Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

stirpem

  • 1 stirps

    stirps, stirpis, f., I) der Stamm des Baumes, A) eig.: a) das Stammende u. die Wurzel, Cic. u.a. – b) der (ganze) Stamm, Verg. – c) der Stamm, der Baum ohne Zweige, Plin.: bes. der junge Stamm, junge Baum, Setzling, Verg. u. Colum. – d) der Holzsplitter, ingens, Gell. 5, 14, 22. – B) übtr.: 1) v. Gewächsen: a) die Pflanze, das Erdgewächs, Staudengewächs, Wurzelgewächs, der Stengel, die Wurzel (Ggstz. arbor), Cic. u.a.: verb. stirpes et herbae, Cic.: internatae saxis stirpes et herbae, Tac. – b) der Sproß, Zweig, Lucr. u. Colum. – 2) v. Haaren, die Wurzel, vellere albos ab stirpe capillos, Prop.: a stirpe tollere albos capillos, Tibull. – 3) v. Menschen = a) abstr., der Stamm = der Ursprung, die Abkunft, incerta, Liv.: divina, Verg. u. Ov.: regia (Ggstz. ultima), Vell.: senatoria, Vell.: advena non modo vicinae sed ne Italicae quidem stirpis, ich will nicht sagen aus der Nachbarschaft, aber nicht einmal aus Italien stammend, Liv.: a stirpe par, vom Stamme der Ahnen her, Verg.: durum ab stirpe (von Haus aus), Verg. u. Avien.: Iuniam familiam a stirpe ad hanc aetatem ordine enumerare, Nep. – b) konkr.: α) der Stamm = der Stammhalter, unum prope puberem aetate relictum, stirpem genti Fabiae (für die f.F.), Liv. 2, 50, 11. – β) das Geschlecht, die Familie, Ggstz. gens, Cic. de or. 1, 176: Herculis, Cic.: egregia Priami, Verg.: stirps et progenies, Tac.: exstinctam in Alexandro stirpem, Iustin. – γ) die Nachkommenschaft u. der einzelne Sprößling, virilis, feminea, Ov.: regia, Liv.: regiae subolis, Iustin.: Achillea, Neoptolemus, Verg.: Philippi, Enkel, Nep.: Lemnicolae, Ov.: stirpem augere, Liv.: stirpem ex se relinquere, Liv.: neque stirps potest deesse, Kinder, Nep.: nullam stirpem liberûm habere, Liv.: omnes (Potitios) intra annum cum stirpe (mit dem letzten Sprößling) exstinctos, Liv.: nec prima stirps fui, Ov. – II) bildl., die Wurzel, 1) im allg.: ex hac nimia licentia ut ex stirpe quadam exsistere et quasi nasci tyrannum, Cic.: gens antiquior ab stirpe exstincta est, Liv.: si stirpem hominum sceleratorum interfici vellet, die ruchlose Bande mit Stumpf u. Stiel ausrotten, Caes.: pro tali facinore stirps ac nomen civitatis tollatur, das ganze Volk soll bis auf den letzten Mann ausgerottet werden, Caes.: Carthago ab stirpe (von Grund aus) interiit, Sall.: velut ab stirpibus laetius feraciusque renata urbs, Liv. – 2) insbes.: a) = der Ursprung, Uranfang, die Grundlage, Cic. u.a.: virtutis, iuris, Cic. – b) = die ursprüngliche Natur, -Beschaffenheit, Cic. de lege agr. 2, 95. Liv. 37, 8, 4. – / stirps gen. masc., Enn. ann. 178. Pacuv. tr. 421. Cato r.r. 40, 2. Verg. Aen. 12, 208 u. 770 781. Colum. 5, 9, 13. Plin. 8, 96; vgl. Quint. 1, 6, 2. – Nbf. Nom. stirpis, Liv. 1, 1, 11; 26, 13, 16; u. Nom. stirpes, Liv. 41, 8, 10.

    lateinisch-deutsches > stirps

  • 2 stirps

    stirps, stirpis, f., I) der Stamm des Baumes, A) eig.: a) das Stammende u. die Wurzel, Cic. u.a. – b) der (ganze) Stamm, Verg. – c) der Stamm, der Baum ohne Zweige, Plin.: bes. der junge Stamm, junge Baum, Setzling, Verg. u. Colum. – d) der Holzsplitter, ingens, Gell. 5, 14, 22. – B) übtr.: 1) v. Gewächsen: a) die Pflanze, das Erdgewächs, Staudengewächs, Wurzelgewächs, der Stengel, die Wurzel (Ggstz. arbor), Cic. u.a.: verb. stirpes et herbae, Cic.: internatae saxis stirpes et herbae, Tac. – b) der Sproß, Zweig, Lucr. u. Colum. – 2) v. Haaren, die Wurzel, vellere albos ab stirpe capillos, Prop.: a stirpe tollere albos capillos, Tibull. – 3) v. Menschen = a) abstr., der Stamm = der Ursprung, die Abkunft, incerta, Liv.: divina, Verg. u. Ov.: regia (Ggstz. ultima), Vell.: senatoria, Vell.: advena non modo vicinae sed ne Italicae quidem stirpis, ich will nicht sagen aus der Nachbarschaft, aber nicht einmal aus Italien stammend, Liv.: a stirpe par, vom Stamme der Ahnen her, Verg.: durum ab stirpe (von Haus aus), Verg. u. Avien.: Iuniam familiam a stirpe ad hanc aetatem ordine enumerare, Nep. – b) konkr.: α) der Stamm = der Stammhalter, unum prope puberem aetate relictum, stirpem genti Fabiae (für die f.F.), Liv. 2, 50, 11. – β) das Geschlecht, die Familie, Ggstz. gens, Cic. de or. 1, 176: Herculis, Cic.: egregia Pria-
    ————
    mi, Verg.: stirps et progenies, Tac.: exstinctam in Alexandro stirpem, Iustin. – γ) die Nachkommenschaft u. der einzelne Sprößling, virilis, feminea, Ov.: regia, Liv.: regiae subolis, Iustin.: Achillea, Neoptolemus, Verg.: Philippi, Enkel, Nep.: Lemnicolae, Ov.: stirpem augere, Liv.: stirpem ex se relinquere, Liv.: neque stirps potest deesse, Kinder, Nep.: nullam stirpem liberûm habere, Liv.: omnes (Potitios) intra annum cum stirpe (mit dem letzten Sprößling) exstinctos, Liv.: nec prima stirps fui, Ov. – II) bildl., die Wurzel, 1) im allg.: ex hac nimia licentia ut ex stirpe quadam exsistere et quasi nasci tyrannum, Cic.: gens antiquior ab stirpe exstincta est, Liv.: si stirpem hominum sceleratorum interfici vellet, die ruchlose Bande mit Stumpf u. Stiel ausrotten, Caes.: pro tali facinore stirps ac nomen civitatis tollatur, das ganze Volk soll bis auf den letzten Mann ausgerottet werden, Caes.: Carthago ab stirpe (von Grund aus) interiit, Sall.: velut ab stirpibus laetius feraciusque renata urbs, Liv. – 2) insbes.: a) = der Ursprung, Uranfang, die Grundlage, Cic. u.a.: virtutis, iuris, Cic. – b) = die ursprüngliche Natur, -Beschaffenheit, Cic. de lege agr. 2, 95. Liv. 37, 8, 4. – stirps gen. masc., Enn. ann. 178. Pacuv. tr. 421. Cato r.r. 40, 2. Verg. Aen. 12, 208 u. 770 781. Colum. 5, 9, 13. Plin. 8, 96; vgl. Quint. 1, 6, 2. – Nbf. Nom. stirpis, Liv. 1, 1, 11; 26, 13, 16; u. Nom. stirpes, Liv.
    ————
    41, 8, 10.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > stirps

