Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

vicinus

  • 81 refert

    rēfert, rētulit, rēferre, v. n. u. impers. (aus der Zusammenschreibung, nicht Zusammensetzung, von rēs und fert entstanden und verwandt mit der Redensart ex re est, daher, wie συμφέρει, conducit =) es ist zuträglich von seiten des Interesses (res), es liegt daran, ist daran gelegen, es dient, verschlägt usw., wobei die Person oder Sache, der an etwas gelegen ist, in der Regel durch meā, tuā, nostrā, vestrā, cuiā, selten durch ad m. Akk. od. durch bl. Acc. od. durch den Genet., das, woran gelegen ist, in der Regel durch das Neutrum eines Pronomens, wie id, illud, quid, od. durch einen Subjektsatz od. durch ein bestimmtes Substantiv im Nominativ, endlich wieviel? daran gelegen ist, durch Advv. od. einen Genet. pretii ausgedrückt wird, a) hoc meā refert: quid id meā refert? Plaut.: quid id refert tuā? Plaut.: tuā istuc refert maxime, Plaut.: id meā minime refert, Ter.: non ascripsi id, quod tuā nihil referebat, Cic. – m. folg. indir. Fragesatz, tuā refert nil, utrum illaec fecerint, quando haec aberit, Ter.: quid meā refert, hae Athenis nataene an Thebis sient? Plaut. – b) bl. meā refert: Do. hae (tabellae) quid ad me? To. Immo ad te attinet et tuā refert, Plaut. – m. folg. indir. Fragesatz, quid tuā refert, quicum istuc venerit? Plaut.: non plus suā referre, quam si etc., Cic. – c) bl. hoc refert: quid retulit? Ter.: a quibus servis? refert enim magno opere id
    ————
    ipsum, Cic. – m. Acc. u. Infin., mit vorhergehendem allg. Pronomen, primum illud parvi refert nos publicanis amissis vectigalia postea victoriā recuperare, Cic.: m. Infin. ohne vorherg. allg. Pronomen, meminero, sed quid meminisse id refert? Plaut.: neque refert videre, quid dicendum sit, nisi etc., Cic.: parvi retulit non suscepisse, Ter.: mit Infin. Pass., iam nec mutari pabula refert, Verg.: parvi refert abs te ipso ius dici aequabiliter, nisi etc., Cic. – mit ut u. Konj. als Subjekt, m. vorherg. allg. Pronomen, illud permagni referre arbitror, ut ne scientem sentiat te id sibi dare, Ter. heaut. 467: ohne vorherg. allg. Pronomen, tantum retulerit, ut in transferendis seminibus similem statum caeli locique observemus, Colum. 3, 9, 7. – m. Fragesätzen als Subjekt, m. vorherg. allg. Pronomen, ne illud quidem refert, consul an dictator an praetor spoponderit, Liv. – ohne vorherg. allg. Pronomen, quid enim refert, quā me ratione cogatis? Cic.: ipsi enim animi magni refert, quali in corpore locati sint, Cic.: referre arbitrabatur, cuiusmodi victoria esset futura, Auct. b. Afr.: nec minimo sane discrimine refert, quo gestu lepores et quo gallina secetur, Iuven.: quid refert, utrum voluerim fieri, an gaudeam factum? Cic.: utrum sit aureum poculum an crystallinum an murreum an Tiburtinus calix an manus concava, nihil refert, Sen.: quia parvulum referret, an idem displiceret, quibus non idem placuisset, Plin. ep.:
    ————
    quae (aves) pascantur necne, quid refert? Cic. – d) refert m. einem bestimmten Substantiv als Subjekt, usque adeo magni refert studium atque voluptas, Lucr. 4, 981 (984): multum tamen in iis refert et locorum natura, Plin. 11, 267; u. so Plin. 7, 42; 18, 187 u. 317: nolim te ignorare unius syllabae discrimen quantum referat, Front. ep. ad M. Caes. 4, 3. p. 64, 11 sq. N. – e) refert m. Ang. der Pers. od. Sache, hinsichtlich deren etwas von Wichtigkeit ist, α) durch ad m. Akk.: quam ad rem istuc refert? Plaut.: te ex puella prius percontari volo, quae ad rem referunt, Plaut. – m. folg. indir. Fragesatz als Subjekt, quid id ad me aut ad meam rem refert, Persae quid rerum gerant? Plaut.: refert enim ad fructus, quemadmodum vicinus in confinio consitum agrum habeat, Varro. – β) durch Dat., gew. m. folg. Infin. usw. als Subjekt: quoi rei id te assimulare retulit? Plaut.: dic, quid referat intra naturae fines viventi, iugera centum an mille aret? Hor.: non referre dedecori, si citharoedus demoveretur et tragoedus succederet, Tac. – γ) durch Genet.: faciendum aliquid, quod illorum magis, quam suā retulisse videretur, Sall. Iug. 111, 1. – gew. mit folg. Infin. od. mit folg. ut u. Konj. od. mit folg. indir. Fragesatz als Subjekt, quem non insignire humanitatis plurimum refert, Plin. ep. 8, 22, 4: ipsius ducis hoc referre videtur, ut, qui fortis erit, sit felicissimus idem, Iuven. 16, 58 sq.: quorum (neglegen-
    ————
    tium) nihil refert, ubi litium cardo vertatur, Quint. 12, 8, 2: plurimum refert compositionis, quae quibus anteponas Quint. 9, 4, 44: neque refert cuiusquam Punicas Romanasve acies laetius extuleris, Tac. ann. 4, 33. – f) ganz absol.: bona Seiani ablata aerario, ut in fiscum cogerentur, tamquam referret, als ob das etwas ausmachte, Tac. ann. 6, 2.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > refert

