Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

vecordia

  • 1 vecordia

    vēcordia, ae, f. [vecors], want of reason, senselessness, silliness, folly; madness, insanity (not in Cic.):

    tanta vecordia innata cuiquam,

    Ter. And. 4, 1, 2:

    prorsus in facie voltuque vecordia inerat,

    Sall. C. 15, 5:

    alicui vecordiam objectare,

    id. J. 94, 4; cf.:

    studia plena vecordiae,

    Tac. A. 3, 50:

    formidine quasi vecordiā exagitari,

    Sall. J. 72, 2; 99, 3:

    plurima vecordia constantiam exemerat,

    Tac. A. 1, 32; 4, 22 fin.; Ov. M. 12, 227:

    mentes vatum in vecordiam vertere,

    Just. 24, 6, 9:

    egregie homo improbus atque immani vecordiā,

    Gell. 20, 1, 13; 12, 1, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > vecordia

  • 2 vecordia

    vēcordĭa (vaecordĭa), ae, f. [st2]1 [-] déraison, démence, folie, fureur, extravagance, délire. [st2]2 [-] méchanceté, sottise.
    * * *
    vēcordĭa (vaecordĭa), ae, f. [st2]1 [-] déraison, démence, folie, fureur, extravagance, délire. [st2]2 [-] méchanceté, sottise.
    * * *
        Vecordia, vecordiae. Terent. Quand aucun est troublé de son esprit.

    Dictionarium latinogallicum > vecordia

  • 3 vecordia

    Латинско-русский словарь > vecordia

  • 4 vecordia

    vecordia vecordia, ae f сумасбродство

    Латинско-русский словарь > vecordia

  • 5 vecordia

    vecordia vecordia, ae f безумие

    Латинско-русский словарь > vecordia

  • 6 vecordia

    vēcordia (vaecordia), ae, f. (vecors), der Aberwitz, Wahnwitz, die Unsinnigkeit, der Wahnsinn und die an Wahnsinn grenzende Wut, Ter. u. Sall.: vecordiam inicere alci, einen um den Verstand bringen, Tac.

    lateinisch-deutsches > vecordia

  • 7 vecordia

    vēcordia (vaecordia), ae, f. (vecors), der Aberwitz, Wahnwitz, die Unsinnigkeit, der Wahnsinn und die an Wahnsinn grenzende Wut, Ter. u. Sall.: vecordiam inicere alci, einen um den Verstand bringen, Tac.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > vecordia

  • 8 vecordia

    Latin-English dictionary > vecordia

  • 9 vēcordia or vaecordia

        vēcordia or vaecordia ae, f    [vecors], want of reason, senselessness, silliness, folly, madness, insanity: Tanta, T.: in facie voltuque vecordia inerat, S.: quae te vecordia pulsat? O.

    Latin-English dictionary > vēcordia or vaecordia

  • 10 facies

    făcĭēs, ēi, f.    - gén. sing. arch. facies, facii, facie -- gén. plur. facierum, Vulg. Cato. -- dat. plur. faciebus, Hier. [st1]1 [-] ce qui apparaît: aspect, apparence, air, forme; fausse apparence, prétexte.    - verte omnis tete in facies, Virg. En. 12: prends toutes les formes possibles (recours à tous les expédients possibles).    - in faciem montis, Virg.: en forme de montagne.    - liberalis facies, Ter.: air distingué.    - prima facie, Dig.: au premier aspect.    - haec facies Trojae erat, Ov. Tr. 1: tel était l'aspect de Troie.    - alicujus rei speciem accipere: prendre l'aspect de qqch.    - colores prima facie duri, Sen.: couleurs dures au premier abord.    - publici consilii facie (= specie), Tac. H. 2: sous prétexte de délibération publique. [st1]2 [-] figure, face, visage, mine, physionomie.    - facies homini tantum, Plin.: l'homme seul a un visage.    - nec faciem litore demovet, Hor. C. 4: il ne détourne pas la tête du rivage.    - recta facie loqui, Juv. 6: parler la tête haute.    - de facie noscere, Cic. Pis. 32: connaître de vue.    - in facie vecordia inerat, Sall.: ses traits respiraient la démence.    - perfricare faciem, Plin.: "frotter son front" (pour en chasser la rougeur), dépouiller toute honte, s'armer d'audace. [st1]3 [-] éclat, beauté, grâce.    - facies Briseidos, la beauté de Briséis.    - faciem quaerere, Prop.: viser à être belle, se parer.    - virgo ipsa facie egregia, Ter.: la jeune fille est elle-même d'une beauté remarquable. [st1]4 [-] genre, espèce, sorte.    - plures eloquentiae facies, Quint.: plusieurs genres d'éloquence.    - ad istam faciem est morbus qui... Plaut.: telle est la maladie qui... [st1]5 [-] image, spectre, spectacle.    - dirae facies, Virg.: d'horribles fantômes.
    * * *
    făcĭēs, ēi, f.    - gén. sing. arch. facies, facii, facie -- gén. plur. facierum, Vulg. Cato. -- dat. plur. faciebus, Hier. [st1]1 [-] ce qui apparaît: aspect, apparence, air, forme; fausse apparence, prétexte.    - verte omnis tete in facies, Virg. En. 12: prends toutes les formes possibles (recours à tous les expédients possibles).    - in faciem montis, Virg.: en forme de montagne.    - liberalis facies, Ter.: air distingué.    - prima facie, Dig.: au premier aspect.    - haec facies Trojae erat, Ov. Tr. 1: tel était l'aspect de Troie.    - alicujus rei speciem accipere: prendre l'aspect de qqch.    - colores prima facie duri, Sen.: couleurs dures au premier abord.    - publici consilii facie (= specie), Tac. H. 2: sous prétexte de délibération publique. [st1]2 [-] figure, face, visage, mine, physionomie.    - facies homini tantum, Plin.: l'homme seul a un visage.    - nec faciem litore demovet, Hor. C. 4: il ne détourne pas la tête du rivage.    - recta facie loqui, Juv. 6: parler la tête haute.    - de facie noscere, Cic. Pis. 32: connaître de vue.    - in facie vecordia inerat, Sall.: ses traits respiraient la démence.    - perfricare faciem, Plin.: "frotter son front" (pour en chasser la rougeur), dépouiller toute honte, s'armer d'audace. [st1]3 [-] éclat, beauté, grâce.    - facies Briseidos, la beauté de Briséis.    - faciem quaerere, Prop.: viser à être belle, se parer.    - virgo ipsa facie egregia, Ter.: la jeune fille est elle-même d'une beauté remarquable. [st1]4 [-] genre, espèce, sorte.    - plures eloquentiae facies, Quint.: plusieurs genres d'éloquence.    - ad istam faciem est morbus qui... Plaut.: telle est la maladie qui... [st1]5 [-] image, spectre, spectacle.    - dirae facies, Virg.: d'horribles fantômes.
    * * *
        Facies, pen. cor. huius faciei, pen. prod. f. g. Plin. La face, Le visage, Viaire.
    \
        Facies. La forme et qualité, La stature, La grandeur et grosseur, La figure, La sorte, La facon.
    \
        - qua facie est homo? S. Sesquipede quidem est, quam tu, longior. Plau. De quelle apparence et stature?
    \
        Flaccida facies. Face passee. B.
    \
        Flammata facies. Senec. Visage enflambé de courroux.
    \
        Inscripta. Claud. Cauterisee, Marquee d'un fer chauld.
    \
        Prima facie. Caius. De prime face.
    \
        Vieta facies. Face passee. B.
    \
        Cogitare faciem alicuius. Cic. Penser à la face d'aucun.
    \
        A verbis facies dissidet ista tuis. Ouid. Ton visage ne se rapporte, et ne s'accorde à tes parolles.
    \
        Ad eam rem habeo omnem faciem. Plaut. Je me gouverneray en cest affaire tout ainsi que tu vouldras.
    \
        Mutatus faciem et ora. Virg. Qui a changé de face.
    \
        De facie aliquem noscere. Cic. Congnoistre de veue seulement.
    \
        Facies. Gell. La semblance de quelque chose que ce soit.
    \
        Saeua ac deformis tota vrbe facies. Tacit. Il faisoit laid et piteux veoir la ville.
    \
        Facies arboris. Plin. La figure ou sorte.
    \
        Loci facies. Tacit. La forme et figure.
    \
        In faciem montis curuata vnda circunstetit. Virg. Comme une montaigne, En forme de montaigne.
    \
        Facies pulueris. Gellius, Contusaque in pulueris faciem. En facon et maniere de pouldre.
    \
        Soloecismi faciem habere. Quintil. Resembler à, etc.
    \
        In faciem stagni. Tacit. En forme d'un estang.
    \
        Proximus dies faciem victoriae latius aperuit. Tacit. Quelle et combien estoit grande la victoire.
    \
        Immutata vrbis facies erat. Sallust. La contenance de la ville.
    \
        Vertere se in omnes facies. Virgil. Essayer tous moyens possibles.

