetur Nostra, dabunt cum maturos mihi tempora fructus,

Verg. Cul. 9.

implĕo ( inpl-), ēvi, ētum, 2 (sync. forms:

implerunt,

Verg. E. 6, 48; id. G. 4, 461; Pers. 1, 99; Ov. M. 11, 666 al.:

impleris,

Hor. Epod. 17, 59:

implerit,

Ov. M. 6, 111:

implerint,

Cic. Agr. 2, 18, 47:

implerat,

Ov. M. 9, 280 al.:

implessem,

Verg. A. 4, 605:

implesset,

Ov. M. 9, 667:

inplesse,

Liv. 4, 41; Tib. 3, 3, 1; Tac. H. 2, 78 al.), v. a. [inpleo], to fill up, fill full, to make full, fill (freq. and class.; cf. expleo, compleo).

Lit.

In gen.

Aliquid ( aliquem) aliqua re:

is vomens frustis esculentis gremium suum et totum tribunal implevit,

Cic. Phil. 2, 25, 63:

implevitque mero pateram,

Verg. A. 1, 729:

foros flammis,

id. ib. 4, 605:

herbarum suco expresso caput impleatur,

i. e. be wet all over with, Cels. 3, 18 med.; so,

caput calido oleo,

id. 4, 2, 1 med.:

cibis vinoque venas,

Liv. 26, 14, 5: manum pinu flagranti, fills his hand with, i. e. grasps, Verg. A. 9, 72:

fusti istorum caput,

Plaut. Aul. 3, 3, 6; cf.

in the comic pun: quae (dolia) nisi erunt semper plena, ego te implebo flagris,

id. Cas. 1, 35:

tuis oraculis Chrysippus totum volumen implevit,

Cic. Div. 2, 56, 115; cf. in the foll. g:

Neptunus ventis implevit vela secundis,

filled, swelled, Verg. A. 7, 23.—

Aliquid alicujus rei (in analogy with plenus; cf.

compleo): ollam denariorum implere,

Cic. Fam. 9, 18, 4.—

With a simple acc.:

id mustum coicies in amphoram et implebis ad summum,

Col. 12, 36:

alter de ipsa justitia quatuor implevit sane grandes libros,

Cic. Rep. 3, 8; cf. id. Ac. 2, 27, 87.—

In partic.

To fill with food, to satisfy, satiate:

praeparatā nos implevimus cenā,

Petr. 16:

implentur veteris Bacchi pinguisque ferinae,

satisfy, regale themselves, Verg. A. 1, 215; so,

vis impleri, mid.,

Juv. 5, 75; cf.:

se interdiu,

Cels. 1, 2 fin. —

To fill, to make fleshy, fat, stout:

si aqua inter cutem quem implevit,

Cels. 2, 8 med.:

implet corpus modica exercitatio, etc.,

makes fat, id. 1, 3 med.:

nascentes implent conchylia lunae,

fill up, fatten, Hor. S. 2, 4, 30:

Nomentanae vites se frequenter implent,

Col. 3, 2, 14.—Hence also of women and animals, to make pregnant, impregnate:

(Peleus Thetidem) ingenti implet Achille,

Ov. M. 11, 265; 4, 698; 5, 111; 9, 280; so of animals: sues implentur uno coitu, Plin. 8, 51, 77, § 205; 9, 23, 39, § 76; Col. 7, 6, 3. —

To fill up, amount to a certain measure:

mensuraque roboris ulnas Quinque ter implebat,

Ov. M. 8, 748:

arboris crassitudo quatuor hominum ulnas complectentium implebat,

Plin. 16, 40, 76, § 202; cf. id. 18, 10, 20, § 92:

luna quater junctis implerat cornibus orbem,

Ov. M. 2, 344; 7, 530.

Trop.

Ingen., to fill, make full.

Aliquid ( aliquem) aliqua re:

impune ut urbem nomine impleris meo,

Hor. Epod. 17, 59:

urbem tumultu,

Liv. 24, 26, 12; cf.:

voce deos,

Val. Fl. 2, 167:

aliquem hortatibus,

id. 4, 81:

aliquem spe,

Just. 29, 4 fin.:

pectus falsis terroribus,

Hor. Ep. 2, 1, 212:

scopulos lacrimosis vocibus,

Verg. A. 11, 274:

multitudinem exspectatione vana,

Liv. 36, 29, 3; 41, 5, 2:

milites praeda,

satisfy, id. 7, 16, 3; 25, 20, 6:

omnia terrore,

id. 9, 24, 8:

anxiis curis,

id. 1, 56, 4 et saep.:

vacua causarum conviciis,

Quint. 12, 9, 8; 4, 2, 114; Tac. A. 1, 22:

rem alioqui levem sententiarum pondere,

Quint. 9, 3, 74; cf. id. 5, 13, 56; Liv. 7, 2, 7:

cum sese sociorum, cum regum sanguine implerint,

have filled, covered, Cic. Agr. 2, 18, 47:

se caedibus,

Sil. 9, 528:

te ager vitibus implet,

enriches, Juv. 9, 56.— Pass.:

