Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

succumbere

  • 21 fortuna

    fortūna, ae, f. u. Plur. fortūnae, ārum, f. (fors), das zufällige Schicksal, ein Ungefähr, Zufall, Glücksfall, das günstige od. ungünstige Los, Geschick, I) im allg.: A) appellat.: α) Sing.: secunda, prospera, Glück, Ggstz. adversa, Unglück, Cic.: mala fortuna, Unglück, Sen. de clem. 1, 5, 3: beata fortuna, Apul. met. 5, 10: altera, Liv.: durior, Cic.: florentissima, Cic.: integra (Ggstz. afflicta), Cic.: nullane placatae veniet fortuna procellae, glückliches, günstiges Zeichen, Prop.: nondum alteram fortunam (den Wechsel des Glücks) expertus decessit, Liv.: fortunae se od. omnia committere, Cic., fortunae se od. sua permittere, Curt. u. Sen. (vgl. Mützell Curt. 3, 2 [5], 18. p. 35). – β) Plur., die Glücksverhältnisse, das Geschick, fortunae secundae, Cic.: fortunas suas laudare, Ter., accusare, Cic.: fortunas suas queri (bellagen), Plaut.: tu fortunas alterius litteris conscriptas in iudicium afferas? du solltest die Existenz eines andern auf einem Papier vor Gericht mitbringen? Cic. – B) personif., Fortūna, ae, f., die Schicksals- od. Glücksgöttin, Fortuna, Cic. u.a.: ludus Fortunae, ein Spiel des Sch., Hor.; u. Fortunae pila, ein Ball des Sch., Aur. Vict. (v. Personen): Fortunae filius, Glückskind, Hor.: Fortunae Antiatinae, zwei Schwestern, die unter diesem Namen zu Antium verehrt wurden u. Orakelsprüche erteilten, Suet. – II)
    ————
    insbes.: A) ohne den Zusatz secunda od. adversa, 1) = fortuna secunda, das gute Schicksal, Glück, Cic.: fortunam sibi ipsum facere, Liv.: Hannibali alia in his locis bene gerendae rei fortuna oblata est, Liv. – dah. per fortunas provide, bei deinem Glücke, ums Himmels willen, Cic. – 2) = fortuna adversa, das Unglück, Mißgeschick, commiserari fortunam Graeciae, Nep.: arte emendare fortunam, Hor.: contra fortunam paratus armatusque, gegen die Schläge des Schicksals gerüstet u. gewappnet, Cic.: fortunae succumbere, Sen. rhet. – B) das Schicksal, das Los, die äußere Lage, der Stand, die Stellung, der Zustand, die Umstände, Verhältnisse, 1) eig.: a) einer Pers.: magna, hoher Stand, Liv.: infima servorum, Cic.: homines eiusdem fortunae, Ps. Quint. decl.: gradus (Plur.) dignitatis fortunaeque, Liv.: similitudo fortunae, Tac.: ceteri fortunae paratus, Tac.: in utraque fortuna (Vermögensverhältnissen), Nep.: patre libertino humili fortunā ortus, Liv.: oneratus fortunae apparatibus suae, belastet mit allem Zubehör seines (hohen, fürstlichen) Ranges, Liv.: intra fortunam debet quisque manere suam, in seiner Sphäre, Ov. – b) lebl. Subjj.: corporis, Körperzustand, Quint.: bona belli, Cic. – 2) meton.: a) das Los, der Teil, cui cessit triplicis fortuna novissima regni, Ov. met. 5, 368. – b) die Glücksgüter, das zeitliche Vermögen, Hab und Gut, α) gew. Plur.: alci bona fortunasque adimere,
    ————
    Cic.: fortunis maximis ornatus, Cic.: fortunae (Habseligkeiten) exercitus, Caes.: u. so f. militum, Liv. – β) selten Sing.: cum gratia fortunaque crevisset, Nep.: quo mihi fortunam, si non conceditur uti, Hor.: cuius ordinis, cuius generis, cuius denique fortunae (Vermögensklasse), Cic. Phil. 1, 30. – arch. Genet. Sing. fortunas, Naev. bell. Punic. I. v. 6 Vahlen: Dat. u. Abl. Fortunabus, Corp. inscr. Lat. 5, 8929 u. 6, 182.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > fortuna

  • 22 invenio

    in-venio, vēni, ventum, īre, I) auf etwas kommen, stoßen, jmd. od. etwas (zufällig) finden, antreffen, entdecken, A) eig.: 1) im allg.: alqm, Cic. u.a.: naves, Caes.: m. dopp. Acc., in agro populabundum hostem, Liv. 3, 4, 7: im Passiv mit dopp. Nom., P. Scipio Africanus mortuus in cubiculo inventus est, Liv. epit. 59 extr. – 2) insbes., lesend (in einer Schrift) finden, geschrieben finden, de alqa re nulla littera in veteribus libris invenitur, Cic.: quod quibusdam in annalibus invenio, Liv.: apud plerosque (apud quosdam) auctores invenio m. folg. Akk. u. Infin., Liv. u. Tac. – B) übtr.: 1) finden, befinden, alqm in culpa, Ter.: m. dopp. Acc., im Passiv m. dopp. Nom., quem si invenisset idoneum, Nep.: Pamphilam inventam esse civem, Ter.: ipsis durior inventus est, Caes. – 2) zu etwas kommen = (zufällig od. gelegentlich) zu etwas gelangen, etwas bekommen, erwerben, sich verschaffen, sich zuziehen, nomen, cognomen, Cic. u.a.: sine invidia facillime laudem, Ter.: ibi maximam gloriam, Iustin.: gloriam ex culpa, Sall.: ex quo illi gloria opesque inventae, Sall.: u. so labore inventa bona, Ter. – vituperationem (Ggstz. vitare), Cornif. rhet.: iuris iurandi fraude culpam, Cic. – II) mit dem Nbbegr. des absichtl. Suchens = suchend od. nachforschend finden, auffinden, ausfindig machen, entdecken, auftreiben usw., A) eig.:
    ————
    alqm, Nep.: locum, ubi esset, Nep.: u. so argenti venas penitus abditas, Cic.: argentum, Plaut.: viam ferro, Tac. – B) übtr.: 1) übh. etwas durch eigene Tätigkeit bewerkstelligen, möglich machen, per me inventa salus, Cic.: unde tam incredibilem cursum inventum, möglich geworden, Cic.: inventis auspiciis, eingeführt, Cic.: u. so non inventas solum (artes), sed etiam perfectas, begründet, Cic. – 2) insbes.: a) durch Nachforschen von anderen erfahren, ausfindig machen, herausbringen, entdecken, ermitteln, coniurationem, Cic.: ex captivis m. folg. Akk. u. Infin., Caes.: inventum est (man kam darauf) m. folg. Akk. u. Infin., Caes.: m. folg. indir. Fragesatz, non inveniebat, quo modo etc., Cic.: ex Aledio quod scribas si quid inveneris, scribes, Cic.: neque certum inveniri poterat, ne (enklit.)... an etc., Caes.: Passiv invenitur m. Nom. u. Infin. (= es zeigt sich, daß usw.), Cic. Clu. 180. Lact. 1, 11, 64 u. 1, 23, 2. – b) durch eigenes Nachdenken finden, erfinden, erdenken, fallaciam, Ter.: nihil acute inveniri potuit in eis causis, quod ille non viderit, Cic. – mit folg. Infin., puero succumbere furtim, Tibull. 1, 8, 35. – c) se invenire, sich darein finden, Petron. u. Sen.: übtr., dolor se invenit, fand sich darein = kam wieder zu sich, Ps. Ov. her. 15, 113 = Ps. Ov. Sappho v. 113. – Archaist. Fut. invenibit, Pompon. com. 25.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > invenio

