-
21 maturi
mātūrus, a, um ( sup. usually maturissimus;I.less freq. maturrimus,
Tac. A. 12, 65; cf. the adv.), adj. [root, Sanscr. ma-, measure, time, whence mane, matutinus; cf.: manus, modus; hence, timely, ready in time], ripe, mature (class.).Lit., of fruits:II.poma matura et cocta (opp. cruda),
Cic. Sen. 19, 71:uva,
Verg. E. 10, 36:fruges,
id. ib. 3, 80:maturissimae ficus,
Col. 12, 17, 2.—With dat.:seges matura messi,
ripe for harvesting, Liv. 2, 5.— Neutr. as subst.:quod maturi erat (opp. viride),
Liv. 34, 26, 8. —Transf.A.Ripe, mature, of the proper age, proper, fit, seasonable, timely, etc.—With dat.:2.filia matura viro,
ripe for marriage, marriageable, Verg. A. 7, 53:maturus bello,
Juv. 8, 169:vitulus templis maturus et arae,
old enough for sacrifice, id. 12, 7:virgo,
Hor. C. 3, 6, 22:ovis,
fit for bearing, Col. 7, 3, 1:Roxane matura ex Alexandro,
Just. 13, 2, 5; cf.venter,
ripe for delivery, ready to bring forth, Ov. M. 11, 311:infans,
id. ib. 7, 127:aetas,
mature, fit for action, Verg. A. 12, 438:progenies matura militiae,
Liv. 42, 52: L. Caesar viris, of the proper age for assuming the toga virilis, Vell. 2, 99.— Piur. subst.: mātūri, adults (opp. pueri), Lact. 5, 13, 3:omnia matura sunt, victoria, praeda, laus,
ready to be seized, Sall. J. 85, 48.—With ad:ad arma,
Sil. 16, 657.—Of mental qualities:ipse enim Thucydides, si posterius fuisset, multo maturior ac mitior fuisset,
Cic. Brut. 83, 288:annis gravis atque animi maturus Aletes,
mature in judgment, Verg. A. 9, 246:aevi,
ripe in years, id. ib. 5, 73:centuriones,
who had served out their time, Suet. Calig. 44:imperia,
old, antiquated, Just. 11, 5, 7:scribendi tempus maturius,
more seasonable, more favorable, Cic. Att. 15, 4, 3: mihi vero ad nonas bene maturum videtur fore, just [p. 1121] at the right time, id. Fam. 9, 5, 1:se maturam oppetere mortem,
in good old age, id. Div. 1, 18, 36:senex,
Hor. A. P. 115.—Powerful, vigorous:B.glaebasque jacentis Pulverolenter coquat maturis solibus aestas,
Verg. G. 1, 66:lux,
id. A. 10, 257:ignes (anni),
Grat. Cyn. 59:maturae mala nequitiae,
full-grown depravity, Juv. 14, 216.—That takes place early, early, speedy, quick:A.mittam hodie huic suo die natali malam rem magnam et maturam,
Plaut. Ps. 1, 3, 5: matura faba, the early bean (opp. to the late bean), Col. 2, 10:satio (opp. to late sowing),
id. ib.: fenum, the first hay (opp. to the after-math), id. 7, 3:hiemes,
early, Caes. B. G. 4, 20:decessio,
Cic. Q. Fr. 1, 1, 1:honores,
Ov. P. 2, 1, 59:judicium,
quick, Cic. Caecin. 3, 7:robur aetatis quam maturrimum precari,
Tac. A. 12, 65:aetas maturissima,
early life, Auct. Her. 4, 17, 25:si mora pro culpa est, ego sum maturior illo,
was there earlier, Ov. M. 13, 300.—Hence, adv.: mātūrē ( sup. maturissime and maturrime; v. the foll.).Seasonably, opportunely, at the proper time (class.):B.custodes mature sentiunt,
Cic. Verr. 2, 4, 44, § 96:satis mature occurrit,
Caes. B. C. 3, 7:ubi consulueris, mature facto opus est,