  • 3 stirpis

    stirps (collat. form of the nom. stir-pes or stirpis, in the best MSS., Liv. 1, 1 fin.; 41, 8, 10; 26, 13, 16; v. Drak. ad locc.), pis, f. ( poet. and post-Aug.; also m., Enn. ap. Fest. p. 313 Müll., and ap. Non. 226, 32 (Ann. 184); Pac. ap. Non. 227, 2 (Trag. Fragm. 421), and ap. Charis. p. 85 P.; Cato, R. R. 40, 2; Verg. G. 2, 379; id. A. 12, 208; 12, 770; 12, 781; Col. 5, 9, 13; Plin. 8, 26, 40, § 96; cf. Quint. 1, 6, 2) [root star-; cf. sternere; Gr. storennumi; prop. that which extends or spreads].
    I.
    Lit., the lower part of the trunk of plants, including the roots; a stock, stem, stalk; a root (class. and very freq.; cf.

    radix): arborum altitudo nos delectat. radices stirpesque non item,

    Cic. Or. 43, 147:

    terra stirpes amplexa alat,

    id. N. D. 2, 33, 83; cf. id. ib. 2, 10, 26; 2, 47, 120;

    2, 51, 127: ut tantum modo per stirpis alantur suas,

    id. ib. 2, 32, 81:

    sceptrum in silvis imo de stirpe recisum,

    Verg. A. 12, 208: harundo omnis ex unā stirpe numerosa, Plin. 16, 36, 65, §

    163: palmarum stirpibus ali,

    Cic. Verr. 2, 5, 38, § 99; so,

    palmarum,

    id. ib. 2, 5, 50, §

    131 (for which: radices palmarum,

    id. ib. 2, 5, 33, § 87); cf.:

    lento in stirpe moratus,

    Verg. A. 12, 781 (for which, just before:

    lentā in radice): stirpes raptas volvere,

    Hor. C. 3, 29, 37:

    validis amplexae stirpibus ulmos,

    Verg. G. 2, 367:

    hic stirpes obruit arvo,

    id. ib. 2, 24:

    domos avium cum stirpibus imis Eruit,

    id. ib. 2, 209; cf.

    of hair: vellere albos ab stirpe capillos,

    Prop. 3 (4), 25, 13; Tib. 1, 8, 45:

    ex hac nimiā licentiā, ut ex stirpe quādam, exsistere, etc.,

    Cic. Rep. 1, 44, 68.—
    B.
    Transf.
    1.
    Of vegetables.
    a.
    A plant, shrub (esp. freq. in plur.):

    stirpium naturae,

    Cic. Fin. 5, 4, 10; cf.:

    cum arborum et stirpium eadem paene natura sit,

    id. ib. 5, 11, 33; so (with arbores) id. Phil. 2, 22, 55; (with herbae) id. N. D. 2, 64, 161:

    pati (terram) stirpium asperitate vastari,

    id. ib. 2, 39, 99:

    stirpes tenent,

    Luc. 4, 42:

    internatas saxis stirpes et herbas vellentes,

    Tac. H. 4, 60.—
    b.
    A shoot, sprout:

    rami stirpesque,

    Lucr. 5, 1100:

    stirpem praecisum circumligato, etc.,

    Cato, R. R. 40, 2:

    probatissimum genus stirpis deponere, i. e. malleolos,

    Col. 3, 5, 4:

    stirpem post annum praecidi,

    id. 5, 6, 13:

    stirpis committere ramis,

    engraft, Lucr. 5, 1365.—
    2.
    Of persons.
    a.
    A stem, stock, race, family, lineage (cf.:

    genus, familia): ignoratio stirpis et generis,

    Cic. Lael. 19, 70:

    stirpis ac gentilitatis jus,

    id. de Or. 1, 39, 176:

    qui sunt ejusdem stirpis,

    id. Rab. Post. 1, 2: a stirpe supremo, Enn. ap. Non. 226, 32 (Ann. v. 184 Vahl.):

    divinae stirpis Acestes,

    Verg. A. 5, 711:

    Priami de stirpe,

    id. ib. 5, 297:

    Herculis stirpe generatus,

    Cic. Rep. 2, 12, 24:

    hinc orti stirpe antiquissimā sumus,

    id. Leg. 2, 1, 3:

    hominum sceleratorum,

    Caes. B. G. 6, 34:

    ab stirpe socius et amicus populi Romani,

    Sall. J. 14, 2 et saep.:

    unum relictum, stirpem genti Fabiae futurum,

    Liv. 2, 50 fin.
    b.
    Like Engl. scion, = offspring, descendant, progeny (mostly poet.; not in Cic.): stirps liberum, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 16 Müll. (Trag. v. 317 Vahl.); so,

    liberum,

    Liv. 45, 11; cf.:

    aliquis magnā de stirpe nepotum,

    Verg. A. 6, 864:

    stirps et genus omne futurum,

    id. ib. 4, 622; cf.:

    en stirps et progenies tot consulum, tot dictatorum,

    Tac. A. 2, 37 fin.:

    stirpis virilis,

    Liv. 1, 1, 11; cf.:

    qui stirpem ex sese domi relinquerent,

    id. 41, 8, 9.—
    II.
    Trop., source, origin, foundation, first beginning, cause, etc.:

    altae stirpes stultitiae,

    Cic. Tusc. 3, 6, 13:

    superstitionis stirpes,

    id. Div. 2, 72, 149:

    virtutis,

    id. Cael. 32, 79:

    quā ex stirpe orirentur amicitiae cognationum,

    id. Fin. 4, 7, 17:

    quodsi exquiratur usque ab stirpe auctoritas,

    Plaut. Trin. 1, 2, 180:

    populum a stirpe repetere,

    Cic. Rep. 3, 12, 21 Mos.:

    repetam stirpem juris a naturā,

    id. Leg. 1, 6, 20:

    stirps ac semen malorum omnium,

    id. Cat. 1, 12, 30; cf.:

    ea pars, quae quasi stirps est hujus quaestionis,

    id. Fin. 4, 2, 5:

    non ingenerantur hominibus mores tam a stirpe generis ac seminis, quam, etc.,

    original nature, id. Agr. 2, 35, 95; cf.:

    exoletā stirpe gentis,

    Liv. 37, 8, 4.—So esp. in phrase ab stirpe, utterly:

    Karthago ab stirpe interiit,

    Sall. C. 10, 1:

    gens ab stirpe exstincta est,

    Liv. 9, 34, 19:

    omne genus ab stirpe sublatum esse,

    id. 34, 2, 3; cf.:

    omnis intra annum cum stirpe exstinctos,

    id. 9, 29, 10:

    velut ab stirpibus renata urbs,

    id. 6, 1, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > stirpis

  • 4 stirps

    stirps (collat. form of the nom. stir-pes or stirpis, in the best MSS., Liv. 1, 1 fin.; 41, 8, 10; 26, 13, 16; v. Drak. ad locc.), pis, f. ( poet. and post-Aug.; also m., Enn. ap. Fest. p. 313 Müll., and ap. Non. 226, 32 (Ann. 184); Pac. ap. Non. 227, 2 (Trag. Fragm. 421), and ap. Charis. p. 85 P.; Cato, R. R. 40, 2; Verg. G. 2, 379; id. A. 12, 208; 12, 770; 12, 781; Col. 5, 9, 13; Plin. 8, 26, 40, § 96; cf. Quint. 1, 6, 2) [root star-; cf. sternere; Gr. storennumi; prop. that which extends or spreads].
    I.
    Lit., the lower part of the trunk of plants, including the roots; a stock, stem, stalk; a root (class. and very freq.; cf.

    radix): arborum altitudo nos delectat. radices stirpesque non item,

    Cic. Or. 43, 147:

    terra stirpes amplexa alat,

    id. N. D. 2, 33, 83; cf. id. ib. 2, 10, 26; 2, 47, 120;

    2, 51, 127: ut tantum modo per stirpis alantur suas,

    id. ib. 2, 32, 81:

    sceptrum in silvis imo de stirpe recisum,

    Verg. A. 12, 208: harundo omnis ex unā stirpe numerosa, Plin. 16, 36, 65, §

    163: palmarum stirpibus ali,

    Cic. Verr. 2, 5, 38, § 99; so,

    palmarum,

    id. ib. 2, 5, 50, §

    131 (for which: radices palmarum,

    id. ib. 2, 5, 33, § 87); cf.:

    lento in stirpe moratus,

    Verg. A. 12, 781 (for which, just before:

    lentā in radice): stirpes raptas volvere,

    Hor. C. 3, 29, 37:

    validis amplexae stirpibus ulmos,

    Verg. G. 2, 367:

    hic stirpes obruit arvo,

    id. ib. 2, 24:

    domos avium cum stirpibus imis Eruit,

    id. ib. 2, 209; cf.