  • 23 labor

    1. lābor, lāpsus sum, lābī (vgl. griech. ὀ-λιβρός, schlüpfrig u. ahd. slīfan, gleiten), sich auf einer glatten Oberfläche sanft hinbewegen, gleiten, schlüpfen, schweben, hingleiten, hinschlüpfen, hinschweben, u. abwärts = herabgleiten, -schlüpfen, -schweben, u. als Anfang des Fallen = sinken, absol., od. konstr. m. ad, in, inter, per, sub, super, ab, de, ex u. m. bl. Abl., I) im allg.: 1) eig.: α) v. lebl. Subjj., zB. v. Schlangen, non squamoso ventre, Prop.: per sinus crebros et magna volumina, Ov.: circa donaria, Ov.: circum tempora, sich schlängeln, Ov.: inter vestes et levia tempora, Ov.: angues lapsi in diversum, Iul. Obsequ.: populus in diversa labitur, verläust sich nach verschiedenen Richtungen, Iustin.: abwärts, montibus, Val. Flacc. – v. Schwimmenden, per aequora, Ov.: in magno mari, Ov.: medio amne, Ov. – v. Schiffenden, rate per aequora, Ov.: aquā, Prop. – v. Fliegenden, auf Fittichen Schwebenden, per auras, Ov.: pennis, entschweben, von Merkur, Verg.: aufwärts, sub sidera, entschweben, Verg.: abwärts, polo, Verg. – vom auf dem Wagen durch die Lüfte fahrenden Mars, pronum per aëra, Ov. – v. Herabsteigenden, per funem demissum labi, Verg.: im Bilde, labi per iter declive senectae, Ov. – v. Herabsinkenden, semianimem od. moribundum ex equo, Liv., suffosso equo, Tac., u. bl.
    ————
    equo, Hor.; vgl. multis labentibus ex equis aut desilientibus, Liv.: labi ex rupe, Curt.: ex arbore, Capit.: per gradus, die Stufen hinabfallen, Liv.: super terram, hinsinken, Liv. – β) v. lebl. Subjj.: quia continenter laberentur et fluerent omnia, Cic.: in vanum manus lapsa, die einen Fehlhieb getan, Curt.: cum tela de testudine laberentur, Curt.: tum (illud iaculum) leni impetu labitur, gleitet sanft (auf dem Wasser) dahin, Min. Fel. – abwärts, lapsa cadunt folia, Verg.: lapsus ab arbore ramus, Ov.: lapsae lacertis, nullo solvente, catenae, Ov. – v. Kleidern und Waffen, soluta ac velut labens undique toga, Quint.: tergo velamina lapsa, Ov.: labentibus super corpus armis, Liv. – v. Sternen u. dgl., vagā et mutabili ratione, Cic.: advorsum nimbos, Lucr.: caelo, dahingleiten am usw., Verg.: abwärts, ab aethere, Ov.: de caelo, Verg.: ignem de caelo lapsurum, Capit. – v. Schiffen, vadis, Verg. – v. Gewässern, gleiten, dahingleiten, fließen, cum labantur assidue flumina, quaedam concitata rapiantur, Sen.: altissima quaeque flumina minimo sono labi, Curt.: altis ripis, dahingleiten, Hor.; aber sinistrā ripā, hinwegströmen über usw., Hor.: per CCC stadia, Curt.: sub terras, sub magna terra, Ov.: abwärts, e fontibus, Curt.: diversis de partibus (al. fontibus), Ov.: vertice silvae, Ov.: quantum aquarum per gradus cum fragore labentium, Sen.: zurück, in caput (Quelle) suum retro, Ov.: prius vasto laben-
    ————
    tur flumina ponto, quam etc., Prop.: vado labente, die Flut zurück-, abfloß, Tac. – v. Tränen, rinnen, träufeln, in genas, Hor.: per genas in ensem, Ov.: ex oculis, Ov. – v. anderen Flüssigkeiten, fließen, rinnen, träufeln, in proximum mare (vom flüssigen Bernstein), Tac.: truncis cavis, vom Honig, Hor.: quid sit, quod guttatim faciat pluviam labi, Amob.: pressus pavore sanguis tardius labebatur, floß (hervor), Tac. – vom Feuer, in porticus, hinüberschlagen in usw., Tac. – v. Übeln usw., die allmählich in den Körper dringen, sich verbreiten, frigus per artus labitur, Ov.: dolor lapsus ad artus, Verg.: penitus in viscera lapsum serpentis furiale malum, Verg.: somnus labitur in artus, Ov.
    2) übtr.: a) gleiten, rinnen, α) v. leb. Subjj.: sed labor longius, ad propositum revertar, ich gerate, ich verliere mich zu weit (in der Rede), Cic.: u. so quin labebar longius, nisi me retinuissem, Cic. – cadere spe dicuntur, qui levati animo a summo ad inferiora labuntur, Donat. Ter. Andr. 3, 5, 12. – β) v. lebl. Subjj.: ilico res foras labitur, liquitur, rinnt das Geld ihm aus dem Hause und zerfließt, Plaut.: brevitate et celeritate syllabarum labi putat verba proclivius, Cic.: sunt (vitia) in lubrico incitataque semel proclivi labuntur sustinerique nullo modo possunt, Cic. – v. der Rede, oratio sedate placideque labitur, gleitet (fließt) dahin, Cic. or. 92: prosā incipit (sermo eius), versu
    ————
    labitur, pedestri oratione finitur, Hieron. epist. 53, 8. – v. Zeit u. Leben, dahingleiten, entrinnen, verfließen, assiduo labuntur tempora motu, non secus ac flumen, Ov.: labitur occulte fallitque volubilis aetas, ut celer admissis labitur amnis aquis, Ov.: cito pede labitur aetas, Ov.: tardo pede lapsa vetustas, Ov.: u. so labuntur tempora, anni, lustra, Hor. u.a. Dichter. – b) mit Angabe des Ziels, zu etwas sich hinneigen, in etw. sinken, auf od. in etw. verfallen, geraten, α) v. leb. Subjj.: labor eo, ut assentiar Epicuro, fühle mich zur Ansicht des E. hingezogen, Cic.: labi ad illos, qui etc., Cic.: veremini, ne labar ad opinionem, möchte dem Wahne verfallen, Cic.: labi in errorem emendabilem, Liv.: in luxuriam, in segnitiam, Iustin.: in vitium, Hor.: in somnum, in soporem, Petron. – β) v. lebl. Subjj.: civitatum mores lapsi ad mollitiem, Cic.: omnia in externum lapsa sunt morem, Curt.
    II) prägn.: A) = delabi, abgleiten, abkommen, vorbeigleiten, 1) eig.: si viā lapsus est (bildl.), Sen.: cum superiacta tela de testudine laberentur, Tac.: ne adiectae voces laberentur atque errarent, priusquam sensus (auditus) ab his pulsus esset, Cic. – 2) übtr.: hāc spe lapsus, in der Hoffnung getäuscht, Caes.: labi facultatibus, um sein Vermögen kommen, ICt.
    B) = ab- od. ausgleiten, straucheln, ausgleitend, strauchelnd fallen, 1) eig.: agaso pede lapsus, Hor. –
    ————
    homini nequam lapso et ut allevaretur roganti, ›Tollat te‹, inquit, ›qui novit‹, Quint. – 2) übtr.: straucheln, a) = irre werden, mente, wahnsinnig werden, Cels.: u. so lapsi mente, wahnsinnig (Ggstz. sui compotes), Cels. – labi memoriā, einen Gedächtnisfehler begehen, Suet. – u. geistig od. moralisch irren, fehlen, sich vergehen, erravit, lapsus est, non putavit, Cic.: opinione labi posse, voluntate a re publica dissidere nullo pacto posse, Cic.: in alqa re consilio od. casu lapsum esse, Cic.: consilio id magis quam furore lapsos fecisse, Liv.: labi per errorem, Cic., od. errore, ICt.: labi propter imprudentiam, Cic.: imprudentiā lapsum aliquid facere (Ggstz. scientem aliquid delinquere), Liv.: labi imperitiā, ICt.: in quo vorbo lapsa consuetudo deflexit de via, Cic.: labi in officio, Cic.: in his labi et cadere, Cic.: qua in re si mediocriter lapsus sum, defendes meum tolerabile erratum, Cic.: numquam labere, si te audies, Cic.: qui sero lapsum revocatis, Prop. – b) straucheln = zum Falle geneigt sein, dem Falle nahe sein (s. Halm Cic. Phil. 2, 51), equitem Romanum non libidine, non turpibus impensis atque iacturis, sed experientiā patrimonii amplificandi labentem excepit, fulsit et sustinuit re, fide, hodieque sustinet, Cic.: cum labentem et prope cadentem rem publicam fulcire cuperetis, Cic.: ferre praesidium labenti et inclinatae paene rei publicae, Cic.: labente deinde paulatim disciplinā, Liv.: labente iam
    ————
    causā decem virorum, Liv.: vidi ego labentes (weichenden) acies et tela caduca, Prop.
    C) = elabi, herausfallen, 1) eig.: viscera lapsa, Ov. u. Lucan.: forte lapsa vox, entschlüpfte, entfallene, Tac. – v. Pers., entgleiten, entschlüpfen, e manibus custodientium, Curt.: custodiā, Tac. – 2) übtr.: quam nostro illius labatur pectore vultus, entschwindet, Verg. ecl. 1, 63.
    D) herabgleiten, -sinken = schlapp herabhängen, lapsa catena, schleppende, Prop.: tenuata de nexibus membra labuntur, Ps. Quint. decl. – bes. v. Gliedern Sterbender, caput labens et iam languentia colla levat, Lucan.: malae labentes, herabsinkende Kinnladen, Suet.: lapsae genae, Sen. poët. – neutr. pl. subst., firmamenta fluidorum ac labentium, des Schlotterigen u. Schlappen, Sen. ep. 102, 25.