Sall. C. 1 fin. —Betimes, early, speedily, quickly, soon:C.mature fieri senem,
Cic. Sen. 10, 32:proficisci,
id. Fam. 3, 3, 1:Romam venire,
id. Q. Fr. 3, 1, 4.— Comp.:maturius proficiscitur,
Caes. B. G. 4, 6:maturius pervenire,
Cic. Verr. 2, 3, 24, § 60:tempus quam res maturius me deserat,
Sall. J. 42, 5:maturius ad Epulas ire,
Juv. 11, 88:voluerunt veteres maturius hereditates adiri,
Gai. Inst. 2, 55.— Sup.: maximos tumultus maturissime disjeci, Cato ap. Charis. p. 184 P.:res maturissime vindicanda est,
as quickly, as early as possible, Cic. Caecin. 2, 7:quippe qui omnium maturrime ad publicas causas accesserim,
id. de Or. 3, 20, 74:perge qua coeptas, ut quam maturrime merita invenias,
Sall. H. 1, 48, 16 Dietsch.:quibus rebus quam maturrime occurrendum putabat,
Caes. B. G. 1, 33 fin. —Prematurely, untimely:pater mature decessit,
Nep. Att. 2, 1.—With a play upon the three meanings of the word (A., B., and C.):qui homo mature quaesivit pecuniam, Nisi eam mature parsit, mature esurit,
he who has made money at the right time, if he is not soon sparing of it, will too soon suffer hunger, Plaut. Curc. 3, 10. -
22 maturus
mātūrus, a, um ( sup. usually maturissimus;I.less freq. maturrimus,
Tac. A. 12, 65; cf. the adv.), adj. [root, Sanscr. ma-, measure, time, whence mane, matutinus; cf.: manus, modus; hence, timely, ready in time], ripe, mature (class.).Lit., of fruits:II.poma matura et cocta (opp. cruda),
Cic. Sen. 19, 71:uva,
Verg. E. 10, 36:fruges,
id. ib. 3, 80:maturissimae ficus,
Col. 12, 17, 2.—With dat.:seges matura messi,
ripe for harvesting, Liv. 2, 5.— Neutr. as subst.:quod maturi erat (opp. viride),
Liv. 34, 26, 8. —Transf.A.Ripe, mature, of the proper age, proper, fit, seasonable, timely, etc.—With dat.:2.filia matura viro,
ripe for marriage, marriageable, Verg. A. 7, 53:maturus bello,
Juv. 8, 169:vitulus templis maturus et arae,
old enough for sacrifice, id. 12, 7:virgo,
Hor. C. 3, 6, 22:ovis,
fit for bearing, Col. 7, 3, 1:Roxane matura ex Alexandro,
Just. 13, 2, 5; cf.venter,
ripe for delivery, ready to bring forth, Ov. M. 11, 311:infans,
id. ib. 7, 127:aetas,
mature, fit for action, Verg. A. 12, 438:progenies matura militiae,
Liv. 42, 52: L. Caesar viris, of the proper age for assuming the toga virilis, Vell. 2, 99.— Piur. subst.: mātūri, adults (opp. pueri), Lact. 5, 13, 3:omnia matura sunt, victoria, praeda, laus,
ready to be seized, Sall. J. 85, 48.—With ad:ad arma,
Sil. 16, 657.—Of mental qualities:ipse enim Thucydides, si posterius fuisset, multo maturior ac mitior fuisset,
Cic. Brut. 83, 288:annis gravis atque animi maturus Aletes,
mature in judgment, Verg. A. 9, 246:aevi,
ripe in years, id. ib. 5, 73:centuriones,
who had served out their time, Suet. Calig. 44:imperia,
old, antiquated, Just. 11, 5, 7:scribendi tempus maturius,
more seasonable, more favorable, Cic. Att. 15, 4, 3: mihi vero ad nonas bene maturum videtur fore, just [p. 1121] at the right time, id. Fam. 9, 5, 1:se maturam oppetere mortem,
in good old age, id. Div. 1, 18, 36:senex,