    of hair: vellere albos ab stirpe capillos,

    Prop. 3 (4), 25, 13; Tib. 1, 8, 45:

    ex hac nimiā licentiā, ut ex stirpe quādam, exsistere, etc.,

    Cic. Rep. 1, 44, 68.—
    B.
    Transf.
    1.
    Of vegetables.
    a.
    A plant, shrub (esp. freq. in plur.):

    stirpium naturae,

    Cic. Fin. 5, 4, 10; cf.:

    cum arborum et stirpium eadem paene natura sit,

    id. ib. 5, 11, 33; so (with arbores) id. Phil. 2, 22, 55; (with herbae) id. N. D. 2, 64, 161:

    pati (terram) stirpium asperitate vastari,

    id. ib. 2, 39, 99:

    stirpes tenent,

    Luc. 4, 42:

    internatas saxis stirpes et herbas vellentes,

    Tac. H. 4, 60.—
    b.
    A shoot, sprout:

    rami stirpesque,

    Lucr. 5, 1100:

    stirpem praecisum circumligato, etc.,

    Cato, R. R. 40, 2:

    probatissimum genus stirpis deponere, i. e. malleolos,

    Col. 3, 5, 4:

    stirpem post annum praecidi,

    id. 5, 6, 13:

    stirpis committere ramis,

    engraft, Lucr. 5, 1365.—
    2.
    Of persons.
    a.
    A stem, stock, race, family, lineage (cf.:

    genus, familia): ignoratio stirpis et generis,

    Cic. Lael. 19, 70:

    stirpis ac gentilitatis jus,

    id. de Or. 1, 39, 176:

    qui sunt ejusdem stirpis,

    id. Rab. Post. 1, 2: a stirpe supremo, Enn. ap. Non. 226, 32 (Ann. v. 184 Vahl.):

    divinae stirpis Acestes,

    Verg. A. 5, 711:

    Priami de stirpe,

    id. ib. 5, 297:

    Herculis stirpe generatus,

    Cic. Rep. 2, 12, 24:

    hinc orti stirpe antiquissimā sumus,

    id. Leg. 2, 1, 3:

    hominum sceleratorum,

    Caes. B. G. 6, 34:

    ab stirpe socius et amicus populi Romani,

    Sall. J. 14, 2 et saep.:

    unum relictum, stirpem genti Fabiae futurum,

    Liv. 2, 50 fin.
    b.
    Like Engl. scion, = offspring, descendant, progeny (mostly poet.; not in Cic.): stirps liberum, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 16 Müll. (Trag. v. 317 Vahl.); so,

    liberum,

    Liv. 45, 11; cf.:

    aliquis magnā de stirpe nepotum,

    Verg. A. 6, 864:

    stirps et genus omne futurum,

    id. ib. 4, 622; cf.:

    en stirps et progenies tot consulum, tot dictatorum,

    Tac. A. 2, 37 fin.:

    stirpis virilis,

    Liv. 1, 1, 11; cf.:

    qui stirpem ex sese domi relinquerent,

    id. 41, 8, 9.—
    II.
    Trop., source, origin, foundation, first beginning, cause, etc.:

    altae stirpes stultitiae,

    Cic. Tusc. 3, 6, 13:

    superstitionis stirpes,

    id. Div. 2, 72, 149:

    virtutis,

    id. Cael. 32, 79:

    quā ex stirpe orirentur amicitiae cognationum,

    id. Fin. 4, 7, 17:

    quodsi exquiratur usque ab stirpe auctoritas,

    Plaut. Trin. 1, 2, 180:

    populum a stirpe repetere,

    Cic. Rep. 3, 12, 21 Mos.:

    repetam stirpem juris a naturā,

    id. Leg. 1, 6, 20:

    stirps ac semen malorum omnium,

    id. Cat. 1, 12, 30; cf.:

    ea pars, quae quasi stirps est hujus quaestionis,

    id. Fin. 4, 2, 5:

    non ingenerantur hominibus mores tam a stirpe generis ac seminis, quam, etc.,

    original nature, id. Agr. 2, 35, 95; cf.:

    exoletā stirpe gentis,

    Liv. 37, 8, 4.—So esp. in phrase ab stirpe, utterly:

    Karthago ab stirpe interiit,

    Sall. C. 10, 1:

    gens ab stirpe exstincta est,

    Liv. 9, 34, 19:

    omne genus ab stirpe sublatum esse,

    id. 34, 2, 3; cf.:

    omnis intra annum cum stirpe exstinctos,

    id. 9, 29, 10:

    velut ab stirpibus renata urbs,

    id. 6, 1, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > stirps

  • 5 kinderlos

    kinderlos, liberis orbus od. orbatus, auch bl. orbus (wenn man sie verloren hat). – liberis carens. liberos non habens. qui est sine liberis (der keine Kinder gezeugt hat). – nullam stirpem liberorum od. liberûm habens. cui stirps deest (der keine Kinder als Stammhalter hat). – sterilis (unfruchtbar, z.B. Ehe, coniugium). – k. sein, liberis carere. liberos non habere. sine liberis esse (keine Kinder haben); liberis orbum esse (keine Kinder mehr haben); nullam liberorum stirpem habere. stirps alci deest (keine Kinder als Stammhalter haben); liberos non relinquere. sine liberis mori od. decedere (keine Kinder hinterlassen, kinderlos sterben): k. werden, liberis orbari od. orbum fieri: jmd. k. machen, alqm liberis orbum facere: in k. Ehe sterben, in matrimonio sine liberis decedere.

    deutsch-lateinisches > kinderlos

  • 6 Nachkomme

    Nachkomme, filius. filia (Sohn, Tochter). – progenies. stirps (Sprößling, Stamm). – unus e posteris (einer der später Geborenen vom Urenkel an). – die Nachkommen (Nachkommenschaft, Deszendenz), progenies, stirps, beide auch mit dem Zus. liberorum (Sprößlinge, Stamm, in bezug auf die Fortpflanzung). – liberi (Kinder). – posteri (die später Geborenen vom Urenkel an; od. auch = Nachwelt übh.). – posteritas (die Nachwelt übh.). – männliche N., stirps virilis; virilis sexus stirps: N. hinterlassen, stirpem oder liberos relin. quere; ex se natos (sc. filios) relinquere: keine männlichen N. hinterlassen, virilem sexum non relinquere: keine N. haben, nullam stirpem liberorum habere: sich N. (Kinder) wünschen, s. Kind: für N. sorgen, liberis operam dare; non pati genus suum interire: ich habe Aussicht auf N., spes liberorum inchoata est.

    deutsch-lateinisches > Nachkomme

  • 7 demergo

    dēmergo, ĕre, mersi, mersum - tr. - enfoncer, enfouir, plonger, couler (un bateau).    - colla demergere humeris, Stat. Th. 6, 850: cacher son cou dans ses épaules.    - in palude demersus, Cic. Fin. 2, 105: plongé dans un marécage. --- cf. Ac. 1, 44.    - animus quasi demersus in terram, Cic. CM 77: l'âme pour ainsi dire enfoncée dans la terre.    - demergere navem, Plin. 32, 15: couler à fond un navire. --- cf. Liv. 33, 41, 7.    - demergere stirpem, Col. 3, 18, 2: planter.    - demergere surculos, Pall. Febr. 17, 3: enter des greffes.    - fig. demersae leges alicujus opibus, Cic. Off. 2, 24: les lois écrasées sous la puissance de qqn.    - aere alieno demersus, Liv. 2, 29, 8: écrasé sous le poids des dettes.    - intr. [décad.] sol demergit, Min. Fel. 34, 11: le soleil se couche [se plonge dans la mer].
    * * *
    dēmergo, ĕre, mersi, mersum - tr. - enfoncer, enfouir, plonger, couler (un bateau).    - colla demergere humeris, Stat. Th. 6, 850: cacher son cou dans ses épaules.    - in palude demersus, Cic. Fin. 2, 105: plongé dans un marécage. --- cf. Ac. 1, 44.    - animus quasi demersus in terram, Cic. CM 77: l'âme pour ainsi dire enfoncée dans la terre.    - demergere navem, Plin. 32, 15: couler à fond un navire. --- cf. Liv. 33, 41, 7.    - demergere stirpem, Col. 3, 18, 2: planter.    - demergere surculos, Pall. Febr. 17, 3: enter des greffes.    - fig. demersae leges alicujus opibus, Cic. Off. 2, 24: les lois écrasées sous la puissance de qqn.    - aere alieno demersus, Liv. 2, 29, 8: écrasé sous le poids des dettes.    - intr. [décad.] sol demergit, Min. Fel. 34, 11: le soleil se couche [se plonge dans la mer].
    * * *
        Demergo, demergis, demersi, demersum, demergere. Plin. Mettre à fond, Plonger en l'eaue.
    \
        Demergit caput cornix per littora. Cic. Plonge.
    \
        Demergere semen. Colum. Enterrer.

