Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

secundum+artem

  • 1 Secundum artem

    Согласно правилам искусства, по всем правилам искусства.
    ...абсолютное уменьшение сельского рабочего населения шло рука об руку с расширением обрабатываемой площади, с интенсификацией культуры, с неслыханным накоплением капитала, вкладываемого в землю и в орудия ее обработки -. Если ко всему этому добавить еще непрерывное быстрое расширение городских рынков сбыта и господство свободной торговли, то может показаться, что сельскохозяйственный рабочий post tot discrimina rerum наконец был поставлен в такие условия, которые secundum artem должны были сделать его безумно счастливым. (К. Маркс, Капитал.)
    Количество французских войск, отправленных с начала июля на Восток, составило не менее 50 000 человек. В таких условиях, благодаря эффективному действию выдвинутых вперед английских и французских мортирных батарей, траншеи были прорыты под прикрытием сильного артиллерийского огня до самого рва. Насколько они выдавались вперед и был ли гласис обложен secundum artem, мы пока еще не знаем. (Ф. Энгельс, К взятию Севастополя.)
    Восточный кризис вызывает восторг у Маркса. "Россия давно уже стоит на пороге больших переворотов, и все необходимые для этого элементы уже созрели. Взрыв ускорен на многие годы, благодаря ударам, нанесенным молодцами турками... Переворот начнется secundum artem ("по всем правилам искусства") с конституционных заигрываний, и буча выйдет отменная - И при благосклонности матери-природы, мы доживем до этого торжества". (Марксу было тогда 59 лет). (В. И. Ленин, Предисловие к русскому переводу книги "Письма И. Ф. Беккера, И. Дицгена, Ф. Энгельса, К. Маркса и др. к Ф. А. Зорге и др.".)
    Мы отпилили осколок, торчавший наружу, вправили кость, перевязали рану, стянули ее бинтами и заключили ногу в ящик, secundum artem. (Тобайас Смоллетт, Приключения Родрика Рэндома.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Secundum artem

  • 2 secundum artem

    Религия: как заведено, согласно сложившемуся порядку, (Latin for "according to the art", according to the accepted practice of a profession or trade) согласно существующей практике

    Универсальный англо-русский словарь > secundum artem

  • 3 secundum artem

    /si'kʌndəm'ɑ:tem/ * phó từ - nhân tạo - khéo léo; khoa học

    English-Vietnamese dictionary > secundum artem

  • 4 secundum artem (Latin for according to the art, according to the accepted practice of a profession or trade)

    Религия: согласно существующей практике

    Универсальный англо-русский словарь > secundum artem (Latin for according to the art, according to the accepted practice of a profession or trade)

  • 5 secundum

    secundum[si´kʌndəm] prep лат. според, по, съобразно, в съгласие с; \secundum artem умело научно; \secundum naturam естествено, природно, природосъобразно; \secundum quid според нещо; в някое отношение; с известно ограничение.

    English-Bulgarian dictionary > secundum

  • 6 Secundum legem artis

    Я изрезан, искромсан и т. д., - словом, лечили меня в полном смысле secundum legem artis. Несмотря на это, дрянь появляется все снова и снова, так что, за исключением двух-трех дней, я вот уже два месяца совершенно не в состоянии что-либо делать. (К. Маркс - Людвигу Кугельману, 30.I 1868.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Secundum legem artis

  • 7 secundum

    prep. \/sɪˈkʌndəm\/
    ( latin) ifølge, etter
    secundum artem etter alle kunstens regler
    secundum usum ifølge skikk og bruk, ifølge normen, ifølge ritualet

    English-Norwegian dictionary > secundum

  • 8 بحسب الفن

    secundum artem

    Arabic-English Medical Dictionary > بحسب الفن

  • 9 ars

    ars, artis, f.    - voir l'article ars de Gaffiot. [st1]1 [-] façon d'être ou d'agir (naturelle ou acquise), conduite, manière d'agir, moyen, procédé (bon ou mauvais).    - bonae artes: procédés honnêtes, bonnes moeurs, la vertu, le devoir, le bien.    - malae artes: procédés malhonnêtes, mauvaises moeurs, les vices, le vice, le mal.    - bona ars: le bien, la vertu.    - imperium facile his artibus retinetur, quibus initio partum est, Sall. C.: le pouvoir se conserve facilement avec les moyens par lesquels on l'a d'abord obtenu.    - tamquam eaedem militares et imperatoriae artes essent, Liv. 25: comme si les qualités d'un bon soldat et d'un bon général étaient les mêmes. [st1]2 [-] préceptes qui régissent un art, règles, théorie, système, art (opposé à la nature); livre, manuel, traité.    - ars et usus: la théorie et la pratique.    - res facultate praeclara, arte mediocris, Cic.: chose où brille le génie, où l'art est peu de chose.    - artium chorus, Phaedr. 3: le choeur des arts, le choeur des Muses.    - ex arte dicere, Cic.: parler conformément aux règles de l'art.    - artes oratoriae, Cic.: les traités d'éloquence.    - ex antiquis artibus electae res, Cic.: choses prises dans les anciens traités de rhétorique. [st1]3 [-] art, talent, adresse, dextérité, habileté (dans un art), savoir-faire, technique; profession, métier.    - cf. gr. τέχνη.    - censet artis proprium esse creare et gignere, Cic. Nat. 2: il pense que le propre de l'art consiste à créer et produire.    - artes liberales (bonae, honestae, optimae, ingenuae): les arts libéraux, les beaux-arts (qui conviennent aux hommes libres).    - artes illiberales (sordidae): les métiers manuels, les travaux manuels (qui conviennent aux esclaves).    - versari in sordida arte: exercer un vil métier.    - quidam artem abesse legentibus arbitrantur, Tac. Agr.: selon certains, ceux qui récoltent (les perles) manquent de technique.    - civilium artium decus, Tac. Agr.: l'éclat de ce qu'il a réalisé dans la vie civile.    - medicae artes: la médecine.    - ars pecuniosa, Mart.: métier lucratif.    - ars parasitica, Plaut.: art de vivre aux dépens des autres.    - ars gymnastica, Plaut.: la gymnastique.    - ars duellica, Plaut.: habileté à la guerre.    - ars grammatica, Plin.: la grammaire.    - secundum artem, Serv.: selon la grammaire.    - ars gubernandi, