Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

obscurity

  • 1 obscūritās

        obscūritās ātis, f    [obscurus], darkness, obscurity, indistinctness, uncertainty: latebrarum, Ta.: in obscuritate latere: naturae: obscuritates somniorum. —Of rank, insignificance, obscurity, meanness: humilitas et obscuritas.
    * * *
    darkness, obscurity unintelligibility

    Latin-English dictionary > obscūritās

  • 2 obscuritas

    obscūrĭtas, ātis, f. [obscurus], a being dark, darkness, obscurity.
    I.
    Lit. (perh. only post-Aug.):

    latebrarum,

    Tac. H. 3, 11:

    atra,

    Plin. 2, 18, 16, § 79:

    visūs,

    dimness, id. 23, 1, 20, § 35:

    oculorum,

    id. 37, 3, 12, § 51. —
    II.
    Trop. (class.), obscurity, indistinctness, uncertainty:

    ut oratio, quae lumen adhibere rebus debet, ea obscuritatem et tenebras afferat,

    Cic. de Or. 3, 13, 50:

    Pythagorae,

    id. Rep. 1, 10, 16:

    obscuritas fit etiam vet is ab usu remotis,

    Quint. 8, 2, 12:

    in eā obscuritate ac dubitatione omnium,

    uncertainty, Cic. Clu. 27, 73:

    rerum,

    id. Fin. 2, 5, 15:

    naturae,

    id. Div. 1, 18, 35.—In plur.:

    quo pertinent obscuritates et aenigmata somniorum,

    Cic. Div. 2, 64, 132: obscuritates non adsignemus culpae scribentium, sed inscientiae non adsequentium, Caecil. ap. Gell. 20, 1, 5:

    obscuritatibus involutum,

    Arn. 1, 38.—
    B.
    Of rank, obscurity, lowliness, meanness: quorum prima aetas propter humilitatem et obscuritatem, in hominum ignoratione versatur. Cic. Off. 2, 13, 45:

    sordes et obscuritatem Vitellianarum partium perstringemus,

    Tac. H. 1, 84:

    generis,

    Flor. 3, 1, 13:

    nec obscuritas inhibuit (Servium Tullium), quamvis matre servā creatum,

    id. 1, 6, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > obscuritas

  • 3 tenebra

    tĕnē̆brae, ārum (collat. form tĕnē̆bra, ae, Lampr. Commod. 16; App. M. 5, p. 167, 25), f. [akin to Sanscr. tamisra, dark; cf. timere], darkness (stronger than obscuritas, and weaker than caligo; freq. and class.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    veluti pueri omnia caecis In tenebris metuant,

    Lucr. 2, 56:

    tempestas atque tenebrae Coperiunt maria ac terras,

    id. 6, 491:

    cum obscurato sole tenebrae factae essent repente,

    Cic. Rep. 1, 16, 25; cf.:

    nos tenebras cogitemus tantas, quantae, etc.,

    id. N. D. 2, 38, 96:

    tetrae tenebrae et caligo,

    id. Agr. 2, 17, 44;

    v. caligo: tenebras et solitudinem nacti,

    id. Fin. 3, 11, 38:

    incultu, tenebris, odore foeda atque terribilis ejus (Tulliani) facies est,

    Sall. C. 55, 4:

    ipsis noctis tenebris,

    Quint. 10, 6, 1:

    obtentā densantur nocte tenebrae,

    Verg. G. 1, 248:

    neve velit (Sol) tenebras inducere rebus,

    Ov. M. 2, 395:

    tacitae,

    Sen. Med. 114. —
    B.
    In partic.
    1.
    The darkness of night, night:

    redire luce, non tenebris,

    Cic. Phil. 2, 30, 76:

    classem in statione usque ad noctem tenuit: primis tenebris movit,

    Liv. 31, 23, 4:

    somnus qui faciat breves tenebras,

    Mart. 10, 47, 11:

    tenebris,

    during the night, Tib. 1, 6, 59; 2, 1, 76; Ov. Am. 1, 6, 10:

    tenebris obortis,

    Nep. Eum. 9, 5:

    per tenebras,

    Luc. 2, 686:

    (me) videt pulsis Aurora tenebris,

    Ov. M. 7, 703:

    effulget tenebris Aurora fugatis,

    id. ib. 2, 144.—
    2.
    The darkness or dimness of a swoon, a swoon:

    tenebrae oboriuntur, genua inedia succidunt,

    Plaut. Curc. 2, 3, 30; Verg. A. 11, 824; Ov. M. 2, 181; 12, 136; id. Tr. 1, 3, 91; id. H. 13, 23; Luc. 3, 735; Plin. 7, 6, 5, § 41.—
    3.
    The darkness of death, death-shades ( poet. and rare):

    juro, Me tibi ad extremas mansuram tenebras,

    Prop. 2, 20 (3, 13), 17; cf.:

    (urbes) ad Erebi profundos hiatus abactae, aeternis tenebris occultantur,

    Amm. 17, 7, 13; cf. also in a play upon this signif. and that of B. 1.: certum'st mihi ante tenebras (i. e. noctem) tenebras (i. e. mortem) persequi, Plaut. Ps. 1, 1, 88.—
    4.
    Blindness ( poet. and very rare):

    occidit extemplo lumen tenebraeque sequuntur,

    Lucr. 3, 415:

    tenebras et cladem lucis ademptae Obicit,

    Ov. M. 3, 515; 3, 525; Stat. Th. 4, 407. —
    C.
    Transf., concr., a dark, gloomy place.
    1.
    A dark bathing-place:

    Grylli,

    Mart. 2, 14, 13 (cf. id. 1, 60, 3).—
    2.
    A prison, dungeon:

    clausi in tenebris, cum maerore et luctu morte graviorem vitam exigunt,

    Sall. J. 14, 15: in atras et profundas tenebras eum claudebant, Tubero ap. Gell. 6, 4, 3. —
    3.
    Lurking-places, haunts:

    emersus ex diuturnis tenebris lustrorum ac stuprorum,

    Cic. Sest. 9, 20:

    demonstres, ubi sint tuae tenebrae,

    Cat. 55, 2.—
    4.
    Dark or poor lodgings:

    quanti nunc tenebras unum conducis in annum,

    Juv. 3, 225. —
    5.
    The infernal regions:

    tenebrae malae Orci,

    Cat. 3, 13:

    infernae,

    Verg. A. 7, 325; Hor. C. 4, 7, 25:

    Stygiae,

    Verg. G. 3, 551:

    quid Styga, quid tenebras timetis?

    Ov. M. 15, 154.—
    II.
    Trop., darkness, gloom, obscurity of the mind, of fame, of fortune, fate, etc. (class.):

    isti tantis offusis tenebris ne scintillam quidem ullam nobis ad dispiciendum reliquerunt,

    Cic. Ac. 2, 19, 61:

    obducere tenebras rebus clarissimis,

    id. ib. 2, 6, 16; cf.:

    omnibus fulgore quodam suae claritatis tenebras obduxit,

    Quint. 10, 1, 72: quas tu mihi tenebras cudis? what darkness are you raising about me? i. e. what trick are you playing me? Plaut. Ep. 3, 4, 40:

    tenebras dispulit calumniae,

    Phaedr. 3, 10, 42:

    quae jacerent omnia in tenebris, nisi litterarum lumen accederet,

    obscurity, concealment, Cic. Arch. 6, 14:

    vestram familiam abjectam et obscuram e tenebris in lucem evocavit,

    id. Deiot. 11, 30; cf.: o tenebrae, o lutum, o sordes (Piso)! obscurity, i. e. low birth, baseness, id. Pis. 26, 62; id. Att. 7, 11, 1: vitae, gloomy fate or fortunes, Lucr. 2, 15:

    qui tibi aestus, qui error, qui tenebrae erunt,

    Cic. Div. in Caecil. 14, 45:

    in illis rei publicae tenebris caecisque nubibus et procellis,

    id. Dom. 10, 24:

    ex superioris anni caligine et tenebris lucem in re publicā dispicere,

    id. Red. in Sen. 3, 5:

    si quid tenebrarum offudit exilium,

    id. Tusc. 3, 34, 82:

    tamquam si offusa rei publicae sempiterna nox esset, ita ruebant in tenebris omniaque miscebant,

    id. Rosc. Am. 32, 91.