    Dictionarium latinogallicum > demergo

  • 8 insero

    1.
    in-sĕro, sēvi, sĭtum, 3, v. a. [in-, 1. sero], to sow or plant in; to ingraft (class.).
    I.
    Lit.:

    frumentum,

    Col. 5, 7, 3:

    pirum bonam in pirum silvaticam,

    to ingraft, graft, Varr. R. R. 1, 40, 5:

    vitem,

    Col. Arb. 8, 2:

    fissā modo cortice virgam Inserit,

    Ov. M. 14, 631; Hor. Epod. 2, 12:

    inseritur et nucis arbutus horrida fetu,

    Verg. G. 2, 69 Forbig. ad loc.; so,

    cum Vergilius insitam nucibus arbutum dicat,

    Plin. 15, 15, 17, § 57. —
    II.
    Trop., to implant:

    num qua tibi vitiorum inseverit olim Natura,

    Hor. S. 1, 3, 35:

    remedia herbis invisis,

    Plin. 22, 6, 7, § 15:

    animos corporibus,

    to unite, Cic. Univ. 12, 38.—Hence, insĭtus, a, um, P.a., ingrafted, grafted.
    A.
    Lit.:

    arbor,

    Col. Arb. 20, 2:

    mala,

    Verg. G. 2, 33.—
    2.
    Transf., of animals:

    discordantem utero suo generis alieni stirpem insitam recipere,

    a hybrid, Col. 6, 36, 2.— Subst.: insĭtum, i, n., a graft, scion, Col. 5, 11, 8.—
    III.
    Trop., implanted by nature, inborn, innate, natural:

    O generosam stirpem et tamquam in unam arborem plura genera, sic in istam domum multorum insitam atque illigatam sapientiam,

    Cic. Brut. 58, 213: reliqua est ea causa, quae non jam recepta, sed innata;

    neque delata ad me, sed in animo sensuque meo penitus affixa atque insita est,

    id. Verr. 2, 5, 53, § 139:

    Deorum cognitiones,

    id. N. D. 1, 17, 44:

    tam penitus insita opinio,

    id. Clu. 1, 4:

    notio quasi naturalis atque insita in animis nostris,

    id. Fin. 1, 9, 31:

    menti cognitionis amor,

    id. ib. 4, 7, 18:

    hoc naturā est insitum, ut,

    id. Sull. 30, 83:

    feritas,

    Liv. 34, 20, 2.— In gen., taken in, incorporated, admitted, adopted:

    ex deserto Gavii horreo in Calatinos Atilios insitus,

    Cic. Sest. 33, 72:

    insitus et adoptivus,

    Tac. A. 13, 14.
    2.
    in-sĕro, sĕrŭi, sertum, 3, v. a. [in-, 2. sero], to put, bring, or introduce into, to insert (class.); constr. with in and acc., or with dat.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    collum in laqueum,

    Cic. Verr. 2, 4, 17, § 37; id. de Or. 2, 39, 162:

    oculos in pectora,

    Ov. M. 2, 94:

    caput in tentoria,

    Liv. 8, 36, 6:

    gemmas aureis soleis,

    Curt. 9, 1, 29:

    falces longuriis,

    Caes. B. G. 3, 14:

    subtegmen radiis,

    Ov. M. 6, 56:

    in avium nidis aliquid,

    Plin. 24, 19, 113, § 174.—
    B.
    In partic., to ingraft: quidquid inserueris, vimine diligenter ligato, Col. Arb. 8, 2:

    surculus insertus,

    id. ib. 3.—
    II.
    Trop., to bring into, introduce, to mix or mingle with:

    amputanda plura sunt illi aetati, quam inserenda,

    Cic. Cael. 31, 76:

    jus est, quod non opinio genuit, sed quaedam innata vis inseruit,

    id. Inv. 2, 53, 161:

    historiae jocos,

    Ov. Tr. 2, 444:

    querelas,

    Tac. H. 1, 23:

    adeo minimis etiam rebus prava religio inserit Deos,

    Liv. 27, 23, 2:

    contiones directas operi suo,

    Just. 38, 3:

    tantae rerum magnitudini hoc inserere,

    Vell. 2, 107, 1:

    haec libello,

    Suet. Dom. 18: manus, to set one ' s hands to, Luc. 8, 552:

    liberos sceleri,

    to draw into, involve in crime, Sen. Thyest. 322:

    nomina alienae gentis Aeacidis,

    Ov. M. 13, 33; cf.:

    ignobilitatem suam magnis nominibus,

    Tac. A. 6, 2: se, to mingle with, join, engage in:

    inserentibus se centurionibus,

    id. H. 2, 19:

    se turbae,

    Ov. A. A. 1, 605:

    se bellis civilibus,

    id. M. 3, 117: civium numero, to reckon or enroll among, Suet. Aug. 42:

    Liviorum familiae,

    id. Tib. 3:

    stellis et concilio Jovis,

    Hor. C. 3, 25, 6:

    aliquem vitae,

    i. e. to preserve alive, Stat. S. 5, 5, 72: nomen famae, to attach to fame, i. e. to render celebrated, Tac. Or. 10.

    Lewis & Short latin dictionary > insero

  • 9 amplector

    am-plector, plexus sum, plectī depon.
    1) обвивать, обнимать, обхватывать (aliquem Pl, Ter etc.; aliquid manibus L etc.; a. atque osculari C)
    serpens arboris amplectens stirpem Lcr — змея, обвившаяся вокруг древесного ствола
    2) содержать, заключать, включать, охватывать ( omnes res per scripturam C)
    quorum tellus amplectitur ossa Lcr — те, чьи кости объемлет (хранит) земля (т. е. мертвецы)
    quod virtutis nomine amplectimur C — то, что мы включаем в понятие (т. е. понимаем под словом) «добродетель»
    3) охватывать (с флангов), брать в кольцо ( hostium aciem L); окружать, опоясывать, окутывать
    4) захватывать, завладевать ( Graeciam omnem L)
    5) охватывать мысленно, размышлять, обдумывать ( aliquid consilio C)
    6) излагать, перечислять (communiter L; breviter PJ)
    7) (тж. a. amore C) любить, относиться с любовью, лелеять, ценить ( aliquem amicissime C)
    8) отдаваться, привязываться, посвящать себя
    illud quod amplexus sum C — то, чему я посвятил себя
    amicitiam alicujus a. T — не порывать дружбы с кем-л.
    9) одобрять, принимать, соглашаться
    hunc amplectuntur amatores istius nominis modum Q — почитатели этого имени (Лисия) принимают его как образец (аттического) стиля

    Латинско-русский словарь > amplector

  • 10 artio

    īvī, ītum, īre
    вбивать, вколачивать ( surculum inter librum et stirpem Cato)

    Латинско-русский словарь > artio

  • 11 demergo

    dē-mergo, mersī, mersum, ere
    1)
    а) погружать, опускать ( candens ferrum in gelidum imbrem Lcr)
    in corde cerebrove demersus mens C — душевная жизнь, тесно связанная с сердцем и мозгом
    б) потопить, пустить ко дну (naves L, QC; navigia PM; triremem hostium bAl)
    6) удручать, угнетать ( aliquem L)
    8) поздн. заходить, садиться ( sol demergit MF)

