-
1 timor
timor, ōris, m. (timeo), die Furcht, Befürchtung, Besorgnis, bisw. auch Furchtsamkeit, Schüchternheit (Ggstz. animus [Mut], fortitudo [Entschlossenheit], audacia, fiducia), I) eig.: a) im allg., verb. metus ac timor, feige Furcht, Cic. Verr. 4, 41: timor anxius, Verg.: caecus, Cic. u. Phaedr.: externus = vor einem auswärtigen Feinde, Liv.: maestus, Verg.: pavidus, Ov.: solitus, Ov.: vanus, Liv.: virgineus, Ov. – timore aeger, Tac.: timore vacuus, Cic.: prae timore (vor F.), Plaut.: propter timorem, aus F., Caes.: timoris causā, Caes.: hoc timore, quo timore, aus F. davor, Caes. – m. ab (vor) u. Abl., a principibus suis, Liv. 45, 26, 7. – m. de (in betreff) u. Abl., timor de illo meus, Brut. in Cic. ep.: de nobis, Brut. et Cass. in Cic. ep. – m. pro (für) u. Abl., pro me, Verg. Aen. 6, 352. – m. obj. Genet. (= vor, wegen), zB. belli Parthici, Caes.: poenae, Caes.: mortis, Ov.: externi hostis, Hirt. b.G. (vgl. unten mit Verben). – timor omnis abesto quod superest (in bezug auf das, was noch weiter zu tun ist), Verg.: postquam timor sibi cuique futurae inopiae abiit, Liv.: omnem timorem abicere, Cic.: pedibus timor addidit alas, Verg.: afficere alqm maximo od. summo timore (v. einem Umstand), Brut. et Cass. in Cic. ep. u. Cic.: auges tu mihi timorem, Caecin. in Cic. ep. (u. so verum ea non animum eius augebant, sed timorem, Cic.): colligere se ex maximo timore, Caes.: convertere se aliquando ad timorem, Cic.: dare alqm in timorem dolis atque mendaciis, Plaut.: hominibus perturbatis inanem religionem timoremque deicere, die bestürzten M. von ihrer abergläubischen Furcht befreien, Cic.: dempto timore, Liv.: omni timore deposito, Brut. in Cic. ep. (vgl. deposito pariter cum veste timore, Ov.): timorem si quem habetis deponite, Cic.: hunc mihi timorem eripe, Cic.: neque tanti sum animi, ut etc.... neque tanti timoris, ut etc., ich bin weder so tollkühn, daß usw.... noch so feig, daß usw., Caes.: causa haec fuit timoris, Caecin. in Cic. ep.: scis Domitio comitiorum diem timori esse, Cael. in Cic. ep.: gaudet tamen esse timori tam magno populis, so große F. einflöße, Lucan.: u. so militibus ita timori fuit, ut etc., Vopisc.: tanto apud orientales populos timori mulierem fuisse, ut etc.,Treb. Poll.: tamen in magno timore sum, Cic.: cuius rei tanto in timore fui, ut etc., Lentul. in Cic. ep.: ea (aestas) quae sequitur magno est in timore, für den nächsten (Sommer) fürchtet man desto mehr, Cic.: quo minore essent timore, damit sie desto geringere F. hätten (= zu ihrer größeren Beruhigung), Caes.: timore poenae exterreri (exterritus), Caes.: quae (res) mihi quoque facit timorem, Planc. in Cic. ep. (vgl. unten mit ne): quo sola timorem ferre modo posses? Ov.: itaque non solum spem in eo habebant maximam, sed etiam timorem, quod et obesse plurimum et prodesse poterat, Nep.: tantus eo facto timor incessit, ut etc., Caes.: magnus omnium incessit timor animos, Caes.: quia belli magni timor impendet, Cic.: timor incutitur aut ex ipsorum periculis aut ex communibus, Cic.: inicere timorem Parthis, Cic., bonis omnibus, Cic.: inicere multitudini magnum timorem, Nep.: equitatum omnibus locis iniciendi timoris causā ostentare, Caes.: hoc primum in luco nova res oblata timorem leniit, Verg.: suorum timorem consolatione et ratione minuebat, Auct. b. Alex.: maestum timorem mittite (laßt fahren), Verg.: tantus subito timor omnem exercitum occupavit, ut etc., Caes.: stupidi timore obmutuerunt, Cornif. rhet.: animus timore obstupuit, Ter.: omitte timorem, fürchte dich nicht, Cic.: pelle (verscheuche) timorem, Verg.: percelli (perculsus) timore, Cic.: perfundi vano timore, Liv.: perterreri (perterritus) timore, Caes.: pone (lege ab) timorem, Ov.: sic omnino animos timor praeoccupaverat, ut etc., Caes.: timor praepedit dicta linguae, Plaut.: proponi alci ad timorem, Cic.: recreare se ex magno timore, Cic., se paulum ab illo timore, Auct. b. Alex.: quem timorem Caesaris adventus sustulit, Caes. (u. so repentinae incursionis timore sublato, Caes.): timore torpeo, Plaut.: quae (nefaria Catonis promulgatio) animos a minore cura ad summum timorem traduceret, Cic.: versari in timore ruinae (wegen des Einsturzes), Cic.: summam in sollicitudinem ac timorem Parthici belli provincia cum venisset, Caes.: cum timore aut vana spe vivere, Cael. in Cic. ep.: timoris suspicionem vitare, Caes.: cum maior a Romanis metus timorem a principibus suis vicisset, Liv.: quorum gressus vinxerat (gelähmt hatte) timor, Amm. – m. folg. ne u. Konj., timor patribus incessit, ne civitatem vis aliqua externa adoriretur, Liv. 1, 17, 4: ubi timor est, ne autumnalis satio hiemis gelicidiis peruratur, Colum. 11, 3, 63: maria aspera iuro non ullum pro me tantum cepisse timorem, ne etc., Verg. Aen. 6, 351 sqq.: quam ut (locus insignis memoriā cladis) timorem faciat, ne qua terra sit nefasta victoriae suae, Liv. 6, 28, 8. – m. folg. Infin., afflictumque fuit tantus adire timor, Ov. trist, 1, 8, 12: unde mare et terras ipsi mihi saepe videre fit timor, kommt mich F. an, Ov. met. 2, 65. – m. folg. Acc. u. Infin., in timore civitas fuit obsides captivosque Poenorum ea moliri, Liv. 32, 26, 16: sed vincit utilitas plerumque, cum subest ille timor eā neglectā ne dignitatem quidem posse retineri, Cic. de or. 2, 334: haud dubius timor incessit animos consilia sua emanasse, Liv. 7, 39, 4. – Plur. timores, Befürchtungen, multi et varii timores, Liv.: cui, quia privato sunt oppositi timores, dantur imperia, Cic.: molestiae, laetitiae, timores similiter omnium mentes pervagantur, Cic.: mentemque lymphatam Mareotico redegit in veros timores Caesar, Hor. (u. so oft bei Dichtern, s. Neue-Wagener Formenl.3 1, 650. – Personif., Timor (Sohn des Äther u. der Erde, Hyg. fab. praef. in. p. 2 M.). Hor. carm. 3, 1, 37: ater, Verg. Aen. 9, 719: Plur., consternati Timores, Ov. met. 12, 60. – b) die religiöse Scheu, divûm, Lucr. 5, 1221 (1223): deorum, religiöser Aberglaube (griech. δεισιδαιμονία), Hor. sat. 2, 3, 295: sacer, Sil. 3, 31: primus in orbe deos fecit timor, Stat. Theb. 3, 661. – II) meton.: a) (wie φόβος) was Furcht macht, der Schrecken, Cacus Aventinae timor atque infamia silvae, Ov.: aquilo raptae timor Orithyiae, Prop.: magnus uterque timor latronibus, Hor. (aber quin [animal] et medetur huic timori = aber es heilt auch die Furcht vor denselben [vor diesen Krankheiten], Plin. 8, 119). – b) der Gegenstand der zärtlichen Besorgnis, tot gracili ligno complexa timores, Stat. silv. 3, 2, 80. – / Archaist. Nbf. timōs, ōris, m., Naev. tr. 43; vgl. Non. 487, 6.
-
2 timor
timor, ōris, m. (timeo), die Furcht, Befürchtung, Besorgnis, bisw. auch Furchtsamkeit, Schüchternheit (Ggstz. animus [Mut], fortitudo [Entschlossenheit], audacia, fiducia), I) eig.: a) im allg., verb. metus ac timor, feige Furcht, Cic. Verr. 4, 41: timor anxius, Verg.: caecus, Cic. u. Phaedr.: externus = vor einem auswärtigen Feinde, Liv.: maestus, Verg.: pavidus, Ov.: solitus, Ov.: vanus, Liv.: virgineus, Ov. – timore aeger, Tac.: timore vacuus, Cic.: prae timore (vor F.), Plaut.: propter timorem, aus F., Caes.: timoris causā, Caes.: hoc timore, quo timore, aus F. davor, Caes. – m. ab (vor) u. Abl., a principibus suis, Liv. 45, 26, 7. – m. de (in betreff) u. Abl., timor de illo meus, Brut. in Cic. ep.: de nobis, Brut. et Cass. in Cic. ep. – m. pro (für) u. Abl., pro me, Verg. Aen. 6, 352. – m. obj. Genet. (= vor, wegen), zB. belli Parthici, Caes.: poenae, Caes.: mortis, Ov.: externi hostis, Hirt. b.G. (vgl. unten mit Verben). – timor omnis abesto quod superest (in bezug auf das, was noch weiter zu tun ist), Verg.: postquam timor sibi cuique futurae inopiae abiit, Liv.: omnem timorem abicere, Cic.: pedibus timor addidit alas, Verg.: afficere alqm maximo od. summo timore (v. einem Umstand), Brut. et Cass. in Cic. ep. u. Cic.: auges tu mihi timorem, Caecin. in Cic. ep. (u. so verum ea non animum eius augebant, sed timorem, Cic.): colligere se ex maximo————timore, Caes.: convertere se aliquando ad timorem, Cic.: dare alqm in timorem dolis atque mendaciis, Plaut.: hominibus perturbatis inanem religionem timoremque deicere, die bestürzten M. von ihrer abergläubischen Furcht befreien, Cic.: dempto timore, Liv.: omni timore deposito, Brut. in Cic. ep. (vgl. deposito pariter cum veste timore, Ov.): timorem si quem habetis deponite, Cic.: hunc mihi timorem eripe, Cic.: neque tanti sum animi, ut etc.... neque tanti timoris, ut etc., ich bin weder so tollkühn, daß usw.... noch so feig, daß usw., Caes.: causa haec fuit timoris, Caecin. in Cic. ep.: scis Domitio comitiorum diem timori esse, Cael. in Cic. ep.: gaudet tamen esse timori tam magno populis, so große F. einflöße, Lucan.: u. so militibus ita timori fuit, ut etc., Vopisc.: tanto apud orientales populos timori mulierem fuisse, ut etc.,Treb. Poll.: tamen in magno timore sum, Cic.: cuius rei tanto in timore fui, ut etc., Lentul. in Cic. ep.: ea (aestas) quae sequitur magno est in timore, für den nächsten (Sommer) fürchtet man desto mehr, Cic.: quo minore essent timore, damit sie desto geringere F. hätten (= zu ihrer größeren Beruhigung), Caes.: timore poenae exterreri (exterritus), Caes.: quae (res) mihi quoque facit timorem, Planc. in Cic. ep. (vgl. unten mit ne): quo sola timorem ferre modo posses? Ov.: itaque non solum spem in eo habebant maximam, sed etiam timorem, quod et obesse pluri-————mum et prodesse poterat, Nep.: tantus eo facto timor incessit, ut etc., Caes.: magnus omnium incessit timor animos, Caes.: quia belli magni timor impendet, Cic.: timor incutitur aut ex ipsorum periculis aut ex communibus, Cic.: inicere timorem Parthis, Cic., bonis omnibus, Cic.: inicere multitudini magnum timorem, Nep.: equitatum omnibus locis iniciendi timoris causā ostentare, Caes.: hoc primum in luco nova res oblata timorem leniit, Verg.: suorum timorem consolatione et ratione minuebat, Auct. b. Alex.: maestum timorem mittite (laßt fahren), Verg.: tantus subito timor omnem exercitum occupavit, ut etc., Caes.: stupidi timore obmutuerunt, Cornif. rhet.: animus timore obstupuit, Ter.: omitte timorem, fürchte dich nicht, Cic.: pelle (verscheuche) timorem, Verg.: percelli (perculsus) timore, Cic.: perfundi vano timore, Liv.: perterreri (perterritus) timore, Caes.: pone (lege ab) timorem, Ov.: sic omnino animos timor praeoccupaverat, ut etc., Caes.: timor praepedit dicta linguae, Plaut.: proponi alci ad timorem, Cic.: recreare se ex magno timore, Cic., se paulum ab illo timore, Auct. b. Alex.: quem timorem Caesaris adventus sustulit, Caes. (u. so repentinae incursionis timore sublato, Caes.): timore torpeo, Plaut.: quae (nefaria Catonis promulgatio) animos a minore cura ad summum timorem traduceret, Cic.: versari in timore ruinae (wegen des Einsturzes), Cic.: summam in sollicitudi-————nem ac timorem Parthici belli provincia cum venisset, Caes.: cum timore aut vana spe vivere, Cael. in Cic. ep.: timoris suspicionem vitare, Caes.: cum maior a Romanis metus timorem a principibus suis vicisset, Liv.: quorum gressus vinxerat (gelähmt hatte) timor, Amm. – m. folg. ne u. Konj., timor patribus incessit, ne civitatem vis aliqua externa adoriretur, Liv. 1, 17, 4: ubi timor est, ne autumnalis satio hiemis gelicidiis peruratur, Colum. 11, 3, 63: maria aspera iuro non ullum pro me tantum cepisse timorem, ne etc., Verg. Aen. 6, 351 sqq.: quam ut (locus insignis memoriā cladis) timorem faciat, ne qua terra sit nefasta victoriae suae, Liv. 6, 28, 8. – m. folg. Infin., afflictumque fuit tantus adire timor, Ov. trist, 1, 8, 12: unde mare et terras ipsi mihi saepe videre fit timor, kommt mich F. an, Ov. met. 2, 65. – m. folg. Acc. u. Infin., in timore civitas fuit obsides captivosque Poenorum ea moliri, Liv. 32, 26, 16: sed vincit utilitas plerumque, cum subest ille timor eā neglectā ne dignitatem quidem posse retineri, Cic. de or. 2, 334: haud dubius timor incessit animos consilia sua emanasse, Liv. 7, 39, 4. – Plur. timores, Befürchtungen, multi et varii timores, Liv.: cui, quia privato sunt oppositi timores, dantur imperia, Cic.: molestiae, laetitiae, timores similiter omnium mentes pervagantur, Cic.: mentemque lymphatam Mareotico redegit in veros timores Caesar, Hor. (u. so oft bei Dichtern, s. Neue-Wagener For-————menl.3 1, 650. – Personif., Timor (Sohn des Äther u. der Erde, Hyg. fab. praef. in. p. 2 M.). Hor. carm. 3, 1, 37: ater, Verg. Aen. 9, 719: Plur., consternati Timores, Ov. met. 12, 60. – b) die religiöse Scheu, divûm, Lucr. 5, 1221 (1223): deorum, religiöser Aberglaube (griech. δεισιδαιμονία), Hor. sat. 2, 3, 295: sacer, Sil. 3, 31: primus in orbe deos fecit timor, Stat. Theb. 3, 661. – II) meton.: a) (wie φόβος) was Furcht macht, der Schrecken, Cacus Aventinae timor atque infamia silvae, Ov.: aquilo raptae timor Orithyiae, Prop.: magnus uterque timor latronibus, Hor. (aber quin [animal] et medetur huic timori = aber es heilt auch die Furcht vor denselben [vor diesen Krankheiten], Plin. 8, 119). – b) der Gegenstand der zärtlichen Besorgnis, tot gracili ligno complexa timores, Stat. silv. 3, 2, 80. – ⇒ Archaist. Nbf. timōs, ōris, m., Naev. tr. 43; vgl. Non. 487, 6. -
3 timor
I.Lit., fear, dread, apprehension, alarm, anxiety (cf.:B. II.metus, horror, formido, timiditas, pavor): definiunt timorem metum mali appropinquantis,
Cic. Tusc. 4, 8, 19:metus ac timor,
id. Verr. 2, 4, 19, § 41:timor praepedit dicta linguae,
Plaut. Cas. 3, 5, 25:timore torpeo,
id. Truc. 4, 3, 50:prae timore in genua concidit,
id. Rud. 1, 2, 85; id. Cist. 4, 2, 45:in timorem dabo militarem advenam,
id. Ps. 4, 1, 19:animus timore Obstipuit,
Ter. Ad. 4, 4, 4:magno timore sum,
Cic. Att. 5, 14, 2; id. Fin. 2, 10, 30:cruciatu timoris angi,
id. Off. 2, 7, 25: amici nostri, timore de nobis [p. 1873] afficiuntur, id. Fam. 11, 2, 3:res quae mihi facit timorem,
id. ib. 10, 18, 2:timore perterritus,
id. Div. 1, 28, 58; so Caes. B. G. 1, 22; 1, 23:huc accedit summus timor,
Cic. Rosc. Am. 4, 9:haec sunt in judicum animis... oratione molienda, amor, odium... spes, laetitia, timor, molestia,
id. de Or. 2, 51, 206:timor incutitur ex ipsorum periculis,
id. ib. 2, 51, 209:timor omnem exercitum occupavit,
Caes. B. G. 1, 39; cf. Cic. Rep. 1, 16, 25:Parthis timor injectus est,
id. Att. 5, 20, 3; id. Agr. 1, 8, 23; Caes. B. G. 7, 55:alicui timorem deicere,
Cic. Rep. 1, 15, 24:hunc mihi timorem eripe,
id. Cat. 1, 7, 18:ades animo et omitte timorem,
id. Rep. 6, 10, 10:timorem abicere,
id. Fam. 11, 21, 4:timore sublato,
Caes. B. G. 6, 23; cf.: omni timore deposito, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 23, 1:ut se ex maximo timore colligerent,
Caes. B. C. 3, 65:ea (aestas), quae sequitur, magno est in timore,
i. e. occasions great apprehension, Cic. Fam. 2, 10, 4:numquam fidele consilium daturus timor,
Sen. Ben. 7, 26, 5. — With ne:ubi timor est, ne auctumnalis satio hiemis gelicidiis peruratur,
Col. 11, 3, 63; so Verg. A. 6, 352; Liv. 6, 28, 8.—With acc. and inf.:in timore civitas fuit, obsides captivosque Poenorum ea moliri,
Liv. 32, 26, 16:subest ille timor ne dignitatem quidem posse retineri,
Cic. de Or. 2, 82, 334.— With in and abl.:cum major a Romanis metus timorem a principibus suis vicisset,
Liv. 45, 26, 7.—With gen. of the thing feared:belli magni timor impendet,
Cic. Fam. 2, 7, 4; so,vituperationis non injustae,
id. Rep. 5, 4,:repentinae incursionis,
Caes. B. G. 6, 23:mortis,
Lucr. 5, 1180; Ov. M. 7, 604.—In plur., Cic. Rep. 1, 44, 68; Lucr. 2, 45; 5, 46; Cat. 64, 99; Hor. C. 1, 37, 15; id. Ep. 1, 4, 12.—Poet., transf.A.In a good sense, awe, reverence, veneration:B.divum,
Lucr. 5, 1223:quod hominibus perturbatis inanem religionem timoremque dejecerat,
Cic. Rep. 1, 15, 24:deorum,
Hor. S. 2, 3, 295:sacer,
Sil. 3, 31:primus in orbe deos fecit timor,
Stat. Th. 3, 661.—An object that excites fear, a terror:C.audaci tu timor esse potes,
Prop. 3, 7, 28 (4, 6, 70):Cacus Aventinae timor,
Ov. F. 1, 551; cf. id. M. 3, 291; 10, 29; 12, 612:magnus uterque timor latronibus,
Hor. S. 1, 4, 67; Plin. 8, 32, 50, § 119. —An object for which anxiety is felt ( poet.):ratis, tot gracili ligno complexa timores,
Stat. S. 3, 2, 80. -
4 navus
nāvus, a, um [одного корня с ignavus ]1) ревностный, старательный, усердный, деятельный (homo n. et industrius C); прилежный, тщательный (rudimenta Sil; opera VP)2) придающий силы ( timor Sil) -
5 navus
nāvus (gnāvus), a, um, regsam, rührig, betriebsam, tätig, v. Pers., Cic. u.a.: verb. navus et industrius, Cic.: navus in malitia (im Bösen), Liv.: Compar., hostium naviores, Iul. Val. 1, 41 ed. Paris.: in inquirendis gnaviores quam in componendis, Amm. 26, 4, 4. – übtr., v. Lebl., opera, Vell.: u. poet. timor, Sil.
-
6 navus
nāvus (gnāvus), a, um, regsam, rührig, betriebsam, tätig, v. Pers., Cic. u.a.: verb. navus et industrius, Cic.: navus in malitia (im Bösen), Liv.: Compar., hostium naviores, Iul. Val. 1, 41 ed. Paris.: in inquirendis gnaviores quam in componendis, Amm. 26, 4, 4. – übtr., v. Lebl., opera, Vell.: u. poet. timor, Sil. -
7 timos
I.Lit., fear, dread, apprehension, alarm, anxiety (cf.:B. II.metus, horror, formido, timiditas, pavor): definiunt timorem metum mali appropinquantis,
Cic. Tusc. 4, 8, 19:metus ac timor,
id. Verr. 2, 4, 19, § 41:timor praepedit dicta linguae,
Plaut. Cas. 3, 5, 25:timore torpeo,
id. Truc. 4, 3, 50:prae timore in genua concidit,
id. Rud. 1, 2, 85; id. Cist. 4, 2, 45:in timorem dabo militarem advenam,
id. Ps. 4, 1, 19:animus timore Obstipuit,
Ter. Ad. 4, 4, 4:magno timore sum,
Cic. Att. 5, 14, 2; id. Fin. 2, 10, 30:cruciatu timoris angi,
id. Off. 2, 7, 25: amici nostri, timore de nobis [p. 1873] afficiuntur, id. Fam. 11, 2, 3:res quae mihi facit timorem,
id. ib. 10, 18, 2:timore perterritus,
id. Div. 1, 28, 58; so Caes. B. G. 1, 22; 1, 23:huc accedit summus timor,
Cic. Rosc. Am. 4, 9:haec sunt in judicum animis... oratione molienda, amor, odium... spes, laetitia, timor, molestia,
id. de Or. 2, 51, 206:timor incutitur ex ipsorum periculis,
id. ib. 2, 51, 209:timor omnem exercitum occupavit,
Caes. B. G. 1, 39; cf. Cic. Rep. 1, 16, 25:Parthis timor injectus est,
id. Att. 5, 20, 3; id. Agr. 1, 8, 23; Caes. B. G. 7, 55:alicui timorem deicere,
Cic. Rep. 1, 15, 24:hunc mihi timorem eripe,
id. Cat. 1, 7, 18:ades animo et omitte timorem,
id. Rep. 6, 10, 10:timorem abicere,
id. Fam. 11, 21, 4:timore sublato,
Caes. B. G. 6, 23; cf.: omni timore deposito, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 23, 1:ut se ex maximo timore colligerent,
Caes. B. C. 3, 65:ea (aestas), quae sequitur, magno est in timore,
i. e. occasions great apprehension, Cic. Fam. 2, 10, 4:numquam fidele consilium daturus timor,
Sen. Ben. 7, 26, 5. — With ne:ubi timor est, ne auctumnalis satio hiemis gelicidiis peruratur,
Col. 11, 3, 63; so Verg. A. 6, 352; Liv. 6, 28, 8.—With acc. and inf.:in timore civitas fuit, obsides captivosque Poenorum ea moliri,
Liv. 32, 26, 16:subest ille timor ne dignitatem quidem posse retineri,
Cic. de Or. 2, 82, 334.— With in and abl.:cum major a Romanis metus timorem a principibus suis vicisset,
Liv. 45, 26, 7.—With gen. of the thing feared:belli magni timor impendet,
Cic. Fam. 2, 7, 4; so,vituperationis non injustae,
id. Rep. 5, 4,:repentinae incursionis,
Caes. B. G. 6, 23:mortis,
Lucr. 5, 1180; Ov. M. 7, 604.—In plur., Cic. Rep. 1, 44, 68; Lucr. 2, 45; 5, 46; Cat. 64, 99; Hor. C. 1, 37, 15; id. Ep. 1, 4, 12.—Poet., transf.A.In a good sense, awe, reverence, veneration:B.divum,
Lucr. 5, 1223:quod hominibus perturbatis inanem religionem timoremque dejecerat,
Cic. Rep. 1, 15, 24:deorum,
Hor. S. 2, 3, 295:sacer,
Sil. 3, 31:primus in orbe deos fecit timor,
Stat. Th. 3, 661.—An object that excites fear, a terror:C.audaci tu timor esse potes,
Prop. 3, 7, 28 (4, 6, 70):Cacus Aventinae timor,
Ov. F. 1, 551; cf. id. M. 3, 291; 10, 29; 12, 612:magnus uterque timor latronibus,
Hor. S. 1, 4, 67; Plin. 8, 32, 50, § 119. —An object for which anxiety is felt ( poet.):ratis, tot gracili ligno complexa timores,
Stat. S. 3, 2, 80. -
8 Pavor
păvor (old nom. pavos, Naev. ap. Non. 487, 8; Fragm. Trag. 45 Rib.; Pac. ap. Cic. Or. 46, 155; Fragm. Trag. v. 82 Rib.; B. and K. read pavor), ōris, m. [paveo], a trembling, quaking, throbbing, panting with fear, desire, joy, etc., anxiety, fear, dread, alarm, etc. (perh. not used by Cic.; syn.: metus, timor, tremor): pavorem, metum mentem loco moventem;(β).ex quo illud Enni: tum pavor sapientiam omnem mi exanimato expectorat,
Cic. Tusc. 4, 8, 19 (this verse of Ennius is also cited in Cic. de Or. 3, 38, 154; cf. also Enn. p. 96 Vahl., and Trag. Rel. p. 17 Rib.):hic exsultat enim pavor ac metus,
Lucr. 3, 141; Hirt. B. G. 8, 13, 3:tantus terror pavorque omnes occupavit, ut, etc.,
Liv. 24, 20:pavor ceperat milites ne, etc.,
id. 24, 42:pavorem inicere,
id. 28, 3:incutere,
id. 27, 42; Verg. G. 1, 331:pavorem deponere,
Ov. M. 10, 117:pellere,
Luc. 7, 732:lenire,
Sil. 8, 77.—Of expectant or joyful trembling:cum spes arrectae juvenum, exsultantiaque haurit Corda pavor pulsans,
Verg. G. 3, 106; id. A. 5, 138:laeto pavore proditus,
Sil. 16, 432.—Of religious fear, awe, Sil. 3, 691:pavor aquae,
dread of water, hydrophobia, Plin. 25, 2, 6, § 17; 29, 5, 32, § 98 (in Cels. 5, 27, 2, aquae timor; Gr. hudrophobia).—Plur.:II.venia est tantorum danda pavorum,
Luc. 1, 521; Val. Fl. 7, 147:contra formidines pavoresque,
Plin. 28, 8, 29, § 115:repentini,
id. 32, 10, 48, § 137:nocturni,
id. 28, 8, 27, § 98; Tac. H. 4, 38; 2, 76.—Păvor, personified, the god of fear, Liv. 1, 27; Lact. 1, 20; Val. Fl. 1, 799; v. pallor fin.—His priests are called Pavorii, Serv. Verg. A. 8, 285. -
9 pavor
păvor (old nom. pavos, Naev. ap. Non. 487, 8; Fragm. Trag. 45 Rib.; Pac. ap. Cic. Or. 46, 155; Fragm. Trag. v. 82 Rib.; B. and K. read pavor), ōris, m. [paveo], a trembling, quaking, throbbing, panting with fear, desire, joy, etc., anxiety, fear, dread, alarm, etc. (perh. not used by Cic.; syn.: metus, timor, tremor): pavorem, metum mentem loco moventem;(β).ex quo illud Enni: tum pavor sapientiam omnem mi exanimato expectorat,
Cic. Tusc. 4, 8, 19 (this verse of Ennius is also cited in Cic. de Or. 3, 38, 154; cf. also Enn. p. 96 Vahl., and Trag. Rel. p. 17 Rib.):hic exsultat enim pavor ac metus,
Lucr. 3, 141; Hirt. B. G. 8, 13, 3:tantus terror pavorque omnes occupavit, ut, etc.,
Liv. 24, 20:pavor ceperat milites ne, etc.,
id. 24, 42:pavorem inicere,
id. 28, 3:incutere,
id. 27, 42; Verg. G. 1, 331:pavorem deponere,
Ov. M. 10, 117:pellere,
Luc. 7, 732:lenire,
Sil. 8, 77.—Of expectant or joyful trembling:cum spes arrectae juvenum, exsultantiaque haurit Corda pavor pulsans,
Verg. G. 3, 106; id. A. 5, 138:laeto pavore proditus,
Sil. 16, 432.—Of religious fear, awe, Sil. 3, 691:pavor aquae,
dread of water, hydrophobia, Plin. 25, 2, 6, § 17; 29, 5, 32, § 98 (in Cels. 5, 27, 2, aquae timor; Gr. hudrophobia).—Plur.:II.venia est tantorum danda pavorum,
Luc. 1, 521; Val. Fl. 7, 147:contra formidines pavoresque,
Plin. 28, 8, 29, § 115:repentini,
id. 32, 10, 48, § 137:nocturni,
id. 28, 8, 27, § 98; Tac. H. 4, 38; 2, 76.—Păvor, personified, the god of fear, Liv. 1, 27; Lact. 1, 20; Val. Fl. 1, 799; v. pallor fin.—His priests are called Pavorii, Serv. Verg. A. 8, 285. -
10 Caeci
1.caecus (not coecus; sometimes in MSS. cēcus), a, um, adj. [akin to skia, skotos; Sanscr. khāyā, shadow], having no light, devoid of light.I. A.Lit.:2.Appius, qui caecus annos multos fuit,
Cic. Tusc. 5, 38, 112:traditum est enim Homerum caecum fuisse,
id. ib. 5, 39, 114; Lucr. 5, 839:catuli, qui jam dispecturi sunt, caeci aeque et hi qui modo nati,
Cic. Fin. 4, 23, 64:si facie miserabili senis, caeci, infantis,
Quint. 4, 1, 42:caecum corpus,
the blind part of the body, the back, Sall. J. 107, 1:perdices caecae impetu,
Plin. 10, 33, 51, § 102:gigni,
Vell. 1, 5, 2.—Prov.:B.ut si Caecus iter monstrare velit,
Hor. Ep. 1, 17, 4:apparet id quidem etiam caeco,
even a blind man can see that, Liv. 32, 34, 3:caecis hoc, ut aiunt, satis clarum est,
Quint. 12, 7, 9.—Trop., mentally or morally blind, blinded (freq. in prose and poetry):2.o pectora caeca!
