-
81 cado
cecidī, casūrus, ere1) падать (in и ad terram C, Q); сваливаться ( ex и de equo C); выпадать (de manibus C; dentes cadunt Pl, Sen etc.; cadunt capilli Pt); ( об атмосферных осадках) падать, идти (imbres cadunt Lcr, Mela; nives cadunt Sen etc.); выпадать, ложиться ( ros cadit Pl и rores cadunt PM); литься, капать, катиться ( lacrimae cadunt Sen); ( о реках) впадать ( in sinum maris L); (о листьях, цветах, плодах) опадать (folia cadunt arbori и ex arbore PM; poma cadunt ramis O); ( о молнии) ударять, поражать (fulmina cadunt Sen, Pt); ( о парусах) убираться ( vela cadunt V); валиться, обрушиваться (vetustate cecidisse C; concussae cadunt urbes Lcr); ( о тенях) падать, ложиться ( majores cadunt de montibus umbrae V); попадать ( in laqueos O)2) ( о небесных светилах) заходить (cadentia sidera V; Arcturus cadens H)sol cadens V — заходящее солнце, тж. запад3) падать, погибать (in acie C и acie O; in proelio Nep; pugnā Canensi L)c. ab aliquo O, T, Su — пасть от чьей-л. руки4) перен. впадать (in servitutem C; ad servitia L; in potestatem alicujus C)in calumniam c. Q — навлечь на себя ложные обвиненияc. in narrationem Q — перебить рассказчикаc. in morbum C — заболеть5) приходиться (на какое-л. время), совпадать (in id saeculum Romuli cecĭdit aetas C)6) подпадатьres, quae sub sensūs (sub oculos, sub aspectum, in conspectum) cadunt C — вещи, бросающиеся в глаза (непосредственно ощутимые, очевидные)sub nullam regulam c. Sen — не подчиняться никакому правилу7) выпадать на долю, доставаться (alicui aliquid cecĭdit C etc.)vota cadunt Tib — желания исполняются, ноomnia vota cadunt Prp (ср. 10.) — все (мои) мечты рушатсяsi quid adversi casurum foret L — если приключится какая-л. беда9)а) падать, понижаться ( prctium cadit L); уменьшаться, убывать, слабеть ( vires cadunt Lcr)c. animo C etc. — падать духомб) ослабевать, утихать (cadit vis venti L; cadit ira L, O, Prp; pelagi cecĭdit fragor V)10) пропадать, погибать (cecĭdit superbum Ilium V; mundi alii nascentes, alii cadentes C)multa renascentur, quae jam cecĭdēre, cadentque quae nunc sunt in honore vocabula H — многие, уже забытые, слова воскреснут и придут в забвение (многие из тех), которые теперь в чести (ср. 6.)11) проваливаться, не иметь успеха (у публики) ( fabula cadit H); проигрывать тяжбу (in judicio C)c. causā C, Dig и formula Q, Sen — проиграть процесс в силу фор мальных нарушений12) подходить, быть свойственнымminime c. in aliquid C — совершенно не вязаться с чем-л.in rerum naturam c. Q — соответствовать природе вещейin consuetudinem alicujus non c. C — не быть в чьих-л. привычках13) оканчиватьсяlitterā m nullum Graecum verbum cadit Q — ни одно греческое слово не оканчивается на м14) быть закалываемым, приноситься в жертву ( ovis cadit deo O)15) ( о женщине) отдаваться, вступать в любовную связь Pl, Tib, Sen -
82 commulceo
com-mulceo, mulsi, mulsum. ēre1) гладить, ласкать ( aliquem Ap)2) перен. приятно щекотать, ублаготворять (sensus alicujus Tiro ap. AG) -
83 communis
commūnis, e [одного корня с munus ]1) общий (causa, opinio C; jus gentium Nep)usus c. aquarum est O — вода есть общее достояниеcommune est, quod natura optimum fecit Pt — всё лучшее в природе принадлежит всем вместеverbum commune AG — глагол общего залога (отложительный, имеющий то действительное, то страдательное значение)genus commune грам. — общий род ( мужской и женский)syllaba c. (или anceps) грам. — обоюдный слог (т. е. то долгий, то краткий)c. hominum infir mitas C — общий (всем) людям недугparies domui utrique c. Q — общая у обоих домов стенаaliquid cum clique commune habere C etc. — иметь что-л. общее с кем-л.locus c. Pl — преисподняя (царство мёртвых, Sen публичный дом)2) обыкновенный, обычный, общеупотребительный, общепринятый ( salutatio C)vita c. C — повседневная жизньvitae c. ignarus C — не знающий жизни (не умеющий жить)sensus c. C — здравый смыслmors c. Eutr — естественная смертьmimus c. C — популярный актёрin commune — на общую пользу, для всеобщего употребления, для всех (laborare Q; conferre C; consultare T), сообща ( omnia possidere Lact), вообще, в общем и целом ( disputare O) или на равных началах( vocare honores L)3) общительный, доступный, обходительный, ласковый (omnibus C и circa omnes Eutr; infīmis Nep; erga aliquem C)4) нечистый (communibus manibus, id est non lotis, manducare panes Vlg) -