Hor. A. P. 115.—Powerful, vigorous:B.glaebasque jacentis Pulverolenter coquat maturis solibus aestas,
Verg. G. 1, 66:lux,
id. A. 10, 257:ignes (anni),
Grat. Cyn. 59:maturae mala nequitiae,
full-grown depravity, Juv. 14, 216.—That takes place early, early, speedy, quick:A.mittam hodie huic suo die natali malam rem magnam et maturam,
Plaut. Ps. 1, 3, 5: matura faba, the early bean (opp. to the late bean), Col. 2, 10:satio (opp. to late sowing),
id. ib.: fenum, the first hay (opp. to the after-math), id. 7, 3:hiemes,
early, Caes. B. G. 4, 20:decessio,
Cic. Q. Fr. 1, 1, 1:honores,
Ov. P. 2, 1, 59:judicium,
quick, Cic. Caecin. 3, 7:robur aetatis quam maturrimum precari,
Tac. A. 12, 65:aetas maturissima,
early life, Auct. Her. 4, 17, 25:si mora pro culpa est, ego sum maturior illo,
was there earlier, Ov. M. 13, 300.—Hence, adv.: mātūrē ( sup. maturissime and maturrime; v. the foll.).Seasonably, opportunely, at the proper time (class.):B.custodes mature sentiunt,
Cic. Verr. 2, 4, 44, § 96:satis mature occurrit,
Caes. B. C. 3, 7:ubi consulueris, mature facto opus est,
Sall. C. 1 fin. —Betimes, early, speedily, quickly, soon:C.mature fieri senem,
Cic. Sen. 10, 32:proficisci,
id. Fam. 3, 3, 1:Romam venire,
id. Q. Fr. 3, 1, 4.— Comp.:maturius proficiscitur,
Caes. B. G. 4, 6:maturius pervenire,
Cic. Verr. 2, 3, 24, § 60:tempus quam res maturius me deserat,
Sall. J. 42, 5:maturius ad Epulas ire,
Juv. 11, 88:voluerunt veteres maturius hereditates adiri,
Gai. Inst. 2, 55.— Sup.: maximos tumultus maturissime disjeci, Cato ap. Charis. p. 184 P.:res maturissime vindicanda est,
as quickly, as early as possible, Cic. Caecin. 2, 7:quippe qui omnium maturrime ad publicas causas accesserim,
id. de Or. 3, 20, 74:perge qua coeptas, ut quam maturrime merita invenias,
Sall. H. 1, 48, 16 Dietsch.:quibus rebus quam maturrime occurrendum putabat,
Caes. B. G. 1, 33 fin. —Prematurely, untimely:pater mature decessit,
Nep. Att. 2, 1.—With a play upon the three meanings of the word (A., B., and C.):qui homo mature quaesivit pecuniam, Nisi eam mature parsit, mature esurit,
he who has made money at the right time, if he is not soon sparing of it, will too soon suffer hunger, Plaut. Curc. 3, 10. -
23 perparce
per-parcē, adv., very sparingly or parsimoniously:perparce nimium facere sumptum,
altogether too sparing, Ter. And. 2, 6, 24; cf. id. ib. 2, 6, 19. -
24 piper
I.Lit., Plin. 12, 7, 14, § 26 sq.; Cels. 2, 27:II.et piper et quicquid chartis amicitur ineptis,
Hor. Ep. 2, 1, 270; Ov. A. A. 2, 417; Juv. 14, 293:rugosum piper,
Pers. 5, 55:sacrum piper, a term intimating that the miser is as sparing of it as if it were something sacred,
id. 6, 21.—Trop., of sharp, biting speech:piper, non homo,
Petr. 44; Hier. Ep. 31, n. 2. -
25 piperis
I.Lit., Plin. 12, 7, 14, § 26 sq.; Cels. 2, 27:II.et piper et quicquid chartis amicitur ineptis,
Hor. Ep. 2, 1, 270; Ov. A. A. 2, 417; Juv. 14, 293:rugosum piper,
Pers. 5, 55:sacrum piper, a term intimating that the miser is as sparing of it as if it were something sacred,
