Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

sub-sternō

  • 1 sub-sternō

        sub-sternō strāvī, strātus, ere,    to strew under, scatter below, spread beneath: verbenas, T.: casias, O.: substratus Numida mortuo Romano, stretched out under, L.—To bestrew, spread over, cover: gallinae nidos substernunt.—Fig., to submit, give up, surrender: omne corporeum animo.

    Latin-English dictionary > sub-sternō

  • 2 sterno

    sterno, strāvi, strātum, 3 ( pluperf. sync. strarat, Manil. 1, 774: strasset, Varr. ap. Non. 86, 8), v. a. [Gr. root STOR, storennumi, to spread; stratos, camp; Sanscr. star- strnāmi = sterno; cf.: strages, struo, torus, and lātus, adj., old Lat. stlatus], to spread out, spread abroad; to stretch out, extend.
    I.
    Lit. (mostly poet. and in postAug. prose; in Cic. only in the part. perf.; cf.:

    effundo, extendo, subicio, subdo): vestes,

    Ov. M. 8, 658:

    in duro vellus solo,

    id. F. 4, 654:

    bubulos utres ponte,

    Plin. 6, 29, 34, § 176:

    hic glarea dura Sternitur,

    Tib. 1, 7, 60:

    natas sub aequore virgas Sternit,

    i. e. scatters, strews, Ov. M. 4, 743:

    harenam,

    id. F. 3, 813; id. Am. 2, 14, 8:

    herbas,

    id. M. 7, 254:

    poma passim,

    Verg. E. 7, 54:

    spongeas ad lunam et pruinas,

    Plin. 31, 11. [p. 1758] 47, §

    123: arma per flores,

    Grat. Cyneg. 487:

    fessi sternunt corpora,

    stretch out their bodies, lie down, Liv. 27, 47, 9; cf.:

    sternunt se somno diversae in litore phocae,

    Verg. G. 4, 432.—Mid.:

    sternimur optatae gremio telluris,

    Verg. A. 3, 509; and:

    in Capitolinas certatim scanditur arces Sternunturque Jovi,

    Sil. 12, 340.— Part. perf.: strātus, a, um, stretched out, lying down, prostrate (syn. prostratus): strata terrae, Enn. ap. Non. 172, 20 (Trag. v. 370 Vahl.):

    nos humi strati,

    Cic. de Or. 3, 6, 22:

    quidam somno etiam strati,

    Liv. 37, 20, 5:

    ad pedes strati,

    Cic. Att. 10, 4, 3:

    stratum jacere et genua complecti,

    Quint. 6, 1, 34:

    nunc viridi membra sub arbuto Stratus,

    Hor. C. 1, 1, 21.—
    2.
    Of places, to extend:

    insulae Frisiorum, Chaucorum, etc.... sternuntur inter Helium ac Flevum,

    stretch out, extend, Plin. 4, 15, 29, § 101; 3, 5, 9, § 60;

    hence, vites stratae,

    spreading, Col. 5, 4, 2 (for Nep. Milt. 5, 3, v. under rarus, II. A.).—
    B.
    In partic., to spread a thing out flat, i. e. to smooth, level (mostly poet.):

    sternere aequor aquis,

    Verg. A. 8, 89; cf.:

    placidi straverunt aequora venti,

    id. ib. 5, 763:

    nunc omne tibi stratum silet aequor,

    id. E. 9, 57:

    pontum,

    Ov. M. 11, 501:

    mare,

    Plin. 2, 47, 47, § 125:

    stratoque super discumbitur ostro,

    Verg. A. 1, 700:

    viam per mare,

    smoothed, levelled, Lucr. 3, 1030 (acc. to the Gr. hodon storennumi):

    stratum militari labore iter,

    Quint. 2, 13, 16; so,

    hoc iter Alpes, Hoc Cannae stravere tibi,

    Sil. 12, 514;

    and trop.: praesens tibi fama benignum Stravit iter,

    Stat. Th. 12, 813.—
    * 2.
    Trop. (the figure borrowed from the sea), to calm, still, moderate:

    odia militum,

    Tac. H. 1, 58 (cf.:

    constrata ira,

    Stat. S. 2, 5, 1).—
    II.
    Transf.
    A.
    To cover, cover over (by spreading something out; the predom. class. signif. of the word; cf. obtendo).
    1.
    Of a couch, bed, etc., to spread, prepare, arrange, make:

    lectus vestimentis stratus est,

    Ter. Heaut. 5, 1, 30; cf.:

    strata cubilia sunt herbis,

    Lucr. 5, 1417:

    rogatus est a Maximo, ut triclinium sterneret... Atque ille stravit pelliculis haedinis lectulos Punicanos,