omnia delubra pacem deum exposcentium virorum turba inplebantur,

were thronged, Liv. 3, 5, 14.—

Aliquid ( aliquem) alicujus rei:

celeriter adulescentem suae temeritatis implet,

Liv. 1, 46, 8:

omnia erroris mutui,

id. 4, 41, 7:

aliquem spei animorumque,

id. 7, 7, 5:

aliquem religionis,

id. 5, 28, 4:

hostes fugae et formidinis,

id. 10, 14, 20 et saep.—

With the simple acc.:

acta magni Herculis implerant terras,

Ov. M. 9, 135; 9, 667; id. F. 1, 93:

quod tectum magnus hospes impleveris,

hast filled with thy presence, thy greatness, Plin. Pan. 15, 4; id. Ep. 7, 24 fin.:

non semper implet (Demosthenes) aures meas,

does not always satisfy, Cic. Or. 29, 104:

odium novercae,

Ov. M. 9, 135: implere ceterorum rudes animos, i. q. to inflame, to poison, Tac. A. 1, 31; cf.:

urbs deinde impletur (sc. contagione morbi),

Liv. 4, 30, 8:

nondum implevere medullas maturae mala nequitiae,

Juv. 14, 215:

vestigia alicujus,

to follow after, imitate, Plin. Ep. 8, 13, 1:

ceras pusillas,

i. e. to cover with writing, Juv. 14, 30; cf.:

ceras capaces,

id. 1, 63:

tabulas,

id. 2, 58:

vices,

Claud. VI. Cons. Hon. 432.—

With the simple abl.: Minyae clamoribus implent (sc. Jasonem), fill, i. e. spur on, inflame by acclamation, Ov. M. 7, 120.—

In partic.

To fill up a portion of time or a number, to make out, complete, finish, end:

puer, qui nondum impleverat annum,

Ov. M. 9, 338:

octavum et nonagesimum annum,

Quint. 3, 1, 14; cf.:

me quater undenos sciat implevisse Decembres,

Hor. Ep. 1, 20, 27:

vitae cursum,

Plin. 7, 16, 16, § 75:

finem vitae sponte an fato,

Tac. A. 2, 42 fin.:

impleta ut essent sex milia,

Liv. 33, 14; cf.:

cohortes conscripserat ac triginta legionum instar impleverat,

Vell. 2, 20, 4:

si numerum, si tres implevero,

Juv. 9, 90.—

With the accessory notion of activity, to fulfil, discharge, execute, satisfy, content:

ne id profiteri videar, quod non possim implere,

Cic. Clu. 18, 51; cf.

promissum,

Plin. Ep. 2, 12, 6:

munia sua,

Tac. A. 3, 53:

incohatas delationes,

Dig. 48, 1, 5:

consilium,

Tac. H. 1, 16:

vera bona,

id. Agr. 44:

fata,

Liv. 1, 7, 11:

utinam quam spem ille de me concepit, partes officii,

Plin. Ep. 5, 56, 3; 10, 52, 2 (D):

impleverim!

id. ib. 1, 10, 3; Quint. 6, 1, 12:

desideria naturae,

Curt. 6, 2, 3:

exsequiarum officium,

Just. 23, 2, 8:

religionis officium,

Sulp. Sev. Chron. 2, 35, 3:

hominis officium, Lact. Op. Dei, 20, 9: officium (opp. suscipere),

id. 6, 6, 15:

mandatum,

Gai. Inst. 3, 161:

legem,

Vulg. Rom. 13, 8.—Rarely with a personal object:

implere censorem,

i. e. to discharge the office of censor, Vell. 2, 95 fin. Ruhnk.—

Rhet. t. t., to make emphatic, make prominent:

infirma, nisi majore quodam oratoris spiritu implentur,

Quint. 5, 13, 56.

implĕo ( inpl-), ēvi, ētum, 2 (sync. forms:

implerunt,

Verg. E. 6, 48; id. G. 4, 461; Pers. 1, 99; Ov. M. 11, 666 al.:

impleris,

Hor. Epod. 17, 59:

implerit,

Ov. M. 6, 111:

implerint,

Cic. Agr. 2, 18, 47:

implerat,

Ov. M. 9, 280 al.:

implessem,

Verg. A. 4, 605:

implesset,

Ov. M. 9, 667:

inplesse,

Liv. 4, 41; Tib. 3, 3, 1; Tac. H. 2, 78 al.), v. a. [inpleo], to fill up, fill full, to make full, fill (freq. and class.; cf. expleo, compleo).

Lit.

In gen.