    E) sinken, hinsinken, zusammensinken, 1) eig.: α) v. Pers.: calor ossa reliquit, labitur, Verg.: sub onere labitur, erliegt der Last, Petron.: multi sine morte labuntur, Petron. – β) v. lebl. Subjj., u. zwar v. Gebäuden usw., zusammen-, einsinken, vor Alter verfallen, lapso fundamento, Curt.: lapsura domus, Ov.: donec labentes deorum aedes refeceris, Hor. – v. den Augen Schlafender, zufallen, zusinken, labentes ocelli, Prop.: lapsi somno ocelli, Prop. – u. Sterbender, brechen, labuntur frigida leto lumina, Verg.: labentes oculos condere (zudrücken), Ov.: dum laben-
    ————
    tes oculi ad nostras exclamationes nostrosque planctus admissā paulatim luce laxantur, Ps. Quint. decl. Vgl. Burmann Ov. am. 3, 5, 1; trist. 3, 3, 44.
    2) übtr.: a) sinken = hinschwinden, vom Lebensatem, labens anima, Tac.: labi spiritum nec ultra biduum duraturum, Tac. – dah. v. Sterbenden, denen die Sinne vergehen, in den Tod sinken, sterben, laberis Oebalide, primā fraudate iuventā, Verg.: labimur (mir schwinden die Sinne), i, miseram solare parentem, Stat.: ille oculis extremo errore solutis labitur, Stat. – b) sinken = verfallen, in Verfall geraten, miserere domus labentis, Verg.: u. so labens regia, Iustin.: lapsum genus, Verg.: labente paulatim disciplinā, Liv.: ut magis magisque mores lapsi sint, tum ire coeperint praecipites, Liv.: fides lapsa, Ov. – Parag. Infin. labier, Cic. Arat. 226. Lucr. 4, 443. Hor. ep. 2, 1, 94. – Partic, labundus, a, um, hinstürzend, unda sub undis labunda, Acc. tr. 570.
    ————————
    2. labor, ōris, m. (zu labāre; eigentl. »das Wanken unter einer Last«), die Anstrengung, I) die Anstrengung, etw. zu vollbringen, die Bemühung, Mühe, Arbeit, Strapaze, 1) eig.: a) übh.: labor forensis, Cic.: irritus, Quint. u. Ov.: labor itineris, Cic.: labor viae, Liv.: labores militum, Caes.: labor corporis, animi, Cic.: labor manuum, Hieron.: labor domesticus, Colum.: militiae, Cic. aut belli aut fugae, Caes.: operis (der Belagerung), Caes.: labores belli, Cic.: labores defensionum, Cic. – parvulo labore, Cic.: nullo labore, Cic.: nullo labore tuo, ohne daß es dir Mühe macht, Cic.: sine labore, sine ullo labore, Cic.: sine ullo labore et contentione, Cic.: sine labore ac periculo, Cic.: cum labore, summo cum labore, Cic.: res est magni laboris, Cic.: tot adire labores, Verg.: affecta labore et vigiliis corpora, Liv.: capere tantum laborem, sich so sehr bemühen, Cic.: laborem inanem capere, sich vergeblich abmühen, Ter.: in ea (arte) plus operae laborisque consumpsisse, Cic.: nec animi neque corporis laboribus defatigari, Cic.: demere (alci) laborem militiae, Cic.: unius mensis labor alci detrahitur, Cic.: exanclare talem laborem, Cic., omnes labores, Cic.: exanclatis itinerum laboribus, Amm.: exercere se tantis laboribus, Cic.: apes exercet sub sole labor, Verg.: tot per annos terrā marique tanta pericula ac labores exhausisse, Liv.: inter labo-
    ————
    res exhaustos aut mox exhauriendos, Liv.: frustra labore exhausto, Lucan.: magnos esse experiundos et subeundos labores, Cic.: dum adulescentis dextera irrito se labore fatigat, Val. Max.: frangere se tantis laboribus, Cic.: qui partis honoribus eosdem in foro gessi (habe mich unterzogen) labores, quos petendis, Cic.: impenditur labor et sumptus ad incertum casum et eventum quotannis, Cic.: suum laborem hominum periculis sublevandis impertire, Cic.: non plus alci laboris imponere quam sibi sumere, Cic.: eis laborem etiam novum pro portione iniungi, Liv.: quid sumptus in eam rem aut laboris insumpserit, Cic.: operam, studium, laborem interponere pro alqo, Cic.: pugnando fessis laxatur labor, Liv.: ut sibi pro re gesta aliquid laxaret laboris, Liv.: levare alci laborem, Cic.: defensionum laboribus aut omnino aut magna ex parte liberari, Cic.: obire pericula ac labores pariter, Liv.: non parcere labori, Cic. (u. so ne labori suo neu periculo parceret, Caes.): et honoribus amplissimis et laboribus maximis perfunctum esse, Cic.: Hercules perfunctus iam laboribus, Cic.: laborem viae pati posse, Liv.: multis laboribus (unter v. Str.) quaerere alqm. Plaut.: reficere se ex labore, Caes.: ab parvulis labori ac duritiae studere, Caes.: succumbere labori, Caes.: istos labores, quos nunc in naufragiis nostris suscipis, non subisses, Cic.: frustra tantum laborem sumere, Caes.: supersedere hoc labore itineris, Cic.: suscipere labo-
    ————
    rem, labores, Cic.: frustra suscipere laborem, sich vergeblich abmühen, Cic.: sustinere forensem laborem propter ambitionem, Cic.: labores, pericula facile tolerare, Sall.: non vitandi laboris mei causā, Cic. – labor est m. Infin., es kostet Mühe (Arbeit), es hat Schwierigkeit, Liv. 39, 1, 5. Plin. 26, 118: u. so maior aliquanto labor est m. Infin., Flor. 2, 2, 4: proximus huic labor est placitam exorare puellam, Ov. art. am. 1, 37: nec magnus prohibere labor, Verg. georg. 4, 106. – b) insbes., Anstrengung, angestrengte Tätigkeit, Arbeitsamkeit (Ggstz. inertia, desidia, requies, quies, otium), verb. industria et labor, summus labor in publicis privatisque rebus, Cic.: vivere in studiis laboribusque, Cic.: labor quaerendi, Erwerbsfleiß, Iustin.: rei militaris labor, Leistungen im Kriegswesen, Nep.: animi labor, geistige Anstrengung, Nep. – als Fähigkeit, Arbeitsfähigkeit, Ausdauer in Arbeit u. Anstrengung, M. Messala magni laboris, Cic.: homo magni laboris summaeque industriae, Cic.: magni formica laboris, die arbeitsame, emsige, Hor.: (iumenta) summi ut sint laboris efficiunt, Caes. – 2) meton.: a) Arbeit, Werk, ita multorum mensium labor hostium perfidiā et vi tempestatis puncto temporis interiit, Caes. b. c. 2, 14, 4: sternuntur segetes longique perit labor irritus anni, Ov.: et pluviā ingenti sata laeta boumque labores diluit, Verg.: artificum manus (verschiedenen Malereien)
    ————
    inter se operumque laborem (Bauwerk) miratur, Verg.: hic labor ille domus et inextricabilis error, v. Labyrinthe, Verg.: cari uteri labores, v. Kindern, Claud. rapt. Pros. 1, 194. – b) Unternehmung, Tat, belli, Verg.: von den Kampfspielen, wie πόνος, μόχθος, Hor.: u. von den großen Unternehmungen des Herkules, Hor.: strenui labores (im Kriege), Eutr. – II) Anstrengung, etwas zu überwinden, zu ertragen, Plage, Pein, Not, Ungemach, Drangsal, Mühseligkeit, Unglück, Beschwerlichkeit, a) übh.: scis amorem, scis laborem, scis egestatem meam, Plaut.: cuius erga me benevolentiam vel in labore meo vel in honore perspexi, Cic.: multis variisque perfunctus laboribus, Nep.: quoniam in tantum luctum et laborem detrusus es, quantum nemo umquam, Cic.: breviter Troiae supremum audire laborem, Verg. – poet., labores solis, lunae, Sonnenfinsternis, Mondfinsternis, Verg.: labores Lucinae, die Wehen, Verg. – b) Beschwerde, α) = Krankheit, nervorum, Nervenkrankheit, Vitr.: annuus earum (apium) labor est initio veris, Colum.: mox et frumentis labor additus, ut mala culmos esset robigo, Verg.: valetudo decrescit, accrescit labor, Plaut. – β) = phys. Schmerz, cor de labore pectus tundit, Plaut. Cas. 415: hoc medicamentum sine magno labore circa septimum diem cadere cogit haemorrhoidas, Scrib. Larg. 227. – γ) gemütl. Schmerz, Betrübnis, Kummer (s. Spengel Ter. Andr.
    ————
    720. Wagner Ter. heaut. 82), quamquam ibi animo labos grandis capitur, Plaut.: verum ex eo misera quam capit laborem! Ter. – c) eine Last, lapides laborem sustinent od. tolerant, tragen Lasten, sind von dauerhafter Beschaffenheit, Vitr. 2, 7, 2. Plin. 36, 167. – Archaist. Nbf. labōs, ōris, m., *Pacuv. tr. 290. Plaut. merc. 72; trin. 271; truc. 521. Ter. Hec. 286. Lucil. 215. Varro sat. Men. 247. Sall. hist. fr. 2, 41 (50), 1 u. 3, 61 (82), 18. Catull. 55, 13. Plin. 6, 60 u. Spät. (s. Neue-Wagener Formenl.3 1, 265).personif., Labōs, ōris, m., die Mühsal, eine unterirdische Gottheit, Verg. Aen. 6, 277.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > labor