    Dictionarium latinogallicum > facies

  • 11 prorsus

    I prōrsus adv. [ pro + versus ]
    3) совершенно, решительно, вполне, всецело, безусловно
    ita p. existĭmo Cименно так я думаю
    nunc p. hoc statui, ut... C — теперь я твёрдо решил, что...
    4) вообще, короче говоря, одним словом
    p. in facie vultuque vecordia inerat Sl — словом, вся наружность (Каталины) выражала безумие
    II prōrsus, a, um [ pro + versus ]
    прямой, простой, несвязанный ( oratio Q)

    Латинско-русский словарь > prorsus

  • 12 pulso

    āvī, ātum, āre [intens. к pello ]
    1)
    б) ударять ( montis caput vento pulsatur V); бить, ломать ( muros ariĕte V); разбивать, толочь ( semen in pilā PM); погонять ( equum Cld); отгонять, отвращать ( pericula Cld); топать ( humum pede O)
    p. curru Vпроезжать
    p. pedibus Oпробегать
    p. sagittam Vпускать стрелу
    2) бить, избивать (p. et verberare aliquem C); хлестать, сечь ( terras grandine O)
    3) вскапывать, обрабатывать ( arva O)
    4) потрясать, поражать ( corda V); тревожить, угнетать ( pectus alicui Ter); оскорблять ( aliquem aliquā re Amm); волновать ( urbem rumoribus Pt); толкать, увлекать, побуждать (quae te vecordia puisat? O); докучать, донимать (aliquem querelis St, Cld)
    5) жаловаться (на кого-л.), обвинять (aliquem judicio CTh; injusta Tartara St; crimine falso pulsari Cld; pulsantibus respondere Dig)

    Латинско-русский словарь > pulso

  • 13 an

    an, Coni. (vgl. griech. ἄν), auch mit ne verstärkt in anne, leitet das »zweite« Glied eines disjunktiven Satzes ein, in dem einer sein eigenes unentschiedenes Urteil »zweifelnd« oder »fragend« so ausspricht, daß er von einem andern die Entscheidung erwartet od. erbittet, wie unser oder, oder ob, I) in disjunktiven Zweifelsätzen, nach allen Verben, die Zweifel, Ungewißheit u. dgl. ausdrücken, wie dubito, dubium od. incertum est, nescio etc., refert, interest, auch video, scio, doceo, disco usw., u. zwar: 1) bei vollständiger Disjunktion: a) einem mit utrum, utrumne, auch ne, od. absol. vorangestellten Gliede als Gegensatz folgend, desinite dubitare, utrum... an, Cic.: utrum... an..., incertus sum, Ter.: incertum est, ne (enklit.)... an... anne, Verg.: ut nescias, utrum... an..., Cic.: quid refert, utrum... an..., Varr. – honestumne factu sit an turpe, dubitant, Cic.: refert etiam qui audiant, senatus an populus an iudices, Cic. – dah. b) in zusammengezogener Rede, ohne ein Verbum des Zweifels u. dgl., gleichs. fragend, oder vielleicht, oder etwa auch, ohne Partikel beim ersten Glied u. auch ohne Einfluß auf das Verbum (s. Piderit Cic. Brut. 89. Heräus Tac. hist. 1, 7, 9), Cn. Octavius est, an Cn. Cornelius quidam, Cic.: non plus duobus an tribus mensibus, Cic.: u. so ter an quater, Apul. apol. 43: septem an octo, Plin. ep. 6, 13, 5. – u. so c) wie sive, mit diesem sogar wechselnd, wo man, seiner Sache nicht gewiß, auch nicht zu entscheiden wagt, wenigstens es für gleichgültig hält, oder, quod sit, an non, nihil analogiam commovet, Varr. LL.: sive fatali vecordiā, an... ratus, Tac.: iure an iniuriā, Liv. 2, 54, 7.