  • 82 superus

    superus ( selten super), a, um (v. Adv. super), Compar. superior, Superl. superrimus, suprēmus u. summus, 1) Posit. superus (super), a, um, oben ( oberwärts) befindlich, der, die, das obere (Ggstz. inferus), 1) im allg.: a) super: super inferque vicinus, Cato r.r. 149, 1. – b) superus: limen, Plaut.: res superae, Cic.: mare superum, das obere Meer, das adriatische (Ggstz. mare inferum, das etrurische, tuskische), Cic. (im Briefstiel auch ohne mare, zB. iter ad superum, navigatio infero, Cic. ad Att. 9, 5, 1). – subst., de supero, von oben herab, Plaut. u. Lucr.: ebenso ex supero, Lucr. (vgl. Lachm. Lucr. p. 375). – adv. superā u. synkop. suprā, s. supra. – 2) insbes., von den Dingen auf od. über der Erde: superis ab oris, von der Oberwelt, Verg.: superas ad auras, Oberwelt, Verg. u. Ov.: superi di, die oberen Götter im Himmel, Plaut.: Iuppiter s., der kapitolinische (Ggstz. I. inferus, Pluto), Catull. – subst., a) superī, ōrum, m., α) die oberen Götter, Verg. u.a. – β) die Oberwelt, die Menschen auf der Erde (Ggstz. inferi, die Unterwelt), multum fleti ad superos, Verg.: apud superos, Vell. – γ) die Lebenden, im Gegensatz zu den Toten, Val. Flacc. – b) supera, ōrum, n., die Höhen, supera alta, die oberen Regionen, Höhen des Himmels, Verg.: supera convexa, das Himmelsgewölbe, Verg.
    ————
    II) Compar. superior, ōris, m. u. f., superius, ōris, n., weiter oben ( höher) befindlich, -gelegen, der, die das obere, u. partit. = der obere Teil von etw. (Ggstz. inferior), 1) eig.: a) im Raume: pars, Cornif. rhet.: pars collis, Caes.: domus, Cic.: Moesia, Obermösien, Eutr.: molares (Backzähne), Colum.: labrum (Lippe), Caes.: ex loco superiore, von der Anhöhe herab, Caes.: bes. de loco superiore dicere, vom Tribunal, als Prätor, Cic. Verr. 2, 102: de loco superiore agere, von der Rednerbühne, Cic. II. Verr. 1, 14: so auch superiore e loco contionari, Cic. Tusc. 1, 117: meos multos et illustres et ex superiore et ex aequo loco sermones habitos cum tua summa laude, sowohl auf dem Tribunal als im gewöhnlichen Leben, Cic. ep. 3, 8, 2. – neutr. pl. subst., superiora muri, die oberen Teile der M. (Ggstz. ima), Curt. 8, 10 (37), 25. – b) in der Schrift, scriptura superior (vorhergehende), Ggstz. inferior (folgende), Cic.: duo superiores libri, Lact.: exemplum superius, Lact. – 2) übtr.: a) der Zeit od. Reihenfolge nach, eher, früher, vorig, ehemalig, vergangen, auch älter, bejahrter, annus, Cic.: nox, vorletzte (Ggstz. proxima, vorige), Cic.: vita, Cic.: facinus, Cic.: tempora, Cic.: crudelitas, Nep.: genus, zuerst erwähnt, Plin.: ferner omnes aetatis superioris, von bejahrtem Alter, Caes.: aetate superiores, ältere Leute (Ggstz. pueri), Varro: Africanus superior, der (dem Zeitalter
    ————
    nach) Ältere, Cic.: so auch Dionysius, Nep.: superiorum aetas, Cic. – b) dem Range nach, höher, superioris ordinis nonnulli, einige höhere Befehlshaber, Caes. b.c. 3, 74, 2: centuriones non nullos ex inferioribus ordinibus (Stellen) reliquarum legionum virtutis causā in superiores ordines huius legionis traducere, Caes. b.G. 6, 40, 7. – Plur. subst., superiores, Höhergestellte, Tac. hist. 4, 80. – c) der Macht, dem Ansehen und anderen Vorzügen nach, vorzüglicher, vornehmer, höher, andere übertreffend, wichtiger, α) absol.: aliquis superior, ein Vornehmer, Cic.: superior contra improbos, Cic.: populus superior factus, behielt die Oberhand, Cic.: superiores habebantur, Caes.: superioribus invidetur, Cic.: extemplo, simul pares esse coeperint, superiores erunt (werden sie eure Herren sein), Liv.: qui eventus humanos superiores quam suos animos esse ducunt, höher stellen als usw., Liv. – als milit. t.t., discessit superior, ging als Sieger von dannen, behielt die Oberhand, Caes. u. Nep.: nostri superiores fuerunt, siegten, Caes. – β) m. Abl.: loco, fortunā, famā superiores, Cic.: honoris gradu superior, Cic.: causā superior, der die bessere Sache für sich, das Recht auf seiner Seite hatte, Liv.: facilitate et humanitate superior, Cic.: si superior ceteris rebus (in den übrigen Beziehungen) esses, Ggstz. cum omnibus rebus (in allen Beziehungen) inferior sis, Cic.
    ————
    III) Superl.: A) superrimus (superrumus), a, um, angeführt b. Varro LL. 6, 5 u. 7, 51 (aber Charis. 156, 36 Keil supremus).
    B) suprēmus, a, um, der, die, das oberste, höchste, äußerste, u. partit. = der oberste usw. Teil von etwas, 1) eig.: im Raume: montes, die höchsten Spitzen, Lucr. u. Verg.: rupes, Sen. poët.: arx, Claud. – 2) übtr.: a) der Zeit u. Reihenfolge nach der, die, das äußerste, letzte, α) übh.: nox, Verg.: supremis suis annis, in seinen letzten Jahren, Plin.: supremis testamenti verois, in den letzten Äußerungen vor seinem Ende im T., Tac.: manum supremam imponere bellis, die letzte H. legen an den Kr. = ihn zu Ende führen, Ov. – partit., nocte supremā, am Ende der Nacht, Colum.: sole supremo, beim Untergang der S., Hor. – adv., suprēmum, zum letzten Male, Ov. met. 12, 526 (vgl. β). – β) von dem letzten Zeitpunkt des Lebens, dies, der letzte Tag, Todestag, Cic., u. Tag der Bestattung, Cic. (s. Halm Cic. Muren. 75): dies vitae supremus, Tac.: u. so lux, nox, Mart.: hora, Todesstunde, Tibull.: honor, letzte Ehre (des Begräbnisses nebst den Zeremonien), Verg.: ignes, Scheiterhaufen, Ov.: tori, Leichenbett, Ov.: oscula, Scheidekuß, Tac.: vocat ore supremo, mit sterbendem Munde, vor seinem Tode, Ov.: iudicia, der letzte Wille, das Testament, Quint.: so auch tabulae, Mart.: tituli, Grabschriften, Plin. ep.: cura, letzte, vor sei-
    ————