    Cic. Mur. 36, 75; so,

    lectum, lectos, biclinium, triclinia, etc.,

    Plaut. Stich. 2, 2, 33; id. Most. 1, 4, 14; id. Men. 2, 3, 3; id. Bacch. 4, 4, 70; id. Ps. 1, 2, 31; Ter. Heaut. 1, 1, 73; id. Ad. 2, 4, 21; Cic. Clu. 5, 14; id. Tusc. 5, 21, 61; Hirt. B. G. 8, 51:

    his foliis cubitus sternere,

    Plin. 24, 9, 38, § 59:

    torum frondibus,

    Juv. 6, 5:

    strata cathedra,

    cushioned, id. 9, 52; cf. also, ARCERAM NE STERNITO, Fragm. XII. Tab. ap. Gell. 20, 1, 25; and absol.:

    jubet sterni sibi in primā domus parte (sc. lectum),

    Plin. Ep. 7, 27, 7.—
    2.
    Esp., places, to cover; of a way, road, path, etc., to pave:

    aspreta erant strata saxis,

    Liv. 9, 35, 2:

    via strata,

    id. 8, 15, 8:

    semitam saxo quadrato straverunt,

    id. 10, 23 fin.; so,

    vias silice... clivum Capitolinum silice... emporium lapide,

    id. 41, 27, 5 sq.; and absol.:

    locum illum sternendum locare,

    Cic. Att. 14, 15, 2:

    pavimentum stratum lapide,

    Vulg. Ezech. 40, 17:

    viam lapide,

    Dig. 43, 11, 1.—
    3.
    To saddle:

    equos,

    Liv. 37, 20, 12; 37, 20, 4; Veg. 5, 77:

    asinum,

    Vulg. Gen. 22, 3.—
    4.
    In gen., to cover, spread:

    argento sternunt iter omne viarum,

    Lucr. 2, 626:

    foliis nemus Multis et algā litus inutili tempestas Sternet,

    will strew over, bestrew, Hor. C. 3, 17, 12:

    congeriem silvae vellere summam,

    Ov. M. 9, 236:

    litora nive,

    Val. Fl. 5, 175:

    harenam Circi chrysocolla,

    Plin. 33, 5, 27, § 90:

    solum telis,

    Verg. A. 9, 666:

    Tyrrhenas valles caedibus,

    Sil. 6, 602:

    strati bacis silvestribus agri,

    Verg. G. 2, 183:

    ante aras terram caesi stravere juvenci,

    covered, id. A. 8, 719.—
    B.
    To stretch out by flinging down, to throw down, stretch on the ground, throw to the ground, overthrow, prostrate (mostly poet., esp. in Verg.; in prose not before the Aug. period; in Cic. only once in the trop. sense; v. the foll.; cf.

    profligo): cujus casus prolapsi cum proximos sterneret,

    Liv. 5, 47:

    circa jacentem ducem sterne Gallorum catervas,

    id. 7, 26, 8:

    turbam invadite ac sternite omnia ferro,

    id. 24, 38, 7:

    alius sit fortis in armis, Sternat et adversos Marte favente duces,

    Tib. 1, 10, 30:

    caede viros,

    Verg. A. 10, 119:

    aliquem leto,

    id. ib. 8, 566:

    morte,

    id. ib. 11, 796; Liv. 31, 21, 15; Ov. M. 12, 604:

    adversā prensis a fronte capillis Stravit humi pronam,

    id. ib. 2, 477: primosque et extremos Stravit humum, Hor. C. 4, 14, 32:

    sternitur volnere,

    Verg. A. 10, 781:

    impetus per stratos caede hostes,

    Liv. 4, 29, 1:

    aliquem morti,

    Verg. A. 12, 464:

    irae Thyesten exitio gravi Stravere,

    Hor. C. 1, 16, 18:

    corpore toto Sternitur in vultus,

    Stat. Th. 12, 318:

    sternitur, et toto projectus corpore terrae,

    Verg. A. 11, 87:

    toto praecipitem sternit,

    Sil. 4, 182:

    hostes,

    Just. 2, 11, 13:

    Ajax stravit ferro pecus,

    Hor. S. 2, 3, 202:

    sternitur et procumbit humi bos,

    Verg. A. 5, 481:

    strata belua texit humum,

    Ov. H. 10, 106:

    rapidus torrens Sternit agros, sternit sata laeta,

    Verg. A. 2, 306:

    moenia,

    to overthrow, demolish, Ov. M. 12, 550; cf.:

    stratis ariete muris,

    Liv. 1, 29, 2:

    sternit a culmine Trojam,

    Verg. A. 2, 603; so,

    (elephanti) stabula Indorum dentibus sternunt,

    Plin. 8, 9, 9, § 27.—
    2.
    Trop. (rare):

    deorum plagā perculsi, afflictos se et stratos esse fatentur,

    cast down, prostrated, Cic. Tusc. 3, 29, 72:

    mortalia corda Per gentes humiles stravit pavor,

    Verg. G. 1, 331:

    virtus populi Romani haec omnia strata humi erexit ac sustulit,

    Liv. 26, 41, 12:

    stratā Germaniā,

    subdued, Amm. 16, 1, 5.—Hence, strātus, a, um, P. a.; as substt.
    A.
    strāta, ae, f. (sc. via), a paved road or way (post-class.), Eutr. 9, 15:

    amplas sternite jam stratas,

    Juvenc. 1, 315:

    in margine stratae,

    id. 3, 656.—
    B.
    strātum, i, n. (mostly poet. and in post-Aug. prose; not in Cic.; acc. to II. A.).—
    1.
    A bed-covering, a coverlet, quilt, blanket; a pillow, bolster:

    lecti mollia strata,

    Lucr. 4, 849:

    proripere se e strato,

    Suet. Calig. 51; Ov. M. 5, 34; 10, 267.—
    b.
    Meton. (pars pro toto), a bed, couch:

    haud segnis strato surgit Palinurus,

    Verg. A. 3, 513; cf. id. ib. 8, 415;