id. 6, 21.—Trop., of sharp, biting speech:piper, non homo,
Petr. 44; Hier. Ep. 31, n. 2. -
26 praeparcus
I.Lit.:II.apes praeparcae (opp. prodigae atque edaces),
Plin. 11, 19, 21, § 67.—Trop.:animus,
Plin. 22, 24, 51, § 110. -
27 reparco
rĕ-parco ( - perco), ĕre, v. n., to be sparing with any thing; to spare, to refrain or abstain from (ante- and post-class.):utinam a principio rei pepercisses meae, Ut nunc repercis saviis,
Plaut. Truc. 2, 4, 25 (where Speng. conjectures repercisses): ex nullā facere id si parte reparcent, if they in no way refrain from doing (i. e. believing) this, Lucr. 1, 667 Munro:istius muneris operam non reparcam,
Symm. Ep. 1, 33. -
28 tenaces
I.Lit.A.In gen. (mostly poet. and in post-Aug. prose):b.prensatque tenaci forcipe ferrum,
Verg. A. 12, 404; 8, 453; cf.:dente tenaci Ancora fundabat naves,
id. ib. 6, 3:vinclum,
id. G. 4, 412; Ov. M. 11, 252:complexus,
id. ib. 4, 377:lappa,
id. P. 2, 1, 14:hedera arborem implicat,
Cat. 61, 34:loca limosa tenacia gravi caeno,
Tac. A. 1, 63:amplexus,
App. M. 9, p. 219, 17:maltha, quae est res omnium tenacissima,
Plin. 36, 24, 58, § 181.— With gen.:herba asperitate etiam vestium tenaci,
Plin. 27, 5, 15, § 32. — Comp.:cutis tenacior capilli,
Plin. 22, 22, 39, § 82.—Subst.: tĕnāces, ĭum, m., things that hold fast. i. e. bands, stalks, or pedicles of fruit, etc., Pall. Febr. 18, 1; 25, 9; id. Mart. 10, 4 and 9; id. Sept. 17.—B.In partic., holding fast to wealth, power, etc., griping, sparing, niggardly, stingy, tenacious (class.;C.syn. parcus): filius familias patre parco ac tenaci,
Cic. Cael. 15, 36: He. Tenaxne pater ejus est? Phi. Immo edepol pertinax, Plaut. Capt. 2, 2, 39:parcus, truculentus, tenax,
Ter. Ad. 5, 4, 12:eosdem restrictos et tenaces fuisse,
Cic. Planc. 22, 54:non tenax in largitate,
Spart. Car. 5.—With gen.:genus Quaesiti tenax,
Ov. M. 7, 657.— Comp.:milites tenaciores eorum (armorum) in proelio,
Suet. Caes. 67.—Transf., of things, that holds or sticks fast: jacere in tenaci gramine, that clings together, i. e. matted, Hor. Epod. 2, 24.— Sup.:II.glaebis tenacissimum solum,
Plin. Ep. 5, 6, 10:cerae,
sticky, viscid, Verg. G. 4, 161:turpe referre pedem nec passu stare tenaci,
Ov. P. 2, 6, 21.— Comp.:pondere tenacior navis,
Liv. 28, 30, 11:panicula glutino tenacior,
Plin. 16, 36, 64, § 158.—Trop.A.Holding fast, retentive, firm, steadfast, persistent, tenacious (mostly poet. and in post-Aug. prose); usually joined with gen.:B.memoria tenacissima,
Quint. 1, 1, 19:naturā tenacissimi sumus eorum, quae rudibus annis percepimus,
id. 1, 1, 5:pertinacem ultra modum esse tenacem propositi,
id. 11, 1, 90; so,propositi,
Hor. C. 3, 3, 1; Ov. M. 10, 405:tenacem esse sui juris debet,
Col. 1, 7, 2:disciplinae tenacissimus,
Plin. Ep. 10, 85 (17):justitiae,
Juv. 8, 25:ficti pravique (Fama),
Verg. A. 4, 188:veri,
Pers. 5, 48:amicitiarum,
Vell. 2, 29, 3:exempli sui,
id. 2, 84, 3 Ruhnk.:animi,
Manil. 4, 165:longa tenaxque fides,
Ov. Am. 2, 6, 14.—In a bad sense, stubborn, obstinate:a.equus contra sua vincla tenax,