    Häufig 2) elliptisch, so daß durch den auf das zweite Glied gelegten Nachdruck das erste, leicht zu ergänzende gleichsam übersehen u. ausgelassen ist, ob nicht; so zunächst a) in der Redensart dubito an (durch alle Personen u. Tempora), u. die Formel haud scio an od. nescio an, als höflicher, bescheidener Ausdruck der subjektiven Überzeugung, wie unser: ich bezweifle, ich weiß nicht recht, ob nicht, d.i. ich glaube fast, ich vermute, daß usw., od. mit noch größerer Zurückhaltung dubitem od. dubitaverim an, haud sciam an, ich möchte bezweifeln, wüßte nicht, ob nicht, d.i. ich möchte fast glauben, annehmen, vermuten, daß usw. (vgl. Klotz Cic. Tusc. 3, 55 u. 4, 50); dah. oft = vielleicht, vermutlich, wahrscheinlich, doch wohl, meines Erachtens u. dgl., dubito an hunc primum omnium ponam, Nep. – tamenne dubitemus, an ei nos etiam cum periculo venditemus, Cic. – haud scio an satis sit, eum, qui lacessiverit, iniuriae suae paenitēre, Cic.: vir sapientissimus atque haud scio an omnium praestantissimus, Cic.: id quod haud sciam an tu primus ostenderis, Cic.: haud scio anne uxorem ducat, Ter.: haud sciam anne super omnes homines impenso labore eam quaesissem, Apul.: extremum illud est, quod nescio an tu primum putes, Cic.: nescio an modum excesserint, Liv. – / Von selbst ergibt sich, daß die Verneinung des von dubito an u. haud scio an od. nescio an abhängigen Satzes durch non u. (nach den beiden letztern) durch ne... quidem, nullus, nemo, nihil, numquam, minus etc. ausgedrückt werden muß, dubitet an turpe non sit, Cic.: quod haud scio an non possis, Cic.: haud scio an ne opus quidem sit, Cic.: meā sententiā haud scio an nulla beatior esse possit, Cic.: haud scio an minus hoc vobis probaturus sim, Cic. – ebenso b) übh. bei Verben des Zweifelns, Nichtwissens u. dgl., moriendum enim certe est, et id incertum, an eo ipso die, ob nicht an usw., Cic.: dubium an quaesitā, morte, zweifelhaft, ob nicht, d.i. vielleicht freiwilligen Todes, Tac.

    3) ohne Rücksicht auf den disjunktiven Sinn auch (aber nie bei Cicero, sehr häufig in nachaug. Prosa) übh. zweifelnd, wie num, ob, u. mit Hinneigung zur Verneinung, dubito an idem tibi quod tunc mihi suadeam, Plin. ep.: quis scit an adiciant hodiernae crastina summae tempora di superi? Hor.: u. wiederholt, ob... ob, hunc tu ignorantem an sedeat putas scire, an vivat, an videat, an otiosus sit, Sen. – bes. nescio an im Munde des Zweifelnden mehr das Unwahrscheinliche andeutend, ich weiß nicht, ob, d.h. ich glaube nicht wohl, daß usw.; vielleicht nicht, schwerlich, nescio an tibi gratius opportuniusque acciderit, Caecin. in Cic. ep.: an profecturus sim, nescio, Sen.

