-
1 советский
Sovyet °Сове́тский Сою́з — Sovyetler Birliği
сове́тский наро́д — Sovyet halkı
сове́тское прави́тельство — Sovyet hükumeti
сове́тские самолёты (производимые в СССР) — Sovyet yapısı uçaklar
дороги́е сове́тские друзья́! — değerli Sovyet dostlar!
-
2 армия
ordu* * *ж1) ordu; kara kuvvetleri ( сухопутные вооружённые силы)Сове́тская А́рмия — Sovyet Ordusu
та́нковая а́рмия — tank ordusu
призва́ть в а́рмию — askere çağırmak
в а́рмии он был сержа́нтом — askerde çavuştu
по возвраще́нии из а́рмии — askerden dönüşün
он ещё не служи́л в а́рмии — henüz askerlik yapmadı
2) перен. orduа́рмия безрабо́тных — işsizler ordusu
-
3 власть
iktidar; egemenlik* * *ж1) iktidarсове́тская власть — Sovyet iktidarı
госуда́рственная власть — devlet iktidarı
о́рганы госуда́рственной власти — yasama organları
прийти́ к власти — iktidara / işbaşına gelmek, iktidar olmak
2) (вла́сти) мн. makamlar, otoritelerме́стные власти — yerli makamlar
порто́вые власти — liman otoriteleri
3) egemenlikроди́тельская власть — ana baba hükmü / otoritesi
власть монопо́лий — tekellerin egemenliği
власть челове́ка над приро́дой — insanın doğa üzerindeki egemenliği
•• -
4 высоко
yüksek* * *1) нареч. (yüksekler) deмы лете́ли о́чень высо́ко́ (над землёй) — çok yüksekten uçuyorduk
с высо́ко́ по́днятой голово́й — başı dik / yüksek
высо́ко́ держа́ть го́лову — başını dik tutmak
высо́ко́ держа́ть зна́мя сове́тской нау́ки — Sovyet biliminin bayrağını yücelerde / yükseklerde dalgalandırmak
2) в соч., → сказ., в соч.там / э́то высо́ко́? — orası yüksek mi?
со́лнце бы́ло уже́ высо́ко́ — gün epeyce yükselmişti
до верши́ны горы́ ещё высо́ко́ — dağın doruğuna daha çok var
-
5 гражданство
yurttaşlık,uyrukluk* * *сyurttaşlık; uyruklukприня́ть сове́тское гражда́нство — Sovyet uyrukluğuna girmek
лиши́ть кого-л. гражда́нства — vatandaşlıktan / yurttaşlıktan çıkarmak
лицо́ без гражда́нства — uyruksuz
-
6 интеллигенция
жaydınlar; aydın kesim; entelijansiya ист.сове́тская интеллиге́нция — Sovyet aydınları
-
7 команда
takım* * *жпода́ть кома́нду — komut / kumanda vermek
2) ( командование) kumanda; komutaпод кома́ндой кого-л. — birinin kumandası / komutası altında
3) ( воинская часть) ekip; müfreze; takım4) ( личный состав) ekipпожа́рная кома́нда — itfaiye ekibi
спаса́тельная кома́нда — kurtarma ekibi
5) ( экипаж судна) mürettebat; tayfaпа́лубная кома́нда — güverte mürettebatı
6) спорт. takım; ekipкома́нда стрелко́в — atış ekibi
сове́тская Олимпи́йская кома́нда — Sovyet Olimpiyat kafilesi
-
8 люди
insanlar* * *мн.1) insanlar; adamlar; halkсове́тские лю́ди — Sovyet halkı
лю́ди нау́ки — bilim adamları
лю́ди труда́ — emekçi halk
лю́ди физи́ческого труда́ — kol işçileri, bedenen çalışanlar
ты́сячи молоды́х лю́де́й — binlerce genç
как мно́го лю́де́й! — ne çok halk var!
а мы что не лю́ди? — bizim canımız yok mu?
он их за лю́де́й не счита́л — onları adamdan saymazdı
2) разг. ( другие) elâlem, eloğlu, el günчто лю́ди ска́жут? — elâlem / eloğlu ne der?
мне пе́ред людьми́ сты́дно — ele güne karşı mahcup oluyorum
лю́ди говоря́т, что... — rivayete göre...