    nem Ende, Suet.: so auch ira, Plin.: sors Troiae, Untergang, Zerstörung, Verg. – subst., suprēma, ōrum, n., αα) das Letzte, die letzten Augenblicke, der Tod, Ov. u. Tac.: in supremis, Quint. – ββ) der letzte Wille eines Menschen, Tac. u. ICt. – γγ) der Rest des verbrannten Leichnams, die Gebeine, der Überrest, Solin. u. Amm.: supremis eius plures honores dati, Liv. epit. – δδ) die letzte Ehre, die man einem Toten erweist, Begräbnis und andere Zeremonien, Verg. u. Tac. – adv., suprēmum, zum letzten Male im Leben, Verg. Aen. 3, 68. Plin. 11, 150. Tac. hist. 4, 14. Ps. Quint. decl. 6, 5: ebenso suprēmō, Plin. 11, 277. – b) dem Maße, Grade, Range nach, α) der äußerste, höchste, größte, ärgste, härteste, macies, Verg.: supplicium, Cic.: supremo in tempore, in der ärgsten Not, Catull. – subst., ventum est ad supremum, Maß u. Ziel ist erreicht, Verg. Aen. 12, 803. – β) der höchste, erhabenste, vornehmste, Iuppiter, Komik.: deus, Lact.: comes, Plaut.
    C) summus, a, um ( aus *sub-mus, Superl. von sub; vgl. πατος zu ὑπό), der, die, das oberste, höchste, äußerste, u. partit. = der oberste usw. Teil von etwas (Ggstz. infimus od. imus), 1) eig., im Raume: s. iugum montis, Caes.: summus ego (in triclinio), lag obenan, Hor. – partit., s. puteus, der Rand des Br., Plaut.: s. vestimentum, die Oberseite, der äußerste Saum des Gewandes, Plaut.: s. purpura, Zipfel der
    ————
    Toga, Lampr.: s. urbs, der oberste Teil, Cic.: summi digiti, die Spitzen der Fußzehen (ἄκροι ταρσοί bei Anacr.), Quint.: in summa sacra via, oben auf der heiligen Straße, Cic.: summa aqua, Oberfläche des Wassers, Cic.: summa ab unda, oben von den Wellen, Verg. – subst., summum, ī, n., das Oberste, die größte Höhe, a summo, von oben, Cic.: ad summum, Caes.: sunt in summo, ganz oben, Plin. ep.: dare ab summo bibere, von oben an, der Reihe nach, Lucil. fr.: ebenso a summo dare, Plaut.: a summo septenis cyathis committere hos ludos, Plaut.: si quid de summo petas, wenn man etwas von der obersten Schüssel will, Plaut. – ad summum (höchste Spitze) ascendere, Treb. Poll.: emergere ad summum (auf die Oberfläche), Lampr.: ad summum perducta (virtus) incrementi non habet locum, Sen. – neutr. subst., summum tecti, das Oberste, die Höhe des D., Verg. – eniti in summum ambitionis, Sen.: Plur., summa collis, Spitze, Auct. b. Afr.: summa petrae, die obersten Teile, Curt.: summa tectorum, die Dächer der Häuser, Curt.: summa riguerunt, die Extremitäten, äußersten Körperteile, Sen.: u. im obszönen Sinne, summa petere, Mart. u. Auct. Priap. – 2) übtr.: a) dem Klange nach, der höchste, sonus summus (Ggstz. imus), Quint.: sonus summus, medius, imus, Plin.: vox summa (Ggstz. ima), Hor. u. Quint.: sicut cithara, ita oratio perfecta non est, nisi ab imo ad
    ————
    summum omnibus intenta pervis consentiat, Quint. – b) der Zeit oder Reihenfolge nach der, die, das äußerste, letzte (Ggstz. primus), dies, Plaut. u. Verg.: summo ludorum die, Asin. Poll. in Cic. ep.: senectus, Cic.: summam manum imponere eloquentiae, die letzte H. legen an die B., ihr das Gepräge der Vollendung geben, Quint.: at potissima prima et summa ponantur, zuerst und zuletzt, Quint.: nihil nostrā intersit, utrum ab summo an ab imo an a medio nomina eorum dicere incipiamus, Cornif. rhet. 3, 30: summo, am Ende, zuletzt (Ggstz initio), Quint. 7, 1, 10. – adv. summum, zum letzten Male, Consol. ad Liv. 137. – c) dem Grade, dem Range, dem Ausehen, der Eigenschaft nach der, die, das höchste, sehr hohe, äußerste, größte, vorzüglichste, wichtigste, α) v. Lebl., paupertas, Nep.: periculum, Nep.: prudentia, Cic.: deorum summus (überschwängliche) erga vos amor, Cic.: summā hieme, im tiefsten Winter, Cic.: summo iure, nach dem strengsten Rechte, Cic.: summo studio, mit größtem Eifer, Cic.: scelus, Sall.: summum bonum, Cic. – omnia summa facere, die größte Mühe anwenden, sein möglichstes tun, Cic. – summo loco natus, Cic.: summo magistratui praeesse, Caes. – in quo omnia summa sunt, lauter große Eigenschaften, Cic.: alqm socium summis rebus adiungere, erhabener Taten, Großtaten, Verg.: cum alqo de summis rebus dimicare, über die Oberherrschaft, Nep. –
    ————
    summo rei publicae tempore, in dem bedenklichsten Zeitpunkt, in der höchsten Gefahr des St., Cic. – summa salus rei publicae, das höchste Wohl des Staates, das ganze Staatswohl, Cic.: u. so summa res publica, das höchste (ganze) Wohl des Staates, der ganze Staat, ad summam rem publicam pertinere, Cic.: summa res publica tentatur, Cic.: – quo res summa loco? wie steht es mit dem Ganzen? mit dem Staate? Verg. – neutr. pl. summa, subst., die höchste Gewalt, Oberherrschaft, biennium summis potiti, Aur. Vict. de Caes. 26, 1. – adv., summum, aufs höchste, höchstens, quattuor aut s. quinque, Cic.: uno aut summum altero proelio, Liv.; vgl. Garatoni Cic. Mil. c. 5. die Auslgg. zu Liv. 21, 35, 9: dafür spätlat. ad summum, raro quis iterum vel ad summum tertio, Marc. Emp. 29. fol. 129 (b). – β) v. Pers., der höchste, größte, erhabenste, beste, optimus et s. vir, Cic.: summi homines ac summis ingeniis praediti, Cic.: cum par honos habetur summis et infimis, Hohen und Niederen, Cic.: s. Iuppiter, Plaut.: s. sacerdos, Vulg.: s. amicus, Ter.; vgl. Simulo fuit summus, Ter. – m. Genet., severitatis et munificentiae summus, der oberste Richter über Strenge u. Milde, Tac. ann. 1, 46. – subst., summus, der Höchste, sehr hoch Gestellte (Ggstz. infimus, der Niedrigste im Volke), Amm. 19, 9, 2: gew. Plur., summi (Ggstz. infimi), Cic. u.a. – u. poet. im neutr. pl, summa ducum
    ————
    Atrides, die Hauptperson, Ov. am. 1, 9, 37 (vgl. Lucr. 1, 86 ductores Danaûm delecti, prima virorum). – summus, gesteigert im Compar. summior, Eustath. hexaëm. 1, 10: u. durch Advv., wie apprime summus, Claud. Quadr. ann. 1. fr. 15 bei Gell. 6 (7), 11, 7: valde summus, Plin. Val. 1, 38.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > superus

