-
1 urbanus
urbānus, a, um, adj. [urbs], of or belonging to the city or town, city-, town- (opp. rusticus; cf.: urbicus, oppidanus).I.Lit.A.Adj.:2.nostri majores non sine causā praeponebant rusticos Romanos urbanis,
Varr. R. R. 2, praef. §1: rustica et urbana vita,
id. ib. 3, 1, 1:vita (opp. rustica),
Quint. 2, 4, 24; cf. Ter. Ad. 1, 1, 17:urbani assidui cives, quos scurras vocant,
Plaut. Trin. 1, 2, 165:scurra,
id. Most. 1, 1, 14:leges,
id. Rud. 4, 3, 85:tribus,
Cic. de Or. 1, 9, 38:praetor,
Caes. B. C. 3, 20:plebes,
Sall. C. 37, 4:servitia,
id. ib. 24, 4:exercitus,
Liv. 27, 3, 9:administratio rei publicae (opp. provincialis),
Cic. Q. Fr. 1, 1, 15, § 43:res,
Plaut. Cas. 1, 13; Caes. B. G. 7, 6:motus,
id. ib. 7, 1:luxus,
Tac. A. 2, 44: praedia, land and houses, all land covered by buildings (v. praedium), Dig. 50, 16, 198; 8, 1, 1; cf. ib. 8, tit. 2:fundus,
Cato, R. R. 8, 2:rus,
Just. 31, 2:cohortes,
Dig. 25, 1, 8, § 9.—Subst.: urbā-nus, i, m., an inhabitant of a city, a city man, citizen:B.urbani fiunt rustici,
Plaut. Merc. 4, 3, 15 sq.:omnes urbani, rustici,
Cic. Fin. 2, 23, 77:sermo omnis non modo urbanorum, sed etiam rusticorum,
id. Or. 24, 81:otiosi,
Liv. 5, 20, 6:obrepere urbanis,
Plin. Ep. 9, 20, 2.—Esp., devoted to the city, fond of city life:II. A.diligere secessum, quem tu nimis urbanus es, nisi concupiscis,
Plin. Ep. 2, 17, 29.—In a good sense.1.Polished, refined, cultivated, courteous, affable, urbane (syn.:b.comis, humanus): hominem non solum sapientem, verum etiam, ut nunc loquimur urbanum,
Cic. Fam. 3, 8, 3; cf. Quint. 8, 3, 34 sq.; so Cic. Verr. 2, 1, 6, § 17.—Transf., of plants, improved, cultivated, ornamental: sunt arborum quaedam urbaniores, quas his placet nominibus distinguere. Hae mites, quae fructu atque aliqua dote umbrarumve officio humaniusjuvant, non improbe dicantur urbanae. Plin. 16, 19, 32, § 78:2.acanthi topiariae et urbanae herbae,
id. 22, 22, 34, § 76.—Of speech.a.In gen., refined, polished, elegant. nice, choice:b.in vocibus nostrorum oratorum recinit quiddam et resonat urbanius,
Cic. Brut. 46, 171:genus dicendi,
Quint. 2, 8, 4:os facile, explanatum, jucundum, urbanum, id est, in quo nulla neque rusticitas neque peregrinitas resonet,
id. 11, 3, 30:distinctior et urbanior et altior Cicero,
Tac. Or. 18.—In [p. 1935] partic., of wit, witty, humorous, facetious: urbanus homo erit, cujus multa bene dicta responsaque erunt: et qui in sermonibus, circulis, conviviis, item in contionibus, omni denique loco ridicule commodeque dicet, Domit. Mars. ap. Quint. 6, 3, 105:B.dictum per se urbanum,
id. 6, 3, 54:circumfertur Marcii Philippi velut urbanissimum factum atque dictum,
Col. 8, 16, 3:qui est in isto genere urbanissimus,
Cic. Cael. 15, 36:Romani veteres atque urbani sales,
id. Fam. 9, 15, 2:homines lauti et urbani,
id. Verr. 2, 1, 6, § 17:hic tibi comis et urbanus liberque videtur,
witty, clever, Hor. S. 1, 4, 90:urbanus coepit haberi,
id. Ep. 1, 15, 27:in senatu dicax et urbanus et bellus,
Plin. Ep. 4, 25, 3:urbanos qui illa censuerunt dicam an miseros? Dicerem urbanos, si senatum deceret urbanitas,
id. ib. 8, 6, 3.—In a bad sense, bold, forward, impudent:1.frontis ad urbanae descendi praemia,
Hor. Ep. 1, 9, 11:audacia,
Cic. Prov. Cons. 4, 8.— Adv.: urbānē (acc. to II. A.).Courteously, civilly, affably, politely, urbanely:2.severe et graviter et prisce agere, an remisse ac leniter et urbane,
Cic. Cael. 14, 33:urbanius agere,
id. ib. 15, 36: urbanissime et prudentissime adjuvit, Treb. Gallien. 14.—More freq.,
См. также в других словарях:
УРБАНИЗАЦИЯ — (франц. urbanisation, от лат. urba nus городской, urbs город), историч. процесс повышения роли городов в развитии общества, который охватывает социальнопроф., демографич. структуру населения, его образ жизни, культуру, размещение… … Философская энциклопедия
Armorial des communes du Val d'Aoste (Italie) — L armorial des communes du Val d Aoste donne les armoiries (figures et blasonnements) des communes du Val d Aoste (Italie), en français et en italien, la région étant officiellement bilingue, et en espéranto, pour une approche internationale[1].… … Wikipédia en Français
Cohors II Lingonum equitata — Activa Desde 73 hasta principios del siglo V. País Imperio romano Tipo … Wikipedia Español