Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

sponsālĭa

  • 1 sponsalia

    sponsālĭa, ĭum (ĭorum), n. [sponsus] [st2]1 [-] fiançailles. [st2]2 [-] repas de noces, fête de fiançailles. [st2]3 [-] C. Just. cadeaux de noces.    - dies sponsaliorum, Suet. Aug. 53: jour des fiançailles.
    * * *
    sponsālĭa, ĭum (ĭorum), n. [sponsus] [st2]1 [-] fiançailles. [st2]2 [-] repas de noces, fête de fiançailles. [st2]3 [-] C. Just. cadeaux de noces.    - dies sponsaliorum, Suet. Aug. 53: jour des fiançailles.
    * * *
        Sponsalia, sponsaliorum, neutro genere, plurali numero. Vlpianus. L'accord et convenance matrimoniale, Fianceailles.

    Dictionarium latinogallicum > sponsalia

  • 2 sponsalia

    sponsalia sponsalia, ium n обручение

    Латинско-русский словарь > sponsalia

  • 3 sponsalia

    sponsalia sponsalia, ium n помолвка

    Латинско-русский словарь > sponsalia

  • 4 spōnsālia

        spōnsālia ium, n    [ plur n. adj. from sponsus], a betrothal, espousal, wedding: factis sponsalibus: parare, Iu.: sponsalia Crassipedi praebui, a wedding-feast.

    Latin-English dictionary > spōnsālia

  • 5 sponsalia

    spōnsālia, ium и ōrum n. [ spondeo ]
    1) обручение, помолвка C, L, Sen, Su, Dig

    Латинско-русский словарь > sponsalia

  • 6 sponsalia

    sponsālis, e, adj. [3. sponsus].
    I.
    Of or belonging to betrothal or espousal, spousal, sponsal (class.):

    quo die sponsum erat, sponsalis,

    Varr. L. L. 6, § 70 Müll.:

    tabulae,

    Hier. Ep. 54, 15: largitas, Cod. Th. 3, 16, 2. —
    II.
    Substt.
    A.
    sponsālĭa, ĭum ( gen. sponsaliorum, Sen. Ben. 1, 9, 4; Suet. Aug. 53), n.
    1.
    A betrothal, espousal:

    sponsalia dicta sunt a spondendo. Nam moris fuit veteribus stipulari et spondere sibi uxores futuras,

    Dig. 23, 1, 2; where v. the whole section: De sponsalibus; and cf. Sulp. ap. Gell. 4, 4, 2:

    qui (homines missi) Romam venerant factis sponsalibus,

    Cic. Att. 6, 6, 1; Liv. 38, 57; Ov. H. 19 (20), 29:

    parare,

    Juv. 6, 25:

    decentissimum sponsaliorum genus,

    Sen. Ben. 1, 9, 4:

    dies sponsaliorum,

    Suet. Aug. 53; Plin. 9, 35, 58, § 117. —
    * 2.
    A betrothal feast:

    A. d. VIII. Id. Apr. sponsalia Crassipedi praebui,

    Cic. Q. Fr. 2, 6, 1.—
    3.
    A betrothal gift (post-class.), Cod. Just. 5, 3, 3; 5, 71, 8.—
    * B.
    spon-sāle, is, n., a bridal bed, Tert. adv. Val. 31.

    Lewis & Short latin dictionary > sponsalia

  • 7 sponsalia

    Универсальный англо-русский словарь > sponsalia

  • 8 sponsalia

    1) помолвка, сговор, обручение (сидины) (tit. D. 23, 1. 1. 1 cit.). 2) подарки, которые сговоренные подносят друг другу (1. 3 C. 5, 3. 1. 8 C. 5, 71).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > sponsalia

  • 9 sponsalis

    spōnsālis, e (sponsus), zum Eheverlöbnis-, zur Verlobung gehörig, Verlobungs- I) adi.: dies, Varro LL.: tabulae, Hieron. – II) subst.: 1) spōnsālis, is, m., das Brautgemach, Tert. adv. Valent. 31. – 2) spōnsālia, ûm od. ōrum, n., a) das Verlöbnis, die Verlobung, sponsalia saepe nubentis, Sen.: cena sponsalium, Plin.: dies sponsaliorum, Suet.: decentissimum sponsaliorum genus est adulterium, Sen.: sponsalia facere (schließen), Cic.: sponsalia rite facere, Liv.: sponsalia facere dictatis verbis, Ov.: surgam ad sponsalia, quod promisi, Sen. – b) der Verlöbnisschmaus, sponsalia Crassipedi praebui, Cic. ad Q. fr. 2, 5, 2 (2, 6, 1). – c) die Verlobungsgeschenke, Cod. Iust. 5, 3, 3 u.a.