    Lewis & Short latin dictionary > tenebra

  • 4 tenebrae

    tĕnē̆brae, ārum (collat. form tĕnē̆bra, ae, Lampr. Commod. 16; App. M. 5, p. 167, 25), f. [akin to Sanscr. tamisra, dark; cf. timere], darkness (stronger than obscuritas, and weaker than caligo; freq. and class.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    veluti pueri omnia caecis In tenebris metuant,

    Lucr. 2, 56:

    tempestas atque tenebrae Coperiunt maria ac terras,

    id. 6, 491:

    cum obscurato sole tenebrae factae essent repente,

    Cic. Rep. 1, 16, 25; cf.:

    nos tenebras cogitemus tantas, quantae, etc.,

    id. N. D. 2, 38, 96:

    tetrae tenebrae et caligo,

    id. Agr. 2, 17, 44;

    v. caligo: tenebras et solitudinem nacti,

    id. Fin. 3, 11, 38:

    incultu, tenebris, odore foeda atque terribilis ejus (Tulliani) facies est,

    Sall. C. 55, 4:

    ipsis noctis tenebris,

    Quint. 10, 6, 1:

    obtentā densantur nocte tenebrae,

    Verg. G. 1, 248:

    neve velit (Sol) tenebras inducere rebus,

    Ov. M. 2, 395:

    tacitae,

    Sen. Med. 114. —
    B.
    In partic.
    1.
    The darkness of night, night:

    redire luce, non tenebris,

    Cic. Phil. 2, 30, 76:

    classem in statione usque ad noctem tenuit: primis tenebris movit,

    Liv. 31, 23, 4:

    somnus qui faciat breves tenebras,

    Mart. 10, 47, 11:

    tenebris,

    during the night, Tib. 1, 6, 59; 2, 1, 76; Ov. Am. 1, 6, 10:

    tenebris obortis,

    Nep. Eum. 9, 5:

    per tenebras,

    Luc. 2, 686:

    (me) videt pulsis Aurora tenebris,

    Ov. M. 7, 703:

    effulget tenebris Aurora fugatis,

    id. ib. 2, 144.—
    2.
    The darkness or dimness of a swoon, a swoon:

    tenebrae oboriuntur, genua inedia succidunt,

    Plaut. Curc. 2, 3, 30; Verg. A. 11, 824; Ov. M. 2, 181; 12, 136; id. Tr. 1, 3, 91; id. H. 13, 23; Luc. 3, 735; Plin. 7, 6, 5, § 41.—
    3.
    The darkness of death, death-shades ( poet. and rare):

    juro, Me tibi ad extremas mansuram tenebras,

    Prop. 2, 20 (3, 13), 17; cf.:

    (urbes) ad Erebi profundos hiatus abactae, aeternis tenebris occultantur,

    Amm. 17, 7, 13; cf. also in a play upon this signif. and that of B. 1.: certum'st mihi ante tenebras (i. e. noctem) tenebras (i. e. mortem) persequi, Plaut. Ps. 1, 1, 88.—
    4.
    Blindness ( poet. and very rare):

    occidit extemplo lumen tenebraeque sequuntur,

    Lucr. 3, 415:

    tenebras et cladem lucis ademptae Obicit,

    Ov. M. 3, 515; 3, 525; Stat. Th. 4, 407. —
    C.
    Transf., concr., a dark, gloomy place.
    1.
    A dark bathing-place:

    Grylli,

    Mart. 2, 14, 13 (cf. id. 1, 60, 3).—
    2.
    A prison, dungeon:

    clausi in tenebris, cum maerore et luctu morte graviorem vitam exigunt,

    Sall. J. 14, 15: in atras et profundas tenebras eum claudebant, Tubero ap. Gell. 6, 4, 3. —
    3.
    Lurking-places, haunts:

    emersus ex diuturnis tenebris lustrorum ac stuprorum,

    Cic. Sest. 9, 20:

    demonstres, ubi sint tuae tenebrae,

    Cat. 55, 2.—
    4.
    Dark or poor lodgings:

    quanti nunc tenebras unum conducis in annum,

    Juv. 3, 225. —
    5.
    The infernal regions:

    tenebrae malae Orci,

    Cat. 3, 13:

    infernae,

    Verg. A. 7, 325; Hor. C. 4, 7, 25:

    Stygiae,

    Verg. G. 3, 551:

    quid Styga, quid tenebras timetis?

    Ov. M. 15, 154.—
    II.
    Trop., darkness, gloom, obscurity of the mind, of fame, of fortune, fate, etc. (class.):

    isti tantis offusis tenebris ne scintillam quidem ullam nobis ad dispiciendum reliquerunt,

    Cic. Ac. 2, 19, 61:

    obducere tenebras rebus clarissimis,

    id. ib. 2, 6, 16; cf.:

    omnibus fulgore quodam suae claritatis tenebras obduxit,

    Quint. 10, 1, 72: quas tu mihi tenebras cudis? what darkness are you raising about me? i. e. what trick are you playing me? Plaut. Ep. 3, 4, 40:

    tenebras dispulit calumniae,

    Phaedr. 3, 10, 42:

    quae jacerent omnia in tenebris, nisi litterarum lumen accederet,

    obscurity, concealment, Cic. Arch. 6, 14:

    vestram familiam abjectam et obscuram e tenebris in lucem evocavit,

    id. Deiot. 11, 30; cf.: o tenebrae, o lutum, o sordes (Piso)! obscurity, i. e. low birth, baseness, id. Pis. 26, 62; id. Att. 7, 11, 1: vitae, gloomy fate or fortunes, Lucr. 2, 15:

    qui tibi aestus, qui error, qui tenebrae erunt,

    Cic. Div. in Caecil. 14, 45:

    in illis rei publicae tenebris caecisque nubibus et procellis,

    id. Dom. 10, 24:

    ex superioris anni caligine et tenebris lucem in re publicā dispicere,

    id. Red. in Sen. 3, 5:

    si quid tenebrarum offudit exilium,

    id. Tusc. 3, 34, 82:

    tamquam si offusa rei publicae sempiterna nox esset, ita ruebant in tenebris omniaque miscebant,

    id. Rosc. Am. 32, 91.

    Lewis & Short latin dictionary > tenebrae

  • 5 īgnōbilitās

        īgnōbilitās ātis, f    [ignobilis], want of fame, obscurity: ignobilitas aut humilitas: virorum, O. —Low birth, mean origin: Iugurthae, S.: generis: paterna, L.
    * * *
    obscurity, want of fame; low birth

    Latin-English dictionary > īgnōbilitās

  • 6 nebula

        nebula ae, f    [NEB-], mist, vapor, fog, smoke, exhalation: tenuis, V.: saeptus nebulā, V.: nebulae pluviique rores, clouds, H.: nebulae, quas exigit ignis, smoke, O.: Vellera nebulas aequantia tractu, i. e. delicate as mist, O.: stellis nebulam spargere candidis, i. e. to thrust your gloomy company on the girls, H.: nebulae dolia summa tegunt, a cloudy scum, O.—Fig., darkness, obscurity: erroris, Iu.
    * * *
    mist, fog; cloud (dust/smoke/confusion/error); thin film, veneer; obscurity

    Latin-English dictionary > nebula

  • 7 nox

        nox noctis, f    [1 NEC-], night: umbra terrae soli officiens noctem efficit: nocte et die concoqui, in twenty-four hours: dinumerationes noctium ac dierum: omni nocte dieque, Iu.: primā nocte, at nightfall, Cs.: de nocte, by night: multā de nocte, late at night: multā nocte: ad multam noctem, Cs.: intempestā nocte, S.: nox proelium diremit, S.: sub noctem naves solvit, Cs.: Conari noctīsque et dies, T.: noctes et dies urgeri, night and day: concubiā nocte: nec discernatur, interdiu nocte, pugnent, by night, L.: O noctes cenaeque deum! i. e. glorious late suppers, H.: omnis et insanā semita nocte sonat, a revelling by night, Pr. — A dream: pectore noctem Accipit, V.— Death: omnīs una manet nox, H.: aeterna, V.— Darkness, obscurity, gloom of tempest: quae quasi noctem quandam rebus offunderet: imber Noctem hiememque ferens, V.— Blindness: Perpetua, O.— Person., the goddess of Night, sister of Erebus, C., V., O.—Fig., darkness, confusion: in hanc rei p. noctem incidisse.— Mental darkness, ignorance: quantum mortalia pectora caecae Noctis habent, O.— Obscurity, unintelligibility: mei versūs aliquantum noctis habebunt, O.
    * * *

    prima nocte -- early in the night; multa nocte -- late at night

    Latin-English dictionary > nox

  • 8 nocte

    nox, noctis (collat. form of the abl. noctu; v. in the foll.: nox, adverb. for nocte; v. fin.), f. (once masc. in Cato; v. infra, I.) [Sanscr. nak, naktis, night; Gr. nux; Germ. Nacht; Engl. night; from root naç; cf. neco, nekus], night.
    I.
    Lit.: hinc nox processit stellis ardentibus apta, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 343 Vahl.):

    ipsa umbra terrae soli officiens noctem efficit,

    Cic. N. D. 2, 19, 49:

    negat ullum esse cibum tam gravem, quin is die et nocte concoquatur,

    in a day and a night, in twenty-four hours, id. ib. 2, 9, 24 (v. dies, I. B. 2.):

    quod serenā nocte subito candens et plena luna defecisset,

    id. Rep. 1, 15, 23:

    dinumerationibus noctium ac dierum,

    id. ib. 3, 2, 3:

    Milo mediā nocte in campum venit,

    id. Att. 4, 3, 4:

    omni nocte dieque,

    Juv. 3, 105:

    de nocte,

    by night, Cic. Mur. 33, 69:

    multā de nocte profectus est,

    late at night, id. Att. 7, 4, 2; and:

    vigilare de nocte,

    id. Mur. 9, 22 (v. de, I. B. 2.):

    multā nocte veni ad Pompeium,

    id. Q. Fr. 2, 9, 2:

    qui ad multam noctem vigilāssem,

    id. Rep. 6, 10, 10:

    ad multam noctem pugnatum est,

    Caes. B. G. 1, 26:

    sub noctem naves solvit,

    id. B. C. 1, 28:

    noctes et dies urgeri,

    night and day, Cic. de Or. 1, 61, 260; cf.:

    qui (scrupulus) se dies noctesque stimulat,

    id. Rosc. Am. 2, 6 et saep. (v. dies, I. B. 2.):

    concubiā nocte visum esse in somnis ei, etc.,

    id. Div. 1, 27, 57 (v. concubius).—
    (β).
    Abl. noctu: hac noctu filo pendebit Etruria tota, Enn. ap. Macr. S. 1, 4 (Ann. v. 153 Vahl.); so,

    hac noctu,

    Plaut. Am. 1, 1. 116:

    noctu hac,

    id. Mil. 2, 4, 28: noctu concubiā, Enn. ap. Macr. S. 1, 4 (Ann. v. 169 Vahl.):

    senatus de noctu convenire, noctu multā domum dimitti, Quadrig. ib.: ergo noctu futura, cum media esse coeperit, auspicium Saturnaliorum erit,

    Macr. S. 1, 4 fin. —Once masc. (as in cum primo lucu;

    v. lux): in sereno noctu,

    Cato, R. R. 156, 3.—
    2.
    In partic., personified: Nox, the goddess of Night, the sister of Erebus, and by him the mother of Æther and Hemera, Cic. N. D. 2, 17, 44; Hyg. Fab. prooem.; Verg. A. 5, 721; Serv. Verg. A. 6, 250; Tib. 2, 1, 87; 3, 4 17; Ov. F. 1, 455; Val. Fl. 3, 211; Stat. Th. 2, 59 et saep.—
    B.
    Transf.
    1.
    That which takes place or is done at night, nightdoings, night-work ( poet. and in post-class. prose):

    omnis et insanā semita nocte sonat,

    nocturnal noise, a revelling by night, Prop. 5, 8, 60; Val. Fl. 2, 219.—Hence, Noctes Atticae, the title of a work of Gellius, which he wrote at Athens by night, Gell. praef.—
    2.
    Sleep, a dream ( poet.): pectore noctem Accipit, [p. 1221] Verg. A. 4, 530:

    talia vociferans noctem exturbabat,

    Stat. Th. 10, 219:

    abrupere oculi noctem,

    id. ib. 9, 599; Sil. 3, 216.—
    3.
    In mal. part., Plaut. Trin. 2, 1, 21; id. As. 1, 3, 42; Cic. Att. 1, 16, 5; Hor. Epod. 15, 13; Stat. Th. 1, 69; Just. 12, 3 et saep.; cf.:

    nox vidua,

    Cat. 6, 7; Ov. H. 19, 69.—
    4.
    Death ( poet.):

    omnes una manet nox,

    Hor. C. 1, 28, 15:

    jam te premet nox fabulaeque Manes,

    id. ib. 1, 4, 16:

    in aeternam clauduntur lumina noctem,

    Verg. A. 10, 746.—
    5.
    Darkness, obscurity, the gloom of tempest:

    quae lucem eriperet et quasi noctem quandam rebus offunderet,

    Cic. N. D. 1, 3, 6:

    carcer infernus et perpetuā nocte oppressa regio,

    Sen. Ep. 82, 16:

    taetrā nimborum nocte coörtā,

    Lucr. 4, 172:

    imber Noctem hiememque ferens,

    Verg. A. 3, 194:

    venturam melius praesagit navita noctem,

    Prop. 4, 10, 5 (mortem, Müll.).—Hence, poet., of clouds of missiles, Luc. 7, 520; Val. Fl. 7, 598:

    veteris sub nocte cupressi,

    the shadow, id. 1, 774.—
    6.
    Blindness:

    perpetuāque trahens inopem sub nocte senectam Phineus,

    Ov. M. 7, 2: ego vero non video, nox oboritur, Sen. ap. Quint. 9, 2, 43: vultus perpetuā nocte coöpertus, Ps.-Quint. Decl. 1, 6. —
    7.
    The shades below, the infernal regions:

    descendere nocti,

    Sil. 13, 708:

    noctis arbiter,

    i. e. Pluto, Claud. Rapt. Pros. 1, 55.—
    II.
    Trop.
    A.
    Darkness, confusion, gloomy condition:

    doleo me in hanc rei publicae noctem incidisse,

    Cic. Brut. 96, 330; cf.:

    rei publicae offusa sempiterna nox esset,

    id. Rosc. Am. 32, 91:

    nox ingens scelerum,

    Luc. 7, 571.—
    B.
    Mental darkness, ignorance ( poet.):

    quantum mortalia pectora caecae Noctis habent,

    Ov. M. 6, 472.—
    2.
    Obscurity, unintelligibility:

    mei versus aliquantum noctis habebunt,

    Ov. Ib. 63.— Hence, adv.: nocte, noctū (cf. diu), and nox, in the night, at night, by night.
    (α).
    Form nocte (rare but class.):

    luce noctem, nocte lucem exspectatis,

    Auct. Her. 4, 36, 48:

    in campum nocte venire,

    Cic. Att. 4, 3, 4 (shortly after:

    in Comitium Milo de nocte venit): nec discernatur, interdiu nocte pugnent,

    Liv. 8, 34 fin.; so id. 21, 32, 10; cf.:

    nec nocte nec interdiu,

    id. 1, 47; Juv. 3, 127, 198:

    velut nocte in ignotis locis errans,

    Quint. 7 prol. 3.—
    (β).
    Form noctu (so most freq.): ob Romam noctu legiones ducere coepit, Enn. ap. Paul. ex Fest. p. 179 Müll. (Ann. v. 295 Vahl.):

    noctuque et diu,

    Plaut. Cas. 4, 4, 5; so, noctu diuque, Titin. and Sall. Hist. Fragm. ap. Charis. p. 185 P.; cf.: nec noctu nec diu, Plaut. Fragm. ap. Non. 98, 27:

    continuum diu noctuque iter properabant,

    Tac. A. 15, 12 fin.:

    quā horā, noctu an interdiu,

    Auct. Her. 2, 4, 7; cf.:

    nonnumquam interdiu, saepius noctu,

    Caes. B. G. 1, 8 fin.:

    noctu ambulabat in publico Themistocles,

    Cic. Tusc. 4, 19, 44:

    noctu ad oppidum respicientes,

    id. Div. 1, 32, 69; id. Fam. 14, 7, 1:

    noctu Jugurthae milites introducit,

    Sall. J. 12, 4:

    noctu profugere,

    id. ib. 106, 2:

    dum noctu stertit,

    Hor. Ep. 2, 2, 27:

    noctu litigare,

    Juv. 6, 35; 605; 14, 306.—
    (γ).
    Form nox (cf. pernox, and the Gr. nuktos, only ante-class.): SI NOX FVRTVM FACTVM SIT, Fragm. XII. Tab. ap. Macr. S. 1, 4 med.:

    hinc media remis Palinurum pervenio nox,

    Lucil. Sat. 3, 22: quin tu hic manes? Arg. Nox si voles manebo, Plaut. As. 3, 3, 7 Ussing (al. mox); cf. id. Trin. 4, 2, 22 Brix, Krit. Anh. and Ritschl, ed. 2: si luci, si nox, si mox, si jam data sit frux, Enn. ap. Prisc. p. 724 P. (Ann. v. 412 Vahl.); cf. Gell. 12, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > nocte