    Латинско-русский словарь > demergo

  • 12 stirps

    stirpis f. (редко арх. и V m.)
    a (или cum) stirpe Sl, L, V etc. — совершенно, полностью, целиком
    3) побег, ветвь, сук ( rami stirpesque Lcr)
    4) дерево или куст (stirpes et herbae C, T); молодое деревцо, саженец V, Col; растение ( вообще) ( stirpium naturas persequi C)
    6) род, происхождение (incerta L; homo Italicae stirpis L)
    7) предок, родоначальник (familiam a stirpe ad hanc aetatem enumerare Nep)
    8) семья, поколение, род (exstincta in Alexandro s. Just)
    9) потомство ( stirpem ex se relinquere L); отпрыск, потомок
    s. Achillēa VNeoptolĕmus
    10) первоначало, источник, основание (virtutis C; juris C)
    11) первичные свойства, исконный характер ( gentis L)

    Латинско-русский словарь > stirps

  • 13 amplector

    am-plector, plexus sum, plectī (amb u. plecto, πλέκω), I) eig., sich um etw. od jmd. flechten, schlingen; dah. A) mit den Armen od. Händen etw. od. jmd. umschlingen, umfassen, umfangen, umfaßt od. umschlungen halten, a) übh.: genua, Plaut.: aram, Tac.: saxa manibus, Liv.: manum alcis, Plin. ep.: dextram, Verg.: non possunt amplexae adire, einander anfassend, Hand in Hand, Vitr.: amplexus teneo alqd, eig., postes, Verg. Aen. 2, 490, u. bildl., imperium, Liv. 3, 52, 6. – b) insbes., jmd. freundlich od. liebend umarmen, Komik., Ov. u.a. (b. Cic. de rep. 6, 14 jetzt complexus). – B) wie mit Armen od. Händen umschlingen, umschließen, umgeben, compedes amplectuntur crura, Plaut.: arboris stirpem (v. einer Schlange), Lucr.: tellurem alis (v. der Nacht), umhüllen, Verg.: ansas circum acantho, einfassen, Verg.: hostium aciem, umzingeln, umringen, Liv.: scherzh., crura amplectitote fustibus, Plaut. – u. Örtl., locum exedrā et porticibus, Plin. ep.: locum munimento, Liv. – v. Feuer, ergreifen, ignis proxima quaeque et deinceps continua amplexus totis se passim dissipavit castris, Liv. – II) übtr.: A) im allg., etw. wie mit Armen umfassen od. mit Händen festhalten, d.i. etw. ergreifen, annehmen, willkommen-, gutheißen, benutzen, ampl. perverse prima viai, gleich anfänglich verkehrt die Straße nehmen, d.i. die Elemente falsch fassen, Lucr.: alqm tamquam obsidem consulatus mei, Cic.: libenter talem animum, Cic.: victoriam pro sua, Liv.: occasiones obligandi me avidissime, Plin. ep.: mortis poenam removere (verwerfen), ceterorum suppliciorum omnes acerbitates amplecti (gutheißen), Cic.: m. dopp. Akk., hunc (Lysiam) amplectuntur amatores huius nominis modum (als Muster, Kanon, Ideal), Quint. 12, 10, 21. – B) insbes.: 1) jmd. mit Liebe umfassen, lieben, hochhalten, ins Herz schließen, mit ihm zärtlich od. schön tun, alqm amore, alqm amicissime, Cic.: Octaviam, Tac.: dah. hoc se amplectitur uno, darauf tut er sich etwas zugute, Hor. sat. 1, 2, 53. – 2) etw. mit Liebe umfassen, etw. mit Vorliebe festhalten, d.i. etw. hochhalten, auf etw. viel od. großen Wert legen, -viel halten, sich einer Sache annehmen, etw. hegen und pflegen, etw. anerkennen, tanto amore suas possessiones, Cic.: rem publicam nimium, Cic.: artem, Cic.: ius civile vehementissime, Cic.: nobilitatem et dignitates hominum, Cic.: illud quod amplexi sumus, den Beruf, den wir mit Vorliebe gewählt haben, Cic. – 3) mit dem Geiste umfassen u. festhalten, durchdenken, erwägen, si iudex non omnia amplectetur consilio, Cic.: cogitationem toto pectore, Cic. – 4) etw. umfassen, mit unter etw. aufnehmen, -begreifen, mit in etw. einschließen, quod idem (honestum) interdum virtutis nomine amplectimur, Cic.: qui (Caesar) ceterorum suppliciorum omnes acerbitates amplectitur (sc. sententiā suā), Cic. – dah. übtr. v. Dingen, umfassen = in sich fassen, -begreifen, enthalten, illae (tabulae) perpetuae existimationis fidem et religionem amplectuntur, Cic.: cum (grammatice) prope omnium maximarum artium scientiam amplexa sit, Quint. – 5) in der Darstellung umfassen, d.i. a) ausführen, abhandeln, besprechen, argumentum pluribus verbis, Cic.: omnes res per scripturam, Cic.: non ego cuncta meis amplecti versibus opto, zwar nicht alles begehr ich mit meinem Gesang zu umfassen, Verg. – b) zusammenfassen, summarisch behandeln, omnes oratores, qui ubique sunt aut fuerunt, Cic.: omnia communiter, Liv.: omnia genera breviter, Plin. ep. – / Archaist. amploctor, Liv. Andr. fr. b. Diom. 384, 9 (vgl. Prisc. 1, 32). – Aktive Form amplecto, vorklass., wov. Imperat. amplectitote, Plaut. rud. 816: arch. amplocto, Cassiod. (VII) 149, 17. – u. Part. Perf. Pass. b. Plaut. mil. 507. Petron. b. Prisc. 8, 16. – u. parag. Infin. amplectier, Lucil. fr. inc. 173 (b. Prisc. 8, 16). Lucr. 5, 728.

    lateinisch-deutsches > amplector

  • 14 circumligo

    circum-ligo, āvī, ātum, āre, I) alqd alci rei, etw. um etw. umbinden, natam mediae hastae, Verg. Aen. 11, 555: spongias hydropicis, Plin. 31, 128: clavum his, Vulg. iudic. 16, 13: corona tua circumligata sit tibi, Vulg. Ezech. 24, 17. – II) alqd alqā re, etw. mit etw. umbinden, umschlingen, umgeben, stirpem salice, Cato: ferrum stuppā, Liv.: fasciis ventrem strictissime, Gell.: circumligatum esse angui (v. einer Pers.), Cic. de div. 2, 66. – übtr., globum undis, umspülen, Sil. 14, 347: alqm umbrā, umschatten, Stat. Theb. 8, 677.