    lateinisch-deutsches > sponsalis

  • 10 sponsalis

    spōnsālis, e (sponsus), zum Eheverlöbnis-, zur Verlobung gehörig, Verlobungs- I) adi.: dies, Varro LL.: tabulae, Hieron. – II) subst.: 1) spōnsālis, is, m., das Brautgemach, Tert. adv. Valent. 31. – 2) spōnsālia, ûm od. ōrum, n., a) das Verlöbnis, die Verlobung, sponsalia saepe nubentis, Sen.: cena sponsalium, Plin.: dies sponsaliorum, Suet.: decentissimum sponsaliorum genus est adulterium, Sen.: sponsalia facere (schließen), Cic.: sponsalia rite facere, Liv.: sponsalia facere dictatis verbis, Ov.: surgam ad sponsalia, quod promisi, Sen. – b) der Verlöbnisschmaus, sponsalia Crassipedi praebui, Cic. ad Q. fr. 2, 5, 2 (2, 6, 1). – c) die Verlobungsgeschenke, Cod. Iust. 5, 3, 3 u.a.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > sponsalis

  • 11 Verlobung, Verlobungsfest

    Verlobung, Verlobungsfest, sponsalia, ium,n. pl. – Verlobung feiern, sponsalia (rite) facere. Verlobungsring, pronubus anulus (Spät.). – Verlobungsschmaus, cena sponsalium. – jmdm. den V. geben, alci [2503] sponsalia praebere. Verlobungstag, dies sponsaliorum. Verlobungszeit, tempus sponsum (sponsam) habendi.

    deutsch-lateinisches > Verlobung, Verlobungsfest

  • 12 sponsale

    sponsālis, e, adj. [3. sponsus].
    I.
    Of or belonging to betrothal or espousal, spousal, sponsal (class.):

    quo die sponsum erat, sponsalis,

    Varr. L. L. 6, § 70 Müll.:

    tabulae,

    Hier. Ep. 54, 15: largitas, Cod. Th. 3, 16, 2. —
    II.
    Substt.
    A.
    sponsālĭa, ĭum ( gen. sponsaliorum, Sen. Ben. 1, 9, 4; Suet. Aug. 53), n.
    1.
    A betrothal, espousal:

    sponsalia dicta sunt a spondendo. Nam moris fuit veteribus stipulari et spondere sibi uxores futuras,

    Dig. 23, 1, 2; where v. the whole section: De sponsalibus; and cf. Sulp. ap. Gell. 4, 4, 2:

    qui (homines missi) Romam venerant factis sponsalibus,

    Cic. Att. 6, 6, 1; Liv. 38, 57; Ov. H. 19 (20), 29:

    parare,

    Juv. 6, 25:

    decentissimum sponsaliorum genus,

    Sen. Ben. 1, 9, 4:

    dies sponsaliorum,

    Suet. Aug. 53; Plin. 9, 35, 58, § 117. —
    * 2.
    A betrothal feast:

    A. d. VIII. Id. Apr. sponsalia Crassipedi praebui,

    Cic. Q. Fr. 2, 6, 1.—
    3.
    A betrothal gift (post-class.), Cod. Just. 5, 3, 3; 5, 71, 8.—
    * B.
    spon-sāle, is, n., a bridal bed, Tert. adv. Val. 31.

    Lewis & Short latin dictionary > sponsale

  • 13 sponsalis

    sponsālis, e, adj. [3. sponsus].
    I.
    Of or belonging to betrothal or espousal, spousal, sponsal (class.):

    quo die sponsum erat, sponsalis,

    Varr. L. L. 6, § 70 Müll.:

    tabulae,

    Hier. Ep. 54, 15: largitas, Cod. Th. 3, 16, 2. —
    II.
    Substt.
    A.
    sponsālĭa, ĭum ( gen. sponsaliorum, Sen. Ben. 1, 9, 4; Suet. Aug. 53), n.
    1.
    A betrothal, espousal:

    sponsalia dicta sunt a spondendo. Nam moris fuit veteribus stipulari et spondere sibi uxores futuras,

    Dig. 23, 1, 2; where v. the whole section: De sponsalibus; and cf. Sulp. ap. Gell. 4, 4, 2:

    qui (homines missi) Romam venerant factis sponsalibus,

    Cic. Att. 6, 6, 1; Liv. 38, 57; Ov. H. 19 (20), 29:

    parare,

    Juv. 6, 25:

    decentissimum sponsaliorum genus,

    Sen. Ben. 1, 9, 4:

    dies sponsaliorum,

    Suet. Aug. 53; Plin. 9, 35, 58, § 117. —
    * 2.
    A betrothal feast:

    A. d. VIII. Id. Apr. sponsalia Crassipedi praebui,

    Cic. Q. Fr. 2, 6, 1.—
    3.
    A betrothal gift (post-class.), Cod. Just. 5, 3, 3; 5, 71, 8.—
    * B.
    spon-sāle, is, n., a bridal bed, Tert. adv. Val. 31.