  • 9 Nox

    nox, noctis (collat. form of the abl. noctu; v. in the foll.: nox, adverb. for nocte; v. fin.), f. (once masc. in Cato; v. infra, I.) [Sanscr. nak, naktis, night; Gr. nux; Germ. Nacht; Engl. night; from root naç; cf. neco, nekus], night.
    I.
    Lit.: hinc nox processit stellis ardentibus apta, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 343 Vahl.):

    ipsa umbra terrae soli officiens noctem efficit,

    Cic. N. D. 2, 19, 49:

    negat ullum esse cibum tam gravem, quin is die et nocte concoquatur,

    in a day and a night, in twenty-four hours, id. ib. 2, 9, 24 (v. dies, I. B. 2.):

    quod serenā nocte subito candens et plena luna defecisset,

    id. Rep. 1, 15, 23:

    dinumerationibus noctium ac dierum,

    id. ib. 3, 2, 3:

    Milo mediā nocte in campum venit,

    id. Att. 4, 3, 4:

    omni nocte dieque,

    Juv. 3, 105:

    de nocte,

    by night, Cic. Mur. 33, 69:

    multā de nocte profectus est,

    late at night, id. Att. 7, 4, 2; and:

    vigilare de nocte,

    id. Mur. 9, 22 (v. de, I. B. 2.):

    multā nocte veni ad Pompeium,

    id. Q. Fr. 2, 9, 2:

    qui ad multam noctem vigilāssem,

    id. Rep. 6, 10, 10:

    ad multam noctem pugnatum est,

    Caes. B. G. 1, 26:

    sub noctem naves solvit,

    id. B. C. 1, 28:

    noctes et dies urgeri,

    night and day, Cic. de Or. 1, 61, 260; cf.:

    qui (scrupulus) se dies noctesque stimulat,

    id. Rosc. Am. 2, 6 et saep. (v. dies, I. B. 2.):

    concubiā nocte visum esse in somnis ei, etc.,

    id. Div. 1, 27, 57 (v. concubius).—
    (β).
    Abl. noctu: hac noctu filo pendebit Etruria tota, Enn. ap. Macr. S. 1, 4 (Ann. v. 153 Vahl.); so,

    hac noctu,

    Plaut. Am. 1, 1. 116:

    noctu hac,

    id. Mil. 2, 4, 28: noctu concubiā, Enn. ap. Macr. S. 1, 4 (Ann. v. 169 Vahl.):

    senatus de noctu convenire, noctu multā domum dimitti, Quadrig. ib.: ergo noctu futura, cum media esse coeperit, auspicium Saturnaliorum erit,

    Macr. S. 1, 4 fin. —Once masc. (as in cum primo lucu;

    v. lux): in sereno noctu,

    Cato, R. R. 156, 3.—
    2.
    In partic., personified: Nox, the goddess of Night, the sister of Erebus, and by him the mother of Æther and Hemera, Cic. N. D. 2, 17, 44; Hyg. Fab. prooem.; Verg. A. 5, 721; Serv. Verg. A. 6, 250; Tib. 2, 1, 87; 3, 4 17; Ov. F. 1, 455; Val. Fl. 3, 211; Stat. Th. 2, 59 et saep.—
    B.
    Transf.
    1.
    That which takes place or is done at night, nightdoings, night-work ( poet. and in post-class. prose):

    omnis et insanā semita nocte sonat,

    nocturnal noise, a revelling by night, Prop. 5, 8, 60; Val. Fl. 2, 219.—Hence, Noctes Atticae, the title of a work of Gellius, which he wrote at Athens by night, Gell. praef.—
    2.
    Sleep, a dream ( poet.): pectore noctem Accipit, [p. 1221] Verg. A. 4, 530:

    talia vociferans noctem exturbabat,

    Stat. Th. 10, 219:

    abrupere oculi noctem,

    id. ib. 9, 599; Sil. 3, 216.—
    3.
    In mal. part., Plaut. Trin. 2, 1, 21; id. As. 1, 3, 42; Cic. Att. 1, 16, 5; Hor. Epod. 15, 13; Stat. Th. 1, 69; Just. 12, 3 et saep.; cf.:

    nox vidua,

    Cat. 6, 7; Ov. H. 19, 69.—
    4.
    Death ( poet.):

    omnes una manet nox,

    Hor. C. 1, 28, 15:

    jam te premet nox fabulaeque Manes,

    id. ib. 1, 4, 16:

    in aeternam clauduntur lumina noctem,

    Verg. A. 10, 746.—
    5.
    Darkness, obscurity, the gloom of tempest:

    quae lucem eriperet et quasi noctem quandam rebus offunderet,

    Cic. N. D. 1, 3, 6:

    carcer infernus et perpetuā nocte oppressa regio,

    Sen. Ep. 82, 16:

    taetrā nimborum nocte coörtā,

    Lucr. 4, 172:

    imber Noctem hiememque ferens,

    Verg. A. 3, 194:

    venturam melius praesagit navita noctem,

    Prop. 4, 10, 5 (mortem, Müll.).—Hence, poet., of clouds of missiles, Luc. 7, 520; Val. Fl. 7, 598:

    veteris sub nocte cupressi,

    the shadow, id. 1, 774.—
    6.
    Blindness:

    perpetuāque trahens inopem sub nocte senectam Phineus,

    Ov. M. 7, 2: ego vero non video, nox oboritur, Sen. ap. Quint. 9, 2, 43: vultus perpetuā nocte coöpertus, Ps.-Quint. Decl. 1, 6. —
    7.
    The shades below, the infernal regions:

    descendere nocti,

    Sil. 13, 708:

    noctis arbiter,

    i. e. Pluto, Claud. Rapt. Pros. 1, 55.—
    II.
    Trop.
    A.
    Darkness, confusion, gloomy condition:

    doleo me in hanc rei publicae noctem incidisse,

    Cic. Brut. 96, 330; cf.:

    rei publicae offusa sempiterna nox esset,

    id. Rosc. Am. 32, 91:

    nox ingens scelerum,

    Luc. 7, 571.—
    B.
    Mental darkness, ignorance ( poet.):

    quantum mortalia pectora caecae Noctis habent,

    Ov. M. 6, 472.—
    2.
    Obscurity, unintelligibility:

    mei versus aliquantum noctis habebunt,

    Ov. Ib. 63.— Hence, adv.: nocte, noctū (cf. diu), and nox, in the night, at night, by night.
    (α).
    Form nocte (rare but class.):

    luce noctem, nocte lucem exspectatis,

    Auct. Her. 4, 36, 48:

    in campum nocte venire,

    Cic. Att. 4, 3, 4 (shortly after:

    in Comitium Milo de nocte venit): nec discernatur, interdiu nocte pugnent,

    Liv. 8, 34 fin.; so id. 21, 32, 10; cf.:

    nec nocte nec interdiu,

    id. 1, 47; Juv. 3, 127, 198:

    velut nocte in ignotis locis errans,

    Quint. 7 prol. 3.—
    (β).
    Form noctu (so most freq.): ob Romam noctu legiones ducere coepit, Enn. ap. Paul. ex Fest. p. 179 Müll. (Ann. v. 295 Vahl.):

    noctuque et diu,

    Plaut. Cas. 4, 4, 5; so, noctu diuque, Titin. and Sall. Hist. Fragm. ap. Charis. p. 185 P.; cf.: nec noctu nec diu, Plaut. Fragm. ap. Non. 98, 27:

    continuum diu noctuque iter properabant,

    Tac. A. 15, 12 fin.:

    quā horā, noctu an interdiu,

    Auct. Her. 2, 4, 7; cf.:

    nonnumquam interdiu, saepius noctu,

    Caes. B. G. 1, 8 fin.:

    noctu ambulabat in publico Themistocles,

    Cic. Tusc. 4, 19, 44:

    noctu ad oppidum respicientes,

    id. Div. 1, 32, 69; id. Fam. 14, 7, 1:

    noctu Jugurthae milites introducit,

    Sall. J. 12, 4:

    noctu profugere,

    id. ib. 106, 2:

    dum noctu stertit,

    Hor. Ep. 2, 2, 27:

    noctu litigare,

    Juv. 6, 35; 605; 14, 306.—
    (γ).
    Form nox (cf. pernox, and the Gr. nuktos, only ante-class.): SI NOX FVRTVM FACTVM SIT, Fragm. XII. Tab. ap. Macr. S. 1, 4 med.:

    hinc media remis Palinurum pervenio nox,

    Lucil. Sat. 3, 22: quin tu hic manes? Arg. Nox si voles manebo, Plaut. As. 3, 3, 7 Ussing (al. mox); cf. id. Trin. 4, 2, 22 Brix, Krit. Anh. and Ritschl, ed. 2: si luci, si nox, si mox, si jam data sit frux, Enn. ap. Prisc. p. 724 P. (Ann. v. 412 Vahl.); cf. Gell. 12, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > Nox