Lucr. 2, 14:non solum ipsa Fortuna caeca est, sed eos etiam plerumque efficit caecos, quos complexa est,
Cic. Lael. 15, 54; cf.casus,
id. Div. 2, 6, 15:caecus atque amens tribunus,
id. Sest. 7, 17:caecum me et praecipitem ferri,
id. Planc. 3, 6:mater caeca crudelitate et scelere,
id. Clu. 70, 199:cupidine,
Sall. J. 25, 7:amentiā,
Cic. Har. Resp. 23, 48:quem mala stultitia Caecum agit,
Hor. S. 2, 3, 44:amatorem amicae Turpia decipiunt caecum vitia,
id. ib. 1, 3, 39:mens,
Tac. Agr. 43.—With ad:caecus ad has belli artes,
Liv. 21, 54, 3.—With gen.:caecus animi,
Quint. 1, 10, 29; Gell. 12, 13, 4:fati futuri,
ignorant of, Luc. 2, 14; cf. Claud. Rapt. Pros. 1, 138.— Subst.: Caeci, ōrum, m., the blind people, i.e. the people of Chalcedon, according to the oracle at Delphi. Tac. A. 12, 63; cf. Plin. 5, 32, 43, § 149. —Meton. of the passions themselves:3.caeca honorum cupido,
Lucr. 3, 59; Ov. M. 3, 620:ac temeraria dominatrix animi cupiditas,
Cic. Inv. 1, 2, 2; id. Pis. 24, 57:exspectatio,
id. Agr. 2, 25, 66:amor,
Ov. F. 2, 762:amor sui,
Hor. C. 1, 18, 14:festinatio,
Liv. 22, 39, 22:furor,
Hor. Epod. 7, 13:caeca et sopita socordia,
Quint. 1, 2, 5:ambitio,
Sen. Ben. 7, 26, 4.—Pregn., blind, i.e. at random, vague, indiscriminate, aimless:C.in hac calumniā timoris et caecae suspitionis tormento,
Cic. Fam. 6, 7, 4:caeco quodam timore... quaerebant aliquem ducem,
id. Lig. 1, 3:caecique in nubibus ignes Terrificant animos,
Verg. A. 4, 209:caeca regens filo vestigia,
id. ib. 6, 30:ne sint caecae, pater, exsecrationes tuae,
Liv. 40, 10, 1:et caeco flentque paventque metu,
Ov. F. 2, 822:lymphatis caeco pavore animis,
Tac. H. 1, 82:cervus... Caeco timore proximam villam petit,
Phaedr. 2, 8, 3:timor,
Ov. Am. 1, 4, 42.—Transf.1. 2.Of the large intestine:II.intestinum,
the cœcum, Cels. 4, 1, 28; 4, 14, 1.—Pass., that cannot be seen, or trop., that cannot be known, invisible, concealed, hidden, secret, obscure, dark.A.Lit.: sunt igitur venti nimirum corpora caeca, winds are accordingly bodies, although invisible, Lucr. 1, 278; 1, 296; 1, 329;B.2, 713: vallum caecum,
Caes. B. C. 1, 28; cf.: caecum vallum dicitur, in quo praeacuti pali terrae affixi herbis vel frondibus occuluntur, Paul. ex Fest. p. 44 Müll.; so,fossae,
covered, Col. 2, 2, 9; Pall. Mai, 3. 1:in vada caeca ferre,
Verg. A. 1, 536:fores,
private, id. ib. 2, 453:spiramenta,
id. G. 1, 89:colubri,
Col. 10, 231:ignis,
Lucr. 4, 929:venenum,
id. 6, 822:tabes,
Ov. M. 9, 174:viae,
blind ways, Tib. 2, 1, 78:insidiae armaque,
Ov. F 2, 214; cf. Sil. 5, 3:saxa,
Verg. A. 3, 706; 5, 164:vulnus,
a secret wound, Lucr. 4, 1116;but also,
a wound upon the back, Verg. A. 10, 733; cf.in the same sense, ictus,
Liv. 34, 14, 11; Sil. 9, 105 (cf.: caecum corpus, the back, I. A. supra):caeca manus, i.e. abscondita,
Ov. M. 12, 492:caecum domūs scelus,
Verg. A. 1, 356.—Trop.:2.caecas exponere causas,
Lucr. 3, 317:improba navigii ratio, tum caeca jacebat,
lay still concealed, id. 5, 1004; so,venti potestas,
id. 3, 248; 3, 270: fluctus, Sisenn. ap. Non. p. 449, 10:caeca et clandestina natura,
Lucr. 1, 779:res caecae et ab aspectūs judicio remotae,
Cic. de Or. 2, 87, 357:obscurum atque caecum,
id. Agr. 2, 14, 36:fata,
Hor. C. 2, 13, 16:sors,
id. S. 2, 3, 269:tumultus,
secret conspiracies, Verg. G. 1, 464:amor,
id. ib. 3, 210; cf.:stimulos in pectore caecos Condidit,
Ov. M. 1, 726. In Plaut. once, prob. taken from the vulgar lang.: caecā die emere, upon a concealed ( pay-) day, i.e. to purchase on credit (opp. oculata dies, i.e. for ready money): Ca. Pereo inopiā argentariā. Ba. Emito die caecā hercle olivom, id vendito oculatā die, Plaut. Ps. 1, 3, 67.—By poet. license, transf. to the hearing:III. A.murmur,
Verg. A. 12, 591 (as we, by a similar meton., say a hollow sound; cf. on the other hand, in Gr. tuphlos ta ôta); so,clamor,
Val. Fl. 2, 461:mugitusterrae,
Sen. Troad. 171.—Lit.:B.nox,
Cic. Mil. 19, 50; Lucr. 1, 1108; Cat. 68, 44; Ov. M. 10, 476; 11, 521:caligo,
Lucr. 3, 305; 4, 457; Cat. 64, 908; Verg. A. 3, 203; 8, 253:tenebrae,
Lucr. 2, 54; 2, 746; 2, 798; 3, 87; 6, 35;3, 87: silentia, i.e. nox,
Sil. 7, 350:latebrae,
Lucr. 1, 409:iter,
Ov. M. 10, 456:loca,
Prop. 1, 19, 8:cavernae,
Ov. M. 15, 299; Sil. 7, 372:latus,
Verg. A. 2, 19:cubiculum si fenestram non habet, dicitur caecum,
Varr. L. L. 9, § 58 Müll.; so,domus,
without windows, Cic. Or. 67, 224:parietes,
Verg. A. 5, 589:pulvis,
id. ib. 12, 444:carcer,
id. ib. 6, 734:sardonyches,
not transparent, opaque, Plin. 37, 6, 23, § 86:smaragdi,
id. 37, 5, 18, § 68: acervus (of chaos), chaotic, confused, Ov M. 1, 24; Col. 4, 32, 4' chaos, Sen. Med. 741, Sil. 11, 456.—Trop., uncertain, doubtful: obscurā spe et caecā exspectatione pendere, i.e. of an uncertain consequence or result, Cic. Agr. 2, 25, 66:quod temere fit caeco casu,
id. Div. 2, 6, 15. cursus (Fortunae), Luc. 2, 567:eventus,
Verg. A. 6, 157:caeci morbi, quorum causas ne medici quidem perspicere queunt,
Col. 1, 5, 6; so,dolores,
Plin. 29, 2, 10, § 38; 29, 3, 13, § 55:crimen,
that cannot be proved, Liv. 45, 31, 11.— Subst.: caecum, i, n., uncertainty, obscurity ( poet.):verum in caeco esse,
Manil. 4, 304.—* Comp., Hor. S. 1, 2, 91.— Sup. and adv. not in. use.2. -
11 caecum
1.caecus (not coecus; sometimes in MSS. cēcus), a, um, adj. [akin to skia, skotos; Sanscr. khāyā, shadow], having no light, devoid of light.I. A.Lit.:2.Appius, qui caecus annos multos fuit,
Cic. Tusc. 5, 38, 112:traditum est enim Homerum caecum fuisse,
id. ib. 5, 39, 114; Lucr. 5, 839:catuli, qui jam dispecturi sunt, caeci aeque et hi qui modo nati,
Cic. Fin. 4, 23, 64:si facie miserabili senis, caeci, infantis,
Quint. 4, 1, 42:caecum corpus,
the blind part of the body, the back, Sall. J. 107, 1:perdices caecae impetu,
Plin. 10, 33, 51, § 102:gigni,
Vell. 1, 5, 2.—Prov.:B.ut si Caecus iter monstrare velit,
Hor. Ep. 1, 17, 4:apparet id quidem etiam caeco,
even a blind man can see that, Liv. 32, 34, 3:caecis hoc, ut aiunt, satis clarum est,
Quint. 12, 7, 9.—Trop., mentally or morally blind, blinded (freq. in prose and poetry):2.o pectora caeca!
