-
81 rozporzą|dzić
pf — rozporzą|dzać1 impf książk. Ⅰ vi 1. (zadecydować) [sąd, sędzia] to rule; [kierownik, właściciel] to order- dyrektor rozporządził, żeby nikogo nie wpuszczać the manager ordered that nobody should enter- ustawa rozporządza, że… the law says that…2. (przekazać w testamencie) rozporządzić swoim majątkiem to dispose of one’s fortune Ⅱ rozporządzić się — rozporządzać się (używać) rozporządzić się czymś bez pozwolenia to use sth without permissionThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > rozporzą|dzić
-
82 rusz|yć
pf — rusz|ać impf Ⅰ vt 1. (wykonać ruch) to move- ruszyć ręką/nogą move one’s arm/leg- ruszać ustami to move one’s lips- nie móc ruszyć ręką ani nogą przen. to be dead tired- ruszyć głową a. konceptem to put one’s thinking cap on2. (używać) to touch- nie rusz moich rzeczy! don’t touch my things!- nie chcę ruszać tych pieniedzy I don’t want to use that money3. (zmienić położenie) to move- ruszyć kamień z miejsca to move a rock- założę się, że nie ruszysz tej skrzyni I bet you won’t be able to move that chest ⇒ poruszyć4. pot. (niepokoić) to move; to shift pot.- spróbuj tylko ruszyć dzikich lokatorów just try to move the squatters5. pot. (poruszyć problem) to touch on- lepiej nie ruszaj tej sprawy you’d better not bring up this problem ⇒ poruszyć6. (wywołać emocje) [widok, głos] to move- to mnie nie rusza it leaves me cold ⇒ poruszyćⅡ vi 1. (wyruszyć) [osoba] to set off; [samochód] to start- ruszamy o świcie we’re setting off at dawn- ruszyć komuś z pomocą to rush to help sb- ruszać do ataku to move into the attack- wody a. lody ruszyły, rzeka ruszyła the ice broke2. (zacząć funkcjonować) [budowa, kampania] to start, to be launched- fabryka ruszyła the factory started operatingⅢ ruszyć się — ruszać się 1. (wyjść, wyjechać) to stir- rzadko ruszam się z domu/z Warszawy I varely go out of the flat/leave town2. (krzątać się) to move about- był tak słaby, że ledwo się ruszał he was so weak that he could hardly move about3. (chwiać się) [liść] to stir- ząb mi się rusza one of my teeth is loose ⇒ poruszyć się4. (drgnąć) to make a move- kiedy weszliśmy, pies nawet się nie ruszył when we came in, the dog didn’t even move ⇒ poruszyć się■ ani rusz nie mogę się w tym połapać pot. I can’t make head nor tail of it- ani rusz tego załatwić there’s no way of arranging it- co (i) rusz ktoś wchodził albo wychodził pot. every now and then sb would come in or go out- sumienie go ruszyło his conscience troubled a. pricked himThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > rusz|yć
-
83 sentencjonaln|y
adj. [styl, mowa, wypowiedź] aphoristic- używać sentencjonalnej mowy to aphorizeThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > sentencjonaln|y
-
84 sięg|nąć
pf — sięg|ać2 impf (sięgnęła, sięgnęli — sięgam) 1. (wyciągnąć rękę) to reach (po coś for sth)- sięgnąć do kieszeni po chusteczkę to reach inside a. into one’s pocket for a handkerchief- sięgnął po szklankę wody he reached out for a glass of water2. (korzystać z informacji) to refer (do czegoś to sth); to use vt- sięgać do archiwów/słownika/źródeł to refer to the archives/a dictionary/sources- poetka sięga do zasobów mowy potocznej the poet uses the colloquial language3. przen. (starać się zdobyć) to strive (po coś for sth); to aspire (po coś to sth)- sięgać po władzę to strive for power- sięgać po koronę to aspire to be king- sięgnąć po władzę/koronę to take power/to crown oneself king- sportowiec ma szansę sięgnąć po złoty medal the sportsman stands a good chance of winning gold- sięgnąć po laury to win laurels4. (używać) to use vt- lekarze sięgają po nowoczesne metody terapii the doctors use the latest methods of therapy- w chwilach rozpaczy sięgała po alkohol when she was depressed she turned to drink- zbyt często sięgamy po tabletki nasenne we use sleeping pills too often- sięgnąć po pióro przen. to start writing- sięgnąć po pędzel przen. to start painting5. (dotykać) to reach vt; to come (do czegoś to sth)- broda sięgała mu pasa his beard came a. reached down to his waist- głową sięgał żyrandola he could reach a lamp with his