  • 10 nox

    nox, noctis (collat. form of the abl. noctu; v. in the foll.: nox, adverb. for nocte; v. fin.), f. (once masc. in Cato; v. infra, I.) [Sanscr. nak, naktis, night; Gr. nux; Germ. Nacht; Engl. night; from root naç; cf. neco, nekus], night.
    I.
    Lit.: hinc nox processit stellis ardentibus apta, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 343 Vahl.):

    ipsa umbra terrae soli officiens noctem efficit,

    Cic. N. D. 2, 19, 49:

    negat ullum esse cibum tam gravem, quin is die et nocte concoquatur,

    in a day and a night, in twenty-four hours, id. ib. 2, 9, 24 (v. dies, I. B. 2.):

    quod serenā nocte subito candens et plena luna defecisset,

    id. Rep. 1, 15, 23:

    dinumerationibus noctium ac dierum,

    id. ib. 3, 2, 3:

    Milo mediā nocte in campum venit,

    id. Att. 4, 3, 4:

    omni nocte dieque,

    Juv. 3, 105:

    de nocte,

    by night, Cic. Mur. 33, 69:

    multā de nocte profectus est,

    late at night, id. Att. 7, 4, 2; and:

    vigilare de nocte,

    id. Mur. 9, 22 (v. de, I. B. 2.):

    multā nocte veni ad Pompeium,

    id. Q. Fr. 2, 9, 2:

    qui ad multam noctem vigilāssem,

    id. Rep. 6, 10, 10:

    ad multam noctem pugnatum est,

    Caes. B. G. 1, 26:

    sub noctem naves solvit,

    id. B. C. 1, 28:

    noctes et dies urgeri,

    night and day, Cic. de Or. 1, 61, 260; cf.:

    qui (scrupulus) se dies noctesque stimulat,

    id. Rosc. Am. 2, 6 et saep. (v. dies, I. B. 2.):

    concubiā nocte visum esse in somnis ei, etc.,

    id. Div. 1, 27, 57 (v. concubius).—
    (β).
    Abl. noctu: hac noctu filo pendebit Etruria tota, Enn. ap. Macr. S. 1, 4 (Ann. v. 153 Vahl.); so,

    hac noctu,

    Plaut. Am. 1, 1. 116:

    noctu hac,

    id. Mil. 2, 4, 28: noctu concubiā, Enn. ap. Macr. S. 1, 4 (Ann. v. 169 Vahl.):

    senatus de noctu convenire, noctu multā domum dimitti, Quadrig. ib.: ergo noctu futura, cum media esse coeperit, auspicium Saturnaliorum erit,

    Macr. S. 1, 4 fin. —Once masc. (as in cum primo lucu;

    v. lux): in sereno noctu,

    Cato, R. R. 156, 3.—
    2.
    In partic., personified: Nox, the goddess of Night, the sister of Erebus, and by him the mother of Æther and Hemera, Cic. N. D. 2, 17, 44; Hyg. Fab. prooem.; Verg. A. 5, 721; Serv. Verg. A. 6, 250; Tib. 2, 1, 87; 3, 4 17; Ov. F. 1, 455; Val. Fl. 3, 211; Stat. Th. 2, 59 et saep.—
    B.
    Transf.
    1.
    That which takes place or is done at night, nightdoings, night-work ( poet. and in post-class. prose):

    omnis et insanā semita nocte sonat,

    nocturnal noise, a revelling by night, Prop. 5, 8, 60; Val. Fl. 2, 219.—Hence, Noctes Atticae, the title of a work of Gellius, which he wrote at Athens by night, Gell. praef.—
    2.
    Sleep, a dream ( poet.): pectore noctem Accipit, [p. 1221] Verg. A. 4, 530:

    talia vociferans noctem exturbabat,

    Stat. Th. 10, 219:

    abrupere oculi noctem,

    id. ib. 9, 599; Sil. 3, 216.—
    3.
    In mal. part., Plaut. Trin. 2, 1, 21; id. As. 1, 3, 42; Cic. Att. 1, 16, 5; Hor. Epod. 15, 13; Stat. Th. 1, 69; Just. 12, 3 et saep.; cf.:

    nox vidua,

    Cat. 6, 7; Ov. H. 19, 69.—
    4.
    Death ( poet.):

    omnes una manet nox,

    Hor. C. 1, 28, 15:

    jam te premet nox fabulaeque Manes,

    id. ib. 1, 4, 16:

    in aeternam clauduntur lumina noctem,

    Verg. A. 10, 746.—
    5.
    Darkness, obscurity, the gloom of tempest:

    quae lucem eriperet et quasi noctem quandam rebus offunderet,

    Cic. N. D. 1, 3, 6:

    carcer infernus et perpetuā nocte oppressa regio,

    Sen. Ep. 82, 16:

    taetrā nimborum nocte coörtā,

    Lucr. 4, 172:

    imber Noctem hiememque ferens,

    Verg. A. 3, 194:

    venturam melius praesagit navita noctem,

    Prop. 4, 10, 5 (mortem, Müll.).—Hence, poet., of clouds of missiles, Luc. 7, 520; Val. Fl. 7, 598:

    veteris sub nocte cupressi,

    the shadow, id. 1, 774.—
    6.
    Blindness:

    perpetuāque trahens inopem sub nocte senectam Phineus,

    Ov. M. 7, 2: ego vero non video, nox oboritur, Sen. ap. Quint. 9, 2, 43: vultus perpetuā nocte coöpertus, Ps.-Quint. Decl. 1, 6. —
    7.
    The shades below, the infernal regions:

    descendere nocti,

    Sil. 13, 708:

    noctis arbiter,

    i. e. Pluto, Claud. Rapt. Pros. 1, 55.—
    II.
    Trop.
    A.
    Darkness, confusion, gloomy condition:

    doleo me in hanc rei publicae noctem incidisse,

    Cic. Brut. 96, 330; cf.:

    rei publicae offusa sempiterna nox esset,

    id. Rosc. Am. 32, 91:

    nox ingens scelerum,

    Luc. 7, 571.—
    B.
    Mental darkness, ignorance ( poet.):

    quantum mortalia pectora caecae Noctis habent,

    Ov. M. 6, 472.—
    2.
    Obscurity, unintelligibility:

    mei versus aliquantum noctis habebunt,

    Ov. Ib. 63.— Hence, adv.: nocte, noctū (cf. diu), and nox, in the night, at night, by night.
    (α).
    Form nocte (rare but class.):

    luce noctem, nocte lucem exspectatis,

    Auct. Her. 4, 36, 48:

    in campum nocte venire,

    Cic. Att. 4, 3, 4 (shortly after:

    in Comitium Milo de nocte venit): nec discernatur, interdiu nocte pugnent,

    Liv. 8, 34 fin.; so id. 21, 32, 10; cf.:

    nec nocte nec interdiu,

    id. 1, 47; Juv. 3, 127, 198:

    velut nocte in ignotis locis errans,

    Quint. 7 prol. 3.—
    (β).
    Form noctu (so most freq.): ob Romam noctu legiones ducere coepit, Enn. ap. Paul. ex Fest. p. 179 Müll. (Ann. v. 295 Vahl.):

    noctuque et diu,

    Plaut. Cas. 4, 4, 5; so, noctu diuque, Titin. and Sall. Hist. Fragm. ap. Charis. p. 185 P.; cf.: nec noctu nec diu, Plaut. Fragm. ap. Non. 98, 27:

    continuum diu noctuque iter properabant,

    Tac. A. 15, 12 fin.:

    quā horā, noctu an interdiu,

    Auct. Her. 2, 4, 7; cf.:

    nonnumquam interdiu, saepius noctu,

    Caes. B. G. 1, 8 fin.:

    noctu ambulabat in publico Themistocles,

    Cic. Tusc. 4, 19, 44:

    noctu ad oppidum respicientes,

    id. Div. 1, 32, 69; id. Fam. 14, 7, 1:

    noctu Jugurthae milites introducit,

    Sall. J. 12, 4:

    noctu profugere,

    id. ib. 106, 2:

    dum noctu stertit,

    Hor. Ep. 2, 2, 27:

    noctu litigare,

    Juv. 6, 35; 605; 14, 306.—
    (γ).
    Form nox (cf. pernox, and the Gr. nuktos, only ante-class.): SI NOX FVRTVM FACTVM SIT, Fragm. XII. Tab. ap. Macr. S. 1, 4 med.:

    hinc media remis Palinurum pervenio nox,

    Lucil. Sat. 3, 22: quin tu hic manes? Arg. Nox si voles manebo, Plaut. As. 3, 3, 7 Ussing (al. mox); cf. id. Trin. 4, 2, 22 Brix, Krit. Anh. and Ritschl, ed. 2: si luci, si nox, si mox, si jam data sit frux, Enn. ap. Prisc. p. 724 P. (Ann. v. 412 Vahl.); cf. Gell. 12, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > nox