    3, 176: tale,

    Nep. Ages. 8:

    quies neque molli strato neque silentio arcessita,

    Liv. 21, 4, 7.— Plur.:

    strataque quae membris intepuere tuis,

    Ov. H. 10, 54:

    dura,

    id. Am. 1, 2, 2; Luc. 1, 239.—Once also (sc. lectus) in the masc., Favorin. ap. Gell. 15, 8, 2.—
    2.
    A horsecloth, housing, a saddle, Ov. M. 8, 33; Liv. 7, 14, 7; Sen. Ep. 80, 9; Plin. 7, 56, 57, § 202. —Prov.:

    qui asinum non potest, stratum caedit (v. asinum),

    Petr. 45, 8.—
    3.
    A pavement:

    saxea viarum,

    Lucr. 1, 315; 4, 415: extraneum, Petr. poët. 55, 6, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > sterno

  • 3 sterno

    sterno, strāvī, strātum, ere (zu Wz. *ster-, altind. strnati, streut, wirft nieder, griech. στρώννυμι, στορέννυμι got. straujan, ahd. strewen, streuen), I) auf den Boden hinbreiten, hinstreuen, A) im allg.: a) eig.: vestes, Ov.; vgl. strata sub pedibus vestis, Suet.: vellus duro in solo, Ov.: strata iacent passim sua quaeque sub arbore poma, Verg.: glaream, Tibull.: arenam, Ov.: spongias ad lunam et pruinas, Plin.: arma per flores, Gratt.: super eos (asseres) pontes, schlagen, Curt. – bildl., illos cognitioni numinis tui sternere, unterbreiten, unterstellen, Spart. Hel. 1. § 1. – b) übtr., u. zwar Passiv sterni medial, v. Örtl., sich ausbreiten, sich erstrecken, ibi Laborini campi sternuntur, Plin.: insulae Frisiorum, Chaucorum etc. sternuntur inter Helinum ac Flevum, Plin. – B) insbes.: 1) am Boden usw. hinbreiten, hinlegen, hinstrecken, niederlegen, niederstrecken, niederwerfen, a) übh.: silvas, Curt.: vineam, Colum.: u. so vites stratae, Colum. – corpora passim, Liv.: strata somno corpora, Liv.: quidam somno etiam strati, Liv. – refl. se st., sich hinstrecken, sich lagern, se somno in litore, Verg. – u. ebenso Passiv medial, sterni passim ferarum ritu, Liv.: sterni Iovi, sich niederwerfen zum Gebet, fußfällig verehren (προςκυνειν), Sil.: so auch Partiz. stratus, hingestreckt, hingelagert, liegend, humi, Cic.: sibi ad pedes strati, Cic.: viridi membra sub arbuto stratus, Hor. – ursi humanitus strati, hingestreckt-, sich hinlegend wie die Menschen, Plin. – b) feindlich, gewaltsam niederstrecken, zu Boden strecken, niederwerfen, niedermachen, niederhauen, α) eig.: ferro pecus, Hor.: omnia ferro, Liv.: caede viros, Verg.: alqm subitā morte, Verg.: alqm morti, Verg.: extremos metendo humum, Hor.: ingenti caede sterni, Liv.: strati caede hostes, Liv. – poet., ventos, sich legen machen, beruhigen, Hor. – moenia, Ov.: ariete muros, Liv.: a culmine Troiam, Verg.: stabula dentibus, vom Elefanten, Plin. – β) übtr., niederwerfen, zu Bodendrücken, -werfen, irae Thyesten exitio gravi stravere, Hor.: mortalia corda humilis stravit pavor, Verg.: afflictos se et stratos esse, Cic. – 2) Rauhes usw. zur Fläche hinbreiten, ebnen, glatt und eben legen, a) das aufwogende Meer ebnen, sich legen machen, aequor aquis, Verg.: pontum, Ov.: postea sternitur mare alcyonum feturae, Plin. – b) einen rauhen Weg usw. ebnen, eben legen, bahnen, α) eig.: viam per mare magnum, Lucr.: hoc (iter) Cannae stravere tibi, Sil.: stratum militari labore iter, Quint. – bes. durch Pflaster usw., pflastern, semitam saxo quadrato, Liv.: vias, clivum silice, emporium lapide, Liv.: fossam silice vel glareā, auspflastern, Plin.: columnam tollere, locum illum sternendum (zu pflastern) locare, Cic. – β) bildl.: praesens tibi fama benignum stravit iter, Stat. Theb. 12, 813. – II) meton., mit etwas überbreiten, überstreuen, bedecken, überdecken, a) übh.: foliis nemus, vom Sturm, Hor.: litora nive, Val. Flacc.: arenam Circi chrysocollā, Plin.: solum telis, Verg.: ante aras terram caesi stravere iuvenci, Verg.: intrinsecus (solum) stratum sulphure et bitumine traditur, Iustin. – naves pontibus, Tac.: maria pontibus, Iustin. – triclinia argento privatorum alci sternuntur, die Tafeln jmds. werden mit dem Silbergerät der Privatpersonen besetzt, Eutr. – b) insbes.: α) eine Lagerstatt mit Teppichen, Polstern usw. überbreiten, decken, polstern, zurechtmachen, duabus culcitis ac duabus toros plagulis, Varro fr.: lectum vestimentis, Ter.: lectum sine linteis, sine purpura, Liv. epit.: u. so bl. lectum, Komik., Cic. u.a.: triclinium, Cic.: arceram, XII tabb. fr.: lectus lepide stratus, Plaut.: cathedra strata, gepolstert, Iuven. – absol., iubet sterni sibi in prima domus parte, Plin. ep. – β) ein Pferd decken, unser satteln, equum, Liv. u. Veget.: non stratos, non infrenatos (aufgezäumt) habebant equos, Liv.: iam dimisso synthemate (Postschein) equus publicus sternebatur, Hieron. epist. 118, 1. – / Synk. Plusquamperf. strarat, Manil. 1, 776: strasset, Varro de vit. P.R. 1. fr. 24 ( bei Non. 86, 6).