    Lewis & Short latin dictionary > sponsalis

  • 14 constituo

    cōn-stituo, stituī, stitūtum, ere (con u. statuo), beistellen = hinstellen, hinsetzen, aufstellen, I) im engern Sinne: omnes currus triumphales, Val. Max. – m. Adv. (wo?) od. Praepp. (ante u. circum u. Akk., in m. Abl.), ferales cupressos ante (vornhin), Verg.: mendacem ante ipsam aciem, Val. Max.: hominem ante pedes Q. Manilii, Cic.: bovem in Aventino ante aram Dianae, Val. Max.: in litore taurum ante aras, Verg.: circum bovem alias hostias, Varr. LL.: duos equos in conspectu eorum, Val. Max.: u. (im Bilde) velut in aliqua sublimi specula constitutus, Lact. 2, 2, 18: c. ante oculos huius miseri senectutem, sich (im Geiste) vor Augen stellen, Cic. Cael. 79. – So nun als milit. t. t., a) aufstellen, aufpflanzen, bes. in Reih u. Glied, formieren od. sich formieren lassen, gew. m. Praepp. (bes. m. in u. Abl., m. ante, ad, pro, sub, intra) od. m. bl. Abl., impedimenta, Liv.: aciem, legionem, Caes.: arma in templo Castoris, Bewaffnete aufstellen, Cic.: signa ante tribunal, aufpflanzen, Liv.: impedimenta cum captivis haud procul acie in edito colle, Curt.: octo cohortes in fronte, Sall.: naves in alto, Caes.: omnes alarios in conspectu hostium pro castris, Caes.: reliquas sex legiones pro castris in acie, Caes.: cohortes sub infimo colle ab dextro latere hostium, Caes.: intra silvas aciem ordinesque, Caes.: in secundo ordine, Auct. b. Afr.: naves longas ad latus apertum hostium, Caes.: classem apud Aegos flumen, apud Salamina exad versum Athenas, Nep.: naves aperto ac plano litore, Caes. – m. Abl. der Entfernung, legionem CC passibus ab eo tumulo, Caes. – m. contra u. Akk., reliquas legiones in armis expeditas contra hostem, Caes. – m. dopp. Acc., in fronte collocant XXII (naves), reliquas subsidiarias (als Reserve) in secundo ordine, Auct. b. Alex. 14, 3. – v. einem einzelnen, se constituere, sich aufstellen, zum Zweikampf Stellung nehmen, Cl. Quadr. bei Gell. 9, 13, 17. – b) von der Bewegung aus aufstellen, haltmachen lassen (vgl. Drak. Liv. 27, 11, 6 u. die Auslgg. zu Sall. Iug. 49, 5), agmen, signa paulisper, Sall. u. Liv.: signa legionis, Caes.: signa haud procul portā, Liv.: convertisse agmen, quo loco constituerat, Liv. – m. Acc. der Entfernung, signa quadringentos ferme inde passus, Liv. – dah. viell. übtr., si (narratio) constituitur aliquando, haltmacht, Cic. de or. 2, 328.

    II) im weitern Sinne: 1) eine bestimmte Stelle anweisend irgendwo hinsetzen, einsetzen, a) jmd. anweisen, wo seinen Wohnsitz zu nehmen, ibi futuros Helvetios, ubi eos Caesar constituisset atque esse voluisset, Caes.: reliquias praedonum contractas in urbibus remotoque mari loco in certa sede c., feste Wohnsitze geben, Vell. – als milit. t. t., jmdm. wo seine Stellung anweisen, ihn wohin stellen, legen, neque se praesidium, ubi constitutus esset, tenere posse, Caes.: praesidia in Tolosatibus circumque Narbonem, Caes. – b) jmd. in etw. als Besitztum einsetzen, einweisen (Ggstz. exturbare, expellere), plebem in agris publicis, Cic.: si Campanus ager dividatur, exturbari et expelli plebem ex agris, non constitui et collocari, eingewiesen u. angesiedelt, Cic. – c) jmd. in einen Posten, ein Amt einsetzen, setzen, ihn anstellen, auch m. in u. Abl., regem, Cic.: praefectos, Caes.: unum aliquem lectorem, Quint.: princeps (Fürst) divinitus constitutus, Plin. pan. – reges in civitate, Cic.: alqm sibi quaestoris in loco, Cic.: alqm in hoc munere, Q. Cic.: alqm supra bibliothecam, Vitr. – m. dopp. Acc., a quo regem et se et filium suum constitutos esse, Cic.: Commium regem ibi, Caes.: Cavarinum apud eos regem, Caes.: im Passiv m. dopp. Nom., rex (als K.) constituitur Arbactus, Iustin.: Alcibiades dux classi constituitur, Iustin. – d) bei jmd. in ein Verhältnis einsetzen, m. in u. Abl. des Verhältnisses, Athenaeum in maxima apud regem auctoritate gratiaque, veranlassen, daß der König dem Ath. wieder sein ganzes Vertrauen schenkt u. vollen Einfluß gestattet, Cic. ep. 15, 4, 6.