Aliquid ( aliquem) aliqua re:

is vomens frustis esculentis gremium suum et totum tribunal implevit,

Cic. Phil. 2, 25, 63:

implevitque mero pateram,

Verg. A. 1, 729:

foros flammis,

id. ib. 4, 605:

herbarum suco expresso caput impleatur,

i. e. be wet all over with, Cels. 3, 18 med.; so,

caput calido oleo,

id. 4, 2, 1 med.:

cibis vinoque venas,

Liv. 26, 14, 5: manum pinu flagranti, fills his hand with, i. e. grasps, Verg. A. 9, 72:

fusti istorum caput,

Plaut. Aul. 3, 3, 6; cf.

in the comic pun: quae (dolia) nisi erunt semper plena, ego te implebo flagris,

id. Cas. 1, 35:

tuis oraculis Chrysippus totum volumen implevit,

Cic. Div. 2, 56, 115; cf. in the foll. g:

Neptunus ventis implevit vela secundis,

filled, swelled, Verg. A. 7, 23.—

Aliquid alicujus rei (in analogy with plenus; cf.

compleo): ollam denariorum implere,

Cic. Fam. 9, 18, 4.—

With a simple acc.:

id mustum coicies in amphoram et implebis ad summum,

Col. 12, 36:

alter de ipsa justitia quatuor implevit sane grandes libros,

Cic. Rep. 3, 8; cf. id. Ac. 2, 27, 87.—

In partic.

To fill with food, to satisfy, satiate:

praeparatā nos implevimus cenā,

Petr. 16:

implentur veteris Bacchi pinguisque ferinae,

satisfy, regale themselves, Verg. A. 1, 215; so,

vis impleri, mid.,

Juv. 5, 75; cf.:

se interdiu,

Cels. 1, 2 fin. —

To fill, to make fleshy, fat, stout:

si aqua inter cutem quem implevit,

Cels. 2, 8 med.:

implet corpus modica exercitatio, etc.,

makes fat, id. 1, 3 med.:

nascentes implent conchylia lunae,

fill up, fatten, Hor. S. 2, 4, 30:

Nomentanae vites se frequenter implent,

Col. 3, 2, 14.—Hence also of women and animals, to make pregnant, impregnate:

(Peleus Thetidem) ingenti implet Achille,

Ov. M. 11, 265; 4, 698; 5, 111; 9, 280; so of animals: sues implentur uno coitu, Plin. 8, 51, 77, § 205; 9, 23, 39, § 76; Col. 7, 6, 3. —

To fill up, amount to a certain measure:

mensuraque roboris ulnas Quinque ter implebat,

Ov. M. 8, 748:

arboris crassitudo quatuor hominum ulnas complectentium implebat,

Plin. 16, 40, 76, § 202; cf. id. 18, 10, 20, § 92:

luna quater junctis implerat cornibus orbem,

Ov. M. 2, 344; 7, 530.

Trop.

Ingen., to fill, make full.

Aliquid ( aliquem) aliqua re:

impune ut urbem nomine impleris meo,

Hor. Epod. 17, 59:

urbem tumultu,

Liv. 24, 26, 12; cf.:

voce deos,

Val. Fl. 2, 167:

aliquem hortatibus,

id. 4, 81:

aliquem spe,

Just. 29, 4 fin.:

pectus falsis terroribus,

Hor. Ep. 2, 1, 212:

scopulos lacrimosis vocibus,

Verg. A. 11, 274:

multitudinem exspectatione vana,

Liv. 36, 29, 3; 41, 5, 2:

milites praeda,

satisfy, id. 7, 16, 3; 25, 20, 6:

omnia terrore,

id. 9, 24, 8:

anxiis curis,

id. 1, 56, 4 et saep.:

vacua causarum conviciis,

Quint. 12, 9, 8; 4, 2, 114; Tac. A. 1, 22:

rem alioqui levem sententiarum pondere,

Quint. 9, 3, 74; cf. id. 5, 13, 56; Liv. 7, 2, 7:

cum sese sociorum, cum regum sanguine implerint,

have filled, covered, Cic. Agr. 2, 18, 47:

se caedibus,

Sil. 9, 528:

te ager vitibus implet,

enriches, Juv. 9, 56.— Pass.:

omnia delubra pacem deum exposcentium virorum turba inplebantur,

were thronged, Liv. 3, 5, 14.—

Aliquid ( aliquem) alicujus rei:

celeriter adulescentem suae temeritatis implet,

Liv. 1, 46, 8:

omnia erroris mutui,

id. 4, 41, 7:

aliquem spei animorumque,

id. 7, 7, 5:

aliquem religionis,

id. 5, 28, 4:

hostes fugae et formidinis,

id. 10, 14, 20 et saep.—

With the simple acc.:

acta magni Herculis implerant terras,

Ov. M. 9, 135; 9, 667; id. F. 1, 93:

quod tectum magnus hospes impleveris,

hast filled with thy presence, thy greatness, Plin. Pan. 15, 4; id. Ep. 7, 24 fin.:

non semper implet (Demosthenes) aures meas,

does not always satisfy, Cic. Or. 29, 104:

odium novercae,

Ov. M. 9, 135: implere ceterorum rudes animos, i. q. to inflame, to poison, Tac. A. 1, 31; cf.:

urbs deinde impletur (sc. contagione morbi),

Liv. 4, 30, 8:

nondum implevere medullas maturae mala nequitiae,

Juv. 14, 215:

vestigia alicujus,

to follow after, imitate, Plin. Ep. 8, 13, 1:

ceras pusillas,

i. e. to cover with writing, Juv. 14, 30; cf.:

ceras capaces,

id. 1, 63:

tabulas,

id. 2, 58:

vices,

Claud. VI. Cons. Hon. 432.—

With the simple abl.: Minyae clamoribus implent (sc. Jasonem), fill, i. e. spur on, inflame by acclamation, Ov. M. 7, 120.—

In partic.