    lateinisch-deutsches > circumligo

  • 15 conquiesco

    con-quiēsco, quiēvī, quiētum, ere, der Ruhe pflegen, -sich hingeben, I) im engern Sinne, körperlich sich ruhig verhalten, Ruhe halten, der Ruhe pflegen (Ggstz. aliquid agere, Cic. de fin. 5, 55, od. neque labori se neque exercitationi neque negotiis credere, Cels. 1, 2), videmus, ut conquiescere ne infantes quidem possint, Cic.: oportet conquiescere, cubare molliter (weich liegen), Cels.: qui non concoxit, ex toto conquiescere debet, Cels. – So nun α) liegend, ruhig liegen, necessarium autem est, donec cicatrix sit, conquiescere; nam ambulatio etc., Cels.: alvus fluens conquiescere hominem in cubili non patitur, Cels.: u. so c. in lecto, Cels. – bes. schlafend Ruhe halten, der Ruhe pflegen (Ggstz. vigilare), meridie, Caes.: post cibum, Cels.: post cibum meridianum paulisper, Suet.: per hiemem totis noctibus, Cels.: interdiu vigilare, noctu conquiescere, Cels.: cum conquiescit aliquis aut iacet, schläft oder (nur) ruhig liegt, Cels.: sprichw., de hac re in oculum utrum vis conquiescito, schlafe (sei) ganz unbesorgt, Plaut. Pseud. 123. – β) (als milit. t. t.) vom Marsche rasten, Rasttag halten, haec (impedimenta) conquiescere ante iter confectum vetuit, Caes. – od. übh. von Strapazen ausruhen, ibi sub armis proximā nocte conquiescit, Caes.: consul respirare et conquiescere paulisper militem iubet, Liv. – γ) v. lebl. Subjj., sich be ruhigen, sich legen, cum iam bene venae conquieverunt, Cels.: ubi bene sanguis conquievit, Cels.: fluctus, qui maximi ferebantur, conquiescere iussit, Lact.: plurimis dolor cito conquiescit, Cael. Aur. – II) im weitern Sinne: a) beim Vortrag mit der Stimme ausruhen, pausieren, Cic. de or. 3, 191. – b) Ruhe halten, ruhen, α) v. Pers.u. personif. Lebl. = nichts, bes. nichts Feindseliges unternehmen, sich ruhig verhalten, Ruhe-, Frieden halten, his aliisque increpando iuvenem instigat, nec conquiescere ipsa potest (v. d. Tullia), Liv.: non manes, non stirpem eius conquiescere viri (des Hannibal), Liv.: u. (v. lebl. Subjj.) quando illius postea sica illa conquievit? Cic. – u. non conqu., nicht ruhen, m. Ang. bis wann? durch donec (bis), zB. nec illam furiam pestemque conquiesse, donec ipsa manibus suis nefaria sibi arma adversus hospitem atque amicum induerit, Liv. 30, 13, 12. – β) v. lebl. Subjj., ruhen, sich legen = aufhören, unterbleiben, antequam sudor et calor domi conquierint, Cels.: ubi febris conquieverit, Cels.: imbre conquiescente, Liv. – ne umquam possit conquiescere fletus bonorum, Cic.: conquiescent litterae (Briefwechsel), nisi quid novi exstiterit, Cic.: conquiescit mercatorum navigatio, gerät ins Stocken, Cic.: his ipsis diebus, cum omnia bella iure gentium conquiescant, Cic. – c) von körperl. od. geistigen Anstrengungen, Störungen, Belästigungen zur Ruhe kommen, Ruhe-, Frieden finden, in Ruhe-, in Frieden bleiben, pergunt turbare usque ut ne quid possit conquiescere, Plaut.: ita postremo eiciuntur, ut ne ad saxa quidem mortui conquiescant, Cic.: nec nocte nec interdiu virum conquiescere pati, in Ruhe lassen, Liv. – u. (v. lebl. Subjj.) ubi et animus ex hoc forensi strepitu reficiatur et aures convicio fessae conquiescant, Cic.: postquam satiatus caede animus conquievit, Iustin. – m. Ang. in betreff wessen? durch de u. Abl., quia tu nisi perfectā re de me non conquiesti, Cic. ep. 1, 1, 1. – m. Ang. wovon? durch ab od. ex u. Abl., c. a continuis bellis et victoriis, Cic.: si Italia a delectu, urbs ab armis sine clade Milonis numquam esset conquietura, Cic.: nullum esse tempus, quo funestorum principum manes a posterorum exsecrationibus conquiescant, Plin. pan.: nam nos ex omnibus molestiis et laboribus uno illo loco (im Tuskulanum) conquiescimus, Cic. – u. non conqu., nicht zur Ruhe kommen, keine Ruhe finden, m. Ang. bis wann? durch quoad od. ante quam, graviorem multo Asiae, quam Antiochus fuerit, Eumenem esse; conquiescere socios vestros non posse, quoad regia Pergami sit, Liv. 42, 42, 6: profecto numquam conquiescam neque defatigabor ante, quam illorum ancipites vias rationesque et pro omnibus et contra omnia disputandi percepero, ich werde nicht ruhen und müde werden (weder ruhen noch rasten), bis ich usw., Cic. de or. 3, 145. – d) geistig zur Ruhe kommen, α) im Gemüte Ruhe gewinnen, Trost u. Ruhe finden, habebam quo confugerem, ubi conquiescerem, Cic. – m. Ang. worin? wobei? durch in u. Abl., in nostris studiis libentissime conquiescimus, Cic.: u. (v. persönl. Zuständen) ut aetas nostra iam ingravescens in amore atque in adulescentia tua conquiescat, Cic.: qui potest esse vita vitalis, ut ait Ennius, quae non in amici mutua benevolentia conquiescat, Cic. – β) mit seinen Wünschen zur Ruhe kommen = bei etw. sich befriedigt fühlen, sich begnügen, m. Ang. wobei? durch in u. Abl., aeque ambitio non patitur quemquam in ea mensura honorum conquiescere, quae quondam eius fuit impudens votum, Sen. de ben. 2, 27, 4. – / Synkop. Perf.-Formen, conquiesti, Cic. ep. 1, 1, 1: conquierint, Cels. 6, 6. no. 34: conquiesse, Afran. com. 341. Liv. 30, 13, 12.

    lateinisch-deutsches > conquiesco

  • 16 conservo

    cōn-servo, āvī, ātum, āre, bewahren, im Bestehen erhalten, a) konkr. Objj. vor dem Untergange bewahren = unversehrt erhalten (Ggstz. perdere), Passiv conservari (Ggstz. perire), α) leb. Wesen = am Leben erhalten od. lassen, retten, bes. oft = begnadigen (v. Sieger), cives suos, Cic.: omnes, Caes.: reliquias legionum, Vell.: Metropolitas diligentissime, Caes.: se, Cic.: se atque illam, Ter.: ii dies, quibus conservamur, Cic.: magister equitum Minucius subsidio Fabii conservatus, Val. Max. – m. Prädik.-Acc., omnes salvos, Cic.: homines miseros incolumes, Cic.: M'Curium sartum et tectum, ut aiunt, ab omnique incommodo, detrimento, molestia sincerum integrumque conserves, Cic. – β) lebl. Objj., vom Untergange, Verderben, vor dem Verfall usw. bewahren, erhalten, aufbewahren, instand erhalten, retten, umerus facilius conservatur, Cels.: c. vires, Cels.: c. res suas, Nep. – iis rebus (die Tempelschätze) tuendis conservandisque praeesse, Cic.: c. summā religione omnia simulacra arasque, Nep.: pecuniam (Ggstz. in ventre auferre, scherzh. doppelsinnig = verschlemmen), Cic.: arborem, Suet.: chirographum, Suet.: agrum Campanum, Cic.: rem publicam, Cic.: patriam, Cic. – rem familiarem diligentiā et parsimoniā, Cic.: urbem suis laboribus ac periculis, Cic. – m. Dat. rei (für), praedia c. successioni suae (Ggstz. abalienare), Scaevol. dig. 32, 1, 38. § 7. – m. Prädik.-Acc., rectam c. stirpem, Col. 4, 20, 1. – absol., conserva, quaere, parce; Ter. adelph. 813. – b) abstr. Objj. im Bestehen, in Geltung erhalten = aufrecht erhalten, beibehalten, beobachten, halten, α) übh. äußere od. innere Zustände (Ggstz. violare, conturbare, minuere u. dgl.), ordines (Reih u. Glied), Caes.: ordinem (Reihenfolge, Ordnung), Cic.: ordinem temporum, tempora (chronologische Ordnung), Cic.: rerum vicissitudines ordinesque, Cic.: neque ex portu neque ex decumis vectigal conservari (fortbezogen werden) potest, Cic. -libertatem et salutem populi Romani, Cic.: c. maiestatem populi Romani (Ggstz. minuere), Cic.: leges, Nep.: indutias, Nep.: alia hospitalia comiter, Liv.: ius augurum, Cic.: iusiurandum (Ggstz. violare), Cic.: religionem, Nep.: fidem, Nep.: fidem erga imperatorem suum, Caes.: patroni mortui voluntatem, Cic.: considerata iudicia mentis, Cic.: ne hoc quidem propositum, Cels. – m. Dat. pers. (wem?), privilegia athletis, Suet. Aug. 45, 3. – m. Prädik.-Acc., incorrupta mei conserva foedera lecti, Prop. 4 (5), 3, 69. – β) eine Gesinnung usw.: a se certo iudicio susceptam benevolentiam, Cic.: pristinum animum erga populum Rom., Liv.: pristinam suam erga alqm voluntatem, Cic.