    2) errichtend, gründend, veranstaltend aufstellen, a) lebl. Objj., mit Adv., od. m. Praepp., od. m. Genet. od. Abl. loc.; od. m. Dat. (wem zu Ehren? wem zum Nutzen?), α) ein Bauwerk u. dgl. aufstellen, errichten, eine Stadt, Örtlichkeit u. dgl. anlegen, herrich ten, turres, Caes.: vineas ac testudines, Nep.: triplicem Piraei portum, Nep.: templa arasque, Suet.: aedem Iovis Feretrii, Nep.: laterarias (Ziegelhütten) ac domum, Plin.: urbem, Nep. u.a. (s. Ruhnken Vell. 1, 2, 6): oppidum, Caes.: oppidum c. suāque pecuniā exaedificare, Caes.: publice statuas, Quint.: effingere et constituere (herrichten) nidos, Cic.: asylum, Lact.: tectum antiquitus constitutum, Nep.: c. aream, Col.: c. crucem, s. crux. – c. castella ad extremas fossas, Caes.: pyras curvo in litore, Verg.: tropaea in Pyrenaeis iugis, Sall. fr. – alci publice in foro statuam, Nep.: aedem in foro geminis fratribus, Suet.: horrea certis locis, Caes.: domi suae quintanam, Suet.: domi suae sacellum Automatias, Nep.: domos Athenis, Plin.: in Getis Graias domos, Ov. – domicilium sibi Magnesiae, Nep. – als milit. t. t., Romae castra (aufschlagen), Suet.: u. so hiberna omnium legionum in Belgis, Caes. – als mathem. t. t., in data linea triangula aequis lateribus c., errichten (konstruieren), Quint. 1, 10, 3. – β) eine Anstalt u. vgl. errichten, einrichten, einsetzen, ludos illic quinquennales, Suet.: nova portoria, Vell.: vectigal in monte Antilibano, Cic.: aerarium interfectoribus Caesaris, Nep.: collegia antiquitus constituta, Suet. – u. als publiz. t. t., eine Machtstellung errichten, schaffen, einsetzen, decemviralem potestatem in omnibus urbibus, Nep.: magistratus per singulas civitates, Iustin.: senatum centum senatorum, Iustin.: novi generis imperia in (gegen) alqm, Caes.: quae (potestates, imperia, curationes) constituuntur ad populi fructum aliquem aut commodum, Cic. – γ) ein Reich errichten, bilden, ex multis gentibus nationibusque unum regnum populumque, Iustin. 8, 6, 2. – δ) eine Vornahme anstellen, auctionem, Cic.: sermonem, Varr. LL.: sponsalia, ICt. – als gerichtl. t. t., c. actionem (eine Klage), Cic.: actionem adversus ingratos, Val. Max. – crimen in alqo, Klage gegen jmd. erheben, Cic.: reperietis idcirco haec in uno homine pecunioso tot constituta, ut etc., gegen diesen einen g. M. so viele Maßregeln ergriffen, Cic. – c. quaestionem (Untersuchung), Cic. u. Quint. – ε) Zustände zustande bringen, begründen, feststellen, amicitiam (Ggstz. tollere, v. Nutzen), Cic.: amicitiam cum alqo, Q. Cic.: concordiam, Cic.: pacem, Cic.: pacem his legibus, Nep.: victoriam, Cic.: magnam sibi auctoritatem pugnā illā navali, Nep.: videte, quod ius nobis, quam condicionem vobismet ipsis, quam denique civitati legem constituere (einführen) velitis, Cic. – ζ) zur Nachachtung aufstellen, documentum more militari, Auct. b. Afr.: maximum exemplum iustitiae in hostem, Cic. – b) leb. Objj.: α) übh. schaffend hinstellen, m. dopp. Acc., di primum homines humo excitatos celsos et erectos constituerunt, Cic. de nat. deor. 2, 140. – β) als milit. t. t., eine Legion usw. er richten, bilden, tres legiones, Caes. – m. ex u. Abl., legio septima constituta ex veteranis, Cic.

    3) eine feste Stellung (Halt, Verfassung, Stimmung usw.) gebend, eine feste Haltung geben, in eine gute Verfassung (Stimmung) versetzen, eine feste Einrichtung geben, disponieren (stimmen), regulieren (ordnen), fest bestimmen, befestigen (stählen), sicher begründen, konsolidieren, a) den Körper usw., is cui corpus bene constitutum sit, dessen Körper sich in guter Verfassung od. Stimmung (griech. σαρκος ευσταθὲς κατάστημα od. σαρκος ευστάθεια) befindet, Cic. – iam confirmata et constituta vox, Quint.: iam perfectis constitutisque viribus, Quint. – b) Geist u. Gemüt (Charakter), exordium est principium orationis, per quod animus auditoris constituitur (gestimmt wird) ad audiendum, Cornif. rhet.: animus bene constitutus, Cic. – übtr. auf die Pers., viri sapientes et bene naturā constituti, Cic. Sest. 137: quotus quisque philosophorum invenitur, qui sit ita moratus, ita animo ac vitā constitutus, ut ratio postulat, dessen Denk- u. Handlungsweise in einer solchen Verfassung ist, wie usw., Cic. Tusc. 2, 11. – c) Zustände, senectus, quae fundamentis adulescentiae constituta est, das durch den in der Iugend gelegten Grund einen festen Halt bekommen hat, Cic.: ineuntis aetatis inscitia senum constituenda et regenda prudentiā est, muß in der Klugheit der Greise Halt u. Leitung suchen, Cic. – d) menschliche Verhältnisse, Angelegenheiten, Einrichtungen, α) einzelne Verhältnisse usw., rem familiarem, Cic.: rem nummariam de communi sententia, Cic. – übtr. auf die Pers., qui integri sunt et sani et bene constituti de rebus domesticis, deren Hauswesen sich in guter Verfassung befindet, gute Haushalter, gute Hausväter, Cic. Sest. 97. – Passiv unpers., non tam sinistre constitutum est, ut non etc., es steht nicht so schlimm mit uns, daß wir nicht usw., Plin. pan. 45, 5. – β) das Staatswesen usw., rem publicam c., componere et c., Cic.: bene morata et bene constituta civitas, Cic.: c. plures rei publicae partes, Cic.: c. civitatem, Suet., civitates, Cic.: res summā aequitate, Nep. – eae res, quas ipse Athenis constituerat, seine Einrichtungen zu Athen, Nep.: c. Chersonesum, Nep.: c. alci regnum, Nep.