Ov. Am. 3, 4, 13; so,equus,
Liv. 39, 25, 13;and in a lusus verbb.: si esses equos, esses indomabilis... nimis tenax es,
Plaut. Cas. 4, 3, 13:cum video, quam sint mea fata tenacia, frangor,
Ov. P. 1, 2, 63:ira Caesaris,
id. ib. 1, 9, 28:morbi,
Suet. Claud. 2.— Adv.: tĕnācĭter, closely, firmly, strongly, tightly, tenaciously.Lit.:b.pressisse tenaciter ungues,
Ov. H. 9, 21:vincire,
Macr. Somn. Scip. 1, 6.— Comp.:apprehendere,
Val. Max. 7, 5, 2; Macr. S. 7, 3:habitare,
Aug. Ep. 6.—Trop., persistently, firmly:urgere,
Ov. H. 3, 43.— Comp., Sol. 52, § 44; Amm. 25, 4, 4.— Sup., App. M. 5, p. 167, 22. -
29 tenax
I.Lit.A.In gen. (mostly poet. and in post-Aug. prose):b.prensatque tenaci forcipe ferrum,
Verg. A. 12, 404; 8, 453; cf.:dente tenaci Ancora fundabat naves,
id. ib. 6, 3:vinclum,
id. G. 4, 412; Ov. M. 11, 252:complexus,
id. ib. 4, 377:lappa,
id. P. 2, 1, 14:hedera arborem implicat,
Cat. 61, 34:loca limosa tenacia gravi caeno,
Tac. A. 1, 63:amplexus,
App. M. 9, p. 219, 17:maltha, quae est res omnium tenacissima,
Plin. 36, 24, 58, § 181.— With gen.:herba asperitate etiam vestium tenaci,
Plin. 27, 5, 15, § 32. — Comp.:cutis tenacior capilli,
Plin. 22, 22, 39, § 82.—Subst.: tĕnāces, ĭum, m., things that hold fast. i. e. bands, stalks, or pedicles of fruit, etc., Pall. Febr. 18, 1; 25, 9; id. Mart. 10, 4 and 9; id. Sept. 17.—B.In partic., holding fast to wealth, power, etc., griping, sparing, niggardly, stingy, tenacious (class.;C.syn. parcus): filius familias patre parco ac tenaci,
Cic. Cael. 15, 36: He. Tenaxne pater ejus est? Phi. Immo edepol pertinax, Plaut. Capt. 2, 2, 39:parcus, truculentus, tenax,
Ter. Ad. 5, 4, 12:eosdem restrictos et tenaces fuisse,
Cic. Planc. 22, 54:non tenax in largitate,
Spart. Car. 5.—With gen.:genus Quaesiti tenax,
Ov. M. 7, 657.— Comp.:milites tenaciores eorum (armorum) in proelio,
Suet. Caes. 67.—Transf., of things, that holds or sticks fast: jacere in tenaci gramine, that clings together, i. e. matted, Hor. Epod. 2, 24.— Sup.:II.glaebis tenacissimum solum,
Plin. Ep. 5, 6, 10:cerae,
sticky, viscid, Verg. G. 4, 161:turpe referre pedem nec passu stare tenaci,
Ov. P. 2, 6, 21.— Comp.:pondere tenacior navis,
Liv. 28, 30, 11:panicula glutino tenacior,
Plin. 16, 36, 64, § 158.—Trop.A.Holding fast, retentive, firm, steadfast, persistent, tenacious (mostly poet. and in post-Aug. prose); usually joined with gen.:B.memoria tenacissima,
Quint. 1, 1, 19:naturā tenacissimi sumus eorum, quae rudibus annis percepimus,
id. 1, 1, 5:pertinacem ultra modum esse tenacem propositi,
id. 11, 1, 90; so,propositi,
Hor. C. 3, 3, 1; Ov. M. 10, 405:tenacem esse sui juris debet,
Col. 1, 7, 2:disciplinae tenacissimus,
Plin. Ep. 10, 85 (17):justitiae,
Juv. 8, 25:ficti pravique (Fama),
Verg. A. 4, 188:veri,
Pers. 5, 48:amicitiarum,
Vell. 2, 29, 3:exempli sui,
id. 2, 84, 3 Ruhnk.:animi,
Manil. 4, 165:longa tenaxque fides,
Ov. Am. 2, 6, 14.—In a bad sense, stubborn, obstinate:a.equus contra sua vincla tenax,