    II) in disjunktiven Fragesätzen: 1) bei vollständiger Doppelfrage, zunächst a) bei wirklicher Unentschiedenheit des Fragenden für das eine od. das andere, einem mit utrum, utrumne, ne od. absol. vorangestellten Satze folgend, α) in direkter Frage, oder, utrum ea vestra an nostra culpa est? Cic.: utrum praedicemne an taceam? Ter.: Romamne veniam, an hic maneam, an Arpinum fugiam? Cic.: domum paternamne anne ad Peliae filias? Enn. fr.: dicam huic, an non dicam? Ter.: roger, anne rogem? Ov. – β) in indirekter Frage, oder ob, oder, id utrum Romano more locutus sit, an quo modo Stoici dicunt, postea videro, Cic.: quid mihi quaeram, sanus sim anne insaniam! Ter.: quaerendum, utrum una species et longitudo sit earum, anne plures, Cic. (u. so öfter bei Cicero mit anne, s. Matthiä Cic. de imp. Pomp. 57). – b) bei vorgefaßter Entscheidung für das eine od. das andere, u. zwar: α) für Bejahung des ersten mit non od. ne vorangestellten Gliedes, non manum abstines, an tibi iam mavis cerebrum dispergam hic? Ter.: quid hoc intellextin, an nondum etiam ne hoc quidem? Ter.: me certiorem facias, P. Crassus vivone patre suo mortuus sit, ut ego meminisse videor, an post? ob nicht... oder, Cic. – β) für Bejahung des zweiten Gliedes, wo dann die mindere Wahrscheinlichkeit des ersten durch num, auch ne angedeutet wird, num Homerum, num Hesiodum etc.... coëgit in suis studiis obmutescere senectus? an in omnibus his studiorum agitatio vitae aequalis fuit? Cic.: unum illud nescio, gratulerne tibi, an timeam? Cic. – c) an non od. annon, oder nicht, wie mit Wiederholung, so auch mit Auslassung des Verbums vom ersten Glied, wo wahre Disjunktion oder gar Hinneigung zur Bejahung des zweiten Gliedes stattfindet, in direkter Frage, parebis legibus, annon? Varr. fr.: pater eius rediit, annon? Ter.: num tabulas habet, annon? Cic. – u. in indirekter, utrum sit an non voltis? Plaut.: utrum saluber locus esset, annon? Varr. 2) elliptisch, so daß bloß die Gegenfrage mit an ausgesprochen, das erste, sich leicht aus dem Zusammenhange ergänzende Glied aber ausgelassen wird (nie bei einfacher direkter Frage), u. zwar: a) wenn man im Sinne des andern, also mit einer Art Ironie od. mit Staunen fragt u. deshalb Verneinung erwartet, oder, oder vielmehr, oder wohl gar, oder etwa? (wo man im eigenen Sinne mit num od. ne fragen würde), an id ioco dixisti? oder hast du etwa im Scherz gesprochen? Plaut.: an abiit iam a milite? Ter.: an etiam id dubium est? Cic.: an putas? Cic.: anne est intus Pamphilus? Ter.: anne oportuit? Plaut. – dah. an non ( nicht annon) mit bejahender Kraft (wie wenn man im eigenen Sinne mit nonne fragen würde), quo fretus sim? an non dixi esse hoc futurum? oder habe ich nicht gesagt? Ter.: an haec ab eo non dicuntur? Cic. – bes. b) wenn man das Gegenteil wünscht oder voraussetzt u. sich wundern würde, wenn es bejaht werden sollte, doch nicht gar? denn? (dah. auch neben den Ausrufen eho, amabo, obsecro), an abiit? er ging doch nicht gar? Plaut.: an scis? verstehst denn du es? Plaut.: an censes, nihil inter nos convenire? Cic.: anne exlex solus vives? Varr. fr. – c) wenn man zur Widerlegung fremder oder Begründung eigener Ansicht einen anerkannt wahren allgemeinen Satz fragend hinstellt, od. auch einen bestrittenen Fall durch einen ähnlichen unbestreitbaren ( argumentum a minore ad maius) erweisen will (nicht selten verstärkt durch vero, s. Wunder Cic. Planc. 17, 41), oder aber, oder (vgl. die Auslgg. zu Cic. Cat. 1, 1, 3), quae tandem id ars non habet? earum dico artium, quae coniecturā continentur et sunt opinabiles. An medicina ars non putanda est? Cic.: an Scythes Anacharsis potuit pro nihilo pecuniam ducere? nostrates philosophi facere non potuerunt? Cic.: quid enim refert utrum propter oves an propter aves fructus capias? Anne dulcior est fructus ex bubulo pecore... quam ex apibus? Varr. – d) übh. wenn man die entgegengesetzte Meinung abweisen od. die eigene als unbestreitbar darstellen will, wo wir gern die Frage mit aber... denn eröffnen, istoc es melior. An quid est olim homini salute melius? Plaut.: an potest quis dubitare, quin etc.? oder aber kann jemand zweifeln, daß usw.? Cic.: o pater, anne aliquas ad caelum hinc ire putandumst sublimis animas iterumque ad tarda reverti corpora? Verg. – e) oft nach einer andern Frage, der man etwas als seine Vermutung entgegenstellt, oder, oder etwa, quid dixisti pessuma? an mentita es? Ter.: sed quid Curio? an illam orationem non legit? Cic.: quomodo...? an... anne... an...? Cic. Balb. 54. – dah. auch f) im bejahenden Sinne, den man im eigenen Namen u. ohne Rücksicht auf fremde Meinung durch nonne andeuten würde, oder... nicht? denn nicht? nicht etwa? bes. im Ggstz. zu einer vorangegangenen Frage, an, qui perperam insanire me aiunt, ipsi insaniunt? Plaut.: quidnam beneficio provocati facere debemus? an imitari fertiles agros etc., Cic.

    Endlich 3) nachaug. (um übh. bl. Ungewißheit auszudrücken) auch in einfacher indirekter Frage = num, ob, ut exspectaret, an ibi iam Pompeius esset, Liv. epit.: in obscuro est, an didiceris, Plin. ep.: tria sine dubio spectanda sunt: an sit, quid sit, quale sit, Quint.: consuluit, an etc., Curt.

    lateinisch-deutsches > an

  • 14 credibilis

    crēdibilis, e, Adi. m. Compar. (credo), glaublich, glaubhaft (Ggstz. incredibilis), vix credibili celeritate, Plin.: vix credibili modo, Plin.: cr. ratio (Grund), Quint.: sit tibi cr. sermo consuetaque verba, Ov. – alqd credibile facere, zB. quae credibilem faciunt expositionem, Quint.: ita quod exponebat ratione fecit credibile, Quint.: maxime animo tyranni credibile indicium Thraso nominatus fecit, Liv.: omnia enim credibilia in Alcibiade vigor ingenii et morum luxuria faciebat, Iustin. – nihil his credibilius fingi potest, Quint. – alqd pro credibili sumere, als glaublich annehmen, Cic. – credibile aliquid habere, etwas Glaubwürdiges haben, Cic. – est alqd credibile, zB. quid ea commemorem, quae nisi iis qui videre nemini credibilia sunt, Sall.: narrationes credibiles sint, Cic.: credibilis erit narratio ante omnia, si etc., Quint.: an credibile sit veneficium in noverca, Quint.: neque idem credibile est in dite et paupere, Quint. – credibile est (fit, videtur) m. folg. Acc. u. Infin., credibile erat neminem hoc ausum sine auctore, Plin. ep.: ita fit credibile deorum et hominum causā factum esse mundum, Cic.: credibile videbatur voluisse exire de vita, cum defendi non posset, Plin. ep.: eo sit credibilius illa ab oratore non ficta, Quint. – credibile est m. folg. ut u. Konj., hocine est credibile aut memorabile, tanta vecordia innata cuiquam ut siet, ut malis gaudeant, Ter. Andr. 625: non esse credibile, ut quem tantopere amaret ab eo invicem non diligeretur, Val. Max. 4, 1. ext. 2. – credibile est m. folg. indir. Fragesatz, non est credibile quid interesse mihi sit visum inter eum, qui tum erat et qui anno ante fuerat, Cic. de or. 2, 89. – vix credibile est, zB. magnum narras, vix credibile, Hor.: quod credibile vix esset (parenthetisch), Cic.: u. m. folg. 2. Supin., zB. vix credibile dictu (parenthetisch), Curt.: vix credibile memoratu est, quantum superbiae socordiaeque Vitellio adoleverit, Tac. hist. 2, 73. – neutr. subst., credibili fortior illa fuit, als man glauben sollte, Ov.: u. so multa credibili tulimus maiora, Ov.: in Prosa im Plur., credibilium genera sunt tria, Quint.: veris credibilia praeferre, Quint.: utri magis credibilia dixerint, Quint.