84 convalesco
con-valēsco, luī, —, ere1) выздоравливать (c. ex morbo C, Su; ex vulnere Just и de vulnere O); поправляться, улучшаться ( annona convalescit Su)2) оправляться, приходить в себя ( sensūs convaluēre mei O)3) усиливаться, разгораться ( ignis convaluit O)4) расти, разрастаться ( arbores convalescunt Vr)5) упрочиваться, укрепляться, утверждаться, укореняться, крепнуть ( mala convalescunt O)6) юр. приобретать законную силу, становиться юридически действительным ( testamentum convalescit Dig)7) входить в силу, укореняться ( opinio vetus convaluit AG) -
85 dissideo
dis-sideo, sēdī, (sessum), ēre [ sedeo ]1) быть вдали, отстоять, находиться далеко (ab omni turbā Sen; Eridăno Prp — dat.)2) не согласоваться, быть несогласным, расходиться (inter se, cum и ab aliquo C; alicui H; verbis, non re C)d. in Arminium et Segestem T — распасться на группировки Арминия и Сегестаhumiles laborant, ubi potentes dissĭdent Ph — плохо приходится простому народу, когда сильные заспорят между собою3) отличаться ( nostra non dissident a Peripateticis C); противоречить (scriptum dissĭdet a sententia C; sensus dissidentes Nep)4) восставать, бунтовать ( dissidet miles T) -
86 dubitativus
dubitātīvus, a, um [ dubito ]1) сомнительный, недостоверный ( sensus Tert)2) грам. выражающий сомнение ( adverbia) -
87 expressio
1) выдавливание, выжимание (mellis Pall; pomorum Aug)2) архит. валик, выступ, кайма, рамка, край Vtr3) нагнетание (aquarum, spiritūs Vtr)4) грам. изложение, выражение (sc. sensūs) -
88 exsensus
ex-sēnsus, a, umбессмысленный, безрассудный (mens Laevius ap. AG) -
89 fastidiosus
fastīdiōsus, a, um1) брезгливый, разборчивый, прихотливый (aestimator Sen; aurium sensus fastidiosissimus rhH.)2) презирающий, пренебрегающийf. litterarum C — презрительно относящийся к литературе3) надменный, важный, гордый (f. in pares rhH.)5) отвратительный, противный, надоевший, опротивевший ( copia H) -
90 hebeo
—, —, ēre [ hebes ]1) быть тупым ( ferrum hebet L)2) быть ленивым, вялым, слабым, неподвижным (hebet sanguis, sc. senis V; hebet ardor VF; quid hebetis? Aus) -
91 infirmiter
нетвёрдо, непрочно, слабо ( aliquid ponere Vlg); слабо, неуверенно вяло ( aliquid dicere Eccl); малодушно (sensus i. pavidus Aug) -
92 inflecto
īn-flecto, flexī, flexum, ere1) гнуть, сгибать, изгибать (cervīcem V; ferrum Cs)i. se и pass. inflecti — изгибаться ( sinus ad urbem inflectitur C)3) давать другое направление, менять (animum, orationem C, Sen)4) уменьшать, понижать ( magnitudinem animi C)5) искажать, извращать, перетолковывать ( jus C); изменять (i. vocem C)6) склонять, смягчать (aliquem precibus V, lacrĭmis St; sensūs V)7) грам. протяжно произносить (с облеченным ударением) Eccl -
93 machinamentum
māchināmentum, ī n.2) орган (machinamenta, quibus sensūs instructi sunt Ap) -
94 nativus
-
95 obstruo
ob-struo, strūxī, strūctum, ere1) строить, воздвигать, возводить впереди (murum L; saxa O, QC)o. alicui rei L — строить впереди чего-л.luminibus alicujus o. C — постройкой загородить кому-л. свет2) загромождать, заваливать (portas Cs, Sl; vias Just; terras et undas O); перегораживать, запруживать ( flumma Cs); преграждать (iter, aditum ad aliquid C; viam alicui rei Tert)o. alicui perfugia C — закрыть кому-л. (все) лазейкиo. aures alicujus V — затыкать кому-л. уши, т. е. делать неумолимымsensūs o. PM — притупить чувства3) мешать, препятствовать ( cognitio multis obstructa difficultatibus C) -
96 obtusus