Ov. Am. 3, 4, 13; so,equus,
Liv. 39, 25, 13;and in a lusus verbb.: si esses equos, esses indomabilis... nimis tenax es,
Plaut. Cas. 4, 3, 13:cum video, quam sint mea fata tenacia, frangor,
Ov. P. 1, 2, 63:ira Caesaris,
id. ib. 1, 9, 28:morbi,
Suet. Claud. 2.— Adv.: tĕnācĭter, closely, firmly, strongly, tightly, tenaciously.Lit.:b.pressisse tenaciter ungues,
Ov. H. 9, 21:vincire,
Macr. Somn. Scip. 1, 6.— Comp.:apprehendere,
Val. Max. 7, 5, 2; Macr. S. 7, 3:habitare,
Aug. Ep. 6.—Trop., persistently, firmly:urgere,
Ov. H. 3, 43.— Comp., Sol. 52, § 44; Amm. 25, 4, 4.— Sup., App. M. 5, p. 167, 22. -
30 triparcus
trĭ-parcus, a, um, adj. [ter], very sparing, stingy, niggardly:homines,
Plaut. Pers. 2, 3, 14.
- 1
- 2
См. также в других словарях:
sparing — adj Sparing, frugal, thrifty, economical can all mean exercising or manifesting careful and unwasteful use of one s money, goods, and resources. Sparing connotes abstention or restraint {sparing in the expenditure of money} {sparing in giving… … New Dictionary of Synonyms
sparing — spàring m DEFINICIJA sport vježbanje u boksu, tenisu i sl. sa sparing partnerom SINTAGMA sparing partner izabrani protivnik na treningu koji ima zadatak voditi borbu kako bi se natjecatelj (u boksu i drugim sportovima) što bolje pripremio za… … Hrvatski jezični portal
spàring — m sport 1. {{001f}}vježbanje u boksu sa sparing partnerom 2. {{001f}}vježbanje na taj način i u nekim drugim sportovima (tenis, nogomet i sl.) ∆ {{001f}}∼ partner izabrani protivnik na treningu koji ima zadatak voditi borbu kako bi se natjecatelj … Veliki rječnik hrvatskoga jezika
şparing — ŞPÁRING s. v. şină. Trimis de siveco, 13.09.2007. Sursa: Sinonime şparíng, şparíngi, s.m. (reg.; deprec.) persoană cu picioare lungi. Trimis de blaurb, 19.02.2007. Sursa: DAR … Dicționar Român
sparing — sparing; un·sparing; … English syllables
sparing — {{/stl 13}}{{stl 7}}|| {{/stl 7}}sparring {{/stl 13}}{{stl 8}}mnż IIa, D. u, sport. {{/stl 8}}{{stl 7}} spotkanie dwóch drużyn, mające charakter szkoleniowy : {{/stl 7}}{{stl 10}}Sparing bokserski, piłkarski. <ang.> {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
Sparing — Spar ing, a. Spare; saving; frugal; merciful. Bacon. [1913 Webster] {Spar ing*ly}, adv. {Spar ing*ness}, n. [1913 Webster] … The Collaborative International Dictionary of English
sparing — index conservation, deficient, devoid, economical, economy (frugality), frugal, illiberal, lenient … Law dictionary
sparing — [adj] careful, economical avaricious, canny, chary, close, cost conscious, frugal, humane, mean, money conscious, parsimonious, provident, prudent, saving, stewardly, stingy, thrifty, tight, tight fisted, tolerant, ungiving, unwasteful, wary;… … New thesaurus
sparing — ► ADJECTIVE ▪ moderate; economical. DERIVATIVES sparingly adverb … English terms dictionary
sparing — [sper′iŋ] adj. 1. that spares 2. careful in spending or using; frugal 3. scanty or meager SYN. THRIFTY sparingly adv. sparingness n … English World dictionary