  • 83 Vesta

    Vesta, ae, f. (Ἑστία), Tochter des Saturnus u. der Ops, die Göttin des Herdes u. Herdfeuers, dah. auch der Häuslichkeit u. des häuslichen Segens, Cic. de nat. deor. 2, 67; de legg. 2, 29. Verg. Aen. 5, 744. Macr. sat. 3, 4, 11: ad Vestae (sc. aedem), Hor. sat. 1, 9, 35: a Vestae (sc. aede), Cic. ep. 14, 2, 2. – In ihrem Tempel (dessen Gestalt rund war, dessen Wände in ältester Zeit bloß aus Flechtwerk bestanden u. dessen Dach mit Rohr, später mit korinthischer Bronze gedeckt war, s. Ov. fast. 6, 261 u. 281. Plin. 34, 13), brannte das heilige Feuer, Cic. Cat. 4, 18, dessen Verlöschen als das schlimmste Zeichen für den Staat angesehen wurde, Liv. 28, 11, 6: ihrem Dienste waren die vestalischen Jungfrauen geweiht, Liv. 5, 52, 14, über die der pontifex maximus die Aufsicht hatte; dah. Vestae sacerdos = pontifex maximus, von Cäsar, Ov. fast. 5, 573; met. 15, 778. – Weil, der Sage nach, Äneas ihren Dienst mit von Troja nach Italien gebracht haben soll, Vesta Iliaca gen., Ov. fast. 6, 227. – Später mit anderen mythischen Gottheiten, bes. mit der Terra (= Cybele, Rhea) identifiziert, Ov. fast. 6, 267. Serv. Verg. Aen. 2, 296. – Meton.: a) = Tempel der Vesta, Castor vicinus Vestae, Mart. 1, 70, 3: Vesta arsit, Ov. fast. 6, 437; vgl. 263. – b) der Herd, das Feuer, Verg. georg. 4, 384. Sil. 6, 76.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > Vesta