Lucr. 2, 14:non solum ipsa Fortuna caeca est, sed eos etiam plerumque efficit caecos, quos complexa est,
Cic. Lael. 15, 54; cf.casus,
id. Div. 2, 6, 15:caecus atque amens tribunus,
id. Sest. 7, 17:caecum me et praecipitem ferri,
id. Planc. 3, 6:mater caeca crudelitate et scelere,
id. Clu. 70, 199:cupidine,
Sall. J. 25, 7:amentiā,
Cic. Har. Resp. 23, 48:quem mala stultitia Caecum agit,
Hor. S. 2, 3, 44:amatorem amicae Turpia decipiunt caecum vitia,
id. ib. 1, 3, 39:mens,
Tac. Agr. 43.—With ad:caecus ad has belli artes,
Liv. 21, 54, 3.—With gen.:caecus animi,
Quint. 1, 10, 29; Gell. 12, 13, 4:fati futuri,
ignorant of, Luc. 2, 14; cf. Claud. Rapt. Pros. 1, 138.— Subst.: Caeci, ōrum, m., the blind people, i.e. the people of Chalcedon, according to the oracle at Delphi. Tac. A. 12, 63; cf. Plin. 5, 32, 43, § 149. —Meton. of the passions themselves:3.caeca honorum cupido,
Lucr. 3, 59; Ov. M. 3, 620:ac temeraria dominatrix animi cupiditas,
Cic. Inv. 1, 2, 2; id. Pis. 24, 57:exspectatio,
id. Agr. 2, 25, 66:amor,
Ov. F. 2, 762:amor sui,
Hor. C. 1, 18, 14:festinatio,
Liv. 22, 39, 22:furor,
Hor. Epod. 7, 13:caeca et sopita socordia,
Quint. 1, 2, 5:ambitio,
Sen. Ben. 7, 26, 4.—Pregn., blind, i.e. at random, vague, indiscriminate, aimless:C.in hac calumniā timoris et caecae suspitionis tormento,
Cic. Fam. 6, 7, 4:caeco quodam timore... quaerebant aliquem ducem,
id. Lig. 1, 3:caecique in nubibus ignes Terrificant animos,
Verg. A. 4, 209:caeca regens filo vestigia,
id. ib. 6, 30:ne sint caecae, pater, exsecrationes tuae,
Liv. 40, 10, 1:et caeco flentque paventque metu,
Ov. F. 2, 822:lymphatis caeco pavore animis,
Tac. H. 1, 82:cervus... Caeco timore proximam villam petit,
Phaedr. 2, 8, 3:timor,
Ov. Am. 1, 4, 42.—Transf.1. 2.Of the large intestine:II.intestinum,
the cœcum, Cels. 4, 1, 28; 4, 14, 1.—Pass., that cannot be seen, or trop., that cannot be known, invisible, concealed, hidden, secret, obscure, dark.A.Lit.: sunt igitur venti nimirum corpora caeca, winds are accordingly bodies, although invisible, Lucr. 1, 278; 1, 296; 1, 329;B.2, 713: vallum caecum,
Caes. B. C. 1, 28; cf.: caecum vallum dicitur, in quo praeacuti pali terrae affixi herbis vel frondibus occuluntur, Paul. ex Fest. p. 44 Müll.; so,fossae,
covered, Col. 2, 2, 9; Pall. Mai, 3. 1:in vada caeca ferre,
Verg. A. 1, 536:fores,
private, id. ib. 2, 453:spiramenta,
id. G. 1, 89:colubri,
Col. 10, 231:ignis,
Lucr. 4, 929:venenum,
id. 6, 822:tabes,
Ov. M. 9, 174:viae,
blind ways, Tib. 2, 1, 78:insidiae armaque,
Ov. F 2, 214; cf. Sil. 5, 3:saxa,
Verg. A. 3, 706; 5, 164:vulnus,
a secret wound, Lucr. 4, 1116;but also,
a wound upon the back, Verg. A. 10, 733; cf.in the same sense, ictus,
Liv. 34, 14, 11; Sil. 9, 105 (cf.: caecum corpus, the back, I. A. supra):caeca manus, i.e. abscondita,
Ov. M. 12, 492:caecum domūs scelus,
Verg. A. 1, 356.—Trop.:2.caecas exponere causas,
Lucr. 3, 317:improba navigii ratio, tum caeca jacebat,
lay still concealed, id. 5, 1004; so,venti potestas,
id. 3, 248; 3, 270: fluctus, Sisenn. ap. Non. p. 449, 10:caeca et clandestina natura,
Lucr. 1, 779:res caecae et ab aspectūs judicio remotae,
Cic. de Or. 2, 87, 357:obscurum atque caecum,
id. Agr. 2, 14, 36:fata,
Hor. C. 2, 13, 16:sors,
id. S. 2, 3, 269:tumultus,
secret conspiracies, Verg. G. 1, 464:amor,
id. ib. 3, 210; cf.:stimulos in pectore caecos Condidit,
Ov. M. 1, 726. In Plaut. once, prob. taken from the vulgar lang.: caecā die emere, upon a concealed ( pay-) day, i.e. to purchase on credit (opp. oculata dies, i.e. for ready money): Ca. Pereo inopiā argentariā. Ba. Emito die caecā hercle olivom, id vendito oculatā die, Plaut. Ps. 1, 3, 67.—By poet. license, transf. to the hearing:III. A.murmur,
Verg. A. 12, 591 (as we, by a similar meton., say a hollow sound; cf. on the other hand, in Gr. tuphlos ta ôta); so,clamor,
Val. Fl. 2, 461:mugitusterrae,
Sen. Troad. 171.—Lit.:B.nox,
Cic. Mil. 19, 50; Lucr. 1, 1108; Cat. 68, 44; Ov. M. 10, 476; 11, 521:caligo,
Lucr. 3, 305; 4, 457; Cat. 64, 908; Verg. A. 3, 203; 8, 253:tenebrae,
Lucr. 2, 54; 2, 746; 2, 798; 3, 87; 6, 35;3, 87: silentia, i.e. nox,
Sil. 7, 350:latebrae,
Lucr. 1, 409:iter,
Ov. M. 10, 456:loca,
Prop. 1, 19, 8:cavernae,
Ov. M. 15, 299; Sil. 7, 372:latus,
Verg. A. 2, 19:cubiculum si fenestram non habet, dicitur caecum,
Varr. L. L. 9, § 58 Müll.; so,domus,
without windows, Cic. Or. 67, 224:parietes,
Verg. A. 5, 589:pulvis,
id. ib. 12, 444:carcer,
id. ib. 6, 734:sardonyches,
not transparent, opaque, Plin. 37, 6, 23, § 86:smaragdi,
id. 37, 5, 18, § 68: acervus (of chaos), chaotic, confused, Ov M. 1, 24; Col. 4, 32, 4' chaos, Sen. Med. 741, Sil. 11, 456.—Trop., uncertain, doubtful: obscurā spe et caecā exspectatione pendere, i.e. of an uncertain consequence or result, Cic. Agr. 2, 25, 66:quod temere fit caeco casu,
id. Div. 2, 6, 15. cursus (Fortunae), Luc. 2, 567:eventus,
Verg. A. 6, 157:caeci morbi, quorum causas ne medici quidem perspicere queunt,
Col. 1, 5, 6; so,dolores,
Plin. 29, 2, 10, § 38; 29, 3, 13, § 55:crimen,
that cannot be proved, Liv. 45, 31, 11.— Subst.: caecum, i, n., uncertainty, obscurity ( poet.):verum in caeco esse,
Manil. 4, 304.—* Comp., Hor. S. 1, 2, 91.— Sup. and adv. not in. use.2. -
12 Caecus
1.caecus (not coecus; sometimes in MSS. cēcus), a, um, adj. [akin to skia, skotos; Sanscr. khāyā, shadow], having no light, devoid of light.I. A.Lit.:2.Appius, qui caecus annos multos fuit,
Cic. Tusc. 5, 38, 112:traditum est enim Homerum caecum fuisse,
id. ib. 5, 39, 114; Lucr. 5, 839:catuli, qui jam dispecturi sunt, caeci aeque et hi qui modo nati,
Cic. Fin. 4, 23, 64:si facie miserabili senis, caeci, infantis,
Quint. 4, 1, 42:caecum corpus,
the blind part of the body, the back, Sall. J. 107, 1:perdices caecae impetu,
Plin. 10, 33, 51, § 102:gigni,
Vell. 1, 5, 2.—Prov.:B.ut si Caecus iter monstrare velit,
Hor. Ep. 1, 17, 4:apparet id quidem etiam caeco,
even a blind man can see that, Liv. 32, 34, 3:caecis hoc, ut aiunt, satis clarum est,
Quint. 12, 7, 9.—Trop., mentally or morally blind, blinded (freq. in prose and poetry):2.o pectora caeca!
Lucr. 2, 14:non solum ipsa Fortuna caeca est, sed eos etiam plerumque efficit caecos, quos complexa est,
Cic. Lael. 15, 54; cf.casus,
id. Div. 2, 6, 15:caecus atque amens tribunus,
id. Sest. 7, 17:caecum me et praecipitem ferri,
id. Planc. 3, 6:mater caeca crudelitate et scelere,
id. Clu. 70, 199:cupidine,
Sall. J. 25, 7:amentiā,
Cic. Har. Resp. 23, 48:quem mala stultitia Caecum agit,
Hor. S. 2, 3, 44:amatorem amicae Turpia decipiunt caecum vitia,
id. ib. 1, 3, 39:mens,
Tac. Agr. 43.—With ad:caecus ad has belli artes,
Liv. 21, 54, 3.—With gen.:caecus animi,
Quint. 1, 10, 29; Gell. 12, 13, 4:fati futuri,
ignorant of, Luc. 2, 14; cf. Claud. Rapt. Pros. 1, 138.— Subst.: Caeci, ōrum, m., the blind people, i.e. the people of Chalcedon, according to the oracle at Delphi. Tac. A. 12, 63; cf. Plin. 5, 32, 43, § 149. —Meton. of the passions themselves:3.caeca honorum cupido,
Lucr. 3, 59; Ov. M. 3, 620:ac temeraria dominatrix animi cupiditas,
Cic. Inv. 1, 2, 2; id. Pis. 24, 57:exspectatio,
id. Agr. 2, 25, 66:amor,
Ov. F. 2, 762:amor sui,
Hor. C. 1, 18, 14:festinatio,
Liv. 22, 39, 22:furor,
Hor. Epod. 7, 13:caeca et sopita socordia,
Quint. 1, 2, 5:ambitio,
Sen. Ben. 7, 26, 4.—Pregn., blind, i.e. at random, vague, indiscriminate, aimless:C.in hac calumniā timoris et caecae suspitionis tormento,
Cic. Fam. 6, 7, 4:caeco quodam timore... quaerebant aliquem ducem,
id. Lig. 1, 3:caecique in nubibus ignes Terrificant animos,
Verg. A. 4, 209:caeca regens filo vestigia,
id. ib. 6, 30:ne sint caecae, pater, exsecrationes tuae,
Liv. 40, 10, 1:et caeco flentque paventque metu,
Ov. F. 2, 822:lymphatis caeco pavore animis,
Tac. H. 1, 82:cervus... Caeco timore proximam villam petit,
Phaedr. 2, 8, 3:timor,
Ov. Am. 1, 4, 42.—Transf.1. 2.Of the large intestine:II.intestinum,
the cœcum, Cels. 4, 1, 28; 4, 14, 1.—Pass., that cannot be seen, or trop., that cannot be known, invisible, concealed, hidden, secret, obscure, dark.A.Lit.: sunt igitur venti nimirum corpora caeca, winds are accordingly bodies, although invisible, Lucr. 1, 278; 1, 296; 1, 329;B.2, 713: vallum caecum,
Caes. B. C. 1, 28; cf.: caecum vallum dicitur, in quo praeacuti pali terrae affixi herbis vel frondibus occuluntur, Paul. ex Fest. p. 44 Müll.; so,fossae,
covered, Col. 2, 2, 9; Pall. Mai, 3. 1:in vada caeca ferre,
Verg. A. 1, 536:fores,
private, id. ib. 2, 453:spiramenta,
id. G. 1, 89:colubri,
Col. 10, 231:ignis,
Lucr. 4, 929:venenum,
id. 6, 822:tabes,
Ov. M. 9, 174:viae,
blind ways, Tib. 2, 1, 78:insidiae armaque,
Ov. F 2, 214; cf. Sil. 5, 3:saxa,
Verg. A. 3, 706; 5, 164:vulnus,
a secret wound, Lucr. 4, 1116;but also,
a wound upon the back, Verg. A. 10, 733; cf.in the same sense, ictus,
Liv. 34, 14, 11; Sil. 9, 105 (cf.: caecum corpus, the back, I. A. supra):caeca manus, i.e. abscondita,
Ov. M. 12, 492:caecum domūs scelus,
Verg. A. 1, 356.—Trop.:2.caecas exponere causas,
Lucr. 3, 317:improba navigii ratio, tum caeca jacebat,
lay still concealed, id. 5, 1004; so,venti potestas,
id. 3, 248; 3, 270: fluctus, Sisenn. ap. Non. p. 449, 10:caeca et clandestina natura,
Lucr. 1, 779:res caecae et ab aspectūs judicio remotae,
Cic. de Or. 2, 87, 357:obscurum atque caecum,
id. Agr. 2, 14, 36:fata,
Hor. C. 2, 13, 16:sors,
id. S. 2, 3, 269:tumultus,
secret conspiracies, Verg. G. 1, 464:amor,
id. ib. 3, 210; cf.:stimulos in pectore caecos Condidit,
Ov. M. 1, 726. In Plaut. once, prob. taken from the vulgar lang.: caecā die emere, upon a concealed ( pay-) day, i.e. to purchase on credit (opp. oculata dies, i.e. for ready money): Ca. Pereo inopiā argentariā. Ba. Emito die caecā hercle olivom, id vendito oculatā die, Plaut. Ps. 1, 3, 67.—By poet. license, transf. to the hearing:III. A.murmur,
Verg. A. 12, 591 (as we, by a similar meton., say a hollow sound; cf. on the other hand, in Gr. tuphlos ta ôta); so,clamor,
Val. Fl. 2, 461:mugitusterrae,
Sen. Troad. 171.—Lit.:B.nox,
Cic. Mil. 19, 50; Lucr. 1, 1108; Cat. 68, 44; Ov. M. 10, 476; 11, 521:caligo,
Lucr. 3, 305; 4, 457; Cat. 64, 908; Verg. A. 3, 203; 8, 253:tenebrae,
Lucr. 2, 54; 2, 746; 2, 798; 3, 87; 6, 35;3, 87: silentia, i.e. nox,
Sil. 7, 350:latebrae,
Lucr. 1, 409:iter,
Ov. M. 10, 456:loca,
Prop. 1, 19, 8:cavernae,
Ov. M. 15, 299; Sil. 7, 372:latus,
Verg. A. 2, 19:cubiculum si fenestram non habet, dicitur caecum,
Varr. L. L. 9, § 58 Müll.; so,domus,
without windows, Cic. Or. 67, 224:parietes,
Verg. A. 5, 589:pulvis,
id. ib. 12, 444:carcer,
id. ib. 6, 734:sardonyches,
not transparent, opaque, Plin. 37, 6, 23, § 86:smaragdi,
id. 37, 5, 18, § 68: acervus (of chaos), chaotic, confused, Ov M. 1, 24; Col. 4, 32, 4' chaos, Sen. Med. 741, Sil. 11, 456.—Trop., uncertain, doubtful: obscurā spe et caecā exspectatione pendere, i.e. of an uncertain consequence or result, Cic. Agr. 2, 25, 66:quod temere fit caeco casu,
id. Div. 2, 6, 15. cursus (Fortunae), Luc. 2, 567:eventus,
Verg. A. 6, 157:caeci morbi, quorum causas ne medici quidem perspicere queunt,
Col. 1, 5, 6; so,dolores,
Plin. 29, 2, 10, § 38; 29, 3, 13, § 55:crimen,
that cannot be proved, Liv. 45, 31, 11.— Subst.: caecum, i, n., uncertainty, obscurity ( poet.):verum in caeco esse,
Manil. 4, 304.—* Comp., Hor. S. 1, 2, 91.— Sup. and adv. not in. use.2. -
13 caecus
1.caecus (not coecus; sometimes in MSS. cēcus), a, um, adj. [akin to skia, skotos; Sanscr. khāyā, shadow], having no light, devoid of light.I. A.Lit.:2.Appius, qui caecus annos multos fuit,
Cic. Tusc. 5, 38, 112:traditum est enim Homerum caecum fuisse,
id. ib. 5, 39, 114; Lucr. 5, 839:catuli, qui jam dispecturi sunt, caeci aeque et hi qui modo nati,
Cic. Fin. 4, 23, 64:si facie miserabili senis, caeci, infantis,
Quint. 4, 1, 42:caecum corpus,
the blind part of the body, the back, Sall. J. 107, 1:perdices caecae impetu,
Plin. 10, 33, 51, § 102:gigni,
Vell. 1, 5, 2.—Prov.:B.ut si Caecus iter monstrare velit,
Hor. Ep. 1, 17, 4:apparet id quidem etiam caeco,
even a blind man can see that, Liv. 32, 34, 3:caecis hoc, ut aiunt, satis clarum est,
Quint. 12, 7, 9.—Trop., mentally or morally blind, blinded (freq. in prose and poetry):2.o pectora caeca!