    lateinisch-deutsches > conservo

  • 17 demergo

    dē-mergo, mersī, mersum, ere, herab- od. hinabsenken, herab-, hinabtauchen, versenken, im Passiv demergi auch = versinken, bei Ang. wohin? m. in u. Akk. od. (poet. u. nachaug.) m. bl. Dat.; im Passiv bei Ang. wo? m. in u. Abl., I) eig.: 1) im engern Sinne, in eine Flüssigkeit (in ein Gewässer), a) übh.: candens ferrum in gelidum propere imbrem, Lucr.: candens ferrum in aquam Plin.: lapsu equi in profundum demergi, Aur. Vict.: alia in caenum demersa eruebantur, Curt.: cum lapides in Tiberim demersi essent naufragio, ICt.: repugnantes vulnerare et cloacis (in die Kl.) dem., Suet.: dem. obscenam ponto puppim (Schiff), Ov.: udo (sc. solo) ungulas (v. Tieren), Col.: pullos mari, Suet.: demergi in aqua (Ggstz. emergere), Cic.: C. Marius in palude demersus, Cic.: u. (im Bilde) in profundo veritatem esse demersam, Cic.: u. veritatem demersam esse in alto quodam puteo od. in profundo quodam puteo, Lact. – ohne Ang. wohin? od. wo? se dem., Cic. fr.: equos innatantes (v. einem Fische), Plin.: cornix demersit caput et fluctum cervice recepit, Cic. poët.: equus, in quo vehebar, mecum unā demersus rursus apparuit, Cic.: C. Marius senile corpus paludibus occultasse demersum, Cic.: delphinûm modo demersis aequora rostris ima petunt (v. Schiffen), Verg.: quibus (venenis) mox a Claudio demersis infecta maria traduntur, Suet. – b) insbes.: α) ein Schiff versenken, in den Wellen begraben, navigia (v. Fischen durch ihre Menge), Plin.: demersā nave periit (beim Sturm), Auct. b. Alex.: ebenso parte Liburnicarum demersā, Suet.: regem multitudine eorum, qui ad proximas naves adnatabant, demerso navigio perisse, Auct. b. Alex.: u. prägn. eine Pers., inde profectum eum ad capita quae vocant Sari fluminis foeda tempestas adorta prope cum omni classe demersit, Liv. 33, 41, 7: vehementi circio bis paene demersus est, Suet. Claud. 17, 2. – als milit. t. t., im Kampf in den Grund bohren, vollst. triremem hostium perforare et dem., Auct. b. Alex. 25, 5: oft bl. dem., zB. tredecim capere naves, decem dem., Liv.: omnes fere naves aut dem. aut capere, Curt.: centum et quattuor naves hostium dem., Eutr. – β) (nach dem Glauben der Alten, daß die Sonne beim Untergange ins Meer sinkt) ins Meer hinabsinken lassen, v. Sonnengott, sex ubi sustulerit, totidem demerserit orbes (Scheiben), purpureum rapido qui vehit axe diem, Ov. fast. 3, 517 sq.: Titan... igniferi tantum demerserat orbis, quantum deesse solet lunae, Lucan. 3, 41 sq. – u. intr. dem., v. der Sonne = hinabsinken, untergehen, sol demergit et nascitur, Min. Fel. 34, 11.

    2) im weitern Sinne, übh. in eine Tiefe versenken, tief hinabstecken, a) übh.: origani manipulum in vasculum rubri aeris, Cael. Aur.: dapes avidam in alvum, hinabschlingen, Ov.: per iugulum sinistrum capulo tenus gladium totum alci, hinabstoßen, Apul.: plebs in fossas cloacasque exhauriendas demersa, hinabgesteckt, Liv.: dem. colla umeris, hinabstecken, verbergen, Stat. – b) als t. t. der Landwirtschaft, Schößlinge einsenken, setzen, stirpem, Col.: surculos, Pallad.: salicis ramum terrae (in die E.) utroque capite, Pallad.

    II) übtr., herabsenken, -drücken, Passiv demergi auch = sinken, est enim animus caelestis ex altissimo domicilio depressus et quasi demersus in terram, Cic.: quem paulo ante extulerat (fortuna), demergere (tief zu stürzen) adorta est, Nep.: patriam demersam extuli, Cic.: quamvis enim sint demersae (zu Boden gedrückt) leges alicuius opibus... emergunt tamen haec aliquando, Cic. – dem. alcis filiam in perpetuam virginitatem, zu best. J. verdammen, Iustin.: in mortem paene demersus, fast in des Todes Schlund versunken, Ps. Quint. decl.: concĭdit auguris Argivi domus ob lucrum demersa exitio, tief ins V. gesunken, Hor. – aere alieno demersum esse, tief in Sch. versunken sein, tief in Sch. stecken, Liv. 2, 29, 8; vgl. 6, 27, 6.

    lateinisch-deutsches > demergo

  • 18 detineo

    dē-tineo, tinuī, tentum, ēre (de u. teneo), jmd. od. etwas an einem Orte festhalten, in seinem Laufe od. Marsche durch etwas auf-, zurückhalten, am Weitergehen od. Vorrücken hindern, hinhalten, I) eig.: alqm pede apprehenso, Suet.: alqm apud villam hos dies sex ruri, Plaut.: novissimos proelio, im Marsche aufhalten, Caes.: quam acerrimo bello Hannibalem, Liv.: Romano bello in Italia detineri, Liv. – oft bl. alqm, Caes. u.a.; u. verb. detinere alqm et demorari, Lentul. in Cic. ep. – rates voce canorā (v. den Sirenen), Ov.: funera laudationibus aut pompā, Tac.: quod nostrae naves tempestatibus detinebantur, Caes. – II) übtr.: 1) übh. festhalten, dauernd fesseln, me gratā detinuit compede Myrtale, Hor. carm. 1, 33, 14. – 2) jmd. bei einem od. durch ein Geschäft usw. od. in einem Zustande fest-, aufhalten, so daß er nicht los kann, jmd. durch od. bei etw. in Beschlag nehmen, beschäftigen, jmdm. zu tun machen, a) im allg.: in alienis negotiis detineri, Cic.: det. alqm in admiratione sui, Suet.: in ea contumelia detenti, Tac. – detinet (fesselt an die Arbeit) intentas cantu fallitque laborem, Sen. (phil.) poët.: detineo animum studiis falloque dolores, Ov.: rei publicae tractatione et civilibus officiis se detinere, sich zu tun machen mit usw., Sen.: nos quoque, quas Pallas detinet, Ov.: nisi quid te detinet, wenn nicht etwas dich abhält, wenn du Zeit hast, Hor.: nisi cena prior potiorque puella Sabinum detinet, abhält, Hor. – dah. alqm de od. ab alqa re, jmd. von einer Tätigkeit abziehen, abhalten, an etw. hindern, alqm de negotio suo, Plaut.: ab incepto, Sall.: ab circumspectu aliarum rerum, Liv. – b) insbes., jmds. Sinne od. Geist angenehm beschäftigen, fesseln, anziehen, si (meritoria artificia) praeparant ingenium, non detinent, Sen.: saepe (poëmata mea) oculos etiam detinuere tuos, Ov. – u. c) (poet.) eine Zeit in Beschlag nehmen, mit einer Beschäftigung ganz ausfüllen, euntem multa loquendo detinuit sermone diem, Ov.: detinui tempus curasque fefelli, Ov. – 3) detinere se, sich hinhalten = sein Leben fristen, se miserandis alimentis nonum ad diem, Tac. ann. 6, 23. – 4) inne behalten, a) übh. inne behalten, -haben, locum, Plin.: detinentibus terras nivibus, Plin. – b) etw. in Besitz behalten, totum orientem, Capit.: curulem (sellam), Plin. pan. – c) ein Besitztum zurückhalten, vorenthalten, quod immensam pecuniam longā senectā detineret, Tac.: Hiberiae regnum senectā patris detineri, Tac.: tantum pecuniarum detinent (halten dem Verkehre vor) vini apothecae, so viel Geld steckt in den Weinkellern, Plin. – 5) beibehalten, belassen, septenis et novenis annis in provinciis bonos praesides, Capit.: copias secum ad secundos casus, Suet.: minus triennio in ea legatione detentus, Tac.: detentus rebus gerendis Suetonius, Tac. – v. lebl. Subjj., in einem Zustande fort und fort halten, elephantorum magnitudo multitudoque animos militum detinebat in timore, Auct. b. Afr. 72, 3. – 6) als Inhalt enthalten, eo libro, qui Cleopatranam eam stirpem Victoriamque nunc detinet, Treb. Poll. Claud. 1, 1.