To fill up a portion of time or a number, to make out, complete, finish, end:

puer, qui nondum impleverat annum,

Ov. M. 9, 338:

octavum et nonagesimum annum,

Quint. 3, 1, 14; cf.:

me quater undenos sciat implevisse Decembres,

Hor. Ep. 1, 20, 27:

vitae cursum,

Plin. 7, 16, 16, § 75:

finem vitae sponte an fato,

Tac. A. 2, 42 fin.:

impleta ut essent sex milia,

Liv. 33, 14; cf.:

cohortes conscripserat ac triginta legionum instar impleverat,

Vell. 2, 20, 4:

si numerum, si tres implevero,

Juv. 9, 90.—

With the accessory notion of activity, to fulfil, discharge, execute, satisfy, content:

ne id profiteri videar, quod non possim implere,

Cic. Clu. 18, 51; cf.

promissum,

Plin. Ep. 2, 12, 6:

munia sua,

Tac. A. 3, 53:

incohatas delationes,

Dig. 48, 1, 5:

consilium,

Tac. H. 1, 16:

vera bona,

id. Agr. 44:

fata,

Liv. 1, 7, 11:

utinam quam spem ille de me concepit, partes officii,

Plin. Ep. 5, 56, 3; 10, 52, 2 (D):

impleverim!

id. ib. 1, 10, 3; Quint. 6, 1, 12:

desideria naturae,

Curt. 6, 2, 3:

exsequiarum officium,

Just. 23, 2, 8:

religionis officium,

Sulp. Sev. Chron. 2, 35, 3:

hominis officium, Lact. Op. Dei, 20, 9: officium (opp. suscipere),

id. 6, 6, 15:

mandatum,

Gai. Inst. 3, 161:

legem,

Vulg. Rom. 13, 8.—Rarely with a personal object:

implere censorem,

i. e. to discharge the office of censor, Vell. 2, 95 fin. Ruhnk.—

Rhet. t. t., to make emphatic, make prominent:

infirma, nisi majore quodam oratoris spiritu implentur,

Quint. 5, 13, 56.

sŭus, a, um (old form sos, sa, sum; dat. plur. sis, Enn. ap. Fest. p. 301 Mull.; acc. sas. id. ib. p. 325 ib.; cf. Paul. ex Fest. p. 47; Schol. Pers. 1, 108; sing. sam for suam, Fest. p. 47 Mull.;

so for suo, C. I. L. 5, 2007. In ante-class. verse su- with the following vowel freq. forms one syllable,

Plaut. Merc. 1, 1, 48; id. Ps. 1, 3, 5; Ter. And. 1, 1, 68; Lucr. 1, 1022; v. Neue, Formenl. 2, 189 sqq.), pron. poss., 3 d pers. [root SVA-; Sanscr. sva, own; cf. sui; Gr. seWo-, whence sphe, etc., and he; cf. heos], of or belonging to himself, herself, etc.; his own, her own, etc.; his, her, its, their; one ' s; hers, theirs.

Ordinary possessive use his, etc. (cf. the similar use of the pers. pron. sui, q. v.).

With antecedent in the same sentence.

The antecedent a subject-nominative, expressed or understood.

His:

Caesar copias suas divisit,

Caes. B. C. 3, 97:

ille in sua sententia perseverat,

id. ib. 1, 72:

tantam habebat suarum rerum fiduciam,

id. ib. 2, 37:

cum sceleris sui socios Romae reliquisset,

Cic. Cat. 3, 1, 3:

cur ego non ignoscam si anteposuit suam salutem meae?

id. Pis. 32, 79; id. Phil. 2, 18, 45; id. Mil. 10, 27; id. Fam. 15, 14, 1:

Hanno praefecturam ejus (i.e. Muttinis) filio suo (Hannonis) dedit,

Liv. 26, 40, 7:

imperat princeps civibus suis,

Sen. Clem. 1, 16, 2:

nemo rem suam emit,

id. Ben. 7, 4, 8.—

Her:

mea Glycerium suos parentes repperit,

Ter. And. 5, 6, 5:

utinam haec ignoraret suum patrem,

id. Phorm. 5, 6, 34:

si nunc facere volt era officium suom,

Plaut. Cas. 2, 8, 72:

ne eadem mulier cum suo conjuge honestissimum adulescentem oppressisse videatur,

Cic. Cael. 32, 78:

si omnibus suis copiis excellentem virum res publica armasset,

id. Phil. 13, 16, 32.—

Its:

omne animal, simul et ortum est, et se ipsum et omnes partes suas diligit,

Cic. Fin. 2, 11, 33:

cum mea domus ardore suo deflagrationem Italiae toti minaretur,

id. Planc. 40, 95.—

Their: (legiones) si consulem suum reliquerunt, vituperandae sunt Cic. Phil. 5, 2, 4:

mittent aliquem de suo numero,

id. ib. 11, 10, 25:

rationem illi sententiae suae non fere reddebant,

id. Tusc. 1, 17, 38:

qui agellos suos redimere a piratis solebant,

id. Verr. 2, 3, 37, § 85:

edicunt ut ad suum vestitum senatores redirent,

id. Sest. 14, 32:

suis finibus eos prohibent,

Caes. B. G. 1, 1: Allobrogibus sese persuasuros existimabant ut per suos (Allobrogum) fines eos (Helvetios) ire paterentur, id. id. 1, 6;

and distributively: ac naves onerariae LXIII. in portu expugnatae, quaedam cum suis oneribus, frumento, armis, aere, etc.,

some with their several cargoes, Liv. 26, 47, 9.—

With a subject-clause as antecedent:

id sua sponte apparebat tuta celeribus consiliis praepositurum,

was selfevident, Liv. 22, 38, 13:

ad id quod sua sponte satis collectum animorum erat, indignitate etiam Romani accendebantur,

id. 3, 62, 1:

secutum tamen sua sponte est ut vilior ob ea regi Hannibal et suspectior fieret,

id. 35, 14, 4. —

With subject-acc. as antecedent:

hanc dicam Athenis advenisse cum aliquo amatore suo, Plant. Mil. 2, 2, 86: doceo gratissimum esse in sua tribu Plancium,

Cic. Planc. 19, 47:

cupio eum suae causae confidere,

id. Sest. 64, 135:

suspicari debuit (Milo), eum (Clodium) ad villam suam (Clodii) deversurum,

id. Mil. 19, 51: Medeam praedicant in fuga fratris sui membra dissipavisse, id. Imp. Pomp. 9, 22:

(dixit) Caesarem pro sua dignitate debere et studium et iracundiam suam reipublicae dimittere,

Caes. B. C. 1, 8.—

With object-acc. as antecedent.

Suus being an adjunct of the subject (generally rendered in Engl. by a pass. constr.):

hunc pater suus de templo deduxit,

he was taken from the temple by his father, Cic. Inv. 2, 17, 52:

hunc sui cives e civitate ejecerunt,

id. Sest. 68, 142:

Alexandrum uxor sua... occidit,

id. Inv. 2, 49, 144:

illum ulciscentur mores sui,

id. Att. 9, 12, 2:

quodsi quem natura sua... forte deficiet,

id. Or. 1, 14:

utrumque regem sua multitudo consalutaverat,

Liv. 1, 7, 1:

quas (urbes) sua virtus ac dii juvent, magnas sibi opes facere,

id. 1, 9, 3; 1, 7, 15; 6, 33, 5:

quos nec sua conscientia impulerit, nec, etc.,

id. 26, 33, 3; 25, 14, 7:

consulem C. Marium servus suus interemit,

Val. Max. 6, 8, 2:

quis non Vedium Pollionem pejus oderat quam servi sui?

Sen. Clem. 1, 18, 2:

sera dies sit qua illum gens sua caelo adserat,

id. Cons. Poll. 12 (31), 5.—With the antecedent understood from the principal sentence:

ita forma simili pueri ut mater sua internoscere (sc. eos) non posset,

Plaut. Men. prol. 19; and with suus as adjunct both of the subject and of the antecedent: jubet salvere suos vir uxorem suam, id. merc. 4, 3, 11. —

With impers. verbs:

sunt homines, quos libidinis infamiaeque suae neque pudeat neque taedeat,

Cic. Verr. 1, 12, 35:

video fore ut inimicos tuos poeniteat intemperantiae suae,

id. Fam. 3, 10, 1:

si Caesarem beneficii sui poeniteret,

id. Lig. 10, 29; so id. Agr. 2, 11, 26:

jam ne nobilitatis quidem suae plebejos poenitere,

Liv. 10, 7, 8:

militem jam minus virtutis poenitere suae,

id. 22, 12, 10.—

As adjunct of other members of the sentence:

ad parentes suos ducas Silenium,

Plaut. Cist. 2, 3, 86. nam is illius filiam conicit in navem clam matrem suam (i.e. filiae), id. Mil. 2, 1, 34:

eosdem ad quaestoris sui aut imperatoris, aut commilitonum suorum pericula impulistis,

Cic. Phil. 13, 17, 34:

totum enim ex sua patria sustulisti,

id. Verr. 2, 5, 49, § 127; id. Or. 3, 32, 126: quem (Hammonium) tibi etiam suo nomine ( on his own account) commendo... itaque peto a te ut ejus procuratorem et ipsum suo nomine diligas, id. Fam. 13, 21, 2:

Caesar Fabium in sua remittit hiberna,

Caes. B. G. 5, 33; id. B. C. 3, 24:

introire ad Ciceronem, et domi suae imparatum confodere,

Sall. C. 28, 1:

suis flammis delete Fidenas,

i. e. the flames kindled by the Fidenates, Liv. 4, 33, 5:

suo igni involvit hostes,

Tac. A. 14, 30:

quid Caesarem in sua fata inmisit?