  • 84 vicinalis

    vīcīnālis, e (vicinus), nachbarlich, ad vicinalem usum, zum Gebrauche der Nachbarn, Liv. 21, 26, 8: bella, Kr. mit den Nachbarn, Iustin.: via, gemeinschaftlicher Feldweg Kommunalweg, Sen. u.a.: so auch compitum, Varro fr.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > vicinalis

  • 85 vicinarius

    vīcīnārius, a, um (vicinus), benachbart, nachbarlich, via, ein Seitenweg im Lager, Hyg. de munit. castr. 13 u. 36 43.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > vicinarius

  • 86 vicine

    vīcīnē, Adv., doch nur im Compar. u. Superl. (vicinus), nahe, in der Nähe, Compar. vicinius, Augustin. serm. 352, 2. Boëth. de consol. phil. 4, 6. p. 89, 19 Obbar. Ven. Fort. carm. 3, 12, 11: Superl. vicinissime, Augustin. de doctr. Chr. 1, 38 extr.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > vicine

  • 87 vicinia

    vīcīnia, ae, f. (vicinus), die Nachbarschaft, I) eig. u. meton.: 1) eig.: urbis, Colum.: Persidis, Verg.: deversorii, Curt.: in nostra vicinia, Cic. – Genet. viciniae partit., proxumae viciniae habitat, Plaut.: quandam vidi virginem hic viciniae, Ter.: commigravit huc viciniae, Ter. Vgl. Brix Plaut. mil. 270. Meißner Ter. Andr. 70. Spengel Krit. Anh. zu Ter. Andr. 70. p. 150. – 2) meton., die Nachbarschaft = die Nachbarn, falsus clamor viciniae, Val. Max.: Osca, die benachbarten Osker, Vell.: Hispala ex Aventino libertina non ignota viciniae, Liv.: funus laudet vicinia, Hor.: ne inquietaretur, viciniae silentium per milites indicere solebat, Suet. – II) bildl.: 1) die Nähe, mortis, Petron. 115, 3 u. Eccl.: mortem in vicinia videre, Sen. – 2) die Verwandtschaft mit etw., Ähnlichkeit, est quaedam virtutum vitiorumque vicinia, Quint.: est huic tropo quaedam cum synecdoche vicinia, Quint.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > vicinia

  • 88 vicinitas

    vīcīnitās, ātis, f. (vicinus), die Nachbarschaft, I) eig. u. meton.: 1) eig.: in ea vicinitate, Cic.: quorum vicinitas propinqua esset, Hirt. b.G.: Plur., Nachbarschaftsverhältnisse, Cic. de off. 2, 64. – 2) meton. die Nachbarschaft = die Nachbarn, Bewohner der Umgegend, signum quod erat notum vicinitati, Cic.: laudanda est vel etiam amanda vicinitas retinens veterem illum officii morem, Cic.: dum vicinitatem armis exornat, Sall.: clam vicinitati dant negotium, ut etc., Nep. – Plur. vicinitates, Cic. de fin. 5, 65. Q. Cic. de petit. cons. 24: haec loca vicinitatibus erant nota, Caes. b.G. 6, 34, 3. – II) bildl., die Verwandtschaft mit etw., die Ähnlichkeit, est quaedam virtutibus ac vitiis vicinitas, Quint.: nominis, Plin.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > vicinitas

  • 89 vicinitus

    vīcīnitus, Adv. (vicinus), in der Nachbarschaft, in der Nähe, Cod. Theod. 15, 1, 4.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > vicinitus

  • 90 vicinor

    vīcīnor, āri (vicinus), benachbart-, nahe sein, a) v. Pers., Sidon. epist. 2, 11, 1 u. 7, 2, 6. – b) v. Lebl.: quae (civitas) Tripolitanae provinciae vicinatur, Vict. Vit. 3, 42: hiemi, Cael. Aur. de morb. acut. 2, 13, 90: bes. oft vicinans nahe liegend (befindlich), nahe, absol., zB. latera, Cael. Aur. de morb. acut. 2, 16, 97: corpus, ibid. 2, 34, 181: Plaustrum (als Gestirn), Mart. Cap. 6. § 608: m. Dat., vicinantia capiti loca, Cael. Aur. de morb. acut. 2, 6, 27: cum vicinantibus sibi gingivis, Cael. Aur. de morb. chron. 2, 14, 71. – bildl., nahe kommen, quia vicinaretur innocentiae festinata correctio, Sidon. epist. 6, 9, 1.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > vicinor

  • 91 excipere

    1) принимать, собирать (1. 9 § 7 D. 41, 1);

    exc. profluentem aquam (1. 1 § 22 D. 39, 3);

    necessitas stillicidiorum excipiend. (1. 17 § 3 D. 8, 2);

    ut vicinus lumina nostra excipiat (1. 4 eod.).