    lateinisch-deutsches > detineo

  • 19 devolvo

    dē-volvo, volvī, volūtum, ere, herab-, ab-, fortwälzen, -rollen, I) eig.: A) von einer Höhe herab: saxa praecipitata muro in musculum, Caes.: cupas de muro in musculum, Caes.: clipeos e muris, Curt.: corpora in humum, Ov. – Passiv devolvi medial, herabrollen, rollend herabfallen, -stürzen, v. Menschen, lectulo, Sen.: scalis, Scrib. u. Curt.: ex praecipiti, Curt.: v. Tieren, cum oneribus, Liv.: v. Gewässern, veluti monte praecipiti devolutus torrens, Liv.: Tigris per L stadia silvestribus ripis praeceps inter saxa devolvitur, Curt.: v. andern Ggstdn., devolutus ex igni panis, Catull.: devolutis tonitribus (unter herabrollendem Donner) di sunt locuti more translaticio, Phaedr.: pondere eo devolvitur aut omentum aut etiam intestinum, Cels.: iterum (intestinum) cum quodam quasi murmure devolvitur, Cels. – B) (poet.) von einem Ggstde. fort-, abrollen, pensa fusis, abspinnen, Verg.; vgl. gravidos penso fusos, Ps. Verg. Ciris. – agmen moenibus, eilig herabführen, Lucan. – II) übtr., a) übh.: per audaces nova dithyrambos verba (das Bild vom Strome hergenommen), dahinrollen-, dahinströmen lassen, Hor. carm. 4, 2, 11: inde sermo devolutus est ad monasteriorum greges, Augustin. conf. 8, 6. – b) Passiv devolvi medial = wohin herabsinken, eo devolvi rem, ut etc., Liv.: retro ad stirpem, zurücksinken in seinen Ursprung, Liv.: ad spem inanem pacis, Cic.: ad otium et inertiam, Col.: in ultima flagitia, Augustin.

    lateinisch-deutsches > devolvo

  • 20 exquiro

    ex-quīro (archaist. exquaero), quīsīvī, quīsītum, ere, I) aussuchen, 1) aufsuchen, ausforschen, ausfindig machen, ausspähen, a) eig.: stirpem, Pacuv. fr.: antiquam matrem, Verg.: vestras terras, Verg.: iter per alqm, rekognoszieren lassen, Caes. – b) übtr.: α) übh. aufsuchen, erforschen, ermitteln, aussinnen, veritatem, verum, Cic.: consilia (Maßregeln), Cic.: vix pueris dignas ambages, Liv. – m. folg. indir. Fragesatz, et secum et cum aliis quid in eo peccatum sit exquirunt, Cic.: quid in omni genere vitae optimum et verissimum sit exquirere, Cic. – β) durch Fragen ermitteln = αα) übh. abfragen, nach od. über etw. fragen, sich erkundigen, exquire quidvis, du kannst mich nach allem fragen, Plaut.: quid id exquaeris? Plaut.: exqu. palam pretia, Cic.: alcis sententiam, Sall.: sententias, Caes.: a te nihil certi exquiro, Cic.: ab alqo imperatoria consilia (Pläne), Liv.: pretia ab alqo, Liv.: ex alqo causas alcis rei, Cic.: u. exqu. m. folg. indir. Fragesatz, quo illanc dedisset, exquisisse oportuit, Plaut.: quid iis de quoque officii genere placeat exquirere, Cic.: salutavi et valuissetne usque exquisivi semel, Plaut.: identidem exquirens, an iam de se tumultus foris esset, Suet. – Partiz. subst., exquīsīta (n. pl.), Erkundigungen, Cic. de or. 1, 250. – ββ) peinlich fragen, quolibet cruciatu per me exquire, Ter. Hec. 773: vel fidiculis de Caesonia sua, cur etc., Suet. Cal. 33. – 2) aussuchen = auswählen, exquire ex illis multis (sc. amicis) unum, qui certus siet, Plaut. Pseud. 392 (doch viell. unecht): exqu. iis singulares honores, Cic.: verba ad (nach) sonum, Cic. – II) durchsuchen, a) eig.: vescendi causā terrā marique omnia, Sall. Cat. 13, 3. – b) übtr., untersuchen, prüfen, eorum tabulas, Cic. Verr. 4, 137: facta alcis ad (nach) antiquae religionis rationem (Maßstab), Cic. Verr. 4, 10. – III) erbitten, erflehen, dringend verlangen, alcis consilium (Rat), Cic.: pacem per aras, Verg.: sed haec non nimis exquiro a Graecis, in solchen Dingen mache ich an G. keine zu großen Ansprüche, Cic. – / Über die handschr. beglaubigte Form exquaero bei Plautus s. Ritschl opusc. IV, 140 u. Brix Plaut. capt. 290.

    lateinisch-deutsches > exquiro

См. также в других словарях:

  • per stirpem — By representation. See per stirpes …   Ballentine's law dictionary

  • ARAUSIO — Urbs, Episcopatus et Principatus Galliae, in Provincia a Rhodano milliari, et Avenione 3. circiter milliaribus distat. Varia a Veteribus nomina sortita est, Arausio Cavarum, vel secundanorum, Arausica Civitas, et Arausionensis urbs, quô nomine a… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • CAPETINGI — in Regno Galliae Carolovingis successetunt, tertiam Regum stirpem, quae hodieque feliciter perdurat, constituentes. Orti sunt ex posteris Wirttekindi Saxonum Ducis, e quibus Hugo Magnus et Hugo Capetus, cum Comitatum Parisiensem obtinuissent… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • MATRICULA — vox nota Iureconsultis, catalogus, descriptio, index; Ματρίκιον καὶ ἀρχέτυπον τῆς Νουμιδίας, in Cod. Canon. Eccl. African. can. 86. Apud Scriptores Ecclesiaslicos duplex fuit Matricula; Clericorum: in quam Clerici Ecclesiarum referebantur, qui eô …   Hofmann J. Lexicon universale

  • MONTMORANTIA Familia — ulgo Montmorency, inter Gallicas nulli secunda, quam Andreas du Chesne insigni opere excoluit, ab Eberhardo, Hugonis Capeti parastate (ut ad fabulosas traditiones non accedamus) deducitur. Et quidem, primis tempribus, iuxta stirpem enati sunt… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • race — Race, f. penac. Est fait du genitif du Latin Radix par syncope de la syllabe du milieu, et signifie extraction. Ainsi dit on homme, cheval, chien, et autre animal de bonne ou mauvaise race, Laudatae aut Illaudatae propaginis, Et la race des… …   Thresor de la langue françoyse

  • Страшкевич, Кондратий Федорович — филолог, доцент по кафедре древнеклассической словесности в университете св. Владимира, родился в 1816 г. в Волынской губернии, где отец его служил мелким чиновником. Среднее образование получил в Житомирской гимназии и уже там обнаружил… …   Большая биографическая энциклопедия

  • CLE 6 — Situation im heutigen Eingangsbereich Sarkophag des L. Cornelius Scipio Barbatus (A) in den Vatikanischen …   Deutsch Wikipedia

  • CLE 7 — Situation im heutigen Eingangsbereich Sarkophag des L. Cornelius Scipio Barbatus (A) in den Vatikanischen …   Deutsch Wikipedia

  • Grab der Scipionen — Der Eingangsbereich heute …   Deutsch Wikipedia

  • Kapetinger — Die Fleur de Lys dienten ab dem frühen 13. Jahrhundert bis 1830 als Wappen der königlichen Familie und damit als Wappen Frankreichs. Die Kapetinger (französisch Capétiens), in moderner Umschreibung auch einfach Haus Capet genannt, sind ein… …   Deutsch Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»