Sen. Ep. 94, 65; id. Q. N. 1, praef. 7; cf.

with antecedent supplied from preceding sentence: non destiti rogare et petere (sc. Brutum) mea causa, suadere et hortari sua,

Cic. Att. 6, 2, 7.—

With dat. as antecedent.

As adjunct of subject (cf. 4. supra):

suus rex reginae placet,

a queen likes her own king, Plaut. Stich. 1, 2, 76:

ei nunc alia ducenda'st domum, sua cognata Lemniensis,

id. Cist. 1, 1, 101:

Autronio nonne sodales, non collegae sui... defuerunt?

Cic. Sull. 2, 7:

si ceteris facta sua recte prosunt,

id. Cat. 3, 12, 27:

cui non magistri sui atque doctores, cui non... locus ipse... in mente versetur?

id. Planc. 33, 81:

haec omnia plane... Siculis erepta sunt: primum suae leges, etc.,

id. Verr. 2, 2, 13, § 33:

Romanis multitudo sua auxit animum,

Liv. 21, 50, 4:

sicuti populo Romano sua fortuna labet,

id. 42, 50, 7:

Lanuvinis sacra sua reddita,

id. 8, 14, 2:

vilitas sua illis detrahit pretium,

Sen. Ben. 4, 29, 2:

nemo est cui felicitas sua satisfaciat,

id. Ep. 115, 17:

labor illi suus restitutus est,

id. Brev. Vit. 20, 3:

magnitudo sua singulis constat,

id. Q. N. 1, 1, 10:

tantum sapienti sua, quantum Dec omnis aetas patet,

id. Ep. 53, 11. —

With antecedent supplied from principal sentence: mater quod suasit sua Adulescens mulier fecit, i.e. ei,

Ter. Hec. 4, 4, 38.—

Of other words:

regique Thebano regnum stabilivit suum,

Plaut. Am. 1, 1, 40:

mittam hodie huic suo die natali malam rem magnam,

id. Ps. 1, 3, 5:

ego Metello non irascor, neque ei suam vacationem eripio,

Cic. Verr. 2, 2, 68, § 164:

desinant insidiari domui suae consuli,

id. Cat. 1, 13, 32:

quibus ea res honori fuerit a suis civibus,

id. Mil. 35, 96: Scipio suas res Syracusanis restituit, Liv. [p. 1824] 29, 1, 17:

nos non suas (leges Lacedaemoniis arbitror) ademisse, sed nostras leges dedisse,

id. 39, 37, 6:

Graccho et Tuditano provinciae Lucani et Galliae cum suis exercitibus prorogatae,

id. 25, 3, 5.—

With gen., abl., or object of a prep. as antecedent:

nec illius animi aciem praestringit splendor sui nominis,

Cic. Rab. Post. 16, 43:

nolite a sacris patriis Junonis Sospitae domesticum et suum consulem avellere,

id. Mur. 41, 90:

quamvis tu magna mihi scripseris de Bruti adventu ad suas legiones,

id. Att. 14, 13, 12:

suae legis ad scriptum ipsam quoque sententiam adjungere,

the meaning of their law to which they refer, id. Inv. 2, 49, 147:

cum ambitio alterius suam primum apud eos majestatem solvisset,

Liv. 22, 42, 12:

nunc causam instituendorum ludorum ab origine sua repetam,

Val. Max. 2, 4, 4:

Jubam in regno suo non locorum notitia adjuvet, non popularium pro rege suo virtus,

Sen. Ep. 71, 10; id. Ben. 7, 6, 3; id. Clem. 1, 3, 4.—Esp. with cujusque as antecedent:

in qua deliberatione ad suam cujusque naturam consilium est omne revocandum,

Cic. Off. 1, 33, 119 (v. II. D. 2. infra).— Abl.:

operam dare ut sua lex ipso scripto videatur niti,

Cic. Inv. 2, 49, 147 (cf. supra):

(Caesar reperiebat) ad Galbam propter justitiam prudentiamque suam totius belli summam deferri,

Caes. B. G. 2, 4:

credere, ad suum concilium a Jove deos advocari,

Sen. Q. N. 2, 42, 1.—

With predic. nom. as antecedent:

sapientissimi artis suae professores sunt a quibus et propria studia verecunde et aliena callide administrantur,

Val. Max. 8, 12, 1.—

With appositive noun.

With gram. subject as antecedent:

hoc Anaximandro, populari ac sodali suo, non persuasit,

Cic. Ac. 2, 37, 118:

vidit fortissimum virum, inimicissimum suum,

id. Mil. 9, 25:

(hic) fuit in Creta contubernalis Saturnini, propinqui sui,

id. Planc. 11, 27:

ut non per L. Crassum, adfinem suum... causam illam defenderit,

id. Balb. 21, 49:

ne cum hoc T. Broccho, avunculo, ne cum ejus filio, consobrino suo, ne nobiscum vivat,

id. Lig. 4, 11:

Caesar mittit ad eum A. Clodium, suum atque illius familiarem,

Caes. B. C. 3, 57.—

With object as antecedent:

Dicaearchum cum Aristoxeno, aequali et condiscipulo suo, omittamus,

Cic. Tusc. 1, 18, 41:

tres fratres optimos, non solum sibi ipsos, neque nobis, necessariis suis, sed etiam rei publicae condonavit,

id. Lig. 12, 36:

Varroni, quem, sui generis hominem,... vulgus extrahere ad consulatum nitebatur,

Liv. 22, 34, 2.—

With appositive noun as antecedent:

si P. Scipionem, clarissimum virum, majorumque suorum simillimum res publica tenere potuisset,

Cic. Phil. 13, 14, 29:

M. Fabi Ambusti, potentis viri cum inter sui corporis homines, tum ad plebem, etc.,

Liv. 6, 34, 5:

C. vero Fabricii, et Q. Aemilii Papi, principum saeculi sui, domibus argentum fuisse confitear oportet,

Val. Max. 4, 4, 3.—

In participial clauses.

The antecedent being the logical subject of the participle, and other than the principal subject:

credamus igitur Panaetio, a Platone suo dissentienti ( = qui dissentiebat),

Cic. Tusc. 1, 32, 79:

ea Sex. Roscium, expulsum ex suis bonis, recepit domum,

id. Rosc. Am. 10, 27:

diffidentemque rebus suis confirmavit,

id. Imp. Pomp. 9, 23:

Dejotarum ad me venientem cum omnibus copiis suis, certiorem feci, etc.,

id. Fam. 15, 4, 7; id. Cat. 4, 9, 18: si hominis et suis et populi Romani ornamentis amplissimi ( being greatly distinguished) causam repudiassem, id. Mur. 4, 8:

stupentes tribunos et suam jam vicem magis anxios quam, etc., liberavit consensus populi Romani,

Liv. 8, 35, 1; 22, 42, 8:

manet in folio scripta querela suo ( = quam scripsit),

Ov. F. 5, 224; cf. in abl. absol.:

et ipsis (hostibus) regressis in castra sua,

Liv. 22, 60, 9:

quibus (speculis) si unum ostenderis hominem, populus adparet, unaquaque parte faciem exprimente sua,

Sen. Q. N. 1, 5, 5.—

The logical subject of the participle, being also the principal subject:

sic a suis legionibus condemnatus irrupit in Galliam,

Cic. Phil. 10, 10, 21:

hunc agrum patres nostri, acceptum a majoribus suis ( = quem acceperant), perdiderunt,

id. Agr. 2, 31, 84:

ut in suis ordinibus dispositi dispersos adorirentur,

Caes. B. C. 3, 92: Appius, odium in se aliorum suo in eos metiens odio, haud ignaro, inquit, imminet fortuna, Liv. 3, 54, 3:

ipsa capit Condita in pharetra ( = quae condiderat) tela minora sua,

Ov. F. 2, 326; cf. in abl. absol.:

Sopater, expositis suis difficultatibus ( = cum exposuisset, etc.): Timarchidem... perducit,

Cic. Verr. 2, 2, 28, § 69:

Caesar, primum suo deinde omnium ex conspectu remotis equis, etc.,

Caes. B. G. 1, 25:

Campani, audita sua pariter sociorumque clade, legatos ad Hannibalem miserunt,

Liv. 25, 15, 1:

(Appius) deposito suo magistratu... domum est reductus,

id. 4, 24, 7; 3, 35, 9; 9, 10, 13; 9, 41, 9.—

The antecedent being the principal subject, not the logical subject of the participle:

M. Papirius dicitur Gallo, barbam suam (i.e. Papirii) permulcenti,... iram movisse,

Liv. 5, 41, 9: cum Gracchus, verecundia deserendi socios, implorantis fidem suam populique Romani, substitisset. id. 23, 36, 8; cf. in abl. absol.:

si sine maximo dedecore, tam impeditis suis rebus, potuisset emori,

Cic. Rab. Post. 10, 29; id. Mil. 14, 38; id. Planc. 21, 51; id. Clu. 14, 42:

ita (consul) proelio uno accidit Vestinorum res, haudquaquam tamen incruento milite suo (consulis),

Liv. 8, 29, 12; cf.

with antecedent to be supplied: Campani, cum, robore juventutis suae acciso, nulla (sc. eis) propinqua spes esset, etc.,

id. 7, 29, 7.—

In gerund. construction. ( a) With subject as antecedent:

mihi ipsa Roma ad complectendum conservatorem suum progredi visa est,

Cic. Pis. 22, 52.—

With object, the logical subjects of the gerund as antecedent:

cur iis persequendi juris sui... adimis potestatem?

Cic. Div. in Caecil. 6, 21:

si senatui doloris sui de me declarandi potestas esset erepta,

id. Sest. 23, 51:

nec tribunis plebis (spatium datur) sui periculi deprecandi,

Caes. B. C. 1, 5.—

With antecedent dependent on the gerund:

eamque rem illi putant a suum cuique tribuendo appellatam,

Cic. Leg. 1, 6, 19.—

As adjunct of a noun dependent on a subjectinf., with its logical subject as antecedent:

magnum Miloni fuit, conficere illam pestem nulla sua invidia?