  • 24 perfero

    per-fero, tulī, lātum, ferre, bis an das Ziel-, bis zu Ende tragen, -bringen, ein Ziel erreichen lassen, I) eig. (v. Pers.) u. übtr. (v. Lebl.): A) im allg.: Aeneas tulit patrem per ignes et pertulit, Sen.: lapis non pertulit ictum, brachte den Wurf nicht hin = flog nicht ans Ziel, Verg.: hasta haud pertulit vires, drang nicht durch, Verg.: alveus fluminis non pertulit gravissimas naves, trug nicht dahin, Liv.: plerisque extremas syllabas non perferentibus, nicht zu den Ohren der Zuhörer bringen, Quint.: partus perferre, bis zur Entbindung tragen, austragen, Plin.: so auch ventrem, v. Tieren, Colum. – quos pavor pertulerat in silvas, hatte die W. erreichen lassen, Liv. – refl., se p. hinc ad reginae limina, sich hinbegeben, Verg. Aen. 1, 389. – B) insbes., überbringen, a) übh.: litteras ad alqm, Cic.: mandata ad alqm, Caes., alci, Tac.: nuntium alci, Cic.: fasciculum (litterarum) ad alqm perferendum curare, Cic.: so auch perferri, überbracht werden, anlangen, nondum fama de Titurii morte perlata, Caes.: fama Romam perlata est, Liv.: perfertur circa collem clamor, Liv. – b) prägn., als Nachricht (Botschaft) hinterbringen, berichten, verkündigen, res Caesaris, Caes.: incommodum de Sabini morte, Caes.: consilium ad alqm, Caes.: quae, utcumque sunt tradita, incorrupta perferemus, Curt.: haec cum ad me frater pertulisset, Cic.: m. Acc. u. Infin.,
    ————
    equites pertulere consulem obsideri, Liv.: nuntius perfert incensas naves, Verg.: multorum litteris et sermone omnium perfertur ad me incredibilem tuam virtutem et fortitudinem esse, Cic. – alqd perferre ad senatum, Bericht erstatten über etwas (hingegen deferre, etwas an den Senat bringen, worüber ein Beschluß gefaßt werden soll), Suet. – II) übtr.: A) im allg.: intrepidos ad fata novissima vultus, beibehalten, behalten bis zu usw., Ov.: quotaquaeque felicitatem civitas pertulit, genoß immerfort, Sen. ep. 91, 7: so auch personam, eine Maske beibehalten = eine Rolle durchführen, Plin. ep. – B) insbes.: 1) durchführen, vollführen, vollziehen, ausrichten, mandata, Tac. (u. so mandata Clementi centurioni, quae perferret, Tac.): iussa omnia, Prop.: ictum, Verg.: laborem, Stat.: legationem, Suet.: id quod suscepi, quoad potero, perferam, Cic. Rosc. Am. 10. – 2) etwas, trotz aller entgegenstehenden Schwierigkeiten, durchführen = durchsetzen, behaupten, legem, rogationem, Cic.: perfertur lex, das Gesetz geht durch, Cic.: quaestionem, Papin. dig. – 3) eine Silbe usw. ganz hören lassen, extremas syllabas non perf., Quint. 11, 3, 33. – 4) etwas ganz-, männlich tragen, -ertragen, geduldig über sich ergehen lassen, ausstehen, erdulden, a) lebl. Objj.: leve est miserias ferre, perferre est grave, Sen. poët.: onus subire et p., Hor. – annuam oppugnationem, Liv.: vetustatem, das Altertum über-
    ————
    dauern, Quint. – poenam decem annorum, ganz ausstehen, Nep.: poenas, Cic.: omnes indignitates contumeliasque, Caes.: perfer, si me amas, Cic.: verb. omnia pati et perferre, Caes.: perfer et obdura, Ov.: perferre, pati, non succumbere, Cic. – mit folg. Infin., perfer et immundā ponere corpus humo, Ov. art. am. 2, 524: m. folg. Acc. u. Infin., Achilles cessare in tectis pertulit arma sua, Prop. 2, 8, 30: urbes suas cremari pertulerunt, Tac. hist. 4, 58: hic se vivos obrui pertulerunt, Mela 1, 7, 6 (1. § 38): totum corpus uri, cremari sine ullis eiulatibus pertulerunt, Min. Fel. 37, 4. – b) persönl. Objj.: facile omnes perferre ac pati, tragen und dulden, Ter.: facile omnes perpetior et perfero, finde sie alle noch ganz leidlich und erträglich, Cic.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > perfero

  • 25 culpa

        culpa ae, f    [SCARP-], a fault, error, blame, guilt, failure, defect: delicti: omnes culpae istius avaritiae, maiestatis, crudelitatis: quicquid huius factumst culpā, T.: In culpā est, to blame, T.: non est ista mea culpa, sed temporum: qui in eādem culpā sint, share: in quo est tua culpa nonnulla, you are not without fault: a culpā vacuus, S.: conscia culpae, O.: ne penes ipsos culpa esset cladis, L.: culpa, quae te est penes, T.: extra culpam esse: eius rei culpam in multitudinem coniecerunt, Cs.: suam culpam ad negotia transferre, S.: in culpā ponere aliquem: Si mora pro culpā est, O.: tua aetas emovit culpas, H.: fata, quae manent culpas, H.—Person.: ludus erat culpā potare magistrā (i. e. a game in which the loser must drink), H.: Culpam Poena premit comes, H.—Poet.: Huic uni succumbere culpae, temptation, V.— Unchastity: Virginum, H.: hoc praetexit nomine culpam, V.—Remissness, neglect: rem facere culpā minorem, H.—The mischievous thing, mischief: continuo culpam (sc. ovem aegram) ferro compesce, V.
    * * *
    fault/blame/responsibility (w/GEN); crime (esp. against chastity); negligence; offense; error; (sense of) guilt; fault/defect (moral/other); sickness/injury

    Latin-English dictionary > culpa

  • 26 succumbō (sub-c-)

        succumbō (sub-c-) cubuī, ere    [CVB-], to fall down, lie down, sink: vidit Cyllenius omnīs Succubuisse oculos, had sunk in sleep, O.—Fig., to yield, be overcome, submit, surrender, succumb: debilitari dolore, succumbere: hac ille perculsus plagā non succubuit, N.: philosopho succubuit orator: qui Cannensi ruinae non succubuissent, L.: fortunae: mihi, N.: labori, Cs.: malis, O.: culpae, V.: tempori, to yield, L.: precibus, O.— To cohabit with: alcui, Ct., O.

    Latin-English dictionary > succumbō (sub-c-)

  • 27 succomber

    v.tr. (lat. succumbere, proprem. "tomber sous") 1. изнемогвам, падам, не устоявам; sa foi succomba вярата му не устоя; 2. отстъпвам, поддавам се; 3. умирам, свършвам; le blessé succomba aussitôt раненият скоро издъхна; 4. претърпявам неуспех.

    Dictionnaire français-bulgare > succomber

  • 28 Опускаться,

    опуститься ad inertiam pessum dari; deorsum ferri; descendere; succumbere (victima ferro succumbens); occumbere; se demittere; subsidere;

    Большой русско-латинский словарь Поляшева > Опускаться,

  • 29 Отдаваться,

    отдаться - se substernere (alicui); indulgere veneri; succumbere (alicui);

    Большой русско-латинский словарь Поляшева > Отдаваться,

  • 30 Падать

    - cadere (in, ad terram; ex, de equo; de manibus); accidere (ad terram; terrae; in humum); decidere; incidere; concidere; excidere; occidere; occumbere; succumbere (victima ferro succumbens); delabi; illabi; ruere; corruere; pendere; praecipitare;

    • падать в обморок - exanimari; intermori;

    • от недостатка согласия их торговое общество пало - societas eorum defectu concordiae ruit (dilapsa est);

    • подозрение падает на него - cadit in eum suspicio;

    Большой русско-латинский словарь Поляшева > Падать

  • 31 Подчиняться

    - obtemperare; oboedire; parere; succumbere (tempori; fortunae); submittere se (alicui); servire; cedere; concedere;

    • подчиниться условиям несправедливого мира - se sub leges pacis iniquae tradere;

    • подчиняться чьему-л. постановлению - alicujus decreto stare;

    Большой русско-латинский словарь Поляшева > Подчиняться

  • 32 Уступать

    - cedere; concedere; remittere; redonare; transcribere; transmittere; obsequi; abalienare (agros, praedium); pejus esse; succumbere (tempori; fortunae);