    lateinisch-deutsches > sterno

  • 4 sterno

    sterno, strāvī, strātum, ere (zu Wz. *ster-, altind. strnati, streut, wirft nieder, griech. στρώννυμι, στορέννυμι got. straujan, ahd. strewen, streuen), I) auf den Boden hinbreiten, hinstreuen, A) im allg.: a) eig.: vestes, Ov.; vgl. strata sub pedibus vestis, Suet.: vellus duro in solo, Ov.: strata iacent passim sua quaeque sub arbore poma, Verg.: glaream, Tibull.: arenam, Ov.: spongias ad lunam et pruinas, Plin.: arma per flores, Gratt.: super eos (asseres) pontes, schlagen, Curt. – bildl., illos cognitioni numinis tui sternere, unterbreiten, unterstellen, Spart. Hel. 1. § 1. – b) übtr., u. zwar Passiv sterni medial, v. Örtl., sich ausbreiten, sich erstrecken, ibi Laborini campi sternuntur, Plin.: insulae Frisiorum, Chaucorum etc. sternuntur inter Helinum ac Flevum, Plin. – B) insbes.: 1) am Boden usw. hinbreiten, hinlegen, hinstrecken, niederlegen, niederstrecken, niederwerfen, a) übh.: silvas, Curt.: vineam, Colum.: u. so vites stratae, Colum. – corpora passim, Liv.: strata somno corpora, Liv.: quidam somno etiam strati, Liv. – refl. se st., sich hinstrecken, sich lagern, se somno in litore, Verg. – u. ebenso Passiv medial, sterni passim ferarum ritu, Liv.: sterni Iovi, sich niederwerfen zum Gebet, fußfällig verehren (προςκυνειν), Sil.: so auch Partiz. stratus, hingestreckt, hingelagert, liegend, humi, Cic.: sibi ad
    ————
    pedes strati, Cic.: viridi membra sub arbuto stratus, Hor. – ursi humanitus strati, hingestreckt-, sich hinlegend wie die Menschen, Plin. – b) feindlich, gewaltsam niederstrecken, zu Boden strecken, niederwerfen, niedermachen, niederhauen, α) eig.: ferro pecus, Hor.: omnia ferro, Liv.: caede viros, Verg.: alqm subitā morte, Verg.: alqm morti, Verg.: extremos metendo humum, Hor.: ingenti caede sterni, Liv.: strati caede hostes, Liv. – poet., ventos, sich legen machen, beruhigen, Hor. – moenia, Ov.: ariete muros, Liv.: a culmine Troiam, Verg.: stabula dentibus, vom Elefanten, Plin. – β) übtr., niederwerfen, zu Bodendrücken, -werfen, irae Thyesten exitio gravi stravere, Hor.: mortalia corda humilis stravit pavor, Verg.: afflictos se et stratos esse, Cic. – 2) Rauhes usw. zur Fläche hinbreiten, ebnen, glatt und eben legen, a) das aufwogende Meer ebnen, sich legen machen, aequor aquis, Verg.: pontum, Ov.: postea sternitur mare alcyonum feturae, Plin. – b) einen rauhen Weg usw. ebnen, eben legen, bahnen, α) eig.: viam per mare magnum, Lucr.: hoc (iter) Cannae stravere tibi, Sil.: stratum militari labore iter, Quint. – bes. durch Pflaster usw., pflastern, semitam saxo quadrato, Liv.: vias, clivum silice, emporium lapide, Liv.: fossam silice vel glareā, auspflastern, Plin.: columnam tollere, locum illum sternendum (zu pflastern) locare, Cic. – β) bildl.: praesens tibi fama
    ————
    benignum stravit iter, Stat. Theb. 12, 813. – II) meton., mit etwas überbreiten, überstreuen, bedecken, überdecken, a) übh.: foliis nemus, vom Sturm, Hor.: litora nive, Val. Flacc.: arenam Circi chrysocollā, Plin.: solum telis, Verg.: ante aras terram caesi stravere iuvenci, Verg.: intrinsecus (solum) stratum sulphure et bitumine traditur, Iustin. – naves pontibus, Tac.: maria pontibus, Iustin. – triclinia argento privatorum alci sternuntur, die Tafeln jmds. werden mit dem Silbergerät der Privatpersonen besetzt, Eutr. – b) insbes.: α) eine Lagerstatt mit Teppichen, Polstern usw. überbreiten, decken, polstern, zurechtmachen, duabus culcitis ac duabus toros plagulis, Varro fr.: lectum vestimentis, Ter.: lectum sine linteis, sine purpura, Liv. epit.: u. so bl. lectum, Komik., Cic. u.a.: triclinium, Cic.: arceram, XII tabb. fr.: lectus lepide stratus, Plaut.: cathedra strata, gepolstert, Iuven. – absol., iubet sterni sibi in prima domus parte, Plin. ep. – β) ein Pferd decken, unser satteln, equum, Liv. u. Veget.: non stratos, non infrenatos (aufgezäumt) habebant equos, Liv.: iam dimisso synthemate (Postschein) equus publicus sternebatur, Hieron. epist. 118, 1. – Synk. Plusquamperf. strarat, Manil. 1, 776: strasset, Varro de vit. P.R. 1. fr. 24 ( bei Non. 86, 6).