1. obtūsus, a, umpart. pf. к obtundo2. adj.1) иступившийся ( pugio T); тупой ( angŭlus Vtr)2) притупившийся, оглушённый ( aures CC); приглушённый, хриплый ( vox Q); бесчувственный ( pectora V)3) слабый, близорукий (sensus oculorum. L)4) потускневший, померкший ( acies stellarum V)5) тупоумный, глупый (homo C; ingenium AG)6) ослабленный, слабодействующий ( venenum Calp); ослабевший (vires Lcr; vigor animi L) -
97 obumbro
ob-umbro, āvī, ātum, āre1) покрывать тенью, затенять, осенять (humum O; coma interlucentem cervīcem obumbrat Ap); затемнять, помрачать ( nubes solem obumbrant PM); слегка прикрывать ( aliquid aliquā re Ap); затмевать (nomina numquam obscura T); помрачать, затуманивать (sensūs Q; sapientia vino obumbratur PM)2) утаивать, скрывать, маскировать ( crimina sub imagine erroris O)3) охранять, защищать ( aliquem V) -
98 officio
fēcī, fectum, ere [ ob + facio ]1) становиться поперёк пути, преграждать, отрезать ( hostium itineri Sl или iter bAfr); загораживать, застилать (o. soli C)luminibus alicui o. C, G — заслонить кому-л. свет или вид (на что-л.)mentis luminibus alicujus o. C — помрачить чьё-л. сознаниеfamae (dat.) alicujus o. L — затмить чью-л. славу2)а) мешать, препятствовать, противодействовать (alicui rei V, C, PM); запутывать (o. sententiis alicujus C)o. auribus Sl — мешать слушать, делать глухим (к доводам разума) -
99 olfacio
fēcī, factum, ere [ oleo + facio ]1) обонять, чувствовать запах (o. unguentum Ctl)sagacissime o. PM — иметь весьма тонкое обоняние2) перен. чуять, разнюхать, проведать (nummum C; nomen alicujus Pt)o. labra agni lacte Vr — приучить ягнёнка к запаху молока -
100 omnituens
omni-tuēns, entis [ tueor ]всевидящий (sensus Lcr; sol Ap)
См. также в других словарях:
Sensus — (lat.), 1) Empfindung, Sinn, Gefühl; 2) Gesinnung, Meinung; 3) Begriff; 4) Bedeutung, Sinn eines Wortes; Sensu angustiōri (S. strictiori), im engeren Sinn; Sensu latiōri, in weiterer Bedeutung; Sensu bono, in gutem Sinn, guter Bedeutung; Sensu… … Pierer's Universal-Lexikon
Sensus — (лат.) чувство, смысл, ощущение, понимание. Философский энциклопедический словарь. М.: Советская энциклопедия. Гл. редакция: Л. Ф. Ильичёв, П. Н. Федосеев, С. М. Ковалёв, В. Г. Панов. 1983 … Философская энциклопедия
sensus — лат. (сэнсус) ощущение, чувство. Толковый словарь иностранных слов Л. П. Крысина. М: Русский язык, 1998 … Словарь иностранных слов русского языка
Sensus — (lat.), Sinn, Gefühl, Empfindung. Constructio ad sensum oder ad synesin, in der Grammatik eine Wortfügung, bei der die Redeteile ohne Rücksicht auf die grammatische Form bloß dem Sinne nach miteinander verbunden sind. Soz. B.: »Kaum hatte ihn die … Meyers Großes Konversations-Lexikon
Sensus — (lat.), Sinn, Empfindung; S. commūnis, gesunder Menschenverstand … Kleines Konversations-Lexikon
Sensus — (17. Sept.), ein Laienbruder aus dem Orden des hl. Franciscus von Assisi, der um das I. 1370 starb, findet sich bei den Boll. unter den Uebergangenen … Vollständiges Heiligen-Lexikon
sensus — index content (meaning), sense (feeling) Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 … Law dictionary
Sensus — Sẹn|sus, der; , […su:s] [lat. sensus = Wahrnehmung, Empfindung; Bewusstsein, Gefühl, zu: sentire, ↑ Sentenz]: 1. (Med.) Empfindungsvermögen (eines Sinnesorgans). 2. ☆ einen, keinen S. für etw. haben/besitzen (ugs.; Gespür, kein Gespür für etw.… … Universal-Lexikon
Sensus — Sen|sus der; , [...zu:s] <aus lat. sensus »Wahrnehmung; Empfindung, Gefühl; Verstand« zu lat. sentire, vgl. ↑Sentenz> Empfindungsvermögen eines bestimmten Sinnesorgans (Med.) … Das große Fremdwörterbuch
Sensus — jutimas statusas T sritis gyvūnų anatomija, gyvūnų morfologija atitikmenys: lot. Sensus ryšiai: platesnis terminas – pagrindiniai terminai … Veterinarinės anatomijos, histologijos ir embriologijos terminai
SENSUS Communis — apud Iuvenalem Sat. 8. v. 71. Haec satis ad iuvenem, quem nobis fama superbum Tradit et inflatum plerumque Nerone propinquô: Rarus enim ferme sensus communis in illa Fortuna idem est cum κοινονοημοσύνῃ Marci Imperatoris modestâ nempe illâ,… … Hofmann J. Lexicon universale