-
101 á-hlaup
n. mostly in pl. onsets, onfalls, attacks; veita e-m á., Eg. 284; við áhlaupum ( incursions) Dana, Fms. i. 28; at eigi veitti hann þau á. í bræði sinni, at geig sætti, Post. 686 B.β. a carnal assault, Stj. 71: metaph., með svá stórum áhlaupum, so impetuously, Fms. ix. 252.COMPD: áhlaupamaðr. -
102 á-kall
n.1. a calling upon, invocation; á. á nafn Guðs, 656 B. 10, Sks. 310, Bs. i. 180.β. clamour, shouting; af orðum þeirra ok ákalli, Fms. xi. 117, Orkn. 344 old Ed., new Ed. 402 reads kall: esp. a war cry, Fms. ix. 510.2. a claim, demand; veita á. til e-s, Eg. 470, Hkr. ii. 195, Fms. ix. 433, xi. 324, Orkn. 20 old Ed.; cp. new Ed. 54, Korm. 110.COMPD: ákallslauss. -
103 á-kúran
a doubtful reading, Eg. 47, v. l. for áþján, bondage: ákúrur, f. pl., means in mod. usage reprimands: in the phrase, veita e-m á., to scold, esp. of reprimands given to a youth or child. -
104 á-ræði
n. courage, daring, pluck, Eg. i, Korm. 242, Al. 9, Nj. 258, Ísl. ii. 325: attack, veita e-m á., to attack, Hom. 113.COMPDS: áræðisfullr, áræðislítill, áræðismaðr, áræðismikill, áræðisraun, áræðissnarr. -
105 bana-orð
n. death, in the phrase, bera b. af e-m, to put one to death, slay in fight, Edda 42; betra þykir mér frændi at þiggja b. af þér en veita þér þat, Ld. 222, Bs. i. 106; kenna e-m b., to charge one with slaying one, N. G. L. i. 306. -
106 BJÖRG
I) (gen. bjargar, pl. bjargir), f.1) help, deliverance, out of need or danger, esp. help (food, shelter, transport) given to an outlaw (veita e-m björg, einnar nætr björg); lögmæt björg, lawful point of defence (in pleading in the Court);2) means of subsistence, stores, provisions (fjögurra missera björg).* * *f., gen. bjargar [v. bjarga], help, deliverance, out of need or danger, e. g. feeding the hungry, saving one’s life; unlawful ‘björg’ is that of giving help to an outlaw, who is ‘úráðandi öllum bjargráðum,’ one on whom no help must be bestowed, neither food, shelter, nor ferry; Grág. in several passages, and there commonly used in plur. (bjargir) when in this particular sense; it was liable to a heavy punishment, and the case was to be summoned before the Fifth Court, Grág. Þ. Þ. ch. 25, Ld. 42.β. lögmæt björg, a lawful point of defence in pleading in the Court (v. bjarga sök), Grág. i. 73.2. means of subsistence, stores, provisions, food; fjögurra (átta) missera b., Grág. i. 197, 286.3. a freq. pr. name of a woman, Ingibjörg, Þorbjörg, Guðbjörg, etc.; in Swed.-Dan. ‘-borg,’ as in Ingeborg, etc.COMPDS: bjargarlauss, bjargarleysi, bjargarvist. -
107 BORÐ
n.1) board, plank;2) the side of a ship (hlóðu skipin sem borð báru);borð á stjórn = stjórnborði;hlaupa (steypast, detta) fyrir borð, overboard;mikill borði, prop. = borðhár, borðmikill, of a ship floating high out of the sea, fig., proud of mind (= skapstórr);bera e-n (hlut e-s, mál e-s) fyrir borð, to neglect, slight one;verða (allr) fyrir borð borinn, verða allr fyrir borði, to be (quite) thrown overboard, i. e. slighted;ganga at borði við e-n, to submit, yield to, to come to terms with one;e-n brestr á borði, one fails, is beaten;á annat borð, on the other hand; otherwise, else;þykkir vera harðr á annat borð, a hard one to pull against;3) the inner margin of a vessel between the rim and the liquid (er nú gott berandi borð á horninu);4) board, table (used for meals);fara, ganga, koma til borðs or undir borð, to go, come to table;setjast yfir borð, undir borð, to sit down at table;sitja yfir borð or borðum, to sit at table;rísa (standa upp) frá borði, to rise from table;ryðja borð, to clear the table;þjóna fyrir borðum, to wait at table;setja e-m borð, to set a table before one;borð eru uppi or upp tekin, the tables are set up; but ‘borð eru upp tekin’ may also mean the tables are removed, = borð eru ofan;5) board, food, maintenance at table (veita, halda e-m borð);6) chessboard;bjóða e-m undir borð, to invite one to play at chess.* * *1. a board, plank, Lat. tabula; tók hann þá borð ok lausa viðu, ok rak um þvera stofuna, Grett. 140, N. G. L. i. 100.β. of a ship, the side (cp. starboard, larboard); höggr hann þá tveim höndum borð ( sides) skútunnar, ok gengu í sundr borðin ( the planks) um tvau rúm, Nj. 19; þeir Erlingr hjuggu raufar í drómundinum, sumar í kafi niðri, en sumar uppi á borðunum, Fms. vii. 232, Nj. 42; hence the nautical phrases, á borð, on each side; á tvau borð, á bæði borð, on both sides, Eg. 171; með endilöngum borðum, Fms. ii. 273, Eg. 122; leggja borð við borð = síbyrða, to lay a ship alongside of another, so as to board, Fas. ii. 534; bera skip borði, to make the bulwarks rise, Fms. ii. 218; fyrir borð, overboard, Eg. 124, Fms. xi. 140; á borði, on land, Jb. 327; borð 4 stjórn = stjórn-borði, the starboard side, Gþl. 518. The planks in a ship’s side have different names, e. g. aur-borð, skaut-borð, sól-borð.2. metaph. phrases, at vera mikill (lítill, nokkur) borði, to be of a high (or lowly) bearing, metaphor from a ship floating high out of, or deep in, the sea, Eg. 8, Sturl. iii. 196: verða (allr) fyrir borð borinn, to be (quite) thrown overboard, i. e. ill-used, Eb. 126, Fær. 234; verða allr fyrir borði, id., Ölk. 35; hans hlutr mundi eigi fyrir borð vera borinn, id., Rd. 239; e-n brestr á borði, to fail, be beaten (metaphor from rowing), Fms. ix. 507; taka skamt frá borði, to fall short, Lv. 45; ganga at borði við e-n, to come to terms, yield, submit, Bs. i. 889; gékk Egill tregt at borð um þetta mál, E. was hard, unyielding, 696; hverigum skyldi úhætt, nema þeir gengi at borði við hann, unless they came to terms with him, 727, 778; á annað borð, on the other hand; harðr maðr á annat borð, a hard one to pull against, Fms. xi. 39: but also on the other hand, otherwise, else; hann vildi með engu móti kalla á Þormóð sér til bjargar, þó at hann félli ofan á annað borð, though he was sure to tumble down otherwise (i. e. unless he called), Fbr. 88; hence freq. in mod. usage, e. g. ef eg á annað borð göri það, i. e. if I do it at all: navig., ganga til borðs, á borð, to go to one’s business, Fagrsk. 