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > sterno

  • 5 substerno

    sub-sterno, strāvī, strātum, ere
    2) подкладывать, класть (подо что-либо)
    substratus Numidae mortuo Romanus L — римлянин, лежавший под трупом нумидийца (на поле сражения)
    se s. alicui Ctlindulgēre veneri
    3) расстилать, распростирать ( pelage late substrata Lcr)
    4) выстилать ( nidos mollissime C); устилать, покрывать ( lectum stragulā veste Ap)
    5) подчинять, отдавать в жертву (aliquid libidini suae C; pudicitiam alicui Su)
    6) предлагать, предоставлять ( delicias multas Lcr)

    Латинско-русский словарь > substerno

  • 6 substerno

    sub-sterno, strāvī, strātum, ere (ὑποστρώννυμι), I) unterstreuen, unterbreiten, unterlegen, 1) eig.: verbenas, Ter.: cinnama, Ov.: herbam ovibus, Cato: semina hordei, Colum.: robora (eichene Balken), Min. Fel.: fucum marinum, darunter-, als Grund auftragen, Plin.: se, sich zum Beischlafe unterlegen, Catull.: pelage late substrata, untergebreitet, ausgedehnt, Lucr. – absol., male pecori, Plin. – impers., pecori diligenter substernatur, Cato. – 2) bildl., unterlegen, darbieten u. dgl., omne corporeum animo, Cic.: lacrimas cordi, Augustin.: delicias, Lucr.: pudicitiam alci, preisgeben, Suet. – II) übtr., etwas unten bestreuen, bedecken mit etwas, pullos, Plin.: nidos mollissime, Cic.: solum paleis, Varro. / Liv. 22, 51, 9 ist mit den Hdschrn. zu lesen subtractus.

    lateinisch-deutsches > substerno

  • 7 substerno

    sub-sterno, strāvī, strātum, ere (ὑποστρώννυμι), I) unterstreuen, unterbreiten, unterlegen, 1) eig.: verbenas, Ter.: cinnama, Ov.: herbam ovibus, Cato: semina hordei, Colum.: robora (eichene Balken), Min. Fel.: fucum marinum, darunter-, als Grund auftragen, Plin.: se, sich zum Beischlafe unterlegen, Catull.: pelage late substrata, untergebreitet, ausgedehnt, Lucr. – absol., male pecori, Plin. – impers., pecori diligenter substernatur, Cato. – 2) bildl., unterlegen, darbieten u. dgl., omne corporeum animo, Cic.: lacrimas cordi, Augustin.: delicias, Lucr.: pudicitiam alci, preisgeben, Suet. – II) übtr., etwas unten bestreuen, bedecken mit etwas, pullos, Plin.: nidos mollissime, Cic.: solum paleis, Varro. Liv. 22, 51, 9 ist mit den Hdschrn. zu lesen subtractus.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > substerno

  • 8 substerno

    sub-sterno, strāvi, strātum, 3, v. a., to strew, scatter, spread, or lay under or beneath (class.; cf. subicio).
    I.
    Lit.:

    segetem ovibus,

    Cato, R. R. 37, 2:

    verbenas,

    Ter. And. 4, 3, 12:

    casias et nardi lenis aristas,

    Ov. M. 15, 398; Plin. 20, 14, 56, § 158:

    folia,

    id. 20, 21, 84, § 226:

    semina hordei,

    Col. 5, 9, 9:

    fucum marinum,

    to spread underneath, lay as a ground - color, Plin. 26, 10, 66, § 103 (syn. sublino): se (mulier), to submit, in mal. part., Cat. 64, 403:

    substratus Numida mortuo Romano,

    stretched out under, lying under, Liv. 22, 51, 9: pelage late substrata, spread out or extended beneath, Lucr. 6, 619; 4, 411:

    si forte lacus substratus Averni'st,

    id. 6, 746; cf.:

    natura insidians pontum substravit avaris,

    Prop. 3 (4), 7, 37:

    pullos,

    i. e. to furnish them with a couch, Plin. 10, 33, 49, § 93.— Absol.:

    male substravisse pecori,

    Plin. 18, 23, 53, § 194.— Impers. pass.:

    pecori diligenter substernatur,

    Cato, R. R. 37, 2.—
    B.
    Transf., to bestrew, spread over, cover any thing:

    solum paleis,

    Varr. R. R. 1, 57, 2:

    gallinae nidos mollissime substernunt,

    Cic. N. D. 2, 52, 129:

    fundamenta carbonibus,

    Plin. 36, 14, 21, § 95.—
    II.
    Trop., to spread out, submit for examination, acceptance, etc.; to give up, surrender, prostitute:

    omne concretum atque corporeum animo,

    Cic. Univ. 8:

    delicias,

    Lucr. 2, 22; cf.:

    pudicitiam alicui,

    Suet. Aug. 68; Val. Max. 2, 7, 14.