    4) bestimmend feststellen, festsetzen, bestimmen, a) übh. abgrenzend, α) lebl. Objj., feststellen, festsetzen, ansetzen, bestimmen, anordnen, anberaumen, u. im Einverständnis mit einem andern = verabreden, übereinkommen, zusagen, im üblen Sinne = abkarten, m. Acc., c. iter ad Cirtam oppidum, Sall. (u. so ex itinere proposito et constituto reverti, Cic.): c. locum, Ter.: tempus, diem, Cic., Caes. u.a.: constitutā die causae dictionis (an dem bestimmten Tage der Verteidigung), Caes.: c. Olympiada, Cic.: primam Olympiada, Vell. – c. vadimonium (gerichtl. t. t.), Cic. – u. (im Bilde) fines, qui sint in amicitia, Cic.: modum credendi, Cic.: mercedem funeris, Cic.: summum pretium, Cic.: certa pretia, Cic. – poenas capitis, Cic. – m. Dat. (wem? für wen? wozu?), diem concilio, Caes.: diem nuptiis, Plaut.: proximum diem ei negotio, Sall.: posterum diem pugnae, Caes.: pretium frumento, Cic.: aera (Sold) militibus, Liv.: singulis fines imperii, Sall.: certos mihi fines terminosque constituam, extra quos egredi non possim, Cic.: gravissimum ei rei supplicium cum cruciatu, Caes.: poenam alci, Cic. u. Quint.: capitis poenam iis, qui non paruerint, Caes. – m. ad u. Akk., grandiorem aetatem ad consulatum, Cic.: certam pecuniam proconsulibus ad mulos et tabernacula, Suet. – m. in u. Akk. der Zeit, in posterum diem tempus locumque, Liv.: nuptias in hunc diem, Ter. – m. cum u. Abl. od. (s. unten mit ut) inter se, diem cum alqo c., pacisci et c., Caes. u. Cic.: colloquium cum rege, Liv. – m. in (gegen) u. Akk. der Pers., in impios et consceleratos poenas certissimas, Cic. – m. folg. indir. Fragesatz, armorum quantum quaeque civitas domi quodque ante tempus efficiat constituit, Caes.: quid in annos singulos vectigalis populo Romano Britannia penderet constituit, Caes.: quantum quaeque civitas daret Aristides delectus est qui constitueret, Nep.: constitui cum hominibus, quo die mihi Messanae praesto essent, Cic. – m. folg. Acc. u. Infin., nam constitui cum quodam hospite me esse illum conventuram, Ter.: et is hodie venturum ad me constituit domum, Ter.: vellem non constituissem in Tusculanum me hodie venturum esse L. Aelio, Cic.: si constitueris cuipiam te advocatum in rem praesentem esse venturum, Cic. – m. folg. ut u. Konj., Lentulus cum ceteris... constituerant, ut L. Bestia... quereretur de actionibus Ciceronis, Cic.: constituimus inter nos, ut ambulationem conficeremus in Academia, Cic. – m. de (über) u. Abl., de numero pastorum alii angustius, alii laxius constituere solent; ego in (auf) octogenas hirtas oves singulos pastores constitui, Atticus in centenas, Varr. r. r. 2, 10, 10 Keil. – absol. m. Dat. (wem?), hic ubi nocturnae Numa constituebat amicae, ein Stelldichein zu geben pflegte, Iuven. 3, 16. – absol. m. in u. Akk., in diem tertium constituunt, Sall. Iug. 66, 2. – ganz absol., sic constituunt (setzen sie die Zeit fest), sic condicunt, Tac. Germ. 11, 2. – Passiv unpers., Avillius, ut erat constitutum, simulat se aegrotare, Cic. Clu. 37. – β) leb. Wesen, zu einem Zwecke bestimmen, bestellen, stellen, accusatorem, Cic.: testes, Cic.: iudices de alqa re, Cic.: publice patronum huic causae, Cic.: curatores legibus agrariis, Cic.: tutores pupillis, ICt.: debitorem sibi, ICt.: m. dopp. Akk., alqm reum pro se, ICt. – b) erklärend, urteilend, entscheidend feststellen, α) übh., m. folg. Acc. u. Infin. = die Erklärung abgeben, den Satz aufstel len, consuetudo... eo deducta est, ut et constitueret, honestum esse aliquid, quod utile non esset, et utile, quod non honestum, Cic.: bona possessa non esse constitui, Cic. – m. folg. indir. Fragesatz = sich ein festes Urteil bilden, sich entscheiden, nondum satis constitui, molestiaene plus an voluptatis attulerit Trebatius noster, Cic.: constituere apud se debet, utrum contra tabulas bonorum possessionem petat, an vero legatum persequatur? Ulp. dig. – β) als jurist. t. t., αα) gesetzlich feststellen, disceptationem (Streitpunkt), Cic.: controversiam (Streitpunkt), Cic. – bes. iudicium, für zu Recht bestehend erklären (durch ein Gesetz, ein Edikt od. durch Bestellung eines Richters von seiten des Prätors), Cic.: u. iudicium de rebus repetundis, Cic.: iudicium capitis in alqm, Cic.: iudicio damni iniuriā (über Ersatz des widerrechtlich erlittenen Schadens) constituto, Cic. – nuper apud (vor dem Richterstuhl) C. Orchivium collegam meum locus ab iudicibus Fausto Sullae de pecuniis residuis non est constitutus, wurde von den R. gegen F. S. wegen der r. G. nicht auf Prozeß erkannt, Cic. Clu. 94. – u. v. Gesetz, ius melius Sullanis praediis quam paternis, zuerkennen, Cic. agr. 3, 10. – ββ) gesetzlich entscheiden, einen Beschluß fassen, verordnen, v. Richter, litem, Petr. 18, 5: quid ageres? quid constitueres? Ps. Quint. decl. 3, 14. – absol. m. de u. Abl., de certo, de perspicuo iure, Cic.: alio modo aut de religiono aut de re publica, Cic.: de hoc (verst. Eumene) Antigonus cum solus constituere non auderet, ad consilium rettulit, Nep. – m. folg. ut u. Konj., ut debeatur, Plin. pan. 40, 5. – c) beschließend festsetzen, beschließen, sich entschließen, den Entschluß fassen, α) übh.: m. Acc., haec ex re et ex tempore constitues, Cic.: nihil ante de profectione constituam, quam etc., Cic. – m. folg. Infin., bellum cum Germanis gerere, Caes.: desciscere a rege, Nep.: cum mihi deliberatum ac constitutum sit, ita gerere consulatum, ut etc., Cic. – m. folg. ut u. Konj., constitueram, ut V. Idus Aquini manerem, Cic. – β) v. Senat, m. folg. indir. Fragesatz, ut celeriter quod opus esset constitueretur, Rutil. Lup. 1, 17: u. so ibid. 2, 17. – / Archaist. Plusquampers. constitiveram, Plaut. Pseud. 549 R. u. Fl. (Götz u. Lorenz besser mecum statueram).