3) ( кадры) elemanlar; personelтре́буются лю́ди — eleman aranıyor
4) воен. mensuplar; erler ( солдаты)поте́ри в лю́дях — insanca zayiat
••вы́йти в лю́ди — adam olmak; adam sırasına geçmek
вы́вести кого-л. в лю́ди — ирон. adam etmek
-
9 народ
halk* * *м, врзhalk; ulus; milletсове́тский наро́д — Sovyet halkı
трудово́й наро́д — emekçi halk
все наро́ды ми́ра — tüm dünya halkları / milletleri
ты не зна́ешь, что за наро́д э́ти шофёры! — şoför milletini bilmezsin sen!
заче́м ты пригласи́л сто́лько наро́ду? — niçin bu kadar kalabalığı çağırdın?
а что наро́д ска́жет? — ya millet / elâlem ne der?
••на наро́де — herkesin içinde
-
10 правительство
-
11 производство
с1) üretim; yapımпросто́е това́рное произво́дство — basit meta üretimi
промы́шленное произво́дство — sanayi üretimi, sınai üretim
произво́дство средств произво́дства — üretim araçları üretimi / yapımı
годово́е произво́дство легковы́х автомоби́лей — yıllık otomobil üretimi
нача́ть произво́дство легковы́х автомоби́лей — otomobil yapımına / imaline başlamak
сельскохозя́йственное произво́дство — tarım üretimi, tarımsal üretim
произво́дство ри́са — pirinç üretimi
произво́дство това́ров и услу́г — mal ve hizmet üretimi
произво́дство я́дерного ору́жия — nükleer silah(ların) yapımı
фильм произво́дства 1980 го́да — 1980 yapımı bir filim
самоле́ты сове́тского произво́дства — Sovyet yapısı uçaklar
2) (отрасль экономики, промышленности) işkolu, endüstri, sanayi (-ii)тексти́льное произво́дство — tekstil endüstrisi
коже́венное произво́дство — dericilik
3) (фабрика, завод) fabrikaрабо́тать на произво́дстве — fabrikada çalışmak
-
12 ряд
saf,sıra* * *м1) sıra; diziряд домо́в — bir sıra ev
ряды́ дере́вьев — ağaç dizileri
2) ( шеренга) sıra, safстать в ряд — sıraya girmek; saf olmak
идти́ в пе́рвых ряда́х — перен. en ön safta yürümek
3) (места в театре, кино и т. п.) sıra4) (некоторое количество чего-л.) bir dizi / bölük / takımце́лый ряд пробле́м — bir dizi sorun
ряд усту́пок — bir takım / dizi taviz
подпи́сан ряд соглаше́ний — bir dizi anlaşma imzalandı
ряд кри́тиков — bir bölük / takım eleştirici
ряд поколе́ний — birkaç kuşak
в э́том ряду́ собы́тий — bu olaylar dizisinde
5) (ряды́) мн. (состав, среда) saflar; kadroслужи́ть в ряда́х Сове́тской А́рмии — Sovyet Ordusunda hizmet etmek
парти́йные ряды́ — parti safları
••из ря́да вон выходя́щий — olağandışı, olağanüstü
-
13 система
ж, врзsistem, dizgeсове́тская полити́ческая систе́ма — Sovyet politik sistemi
мирова́я систе́ма социали́зма — dünya sosyalist sistemi
филосо́фская систе́ма — felsefe sistemi
систе́ма Станисла́вского — Stanislavski yöntemi
систе́ма воспита́ния — eğitim sistemi
мы́шечная систе́ма — kas sistemi
тормозна́я систе́ма — fren sistemi
привести́ свои́ наблюде́ния в систе́му — gözlemlerini sistemleştirmek
рабо́тать в систе́ме Акаде́мии нау́к — Bilimler Akademisine bağlı enstitülerden birinde çalışmak
-
14 союз
м1) врз birlik; ittifak, bağlaşıklıkсою́з рабо́чих и крестья́н — işçi-köylü ittifakı / bağlaşıklığı
Сою́з Сове́тских Социалисти́ческих Респу́блик — Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği
Сою́з писа́телей СССР — SSCB Yazarlar Birliği
семе́йный сою́з — aile birliği
вступи́ть в сою́з с кем-л. — biriyle ittifaka girmek
2) грам. bağlaç (-cı) -
15 СССР
(сокр. от Союз Сове́тских Социалисти́ческих Респу́блик) SSCB ( Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği) -
16 указ
kararname* * *мУка́з Прези́диума Верхо́вного Сове́та СССР — SSCB Yüksek Sovyet Prezidyumunun kararnamesi
-
17 федеративный
federal* * *federatif; federalРосси́йская Сове́тская Федерати́вная Социалисти́ческая Респу́блика — Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti
Федерати́вная респу́блика Герма́ния — Federal Almanya Cumhuriyeti
-
18 человек
м1) insan, adam; insanoğlu; kişi; fert (-di)сове́тский челове́к — Sovyet insanı
молодо́й челове́к — genç adam, delikanlı
любо́й здравомы́слящий челове́к — sağduyu sahibi herkes
ни оди́н разу́мный челове́к — aklı başında hiç kimse
она́ хоро́ший челове́к — iyi bir kadındır
я счита́л его́ надёжным челове́ком — ben onu güvenilir biri sanmıştım
челове́к в ко́смосе! — insanoğlu uzayda!