    • не = aemulari;

    • древесина бука по твёрдости не =ает древесине граба - lignum Fagi duritie lignum Carpini aemulatur;

    • уступать место - locum dare, cedere, relinquere;

    Большой русско-латинский словарь Поляшева > Уступать

  • 33 forsan

    fors-an, adv. [ellipt. for fors sit an; v. fors, II. A. and forsitan, and cf. fortan and fortassean], perhaps, perchance, peradventure ( poet. and in post-Aug. prose):

    me miseram, forsan hic mihi parvam habeat fidem,

    Ter. Eun. 1, 2, 117; Lucr. 6, 729:

    forsan et haec olim meminisse juvabit,

    Verg. A. 1, 203;

    forsan miseros meliora sequentur,

    id. ib. 12, 153:

    huic uni forsan potui succumbere culpae,

    id. ib. 4, 19:

    et mihi forsan tibi quod negarit, Porriget hora,

    Hor. C. 2, 16, 31:

    pernicies Tibi paratur, forsan et miserae mihi,

    Phaedr. 2, 4, 7:

    transierant binae forsan trinaeve Calendae,

    Mart. 10, 75, 7:

    quem decreto sermonem praetenderit, forsan aliquem verum auctores antiqui tradiderint,

    Liv. 3, 47, 5; 10, 39, 14:

    occurrat mihi forsan aliquis,

    Quint. 1, 5, 6; 12, 1, 31; Col. 3, 9, 1:

    et tu forsan audire nolis,

    Curt. 3, 2 (dub. v. Zumpt ad Curt. 3, 5, 11).—In law Lat., as for example, for instance, Dig. 48, 5, 34, § 1.

    Lewis & Short latin dictionary > forsan

  • 34 humile

    hŭmĭlis, e, adj. [humus; like chamalos from chamai, on the ground, i. e.], low, lowly, small, slight (class.; esp. freq. in the trop. signif.).
    I.
    Lit.:

    arbores et vites et ea quae sunt humiliora neque se tollere a terra altius possunt,

    Cic. Tusc. 5, 13, 37; cf.:

    turrim humilem parvamque fecerant,

    Caes. B. C. 2, 8, 1 sq.:

    humilior munitio,

    id. ib. 3, 63, 2:

    (naves) humiliores quam quibus in nostro mari uti consuevimus,

    id. B. G. 5, 1, 2:

    humiles habitare casas,

    Verg. E. 2, 29:

    domus,

    Hor. C. 3, 1, 22:

    postes,

    Ov. M. 8, 639:

    arcus,

    id. ib. 3, 30:

    arae,

    Val. Fl. 3, 426:

    virgas humilis mordere salicti,

    Juv. 11, 67:

    Forentum,

    low, situated in the plain, Hor. C. 3, 4, 16; so,

    Myconos,

    Ov. M. 7, 463:

    Italia,

    Verg. A. 3, 522:

    humillimo solo aqua diutissime immorata,

    Just. 2, 1 med.:

    avi similis, quae circum litora, circum Piscosos scopulos humilis volat aequora juxta,

    flies low, Verg. A. 4, 255; cf.:

    decisis humilis pennis,

    Hor. Ep. 2, 2, 50:

    potest ex deformi humilique corpusculo exire formosus animus ac magnus,

    small, diminutive, Sen. Ep. 66:

    brevi atque humili corpore homines,

    Gell. 19, 13, 3; Curt. 7, 4:

    humiles Cleonae,

    little, petty, Ov. M. 6, 417 (in Ptolem. polis ou megalê):

    Troja,

    id. ib. 15, 424:

    ipse humili designat moenia fossa,

    i. e. slight, shallow, Verg. A. 7, 157; so,

    fossa,

    Tac. A. 1, 61; cf.

    radix,

    Plin. Ep. 8, 20, 5.
    II.
    Trop.
    A.
    As respects rank, birth, fortune, worth, consideration, etc., low, base, mean, humble, obscure, poor, needy, insignificant (cf.:

    supplex, summissus, demissus, abjectus): ut si parentibus nati sint humilibus,

    Cic. Lael. 17, 90:

    humiles nati (shortly after: trivio conceptus et educatus stercore),

    Phaedr. 1, 27, 2: humiles et obscuri homines, Cic. Div. 1, 40, 88; id. Quint. 31, 95:

    humillimus homo de plebe,

    Liv. 3, 19, 9; cf.:

    humilis in plebe et ideo ignobilis puerpera,

    Plin. 7, 36, 36, § 121:

    ne latos fines parare studeant potentioresque humiliores possessionibus expellant,

    Caes. B. G. 6, 22, 3:

    humiliores, opp. opulentiores,

    Hirt. B. G. 8, 51 fin.:

    hos Suevi vectigales sibi fecerunt ac multo humiliores infirmioresque redegerunt,

    Caes. B. G. 4, 3 fin.: homines humiles, opp. amplissimi viri, Balb. et Opp. ap. Cic. Att. 9, 8, A, 1:

    satis superque humilis est, qui, etc.,

    Liv. 3, 53, 9:

    junge tuis humiles, ambitiose, manus,

    of the servants, Ov. A. A. 2, 254:

    civitas ignobilis atque humilis,

    Caes. B. G. 5, 28, 1:

    humilem sane relinquunt et minime generosum, ut ita dicam, ortum amicitiae,

    Cic. Lael. 9, 29:

    Viridomarus, quem Caesar ex humili loco ad summam dignitatem perduxerat,

    Caes. B. G. 7, 39, 1:

    qui cogitationes suas abjecerunt in rem tam humilem atque contemptam,

    Cic. Lael. 9, 32; cf.:

    nihil abjectum, nihil humile cogitant,

    id. Fin. 5, 20, 57:

    aut nulla aut humili aliqua arte praediti,

    id. Arch. 5, 10:

    humiles et sordidae curae,

    Plin. Ep. 1, 3, 3:

    rei pictor,

    Plin. 35, 10, 37, § 120 (dub.;

    Jan. floridissimus): humilis atque obsoletus vestitus,

    Nep. Ages. 8:

    agna,

    poor, humble, Hor. C. 2, 17, 32:

    fortuna,

    Juv. 6, 287:

    domus,

    id. 11, 171.—Hence, subst.: hŭmĭle, is, n., that which is humble or base, a low station:

    ex humili potens,

    Hor. C. 3, 30, 12:

    quales ex humili magna ad vestigia rerum extollit Fortuna,

    Juv. 3, 39.—

    Prov.: Humiles laborant ubi potentes dissident,

    Phaedr. 1, 30, 1.—
    2.
    Of low, mean language: iambus frequentissimus est in iis, quae demisso atque humili sermone dicuntur. Cic. Or. 58, 196:

    sermo,

    Hor. A. P. 229; cf.:

    neque humilem et abjectam orationem nec nimis altam et exaggeratam probat,

    Cic. Or. 57, 192:

    verbum,

    id. Brut. 79, 274:

    humilia et vulgaria verba,

    Quint. 10, 1, 9:

    translatio,

    id. 8, 6, 5:

    si quis sublimia humilibus misceat,

    id. 8, 3, 60:

    quae humilia circa res magnas, apta circa minores videntur,

    id. 8, 3, 18:

    humile et quotidianum sermonis genus,

    id. 11, 1, 6:

    of the author himself: Macer... humilis,

    i. e. commonplace, id. 10, 1, 87:

    nil parvum aut humili modo, Nil mortale loquar,

    Hor. C. 3, 25, 17.—
    B.
    Of mind or character, low, mean, base, abject:

    qui umquam apparitor tam humilis? tam abjectus?

    Cic. Phil. 2, 32, 82:

    ut ille tum humilis, ut demissus erat!

    id. Att. 2, 21, 3:

    humillimus assentator,

    Vell. 2, 83, 1:

    neque nos simus tam humiles, ut quae laudamus inutilia credamus,

    Quint. 11, 1, 13:

    privata deduci superbo Non humilis mulier triumpho,

    Hor. C. 1, 37, 32:

    succumbere doloribus eosque humili animo imbecilloque ferre miserum est,

    Cic. Fin. 1, 15, 49:

    animi,

    Lucr. 6, 52:

    si prece et obsecratione humili ac supplici utemur,

    Cic. Inv. 1, 16, 22; 1, 56 init.; cf.:

    fracto animo, atque humili aliquem supplicare,

    id. Planc. 20, 50:

    humillimae preces, Suet. Vit. Luc.: pavor,

    Verg. G. 1, 331; cf.

    metus,

    Val. Fl. 3, 394.—Hence, adv.: hŭmĭlĭter, low, deeply.
    1.
    Lit. (so post-Aug. and very rare):

    in loco clivoso humilius rami arborum servandisunt, in plano altius,

    Pall. 3, 13, 3:

    eadem facta claritate vel obscuritate facientium vel tolluntur altissime vel humillime deprimuntur,

    very deeply, Plin. Ep. 6, 24, 1. —
    2.
    Trop. (acc. to II. B.), basely, meanly, abjectly, humbly (class.):

    non est ausus elate et ample loqui, cum humiliter demisseque sentiret,

    Cic. Tusc. 5, 9, 24:

    aut servit humiliter, aut superbe dominatur,

    Liv. 24, 25, 8:

    servire alicui,

    id. 45, 32, 5:

    audacter territas, humiliter placas,

    Auct. Her. 4, 20, 28:

    animose paupertatem ferre, humiliter infamiam,

    Sen. Ep. 120 med.