Lucr. 2, 14:non solum ipsa Fortuna caeca est, sed eos etiam plerumque efficit caecos, quos complexa est,
Cic. Lael. 15, 54; cf.casus,
id. Div. 2, 6, 15:caecus atque amens tribunus,
id. Sest. 7, 17:caecum me et praecipitem ferri,
id. Planc. 3, 6:mater caeca crudelitate et scelere,
id. Clu. 70, 199:cupidine,
Sall. J. 25, 7:amentiā,
Cic. Har. Resp. 23, 48:quem mala stultitia Caecum agit,
Hor. S. 2, 3, 44:amatorem amicae Turpia decipiunt caecum vitia,
id. ib. 1, 3, 39:mens,
Tac. Agr. 43.—With ad:caecus ad has belli artes,
Liv. 21, 54, 3.—With gen.:caecus animi,
Quint. 1, 10, 29; Gell. 12, 13, 4:fati futuri,
ignorant of, Luc. 2, 14; cf. Claud. Rapt. Pros. 1, 138.— Subst.: Caeci, ōrum, m., the blind people, i.e. the people of Chalcedon, according to the oracle at Delphi. Tac. A. 12, 63; cf. Plin. 5, 32, 43, § 149. —Meton. of the passions themselves:3.caeca honorum cupido,
Lucr. 3, 59; Ov. M. 3, 620:ac temeraria dominatrix animi cupiditas,
Cic. Inv. 1, 2, 2; id. Pis. 24, 57:exspectatio,
id. Agr. 2, 25, 66:amor,
Ov. F. 2, 762:amor sui,
Hor. C. 1, 18, 14:festinatio,
Liv. 22, 39, 22:furor,
Hor. Epod. 7, 13:caeca et sopita socordia,
Quint. 1, 2, 5:ambitio,
Sen. Ben. 7, 26, 4.—Pregn., blind, i.e. at random, vague, indiscriminate, aimless:C.in hac calumniā timoris et caecae suspitionis tormento,
Cic. Fam. 6, 7, 4:caeco quodam timore... quaerebant aliquem ducem,
id. Lig. 1, 3:caecique in nubibus ignes Terrificant animos,
Verg. A. 4, 209:caeca regens filo vestigia,
id. ib. 6, 30:ne sint caecae, pater, exsecrationes tuae,
Liv. 40, 10, 1:et caeco flentque paventque metu,
Ov. F. 2, 822:lymphatis caeco pavore animis,
Tac. H. 1, 82:cervus... Caeco timore proximam villam petit,
Phaedr. 2, 8, 3:timor,
Ov. Am. 1, 4, 42.—Transf.1. 2.Of the large intestine:II.intestinum,
the cœcum, Cels. 4, 1, 28; 4, 14, 1.—Pass., that cannot be seen, or trop., that cannot be known, invisible, concealed, hidden, secret, obscure, dark.A.Lit.: sunt igitur venti nimirum corpora caeca, winds are accordingly bodies, although invisible, Lucr. 1, 278; 1, 296; 1, 329;B.2, 713: vallum caecum,
Caes. B. C. 1, 28; cf.: caecum vallum dicitur, in quo praeacuti pali terrae affixi herbis vel frondibus occuluntur, Paul. ex Fest. p. 44 Müll.; so,fossae,
covered, Col. 2, 2, 9; Pall. Mai, 3. 1:in vada caeca ferre,
Verg. A. 1, 536:fores,
private, id. ib. 2, 453:spiramenta,
id. G. 1, 89:colubri,
Col. 10, 231:ignis,
Lucr. 4, 929:venenum,
id. 6, 822:tabes,
Ov. M. 9, 174:viae,
blind ways, Tib. 2, 1, 78:insidiae armaque,
Ov. F 2, 214; cf. Sil. 5, 3:saxa,
Verg. A. 3, 706; 5, 164:vulnus,
a secret wound, Lucr. 4, 1116;but also,
a wound upon the back, Verg. A. 10, 733; cf.in the same sense, ictus,
Liv. 34, 14, 11; Sil. 9, 105 (cf.: caecum corpus, the back, I. A. supra):caeca manus, i.e. abscondita,
Ov. M. 12, 492:caecum domūs scelus,
Verg. A. 1, 356.—Trop.:2.caecas exponere causas,
Lucr. 3, 317:improba navigii ratio, tum caeca jacebat,
lay still concealed, id. 5, 1004; so,venti potestas,
id. 3, 248; 3, 270: fluctus, Sisenn. ap. Non. p. 449, 10:caeca et clandestina natura,
Lucr. 1, 779:res caecae et ab aspectūs judicio remotae,
Cic. de Or. 2, 87, 357:obscurum atque caecum,
id. Agr. 2, 14, 36:fata,
Hor. C. 2, 13, 16:sors,
id. S. 2, 3, 269:tumultus,
secret conspiracies, Verg. G. 1, 464:amor,
id. ib. 3, 210; cf.:stimulos in pectore caecos Condidit,
Ov. M. 1, 726. In Plaut. once, prob. taken from the vulgar lang.: caecā die emere, upon a concealed ( pay-) day, i.e. to purchase on credit (opp. oculata dies, i.e. for ready money): Ca. Pereo inopiā argentariā. Ba. Emito die caecā hercle olivom, id vendito oculatā die, Plaut. Ps. 1, 3, 67.—By poet. license, transf. to the hearing:III. A.murmur,
Verg. A. 12, 591 (as we, by a similar meton., say a hollow sound; cf. on the other hand, in Gr. tuphlos ta ôta); so,clamor,
Val. Fl. 2, 461:mugitusterrae,
Sen. Troad. 171.—Lit.:B.nox,
Cic. Mil. 19, 50; Lucr. 1, 1108; Cat. 68, 44; Ov. M. 10, 476; 11, 521:caligo,
Lucr. 3, 305; 4, 457; Cat. 64, 908; Verg. A. 3, 203; 8, 253:tenebrae,
Lucr. 2, 54; 2, 746; 2, 798; 3, 87; 6, 35;3, 87: silentia, i.e. nox,
Sil. 7, 350:latebrae,
Lucr. 1, 409:iter,
Ov. M. 10, 456:loca,
Prop. 1, 19, 8:cavernae,
Ov. M. 15, 299; Sil. 7, 372:latus,
Verg. A. 2, 19:cubiculum si fenestram non habet, dicitur caecum,
Varr. L. L. 9, § 58 Müll.; so,domus,
without windows, Cic. Or. 67, 224:parietes,
Verg. A. 5, 589:pulvis,
id. ib. 12, 444:carcer,
id. ib. 6, 734:sardonyches,
not transparent, opaque, Plin. 37, 6, 23, § 86:smaragdi,
id. 37, 5, 18, § 68: acervus (of chaos), chaotic, confused, Ov M. 1, 24; Col. 4, 32, 4' chaos, Sen. Med. 741, Sil. 11, 456.—Trop., uncertain, doubtful: obscurā spe et caecā exspectatione pendere, i.e. of an uncertain consequence or result, Cic. Agr. 2, 25, 66:quod temere fit caeco casu,
id. Div. 2, 6, 15. cursus (Fortunae), Luc. 2, 567:eventus,
Verg. A. 6, 157:caeci morbi, quorum causas ne medici quidem perspicere queunt,
Col. 1, 5, 6; so,dolores,
Plin. 29, 2, 10, § 38; 29, 3, 13, § 55:crimen,
that cannot be proved, Liv. 45, 31, 11.— Subst.: caecum, i, n., uncertainty, obscurity ( poet.):verum in caeco esse,
Manil. 4, 304.—* Comp., Hor. S. 1, 2, 91.— Sup. and adv. not in. use.2. -
14 cecus
1.caecus (not coecus; sometimes in MSS. cēcus), a, um, adj. [akin to skia, skotos; Sanscr. khāyā, shadow], having no light, devoid of light.I. A.Lit.:2.Appius, qui caecus annos multos fuit,
Cic. Tusc. 5, 38, 112:traditum est enim Homerum caecum fuisse,
id. ib. 5, 39, 114; Lucr. 5, 839:catuli, qui jam dispecturi sunt, caeci aeque et hi qui modo nati,
Cic. Fin. 4, 23, 64:si facie miserabili senis, caeci, infantis,
Quint. 4, 1, 42:caecum corpus,
the blind part of the body, the back, Sall. J. 107, 1:perdices caecae impetu,
Plin. 10, 33, 51, § 102:gigni,
Vell. 1, 5, 2.—Prov.:B.ut si Caecus iter monstrare velit,
Hor. Ep. 1, 17, 4:apparet id quidem etiam caeco,
even a blind man can see that, Liv. 32, 34, 3:caecis hoc, ut aiunt, satis clarum est,
Quint. 12, 7, 9.—Trop., mentally or morally blind, blinded (freq. in prose and poetry):2.o pectora caeca!