  • 11 obscurum

    obscūrus, a, um, adj. [Sanscr. sku, to cover, akin to Gr. skeuê, skutos, kutos; cf.: scutum, cutis], dark, darksome, dusky, shady, obscure (class.).
    I.
    Lit.: unde (Acherunte) animae excitantur obscurā umbrā, in dark, shadowy forms, Poët. ap. Cic. Tusc. 1, 16, 37; so,

    umbra,

    Verg. A. 6, 453:

    donec in obscurum coni conduxit acumen,

    the obscure point of the cone, Lucr. 4, 431:

    lucus,

    Verg. A. 9, 87:

    antrum,

    Ov. M. 4, 100:

    convalles,

    Verg. A. 6, 139:

    tabernae,

    Hor. A. P. 229; cf. Liv. 10, 1, 5: aliae res obnoxiosae nocte in obscurā latent, Enn. ap. Gell. 7, 16 (17), 10 (Trag. v. 341 Vahl.):

    nox,

    Verg. A. 2, 420; cf.:

    per occasum solis, jam obscurā luce,

    Liv. 24, 21:

    caelum,

    Hor. C. 1, 7, 15:

    nimbus,

    Verg. A. 12, 416:

    nubes,

    id. G. 4, 60:

    ferrugo,

    i. e. black, id. ib. 1, 467:

    dentes,

    Juv. 6, 145.— Poet.: funda, dark, i. e. invisible, Val. Fl. 6, 193; cf.

    mamma,

    i. e. hidden, covered, id. 3, 52, 6:

    aquae,

    i. e. turbid, Ov. F. 4, 758.— Subst.: obscūrum, i, n., dim light, twilight:

    in obscuro, advesperascente die,

    Vulg. Prov. 7, 9; but commonly the dark, darkness, obscurity:

    sub obscurum noctis,

    Verg. G. 1, 478:

    lumen,

    i. e. darkness visible, Sall. J. 21, 2.— obscū-rum, adverb.:

    obscurum nimbosus dissidet aër,

    Luc. 5, 631.—
    B.
    Transf., to the person who is in the dark, darkling, unseen:

    ibant obscuri solā sub nocte per umbram,

    Verg. A. 6, 268:

    obscurus in ulvā Delitui,

    id. ib. 2, 135.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., dark, obscure, indistinct, unintelligible:

    Heraclitus... Clarus ob obscuram linguam,

    Lucr. 1, 639: valde Heraclitus obscurus (cf. the Gr. appellation of Heraclitus, ho skoteinos), Cic. Div. 2, 64, 133:

    quid? poëta nemo, nemo physicus obscurus?

    id. ib.:

    obscurā de re tam lucida pango carmina,

    Lucr. 1, 933; 4, 8:

    brevis esse laboro, Obscurus fio,

    Hor. A. P. 25:

    reperta Graiorum,

    Lucr. 1, 136:

    obscurum et ignotum jus,

    Cic. de Or. 1, 39, 177:

    cur hoc tam est obscurum atque caecum?

    id. Agr. 2, 14, 35:

    nolo plebem Romanam obscurā spe et caecā expectatione haerere,

    uncertain, id. ib. 2, 25, 66.— Comp., Quint. 11, 3, 60.— Sup.:

    videre res obscurissimas,

    Cic. de Or. 2, 36, 153.— Subst.:

    causae in obscuro positae,

    Cels. 1 praef. —
    2.
    In partic., rhet. t. t.: obscurum genus causae, obscure, i. e. intricate, involved, Gr. dusparakolouthêton, Cic. Inv. 1, 15, 20:

    (causae privatae) sunt multo saepe obscuriores,

    id. de Or. 2, 24, 100.—
    B.
    Not known, unknown, not recognized:

    forma,

    Ov. M. 3, 475:

    P Ilas,

    i. e. disguised, under another form, id. ib. 6, 36.—Esp. of rank and station, obscure, ignoble, mean, low:

    non est obscura tua in me benevolentia,

    Cic. Fam. 13, 70: Caesaris in barbaris erat nomen obscurius, * Caes. B. C. 1, 61:

    Pompeius humili atque obscuro loco natus,

    of an obscure, ignoble family, Cic. Verr. 2, 5, 70, § 181:

    obscuris orti majoribus,

    from obscure ancestors, id. Off. 1, 32, 116:

    clarus an obscurus,

    Quint. 5, 10, 26; cf.:

    si nobilis obscurum se vocet,

    id. 11, 1, 21; 2, 3, 9:

    non obscurus professor et auctor,

    id. 2, 15, 36:

    natus haud obscuro loco,

    Sall. C. 23, 1.— Neutr. absol.:

    in obscuro vitam habere,

    Sall. C. 51, 12:

    vitam per obscurum transmittere,

    in obscurity, Sen. Ep. 19, 3:

    saepe mandatum initio litis in obscuro est,

    kept back, Gai. Inst. 4, 84.—
    C.
    Of character, close, secret, reserved:

    obscurus et astutus homo,

    Cic. Off. 3, 13, 5 (for which:

    sin me astutum et occultum lubet fingere,

    id. Fam. 3, 10, 8):

    plerumque modestus Occupat obscuri speciem,

    Hor. Ep. 1, 18, 94:

    Tiberium obscurum adversus alios, sibi uni incautum intectumque efficeret,

    Tac. A. 4, 1:

    obscurum odium,

    Cic. Fam. 3, 10, 6.— Comp.:

    natura obscurior,

    Tac. Agr. 42.— Adv.: ob-scūrē, darkly, obscurely (class.).
    A.
    Lit.: aut nihil superum aut obscure admodum cernimus, very darkly, Cic. Fragm. ap. Non. 474, 28.—
    B.
    Trop.
    1.
    Of speech, darkly, obscurely, indistinctly:

    dicta,

    Quint. 3, 4, 3; 4, 1, 79.— Comp.:

    quae causa dicta obscurius est,

    Quint. 8, 2, 24.— Sup.:

    obscurissime particulā uti, Cell. 17, 13, 5: non obscurissime dicere (opp. planissime),

    id. 11, 16, 9.—
    2.
    Of birth, obscurely, ignobly, meanly (perh. only post-class.):

    obscure natus,

    Macr. S. 7, 3:

    obscurissime natus,

    Amm. 29, 1, 5.—
    3.
    Covertly, closely, secretly:

    malum obscure serpens,

    Cic. Cat. 4, 3, 6:

    tacite obscureque perire,

    id. Quint. 15, 50:

    non obscure ferre aliquid,

    id. Clu. 19, 54; cf. id. Par. 6, 1, 45; Hirt. B. G. 8, 54.— Comp.:

    ceteri sunt obscurius iniqui,

    more secretly, Cic. Fam. 1, 5, b, 2.— Sup.:

    avertere aliquid de publico quam obscurissime,

    Cic. Verr. 2, 4, 24, § 53.