    Lewis & Short latin dictionary > substerno

  • 9 subdo

    sub-do, dĭdi, dĭtum, 3, v. a.
    I.
    To put, place, set, or lay under (syn.: suppono, sterno).
    A.
    Lit. (class.).
    1.
    In gen.: ego puerum interead ancillae subdam lactantem meae, Liv. Andron. ap. Non. p. 153, 26 (Trag. Rel. v. 26 Rib.):

    ignem subdito,

    Cato, R. R. 105, 1; so,

    ignem,

    id. ib. 38, 4; Cic. N. D. 2, 10, 27; Liv. 8, 30 al.:

    faces,

    Lucr. 6, 1285:

    lapidem magnetem,

    id. 6, 1046:

    manum oculo uni,

    id. 4, 447; cf.:

    rem oculorum visu,

    id. 5, 101:

    furcas vitibus,

    Plin. 14, 2, 4, § 32:

    pugionem pulvino,

    Suet. Oth. 11; id. Dom. 17:

    calcaria equo,

    Liv. 2, 20; 4, 19; 22, 6; cf.:

    risus stimulos animo subdidit,

    id. 6, 34, 7:

    id genus animalium (tauros) aratro,

    Tac. A. 12, 24:

    se aquis,

    to plunge under, Ov. M. 4, 722:

    colla vinclis,

    Tib. 1, 2, 90 et saep.:

    versus,

    to append, add, Gell. 18, 4, 11; 19, 11, 3; cf.:

    hic tu paulisper haesisti, deinde ilico subdidisti: quid de duobus consulibus, etc.,

    subjoined, Aus. Grat. Act. 23.—Esp., of places, in part. perf.: Celaletae (populi) majores Haemo, Minores Rhodopae subditi, that dwell at the foot of Mount Hœmus, etc., Plin. 4, 11, 18, § 41; cf.:

    Libye subdita Cancro,

    lying under, Sil. 1, 194.—
    2.
    In partic., to bring under, subject, subdue, = subicere (very rare):

    Plutonis subdita regno Magna deum proles,

    Tib. 4, 1, 67:

    tot subdite rebus!

    Pers. 5, 124:

    subdidit Oceanum sceptris,

    Claud. IV. Cons. Hon. 42: Hispanum Oceanum legibus, id. [p. 1774] III. Cons. Stil. praef. 8:

    rem tam magnam iisdem tempestatibus, iisdem casibus subdere,

    to expose, Plin. Ep. 3, 19, 4:

    imperio feminae,

    Tac. A. 12, 40.—Part.: subdĭ-tus, a, um, subject (late Lat.):

    subditas viris,

    Vulg. Tit. 2, 5:

    tibi,

    id. Jud. 3, 2:

    justum est, subditum esse Deo,

    id. 2 Macc. 9, 12:

    subditi estote in omni timore,

    id. 1 Pet. 2, 18.—
    B.
    Trop., to bring on, furnish, supply; to yield, afford (so not in Cic.):

    iraï fax subdita,

    Lucr. 3, 303:

    id nobis acriores ad studia dicendi faces subdidisse,

    Quint. 1, 2, 25:

    irritatis militum animis subdere ignem,

    Liv. 8, 32:

    ingenio stimulos,

    Ov. Tr. 5, 1, 76; Liv. 6, 34:

    alicui spiritus,

    id. 7, 40.—
    II.
    To put in the place of another person or thing, to substitute (rare but class.).
    A.
    In gen.: te rogo, in Hirtii locum me subdas, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 21, 7:

    quos in eorum locum subditos domi suae reservavit?

    Cic. Verr. 2, 1, 5, § 12:

    judicem in meum locum,

    id. Dom. 32, 85; Plin. Pan. 25, 3; cf. Quint. 3, 6, 54:

    immutavit et subdidit verbum ei verbo, quod omiserat, finitimum,

    Gell. 1, 4, 8.—
    B.
    In partic., to put something spurious in the place of another person or thing; to substitute falsely; to forge, counterfeit, make up (not in Cic.;

    syn. substituo): subditum se suspicatur,

    that he is a spurious child, a changeling, Ter. Heaut. 5, 3, 12:

    me subditum et pellice genitum appellant,

    Liv. 40, 9:

    partum,

    Dig. 4, 10, 19; cf.:

    liberos tamquam subditos summovere familia,

    Quint. 1, 4, 3 Zumpt N. cr. (al. subditicios):

    abolendo rumori Nero subdidit reos,

    Tac. A. 15, 44:

    reum,

    id. ib. 1, 6; cf.:

    subditis, qui accusatorum nomina sustinerent,

    suborned, id. ib. 4, 59:

    testamentum,

    id. ib. 14, 40:

    crimina majestatis,

    id. ib. 3, 67:

    rumorem,

    id. ib. 6, 36 et saep.