    lateinisch-deutsches > credibilis

  • 15 insum

    īn-sum, īnfuī, inesse, in-, an-, auf etwas sein, sich befinden, I) eig.: nummi octingenti in marsupio infuerunt, Plaut.: anulus digitis inest, Ov.: comae insunt capiti, Ov.: ferrum, quale hastis velitaribus inest, Liv.: placet enim satis et arbustis animam inesse, Sen. – II) übtr., in etwas sein, -liegen, einem Ggstde. innewohnen, anhaften, m. in u. Abl., ni vis boni in ipsa inesset forma, Ter.: vitium aliquod inesse in moribus, Cic.: in superstitione inest timor, Cic.: quibus in artibus prudentia maior inest, Cic.: prorsus in facie voltuque vecordia inerat, Sall. – m. Dat., quo maior auctoritas sermoni inesset, Sall.: cui virile ingenium inest, Sall.: illi genti plus inest virium quam ingenii, Nep.: ut imperfecto huic viro malitiae quaedam vis inest, Sen.: quod eximium orationi eius inest, Plin. ep.: malignitati falsa species libertatis inest, Tac. – absol., multus lepos inerat, Sall.: praecipua pedum pernicitas inerat, Liv.

    lateinisch-deutsches > insum

  • 16 pulso

    pulso, āvī, ātum, āre (Intens. v. pello), tüchtig-, erschütternd stoßen, -stampfen, -schlagen, -klopfen, I) im allg.: 1) eig.: a) v. Stoßen, Stampfen des Bodens, celeri humum ter pede, v. Tanzenden, Ov.: humum pedibus, auf die Erde st., v. Zornigen, Sen.: pede libero tellurem, von vor Freude Tanzenden, Hor.: prata choreis, Claud. – v. Pferden, pedibus spatium Olympi, stampfen, durchstampfen, poet. = durcheilen, Ov.: u. so campus assiduis pulsatus equis, Ov.: u. übtr., v. Fahrenden, Phoebe curru pulsabat Olympum, Verg.: pulsat gyrum equis, Prop. (vgl. die Auslgg. zu Verg. Aen. 10, 216): v. Sterbenden, humum moribundo vertice, Ov. – b) v. Stoßen, Schlagen, Klopfen des Einlaß Begehrenden usw. an die Tür usw., ostium, Plaut. u.a.: vgl. quasi ostiatim (von Haus zu Haus anklopfen, anfragen), Quint.: domus suae ianuam, Apul.: fores, Ov.: u. so superbas potentiorum fores, Sen.: postes cuspide, Ov.: ad divitem, beim R. anklopfen, Augustin. serm. 36, 11. – c) v. mißhandelnden Stoßen, Klopfen, Schlagen einer Person, jmd. stoßen, knuffen und puffen, mit der Faust od. einem rohen Werkzeuge klopfen, schlagen, ihm Schläge verabreichen, sich tätlich an jmd. vergreifen, jmd. mißhandeln ( während verberare mit einer Peitsche u. dgl. schlagen, prügeln), oft verb. pulsare verberareque, pulsare et verberare alqm, Cic. u.a.: legatos Laurentium, Liv.: patrem, Sen. rhet.: parentem, Verg.: divos, Verg.: alqm manu, Suet.: manu nates, Prud.: soleā nates, Iuven.: alcis os palmā, Petron.: alqm inconsulto, unversehens stoßen, Amm.: tu pulses omne quod obstat, Hor. – übtr., v. Peitschen des Windes, der Fluten usw., rigentem (nubem) pulsat notus, Val. Flacc.: pulsant latera (navis) ardua fluctus, Ov.: arbores mari adveniente fluctibus pulsatae, Plin.: et Cypriae Cypros pulsatur fluctibus omnis, Manil.: piniferum caput (Atlantis montis) et vento pulsatur et imbri, Verg.: terras grandine, Ov. – poet., pulsarant arva ligones, hatten behackt, bearbeitet, Ov. – d) berührend an etwas stoßen, schlagen, etwas berühren, curru Phoebe medium pulsabat Olympum, Verg.: ipse arduus alta pulsat sidera, Verg.: vasto qui vertice nubila pulsat, Val. Flacc. – pulsat tuas ululatus coniugis aures, schlägt an dein Ohr, Claud. – e) bewegend, erschütternd an etwas stoßen, schlagen, anschlagen u. dgl., cum deus sine intermissione pulsetur agiteturque incursione atomorum, Cic. – erupere nervo pulsante sagittae, von schnellender Sehne, Verg. – v. Schlagen eines musikal. Instrum., schlagen, rühren, septem discrimina vocum (die siebenakkordige Lyra) iam digitis iam pectine, Verg.: citharam, Apul.: chelyn, Val. Flacc.: tibia digitis pulsata canentum, Lucr. – p. imos ariete muros, erschüttern, Verg. – 2) bildl.: a) übh. stoßend in Bewegung setzen, anstoßen, anregen, utrum igitur censemus dormientium animos per semet ipsos in somniando moveri an externā et adventiciā visione pulsari? einen Anstoß erhalten, Cic. de div. 2, 120. – b) jmds. Willen, Entschluß anregen, jmd. bestimmen, zu etw. treiben, quae te vecordia pulsat, qui me vivente lacessas Pirithoum? Ov. met. 12, 228. – c) jmds. inneres Gefühl-, Gemüt-, Jmd. beunruhigen, bestürzt-, erzittern machen, alcis pectus, Ter.: urbem rumoribus, Petron.: absol., pavor pulsans, Verg. – d) jmd. durch eine Unbilde, durch Klagen usw. beunruhigen, belästigen, α) übh.: superos invidiā, Stat.: superos vocibus, Sen. poët.: alqm querelis, Stat. u. Claud. – β) insbes., anklagend belangen, gegen jmd. Klage erheben, als spät. jurist. t. t., pro quo (contractu) pulsabatur, ICt.: aliis pulsantibus, ICt. – u. übtr., iniusta Tartara, Stat.: pulsari falso crimine, Claud. – II) prägn.: A) zerstoßen, semen paulum in pila, Plin. 19, 158. – B) fortstoßen, forttreiben, vertreiben, 1) eig.: sagittam, Verg. georg. 4, 313: divi pulsati, Verg. Aen. 12, 286: ne intra tempora locationis Seius conductor de fundo invitus repelleretur, et si pulsatus esset etc., Paul. dig. 19, 2, 15. § 1. – 2) bildl. verscheuchen, vertreiben = entfernen, pericula, Claud. VI. cons. Hon. 465. – / Parag. Infin, pulsarier, Lucr. 4, 931 (934).