head- sukienka sięgająca kolan a. do kolan a knee-length skirt6. (dochodzić) to reach vt, to run into- bezrobocie sięgnęło 13 procent the unemployment rate reached 13 per cent- straty firmy sięgają milionów the company’s losses run into millions- emocje sięgnęły szczytu emotions reached their peak- tereny, gdzie sięgała jego władza the territory under his jurisdiction■ ich ręce daleko a. wszędzie sięgają they are very influential, they have long arms- sięgać do kieszeni a. portfela to loosen the purse strings- sięgać po cudze a. po cudzą własność to appropriate sth- sięgać (za) wysoko a. daleko to aim high- odkąd sięgamy pamięcią a. odkąd nasza pamięć sięga from a. since time immemorial- odkąd sięgam pamięcią as far back as I can rememberThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > sięg|nąć
-
85 skut|ek
m (G skutku) effect, result (czegoś of sth)- przykre skutki uzależnienia od narkotyków the sad effects of drug addiction- zabezpieczyć coś przed skutkami trzęsienia ziemi/powodzi to protect sth against the effects of an earthquake/a flood- przynieść pożądanie skutki to have the desired effect, to produce the desired result- wywołać odwrotny skutek to have the opposite effect, to produce the opposite result- odnieść skutek [starania, zabiegi] to be successful- doprowadzić coś do skutku to carry out sth [plan]; to bring about sth [porozumienie, reformę]- dojść do skutku [spotkanie, uroczystość] to take place- nie dojść do skutku to not come off- rodzić skutki prawne Prawo [umowa, kontrakt] to have legal effect- używać czegoś z dobrym skutkiem to use sth to good effect- bez skutku to no effect, without success- próbował dwa razy, ale bez skutku he tried twice, but to no effect a. without success- z niewielkim skutkiem to little effect- skutkiem a. na skutek czegoś as a result of sth- na skutek czego, przedsiębiorstwo zbankrutowało with the result that the company went bankrupt- próbuj aż do skutku try until you succeed- dramatyczna/fatalna/nieoczekiwana w skutkach decyzja a decision with dramatic/fatal/surprising consequences- brzemienna w skutki decyzja/pomyłka a fateful decision/mistakeThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > skut|ek
-
86 używa|nie
The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > używa|nie
-
87 używan|y
The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > używan|y
-
88 wymiennie
adv. [stosować, używać, zastąpić] interchangeablyThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > wymiennie
-
89 zabr|onić
pf — zabr|aniać impf vt (zakazać) to forbid; (oficjalnie) to prohibit- lekarz zabronił mi palenia papierosów/picia kawy the doctor forbade me to smoke cigarettes/drink coffee- nauczyciel zabronił uczniom używać słowników podczas egzaminu the teacher forbade the students to use dictionaries during the exam- zabrania się wstępu osobom nieupoważnionym entry is forbidden to unauthorized persons; (tablica informacyjna) authorized entry only- pilnie potrzebne są ustawy zabraniające nieuczciwej konkurencji laws prohibiting unfair competition are urgently neededThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > zabr|onić
-
90 życi|e
n sgt 1. (proces) life- życie na ziemi life on earth- poszukiwanie form życia w kosmosie the search for life forms in the universe- wiosną budzi się życie in spring everything comes to life2. (egzystencja) life- uratować komuś życie to save sb’s life- zamach na życie cara an attempt on the tsar’s life- pożegnać się a. rozstać się z życiem to depart this life- odebrać sobie życie to take one’s (own) life- stracić życie to lose one’s life- jej syn przypłacił to życiem her son paid for it with his life- ujść z życiem to escape with one’s life- ten błąd kosztował ją życie that mistake cost her her life- oddać za kogoś/coś życie to lay down a. give one’s life for sb/sth książk.