    Lewis & Short latin dictionary > subdo

  • 10 strātus

        strātus adj.    [P. of sterno], prostrate, prone, lying: quorum ad pedes iacuit stratus: quidam somno, L.: viridi membra sub arbuto Stratus, H.
    * * *
    spreading; cover

    Latin-English dictionary > strātus

  • 11 astrum

    astrum, i, n. [perh. astron borrowed; cf. astêr; Sanscr. staras (plur.); Engl. star; Germ. Stern; Goth. stairno; and stella; Kuhn compares: Sanscr. star, Lat. sterno, Gr. strônnumi, Engl. strew, the stars being so called as strewn over the vault of heaven, as in Hor. S. 1, 5, 10], a star, a constellation ( poet. or in more elevated prose).
    I.
    Lit., Verg. E. 9, 47; id. A. 4, 352; 5, 838; 8, 590; Ov. M. 1, 73; 11, 309; Hor. C. 3, 21, 24; 3, 27, 31; id. Epod. 16, 61; id. Ep. 2, 2, 187; Prop. 2, 32, 50; 3, 16, 15; Mart. 8, 21 al.; Cic. Rep. 6, 22, 24; id. N. D. 2, 46, 118; id. Tusc. 1, 25, 62; id. Tim. 12.—In Vulg. only plur.: astra caeli, Deut. 4, 10; 10, 22; 28, 62: donec egrediantur astra, 2 Esdr. 4, 21: astra matutina, Job, 38, 7.—
    II.
    Trop.
    A.
    For height:

    turris educta sub astra,

    Verg. A. 2, 460:

    Ter spumam elisam et rorantia vidimus astra,

    id. ib. 3, 567:

    Mons ibi verticibus petit arduus astra duobus,

    Ov. M. 1, 316:

    super astra Dei exaltabo solium meum,

    Vulg. Isa. 14, 13 al. —
    B.
    Heaven, and the immortality of the glory connected with it:

    sic itur ad astra,

    Verg. A. 9, 641:

    aliquem inferre astris,

    Ov. M. 9, 272; 15, 846: Daphnimque tuum tollemus ad astra;

    Daphnim ad astra feremus,

    Verg. E. 5, 52:

    educere in astra,

    Hor. C. 4, 2, 23:

    absentem rusticus urbem Tollit ad astra,

    praises to the skies, id. S. 2, 7, 29 al.:

    Hortalus nostras laudes in astra sustulit,

    extolled to the skies, Cic. Att. 2, 25, 1 (cf. the opp.:

    decidere ex astris, i. e. summam gloriam perdere,

    id. ib. 2, 21, 4).

    Lewis & Short latin dictionary > astrum

  • 12 lis

    līs, lītis (old form stlis, stlitis, like stlocus for locus; cf. Quint. 1, 4, 16), f. [root star-, in sterno; cf. Germ. streiten, to contend], a strife, dispute, quarrel.
    I.
    In gen.:

    si quis pugnam expectat, litis contrahat,

    Plaut. Capt. prol. 63:

    philosophi aetatem in litibus conterunt,

    Cic. Leg. 1, 20, 53:

    grammatici certant et adhuc sub judice lis est,

    Hor. A. P. 78:

    morsus litibus alternis dati,

    Prop. 4 (5), 5, 39:

    semper habet lites alternaque jurgia lectus In quo nupta jacet,

    Juv. 6, 268.— Transf., of inanimate things:

    lis est cum formā magna pudicitiae,

    Ov. H. 16, 288; id. F. 1, 107.—
    II.
    In partic.
    A.
    A charge, an accusation:

    accipito hanc tute ad te litem... Fac ego ne metuam mihi, atque ut tu meam timeas vicem,

    Plaut. Most. 5, 2, 23. —
    B.
    A lawsuit, an action or process at law:

    nam mihi tris hodie litis judicandas dicito,

    Plaut. Merc. 2, 2, 10: hodie juris coctiores [p. 1071] non sunt, qui litis creant, Quam sunt hice, qui, si nihil est litium, litis serunt, id. Poen. 3, 2, 9 sq.; Cic. de Or. 3, 28, 109:

    repetere ac persequi lite atque judicio aliquid,

    id. Verr. 2, 3, 13, § 32:

    litem alicui intendere,

    id. de Or. 1, 10, 42:

    in inferendis litibus,

    id. Rab. Post. 4, 10:

    contestari,

    id. Att. 16, 15, 2:

    obtinere aut amittere,

    id. Rosc. Com. 4, 10:

    orare,

    id. Off. 3. 10, 43:

    sedare,

    id. Verr. 2, 3, 57, § 132:

    secare,

    Hor. Ep. 1, 16, 42:

    perdere,

    Gai. Inst. 4, 30:

    in litibus aestimandis,

    in suits for damages, Cic. Clu. 41, 116; id. Rab. Post. 4, 9:

    lis capitis,

    a prosecution involving life, a capital charge, id. Clu. 41, 116:

    aestimationem litium non esse judicium,

    an appraisal of damages, id. ib.; cf. id. Rab. Post. 5, 11:

    cum in eum litis aestimares,

    id. ib. 5, 12:

    quod vulgo dicitur, e lege Julia litem anno et sex mensibus mori,

    Gai. Inst. 4, 104.—
    2.
    In the phrase: litem suam facere, to make the cause his own, said,
    (α).
    Litem suam facere, of an advocate who neglects the cause of his client and seeks his own advantage:

    quid, si cum pro altero dicas, litem tuam facias?