    Lewis & Short latin dictionary > humile

  • 35 humilis

    hŭmĭlis, e, adj. [humus; like chamalos from chamai, on the ground, i. e.], low, lowly, small, slight (class.; esp. freq. in the trop. signif.).
    I.
    Lit.:

    arbores et vites et ea quae sunt humiliora neque se tollere a terra altius possunt,

    Cic. Tusc. 5, 13, 37; cf.:

    turrim humilem parvamque fecerant,

    Caes. B. C. 2, 8, 1 sq.:

    humilior munitio,

    id. ib. 3, 63, 2:

    (naves) humiliores quam quibus in nostro mari uti consuevimus,

    id. B. G. 5, 1, 2:

    humiles habitare casas,

    Verg. E. 2, 29:

    domus,

    Hor. C. 3, 1, 22:

    postes,

    Ov. M. 8, 639:

    arcus,

    id. ib. 3, 30:

    arae,

    Val. Fl. 3, 426:

    virgas humilis mordere salicti,

    Juv. 11, 67:

    Forentum,

    low, situated in the plain, Hor. C. 3, 4, 16; so,

    Myconos,

    Ov. M. 7, 463:

    Italia,

    Verg. A. 3, 522:

    humillimo solo aqua diutissime immorata,

    Just. 2, 1 med.:

    avi similis, quae circum litora, circum Piscosos scopulos humilis volat aequora juxta,

    flies low, Verg. A. 4, 255; cf.:

    decisis humilis pennis,

    Hor. Ep. 2, 2, 50:

    potest ex deformi humilique corpusculo exire formosus animus ac magnus,

    small, diminutive, Sen. Ep. 66:

    brevi atque humili corpore homines,

    Gell. 19, 13, 3; Curt. 7, 4:

    humiles Cleonae,

    little, petty, Ov. M. 6, 417 (in Ptolem. polis ou megalê):

    Troja,

    id. ib. 15, 424:

    ipse humili designat moenia fossa,

    i. e. slight, shallow, Verg. A. 7, 157; so,

    fossa,

    Tac. A. 1, 61; cf.

    radix,

    Plin. Ep. 8, 20, 5.
    II.
    Trop.
    A.
    As respects rank, birth, fortune, worth, consideration, etc., low, base, mean, humble, obscure, poor, needy, insignificant (cf.:

    supplex, summissus, demissus, abjectus): ut si parentibus nati sint humilibus,

    Cic. Lael. 17, 90:

    humiles nati (shortly after: trivio conceptus et educatus stercore),

    Phaedr. 1, 27, 2: humiles et obscuri homines, Cic. Div. 1, 40, 88; id. Quint. 31, 95:

    humillimus homo de plebe,

    Liv. 3, 19, 9; cf.:

    humilis in plebe et ideo ignobilis puerpera,

    Plin. 7, 36, 36, § 121:

    ne latos fines parare studeant potentioresque humiliores possessionibus expellant,

    Caes. B. G. 6, 22, 3:

    humiliores, opp. opulentiores,

    Hirt. B. G. 8, 51 fin.:

    hos Suevi vectigales sibi fecerunt ac multo humiliores infirmioresque redegerunt,

    Caes. B. G. 4, 3 fin.: homines humiles, opp. amplissimi viri, Balb. et Opp. ap. Cic. Att. 9, 8, A, 1:

    satis superque humilis est, qui, etc.,

    Liv. 3, 53, 9:

    junge tuis humiles, ambitiose, manus,

    of the servants, Ov. A. A. 2, 254:

    civitas ignobilis atque humilis,

    Caes. B. G. 5, 28, 1:

    humilem sane relinquunt et minime generosum, ut ita dicam, ortum amicitiae,

    Cic. Lael. 9, 29:

    Viridomarus, quem Caesar ex humili loco ad summam dignitatem perduxerat,

    Caes. B. G. 7, 39, 1:

    qui cogitationes suas abjecerunt in rem tam humilem atque contemptam,

    Cic. Lael. 9, 32; cf.:

    nihil abjectum, nihil humile cogitant,

    id. Fin. 5, 20, 57:

    aut nulla aut humili aliqua arte praediti,

    id. Arch. 5, 10:

    humiles et sordidae curae,

    Plin. Ep. 1, 3, 3:

    rei pictor,

    Plin. 35, 10, 37, § 120 (dub.;

    Jan. floridissimus): humilis atque obsoletus vestitus,

    Nep. Ages. 8:

    agna,

    poor, humble, Hor. C. 2, 17, 32:

    fortuna,

    Juv. 6, 287:

    domus,

    id. 11, 171.—Hence, subst.: hŭmĭle, is, n., that which is humble or base, a low station:

    ex humili potens,

    Hor. C. 3, 30, 12:

    quales ex humili magna ad vestigia rerum extollit Fortuna,

    Juv. 3, 39.—

    Prov.: Humiles laborant ubi potentes dissident,

    Phaedr. 1, 30, 1.—
    2.
    Of low, mean language: iambus frequentissimus est in iis, quae demisso atque humili sermone dicuntur. Cic. Or. 58, 196:

    sermo,

    Hor. A. P. 229; cf.:

    neque humilem et abjectam orationem nec nimis altam et exaggeratam probat,

    Cic. Or. 57, 192:

    verbum,

    id. Brut. 79, 274:

    humilia et vulgaria verba,

    Quint. 10, 1, 9:

    translatio,

    id. 8, 6, 5:

    si quis sublimia humilibus misceat,

    id. 8, 3, 60:

    quae humilia circa res magnas, apta circa minores videntur,

    id. 8, 3, 18:

    humile et quotidianum sermonis genus,

    id. 11, 1, 6:

    of the author himself: Macer... humilis,

    i. e. commonplace, id. 10, 1, 87:

    nil parvum aut humili modo, Nil mortale loquar,

    Hor. C. 3, 25, 17.—
    B.
    Of mind or character, low, mean, base, abject:

    qui umquam apparitor tam humilis? tam abjectus?

    Cic. Phil. 2, 32, 82:

    ut ille tum humilis, ut demissus erat!

    id. Att. 2, 21, 3:

    humillimus assentator,

    Vell. 2, 83, 1:

    neque nos simus tam humiles, ut quae laudamus inutilia credamus,

    Quint. 11, 1, 13:

    privata deduci superbo Non humilis mulier triumpho,

    Hor. C. 1, 37, 32:

    succumbere doloribus eosque humili animo imbecilloque ferre miserum est,

    Cic. Fin. 1, 15, 49:

    animi,

    Lucr. 6, 52:

    si prece et obsecratione humili ac supplici utemur,

    Cic. Inv. 1, 16, 22; 1, 56 init.; cf.:

    fracto animo, atque humili aliquem supplicare,

    id. Planc. 20, 50:

    humillimae preces, Suet. Vit. Luc.: pavor,

    Verg. G. 1, 331; cf.

    metus,

    Val. Fl. 3, 394.—Hence, adv.: hŭmĭlĭter, low, deeply.
    1.
    Lit. (so post-Aug. and very rare):

    in loco clivoso humilius rami arborum servandisunt, in plano altius,

    Pall. 3, 13, 3:

    eadem facta claritate vel obscuritate facientium vel tolluntur altissime vel humillime deprimuntur,

    very deeply, Plin. Ep. 6, 24, 1. —
    2.
    Trop. (acc. to II. B.), basely, meanly, abjectly, humbly (class.):

    non est ausus elate et ample loqui, cum humiliter demisseque sentiret,

    Cic. Tusc. 5, 9, 24:

    aut servit humiliter, aut superbe dominatur,

    Liv. 24, 25, 8:

    servire alicui,

    id. 45, 32, 5:

    audacter territas, humiliter placas,

    Auct. Her. 4, 20, 28:

    animose paupertatem ferre, humiliter infamiam,

    Sen. Ep. 120 med.