    lateinisch-deutsches > constituo

  • 15 frequento

    frequento, āvī, ātum, āre, I) (nach frequens no. I) = A) zahlreich anwesend machen, 1) übh., a) Pers. = zahlreich versammeln, populum, Cic. de domo 89: scribas ad aerarium, Cic. Cat. 4, 15. Vgl. Klotz zu Cic. Reden 3, 864. – b) übtr.: multa acervatim, viel in einem Haufen zusammennehmen, Cic. or. 85. – 2) vermehren, verstärken, sagittariis copias suas, Auct. b. Afr. 20, 2. – B) v. einer Menge = zahlreich besuchen, a) eine Person zahlreich besuchen, heimsuchen, zu jmd. hinströmen, ihm scharenweise zulaufen, Marium, Sall.: ne coetu salutantium frequentaretur, Tac.: iuventutis concursu frequentari, durch das Zuströmen der Jugend gefeiert werden, Tac. – b) eine Feierlichkeit zahlreich besuchen, -feiern, ludos, dies, ferias, Cic.: sacra, Ov.: dies sollemnes, Suet. – v. einem einzelnen, mit seiner Gegenwart beehren, begehen (s. Nipperd. Tac. ann. 14, 4), moris novi sacra, Ov.: Quinquatruum festos dies apud Baias, Tac.: sponsalia aut nuptias, Plin. ep.: quorundam illustrium exsequias usque ad rogum, Suet. – c) einen Ort belebt-, volkreich machen, stark besetzen, bevölkern, urbes, Cic.: templa, Ov.: solitudinem Italiae, Cic.: Italiam XXVIII coloniarum numero, Suet.: ea (loca) consita arbustis pecore atque cultoribus frequentabantur, waren belebt, Sall.: piscinas, mit Fischen besetzen, -bevölkern, Col.: castaneta, vineam, mit Nachwuchs bepflanzen, Col. – übtr., est quasi luminibus distinguenda et frequentanda omnis oratio sententiarum atque verborum, gleichsam durch Schlagbilder zu heben u. zu beleben, Cic.: u. so genus orationis sententiis frequentatum, belebt, Cic. – d) eine Versammlung beleben, zu einer V. ein zahlreiches Publikum herbeiziehen, contiones legibus agrariis (durch Ankündigung von Ackergesetzen), Liv. 6, 5, 1. – II) (nach frequens no. II) = A) häufig-, fleißig-, gewöhnlich bei jmd. od. an einem Orte sich einfinden, ihn häufig-, fleißig-, gewöhnlich besuchen, gewöhnlich in jmds. Umgebung sein, Pacarium, Tac.: domum, Cic.: scholas, Sen.: quae loca et nationes minus frequentata sunt, weniger häufig (von Reisenden usw.) besucht werden, Sall. – B) jmd. häufig bei sich anwesend machen = a) häufig bei sich sehen, alqm, Plaut. cist. 10. – dah. b) übtr., etwas häufig (wiederholt, gewöhnlich) anwenden, -vornehmen, wiederholen, immer erneuern, verbi translationem, Cic.: Hymenaee frequentant, rufen einmal ums anderemal H., Ov.: alcis memoriam retinere ac fr., Sen.: primas quasque partes in animo frequenta, vergegenwärtige dir recht oft im Geiste, Cornif. rhet. – frequentata (esse) pavimenta ante Cimbricum (bellum) indicio est Lucilianus ille versus, Plin. 36, 185.