    Lewis & Short latin dictionary > obscurum

  • 12 obscurus

    obscūrus, a, um, adj. [Sanscr. sku, to cover, akin to Gr. skeuê, skutos, kutos; cf.: scutum, cutis], dark, darksome, dusky, shady, obscure (class.).
    I.
    Lit.: unde (Acherunte) animae excitantur obscurā umbrā, in dark, shadowy forms, Poët. ap. Cic. Tusc. 1, 16, 37; so,

    umbra,

    Verg. A. 6, 453:

    donec in obscurum coni conduxit acumen,

    the obscure point of the cone, Lucr. 4, 431:

    lucus,

    Verg. A. 9, 87:

    antrum,

    Ov. M. 4, 100:

    convalles,

    Verg. A. 6, 139:

    tabernae,

    Hor. A. P. 229; cf. Liv. 10, 1, 5: aliae res obnoxiosae nocte in obscurā latent, Enn. ap. Gell. 7, 16 (17), 10 (Trag. v. 341 Vahl.):

    nox,

    Verg. A. 2, 420; cf.:

    per occasum solis, jam obscurā luce,

    Liv. 24, 21:

    caelum,

    Hor. C. 1, 7, 15:

    nimbus,

    Verg. A. 12, 416:

    nubes,

    id. G. 4, 60:

    ferrugo,

    i. e. black, id. ib. 1, 467:

    dentes,

    Juv. 6, 145.— Poet.: funda, dark, i. e. invisible, Val. Fl. 6, 193; cf.

    mamma,

    i. e. hidden, covered, id. 3, 52, 6:

    aquae,

    i. e. turbid, Ov. F. 4, 758.— Subst.: obscūrum, i, n., dim light, twilight:

    in obscuro, advesperascente die,

    Vulg. Prov. 7, 9; but commonly the dark, darkness, obscurity:

    sub obscurum noctis,

    Verg. G. 1, 478:

    lumen,

    i. e. darkness visible, Sall. J. 21, 2.— obscū-rum, adverb.:

    obscurum nimbosus dissidet aër,

    Luc. 5, 631.—
    B.
    Transf., to the person who is in the dark, darkling, unseen:

    ibant obscuri solā sub nocte per umbram,

    Verg. A. 6, 268:

    obscurus in ulvā Delitui,

    id. ib. 2, 135.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., dark, obscure, indistinct, unintelligible:

    Heraclitus... Clarus ob obscuram linguam,

    Lucr. 1, 639: valde Heraclitus obscurus (cf. the Gr. appellation of Heraclitus, ho skoteinos), Cic. Div. 2, 64, 133:

    quid? poëta nemo, nemo physicus obscurus?

    id. ib.:

    obscurā de re tam lucida pango carmina,

    Lucr. 1, 933; 4, 8:

    brevis esse laboro, Obscurus fio,

    Hor. A. P. 25:

    reperta Graiorum,

    Lucr. 1, 136:

    obscurum et ignotum jus,

    Cic. de Or. 1, 39, 177:

    cur hoc tam est obscurum atque caecum?

    id. Agr. 2, 14, 35:

    nolo plebem Romanam obscurā spe et caecā expectatione haerere,

    uncertain, id. ib. 2, 25, 66.— Comp., Quint. 11, 3, 60.— Sup.:

    videre res obscurissimas,

    Cic. de Or. 2, 36, 153.— Subst.:

    causae in obscuro positae,

    Cels. 1 praef. —
    2.
    In partic., rhet. t. t.: obscurum genus causae, obscure, i. e. intricate, involved, Gr. dusparakolouthêton, Cic. Inv. 1, 15, 20:

    (causae privatae) sunt multo saepe obscuriores,

    id. de Or. 2, 24, 100.—
    B.
    Not known, unknown, not recognized:

    forma,

    Ov. M. 3, 475:

    P Ilas,

    i. e. disguised, under another form, id. ib. 6, 36.—Esp. of rank and station, obscure, ignoble, mean, low:

    non est obscura tua in me benevolentia,

    Cic. Fam. 13, 70: Caesaris in barbaris erat nomen obscurius, * Caes. B. C. 1, 61:

    Pompeius humili atque obscuro loco natus,

    of an obscure, ignoble family, Cic. Verr. 2, 5, 70, § 181:

    obscuris orti majoribus,

    from obscure ancestors, id. Off. 1, 32, 116:

    clarus an obscurus,

    Quint. 5, 10, 26; cf.:

    si nobilis obscurum se vocet,

    id. 11, 1, 21; 2, 3, 9:

    non obscurus professor et auctor,

    id. 2, 15, 36:

    natus haud obscuro loco,

    Sall. C. 23, 1.— Neutr. absol.:

    in obscuro vitam habere,

    Sall. C. 51, 12:

    vitam per obscurum transmittere,

    in obscurity, Sen. Ep. 19, 3:

    saepe mandatum initio litis in obscuro est,

    kept back, Gai. Inst. 4, 84.—
    C.
    Of character, close, secret, reserved:

    obscurus et astutus homo,

    Cic. Off. 3, 13, 5 (for which:

    sin me astutum et occultum lubet fingere,

    id. Fam. 3, 10, 8):

    plerumque modestus Occupat obscuri speciem,

    Hor. Ep. 1, 18, 94:

    Tiberium obscurum adversus alios, sibi uni incautum intectumque efficeret,

    Tac. A. 4, 1:

    obscurum odium,

    Cic. Fam. 3, 10, 6.— Comp.:

    natura obscurior,

    Tac. Agr. 42.— Adv.: ob-scūrē, darkly, obscurely (class.).
    A.
    Lit.: aut nihil superum aut obscure admodum cernimus, very darkly, Cic. Fragm. ap. Non. 474, 28.—
    B.
    Trop.
    1.
    Of speech, darkly, obscurely, indistinctly:

    dicta,

    Quint. 3, 4, 3; 4, 1, 79.— Comp.:

    quae causa dicta obscurius est,

    Quint. 8, 2, 24.— Sup.:

    obscurissime particulā uti, Cell. 17, 13, 5: non obscurissime dicere (opp. planissime),

    id. 11, 16, 9.—
    2.
    Of birth, obscurely, ignobly, meanly (perh. only post-class.):

    obscure natus,

    Macr. S. 7, 3:

    obscurissime natus,

    Amm. 29, 1, 5.—
    3.
    Covertly, closely, secretly:

    malum obscure serpens,

    Cic. Cat. 4, 3, 6:

    tacite obscureque perire,

    id. Quint. 15, 50:

    non obscure ferre aliquid,

    id. Clu. 19, 54; cf. id. Par. 6, 1, 45; Hirt. B. G. 8, 54.— Comp.:

    ceteri sunt obscurius iniqui,

    more secretly, Cic. Fam. 1, 5, b, 2.— Sup.:

    avertere aliquid de publico quam obscurissime,

    Cic. Verr. 2, 4, 24, § 53.

    Lewis & Short latin dictionary > obscurus

  • 13 cālīgō

        cālīgō inis, f    [2 CAL-], a thick air, mist, vapor, fog: picea, V.: atra, V.: noctem eadem caligo obtinuit (i. e. nebula), L.: Boreas caligine tectus, i. e. dust and clouds, O.—Meton., darkness. obscurity, gloom: cum altitudo caliginem oculis obfudisset, i. e. had caused dizziness, L.: in tantā caligine, L.: obscura: caeca, V.: inter caliginis umbras, O.: caligo ac tenebrae, Cu.: quod videbam... quasi per caliginem.—Mental darkness, confusion, ignorance: illa, quam dixi: caecā mentem caligine consitus, Ct. — Calamity, affliction, gloom: caligo bonorum, tenebrae rei p.
    * * *
    I
    caligare, caligavi, caligatus V
    be dark/gloomy/misty/cloudy; have bad vision; cloud; be blinded; be/make dizzy
    II
    mist/fog; darkness/gloom/murkiness; moral/intellectual/mental dark; dizziness

    Latin-English dictionary > cālīgō

  • 14 crepusculum

        crepusculum ī, n    [creper, gloomy], twilight, dusk, the evening twilight: sera, O.: crepusculo solutus, Ph. — Dimness, obscurity, dark: iter per opaca crepuscula, O.: dubiae lucis, O.
    * * *
    twilight, dusk; darkness (L+S)

    Latin-English dictionary > crepusculum

  • 15 dūmēta (dumm-)

        dūmēta (dumm-) ōrum, n    [dumus], thorn bushes, a thorn-hedge, thicket: saeptum dumetis sepulchrum: tondere dumeta, V.—Fig., intricacy, obscurity: Stoicorum: in dumeta conrepere.