167, Bárð. 166.3. [A. S. bord = labrum], the margin between the rim of a vessel and the liquid; er nú gott berandi borð á horninu, Edda 32; hence, fjöru-borð, the shore between high and low water, vide 33, 34; cp. the saying, fullt skal frömum bera, þó skal borð á vera, i. e. it is clownish to bring a cup full to the brim, and, fullt skal föntum bera og ekkert borð á vera.II. a board, table, Lat. mensa; rísa frá borði, to rise from the board, from table, Rm. 17, or simply and ellipt. rísa, 30; borð is freq. used in pl., as in the old halls small tables were set at meal time, and removed after the meal; hence phrases, borð (pl.) ofan (upp) tekin, the tables being removed, cp. Virgil’s mensisque remotis, Nj. 176, Fms. i. 41, iv. 265, v. 126, Bs. i. 854, Eg. 408; til þess er borð fóru brott, 551; setjast undir borð (pl.), to sit down; sitja undir borðum, to be at table, Nj. 68, Eb. 306; ganga undir drykkju borð, Fms. iii. 93; koma undir borð (acc. pl.), 96; ganga til borða, iv. 114, 129; koma til borðs (sing.), 202, cp. Ó. H. 86, Fms. iv. 246; sitja yfir borðum, iii. 155, iv. 113; sitja yfir matborði, v. 126, viii. 212; sitja yfir borð (acc. pl.), id., Bs. i. 843: the rhyming phrase, vera þar at orði, sem hann er ekki at borði, vide Safn i. 91. It was the custom for kings or princes to give audience or receive poets whilst sitting at table, Fms. vi. 195, Eg. ch. 63.β. maintenance at table (cp. Engl. board and lodging); vera á borði með e-m, B. K. 124, D. N. (Fr.): of a chess-board, Bs. i. 635.COMPDS: borðamunr, borðavíti, borðstilgangr. -
108 brúð-kaup
and brul-laup, n. a wedding feast, bridal; these two words are identical in sense, but different in etymology; brúðkaup, prop. bride’s bargain, refers to the old notion, that marriage was a bargain or purchase, not that the bride was bought herself, but the word refers to the exchange of mundr (by the bridegroom) and heimanfylgja (by the bride’s father), vide these words; hence the allit. phrase, mey mundi keypt, and mundr and mey (‘mund’ and maid); again, brullaup, [qs. brúð-hlaup, bride’s leap, cp. Germ. brautlauf, M. H. G. brûtlouf, Swed. bröllopp, Dan. bryllup; Grimm mentions an A. S. brydlop (not found in Grein’s Glossary or Bosworth’s A. S. Dictionary); the full form brúðhlaup scarcely occurs in very old MSS., it is found in the Játv. S. MS. A. D. 1360, but only assimilated, Grág. i. 303, 311, l. i] refers either to the bride’s journey = brúðför, or to some bridal procession on the wedding day, probably the first; but in fact both words are only used of the wedding feast, the Engl. ‘bridal,’ A. S. bryd-eala. At the wedding feast the contract, though agreed upon at the espousals (festar), was to be read: to make a lawful ‘brúðkaup’ there must be at least six guests—þá er brullaup gert at lögum, ef lögráðandi fastnar konu, enda sé sex menn at brullaupi et fæsta, ok gangi brúðguminn i ljósi í sama sæing konu, Grág. i. 175; ráða b., to fix the wedding day. Nj. 4; vera at brullaupi, Ld. 70; drekka b., to drink, i. e. hold, a wedding, 16, Fms. iv. 196; koma til b., Sturl. iii. 182; göra b., Fms. i. 150; göra b. til, to wed, Eg. 160, Landn. 243; veita b., Eb. 140: as to the time of wedding, vide Grág. i. 311.COMPDS: brúðkaupsferð, brúðkaupsgörð, brúðkaupsklæði, brúðkaupskostr, brúðkaupsstefna, brúðkaupsveizla, brúðkaupsvitni. -
109 BÚ
n.1) household, farming;þat er bú, er maðr hefir málnytan smala, it is ‘bú’, if a man has a milking stock;gøra, setja, reisa bú, to set up a home for oneself;bregða búi, to give up farming;eiga bú við e-n, to share a household with one;fara búi, to remove one’s household;vera fyrir búi, to manage a household;búa búi sínu, to have one’s own household;búa úmegðarbúi, to have many dependants (unable to work);2) the stock of a farmstead (sumir lágu úti á fjöllum með bú sín);drepa niðr bú, höggva bú, to kill or destroy one’s stock;3) housekeeping;fá til búsins, to procure necessaries for the maintenance of the household;einskis þurfti í bú at biðja, there was plenty of everything;4) farm, estate;fara milli búa sinna, to go from one estate to another;eiga bú, to own an estate;5) home, house (reið Hrútr heim til bús síns);vera at or á búi með e-m, to live at one’s house.* * *n. [Hel. bû = domicilium; O. H. G. bû; mod. Germ. bau = tillage, cultivation; Hel. also uses beo or beu, = seges, cp. also Teut. bouwt = messis, in Schmeller Heliand Glossary:—the root of this word will be traced more closely under the radical form búa; here it is sufficient to remark that ‘bú’ is an apocopate form, qs. ‘bug’ or ‘bugg;’ the root remains unaltered in the branch to which Icel. bygg, byggja, and other words belong]1. a house; bú and bæ (býr) are twins from the same root (bua); bær is the house, bú the household; the Gr. οικος (Ϝοικος) embraces both; þeir eta upp bú mitt, Od. i. 251; biðla til móður minnar og eyða búi hennar, 248; bú mitt er á förum, iv. 318; gott bú, ix. 35; etr þú upp bú hans bótalaust, xvi. 431; svo hann er fær uni að veita búinu forstöðu, xix. 161; hús og bújörð, og góðan kvennkost, xiv. 64; the Prose Translation by Egilsson. In the Northern countries ‘bú’ implies the notion of living upon the produce of the earth; in Norway and esp. in Icel. that of living on the ‘milk’ (málnyta) of kine, ewes, or she-goats; þat er bú, er maðr hefir málnytan smala, it is ‘bú’ if a man has a milking stock, Grág. i. 158; the old Hm. says, a ‘bú,’ however small it be, is better to have than not to have; and then explains, ‘though thou hast but two she-goats and a cottage thatched with shingle, yet it is better than begging;’ Icel. saying, sveltr sauðlaust bú, i. e. a sheepless household starves: ‘bú’ also means the stores and stock of a household; göra, setja, reisa bú, to set up in life, have one’s own hearth, Bs. i. 127, Bb. 1. 