    lateinisch-deutsches > frequento

  • 16 praebeo

    praebeo, uī, itum, ēre (= praehibeo, von prae u. habeo), I) hinhalten, hinreichen, darreichen, os, Ter.: crus alterum, Cic.: immotam cervicem, Liv. fr.: terga, den Rücken zeigen, die Flucht ergreifen, Curt.: os ad contumeliam, sich öffentlich beschimpfen lassen, Liv.: manum verberibus, Ov.: aurem, aures, s. auris: parvulo ubera, Iustin.: cibum de manu, Colum.: aquam pedibus, Plaut. – II) übtr.: A) überlassen, preisgeben, se telis hostium, Liv.: alqm hosti ad caedem, Liv.: se continendum, sich halten lassen, Curt.: in hac altissima specula conspiciendum se monstrandumque, sich sehen und mit Fingern auf sich zeigen lassen, Plin. ep.: se captandum, sich den Erbschleichern hingeben, Plin. ep. – B) zeigen, sehen lassen, nudam suam pulchritudinem, Apul.: dah. beweisen, zeigen, erweisen, operam alci, jmdm. dienen, Liv.: honorem alci, Plin.: fidem alci, Nep. – refl. mit u. ohne se = sich beweisen, -zeigen, m. folg. Acc. des Prädikats, als den u. den, se misericordem, Cic.: se aequum, Eutr.: se talem, Cic.: se virum, Cic.: praebuit strenuum virum, Ter.: in eos se severum vehementemque, Cic.: se dissimilem in utroque, Cic.: in litteris mittendis nimis exorabilem se, Cic.: m. Dat., utrisque se aequum, gegen beide Parteien neutral bleiben, Eutr.: bene de se meritis se gratum, Cic. Vgl. Wesenberg Cic. Sest. 107. p. 44. – C) geben, reichen, dar reichen, liefern, aquam, Hor.: equos, Liv.: alci naves, Liv.: panem alci, Nep.: annua, das Jahrgeld, Suet.: convivia sumptuosiora, Vopisc.: omnia large ad epulas, Curt.: alimenta terris, Curt.: haec studia rebus adversis perfugium ac solacium praebent, Cic.: eundem usum, eben den Nutzen haben, Plin.: se ducem sceleri, sich zum Anführer beim Frevel hergeben, Curt. – Partiz. subst., α) praebita, ōrum, n., das zum Unterhalt Gereichte, das Nahrungsgeld, Traktament, der Gehalt, Colum. 1, 8, 17. – β) praebenda, ae, f., das einem von Staats wegen zukommende Nahrungsgeld, die Präbende, Cassiod. var. 5, 39, 12: stipes est praebenda militum, Eugraph. Ter. heaut. 5, 1, 4. – dah. a) darbieten, gewähren, machen, verursachen, erregen, speciem horribilem, Caes.: speciem pugnantium, Caes., ridentis, Liv.: speciem insulae, Curt.: suspicionem, Nep.: terrorem, tumultum, Liv.: opinionem timoris, Caes.: metum defectionis, Liv.: sonitum, Geräusch machen, Liv.: sponsalia alci, Cic.: modum, Musik machen, Ov.: ludos, Spaß machen, Gelegenheit zum Lachen geben, Ter. – vicem postium, die Stelle der Pf. vertreten, zu Pf. dienen, Plin. – b) erlauben, geschehen lassen, lassen, m. folg. Infin., praebuit ipsa rapi, hat sich rauben, entführen lassen, Ov.: praebet tibi vellere barbam Iuppiter, Pers. – / Parag. Infin. praeberier, Plaut. Amph. 1027; Poen. 177 u. 657.