    Lewis & Short latin dictionary > humilis

  • 36 invenio

    in-vĕnĭo, vēni, ventum, 4, v. a. ( fut. invenibit for inveniet, Pompon. ap. Non. p. 479, 28), lit., to come or light upon a thing; to find, meet with (cf.: reperio, offendo).
    I.
    Lit.:

    neque domi, neque in urbe invenio quemquam, qui illum viderit,

    Plaut. Am. 4, 1, 2; id. Aul. 4, 2, 13; cf. id. Stich. 1, 2, 53:

    in agro populabundum hostem,

    Liv. 3, 4, 7:

    Scipio mortuus in cubiculo inventus est,

    id. Epit. 59 fin.:

    naves reliquas paratas ad navigandum invenit,

    Caes. B. G. 5, 5:

    tolerabiles oratores,

    Cic. de Or. 1, 2: scis, Pamphilam meam inventam civem? is found to be a citizen ' s daughter, Ter. Eun. 5, 9, 6. — Sup.:

    pleraque inventu rara ac difficilia,

    Plin. 28, 1, 1, § 1; so Gell. 17, 12, 2. —
    II.
    Trop.
    A.
    To find out, to invent, effect:

    quandam fallaciam,

    Ter. Heaut. 3, 3, 35:

    perniciem aliis, ac postremo sibi,

    Tac. A. 1, 74.—Of an orator's faculty of invention:

    tanta in eo inveniendi copia et eloquendi facultas,

    Quint. 10, 1, 69: multa divinitus a majoribus nostris inventa atque instituta sunt, Auct. Or. pro Dom. 1.—
    B.
    To find out, discover, ascertain, learn:

    inveniebat ex captivis, Sabim flumen ab suis castris non amplius milia passuum decem abesse,

    Caes. B. G. 2, 16:

    conjurationem,

    Cic. Cat. 3, 7:

    apud auctores invenio eodem anno descisse Antiates,

    Liv. 3, 23; 9, 45—
    C.
    To find out, invent, devise, contrive how to do a thing:

    ille quomodo crimen commenticium confirmaret, non inveniebat,

    Cic. Rosc. Am. 15, 42:

    Venus inveniet puero succumbere furtim,

    i. e. will find out a way, Tib. 1 (8), 9, 35.—
    D.
    To acquire, get, earn:

    ut facillume Sine invidia laudem invenias,

    Ter. And. 1, 1, 39:

    qui primus hoc cognomen invenit,

    Cic. Fin. 1, 7, 23:

    ex quo illi gloria opesque inventae,

    Sall. J. 70, 2:

    laudem,

    Just. 3, 7, 10; cf.:

    gratiam apud aliquem,

    Vulg. Luc. 1, 30.—
    E.
    With se.
    1.
    To show itself, appear:

    postquam se dolor invenit,

    Ov. H. 15, 113.—
    2.
    To be at home in any thing:

    minus se inveniunt,

    i. e. are perplexed, Sen. Ben. 5, 12, 6:

    nec medici se inveniunt,

    Petr. 47.

    Lewis & Short latin dictionary > invenio

  • 37 perfero

    per-fĕro, tŭli, lātum, ferre, v. a., to bear or carry through to a certain place or end.
    I.
    Lit. ( poet. and in post-Aug. prose):

    lapis nec pertulit ictum,

    did not bring the blow home, did not reach the mark, Verg. A. 12, 907:

    hasta perlata sub papillam,

    id. ib. 11, 803:

    per arma pertulit ictum,

    Sil. 5, 326:

    partum,

    to go the full time, Plin. 7, 13, 11, § 58.— Pass., Plin. 7, 11, 9, § 49; cf.:

    ventrem perferre,

    Col. 6, 24, 2; 6, 27, 7:

    Aeneas tulit patrem per ignes, et pertulit,

    Sen. Ben. 3, 37, 1.—
    B.
    Transf.
    1.
    To carry, bring, convey (class.;

    syn.: refero, defero): perferre mandata alicujus ad aliquem,

    Cic. Q. Fr. 3, 1, 5, § 18:

    cum has quam primum ad te perferri litteras vellemus,

    id. Fam. 2, 6, 1:

    alicui nuntium alicujus rei,

    id. Q. Fr. 1, 1, 1; 2, 11, 1; Verg. A. 11, 825:

    epistulam,

    Nep. Paus. 4, 1.— Pass.: perferri, to be brought, conveyed to a person or place, to reach, arrive, come: cum ad eum fama tanti exercitūs perlata esset, Liv. 28, 13:

    perfertur circa collem clamor,

    resounds round the hill, id. 7, 36, 12; Curt. 5, 12, 13; Liv. 5, 28, 12:

    ad urbem terror,

    id. 3, 3.—
    b.
    In partic., to convey news, to announce, state, etc. (class.):

    et litteris multorum et sermone omnium perfertur ad me, incredibilem tuam virtutem et fortitudinem esse,

    I am informed, Cic. Fam. 14, 1, 1; Nep. Lys. 4, 1:

    nuntius perfert incensas naves,

    Verg. A. 5, 665; Cic. Att. 4, 1; Liv. 3, 23.—
    2.
    Se, to betake one's self somewhere, to go:

    hinc te reginae ad limina perfer,

    Verg. A. 1, 389. —
    II.
    Trop.
    A.
    To bear, support, or endure to the end:

    decem annorum poenam,

    Nep. Arist. 1 fin.:

    onus,

    Hor. Ep. 1, 17, 41:

    intrepidos ad fata novissima vultus,

    kept, maintained, Ov. M. 13, 478:

    leve est miserias ferre, perferre est grave,

    Sen. Thyest. 307.—
    B.
    To bring to an end, to carry through, carry out; to complete, accomplish:

    laborem,

    Stat. Th. 12, 406:

    id quod suscepi, quoad potero, perferam,

    Cic. Rosc. Am. 4, 10:

    jussa omnia,

    Prop. 1, 18, 26:

    suum imperium,

    i. e. to do what one bids others do, Sil. 1, 250:

    est utique jus vetandi, cum lex feratur, quamdiu non perfertur, Cic. Cornel. Fragm. ap. Ascon.: legem pertulit, ut, etc.,

    carried it through, got it passed, Liv. 33, 46; cf. id. 2, 56:

    actionem,

    Dig. 48, 16, 11:

    causam,

    ib. 5, 2, 6:

    rogationem,

    Cic. Q. Fr. 2, 2; Liv. 36, 1.—
    C.
    To carry out, conduct, manage (post-Aug.):

    patronum perferendae pro se legationis eligere,

    Suet. Claud. 6.—
    D.
    In gen., to bear, suffer, put up with, brook, submit to, endure (class.; cf.:

    patior, sino, tolero): perfer, si me amas,

    Cic. Att. 5, 21, 7:

    perfero et perpetior omnes,

    id. de Or. 2, 19, 77:

    pati, perferre, non succumbere,

    id. Tusc. 2, 7, 17:

    frigore, et fame, et siti, ac vigiliis perferendis,

    id. Cat. 2, 5, 9:

    luxuriem, crudelitatem, avaritiam, superbiam,

    id. Verr. 2, 2, 3, § 8:

    pauperiem,

    Verg. A. 6, 437:

    perfer et obdura,

    Ov. Am. 3, 11, 7; Cat. 8, 11:

    omnes indignitates contumeliasque,

    Caes. B. G. 2, 14:

    laborem,

    Verg. G. 2, 343:

    monstra,

    id. A. 3, 584.—
    E.
    (Like pati.) To permit, suffer; with an object-clause:

    excindi urbes suas seque cremari pertulerunt,

    Tac. H. 4, 58:

    Achilles Cessare in Teucros pertulit arma sua,

    Prop. 2, 8, 30 (8, b, 14).—
    F.
    Transf., to bear the penalty of (eccl. Lat.):

    qui peccata nostra ipse pertulit in corpore,

    Vulg. 1 Pet. 2, 24.—Hence, perfĕrens, entis, P. a., bearing, brooking, patient; with gen., analog. to patiens:

    injuriarum,

    Cic. de Or. 2, 43, 184.

    Lewis & Short latin dictionary > perfero

  • 38 subcumbo

    suc-cumbo ( subc-), cŭbŭi, cŭbĭtum, 3, v. n., to lay or put one ' s self under any thing; to fall down, lie, or sink down.
    I.
    Lit. (rare; not in Cic.; cf. subsido).
    A.
    In gen.:

    ancipiti succumbens victima ferro,

    Cat. 64, 370: vidit Cyllenius omnes Succubuisse oculos, had sunk in sleep, i. e. had closed, Ov. M. 1, 714:

    (Augustus) Nolae succubuit,

    took to his bed, Suet. Aug. 98 fin.:

    non succumbentibus causis operis,

    Plin. 36, 15, 24, § 106; Arn. 6, 16 Hildebr.—
    B.
    In partic.
    1.
    Of a woman, to lie down to a man, to cohabit with him (cf. substerno):

    alicui,

    Varr. R. R. 2, 10, 9; Cat. 111, 3; Ov. F. 2, 810; Petr. 126; Inscr. Grut. 502, 1; Mart. 13, 64, 1; 14, 201.—
    2.
    With dat., of a woman, to be a rival to:

    alumnae Tethyos,

    Hyg. Fab. 177; id. Astr. 2, 1.—
    II.
    Trop., to yield, be overcome; to submit, surrender, succumb (the predom. and class. signif.; cf.: cedo, me summitto).
    (α).
    With dat. (so most freq.):

    philosopho succubuit orator,

    Cic. de Or. 3, 32, 129:

    qui Cannensi ruinae non succubuissent,

    Liv. 23, 25:

    arrogantiae divitum,

    Cic. Rep. 1, 32, 48:

    cur succumbis cedisque fortunae?