2) ( при счёте) kişiпять челове́к — beş kişi
пять челове́к и не́сколько живо́тных — beş insan ve birkaç hayvan
нас бы́ло пять челове́к — beş kişiydik
у них пять челове́к дете́й — beş çocukları var
3) ( кто-то) biriтебя́ спра́шивал како́й-то челове́к — seni biri aramıştı
ко мне подошёл како́й-то челове́к в ко́жаной ку́ртке — yanıma meşin ceketli biri yaklaştı
с / на челове́ка — adam / kişi başına
за электри́чество плати́ли с челове́ка — elektrik parası kişi / nüfus başına bölünerek ödeniyordu
у него́ есть там сво́й челове́к — orada bir adamı vardır
••мы сде́лали из него́ челове́ка — onu adam ettik
сража́ться до после́днего челове́ка — son ferdine kadar savaşmak
См. также в других словарях:
Sovyet — is., öz., Fr. soviet 1990 öncesi SSCB de Danışma kurulu, şura, konsey Sovyetler Birliği … Çağatay Osmanlı Sözlük
SSCB — Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birligi (International » Turkish) … Abbreviations dictionary
Meriçboyu — İbrahim Abdülkadir Meriçboyu (oder A. Kadir) (* 1917 in Istanbul; † 1. März 1985 ebenda) war ein türkischer Poet und Übersetzer. Inhaltsverzeichnis 1 Leben 2 Liste seiner Bücher 2.1 Gedichte 2.2 Memoiren … Deutsch Wikipedia
İbrahim Abdülkadir Meriçboyu — (oder A. Kadir) (* 1917 in Istanbul; † 1. März 1985 ebenda) war ein türkischer Poet und Übersetzer. Inhaltsverzeichnis 1 Leben 2 Liste seiner Bücher 2.1 Gedichte … Deutsch Wikipedia
ARONSON, GRIGORI — (1887–1968), journalist, author, and public figure. Aronson, who was the nephew of mordecai ben hillel hacohen , was born in St. Petersburg and received a rudimentary traditional Jewish education in Gomel. As a youth, he was a Bolshevist, but in… … Encyclopedia of Judaism
Red Army — This article is about the 1918 1946 Workers Peasants Red Army. For other uses, see Red Army (disambiguation). Soviet Armed Forces … Wikipedia
Mankurt — This article is for the 1990 film. For information on the term mankurt , please see the section The Day Lasts More Than a Hundred Years – Mankurt. Mankurt (Russian: Манкурт) Directed by Khodzha Kuli Narliyev Written by Mariya Urmatova … Wikipedia
Melih Cevdet Anday — Born March 13, 1915(1915 03 13) Istanbul, Turkey Died November 29, 2002(2002 11 29) (aged 87) … Wikipedia
Russian Empire — Infobox Former Country native name = Российская Империя (ru Cyrl) Rossiyskaya Imperiya (translit) conventional long name = Russian Empire common name = Russia| continent = Eurasia status = Empire government type = Monarchy| year start = 1721 year … Wikipedia
Azriel Carlebach — Ezriel Carlebach, 1942 Ezriel Carlebach (auch Azriel, eigentlich Esriel Gotthelf Carlebach, hebr.: עזריאל קרליבך, jidd.: עזריאל קארלעבאך. Leipzig * 7. November 1909; † 12. Februar 1956 in Tel Aviv, Israel) war ein israelischer Journalist… … Deutsch Wikipedia
Esriel Carlebach — Ezriel Carlebach, 1942 Ezriel Carlebach (auch Azriel, eigentlich Esriel Gotthelf Carlebach, hebr.: עזריאל קרליבך, jidd.: עזריאל קארלעבאך. Leipzig * 7. November 1909; † 12. Februar 1956 in Tel Aviv, Israel) war ein israelischer Journalist… … Deutsch Wikipedia