Lucr. 2, 14:non solum ipsa Fortuna caeca est, sed eos etiam plerumque efficit caecos, quos complexa est,
Cic. Lael. 15, 54; cf.casus,
id. Div. 2, 6, 15:caecus atque amens tribunus,
id. Sest. 7, 17:caecum me et praecipitem ferri,
id. Planc. 3, 6:mater caeca crudelitate et scelere,
id. Clu. 70, 199:cupidine,
Sall. J. 25, 7:amentiā,
Cic. Har. Resp. 23, 48:quem mala stultitia Caecum agit,
Hor. S. 2, 3, 44:amatorem amicae Turpia decipiunt caecum vitia,
id. ib. 1, 3, 39:mens,
Tac. Agr. 43.—With ad:caecus ad has belli artes,
Liv. 21, 54, 3.—With gen.:caecus animi,
Quint. 1, 10, 29; Gell. 12, 13, 4:fati futuri,
ignorant of, Luc. 2, 14; cf. Claud. Rapt. Pros. 1, 138.— Subst.: Caeci, ōrum, m., the blind people, i.e. the people of Chalcedon, according to the oracle at Delphi. Tac. A. 12, 63; cf. Plin. 5, 32, 43, § 149. —Meton. of the passions themselves:3.caeca honorum cupido,
Lucr. 3, 59; Ov. M. 3, 620:ac temeraria dominatrix animi cupiditas,
Cic. Inv. 1, 2, 2; id. Pis. 24, 57:exspectatio,
id. Agr. 2, 25, 66:amor,
Ov. F. 2, 762:amor sui,
Hor. C. 1, 18, 14:festinatio,
Liv. 22, 39, 22:furor,
Hor. Epod. 7, 13:caeca et sopita socordia,
Quint. 1, 2, 5:ambitio,
Sen. Ben. 7, 26, 4.—Pregn., blind, i.e. at random, vague, indiscriminate, aimless:C.in hac calumniā timoris et caecae suspitionis tormento,
Cic. Fam. 6, 7, 4:caeco quodam timore... quaerebant aliquem ducem,
id. Lig. 1, 3:caecique in nubibus ignes Terrificant animos,
Verg. A. 4, 209:caeca regens filo vestigia,
id. ib. 6, 30:ne sint caecae, pater, exsecrationes tuae,
Liv. 40, 10, 1:et caeco flentque paventque metu,
Ov. F. 2, 822:lymphatis caeco pavore animis,
Tac. H. 1, 82:cervus... Caeco timore proximam villam petit,
Phaedr. 2, 8, 3:timor,
Ov. Am. 1, 4, 42.—Transf.1. 2.Of the large intestine:II.intestinum,
the cœcum, Cels. 4, 1, 28; 4, 14, 1.—Pass., that cannot be seen, or trop., that cannot be known, invisible, concealed, hidden, secret, obscure, dark.A.Lit.: sunt igitur venti nimirum corpora caeca, winds are accordingly bodies, although invisible, Lucr. 1, 278; 1, 296; 1, 329;B.2, 713: vallum caecum,
Caes. B. C. 1, 28; cf.: caecum vallum dicitur, in quo praeacuti pali terrae affixi herbis vel frondibus occuluntur, Paul. ex Fest. p. 44 Müll.; so,fossae,
covered, Col. 2, 2, 9; Pall. Mai, 3. 1:in vada caeca ferre,
Verg. A. 1, 536:fores,
private, id. ib. 2, 453:spiramenta,
id. G. 1, 89:colubri,
Col. 10, 231:ignis,
Lucr. 4, 929:venenum,
id. 6, 822:tabes,
Ov. M. 9, 174:viae,
blind ways, Tib. 2, 1, 78:insidiae armaque,
Ov. F 2, 214; cf. Sil. 5, 3:saxa,
Verg. A. 3, 706; 5, 164:vulnus,
a secret wound, Lucr. 4, 1116;but also,
a wound upon the back, Verg. A. 10, 733; cf.in the same sense, ictus,
Liv. 34, 14, 11; Sil. 9, 105 (cf.: caecum corpus, the back, I. A. supra):caeca manus, i.e. abscondita,
Ov. M. 12, 492:caecum domūs scelus,
Verg. A. 1, 356.—Trop.:2.caecas exponere causas,
Lucr. 3, 317:improba navigii ratio, tum caeca jacebat,
lay still concealed, id. 5, 1004; so,venti potestas,
id. 3, 248; 3, 270: fluctus, Sisenn. ap. Non. p. 449, 10:caeca et clandestina natura,
Lucr. 1, 779:res caecae et ab aspectūs judicio remotae,
Cic. de Or. 2, 87, 357:obscurum atque caecum,
id. Agr. 2, 14, 36:fata,
Hor. C. 2, 13, 16:sors,
id. S. 2, 3, 269:tumultus,
secret conspiracies, Verg. G. 1, 464:amor,
id. ib. 3, 210; cf.:stimulos in pectore caecos Condidit,
Ov. M. 1, 726. In Plaut. once, prob. taken from the vulgar lang.: caecā die emere, upon a concealed ( pay-) day, i.e. to purchase on credit (opp. oculata dies, i.e. for ready money): Ca. Pereo inopiā argentariā. Ba. Emito die caecā hercle olivom, id vendito oculatā die, Plaut. Ps. 1, 3, 67.—By poet. license, transf. to the hearing:III. A.murmur,
Verg. A. 12, 591 (as we, by a similar meton., say a hollow sound; cf. on the other hand, in Gr. tuphlos ta ôta); so,clamor,
Val. Fl. 2, 461:mugitusterrae,
Sen. Troad. 171.—Lit.:B.nox,
Cic. Mil. 19, 50; Lucr. 1, 1108; Cat. 68, 44; Ov. M. 10, 476; 11, 521:caligo,
Lucr. 3, 305; 4, 457; Cat. 64, 908; Verg. A. 3, 203; 8, 253:tenebrae,
Lucr. 2, 54; 2, 746; 2, 798; 3, 87; 6, 35;3, 87: silentia, i.e. nox,
Sil. 7, 350:latebrae,
Lucr. 1, 409:iter,
Ov. M. 10, 456:loca,
Prop. 1, 19, 8:cavernae,
Ov. M. 15, 299; Sil. 7, 372:latus,
Verg. A. 2, 19:cubiculum si fenestram non habet, dicitur caecum,
Varr. L. L. 9, § 58 Müll.; so,domus,
without windows, Cic. Or. 67, 224:parietes,
Verg. A. 5, 589:pulvis,
id. ib. 12, 444:carcer,
id. ib. 6, 734:sardonyches,
not transparent, opaque, Plin. 37, 6, 23, § 86:smaragdi,
id. 37, 5, 18, § 68: acervus (of chaos), chaotic, confused, Ov M. 1, 24; Col. 4, 32, 4' chaos, Sen. Med. 741, Sil. 11, 456.—Trop., uncertain, doubtful: obscurā spe et caecā exspectatione pendere, i.e. of an uncertain consequence or result, Cic. Agr. 2, 25, 66:quod temere fit caeco casu,
id. Div. 2, 6, 15. cursus (Fortunae), Luc. 2, 567:eventus,
Verg. A. 6, 157:caeci morbi, quorum causas ne medici quidem perspicere queunt,
Col. 1, 5, 6; so,dolores,
Plin. 29, 2, 10, § 38; 29, 3, 13, § 55:crimen,
that cannot be proved, Liv. 45, 31, 11.— Subst.: caecum, i, n., uncertainty, obscurity ( poet.):verum in caeco esse,
Manil. 4, 304.—* Comp., Hor. S. 1, 2, 91.— Sup. and adv. not in. use.2. -
15 coecus
1.caecus (not coecus; sometimes in MSS. cēcus), a, um, adj. [akin to skia, skotos; Sanscr. khāyā, shadow], having no light, devoid of light.I. A.Lit.:2.Appius, qui caecus annos multos fuit,
Cic. Tusc. 5, 38, 112:traditum est enim Homerum caecum fuisse,
id. ib. 5, 39, 114; Lucr. 5, 839:catuli, qui jam dispecturi sunt, caeci aeque et hi qui modo nati,
Cic. Fin. 4, 23, 64:si facie miserabili senis, caeci, infantis,
Quint. 4, 1, 42:caecum corpus,
the blind part of the body, the back, Sall. J. 107, 1:perdices caecae impetu,
Plin. 10, 33, 51, § 102:gigni,
Vell. 1, 5, 2.—Prov.:B.ut si Caecus iter monstrare velit,
Hor. Ep. 1, 17, 4:apparet id quidem etiam caeco,
even a blind man can see that, Liv. 32, 34, 3:caecis hoc, ut aiunt, satis clarum est,
Quint. 12, 7, 9.—Trop., mentally or morally blind, blinded (freq. in prose and poetry):2.o pectora caeca!
Lucr. 2, 14:non solum ipsa Fortuna caeca est, sed eos etiam plerumque efficit caecos, quos complexa est,
Cic. Lael. 15, 54; cf.casus,
id. Div. 2, 6, 15:caecus atque amens tribunus,
id. Sest. 7, 17:caecum me et praecipitem ferri,
id. Planc. 3, 6:mater caeca crudelitate et scelere,
id. Clu. 70, 199:cupidine,
Sall. J. 25, 7:amentiā,
Cic. Har. Resp. 23, 48:quem mala stultitia Caecum agit,
Hor. S. 2, 3, 44:amatorem amicae Turpia decipiunt caecum vitia,
id. ib. 1, 3, 39:mens,
Tac. Agr. 43.—With ad:caecus ad has belli artes,
Liv. 21, 54, 3.—With gen.:caecus animi,
Quint. 1, 10, 29; Gell. 12, 13, 4:fati futuri,
ignorant of, Luc. 2, 14; cf. Claud. Rapt. Pros. 1, 138.— Subst.: Caeci, ōrum, m., the blind people, i.e. the people of Chalcedon, according to the oracle at Delphi. Tac. A. 12, 63; cf. Plin. 5, 32, 43, § 149. —Meton. of the passions themselves:3.caeca honorum cupido,
Lucr. 3, 59; Ov. M. 3, 620:ac temeraria dominatrix animi cupiditas,
Cic. Inv. 1, 2, 2; id. Pis. 24, 57:exspectatio,
id. Agr. 2, 25, 66:amor,
Ov. F. 2, 762:amor sui,
Hor. C. 1, 18, 14:festinatio,
Liv. 22, 39, 22:furor,
Hor. Epod. 7, 13:caeca et sopita socordia,
Quint. 1, 2, 5:ambitio,
Sen. Ben. 7, 26, 4.—Pregn., blind, i.e. at random, vague, indiscriminate, aimless:C.in hac calumniā timoris et caecae suspitionis tormento,
Cic. Fam. 6, 7, 4:caeco quodam timore... quaerebant aliquem ducem,
id. Lig. 1, 3:caecique in nubibus ignes Terrificant animos,
Verg. A. 4, 209:caeca regens filo vestigia,
id. ib. 6, 30:ne sint caecae, pater, exsecrationes tuae,
Liv. 40, 10, 1:et caeco flentque paventque metu,
Ov. F. 2, 822:lymphatis caeco pavore animis,
Tac. H. 1, 82:cervus... Caeco timore proximam villam petit,
Phaedr. 2, 8, 3:timor,
Ov. Am. 1, 4, 42.—Transf.1. 2.Of the large intestine:II.intestinum,
the cœcum, Cels. 4, 1, 28; 4, 14, 1.—Pass., that cannot be seen, or trop., that cannot be known, invisible, concealed, hidden, secret, obscure, dark.A.Lit.: sunt igitur venti nimirum corpora caeca, winds are accordingly bodies, although invisible, Lucr. 1, 278; 1, 296; 1, 329;B.2, 713: vallum caecum,
Caes. B. C. 1, 28; cf.: caecum vallum dicitur, in quo praeacuti pali terrae affixi herbis vel frondibus occuluntur, Paul. ex Fest. p. 44 Müll.; so,fossae,
covered, Col. 2, 2, 9; Pall. Mai, 3. 1:in vada caeca ferre,
Verg. A. 1, 536:fores,
private, id. ib. 2, 453:spiramenta,
id. G. 1, 89:colubri,
Col. 10, 231:ignis,
Lucr. 4, 929:venenum,
id. 6, 822:tabes,
Ov. M. 9, 174:viae,
blind ways, Tib. 2, 1, 78:insidiae armaque,
Ov. F 2, 214; cf. Sil. 5, 3:saxa,
Verg. A. 3, 706; 5, 164:vulnus,
a secret wound, Lucr. 4, 1116;but also,
a wound upon the back, Verg. A. 10, 733; cf.in the same sense, ictus,
Liv. 34, 14, 11; Sil. 9, 105 (cf.: caecum corpus, the back, I. A. supra):caeca manus, i.e. abscondita,
Ov. M. 12, 492:caecum domūs scelus,
Verg. A. 1, 356.—Trop.:2.caecas exponere causas,
Lucr. 3, 317:improba navigii ratio, tum caeca jacebat,
lay still concealed, id. 5, 1004; so,venti potestas,
id. 3, 248; 3, 270: fluctus, Sisenn. ap. Non. p. 449, 10:caeca et clandestina natura,
Lucr. 1, 779:res caecae et ab aspectūs judicio remotae,
Cic. de Or. 2, 87, 357:obscurum atque caecum,
id. Agr. 2, 14, 36:fata,
Hor. C. 2, 13, 16:sors,
id. S. 2, 3, 269:tumultus,
secret conspiracies, Verg. G. 1, 464:amor,
id. ib. 3, 210; cf.:stimulos in pectore caecos Condidit,
Ov. M. 1, 726. In Plaut. once, prob. taken from the vulgar lang.: caecā die emere, upon a concealed ( pay-) day, i.e. to purchase on credit (opp. oculata dies, i.e. for ready money): Ca. Pereo inopiā argentariā. Ba. Emito die caecā hercle olivom, id vendito oculatā die, Plaut. Ps. 1, 3, 67.—By poet. license, transf. to the hearing:III. A.murmur,
Verg. A. 12, 591 (as we, by a similar meton., say a hollow sound; cf. on the other hand, in Gr. tuphlos ta ôta); so,clamor,
Val. Fl. 2, 461:mugitusterrae,
Sen. Troad. 171.—Lit.:B.nox,
Cic. Mil. 19, 50; Lucr. 1, 1108; Cat. 68, 44; Ov. M. 10, 476; 11, 521:caligo,
Lucr. 3, 305; 4, 457; Cat. 64, 908; Verg. A. 3, 203; 8, 253:tenebrae,
Lucr. 2, 54; 2, 746; 2, 798; 3, 87; 6, 35;3, 87: silentia, i.e. nox,
Sil. 7, 350:latebrae,
Lucr. 1, 409:iter,
Ov. M. 10, 456:loca,
Prop. 1, 19, 8:cavernae,
Ov. M. 15, 299; Sil. 7, 372:latus,
Verg. A. 2, 19:cubiculum si fenestram non habet, dicitur caecum,
Varr. L. L. 9, § 58 Müll.; so,domus,
without windows, Cic. Or. 67, 224:parietes,
Verg. A. 5, 589:pulvis,
id. ib. 12, 444:carcer,
id. ib. 6, 734:sardonyches,
not transparent, opaque, Plin. 37, 6, 23, § 86:smaragdi,
id. 37, 5, 18, § 68: acervus (of chaos), chaotic, confused, Ov M. 1, 24; Col. 4, 32, 4' chaos, Sen. Med. 741, Sil. 11, 456.—Trop., uncertain, doubtful: obscurā spe et caecā exspectatione pendere, i.e. of an uncertain consequence or result, Cic. Agr. 2, 25, 66:quod temere fit caeco casu,
id. Div. 2, 6, 15. cursus (Fortunae), Luc. 2, 567:eventus,
Verg. A. 6, 157:caeci morbi, quorum causas ne medici quidem perspicere queunt,
Col. 1, 5, 6; so,dolores,
Plin. 29, 2, 10, § 38; 29, 3, 13, § 55:crimen,
that cannot be proved, Liv. 45, 31, 11.— Subst.: caecum, i, n., uncertainty, obscurity ( poet.):verum in caeco esse,
Manil. 4, 304.—* Comp., Hor. S. 1, 2, 91.— Sup. and adv. not in. use.2. -
16 incesso
incesso, cessīvi (less freq. cessi. Tac H. 2, 23; 3, 77; Luc. 5, 680), 3, v. a. [incedo], to fall upon, assault, assail, attack (perh. not ante-Aug.).I.Lit.:II.quae (pars corporis) cum jaculis saxisque incesseretur,