- pozostawać przy życiu to remain alive- lekarze utrzymywali pacjenta przy życiu przez dwie doby the doctors managed to keep the patient alive for two days- tylko praca trzyma go przy życiu work is the only thing that keeps him going pot. a. keeps him alive- nieliczni pasażerowie pozostali przy życiu the few surviving passengers3. (okres od narodzin do śmierci) life, lifetime- nigdy w życiu nie widziałam czegoś takiego I’ve never seen anything like it (in my life)- już za życia był postacią legendarną he was a legend in his own lifetime- za życia babci to było nie do pomyślenia it was unthinkable in grandma’s time- kalendarium życia poety significant dates in the poet’s life- całe swoje dorosłe życie spędził w tym mieście he spent his entire adult life in this town- cieszyć się życiem to enjoy life- używać życia to live life to the full- ułożyć sobie życie na nowo to make a new life for oneself- nadawać sens czyjemuś życiu to give sb’s life meaning- styl życia a lifestyle, a way of life- szkoła przystosowuje dzieci do życia the purpose of a school is to adjust children to social life- życie duchowe/seksualne/zawodowe sb’s spiritual/sex/working life- wtrącać się w czyjeś życie to interfere in sb’s affairs a. life- urządzić sobie życie to arrange one’s life- mieć łatwe/trudne życie to have an easy/a hard life- życie go nie rozpieszcza his life is not all roses4. (utrzymanie) living- zarabiać na życie to earn a living, to make one’s living- zarabia na życie malowaniem portretów he makes his living painting portraits- poziom życia the standard of living, living standards- ludzie pozbawieni środków do życia people deprived of a means of livelihood- ledwo mu starcza na życie he barely has enough to live on- życie w stolicy jest bardzo drogie life in the capital is very expensive- pieniądze na życie housekeeping (money)5. (rzeczywistość) (real) life- tak jest w teorii, ale nie w życiu that’s how it is in theory, but not in practice a. real life- zupełnie nie zna życia he’s totally inexperienced- historia z życia wzięta a true-life story6. (witalność) life, energy- być pełnym życia to be full of life a. vigour- tryskać życiem to be bursting with energy- z życiem, panowie! look lively, men! pot.7. (ruch) life- miasto od świtu tętni a. kipi życiem the city pulsates with life from the crack of dawn- po latach zastoju życie budzi się w tutejszych miasteczkach after years of stagnation the local villages are coming (back) to life8. (środowisko) life- poznać życie mieszkańców/szlachty to learn about the life of the locals/nobility- życie publiczne/społeczne/kulturalne public/social/cultural life9 (funkcjonowanie) life- średni czas życia samochodu the average life of a car- państwo nie może utrzymywać przy życiu nierentownych przedsiębiorstw the state can’t keep unprofitable companies alive- □ nocne życie miasta the city’s nightlife- życie intymne sb’s love life- życie osobiste a. prywatne private life- życie wieczne Relig. eternal a. everlasting life- brać życie lekko to be light-hearted- brać życie na serio a. patrzeć poważnie na życie to take life seriously- być bez życia to be lifeless- być czyimś życiem książk. to be sb’s life- być nie do życia (być słabym) to be half dead a. more dead than alive; (być niezaradnym) to not be cut out for this life a. world; (o mieście) to be impossible a. hard to live in- dać komuś życie książk. to give sb the gift of life- dać znak życia (napisać list) to drop a line- darować komuś życie książk. to spare sb’s life- jeśli ci życie miłe książk. if you value your life- w szkole nie miał życia, koledzy go szykanowali pot. he had a hard a. tough time at school, he was bullied all the time- mężczyzna/kobieta mojego życia the man/woman in my life- mieć święte życie to live a. lead the life of Riley pot.- mieć własne życie to have a life of one’s own, to live one’s own life- ma życie usłane różami his life is a bed of roses- nie zaznać a. zakosztować życia to not taste life- póki życia przest. until a. to the end of one’s days- przypłacić a. okupić coś życiem książk. to pay for sth with one’s life, to lay down a. give one’s life for sth- samo życie that’s life, such is life- sprawa a. kwestia życia i śmierci a matter of life and death- szkoła życia książk. school of hard knocks- tchnąć w coś życie książk. to breathe (new) life into sth- usunąć się z czyjegoś życia książk. to part company with sb- wchodzić w życie [młodzież, nastolatek] to leave home; [ustawa, przepis] to come into a. to take effect- wprowadzić a. wcielić coś w życie to bring a. put sth into effect- złamać sobie/komuś życie to make one’s/sb’s life a misery- życie się ledwie w nim kołacze he’s ready to give up the ghostThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > życi|e