219, Sturl. i. 197, Eb. 40; bregða búi, to give up farming or household; taka við búi, to take to a farm, Sturl. i. 198; eiga bú við e-n, to share a household with one, 200; ráðask til bús, id.; fara búi, to remove one’s household, flit, 225; hafa bú, hafa rausnar-bú, 226; eiga bú, iii. 79, Eg. 137: allit. phrases, börn og bú, Bs. ii. 498; bóndi er bú-stólpi, bú er landstólpi, the ‘bóndi’ is the stay of the ‘bú,’ the ‘bú’ is the stay of the land; búa búi sínu, Fas. iii. 312; búa umegðar-búi, to have a heavy household (many children), K. Þ. K. 90; hafa kýr ok ær á búi, Nj. 236: housekeeping, in the phrase, eiga einkis í bú at biðja, to have plenty of everything, Bs. i. 131, 132; bæði þarf í búit mjöl ok skreið, Nj. 18: home, house, reið Hrútr heim til bús síns, 4; á búi, adv. at home, Fms. iv. 256, Hm. 82.2. estates; konungs-bú, royal demesnes; þar er bú hans vóru, Eg. 42, 43, Landn. 124, fara milli búa sinna, to go from one estate to another, id.; eiga bú, to own an estate.3. the stock in a farmstead; sumir lágu úti á fjöllum með bú sín, Sturl. iii. 75; drepa niðr bú, höggva bú, taka upp bú, to kill or destroy one’s stock, Fms. ix. 473, Stj. 90.COMPDS: búsafleifar, búsbúhlutir, búsefni, búsfar, búsforráð, búsgagn, búshagr, búshlutir, búshægindi, búskerfi, bústilskipan, búsumsvif, búsumsýsla. -
110 bú-ferli
n. household, in the phrase, fara búferli, or b. sínn, to move, change one’s household and home; Ólafr fór þangað b. sínu, Eg. 138, Fms. iii. 107: esp. live stock, Hallsteinn fór hit efra með búferli, Gullþ. 12; hafði hann með sér skulda-lið (people, family) ok b. ( stock), Eb. 8: but sometimes the word is evidently used masc., an emigrant, mover of one’s household, cp. Róm-ferlar; en búferla (v. l. búferlar) eigu utan at fara þeir er ómögum sínum megu vörð um veita, Grág. ii. 409. -
111 bú-sifjar
[qs. búi-sifjar, from búi, a neighbour], f. pl. relation between neighbours; góðar b., a good neighbourhood, Karl. 536; the phrase, veita e-m illar, þungar b., to be a bad neighbour, aggressive, Eg. 730, Fms. iii. 222; má vera at þá batni b. okkar, Fs. 31. -
112 BÆN
* * *and bón, f. [biðja], prayer, request, boon; these two words are nearly identical in form, and sometimes used indiscriminately as to sense; but in most cases they are different, bæn having a deeper sense, prayer, bón, request, boon; we may say biðja e-n bónar, and biðja e-n bænar, but the sense is different; only bæn can be used of prayer to God; göra e-t at bæn e-s, Fs. 38; er su bæn allra var, at …, we all beg, that…, Eg. 28; skaltú veita mér bæn þó er ek mun biðja þik, Nj. 26; fella bæn at e-m, to pray one earnestly, Ísl. ii. 305.β. prayer to God, often in plur.; vera á bænum, to be at prayers; hon var löngum um nætr at kirkju á bæuum sínum, Ld. 328; hann hellir út bænir fyrir dómstól Krists, Hom. 13, 156; bæn ok ölmusugjafir, Bs. i. 370, Pass. 4. 22, 44. 17: the phrase, vera e-m góðr (illr) bæna (gen. pl.), to turn the ear (or a deaf ear) to one’s prayers, Hom. (St.) 95; ver mér nú svá bæna, sem þú vilt at Guð sé þér á dómsdegi, Orkn. 174; Drottinleg bæn, the Lord’s Prayer; kveld-bæn, evening prayer; morgun-bæn, morning prayer; lesa bænir sínar. to say one’s prayers, etc.COMPDS: bænafullting, bænahald, bænahús, bænastaðr, bænarbréf, bænarorð. -
113 DYGÐ
f.1) probity, faithfulness: lið ok dygð (help and faithful service) góðs drengs; trúa em til dygðar um et, to trust in one’s integrity;2) virtue, virtuous deed (fyirir þvílíkar dygðir veitti gúð honum sína miskunn);3) help (biðið hann veita yðr dygð);4) virtue, good quality (þat tré hefir fjórar dygðir, þá fyrstu, at þat kann eigi fúna).* * *α. virtue, probity, only used in a moral metaph. sense; the original sense (from duga, q. v.) of valour, strength, which prevails in the A. S., is quite obsolete; trúa e-m til dygðar um e-t, to trwst in one’s integrity, Fs. 121 (of a judge); fyrir sakir þinnar dygðar, probity, Fms. vi. 58; lið ok d. ( help and faithful service) góðs drengs, 227; fyrir sína dygð, for his faithfulness, vii. 158.β. in mod. eccl. writers the Lat. virtus is rendered by dygð, Vídal., Pass., etc.; ó-dygð, wickedness,γ. virtue, of an inanimate thing, of a tree, Stj. 256.COMPDS: dygðarlauss, dygðarleysi, dygðarmaðr, dygðarverk. -
114 ER
I) (older form es), rel. part. in old poems and in law phrases ‘es’ is suffixed to a demonstrative or interrogative word, pron. or adv., as s: sás, sús, þats, þeims, þærs; þars, þás, þegars, síðans, hveims, hvars, &c., = sá es, sú es, þar es, þá es, &c.I. used as a rel. pron., indecl., who, which, that;1) Mörðr hét maðr, er (nom.) kallaðr var gígja;grös fögr, er (acc.) hón hafði í hendi;aðra hluti þá, er (gen.) menn vildu visir verða;þann einn son, er (dat.) hann ann lítit;2) with a prep. placed at the end of the sentence;land, er hann kom frá, the land he came from;jötunn, er ór steini var höfuðit á (viz. honum), whose head was of stone;3) ellipt., the prep. being understood;ór þeim ættum, er mér þóttu fuglarnir fljúga (viz. ór), from the quarter that I thought the birds flew from;þeir hafa nú látit líf sitt, er mér þykkir eigi vert at lifa (viz. eptir), whom I think it is not worth while to outlive;4) a personal or demonstr. pron. may be added to the rel. part., er þú, er þik; er hann, er hón, er hana, er hans, er hennar, er þeim, er þeiri, er þeira, etc.;œrr ertu, Loki, er þú (who) yðra telr ljóta leiðstafi;sá maðr, er hann vill, that man who wishes;nema ein Goðrún, er hón æva grét, who never wept;ekkja heitir sú, er búandi hennar (whose husband) varð sóttdauðr;þann konung, er undir honum eru skatt-konungar, that king under whom are tributary kings;5) in the fourteenth century added to the int. pron., hverr;þat herbergi, í hverju er hann ( in which = er hann í því) hefir sitt ráð ok ræðr;II. as a conj. and adv.1) local, er, þar er, there where;hann sá á eldinum fölskann, er netit hafði brunnit, where the net had been burnt;Ó. gekk þar til, er H. lá, to the spot where H. lay;2) of time, er, þá er, when;ok er, and when;en er, but when;þar til er, until;í því er, just when;eptir (þat) er, when;þegar er, as soon as (þegar er lýsti, stóð konungr upp);síðan er, since;meðan er, while;næst er vér kómum, next when we came;þá lét í hamrinum, sem er reið gengr, as when it thunders;ok fannst þat á öllu, er hón þóttist vargefin, that she thought she was thrown away;ek em þess sæll, er okkart félag sleit, I am happy that;skyldi fara fyrst leyniliga, en þó kom þar, er allir vissu, but it came to this, that every one knew of it.