    id. Tusc. 3, 17, 36; id. Sull. 25, 71; cf.:

    nulli neque homini neque perturbationi animi nec fortunae,

    id. Off. 1, 20, 66:

    magno animo et erecto est, nec umquam succumbet inimicis, ne fortunae quidem,

    id. Deiot. 13, 36:

    mihi,

    Nep. Eum. 11, 5:

    labori, Caes. B. G, 7, 86: oneri,

    Liv. 6, 32:

    doloribus,

    Cic. Fin. 1, 15, 49:

    senectuti,

    id. Sen. 11, 37:

    crimini,

    id. Planc. 33, 82:

    magis,

    Ov. Tr. 4, 10, 103; Sil. 14, 609:

    culpae,

    Verg. A. 4, 19; Ov. M. 7, 749:

    tempori,

    to yield, Liv. 3, 59, 5:

    pugnae,

    id. 22, 54:

    precibus,

    Ov. H. 3, 91:

    voluntati alicujus,

    App. M. 9, p. 228, 9.—
    (β).
    Absol.:

    non esse viri debilitari dolore, frangi, succumbere,

    Cic. Fin. 2, 29, 95:

    huic (socero) subvenire volt succumbenti jam et oppresso,

    id. Agr. 2, 26, 69:

    succubuit famae victa puella metu,

    Ov. F. 2, 810:

    hac ille perculsus plagā non succubuit,

    Nep. Eum. 5, 1:

    succumbe, virtus,

    Sen. Herc. Fur. 1315:

    labefacta mens succubuit,

    id. Troad. 950; App. M. 5, p. 161, 33. —
    * (γ).
    With inf.:

    nec ipsam perpeti succubuisset,

    Arn. 1, 38.

    Lewis & Short latin dictionary > subcumbo

  • 39 succumbo

    suc-cumbo ( subc-), cŭbŭi, cŭbĭtum, 3, v. n., to lay or put one ' s self under any thing; to fall down, lie, or sink down.
    I.
    Lit. (rare; not in Cic.; cf. subsido).
    A.
    In gen.:

    ancipiti succumbens victima ferro,

    Cat. 64, 370: vidit Cyllenius omnes Succubuisse oculos, had sunk in sleep, i. e. had closed, Ov. M. 1, 714:

    (Augustus) Nolae succubuit,

    took to his bed, Suet. Aug. 98 fin.:

    non succumbentibus causis operis,

    Plin. 36, 15, 24, § 106; Arn. 6, 16 Hildebr.—
    B.
    In partic.
    1.
    Of a woman, to lie down to a man, to cohabit with him (cf. substerno):

    alicui,

    Varr. R. R. 2, 10, 9; Cat. 111, 3; Ov. F. 2, 810; Petr. 126; Inscr. Grut. 502, 1; Mart. 13, 64, 1; 14, 201.—
    2.
    With dat., of a woman, to be a rival to:

    alumnae Tethyos,

    Hyg. Fab. 177; id. Astr. 2, 1.—
    II.
    Trop., to yield, be overcome; to submit, surrender, succumb (the predom. and class. signif.; cf.: cedo, me summitto).
    (α).
    With dat. (so most freq.):

    philosopho succubuit orator,

    Cic. de Or. 3, 32, 129:

    qui Cannensi ruinae non succubuissent,

    Liv. 23, 25:

    arrogantiae divitum,

    Cic. Rep. 1, 32, 48:

    cur succumbis cedisque fortunae?

    id. Tusc. 3, 17, 36; id. Sull. 25, 71; cf.:

    nulli neque homini neque perturbationi animi nec fortunae,

    id. Off. 1, 20, 66:

    magno animo et erecto est, nec umquam succumbet inimicis, ne fortunae quidem,

    id. Deiot. 13, 36:

    mihi,

    Nep. Eum. 11, 5:

    labori, Caes. B. G, 7, 86: oneri,

    Liv. 6, 32:

    doloribus,

    Cic. Fin. 1, 15, 49:

    senectuti,

    id. Sen. 11, 37:

    crimini,

    id. Planc. 33, 82:

    magis,

    Ov. Tr. 4, 10, 103; Sil. 14, 609:

    culpae,

    Verg. A. 4, 19; Ov. M. 7, 749:

    tempori,

    to yield, Liv. 3, 59, 5:

    pugnae,

    id. 22, 54:

    precibus,

    Ov. H. 3, 91:

    voluntati alicujus,

    App. M. 9, p. 228, 9.—
    (β).
    Absol.:

    non esse viri debilitari dolore, frangi, succumbere,

    Cic. Fin. 2, 29, 95:

    huic (socero) subvenire volt succumbenti jam et oppresso,

    id. Agr. 2, 26, 69:

    succubuit famae victa puella metu,

    Ov. F. 2, 810:

    hac ille perculsus plagā non succubuit,

    Nep. Eum. 5, 1:

    succumbe, virtus,

    Sen. Herc. Fur. 1315:

    labefacta mens succubuit,

    id. Troad. 950; App. M. 5, p. 161, 33. —
    * (γ).
    With inf.:

    nec ipsam perpeti succubuisset,

    Arn. 1, 38.

    Lewis & Short latin dictionary > succumbo

  • 40 заболеть

    in morbum incidere [cadere]; morbo [in morbum] implicari; affici morbo; morbo temptari; succumbere

    • заболеть лихорадкой nancisci febrim

    • тяжело заболеть gravi morbo affectari

    • заболевать разными болезнями suscipere morbos

    Большой русско-латинский словарь Поляшева > заболеть

См. также в других словарях:

  • succumbere — index succumb Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • succomber — [ sykɔ̃be ] v. intr. <conjug. : 1> • 1356; lat. succumbere, proprt « tomber sous » 1 ♦ Être vaincu dans une lutte; subir une défaite. « Quand un être faible succombe, qui s en aperçoit ? Mais, quand un être fort succombe le spectacle est… …   Encyclopédie Universelle

  • sucumbir — (Del lat. succumbere, desplomarse.) ► verbo intransitivo 1 Dejar de oponer resistencia a una cosa: ■ sucumbió a sus peticiones. REG. PREPOSICIONAL + a SINÓNIMO claudicar 2 Morir o desaparecer personas, animales o cosas en circunstancias… …   Enciclopedia Universal

  • sucomba — SUCOMBÁ, sucómb, vb. I. intranz. (livr.) A muri, a deceda. – Din fr. succomber. Trimis de RACAI, 07.12.2003. Sursa: DEX 98  SUCOMBÁ vb. v. muri. Trimis de siveco, 13.09.2007. Sursa: Sinonime  sucombá …   Dicționar Român

  • courage — Courage, quasi Cordis actio, Animus, Audacia, Fiducia, Spiritus. Le courage d un chacun se couvre d un rideau de simulation, Multis simulationum inuolucris tegitur, et quasi velis obtenditur vniuscuiusque natura. Bon courage, Bona spes, Bonus… …   Thresor de la langue françoyse

  • Succumb — Suc*cumb , v. t. [imp. & p. p. {Succumbed}; p. pr. & vb. n. {Succumbing}.] [L. succumbere; sub under + cumbere (in comp.), akin to cubare to lie down. See {Incumbent}, {Cubit}.] To yield; to submit; to give up unresistingly; as, to succumb under… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Succumbed — Succumb Suc*cumb , v. t. [imp. & p. p. {Succumbed}; p. pr. & vb. n. {Succumbing}.] [L. succumbere; sub under + cumbere (in comp.), akin to cubare to lie down. See {Incumbent}, {Cubit}.] To yield; to submit; to give up unresistingly; as, to… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Succumbing — Succumb Suc*cumb , v. t. [imp. & p. p. {Succumbed}; p. pr. & vb. n. {Succumbing}.] [L. succumbere; sub under + cumbere (in comp.), akin to cubare to lie down. See {Incumbent}, {Cubit}.] To yield; to submit; to give up unresistingly; as, to… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • succumb — intransitive verb Etymology: French & Latin; French succomber, from Latin succumbere, from sub + cumbere to lie down; akin to Latin cubare to lie Date: 1604 1. to yield to superior strength or force or overpowering appeal or desire < succumb to… …   New Collegiate Dictionary

  • Incubus (Dämon) — Incubus, Aquarell (1870) Succubus, Holzschnitzerei (16. Jahrhundert) in einem Gasthof in Cambridge Der Inc …   Deutsch Wikipedia

  • Inkubus — Dieser Artikel oder Abschnitt bedarf einer Überarbeitung. Näheres ist auf der Diskussionsseite angegeben. Hilf mit, ihn zu verbessern, und entferne anschließend diese Markierung. „N …   Deutsch Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»