    Cic. de Or. 2, 75, 305.—
    (β).
    Also of a judge who, out of favor or through bribery, pronounces an unjust sentence, or who turns aside from the questions strictly before him to express his own opinions or feelings through the judgment: debet enim judex attendere, ut cum certae pecuniae condemnatio posita sit, neque majoris neque minoris summa petita nummo condemnet, alioquin litem suam facit;

    item si taxatio posita sit, ne pluris condemnet quam taxatum sit, alias enim similiter litem suam facit,

    Gai. Inst. 2, 52:

    si judex litem suam fecerit,

    Dig. 44, 7, 4, § 4; cf. ib. 5, 1, 15; so, trop.: nam et Varro satis aperte, quid dicere oporteret, edocuit;

    et ego adversus eum, qui doctus esse dicebatur, litem meam facere absens nolui,

    Gell. 10, 1.—
    (γ).
    Also of a judge who does not appear on the day appointed: inde ad comitium vadunt, ne litem suam faciant, C. Titius ap. Macr. S. 2, 12.—
    C.
    The subject of an action at law, the matter in dispute:

    quibus res erat in controversia, ea vocabatur lis,

    Varr. L. L. 7, § 93 Müll.:

    illud mihi mirum videri solet, tot homines statuere non potuisse, utrum rem an litem dici oporteret,

    Cic. Mur. 12, 27:

    lites severe aestimatae,

    id. ib. 20, 42:

    quo minus secundum eas tabulas lis detur, non recusamus,

    id. Rosc. Com. 1, 3:

    de tota lite pactionem facere,

    id. ib. 14, 40:

    in suam rem litem vertere,

    Liv. 3, 72:

    litem lite resolvere,

    to explain one obscure thing by another equally so, Hor. S. 2, 3, 103.

    Lewis & Short latin dictionary > lis

См. также в других словарях:

  • Articulation Sterno-costale — Côte (anatomie) Pour les articles homonymes, voir Côte. Cage thoracique Gray s Anatomy En anatomie, les côtes (du latin …   Wikipédia en Français

  • Articulation sterno-costale — Côte (anatomie) Pour les articles homonymes, voir Côte. Cage thoracique Gray s Anatomy En anatomie, les côtes (du latin …   Wikipédia en Français

  • substrate — 1. The substance acted upon and changed by an enzyme; the reactant considered to be attacked in a chemical reaction. 2. The base on which an organism lives or grows; e.g., the s. on which microorganisms and cells grow in cell culture. [L. sub… …   Medical dictionary

  • МЫШЦЫ — МЫШЦЫ. I. Гистология. Общеморфодогически ткань сократительного вещества характеризуется наличием диференцировки в протоплазме ее элементов специфич. фибрилярной структуры; последние пространственно ориентированы в направлении их сокращения и… …   Большая медицинская энциклопедия

  • НЕРВЫ ЧЕЛОВЕКА — НЕРВЫ ЧЕЛОВЕКА. [Анатомия, физиология и патология нерва см. ст. Нервы в томе XX; там же (ст. 667 782) рисунки Нервы человека]. Ниже приведена таблица нервов, освещающая в систематическом порядке важнейшие моменты анатомии и физиологии каждого… …   Большая медицинская энциклопедия

  • МЫШЦЫ ЧЕЛОВЕКА — «80 №№ Наименование латинское и русские. Синонимы. Форш, и положение Начало и прикрепление Иннервация и отношение к сет.ентам Thyreo epiglotticus (щитовидпо надгортан ная М.). Син.: thyreo epiglotticus inferior, s. major, thyreo membranosus …   Большая медицинская энциклопедия

  • КРОВЕНОСНЫЕ СОСУДЫ — КРОВЕНОСНЫЕ СОСУДЫ. Содержание: I. Эмбриология................. 389 П. Общий анатомический очерк ......... 397 Артериальная система........... 397 Венозная система...... ....... 406 Таблица артерий ............. 411 Таблица вен................… …   Большая медицинская энциклопедия

  • Articulation gleno humerale — Épaule La région morphologique de l épaule (nom féminin) permet la jonction du tronc avec le membre supérieur au niveau du bras. Elle comporte plusieurs articulations qui concourent à en faire l articulation la plus mobile du corps humain. Elle… …   Wikipédia en Français

  • Epaule — Épaule La région morphologique de l épaule (nom féminin) permet la jonction du tronc avec le membre supérieur au niveau du bras. Elle comporte plusieurs articulations qui concourent à en faire l articulation la plus mobile du corps humain. Elle… …   Wikipédia en Français

  • Épaule — {{{Caption}}} {{{Caption2}}} Latin articul …   Wikipédia en Français

  • Épaules — Épaule La région morphologique de l épaule (nom féminin) permet la jonction du tronc avec le membre supérieur au niveau du bras. Elle comporte plusieurs articulations qui concourent à en faire l articulation la plus mobile du corps humain. Elle… …   Wikipédia en Français

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»