* * *1.old form es, mod. sometimes eð, but usually ‘er;’ indecl. Particle used as relat. pron. or as relat. adv.; in very old MSS. always es, and rhymed so by old poets; in the 12th century it changed into er. In poems and in law phrases the particle ‘es’ is suffixed to the pronoun or adverb, as s or z, e. g. thus: as pron., sá’s = sá es (so in ‘people’s Engl.’ he as, him as, for he who, etc.), Hkr. iii. 11 (Sighvat); dat. þeim’s = þeim es, illi qui, Hm. 3, Fms. vi. 38 (Sighvat); acc. masc. þann’z or þann’s = þann es, illum qui, Vsp. 45 (MS.), Od. i, Hm. 44, 120, Hým. 39, Am. 90; neut. þatz = þat es, illud quod, Hm. 39, Am. 37, Hkv. Hjörv. 3, Fms. iii. 9 (Hallfred): as conj. or adv., hvárt’z … eða = hvárt es … eða, utrum … an, Grág. (Ed. 1853); hvárt’z hann vill at reiða eða …, i. 25, 145, 152, 155, 156, 161, 233, ii. 50: as adv., þegar’s = þegar es, as soon as, Grág. (Ed. 1853) i. 94, Am. 30; síðan’s = síðan es, since (Old Engl. sithens, sithence), 78; even sem’s = sem es, Am. 103; hvar’s = hvar es, wherever, 47, Mork. 138, Hm. 138; hve’s = hve es, however, 140 (MS. hvers), Skálda 190 (in a verse); þar’s = þar es, there where, i. e. where, Grág. i. 46, 153, Hm. 66, Hbl. 60, Gm. 8, Ls. 50, Mork. 18, 34, 37, 62, 170, Skálda 189 (Bragi), Edda (Ht.) 124, where this anastrophe is called bragar-mál, poetical diction; hvarge’s = hvarge es, wherever, Grág. ii. 44. The Icel. has no relat. pron. but only the relat. particles er and sem, both of them indecl. in gender, case, and number; in simple sentences the sense (gender etc.) is clear from the context; and the language has certain expedients to meet the deficiency.A. Used as relat. pron. which, who, that:I. used alone, where there is perhaps an ellipse of the demonstrative, er = er hann (þeir, þær, þeim, etc.);α. nom., á þeim bæ, er Abia heitir, 625. 83; Mörðr hét maðr, er kallaðr var Gigja, Nj. 1; hann átti dóttur eina, er Unnr hét, id.; þá skulu þeir, er fær eru ( who are) saman, Grág. i. 9; maðr, er þessa þurfi, id.; at þeim svörum, er verða, 19; lið þat, er þeim hafðI þangat fylgt, Fms. i. 62; konur þær, er völfur vóru kallaðar, iii. 212; þeim unga manni, er þar sitr hjá þér, id.β. acc., þingfesti manna þeirra, er ( quos) menn vilja sækja, Grág. i. 19; sakar þeirrar, er ( quam) ek hefi höfðað, id.γ. gen., aðra hluti þá, er ( quorum) menn viidu vísir verða, Fms. iii. 212.δ. dat., þann einn, er ( cui) hann ann lítið, Fms. i. 86.ε. joined to a demonstrative; allir Þrændir, þeir er …, all the Th., who …, Fms. i. 62.II. with a prep., which, as often in Engl., is placed at the end of the sentence; er hann kom til, whom he came to; land, er hann kom frá, the land he came from; so Lat. quocum venit = er hann kom með sub quibus = er … undir; in quibus = er … í, etc.: the prep. may also be a penultimate, e. g. the phrase, er mér er á ván, wlich I have a hope of; or, er hann var yfir settr, whom he was set over, etc.; this use of the pronoun is undoubtedly elliptical, the corresponding demonstrative pronoun being left out, although the ellipse is not felt; þvengrinn sá er muðrinn Loka var saman rifjaðr með (Kb. omits the prep.), the lace that the mouth of Loki was stitched with, Edda 71; öðrum höfðingjum, þeim er honum þótti liðs at ván (that is to say, þeim, er honum þótti liðs van at þeim), at whose hands, i. e. from whom he thought help likely to come, Fms. i; þeir er ek mæli þetta til (= er ek mæli þetta til þeirra), those to whom I speak, xi. 12; er engi hefir áðr til orðit, Nj. 190; in stórúðgi jötunn, er ór steini var höfuðit á (= er ór steini var höfuðit á honum), whose head was of stone. Hbl. 15; því er vér urðum á sáttir, Fms. xi. 34; við glugg þann í loptinu, er fuglinn hafðI áðr við setið. the window close to which the bird sat. Eg.: nokkurum þeim höfðingja, er mér sé eigandi vinátta við (viz. þá). Ó. H. 78: þá sjón, er mér þykir mikils um vert (viz. hana), 74; er mér þat at sýn orðit, er ek hefi opt heyrt frá sagt (= frá því sagt), 57; til vatns þess, er Á en Helga fellr ór, 163: til kirkju þeirra, es bein eru færð til, Grág. i. 13 new Ed.2. ellipt. the prep. being understood, esp. to avoid the repetition of it; ekirinn sá er brendr vár Ásgarðr (viz. með), Edda (pref.); hann gékk til herbergis þess, er konungr var inni (viz. í), he went to the house that the king was in, Ó. H. 160, Fb. iii. 251; dyrr þær, er ganga mátti upp á húsit (viz. gegnum, through), the doors through which one could walk up to the house, Eg. 421; ór þeim ættum er mér þóttu fuglarnir fljúga (viz. ór), the airt ( quarter) that I thought the birds flew from, Ísl. ii. 196; yfir þeim manni, er Mörðr hafði sök sína fram sagt (viz. yfir), the man over whose head ( to whom) Mord had pleaded his suit, Nj. 242; þrjú þing, þau er menn ætluðu (viz. á), three parliaments, in ( during) which men thought …, 71; nær borg þeirri, er konungr sat (viz. í), near the town the king resided in, Eg. 287; Montakassin, er dyrkast Benedictus, Monte Cassino, where B. is worshipped, Fms. xi. 415; þeir hafa nú látið lif sitt fyrir skömmu, er mér þykir eigi vert at lifa (viz. eptir), they, whom methinks it is not worth while to outlive, 150; fara eptir með hunda, er þeir vóru vanir at