Liv. 8, 24, 15:vagos suos pro hostibus lapidibus incessebant,
id. 26, 10, 7; cf.:infestis digitis ora et oculos,
Suet. Calig. 25; id. Claud. 8:feras argenteis vasis incessivere tum primum noxii,
Plin. 33, 3, 16, § 53:telorum lapidumque jactu,
Ov. M. 13, 566:a pueris ii more quodam gentis saxis globosis, funda mare apertum incessentes exercebantur,
Liv. 38, 29, 4 Weissenb. ad loc.:jaculis et voce superba Tecta incessentem,
Stat. Th. 11, 361; Sil. 1, 473.— Absol.:saevis telis,
Ov. M. 14, 402:stercore et caeno,
Suet. Vit. 17. —Trop., to attack, assault, esp. with words, to reprove, reproach, accuse:reges dictis protervis,
Ov. M. 13, 232:aliquem verbis amaris,
Sil. 11, 209; cf. Ov. Tr. 3, 11, 31:aliquem conviciis,
Suet. Tib. 11; id. Ner. 35:adversarios maledictis,
id. ib. 23:senatum diris exsecrationibus,
id. Claud. 12:Sallustium noto epigrammate,
Quint. 8, 3, 29:juvenes objurgatione justa,
Gell. 1, 2, 6:nomen hominis acerba cavillatione,
Suet. Tib. 57 al.:aliquem bello,
Stat. S. 1, 4, 76:aliquem poenis,
id. Th. 1, 245:aliquem criminibus,
to accuse him, Tac. H. 2, 23:aliquem occultis suspicionibus,
id. ib. 3, 65:aliquem ut tumidiorem,
Quint. 12, 10, 12:aliquem ut impium erga parentes,
Suet. Rhet. 6:nomen ut argumentum morum incessit,
Quint. 5, 10, 31; cf.:aliquem tamquam superbe saeveque egisset,
Tac. H. 3, 77:sermonem cum risu aliquos incessentem,
Quint. 6, 3, 21:si aut nationes totae aut ordines incessantur,
id. 6, 3, 35:paucitatem, conspirationem, vilitatem, gratiam,
id. 5, 7, 23:ne incesse moras,
Stat. Th. 11, 390.—Of a disease:pestilentia incesserat pari clade in Romanos Poenosque,
Liv. 28, 46, 15:tanta incesserit in ea castra vis morbi,
id. 29, 10, 3.—Of fear, etc.:timor deinde patres incessit, ne, etc.,
Liv. 1, 17, 4:super haec timor incessit Sabini belli,
id. 2, 27, 10:tantus terror Tarquinium incessit,
id. 2, 7, 1.—Of other feelings:cupido incessit animos juvenum, sciscitandi, etc.,
Liv. 1, 56, 10:tanta admiratio miseratioque viri incessit homines, ut, etc.,
id. 9, 8, 11:cura incesserat patres,
id. 4, 50, 7:incessit omnes stupor et admiratio,
Just. 22, 6, 11. -
17 incedo
in-cēdo, cessī, cessum, ere, I) intr. einherschreiten, daher-, dahinschreiten, herzuschreiten, -treten, A) eig., v. leb. Wesen: a) übh., absol., incedunt pueri, ziehen (reiten) auf, Verg.: incedenti passim victimae caesae, Suet.: non ambulamus, sed incedimus, gehen nicht ungeniert, sondern mit abgemessenen Schritten, Sen.: qui claudos praecipiebat incedere, gehen hieß, Arnob.: m. Advv. (wie?), magnifice, Liv.: molliter, einen sanften Gang haben, Ov.: durius, einen schwerfälligen Gang haben, Ov.: m. Acc. adv., grandia (mit großen Schritten), Amm. 22, 14, 3: m. Abl. (mit) od. m. cum u. Abl., passu inerti, Ov.: pedibus (zu Fuße), Plin. pan. u. (Ggstz. equis, zu Pferde) Iustin.: omnibus laetitiis, Cic.: cum silentio, Plin. ep.: od. m. attribut. Adii. od. Substt., rectus incedit (Ggstz. incurvatur, geht gebückt), Capit.: decoratus ovansque victoriā incedens, Liv.: quam taeter incedebat, Cic.: si pedes incedat, zu Fuße, Liv.: altus incedit, er trägt den Kopf hoch, geht stolz einher, Sen.: meo superbus incedis malo (wegen meines Mißgeschicks), Hor.: quae incedo divûm regina, als K., Verg.: alci incedo laevus, zur Linken, Eutr.: pudeat te illum ausum umquam esse incedere tamquam tuum competitorem, Cic.: m. lokal. Advv. od. Abl., huc, Plaut.: propius, Tac.: quācumque incederet, Cic.: incessit quā duxit praedae spes, Liv.: mediā nave, Verg.: m. Praeposs., a foro domum vagus incedit tota in urbe, Ov.: ad templum, Verg.: incedunt per ora vestra magnifici, Sall.: per urbem, Verg.: super fretum, Lucan.: inter consules, Aur. Vict. – b) als milit. t. t., sich in Marsch setzen, einherziehen, -marschieren, heran- od. dahinziehen, -marschieren, an- od. aufrücken, losmarschieren, los-, vorrücken, absol., agmen reliquum incedere coepit, Liv.: m. Advv. od. Abl. (wie?), paulatim, Sall.: sensim, Liv.: lentius, Curt.: quā segnius Hispanorum signa incedebant, Liv.: quadrato od. munito agmine, Sall.: m. Adii., cum signis frequentes incedunt, Sall.: m. lokal. Advv., propius incedens, Tac.: m. Praeposs., per urbem, Liv.: per oras, Liv.: usque ad portas urbis, Liv.: in erumpentes, Liv.: in perculsos Romanos acrius, Sall.: mit Dat. des Zweckes (zu), incessit dux itineri et proelio, Tac. ann. 1, 51. – B) übtr.: 1) v. Pers.: praesidio Veneris malitiae lenonis contra incedam, will entgegentreten, Plaut. rud. 693. – 2) v. Lebl.: a) v. phys. Zuständen, zeitl. hereinbrechen, anbrechen, anheben, ubi crepusculum incesserit, Colum.: postquam tenebrae incedebant, Tac.: incedere noctis tenebras dolet, Sil.: foedum anni principium incessit, Tac.: ubi senectus aut morbus incessit, Mela: m. in u. Akk. (über jmd.), cum tanta incessit in ea castra vis morbi, ut etc., Liv.: pestilentia incesserat pari clade in Romanos Poenosque, Liv. – b) von Nachrichten od. Gerüchten, eintreffen, Platz greifen, im Gange sein, gehen, non rumor interea, sed undique nuntii incedunt, qui afferrent etc., Tac.: rumor incesserat od. occultus rumor incedebat od. fama incessit mit folg. Acc. u. Infin., Tac. – c) v. polit. Zuständen u. v. Affekten, eintreten, Platz greifen, sich erheben, sich entspinnen, sich verbreiten, tanta commutatio (Umschwung der Stimmung) incessit, ut etc., Sall.: incessit timor Sabini belli, Liv.: magnus incesserat timor sagittarum, Caes.: nec mihi cuncta complectendi cupido incessit, Val. Max.: incessit cupido od. religio od. spes m. folg. Acc. u. Infin., Curt. u. Liv.: m. Dat. pers. = bei jmd. Platz greifen, sich einschleichen, jmd. beschleichen, anwandeln, regibus incessit discordia, Verg.: gravis cura patribus incessit, ut etc., Liv.: cupido incessit animo sortis eius implendae, Curt.: incedebat deterrimo cuique licentia impune probra et invidiam in bonos excitandi, Tac. – II) tr. beschreiten, A) eig., einen Ort beschreiten, betreten, scaenam, Tac.: fontem aquae Marciae nando, Tac.: Aegyptum (Ggstz. excedere Aegypto), Iustin. – B) übtr., v. Zuständen u. Affekten, jmd. befallen, beschleichen, überkommen, anwandeln, magnus plebem metus incessit, Liv.: alqm valetudo adversa incessit, Tac.: Pannonicas legiones seditio (Geist des Aufruhrs) incessit, Tac.: tanta simul admiratio miseratioque viri incessit omnes, ut etc., Liv.: timor deinde patres incessit, ne etc., Liv.: ingens animos militum desperatio incessit, Curt.: cupido incessit alqm m. folg. Acc. u. Infin., Sulp. Sev. chron. 1, 38, 6; 2, 16, 3.
-
18 incedo
in-cēdo, cessī, cessum, ere, I) intr. einherschreiten, daher-, dahinschreiten, herzuschreiten, -treten, A) eig., v. leb. Wesen: a) übh., absol., incedunt pueri, ziehen (reiten) auf, Verg.: incedenti passim victimae caesae, Suet.: non ambulamus, sed incedimus, gehen nicht ungeniert, sondern mit abgemessenen Schritten, Sen.: qui claudos praecipiebat incedere, gehen hieß, Arnob.: m. Advv. (wie?), magnifice, Liv.: molliter, einen sanften Gang haben, Ov.: durius, einen schwerfälligen Gang haben, Ov.: m. Acc. adv., grandia (mit großen Schritten), Amm. 22, 14, 3: m. Abl. (mit) od. m. cum u. Abl., passu inerti, Ov.: pedibus (zu Fuße), Plin. pan. u. (Ggstz. equis, zu Pferde) Iustin.: omnibus laetitiis, Cic.: cum silentio, Plin. ep.: od. m. attribut. Adii. od. Substt., rectus incedit (Ggstz. incurvatur, geht gebückt), Capit.: decoratus ovansque victoriā incedens, Liv.: quam taeter incedebat, Cic.: si pedes incedat, zu Fuße, Liv.: altus incedit, er trägt den Kopf hoch, geht stolz einher, Sen.: meo superbus incedis malo (wegen meines Mißgeschicks), Hor.: quae incedo divûm regina, als K., Verg.: alci incedo laevus, zur Linken, Eutr.: pudeat te illum ausum umquam esse incedere tamquam tuum competitorem, Cic.: m. lokal. Advv. od. Abl., huc, Plaut.: propius, Tac.: quācumque incederet, Cic.: incessit quā duxit praedae spes, Liv.: mediā nave,————Verg.: m. Praeposs., a foro domum vagus incedit tota in urbe, Ov.: ad templum, Verg.: incedunt per ora vestra magnifici, Sall.: per urbem, Verg.: super fretum, Lucan.: inter consules, Aur. Vict. – b) als milit. t. t., sich in Marsch setzen, einherziehen, -marschieren, heran- od. dahinziehen, -marschieren, an- od. aufrücken, losmarschieren, los-, vorrücken, absol., agmen reliquum incedere coepit, Liv.: m. Advv. od. Abl. (wie?), paulatim, Sall.: sensim, Liv.: lentius, Curt.: quā segnius Hispanorum signa incedebant, Liv.: quadrato od. munito agmine, Sall.: m. Adii., cum signis frequentes incedunt, Sall.: m. lokal. Advv., propius incedens, Tac.: m. Praeposs., per urbem, Liv.: per oras, Liv.: usque ad portas urbis, Liv.: in erumpentes, Liv.: in perculsos Romanos acrius, Sall.: mit Dat. des Zweckes (zu), incessit dux itineri et proelio, Tac. ann. 1, 51. – B) übtr.: 1) v. Pers.: praesidio Veneris malitiae lenonis contra incedam, will entgegentreten, Plaut. rud. 693. – 2) v. Lebl.: a) v. phys. Zuständen, zeitl. hereinbrechen, anbrechen, anheben, ubi crepusculum incesserit, Colum.: postquam tenebrae incedebant, Tac.: incedere noctis tenebras dolet, Sil.: foedum anni principium incessit, Tac.: ubi senectus aut morbus incessit, Mela: m. in u. Akk. (über jmd.), cum tanta incessit in ea castra vis morbi, ut etc., Liv.: pestilentia incesserat pari clade in Romanos Poenosque, Liv. – b) von Nach-————richten od. Gerüchten, eintreffen, Platz greifen, im Gange sein, gehen, non rumor interea, sed undique nuntii incedunt, qui afferrent etc., Tac.: rumor incesserat od. occultus rumor incedebat od. fama incessit mit folg. Acc. u. Infin., Tac. – c) v. polit. Zuständen u. v. Affekten, eintreten, Platz greifen, sich erheben, sich entspinnen, sich verbreiten, tanta commutatio (Umschwung der Stimmung) incessit, ut etc., Sall.: incessit timor Sabini belli, Liv.: magnus incesserat timor sagittarum, Caes.: nec mihi cuncta complectendi cupido incessit, Val. Max.: incessit cupido od. religio od. spes m. folg. Acc. u. Infin., Curt. u. Liv.: m. Dat. pers. = bei jmd. Platz greifen, sich einschleichen, jmd. beschleichen, anwandeln, regibus incessit discordia, Verg.: gravis cura patribus incessit, ut etc., Liv.: cupido incessit animo sortis eius implendae, Curt.: incedebat deterrimo cuique licentia impune probra et invidiam in bonos excitandi, Tac. – II) tr. beschreiten, A) eig., einen Ort beschreiten, betreten, scaenam, Tac.: fontem aquae Marciae nando, Tac.: Aegyptum (Ggstz. excedere Aegypto), Iustin. – B) übtr., v. Zuständen u. Affekten, jmd. befallen, beschleichen, überkommen, anwandeln, magnus plebem metus incessit, Liv.: alqm valetudo adversa incessit, Tac.: Pannonicas legiones seditio (Geist des Aufruhrs) incessit, Tac.: tanta simul admiratio miseratioque viri incessit omnes, ut etc., Liv.: timor deinde————patres incessit, ne etc., Liv.: ingens animos militum desperatio incessit, Curt.: cupido incessit alqm m. folg. Acc. u. Infin., Sulp. Sev. chron. 1, 38, 6; 2, 16, 3. -
19 compesco