    2) копировать: excipienda rescripta curare (1. 2 C. 10, 12). 3) брать на себя, exc. onus obligationis (1. 48 § 1 D. 46, 1), periculi societatem (1. 38 pr. D. 26, 7);

    exc. actionem, отвечать на иск (1. 22. 36 § 1 D. 5, 1. 1. 13 D. 9, 4. 1. 27 pr. D. 36, 1. 1. 41 D. 49, 14), condictionem (1. 20 D. 13, 1), intentiones criminales et civiles (1. 12 pr. C. 12, 19);

    exc. sententiam, получать - приговор, присуждающий к наказанию (1, 10 D. 44, 1. 1. 25 pr. D. 48, 19. 1. 7 C. 9, 12), stilum proscriptionis (1. 9 C. 9, 49);

    exc. poenam, быть присужденным к наказанию (1. 38 § 8 D. 48, 5), supplicium capitale (1. 6 C. 9, 12), mortem (1. 1 C. 3, 27).

    4) получать, exc. liberalitatem (1. 6 C. 5, 16);

    exe. deficientium partes (l. 53 § 1 D. 29, 2).

    5) понимать, толковать, rerba sic exc. (1. 7 pr. D. 4, 3. 1. 11 § 5 D. 11, 1). 6) exc. rationes = dispungere, проверять счета (1. 82 D. 35, 1). 7) исключать а) делать исключение от общего правиила: leges, quibus excipitur, ne etc. (1. 5 D. 22, 5); (1. 1 § 1. 1. 7 § 1 D. 48, 11); (1. 21 cf. 1. 1. 3. 5 § 8 D. 37, 5); (1. 61 D. 23, 2);

    Praetor excepit sexum, casum etc. (1. 1 § 5 D. 3, 1); (1. 4 D. 2, 2);

    non exceptum esse a vinculis iuris (1. 2 9 C. 9, 9);) в частных распоряжениях а) исключать что-нибудь, si ita quis heres iustitutus fuerit: excepto fundo, excepto usufr. heres esto, perinde erit iure civili, atque si sine ea re institutus est (1. 74 D. 28, 5);

    fundum excepto aedificio legare (1. 81 § 3 D. 30); (1. 24 D. 33, 8. cf. 1. 3 D. 21, 2);

    in venditione, in lege fundi venditi exc. aliquid (1. 76 pr. 77 pr. D. 18, 1);

    b) выговаривать себе при продаже предмета: exc. usum, usumfr.;

    exc., ut pascere sibi vel inhabitare liceat (1. 32 D. 7, 1);

    exc. sibi habitationem (1. 21 § 6 D. 19, 1), sepulcrum (1. 53 § 1 eod.);

    servitus excepta (1. 7 D. 8, 4);

    quum iter excipere deberem, fundum liberum tradidi (1. 22 § 1 D. 12, 6); вообще выговаривать что-либо, venditor, qui manus iniectionem excepit (1. 10 § 1 D. 2, 4);

    exc., ne manumitteretur (serva), ne prostitueretur (1. 6 pr. D. 18, 7);

    exc. in locatione, ut etc. (1. 19 § 3 D. 19, 2);

    certum pretium sibi exc. (1. 13 pr. D. 19, 5);

    c) отказаться от ответственности no поводу недостатков проданной вещи (1. 1 § 9 D. 21, 1);

    nominatim excipere de aliquo morbo, et de cetero sanum esse dicere (1. 14 § 9 eod.);

    nominatim de errone et de fugitivo excipitur (1. 4 § 3 eod.); (1. 69 pr. D. 21, 2).

    8) предъявлять возражение (cf. exceptio s. 2);

    exc. de pacto convento (1. 2 § 4 D. 44, 4. Gai. III. 179. IV. 116 b. 119. 121. sq. 126), de dolo alicuius (1. 4 § 17. 20. 1. 5 § 5. 1. 11 pr. eod.), de re iuвшcata (1. 21 § 4 D. 44, 2); (1. 28 D. 9, 4); (1. 1 § 16 D. 43, 12); (1. 8 § 9 D. 20, 6);

    excipere: si non convenit etc. (l. 12 pr. eod.);

    in factum exc. (1. 20 D. 14, 6); (1. 9 D. 22, 3).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > excipere

  • 92 imminere

    1) прилежать к: vicinus cuius lapidicinae fundo tuo imminent (1. 3 § 2 D. 8, 3. 1. 40 § 3 D. 39, 2). 2) угрожать, imminens periculum (1. 1 § 3 D. 16, 3. 1. 2 D. 39, 6. 1. 70 § 1 D. 31. I. 1 § 1 D. 47, 4); отсюда: висеть, колебаться = pendere, in suspenso esse: (1. 7 pr. D. 14, 4). 3) тяготеть на, касаться кого (1. 15 pr. C. 8, 38); притеснять, напирать (1. 84 § 13 D. 30); следовать за кем, смотреть за: Palatinus iudicibus atque officiis praeceptus imminere (1. 10 C. 1, 40).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > imminere