spyrja þá upp (viz. með), er undan hljópusk, they pursued with hounds, that they were wont to pick up fugitives with, i. e. with bloodbounds, v. 145; þat er í þrem stöðum, er dauðum má sök gefa (viz. í), it is in three places that a man can be slain with impunity, N. G. L. i. 62; þat er í einum stað, er maðr hittir (viz. í), it is in one place that …, id.III. a demonstrative pron. may be added to the relat. particle, e. g. er þeirra = quorum, er þeim = quibus, er hans, er hennar = cujus; but this is chiefly used in old translations from Lat., being rarely found in original writings; þann konung, er undir honum eru skatt-konungar, that king under whom vassals serve, Edda 93; ekkja heitir sú, er búandi hennar ( whose husband) varð sótt-dauðr; hæll er sú kona kölluð er búandi hennar er veginn, 108; sú sam-stafa, er raddar-stafr hennar er náttúrlega skammr, that syllable, the vowel of which is naturally short, Skálda 179; sá maðr, er hann vill, that man who wishes, Grág. i. 19; sá maðr, er hann skal fasta, 36; nema ein Guðrún, er hón æva grét, G. that never wailed, Gh. 40; þess manns, er hann girnisk, Hom. 54; sæl er sú bygghlaða … er ór þeirri …, felix est illud horreum … unde …, Hom. 15; engi er hærri speki en sú, er í þeirri …, nulla melior est sapientia quam ea, qua …, 28; varðveita boðorð hans, fyrir þann er vér erum skapaðir, ejusque mandata custodire, per quem creati sumus, 28; harða göfugr er háttr hófsemi, fyrir þá er saman stendr …, nobilis virtus est valde temperantia, per quam …, id.; elskendum Guð þann er svá mælti, Deum diligentibus qui ait, id.; skírn Græðara várs, er í þeirri, 56; er á þeim = in quibus, 52: rare in mod. writers, enginn kann að játa eðr iðrast réttilega þeirrar syndar, er hann þekkir ekki stærð hennar og ílsku, Vídal. i. 226.IV. in the 14th century, the relat. pron. hverr was admitted, but by adding the particle er; yet it has never prevailed, and no relative pronoun is used in Icel. (except that this pronoun occurs in the N. T. and sermons, e. g. Luke xi. 1, whose blood Pilate had mingled, is rendered hverra blóði Pilatus hafði blandað; an old translator would have said, er P. hafði blandað blóði þeirra): hvern er þeir erfðu, M. K. 156; hverjar er hón lauk mér, id.; af hverju er hann megi marka, Stj. 114; hvat er tákna mundi, Fms. xi. 12.V. the few following instances are rare and curious, er þú, er ek, er mér, er hón; and are analogous to the Germ. der ich, der du, I that, thou that; in Hm. l. c. ‘er’ is almost a superfluous enclitic, eyvitar fyrna er maðr annan skal, Hm. 93; sáttir þínar er ek vil snemma hafa, Alm. 7; ójafnt skipta er þú mundir, Hbl. 25; þrár hafðar er ek hefi, Fsm. 50; auði frá er mér ætluð var, sandi orpin sæng, Sl. 49; lauga-vatn er mér leiðast var eitt allra hluta, 50; ærr ertu Loki, er þú yðra telr, Ls. 29, cp. 21, Og. 12, Hkv. 2. 32; tröll, er þik bíta eigi járn, Ísl. ii. 364. ☞ This want of a proper relat. pron. has probably preserved Icel. prose from foreign influences; in rendering Lat. or mod. Germ. into Icel. almost every sentence must be altered and broken up in order to make it vernacular.B. Conj. and adv. joined with a demonstrative particle, where, when:1. loc., þar er, there where = ubi; þar er hvárki sé akr né eng, Grág. i. 123; hvervetna þess, er, N. G. L. passim.2. temp. when; ok er, and when; en er, but when: þá er, then when; þar til er, until, etc., passim; annan dag, er menn gengu, Nj. 3; brá þeim mjök við, er þan sá hann, 68; sjaldan fór þá svá, er vel vildi, Ld. 290; ok í því er Þórgils, and in the nick of time when Th., id.: þá lét í hamrinum sem er ( as when) reið gengr, Ísl. ii. 434; næst er vér kómum, next when we came, Eg. 287; þá er vér, when we, id.II. conj. that (vide ‘at’ II, p. 29); þat er (is) mitt ráð er ( that) þú kallir til tals, Eg. 540; ok þat, er hann ætlar, Nj. 7: ok fansk þat á öllu, er ( that) hon þóttisk vargefin, 17; en þessi er (is) frásögn til þess, er ( that) þeir vóru Heljar-skinn kallaðir, Sturl. i. 1; ok finna honum þá sök, er (en MS.) hann hafði verit, that he had been, Fms. vii. 331; af hverju er hann megi marka, from which he may infer, Stj. 135; hvárt er (en MS.) er (is) ungr eða gamall, either that he is young or old, N. G. L. i. 349; spurði hann at, hvárt er, asked him whether, Barl. 92; mikill skaði, er slíkr maðr, that such a man, Fms. vi. 15; hlægligt mér þat þykkir, er ( that) þú þinn harm tínir, Am. 53; er þér gengsk illa, that it goes ill with thee, 53, 89; hins viltú geta, er ( that) vit Hrungnir deildum, Hbl. 15.2. denoting cause; er dóttir mín er hörð í skapi, for that my daughter is hard of heart, Nj. 17.β. er þó, although, Skálda 164.3. þegar er, as soon as, when, Fms. iv. 95, cp. þegar’s above: alls er þú ert, for that thou art, i. 305; síðan er, since, after that, Grág. i. 135; en siðan er Freyr hafði heygðr verít, Hkr. (pref.); but without ‘er,’ N. G. L. i. 342. In the earliest and best MSS. distinction is made between eptir er ( postquam), þegar er ( quum), meðan er ( dum), síðan er ( postquam), and on the other hand eptir ( post), þegar ( jam), meðan ( interdum), síðan (post, deinde); cp. meðan’s, síðan’s, þegar’s, above; but in most old MSS. and writers the particle is left out, often, no doubt, merely from inaccuracy in the MSS., or even in the editions, (in MSS. ‘er’ is almost always spelt and easily overlooked): again, in mod. usage the particle ‘at, að,’ is often used as equivalent to ‘er,’ meðan að, whilst; síðan að, since that; þegar að, postquam, (vide ‘at’ V, p. 29.)2.3rd pers. pres. is, vide vera. -
115 erfiðr