compesco, ĕre, ŭi, (itum) [*comperc-sco, cum et parco] - tr. - retenir, arrêter, réprimer. - supin compescitum Prisc. 10, 19. - ramos compesce fluentes, Virg. G. 2, 370: arrête le débordement des rameaux. - compescere Istrum, Sil. 3, 617: tenir en respect les riverains du Danube. - vitem compescere, Col. 4, 21, 2: élaguer la vigne. - compescere linguam, Plaut. Poen. 1035: retenir sa langue. - avec inf. compesce in illum dicere injuste, Plaut. Bacch. 363: abstiens-toi de l'attaquer injustement. - iram compescere: apaiser la colère.* * *compesco, ĕre, ŭi, (itum) [*comperc-sco, cum et parco] - tr. - retenir, arrêter, réprimer. - supin compescitum Prisc. 10, 19. - ramos compesce fluentes, Virg. G. 2, 370: arrête le débordement des rameaux. - compescere Istrum, Sil. 3, 617: tenir en respect les riverains du Danube. - vitem compescere, Col. 4, 21, 2: élaguer la vigne. - compescere linguam, Plaut. Poen. 1035: retenir sa langue. - avec inf. compesce in illum dicere injuste, Plaut. Bacch. 363: abstiens-toi de l'attaquer injustement. - iram compescere: apaiser la colère.* * *Compesco, compescis, compescui, compescere. Festus. Paistre ensemble.\Compescere. Plin. Retirer et refrener.\Auro aliquem compescere. Valer. Flac. Le garder par argent de faire ce qu'il avoit entreprins.\Catenis compescere aliquem. Ouid. L'encheiner.\Compescere aliquem compedibus. Ouid. Luy lier les pieds.\Damna compescere cantu. Stat. Appaiser par chansons l'ennuy qu'on avoit d'avoir perdu quelque chose.\Impiam dextram compescere. Senec. Arrester.\Dolores compescere. Tibul. Appaiser.\Equum celerem arcto fraeno compescere. Tibul. Arrester.\Famam compescere. Senec. Oster la faim en mangeant.\Flammam mero compescere. Ouid. Estaindre.\Flammas amoris, nefasque compescere. Senec. Reprimer.\Fluctus compescere. Ouid. Appaiser.\Ripis compescere fluuium. Sil. Reserrer, Le garder de desborder.\Frondes vere nouo compescere. Valer. Flac. Couper, Roigner.\Furores compescere. Ouid. Reprimer.\Gaudia compescere lachrymis. Claud. Faire cesser.\Ignes. Ouid. Estaindre.\Compescere incendia. Plin. iunior. Estaindre.\Digito compesce labellum. Prouerbium apud Iuuenalem. Garde toy de parler.\Luxuriantia compescere. Horat. Resequer, Oster, Couper.\Mentem compescere. Horat. Refrener son affection et cupidité.\Timor compescit officium. Ouid. Me garde et empesche de faire ce que je debvroye.\Pennas alicuius compescere. Ouid. Arrester ou empescher le vol, Le garder de voler.\Compescere tumentes populos. Plin. iunior. Appaiser.\Sitim compescere vnda. Ouid. Boire de l'eaue, Estancher la soif.\Compescere vitem. Columel. Tailler la vigne à un pied pres de la souche, ou environ, et la garder qu'elle ne se dilate par trop, L'empescher qu'elle ne bourgeonne, luy oster le sarment.\Compesce in illum iniuste dicere. Plaut. Cesse, Abstiens toy. -
20 levis
1.lĕvis, e, adj. [for leg-vis; Sanscr. laghu-s, little; cf. O. H. Germ. ring-i; Germ. gering; Gr. elachus], light in weight, not heavy (opp. gravis).I.Lit.:B.leviora corpora (opp. graviora),
Lucr. 2, 227:aether,
id. 5, 459:aura,
id. 3, 196:levior quam pluma,
Plaut. Men. 3, 2, 23:stipulae,
Verg. G. 1, 289: armatura, light armor:levis armaturae Numidae,
the light-armed Numidians, Caes. B. G. 2, 10; also, by metonymy, lightarmed troops; v. armatura, and cf.:sed haec fuerit nobis tamquam levis armaturae prima orationis excursio,
Cic. Div. 2, 10 fin.; so,miles,
a light-armed soldier, Liv. 8, 8; cf.of clothing: nudi, aut sagulo leves,
Tac. G. 6:flebis in solo levis angiportu,
Hor. C. 1, 25, 10.—Of the earth upon the dead:terraque securae sit super ossa levis,
Tib. 2, 4, 50;esp. freq. on tombstones: sit tibi terra levis (abbreviated, S. T. T. L.): per leves populos,
the shades, bodiless persons, Ov. M. 10, 14:virgaque levem coerces aurea turbam,
Hor. C. 1, 10, 18.— Poet. with inf.: fessis leviora tolli Pergama Grais, a lighter burden, i. e. easier to be destroyed, Hor. C. 2, 4, 11.—Transf.1.Light of digestion, easy to digest (mostly poet. and post-Aug.):2.quae in aqua degunt, leviorem cibum praestant. Inter domesticas quadrupedes levissima suilla est, gravissima bubula,
lightest of digestion, Cels. 1, 18:leves malvae,
Hor. C. 1, 31, 16 (cf.:gravi Malvae salubres corpori,
id. Epod. 2, 57).—Light in motion, swift, quick, fleet, nimble, rapid (syn.:3.agilis, alacer, pernix): ipsa (diva) levi fecit volitantem flamine currum (i. e. Argo),
a quick, favorable wind, Cat. 64, 9; cf.:leves venti,
Ov. M. 15, 346:flatus,
Sil. 15, 162:currus,
light, swift, Ov. M. 2, 150:levi deducens pollice filum,
light, nimble, id. ib. 4, 36; so,pollex,
id. ib. 6, 22:saltus,
id. ib. 7, 767;3, 599: peltam pro parma fecit, ut ad motus concursusque essent leviores,
Nep. Iphicr. 1:Messapus levis cursu,
Verg. A. 12, 489:leves Parthi,
id. G. 4, 314:equus,
Val. Fl. 1, 389:Nympharumque leves cum Satyris chori,
Hor. C. 1, 1, 31:quaere modos leviore plectro,
nimbler, gayer, id. ib. 2, 1, 40:et levis erecta consurgit ad oscula plantā,
Juv. 6, 507.—With inf. ( poet.):omnes ire leves,
Sil. 16, 488:exsultare levis,
id. 10, 605:levior discurrere,
id. 4, 549:nullo levis terrore moveri,
Claud. IV. Cons. Hon. 514:hora,
fleeting, Ov. M. 15, 181:terra,
light, thin soil, Verg. G. 2, 92:et ubi montana (loca) quod leviora et ideo salubriora,
Varr. R. R. 1, 6, 3;so (opp graviora),
id. ib. —Slight, trifling, small (mostly poet.): ignis, Ov. M. 3, 488:II.tactus,
a slight, gentle touch, id. ib. 4, 180:strepitus,
id. ib. 7, 840:stridor,
id. ib. 4, 413.Trop.A.Without weight, i. e. of no consequence; hence, in gen., light, trifling, unimportant, inconsiderable, trivial, slight, little, petty, easy (class.):(β).nunquam erit alienis gravis qui suis se concinnat levem,
Plaut. Trin. 3, 2, 58:grave est nomen imperii atque id etiam in levi persona pertimescitur,
Cic. Agr. 2, 17, 45:leve et infirmum,
id. Rosc. Com. 2, 6: quae mihi ad spem obtinendae veritatis gravissima sunt;ad motum animi... leviora,
id. Deiot. 2, 5:quod alia quaedam inania et levia conquiras,
id. Planc. 26, 63:auditio,
a light, unfounded report, Caes. B. G. 7, 42:cui res et pecunia levissima et existimatio sanctissima fuit semper,
something very insignificant, Cic. Rosc. Com. 5, 15:dolor,
id. Fin. 1, 12, 40:proelium,
Caes. B. G. 7, 36:periculum,
id. B. C. 3, 26:in aliquem merita,
id. ib. 2, 32, 10:leviore de causa,
id. B. G. 7, 4 fin.:praecordia levibus flagrantia causis,
Juv. 13, 182:effutire leves indigna tragoedia versus,
Hor. A. P. 231.—As subst.:in levi habitum,
was made little of, was regarded as a trifle, Tac. H. 2, 21; id. A. 3, 54:levia sed nimium queror,
Sen. Herc. Fur. 63:quid leviora loquor? Petr. poët. 134, 12: non est leve tot puerorum observare manus,
no easy matter, Juv. 7, 240:quidquid levius putaris,
easier, id. 10, 344.—With gen. ( poet.):B.opum levior,
Sil. 2, 102.—In disposition or character.1.Light, light-minded, capricious, fickle, inconstant, unreliable, false:2.homo levior quam pluma,
Plaut. Men. 3, 2, 23:ne me leviorem erga te putes,
id. Trin. 5, 2, 34:tu levior cortice,
Hor. C. 3, 9, 22:vitium levium hominum atque fallacium,
Cic. Lael. 25, 91:quidam saepe in parva pecunia perspiciuntur quam sint leves,
id. ib. 17, 63:leves ac nummarii judices,
id. Clu. 28, 75:sit precor illa levis,
Tib. 1, 6, 56:levi brachio aliquid agere,
Cic. Att. 4, 16, 6:quid levius aut turpius,
Caes. B. G. 5, 28 fin.:auctor,
Liv. 5, 15:leves amicitiae,
Cic. Lael. 26, 100:spes,
vain, empty, Hor. Ep. 1, 5, 8:leviores mores,
Ulp. Fragm. 6, 12.—Mild, gentle, pleasant (rare):1.quos qui leviore nomine appellant, percussores vocant,
Cic. Rosc. Am. 33, 93; and:levior reprehensio,
id. Ac. 2, 32, 102:tandem eo, quod levissimum videbatur, decursum est,
the gentlest, mildest, Liv. 5, 23 fin.:nec leves somnos timor aut cupido Sordidus aufert,
Hor. C. 2, 16, 15; id. Epod. 2, 28:exsilium,
mild, tolerable, Suet. Aug. 51.—Hence, adv.: lĕ-vĭter, lightly, not heavily.Lit. (rare):2.armati,
light-armed, Curt. 4, 13.—Of the blow of a weapon:levius casura pila sperabat,
Caes. B. C. 3, 92, 2.—Trop.a.Slightly, a little, not much, somewhat:b.leviter densae nubes,
Lucr. 6, 248:inflexum bacillum,
Cic. Div. 1, 17, 30:genae leviter eminentes (al. leniter),
id. N. D. 2, 57, 143:qui (medici) leviter aegrotantes leniter curant, gravioribus autem morbis, etc.,
id. Off. 1, 24, 83:saucius,
id. Inv. 2, 51, 154:non leviter lucra liguriens,
id. Verr. 2, 3, 76, § 177:agnoscere aliquid,
id. Fin. 2, 11, 33:eruditus,
id. de Or. 3, 6, 24.— Comp.:quanto constantior idem In vitiis, tanto levius miser,
so much less, Hor. S. 2, 7, 18:dolere,
Ov. P. 1, 9, 30.— Sup.:ut levissime dicam,
to express it in the mildest manner, Cic. Cat. 3, 7 fin. —Easily, lightly, without difficulty, with equanimity:2.id eo levius ferendum est, quod, etc.,
Cic. Fam. 4, 3, 2; cf.:sed levissime feram, si, etc.,
id. Prov. Cons. 20, 47; Liv. 29, 9.— Comp.:levius torquetis Arachne,
more dexterously, Juv. 2, 56.lēvis (erroneously laevis), e, adj. [Gr. leios, leuros], smooth, smoothed, not rough, opp. asper (class.).I.Lit.A.In gen.:B.corpuscula quaedam levia, alia aspera, etc.,
Cic. N. D. 1, 24, 66:in locis (spectatur): leves an asperi,
id. Part. Or. 10, 36:Deus levem eum (mundum) fecit et undique aequabilem,
id. Univ. 6:pocula,
smooth, shining, Verg. A. 5, 91:pharetrae,
id. ib. 5, 558:brassica,
Cato, R. R. 15, 7:levissima corpora,
Lucr. 4, 659:coma pectine levis,
Ov. M. 12, 409:nascunturque leves per digitos umerosque plumae,
Hor. C. 2, 20, 11:levior assiduo detritis aequore conchis,
Ov. M. 13, 792: inimicus pumice levis, rubbed (cf. pumicatus), Juv. 9, 95.— Poet.: levi cum sanguine Nisus labitur infelix, slippery, [p. 1055] Verg. A. 5, 328:levis Juventas ( = imberbis),
smooth, without hair, beardless, Hor. C. 2, 11, 6; so,ora,
Tib. 1, 9 (8), 31:crura,
Juv. 8, 115:sponsus,
id. 3, 111:caput,
id. 10, 199; 2, 12; hence, also, poet. for youthful, delicate, beautiful:pectus,
Verg. A. 11, 40:frons,
id. E. 6, 51:umeri,
id. A. 7, 815:colla,
Ov. M. 10, 698.—Also, finely dressed, spruce, effeminate:vir,
Ov. A. A. 3, 437; Pers. 1, 82: argentum, smooth, not engraved or chased, Juv. 14, 62.—In neutr. absol.:externi ne quid valeat per leve morari,
smoothness, Hor. S. 2, 7, 87; so,per leve,
Pers. 1, 64:per levia,
Aus. Idyll. 16, 4.—Transf., rubbed smooth, ground down, softened, soft (rare), Scrib. Comp. 228; Cels. 2, 8.—II.Trop., of speech, smooth, flowing (rare but class.):oratio (opp. aspera),
Cic. Or. 5 fin.; so,levis verborum concursus (opp. asper),
id. de Or. 3, 43, 171:levis et aspera (vox),
Quint. 11, 3, 15:levis et quadrata compositio,
id. 2, 5, 9:levia ac nitida,
id. 5, 12, 18:(aures) fragosis offenduntur et levibus mulcentur,
id. 9, 4, 116.— Adv. does not occur.
См. также в других словарях:
Liste der Biografien/Sil — Biografien: A B C D E F G H I J K L M N O P Q … Deutsch Wikipedia
Azerbaijan — This article is about the country in Eurasia. For other uses, see Azerbaijan (disambiguation) … Wikipedia
Burma — Republic of the Union of Myanmar ပြည်ထောင်စု သမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံတော် Pyidaunzu Thanmăda Myăma Nainngandaw … Wikipedia
Langue portugaise — Portugais ██████████50& … Wikipédia en Français
Lusophone — Portugais ██████████50& … Wikipédia en Français
Portugais brésilien — Portugais ██████████50& … Wikipédia en Français
Portuguais — Portugais ██████████50& … Wikipédia en Français
Tetoum — Tétoum Tétoum tetum Parlée au Timor oriental Nombre de locuteurs entre 300 000 et 800 000 Classification par famille langues austronésiennes langues malayo polynésiennes langues malayo polynésiennes centrales orientales tétoum … Wikipédia en Français
Tetum — Tétoum Tétoum tetum Parlée au Timor oriental Nombre de locuteurs entre 300 000 et 800 000 Classification par famille langues austronésiennes langues malayo polynésiennes langues malayo polynésiennes centrales orientales tétoum … Wikipédia en Français
Tétun — Tétoum Tétoum tetum Parlée au Timor oriental Nombre de locuteurs entre 300 000 et 800 000 Classification par famille langues austronésiennes langues malayo polynésiennes langues malayo polynésiennes centrales orientales tétoum … Wikipédia en Français
Indonesia — Republic of Indonesia Republik Indonesia … Wikipedia