    lateinisch-deutsches > pulso

  • 17 vaecordia

    vaecordia, - diter, s. vēcordia, -diter.

    lateinisch-deutsches > vaecordia

  • 18 hiccine

        Hiccine, haeccine, hoccine, penul. corr. Id est talis. Semper cum interrogatione. Teren. Hiscine tu amabo non contra insidiabere? Et tu ne leur ferois pas la guerre? Quidam vnico c scribunt, Hicine.
    \
        Hanccine vitam? hoscine mores? hanc dementiam? Terent. Est ce ainsi que, etc.
    \
        Hiccine est Simo? Terent. Mais n'est ce point ci Simo?
    \
        Hoccine credibile est, aut memorabile, Tanta vecordia, etc. Terentius. A scavoir mon? Seroit il bien possible? Quoy? est ce chose de croire?
    \
        Hiccine, Dubitatiue. Liu. Haud nihil ambigam hiccine fuerit Ascanius, an maior, etc. Si cestuy, etc.

    Dictionarium latinogallicum > hiccine

  • 19 an

    an, Coni. (vgl. griech. ἄν), auch mit ne verstärkt in anne, leitet das »zweite« Glied eines disjunktiven Satzes ein, in dem einer sein eigenes unentschiedenes Urteil »zweifelnd« oder »fragend« so ausspricht, daß er von einem andern die Entscheidung erwartet od. erbittet, wie unser oder, oder ob, I) in disjunktiven Zweifelsätzen, nach allen Verben, die Zweifel, Ungewißheit u. dgl. ausdrücken, wie dubito, dubium od. incertum est, nescio etc., refert, interest, auch video, scio, doceo, disco usw., u. zwar: 1) bei vollständiger Disjunktion: a) einem mit utrum, utrumne, auch ne, od. absol. vorangestellten Gliede als Gegensatz folgend, desinite dubitare, utrum... an, Cic.: utrum... an..., incertus sum, Ter.: incertum est, ne (enklit.)... an... anne, Verg.: ut nescias, utrum... an..., Cic.: quid refert, utrum... an..., Varr. – honestumne factu sit an turpe, dubitant, Cic.: refert etiam qui audiant, senatus an populus an iudices, Cic. – dah. b) in zusammengezogener Rede, ohne ein Verbum des Zweifels u. dgl., gleichs. fragend, oder vielleicht, oder etwa auch, ohne Partikel beim ersten Glied u. auch ohne Einfluß auf das Verbum (s. Piderit Cic. Brut. 89. Heräus Tac. hist. 1, 7, 9), Cn. Octavius est, an Cn. Cornelius quidam, Cic.: non plus duobus an tribus mensibus, Cic.: u. so ter an quater, Apul. apol. 43: septem an octo, Plin. ep. 6, 13, 5. – u.
    ————
    so c) wie sive, mit diesem sogar wechselnd, wo man, seiner Sache nicht gewiß, auch nicht zu entscheiden wagt, wenigstens es für gleichgültig hält, oder, quod sit, an non, nihil analogiam commovet, Varr. LL.: sive fatali vecordiā, an... ratus, Tac.: iure an iniuriā, Liv. 2, 54, 7.
    Häufig 2) elliptisch, so daß durch den auf das zweite Glied gelegten Nachdruck das erste, leicht zu ergänzende gleichsam übersehen u. ausgelassen ist, ob nicht; so zunächst a) in der Redensart dubito an (durch alle Personen u. Tempora), u. die Formel haud scio an od. nescio an, als höflicher, bescheidener Ausdruck der subjektiven Überzeugung, wie unser: ich bezweifle, ich weiß nicht recht, ob nicht, d.i. ich glaube fast, ich vermute, daß usw., od. mit noch größerer Zurückhaltung dubitem od. dubitaverim an, haud sciam an, ich möchte bezweifeln, wüßte nicht, ob nicht, d.i. ich möchte fast glauben, annehmen, vermuten, daß usw. (vgl. Klotz Cic. Tusc. 3, 55 u. 4, 50); dah. oft = vielleicht, vermutlich, wahrscheinlich, doch wohl, meines Erachtens u. dgl., dubito an hunc primum omnium ponam, Nep. – tamenne dubitemus, an ei nos etiam cum periculo venditemus, Cic. – haud scio an satis sit, eum, qui lacessiverit, iniuriae suae paenitēre, Cic.: vir sapientissimus atque haud scio an omnium praestantissimus, Cic.: id quod haud sciam an tu primus ostenderis,
    ————
    Cic.: haud scio anne uxorem ducat, Ter.: haud sciam anne super omnes homines impenso labore eam quaesissem, Apul.: extremum illud est, quod nescio an tu primum putes, Cic.: nescio an modum excesserint, Liv. – Von selbst ergibt sich, daß die Verneinung des von dubito an u. haud scio an od. nescio an abhängigen Satzes durch non u. (nach den beiden letztern) durch ne... quidem, nullus, nemo, nihil, numquam, minus etc. ausgedrückt werden muß, dubitet an turpe non sit, Cic.: quod haud scio an non possis, Cic.: haud scio an ne opus quidem sit, Cic.: meā sententiā haud scio an nulla beatior esse possit, Cic.: haud scio an minus hoc vobis probaturus sim, Cic. – ebenso b) übh. bei Verben des Zweifelns, Nichtwissens u. dgl., moriendum enim certe est, et id incertum, an eo ipso die, ob nicht an usw., Cic.: dubium an quaesitā, morte, zweifelhaft, ob nicht, d.i. vielleicht freiwilligen Todes, Tac.
    3) ohne Rücksicht auf den disjunktiven Sinn auch (aber nie bei Cicero, sehr häufig in nachaug. Prosa) übh. zweifelnd, wie num, ob, u. mit Hinneigung zur Verneinung, dubito an idem tibi quod tunc mihi suadeam, Plin. ep.: quis scit an adiciant hodiernae crastina summae tempora di superi? Hor.: u. wiederholt, ob... ob, hunc tu ignorantem an sedeat putas scire, an vivat, an videat, an otiosus sit, Sen. – bes. nescio an im Munde des Zweifelnden mehr das Un-
    ————
    wahrscheinliche andeutend, ich weiß nicht, ob, d.h. ich glaube nicht wohl, daß usw.; vielleicht nicht, schwerlich, nescio an tibi gratius opportuniusque acciderit, Caecin. in Cic. ep.: an profecturus sim, nescio, Sen.