a. difficult, hard, troublesome; oss verðr erfitt at þjóna Norðmönnum, it will be hard for us; Guðrún var erfið á gripakaupum, G. was troublesome (extravagant) in buying finery; hvíldist Helgi, því at honum var orðit erfitt, for he was exhausted; þó at honum væri málit erfitt, though he spoke with difficulty.* * *adj. toilsome, hard, difficult; ok var af því honum erfitt búit, a heavy, troublesome household, Bs. i. 63; erfiða ferð hafa þeir fengit oss, they have made a hard journey for us, Fms. v. 22; Guðrún var erfið á gripa-kaupum, G. was troublesome ( extravagant) in buying finery, Ld. 134; e-m verðr e-t erfitt, one has a difficulty about the thing, Fms. vi. 54.β. hard, unyielding; var Flosi erfiðr, en aðrir þó erfiðri miklu, F. was hard, but others much harder, Nj. 186, 187; jarl var lengi erfiðr, the earl long remained inexorable, 271: ek var yðr þá erfiðr, 229.γ. hard breathing; ok er hann vaknaði var honum erfitt orðit, when he awoke he drew a deep breath, after a bad dream, Ísl. ii. 194; hvíldisk Helgi, því at honum var orðit erfitt, H. rested, because he was exhausted (from walking), Dropl. 22; þó honum væri málið erfitt, though he spoke with difficulty (of a sick person), Bs. i. 110.δ. var þess erfiðar ( the more difficult) sem…, Fas. i. 81: so in the phrase, e-m veitir erfitt, one has hard work, Bs. i. 555, Nj. 117; erfitt mun þeim veita at ganga í móti giptu þinni, 171. -
116 FAGNA
* * *(að), v.1) to rejoice in a thing (f. e-u, í e-u or af e-u);2) f. e-m, to welcome one, receive one with good or bad cheer (var honum þar vel fagnat);3) f. vetri, jólum, sumri, to rejoice, make a feast, at the beginning of winter, Yule, summer.* * *að, [Ulf. faginon = χαίρειν; A. S. fægnian; Hel. faganon; cp. Engl. fain, Icel. feginn]:—to be fain, to rejoice, Greg. 20, 40, Sks. 631; fagnið þer og verið glaðir. Matth. v. 12, John xvi. 20; fagnið með fagnendum, Rom. xii. 15: with dat., fagna e-u, to rejoice in a thing; allir munu því fagna, 623. 43, Nj. 25, Ld. 62.2. fagna e-m, to welcome one, receive with good cheer, Nj. 4; var honum þar vel tagnað, 25, Eg. 36, Fms. iv. 131, ironic, vii. 249, x. 19.β. with prep., fagna í e-u, to rejoice in a thing, Th. 76; fagna af e-u, id., Stj. 142, Th. 76.γ. the phrase, fagna vetri (Jólum, sumri), to rejoice, make a feast at the beginning of winter (Yule, summer); þat var þá margra manna siðr at f. vetri … ok hafa þá veizlur ok vetrnátta-blót, Gísl. 18; ef ek mætta þar í veita í haust vinum mínum ok f. svá heimkomu minni, Fms. i. 290; þat er siðr þeirra at hafa blót á haust ok f. þá vetri, Ó. H. 104. -
117 far-rek
n. shipwreck, in a metaph. sense; þat hafði Þórði orðit til farreks, at hestar hans báðir vóru í brottu, i. e. Th. was wrecked, in that he had lost both his ponies, Ísl. ii. 318; skulu vér frændr þínir veita þér styrk til þess at þú komir aldri síðan í slíkt f., in such a strait, Fms. iv. 270. -
118 fylgð
f.1) following, guidance;2) support, help, backing;* * *f. a following, backing up, help, guidance; Gamli bauð honum menn til fylgðar, Grett. 109; fékk hann þeim mann til fylgðar, þann er vel kunni vegu alla, Fms. i. 72; í samsæti eðr fylgð, Sks. 370 B: fylgðar-lauss, adj. without help, alone, Fms. ii. 280; fylgðar-maðr, m. a follower, attendant, guide, Nj. 142, Ld. 48, Sturl. ii. 249 C.2. party, followers; þeir feðgar völdu menn mjök at afli til fylgðar við sik, Eg. 84; vera í fylgð með e-m, Nj. 62: veita e-m styrk ok fylgð, Fms. i. 20; eigi verri til fylgðar en röskr maðr, Nj. 106; fór þat lið heim er honum þótti minni fylgð (less support, use) í, Fms. iv. 350; fylgð ok þjónusta, Eg. 474: of the body-guard of kings or princes, like the comitatus of Tacitus, vide esp. N. G. L. ii. Hirðskrá ch. 32; fylgð forn ok ný, the old and new body-guard, id.; halda f., to wait upon the king, Fms. viii. 166: fylgðar-hald, n. attendance upon the king, N. G. L. l. c.; fylgðar-horn, n. a horn to call the king’s men together, N. G. L. ii; fylgðar-menn, m. pl. men attending upon the king, id. passim. -
119 gagns-munir
m. pl. useful things, Fbr. 22; veita e-m g., to help one, Hkr. ii. 251: mod. gain, profit, eigin g., Pass. 28. 6. -
120 GETA
* * *I)(get; gat, gátum; getinn), v.I. with acc.1) to get;geta orðstír, to get fame;geta sér e-t, to get for oneself (góðs um œðis ef sér geta mætti);geta gott af e-m, to get good of one;with dat. of the person, geta váluðum vel, to be kind to the poor;geta e-m illa, to do harm to one;impers., getr e-t, there is (got);eigi getr slíkan (there is none such) í konungs herbergjum;2) with pp. of another verb, geta veiddan fisk, to be able to catch fish;ek get eigi fylgt yðr, I cannot follow you;3) almost like an auxil. verb with infin.;ek Gunnari gat at unna, I loved G.;geta at lita, sjá (to get) to see;without ‘at’, er slíkt getr fœða jóð, that shall rear such a child;4) to learn (lengi man þat er ungr getr);5) to beget, engender (fótr gat son við fœti);geta börn, to beget children (said of both parents);6) refl., getast at e-u, to like;því at mér gezt vel at þér, because I like thee well;láta sér getit at e-u, to be pleased with;eigi læt ek mér at einu getit, I am not pleased to have always the same, I want some change;II. with gen.1) to guess;geta gatu, to guess a riddle;geta rétt, to guess right;geta e-s til, to guess, suppose;geta í hug e-m, to guess one’s thoughts;2) to speak of, mention, in speech or writing (þess er getit, sem gört er);geta um e-t, to speak about (hann gat ekki um þetta fyrir sínum mönnum);þess er við getit, at, it is told that.f. guess, conjecture (er þat geta mín, at);spá er spaks geta, a wiseman’s guess is a prophecy;ætla ek eigi þat til getu, at hann sé þar, it is not likely that he is there;leiða getum um e-t, to make a guess at.* * *pret. gat, 2nd pers. gazt, pl. gátu; pres. get; pret. subj. gætí; sup. getið, but getað in the mod. sense of could; part. getinn; reflex. pres. and pret. getsk or gezk, gatsk or gazk, mod. gezst and gazst; with the neg. suff. gátu-ð, Korm. 224, Sighvat; gat-at, Lex. Poët.WITH ACC.A. [Ulf. begitan = ευρίσκειν; A. S. getan; Engl. get; O. H. G. gezan]:—to get; this use of the word, which is so common in Engl., is dying out in Icel.; it is found in the old poems, esp. in the old Hm.; it is used in law phrases, but is rare in common prose, even in the oldest Sagas; geta þögn, to get silence, a hearing, Höfuðl. 