  • 93 proximus

    1) (adi.) весьма близкий (1. 34 pr. D. 28, 6. 1. 10 § 10 D. 38, 10);

    prox. vicinus (1. 8 pr. D. 39, 1. 1. 1 § 11 D. 43, 23. 1. 17 § 3 D. 39, 3. 1. 32 D. 39, 2. 1. 7 § 3 D. 41, 1. 1. 4 D. 47, 10);

    proximus pubertati (см.), infanti (§ 10 I. 3. 19);

    dolo proximum (1. 29 § 3 D. 17, 1. 1, 24 D. 34, 3);

    culpa dolo proxima (см. culpa в конце);

    proximum sacrilegio crimen (1. 1 pr. D. 48, 4. 1. 48 § 10 D. 48, 19. 1. 6 D. 18, 5);

    dies, anni prox. (1. 18 D. 1, 18. 1. 37 D. 7, 1. 1. 40 pr. D. 18, 1. 1. 43 D 4, 6 1. 4 § 1 D. 35, 1. 1. 23 § 4 D. 40, 5. 1. 41 pr. 1. 122 § 1. 1. 126 § 2 D. 45, 1);

    prox. (прот. pristina) causa stipulationis (1. 8 D. 12, 5);

    prox. (прот. ulterior) gradus (1. 53 D. 23, 2);

    prox. (прот. inferior) bonorum possessor (1. 1 § 7 D. 32. 1. 17 D. 4, 2. cf. 1. 34 pr. D. 28, 6. 1. 30 § 1 D. 29, 2. 1. 22 eod 1. 3 § 1 D. 29, 7. 1. 10 pr. D. 34, 5. 1. 1 § 5 et seq. 1. 9 D. 38, 16. 1. 92. 155. 162. pr. 1. 195 § 1 D. 50, 16);

    adgnatus proximus (L. XII. tab. V. 4. 1. 1 § 9 D. 38, 8. 1. 8 C. 6, 9);

    persona prox. (1. 10 C. 6, 37).

    2) (scrinii), чиновник императорской канцелярии, который стоял ниже т. н. magister (начальника) scrinii (1. 66 C. 10, 31. 1. 1 C. 12, 19. 1. 4. 6 eod.);

    honor proximi (1. 4 eod. 1. un. C. 12, 9).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > proximus

  • 94 proximus or proxumus

        proximus or proxumus adj. sup.    [prope], the nearest, next: vicinus, next neighbor, T.: oppida, Cs.: mare, S.: iter in Galliam, most direct, Cs.: paries cum proximus ardet, adjoining, H.: ex proximo vicini fundo deiectus: Belgae proximi sunt Germanis, Cs.: Proxima Campano ponti villula, close, H.: ager qui proximus finem Megalopolitarum est, L.: dactylus proximus a postremo, next to the last: proximus a dominā, O.: regio ab eā (urbe), Cu.—As subst m.: ut proximi iacentibus insisterent, those nearest, Cs.: ab proximis impetrare, their nearest neighbors, Cs.—As subst n., the neighborhood, vicinity, nearest place: quom in proximo hic sit aegra, next door, T.: vastatis proximis Illyrici, adjoining districts, L.—Fig., in time, the previous, last, latest, most recent: optime proximo civili bello de re p. meritus: proximis superioribus diebus: bellum tanto maiore quam proximo conatu apparatum est (i. e. quam proximo anno), L.: censor qui proximus ante me fuerat.— The next, following, ensuing, coming: proximā nocte, on the next night, Cs.: silentio proximae noctis editum vocem, L.: in proxumum annum consulatum petere: in proximum (sc. diem), Cu.—In order or rank, the next: summa necessitudo videtur esse honestatis, huic proxima incolumitatis: prima volnera... Proxima, O.: Proximos illi tamen occupavit Pallas honores, H.: proximum est ergo, ut quaeramus, we must next inquire: proximum est, ut doceam, etc., the next point is.—In value or merit, the next, nearest, most like: ut id habendum sit eo proximum, quod sit optimum: non nasci homini optimum est, proximum autem, etc., next best: proxima Phoebi Versibus ille facit, V.: proximum vero est, Porsinnam dedisse, etc., nearest the truth, L.—In relationship, the nearest, next, closest, next of kin, most like: illi genere, T.: cognatione: propinquitate, N.; cf. Negabat illa se esse culpae proximam, i. e. guilty, Ph.—As subst m., a near relation, next of kin: quaesivit proximum, paene alterum filium: iniuriosi in proximos: responderunt proximi, Ph.— Most devoted, most faithful: in dis patriis repetendis proximus fuit.

    Latin-English dictionary > proximus or proxumus

  • 95 sānē

        sānē adv. with comp.    [sanus], soberly, sensibly, reasonably, discreetly: sanius bacchari Edonis, H. —As a particle of assurance, indeed, doubtless, by all means, truly, certainly, of course, right, very (only posit.): odiosum sane genus hominum: iudicare difficile est sane: oratio sane longa: sane murteta relinqui, H.: bonus sane vicinus, H.— Esp., in affirmative answers: Ch. Ego domi ero siquid me voles. Me. Sane volo, assuredly, T.: Ch. Estne, ut fertur, forma? Pa. sane, entirely so, T.: sane et libenter quidem.—Ironic.: Beneficium magnum sane dedit! Ph.—With other adverbs: res rustica sane bene culta: bene sane, very well, T.: recte sane interrogasti, very properly, T.: Sane hercle ut dicis, exactly as you say, T.: sane quidem, of course, T.—With quam, how very, very much indeed, uncommonly, exceedingly: conclusa est a te tam magna lex sane quam brevi.—With a negative: commissator haud sane commodus, not altogether, T.: haud sane intellego, quidnam sit, etc., I do not quite understand: haud sane quisquam, nobody at all, S.: non sane credere, H.: quid ad haec Quinctius? nihil sane certum, nothing at all.—Restrictive, in concessions, to be sure, indeed, certainly, however: sane bonum, ut dixi, rei p. genus: sint sane illa magna: haec si vobis non probamus, sint falsa sane: sed fruatur sane hoc solacio.—With an imper, then, if you will: I sane, T.: cedo sane, T.: ‘age sane,’ omnes, L.
    * * *
    reasonably, sensibly; certainly, truly; however; yes, of course