    II) in disjunktiven Fragesätzen: 1) bei vollständiger Doppelfrage, zunächst a) bei wirklicher Unentschiedenheit des Fragenden für das eine od. das andere, einem mit utrum, utrumne, ne od. absol. vorangestellten Satze folgend, α) in direkter Frage, oder, utrum ea vestra an nostra culpa est? Cic.: utrum praedicemne an taceam? Ter.: Romamne veniam, an hic maneam, an Arpinum fugiam? Cic.: domum paternamne anne ad Peliae filias? Enn. fr.: dicam huic, an non dicam? Ter.: roger, anne rogem? Ov. – β) in indirekter Frage, oder ob, oder, id utrum Romano more locutus sit, an quo modo Stoici dicunt, postea videro, Cic.: quid mihi quaeram, sanus sim anne insaniam! Ter.: quaerendum, utrum una species et longitudo sit earum, anne plures, Cic. (u. so öfter bei Cicero mit anne, s. Matthiä Cic. de imp. Pomp. 57). – b) bei vorgefaßter Entscheidung für das eine od. das andere, u. zwar: α) für Bejahung des ersten mit non od. ne vorangestellten Gliedes, non manum abstines, an tibi iam mavis cerebrum dispergam hic? Ter.: quid hoc intellextin, an nondum etiam ne hoc quidem? Ter.: me certiorem facias, P. Crassus vivone patre suo
    ————
    mortuus sit, ut ego meminisse videor, an post? ob nicht... oder, Cic. – β) für Bejahung des zweiten Gliedes, wo dann die mindere Wahrscheinlichkeit des ersten durch num, auch ne angedeutet wird, num Homerum, num Hesiodum etc.... coëgit in suis studiis obmutescere senectus? an in omnibus his studiorum agitatio vitae aequalis fuit? Cic.: unum illud nescio, gratulerne tibi, an timeam? Cic. – c) an non od. annon, oder nicht, wie mit Wiederholung, so auch mit Auslassung des Verbums vom ersten Glied, wo wahre Disjunktion oder gar Hinneigung zur Bejahung des zweiten Gliedes stattfindet, in direkter Frage, parebis legibus, annon? Varr. fr.: pater eius rediit, annon? Ter.: num tabulas habet, annon? Cic. – u. in indirekter, utrum sit an non voltis? Plaut.: utrum saluber locus esset, annon? Varr. 2) elliptisch, so daß bloß die Gegenfrage mit an ausgesprochen, das erste, sich leicht aus dem Zusammenhange ergänzende Glied aber ausgelassen wird (nie bei einfacher direkter Frage), u. zwar: a) wenn man im Sinne des andern, also mit einer Art Ironie od. mit Staunen fragt u. deshalb Verneinung erwartet, oder, oder vielmehr, oder wohl gar, oder etwa? (wo man im eigenen Sinne mit num od. ne fragen würde), an id ioco dixisti? oder hast du etwa im Scherz gesprochen? Plaut.: an abiit iam a milite? Ter.: an etiam id dubium est? Cic.: an putas? Cic.: anne est intus Pam-
    ————
    philus? Ter.: anne oportuit? Plaut. – dah. an non ( nicht annon) mit bejahender Kraft (wie wenn man im eigenen Sinne mit nonne fragen würde), quo fretus sim? an non dixi esse hoc futurum? oder habe ich nicht gesagt? Ter.: an haec ab eo non dicuntur? Cic. – bes. b) wenn man das Gegenteil wünscht oder voraussetzt u. sich wundern würde, wenn es bejaht werden sollte, doch nicht gar? denn? (dah. auch neben den Ausrufen eho, amabo, obsecro), an abiit? er ging doch nicht gar? Plaut.: an scis? verstehst denn du es? Plaut.: an censes, nihil inter nos convenire? Cic.: anne exlex solus vives? Varr. fr. – c) wenn man zur Widerlegung fremder oder Begründung eigener Ansicht einen anerkannt wahren allgemeinen Satz fragend hinstellt, od. auch einen bestrittenen Fall durch einen ähnlichen unbestreitbaren ( argumentum a minore ad maius) erweisen will (nicht selten verstärkt durch vero, s. Wunder Cic. Planc. 17, 41), oder aber, oder (vgl. die Auslgg. zu Cic. Cat. 1, 1, 3), quae tandem id ars non habet? earum dico artium, quae coniecturā continentur et sunt opinabiles. An medicina ars non putanda est? Cic.: an Scythes Anacharsis potuit pro nihilo pecuniam ducere? nostrates philosophi facere non potuerunt? Cic.: quid enim refert utrum propter oves an propter aves fructus capias? Anne dulcior est fructus ex bubulo pecore... quam ex apibus? Varr. – d) übh. wenn man die ent-
    ————
    gegengesetzte Meinung abweisen od. die eigene als unbestreitbar darstellen will, wo wir gern die Frage mit aber... denn eröffnen, istoc es melior. An quid est olim homini salute melius? Plaut.: an potest quis dubitare, quin etc.? oder aber kann jemand zweifeln, daß usw.? Cic.: o pater, anne aliquas ad caelum hinc ire putandumst sublimis animas iterumque ad tarda reverti corpora? Verg. – e) oft nach einer andern Frage, der man etwas als seine Vermutung entgegenstellt, oder, oder etwa, quid dixisti pessuma? an mentita es? Ter.: sed quid Curio? an illam orationem non legit? Cic.: quomodo...? an... anne... an...? Cic. Balb. 54. – dah. auch f) im bejahenden Sinne, den man im eigenen Namen u. ohne Rücksicht auf fremde Meinung durch nonne andeuten würde, oder... nicht? denn nicht? nicht etwa? bes. im Ggstz. zu einer vorangegangenen Frage, an, qui perperam insanire me aiunt, ipsi insaniunt? Plaut.: quidnam beneficio provocati facere debemus? an imitari fertiles agros etc., Cic.
    Endlich 3) nachaug. (um übh. bl. Ungewißheit auszudrücken) auch in einfacher indirekter Frage = num, ob, ut exspectaret, an ibi iam Pompeius esset, Liv. epit.: in obscuro est, an didiceris, Plin. ep.: tria sine dubio spectanda sunt: an sit, quid sit, quale sit, Quint.: consuluit, an etc., Curt.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > an