3, Hm. 8; geta orðstír, to get fame; en orðstír deyr aldrigi hveim sér góðan getr, 75; orðstír of gat, Eirekr at þat, Höfuðl.; ey getr kvikr kú, Hm. 69; sjaldan liggjandi úlfr lær um getr, né sofandi maðr sigr, 57; ef hann sylg um getr, 17; né þat máttu … geta hvergi, they could nowhere get it, Hým. 4; gambantein at geta, gambantein ek gat, Skm. 34; hvar gaztú vára aura, Vkv. 12; geta gjaforð, to marry, Alm. 6: geta sér, to get for oneself; hættr er heimis-kviðr nema sér góðan geti, Sdm. 25; sá er sæll er sér um getr lof ok líknstafi, Hm. 8; er sér getr slíkan sefa, Hkm. 19; góðs um æðis, ef sér geta mætti, if he could get it, Hm. 4; geta gjöld, laun e-s, 64, 124, Gm. 3; geta gott af e-m, to get good of one, Hm. 43, 44:—in law, nema hann getí þann kvið, at …, unless he can get that verdict, that …, Grág. i. 17; goðinn seksk ef hann getr engi (acc.) til at nefna féránsdóm, 95; ella skal hverr þeirra geta mann fyrir sik, 26:—in common prose, biðja konu þeirrar er honum væri sómi í, ef hann gæti, Fms. xi. 47; veit ek eigi hvar sú kona sitr er mér sé mikit happ í at geta, Ld. 88: to get, earn, svá at hann megi sér mat geta af sínu fé eðr verkum, Grág. i. 293:—to get, learn, fátt gat ek þegjandi þar, Hm. 104; lengi man þat er ungr getr, an old saying, Ísl. ii. 248; þá skal hann eiga stefnu við fimm lögmenn, þá er hann má helzt geta af (five lawyers of whom he can best learn, i. e. five of the wisest men of law) áðr hann segi hvern þátt upp, Grág. i. 3.2. with dat. of the person added, mostly in reference to feeding or entertaining; get þér vel at borði þínu, keep a good table, Sks. 20; get þú váluðum vel, entertain well the poor, Hm. 136; nú er honum vel getið ( he has good cheer) af gnógum mat ok góðum drykk, Str. 7; geta e-m sumbl, to give a feast to one, Ls. 8; geta e-m fótlaug, to get him a foot-bath, Hkv. 2. 37; geta e-m drápu, to entertain one with a poem, Sighvat: the phrase, geta sér (e-m) vel, ílla, to do, cause good or evil to one; ofrmælgi hygg ek at ílla geti hveim er …, a loose tongue will bring evil to any one that …, Vþm. 10; en ef hann forðask minn fund þá mun hann sér ílla geta í því, if he shuns me he will do worse to himself, Orkn. 252 (in a verse).II. joined to an infinitive, a participle, or a supine, to get to do (fá, q. v., is used in a similar sense),—hence to be able:1. almost like an auxil. verb,α. with infin. but without ‘at;’ ek gat’k unna Gunnari, I got to love G., Óg. 21; en sá gat taka við syndum, Sl. 6; ek gat líta, I got to see, beheld, Korm. 14 (in a verse); ek gat blóta, Hallfred (Fs. 94); getum hræra, we do rear, Edda; geta sjá, to get to see, Hkr. i. 205 (in a verse); hann gat teygja at sér, he did draw to himself, Edda 65 (in a verse); geta fæða, to give birth to, Am. 103; ef hann eignask getr, Hm. 78; hveim er eiga getr, Hkv. Hjörv. 9:—with ‘at,’ esp. in the phrase, geta at sjá, líta; þá geta þeir Hákon jarl at líta, earl H. got to see, behold, Fms. xi. 131; þá gátu menn at sjá land fyrir stafu fram, 656 C. 22; Sölvi gat at líta hvar þeir flýðu, Nj. 247; Enok gat at eiga þann son, Stj. 45; gat at heita, Rm. 42.β. with part. acc., with a notion of being able, Lat. posse; Gyðingar gátu enga sök sannaða, the Jews could not prove any of their charges, 656 C. 19; því mér lízt svá, sem vér munim þá aldri sótta geta, Nj. 197; ef vér getum Harald Gráfeld af lífi tekinn, Fms. xi. 21; ok geta rétta fylking sína, 131; mikinn fisk ok fagran ok gátu eigi veiddan, iv. 89.γ. so also with sup.; gátu þeir ekki at gört, Nj. 115; ok hætta á hvárt ek geta keypt (kaup, v. l.) fyrir yðr. if I can get a bargain for you, 157; Björn gat séð ( beheld) manna-reiðina, 260; ef ek gæta vel fyrir mér séð, 22; sem mest gat hann flutt eptir sér, Ó. H. 85; eigi at heldr gat hann veitt þann íkorna, id.; ef ek get eigi fylgt yðr, Fms. vi. 211.2. absol. in old writers geta seems never to occur in the sense of to be able, but only periphrastically as above; but in mod. usage geta has almost displaced the old verb kunna in this sense, e. g. eg get það ekki, I cannot; getr-ðú komið, canst thou come? ef hann hefði getað, if he could have; ekki þurfti, eg gat, I could, and endless other instances.III. impers. there is got, there is, cp. Germ. es giebt; eigi getr slíkan ( there is none such) í konungs herbergjum, Fms. vii. 148; þar getr stein (acc.) er asbestos heitir, there is got the stone asbestos, xi. 415; eigi getr vitrara mann, no wiser man is to be got; slíka menn getr varla til vitrleiks, Lv. 54; þar getr reykelsi, Hb, 8.IV. reflex., in the phrase, e-m getsk at e-u, one is pleased at a thing, one likes it; því at mér gezk vel at þér, because I like thee well, Fms. i. 66; ok mun mér ekki at getask, nema hann sé sæmilega af höndum leystr, and I shall not be pleased, unless …, Ld. 298; at þú fengir mér konu þá er mér gætisk at, Fms. i. 289; honum gatsk ílla at þessu, Ld. 104; eru þeir nokkurir hér at þér getisk eigi at, Fms. vii. 104; konungr sagði at honum gatsk eigi at þeirri sætt svá búit, ix. 486; haf þökk fyrir, ok getsk mér nú vel at, vi. 372; segir, at henni getsk eigi at þessi ætlan, Finnb. 312; Þorgrímr bað hann til hætta hve honum gætisk at, 336; svá hefir þeim at getisk vápnum Franceisa, so they have tasted thus far the weapons of the French, Karl. 184: with sup., láta sér getið at e-u, to take interest in, be pleased with; eigi læt ek mér at einu getið, ‘tis not my taste to have always the same, I want some change, something new, Grett. 