    Latin-English dictionary > sānē

  • 96 stertō

        stertō —, —, ere    [2 STAR-], to snore: noctīs et dies, T.: ita stertebat, ut ego vicinus audirem: vigilanti naso, Iu.
    * * *
    stertere, stertui, - V

    Latin-English dictionary > stertō

  • 97 vīcīnālis

        vīcīnālis e, adj.    [vicinus], of the neighborhood, neighboring: usus, L.
    * * *
    vicinalis, vicinale ADJ

    Latin-English dictionary > vīcīnālis

  • 98 vīcīnia

        vīcīnia ae, f    [vicinus], neighborhood, nearness, vicinage, vicinity: commigravit huc viciniae, T.: inde in viciniā nostrā Averni lacus: vicinia Persidis, V.—A neighborhood, neighbors: libertina, non ignota viciniae, L.: funus Egregie factum laudet vicinia, H.
    * * *
    neighborhood, nearness

    Latin-English dictionary > vīcīnia

  • 99 vīcīnitās

        vīcīnitās ātis, f    [vicinus], neighborhood, nearness, proximity, vicinity: propter vicinitatem totos dies simul eramus: amicitiae, consuetudines, vicinitates... quid haberent voluptatis, etc.—A neighborhood, vicinity, region: in Umbriā atque in eā vicinitate.—A neighborhood, neighbors: signum, quod erat notum vicinitati: homo illius vicinitatis princeps: haec loca vicinitatibus erant nota, Cs.: vicinitatem armis exornat, S.
    * * *
    neighborhood, proximity

    Latin-English dictionary > vīcīnitās

  • 100 voisin

    an. VZIN, VÈZNÀ, -È / -eu (Albanais, Alex, Annecy, Balme-Sillingy, Balme- Thuy, Clusaz, Dingy-St-Clair, Leschaux, Marthod, Modane, Montagny-Bozel 026b, St-Jean-Sixt, Savigny, Thônes, Villards-Thônes / Cordon), V(E)ZIN, vzena, -e (Aillon-Jeune, Aillon-Vieux, Saxel 002), vèzin, vèzèna, -e (Albertville, Arvillard 228b, Chambéry 025c, Juvigny), v(e)zin, v(e)zeuna, -e (Billième, Table | Megève), vézin, vézeuna, -e (025b, 228a), vèjin, vèjènà (Tignes) || m., VeZIN (Compôte- Bauges, Flumet, Gets, Larringes, Lugrin, St-Paul-Chablais | Bellevaux, Montendry, St-Nicolas-Chapelle, Reyvroz 218), vezi-n (Aussois, Lanslevillard), vèzin (Aix), vouhin (Sixt), vejin (Beaufort, COD 58B13) || f., vejinh-a, -e (Peisey), vzèna (025a, 026a), R. 2. - E.: Entouré, Terme.
    A1) proche voisin: prévzin, prévzena, -e an. (002), pré-vezin (218), R.2.
    A2) voisin, qui est tout près: d'à-kouté < d'à-côté> ladj. inv. (001).
    Fra. Son voisin: l'tipo d'à-koûté d'lui (001).
    --R. 2------------------------------------------------------------------------------------------------
    - vezin < prov. vesino < l. vicinus < vicus <bourg, village, quartier d'une ville> => Ville, D. Voisiner, Viuz.
    -------------------------------------------------------------------------------------------------------

    Dictionnaire Français-Savoyard > voisin

См. также в других словарях:

  • vicinus — index adjacent Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • Bathyuroconger Vicinus — Bathyuroconger vicinus …   Wikipédia en Français

  • Bathyuroconger vicinus — Bathyuroconger vicinus …   Wikipédia en Français

  • Bathyuroconger vicinus — Bathyuroconger vicinus …   Wikipédia en Français

  • Gymnothorax vicinus —   Gymnothorax vicinus Clasificación científica Reino …   Wikipedia Español

  • Meiacanthus vicinus —   Meiacanthus vicinus Clasificación científica Reino …   Wikipedia Español

  • Torquigener vicinus —   Torquigener vicinus Clasificación científica Reino …   Wikipedia Español

  • Monachoides vicinus — Conservation status NE[1] Scientific classification Kingdom: Animalia …   Wikipedia

  • Martha Vicinus — is an American scholar of English literature and Women s Studies. She serves as the Eliza M. Mosher Distinguished University Professor of English, Women s Studies, and History at the University of Michigan, Ann Arbor.[1] She has written several… …   Wikipedia

  • Meiacanthus vicinus — Scientific classification Kingdom: Animalia Phylum: Chordata Class: Actino …   Wikipedia

  • Chernes vicinus —   Chernes vicinus Clasificación científica Reino …   Wikipedia Español

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»