    lateinisch-deutsches > praebeo

  • 17 sponsalicius

    spōnsālicius, a, um (sponsalia), zur Verlobung gehörig, Verlobungs-, arra, Cod. Iust. 5, 1, 5. § 3 u. 5, 2 pr.: donatio, Cod. Iust. 6, 61, 5. § 1. Sidon. epist. 7, 2.

    lateinisch-deutsches > sponsalicius

  • 18 verloben

    verloben, jmdm. eine, jmd. mit einer, spondere od. despondere alci alqam. – destinare alci alqam (jmdm. bestimmen). – sich v., sponsalia facere: sich mit jmd. v., despondere sibi alqam (vom Manne); alci desponderi (von einer Frauensperson): verlobt sein, sponsam habere (vom Manne); sponsum habere (von einer Frauensperson): mit jmd. verlobt sein, alqam sponsamhabere (mit einer; v. Manne); alqm sponsum habere. alci desponsam od. destinatam od. pactam esse (mit einem, von einer Frauensperson).

    deutsch-lateinisches > verloben

  • 19 обручение

    Универсальный русско-английский словарь > обручение

  • 20 mediocris

    mĕdĭŏcris, e [st2]1 [-] qui tient le milieu, moyen, médiocre, ordinaire. [st2]2 [-] modéré, modeste, retenu, réservé, qui a de la mesure.    - mediocris animi est: c’est le fait d’un petit esprit que de.    - quis mediocris gladiator ingemuit, quis vultum mutavit umquam? Cic. Tusc. 2, 41: quel gladiateur ordinaire a jamais poussé un gémissement et changé de visage?
    * * *
    mĕdĭŏcris, e [st2]1 [-] qui tient le milieu, moyen, médiocre, ordinaire. [st2]2 [-] modéré, modeste, retenu, réservé, qui a de la mesure.    - mediocris animi est: c’est le fait d’un petit esprit que de.    - quis mediocris gladiator ingemuit, quis vultum mutavit umquam? Cic. Tusc. 2, 41: quel gladiateur ordinaire a jamais poussé un gémissement et changé de visage?
    * * *
        Mediocris, et hoc mediocre, pen. corr. Horat. Ne trop grand, ne trop petit, Moyen, Mediocre.
    \
        Sponsalia mediocria. Plin. Espousailles de gens de moyen estat, Petites espousailles, Petite feste.
    \
        Statura mediocris. Plaut. Moyenne grandeur.
    \
        Non mediocre telum ad res gerendas, fama. Cic. Ce n'est pas un petit esguillon.

    Dictionarium latinogallicum > mediocris

См. также в других словарях:

  • Sponsalia — Sponsalia, lat., Sponsalien, Eheverlöbniß, Verlobungsgeschenke, s. Verlobung; sponsus, Bräutigam; sponsa, Braut …   Herders Conversations-Lexikon

  • SPONSALIA Maris — dicitur Venetiis sollennis ceremonia, cum Dux die Ascensionis Dominicae, quô nundinae clebrantur, thalamego inauratâ et sculpturis picturisque insignibus exornata, quam Bucentaurum vocant (in Synodo Florentina Πουτζινδόρον dicitur) vectus cum… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Sponsalia — Forlovelse …   Danske encyklopædi

  • sponsalia — spon·sa·lia …   English syllables

  • sponsalia — (Civil law.) Mutual promises to marry …   Ballentine's law dictionary

  • sponsalia — spänˈsālēə noun plural Etymology: Latin, betrothal more at espousal : a formal promise or contract for a future marriage between persons competent to make such a contract …   Useful english dictionary

  • sponsalia per verba de future — /sponseyl(i)ya par varba diy fyuwtyurow/ An engagement or betrothal through words concerning the future …   Black's law dictionary

  • sponsalia, or stipulatio sponsalitia — /sponseyl(i)ya/stipyaleysh(iy)ow sponsalish(iy)a/ In the civil law, espousal; betrothal; a reciprocal promise of future marriage …   Black's law dictionary

  • БРАЧНЫЙ ДОГОВОР —    • Sponsalĭa,          который получил свое название от обычной при этом формулы договора: spondesne? (вопрос жениха), spondeo (ответ отца). Невеста обыкновенно получала от жениха кольцо и давала ему другой подарок. За нарушение обручения… …   Реальный словарь классических древностей

  • DEDUCTIO Nuptialis — [Gap desc: Hebrew] seu Deductio in Domum aut Thalamum Hebraeis dicebantur Nuptiae, a Sponsalibus discriminatae, cum viz. post haec Nuptiae perfectae fiebant ac absolutae. Cuius discriminis vestigia apparent in lege illa militari Deut. c. 20. v. 7 …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Ritual of Marriage —     Ritual of Marriage     † Catholic Encyclopedia ► Ritual of Marriage     The form for the celebration of the Sacrament of Matrimony, as it stands in the Rituale Romanum of the present day, is remarkably simple. It consists of the following… …   Catholic encyclopedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»