-
91 użyć
vt pf→ używać -
92 konsumować konsum·ować
-uję, -ujesz; pf s-vt(= jeść, używać) to consume -
93 eksploatować
-
94 przeklinać
przeklinać (-am) < przekląć> (przeklnę) v/t verfluchen, verdammen; (używać przekleństw) fluchen -
95 stosować
stosować < zastosować> (-uję) metody, przemoc, leczenie anwenden; (używać) verwenden; krem benutzen; -
96 zastosować
zastosować pf →LINK="stosować" stosowaćstosować < zastosować> (-uję) metody, przemoc, leczenie anwenden; (używać) verwenden; krem benutzen; -
97 konsumować
konsumować [kɔw̃sumɔvaʨ̑] < perf s->vt ( oficj)1) ( jeść) konsumieren, verzehren2) ( używać) konsumieren, verbrauchen -
98 korzystać
-
99 oszczędnie
oszczędnie [ɔʃʧ̑ɛndɲɛ] adv -
100 posługiwać się
posługiwać się [pɔswugivaʨ̑ ɕɛ] < perf posłużyć się>vr1) ( używać jako narzędzia)\posługiwać się czymś sich +akk einer S. +gen bedienen2) ( wyręczać się)\posługiwać się kimś sich +akk jds bedienen, jdn benutzen
См. также в других словарях:
używać — {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk VIIIa, używaćam, używaća, używaćają, używaćany {{/stl 8}}– użyć {{/stl 13}}{{stl 8}}dk IIIc, użyję, użyje, użyty {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} stosować coś, użytkować, posługiwać się … Langenscheidt Polski wyjaśnień
używać — 1. pot. Użyć jak pies w studni «nie zaznać niczego dobrego, źle spędzić czas»: – Ale Tomek! Tomek używa też jak pies w studni! Ho! Ho! Ho! – zaczął się znowu śmiać wujek. – On dopiero ma tam za swoje! H. Ożogowska, Dziewczyna. 2. Używać sobie na… … Słownik frazeologiczny
używać – użyć świata [życia] — {{/stl 13}}{{stl 7}} korzystać w pełni z uroków życia, prowadzićżycie pełne przyjemności, zgodne z własnymi upodobaniami : {{/stl 7}}{{stl 10}}Używaj świata, póki jesteś młody. Trzeba używać życia, kiedy jest się młodym i zdrowym. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
używać – użyć [poużywać] sobie — {{/stl 13}}{{stl 8}}{na kimś} {{/stl 8}}{{stl 7}} dokuczać komuś, być złośliwym w stosunku do kogoś, wyżywać się na kimś : {{/stl 7}}{{stl 10}}Jak już sobie na mnie poużywałeś, to pozwól, że i ja powiem swoje. Używali sobie na nim wszyscy, bo nie … Langenscheidt Polski wyjaśnień
używać — → użyć … Słownik języka polskiego
użyć — dk Xa, użyję, użyjesz, użyj, użył, użyty używać ndk I, użyćam, użyćasz, użyćają, użyćaj, użyćał, użyćany 1. «posłużyć się czymś, zastosować coś jako środek, narzędzie; zużytkować» Nieumiejętnie czegoś używać. Używać czegoś do pracy, na co dzień,… … Słownik języka polskiego
Господские праздники — Иисус. Раннехристианская фреска в римских катакомбах Господские праздники (также … Википедия
użyć — 1. pot. Użyć jak pies w studni «nie zaznać niczego dobrego, źle spędzić czas»: – Ale Tomek! Tomek używa też jak pies w studni! Ho! Ho! Ho! – zaczął się znowu śmiać wujek. – On dopiero ma tam za swoje! H. Ożogowska, Dziewczyna. 2. Używać sobie na… … Słownik frazeologiczny
słowo — 1. przestarz. Być (z kimś) po słowie «być (z kimś) zaręczonym»: – Żeni się pan? – Tak, po słowie jesteśmy. I. Newerly, Pamiątka. 2. Chwytać, łapać kogoś za słowa (słówka) «zwracać złośliwie uwagę na formę wypowiedzi, nie na jej treść, dopatrywać… … Słownik frazeologiczny
brać — I ndk IX, biorę, bierzesz, bierz, brał, brany 1. «ujmować, chwytać, obejmować ręką, oburącz (także narządem chwytnym, np. u zwierząt, albo narzędziem); przystosowywać do niesienia, trzymania» Brać co palcami, ręką, zębami, łyżką, widelcem, łopatą … Słownik języka polskiego
mocny — mocnyni, mocnyniejszy 1. «odznaczający się (dużą) siłą, mocą; znamionujący siłę, moc; silny, potężny, krzepki, energiczny» Mocny mężczyzna. Mocna kobieta. Mocne zwierzę. Mocna budowa ciała. Mocny uścisk dłoni. Wołać mocnym głosem. ∆ jęz. Syla … Słownik języka polskiego