    Latin-English dictionary > dūmēta (dumm-)

  • 16 ēnōdō

        ēnōdō āvī, ātus, āre    [enodis], to free from obscurity, explain, elucidate, unfold: nomina: praecepta.
    * * *
    enodare, enodavi, enodatus V TRANS

    Latin-English dictionary > ēnōdō

  • 17 explicātiō

        explicātiō ōnis, f    [explico], an unfolding, uncoiling: rudentis. — Fig., an unfolding, expounding, exposition, explanation: rerum facilis: fabularum.
    * * *
    solution/explanation (obscurity/problem); description, pictorial representation; planning (buildings, etc.), laying out; uncoiling; method/style of exposition

    Latin-English dictionary > explicātiō

  • 18 fallō

        fallō fefellī, falsus, ere    [1 FAL-], to trip, cause to fall: glacies fallit pedes, L.: alqm, Cu.—Fig., to deceive, trick, dupe, cheat, elude, fail, disappoint: alquem dolis, T.: falli te sinas Techinis, T.: Nec sidus regione viae (nos) fefellit, misled, V.: credentem puellam, O.: sui fallendi causā factum, Cs.: nisi me forte fallo: nisi me fallit animus: nisi me omnia fallunt, unless I utterly mistake: neque eum prima opinio fefellit, Cs.: nisi quid me fallit: mentīs monstro, V.: cum maxime fallunt, id agunt, ut, etc.: non in sortitione fallere: ne falleret bis relata eadem res, lead into error, L.: ut de indutiis fallendo impetrarent, Cs.: numquam fallentis termes olivae, H.: nescia fallere vita, without guile, V.: eas fallam, ut ab illis fallimur, T.— Pass reflex., to be deceived, err, mistake, deceive oneself: Falsus es, T.: neque ea res falsum me habuit, did not deceive me, S.: errore quodam fallimur: quā (spe) possumus falli: deus falli quo potuit?: nisi fallor, V.: aut ego fallor, or I am far wrong, H.—Impers., with acc, to mistake, be deceived: nisi me fallit: nec eum fefellit.— To violate, break, betray, deceive, disappoint: fidem hosti datam: meam spem: si res opinionem meam fefellerit: mandata mariti, O.: foedus ac fidem, L.: promissum, Cu.: tu faciem illius Falle dolo, put on, V.: retia, avoid, O.: quā signa sequendi Falleret error, confound, V.— To deceive in swearing, swear falsely, be perjured: si sciens fallo: si falleret, precatus Deos, ita se mactarent, L.: expedit matris cineres opertos Fallere, swear falsely by, H.: dominorum dextras, faith pledged to, etc., V.— To lie concealed, be unseen, escape notice, remain undiscovered, elude: per biennium, L.: ne quid falleret Volturno ad urbem missum, L.: ne falleret ad urbem incedens, arrive secretly, L.: qui natus moriensque fefellit, in obscurity, H.: veneno, infuse undetected, V.: bonus longe fallente sagittā, V.: nequiquam fallis dea, escape recognition, V.: neque hoc te fallit, quam multa sint, etc., nor do you fail to see: custodes, L.: deos, O.: nec nos via fallet euntīs, V.: me nec fallunt iussa Iovis, nor do I fail to recognize, V.: nec quicquam eos fallebat, L.: segetis fides meae Fulgentem Falli sorte beatior, i. e. is a happier lot, though he knows it not, etc., H.: neutros fefellit hostīs appropinquare, L.: in lege nullā esse eiusmodi caput te non fallit: neque vero Caesarem fefellit, quin, etc., Cs.— To lighten, appease, silence, beguile: medias sermonibus horas, O.: somno curam, H.: austerum studio fallente laborem, H.
    * * *
    fallere, fefelli, falsus V
    deceive; slip by; disappoint; be mistaken, beguile, drive away; fail; cheat

    Latin-English dictionary > fallō

  • 19 humilis

        humilis e, adj. with comp. and sup.    [humus], low, lowly, small, slight: casae, V.: salictum, Iu.: ea quae sunt humiliora: humilior munitio, Cs.: (naves) humiliores quam, etc., Cs.: domus, H.: Forentum, in the plain, H.: (avis) humilis volat, flies low, V.: fossa, shallow, V.—Fig., low, base, mean, humble, obscure, poor, needy, insignificant: homines: humillimus homo de plebe, L.: humiliores possessionibus expellere, Cs.: satis superque, L.: Cleonae, O.: ex humili loco ad dignitatem perducere, Cs.: res: ars: vestitus, N.: agna, poor, H.: domus, Iu.—As subst n.: ex humili potens, obscurity, H.: Quales ex humili Extollit fortuna, Iu.—Of language, low, common, colloquial: sermo: verbum: humili modo loqui, H.—Of character, low, lowly, mean, base, abject: apparitor: Non humilis mulier, H.: obsecratio: pavor, V.
    * * *
    humile, humilior -or -us, humillimus -a -um ADJ
    low, lowly, small, slight, base, mean, humble, obscure, poor, insignificant

    Latin-English dictionary > humilis

  • 20 lateō

        lateō uī, —, ēre    [LAT-], to lurk, lie hid, be concealed, escape notice, skulk: in occulto: sub nomine pacis bellum latet: non latuit scintilla ingeni: naves latent portu, H.—Prov.: latet anguis in herbā, V.: bene qui latuit, bene vixit, remained in obscurity, O.— To be hidden, be in safety, seek shelter: in tutelā ac praesidio bellicae virtutis: sub umbrā amicitiae Romanae, L.: tutā arce, V. — To keep out of sight, avoid a summons: fraudationis causā.— To be concealed, remain unknown, escape notice: aliae (causae) latent, are obscure: quae tantum accenderit ignem Causa latet, V.: ubi nobis haec auctoritas tamdiu tanta latuit?: Nec latuere doli fratrem Iunonis, escape, V.: nil illum latet, O.
    * * *
    latere, latui, - V
    lie hidden, lurk; live a retired life, escape notice

    Latin-English dictionary > lateō

См. также в других словарях:

  • obscurity — ob*scu ri*ty ([o^]b*sk[=u] r[i^]*t[y^]), n. [L. obscuritas: cf. F. obscurit[ e].] The quality or state of being obscure. Syn: darkness; privacy; inconspicuousness; unintelligibleness; uncertainty. [1913 Webster] You are not for obscurity designed …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Obscurity — may refer to: Obscurity (band), German melodic metal band Security through obscurity, a controversial principle in security engineering which attempts to use secrecy to provide security See also Obscure (disambiguation) This disambiguation page… …   Wikipedia

  • Obscurity — Allgemeine Informationen Genre(s) Melodic Death Metal, Black Metal, Viking Metal Gründung 1997 Website …   Deutsch Wikipedia

  • obscurity — index ambiguity, complication, concealment, indistinctness, mystery, nonappearance, obscuration, opacity …   Law dictionary

  • obscurity — (n.) late 15c., absence of light; 1610s with meaning condition of being unknown; from OBSCURE (Cf. obscure) (adj.) + ITY (Cf. ity); or else from O.Fr. obscurite, from L. obscuritatem (nom. obscuritas) darkness, indistinctness, uncertainty, from… …   Etymology dictionary

  • obscurity — [əbskyoor′ə tē, äbskyoor′ə tē] n. 1. the quality or condition of being obscure 2. pl. obscurities an obscure person or thing …   English World dictionary

  • obscurity — noun ADJECTIVE ▪ complete, total ▪ near, virtual ▪ He is now living in virtual obscurity. ▪ comparative (esp. BrE), relative …   Collocations dictionary

  • obscurity — ob|scu|ri|ty [əbˈskjuərıti US ˈskjur ] n plural obscurities 1.) [U] the state of not being known or remembered fade/slide/sink etc into obscurity ▪ The group produced two albums before disappearing into obscurity. live/work/remain etc in… …   Dictionary of contemporary English

  • obscurity — [[t]ɒbskjʊ͟ərɪti[/t]] obscurities 1) N UNCOUNT Obscurity is the state of being known by only a few people. For the lucky few, there s the chance of being plucked from obscurity and thrown into the glamorous world of modelling... The latter half… …   English dictionary

  • obscurity — UK [əbˈskjʊərətɪ] / US [əbˈskjʊrətɪ] noun Word forms obscurity : singular obscurity plural obscurities 1) [uncountable] a state in which a person or thing is not well known or not remembered a girl who was plucked from obscurity to become a star… …   English dictionary

  • Obscurity — (Roget s Thesaurus) < N PARAG:Obscurity >N GRP: N 1 Sgm: N 1 obscurity obscurity &c.(unintelligibility) 519 Sgm: N 1 involution involution Sgm: N 1 hard words hard words Sgm: N 1 ambiguity ambiguity &c. 520 Sgm: N 1 unintelligibleness …   English dictionary for students

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»