149 new Ed.; lát þér at góðu getið, rejoice in the good, Hm. 129.B. To get, beget, engender, used alike of both parents, severally or jointly; fótr gat son við fæti, Vþm. 33: hve sá börn gat, 32; þá ek mög gat, Ls. 35; við systur þinni gaztu slíkan mög, 36; hann gat son er Guðröðr hét, Fms. i. 11; þat barn er þau geta, Grág. i. 178; ef austmaðr getr barn með konu, ef skógarmaðr getr launbarn með konu, 352; svein þann sem hón hafði getið með Abram, Stj. 114; dróttning gat son við Ívari, Fms. vii. 230; sonu marga Öndurdís við Óðni gat, Ht.; þau gátu sér son er Mörðr hét, Nj. 38; fíllinn getr eigi optarr en um sinn, Stj. 70; þegar sem þeir geta burð saman, 97; hann var getinn ( born) austr, Landn. 148; throughout Matth. i. the Icel. text renders begat by gat, cp. Mar. S. 19, Luke i. 35:—to conceive, þú munt verða getandi í kviði, Stj. 409. Judges xiii. 5; fyrir sinn erfingja getinn ok ógetinn, Grág. ii. 170; þú munt son geta ok fæða, Mar. 18; gefr hann son at geta þann er hon fæðir síðan, Mar.: reflex. to be engendered, þaðan getsk löngunin, 656 B. 7: to be born, Mar. 19.WITH GEN., of the same form throughout, though different in construction and sense.A. [Engl. guess (from the Scandin.?); Swed. gissa; Dan. gjætte; not in Germ. nor Saxon]:—to guess; geta gátu, to guess a riddle, Fas. i. 465; in the saying, opt verðr villr sá er geta skal, Fb. iii. 384; hvárt getr þú þessa, eðr veiztú með sannindum, Fms. ii. 260; ef þik hefði svá dreymt sem áðr gat ek, xi. 7; ok gat þess til, at þú mundir, Nj. 90; þess munda ek geta, at …, Lv. 104; þá fór sem hann gat, at …, Fms. xi. 22; ek get verit munu hafa Gunnar á Hlíðarenda, Nj. 35; sendimenn sögðu at hann gat rétt, Eg. 541; ef ek skal geta til, þá ætla ek …, Nj. 134; eptir því sem Halldórr gat til, Ld. 324; sem Ólafr konungr gat til, Fms. vii. 104, x. 354; get þú til (guess!) segir Stúfr, rétt getr þú ( thou guessest right) segir Stúfr, vi. 390; gat síns hverr til hvat skipum vera mundi, viii. 213; nú geta menn þess til at Gísli muni druknaðr vera, Gísl. 46, (tilgáta); þá get ek at á sína hönd mér setisk hvárr þeirra, Ld. 324: so in the phrase, geta til launanna í knefa e-m, to guess for the reward into another’s nieve ( closed hand), Sturl. iii. 151; geta í kollinn, to guess, guess right, passim.2. to think, mean, almost like the American I guess; ekki get ek at hón sálug sé mjök djarftæk, I guess that she, poor thing, will …, Stj. 422; ek get hann eigi þessa eina hjálp okkr veita, 423, passim: recipr. getask, proncd. getrast.B. [Found neither in Engl., Saxon, nor Germ.; lost in mod. Swed. and Dan.]:—to speak of, mention; þess er getið sem gört er, Grett.; gettu eigi vafurleysu þeirrar, Band. 28; öngra manna gat Kári jafnopt sem Njáls, Nj. 211; konungr þagnar hvert sinn er Þórólfs er getið, Eg. 54; þá þarf þess eigi at geta ef sættask skal, Fms. iv. 130; so also, geta um e-t, to speak about; Guanarr reið heim ok gat fyrir öngum manni um, Nj. 82; ok gátu fyrir henni um bónorðit, Fms. xi. 22; ok er ekki getið um ferð þeirra fyrr en þeir kómu til hirðar Rögnvalds jarls, iv. 130.2. to tell of (in records etc.); þess getr Glúmr Geirason í Gráfeldar drápu, Fms. i. 25, 30, 38, 50, 55, 65, 91, iv. 62, 63, passim; en í annarri sögu er þess getið, at …, xi. 14; enn getr Einarr hversu Hákon jarl hefndi föður síns, i. 56; sem síðarr mun getið verða, as will be told later (i. e. below), 230; sem fyrr var getið, as is told above, v. 24: impers., e-s getr, it is told, recorded (in books, poems); þess getr í Hrunhendu, at …, opt skal góðs geta, a saying, the good shall be often spoken of, Hm. 102.
Страницы
См. также в других словарях:
u̯(e)id-2 — u̯(e)id 2 English meaning: to see; to know Deutsche Übersetzung: “erblicken, sehen” Grammatical information: (originally Aorist), Zustandsverbum u̯(e)idē(i) , nasalized u̯i n d , perf. u̯oid а “have seen, white”, whence die… … Proto-Indo-European etymological dictionary
Old Norse — dǫnsk tunga, dansk tunga ( Danish tongue ), norrœnt mál ( Norse language ) Spoken in Nordic countries, Scotland, Ireland, England and Wales, Isle of Man, Normandy, Vinland, the Volga and places in between … Wikipedia
Domalde — In Norse mythology, Domalde, Dómaldi or Dómaldr (Old Norse possibly Power to Judge [1]) was a Swedish king of the House of Ynglings, cursed by his stepmother, according to Snorri Sturluson, with ósgæssa, ill luck . He was the son of Visbur.… … Wikipedia
List of shopping centres in Norway — The first shopping centre in Norway was built in Bærum in 1953. New shopping centres came up in the 60s and the 70s, but the explosion of shopping malls didn t start before the end of the 80s when Kvadrat, City Syd and several other large malls… … Wikipedia
Islenska — Isländisch (Íslenska) Gesprochen in Island Sprecher 300.000 Linguistische Klassifikation Indogermanisch Germanisch Skandinavisch Isländisch … Deutsch Wikipedia
Isländisches Alphabet — Isländisch (Íslenska) Gesprochen in Island Sprecher 300.000 Linguistische Klassifikation Indogermanisch Germanisch Skandinavisch Isländisch … Deutsch Wikipedia
Nordgermanische Religion — Als Nordgermanische Religion wird die Gesamtheit von Kulten und diesen zugrunde liegenden religiösen Vorstellungen verstanden, die in vorchristlicher Zeit im skandinavischen Raum verbreitet waren. Inhaltsverzeichnis 1 Hintergrund 2 Vorwikingische … Deutsch Wikipedia
Íslenska — Isländisch (Íslenska) Gesprochen in Island Sprecher 300.000 Linguistische Klassifikation Indogermanisch Germanisch Skandinavisch Isländisch … Deutsch Wikipedia
Nórdico antiguo — Norrøna tunga, Norræn tunga … Wikipedia Español
Lehen — Lehen, zusammen gezogen Lehn, ein Wort, welches in einem doppelten Geschlechte gebraucht wird. I. In dem sächlichen Geschlechte das Lehen, des s, plur. ut nom. sing. 1) Im weitesten Verstande, ein jedes Ding, welches einem andern geliehen oder… … Grammatisch-kritisches Wörterbuch der Hochdeutschen Mundart
Twiete — Twie|te 〈f. 19; nddt.〉 Seitengässchen, schmaler Gang, Durchlass, z. B. zw. Gärten od. Hecken [<mnddt. twite „enges Gässchen“, westfäl. twite „Gang zwischen Gärtchen“; zu anord. þveita „hauen“, aengl. þwitan „schneiden“; Grundbedeutung:… … Universal-Lexikon