  • 20 credibilis

    crēdibilis, e, Adi. m. Compar. (credo), glaublich, glaubhaft (Ggstz. incredibilis), vix credibili celeritate, Plin.: vix credibili modo, Plin.: cr. ratio (Grund), Quint.: sit tibi cr. sermo consuetaque verba, Ov. – alqd credibile facere, zB. quae credibilem faciunt expositionem, Quint.: ita quod exponebat ratione fecit credibile, Quint.: maxime animo tyranni credibile indicium Thraso nominatus fecit, Liv.: omnia enim credibilia in Alcibiade vigor ingenii et morum luxuria faciebat, Iustin. – nihil his credibilius fingi potest, Quint. – alqd pro credibili sumere, als glaublich annehmen, Cic. – credibile aliquid habere, etwas Glaubwürdiges haben, Cic. – est alqd credibile, zB. quid ea commemorem, quae nisi iis qui videre nemini credibilia sunt, Sall.: narrationes credibiles sint, Cic.: credibilis erit narratio ante omnia, si etc., Quint.: an credibile sit veneficium in noverca, Quint.: neque idem credibile est in dite et paupere, Quint. – credibile est (fit, videtur) m. folg. Acc. u. Infin., credibile erat neminem hoc ausum sine auctore, Plin. ep.: ita fit credibile deorum et hominum causā factum esse mundum, Cic.: credibile videbatur voluisse exire de vita, cum defendi non posset, Plin. ep.: eo sit credibilius illa ab oratore non ficta, Quint. – credibile est m. folg. ut u. Konj., hocine est credibile aut memorabile, tanta vecordia innata cuiquam ut siet, ut malis gaudeant,
    ————
    Ter. Andr. 625: non esse credibile, ut quem tantopere amaret ab eo invicem non diligeretur, Val. Max. 4, 1. ext. 2. – credibile est m. folg. indir. Fragesatz, non est credibile quid interesse mihi sit visum inter eum, qui tum erat et qui anno ante fuerat, Cic. de or. 2, 89. – vix credibile est, zB. magnum narras, vix credibile, Hor.: quod credibile vix esset (parenthetisch), Cic.: u. m. folg. 2. Supin., zB. vix credibile dictu (parenthetisch), Curt.: vix credibile memoratu est, quantum superbiae socordiaeque Vitellio adoleverit, Tac. hist. 2, 73. – neutr. subst., credibili fortior illa fuit, als man glauben sollte, Ov.: u. so multa credibili tulimus maiora, Ov.: in Prosa im Plur., credibilium genera sunt tria, Quint.: veris credibilia praeferre, Quint.: utri magis credibilia dixerint, Quint.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > credibilis

См. также в других словарях:

  • Vecordĭa — (lat.), der Blödsinn …   Pierer's Universal-Lexikon

  • vecordia — index insanity Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • VECORDIA — VECORDIA, помешательство, термин, употребляемый иногда для обозначения общего психического расстройства …   Большая медицинская энциклопедия

  • Depression: Emergence —    The word depression has a number of meanings, depending on the discipline. Within neurophysiology, it refers to a decrease in the brain’s electrical activity causing, for example, cortical depression. For the pharmacologist, depression means… …   Historical dictionary of Psychiatry

  • Depression and Mood Disorders: Emergence —    The word depression has a number of meanings, depending on the discipline. Within neurophysiology, it refers to a decrease in the brain’s electrical activity causing, for example, cortical depression. For the pharmacologist, depression means… …   Historical dictionary of Psychiatry

  • векордия — (истор.; vecordia; лат. безрассудство) 1) общее название любых психических болезней; 2) общее название психических болезней, проявляющихся только в одной из областей психической деятельности (аффективной, интеллектуальной и др.) …   Большой медицинский словарь

  • Веко́рдия — (истор.; vecordia; лат. безрассудство) 1) общее название любых психических болезней; 2) общее название психических болезней, проявляющихся только в одной из областей психической деятельности (аффективной, интеллектуальной и др.) …   Медицинская энциклопедия

  • Escuela Superior de Música del INBA — Saltar a navegación, búsqueda La Escuela Superior de Música del Instituto Nacional de Bellas Artes (México), fundada en 1936, ofrece a partir de 1980 el nivel académico de licenciatura. En 1998 renueva sus planes de estudio para adecuarse a las… …   Wikipedia Español

  • insanity — in·san·i·ty n 1: unsoundness of mind or lack of the ability to understand that prevents one from having the mental capacity required by law to enter into a particular relationship, status, or transaction or that releases one from criminal or… …   Law dictionary

  • Кальбаума везания — (лат. vesania – безумие, помешательство). Термин, имеющий историческое значение. Введен K.L. Kahlbaum в 1879 г. для обозначения психозов, характеризующихся видоизменяющимися, чередующимися симптомокомплексами, представляющими тотальные нарушения… …   Толковый словарь психиатрических терминов

  • Nosferatu, el vampiro — Para la palabra, véase Nosferatu (palabra). Para la banda colombiana de música, véase Nosferatu (banda). Nosferatu, eine Symphonie des Grauens Max Schreck como el conde Orlok. T …   Wikipedia Español

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»