Cic. Mil. 15, 40:

neque enim fuit Gabinii, remittere tantum de suo nec regis, imponere tantum plus suis,

his claim, id. Rab. Post. 11, 31:

Piso, cui fructum pietatis suae neque ex me neque a populo Romano ferre licuit,

id. Sest. 31, 68:

ei cujus magis intersit, vel sua, vel rei publicae causa vivere,

id. Off. 3, 23, 90:

sapientis est consilium explicare suum de maximis rebus,

id. Or. 2, 81, 333; id. Mil. 15, 41.—With logical subject understood:

totam Italiam suis colonis ut complere (sc. eis) liceat, permittitur,

Cic. Agr. 2, 13, 34:

maximum (sc. eis) solacium erit, propinquorum eodem monumento declarari, et virtutem suorum, et populi Romani pietatem,

id. Phil. 14, 13, 35.

Without gram. antec., one ' s, one ' s own.

Dependent on subject-inff.:

ejusdem animi est, posteris suis amplitudinem nobis quam non acceperit tradere, et memoriam prope intermortuam generis sui, virtute renovare,

Cic. Mur. 7, 16:

siquidem atrocius est, patriae parentem quam suum occidere,

id. Phil. 2, 13, 31:

miliens perire est melius quam in sua civitate sine armorum praesidio non posse vivere,

id. ib. 2, 44, 112: quanto est honestius, alienis injuriis quam suis commoveri, one ' s own, id. Verr. 2, 3, 72, § 169:

contentum suis rebus esse maximae sunt certissimaeque divitiae,

id. Par. 6, 51:

ut non liceat sui commodi causa nocere alteri,

id. Off. 3, 5, 23:

detrahere de altero sui commodi causa,

id. ib. 3, 5, 24:

suis exemplis melius est uti,

Auct. Her. 4, 1, 2:

levius est sua decreta tollere quam aliorum,

Liv. 3, 21. 5; 39, 5, 2;

29, 37, 11: satius est vitae suae rationes quam frumenti publici nosse,

Sen. Brev. Vit. 18, 3:

quanto satius est sua mala exstinguere quam aliena posteris tradere?

id. Q. N. 3, praef. 5:

cum initia beneficiorum suorum spectare, tum etiam exitus decet,

id. Ben. 2, 14, 2; 3, 1, 5:

Romani nominis gloriae, non suae, composuisse illa decuit,

Plin. 1, prooem. § 16.—With 1 st pers. plur., as indef. antecedent: cum possimus ab Ennio sumere... exemplum, videtur esse arrogantia illa relinquere, et ad sua devenire, to one ' s own = to our own, Auct. Her. 4, 1, 2.—

Without a subject-inf.:

omnia torquenda sunt ad commodum suae causae... sua diligenter narrando,

Cic. Inv. 1, 21, 30: ut in ceteris habenda ratio non sua (al. sui) solum, sed etiam aliorum, id. Off. 1, 39, 139:

erat Dareo mite ac tractabile ingenium, nisi suam naturam plerumque fortuna corrumperet (suam not referring to Dareo),

Curt. 3, 2, 17 MSS. (Foss, mansuetam). — With 1 st pers. plur., as indef. antecedent (cf. 1. supra):

non erit ista amicitia sed mercatura quaedam utilitatum suarum,

Cic. N. D. 1, 44, 122; cf.: pro suo possidere, II. A. 2. a. g; and Cic. Off. 2, 21, 73, II. A. 2. b. a; cf. also II. B. 1. a; II. B. 5. c.; II. B. 7. b.; II. C. 8. b. b infra.

With antec. in a previous sentence. Here ejus, eorum, earum are used for his, her, their, unless the clause is oblique in regard to the antecedent, i. e. the antecedent is conceived as the author of the statement.

In clauses dependent on a verbum sentiendi or dicendi, expressed or understood, referring to the grammatical or logical subject of the verb.

In infinitive clauses:

(Clodius) Caesaris potentiam suam potentiam esse dicebat,

Cic. Mil. 32, 88:

(Caelius) a sua (causa) putat ejus (i.e. Ascitii) esse sejunctam,

id. Cael. 10, 24:

ipsos certo scio non negare ad haec bona Chrysogonum accessisse impulsu suo (referring to ipsos),

id. Rosc. Am. 37, 107:

hostes viderunt,... suorum tormentorum usum spatio propinquitatis interire,

Caes. B. C. 2, 16:

docent, sui judicii rem non esse,

id. ib. 1, 13.—The reference of suus may be ambiguous, esp. if an infinitive is dependent on another:

hoc Verrem dicere ajebant, te... opera sua consulem factum, i.e. Verris, though grammatically it might refer to the subj. of aiebant,

Cic. Verr. 1, 10, 29:

(Ariovistus) dixit neminem secum sine sua pernicie contendisse,

Caes. B. G. 1, 36; cf. the context with, in all, eleven reflexive pronouns referring to four different antecedents (populus Romanus, Ariovistus, Caesar, nemo); cf.

also: occurrebat ei, mancam praeturam suam futuram consule Milone,

Cic. Mil. 9, 25; 32, 88; Liv. 3, 42, 2.—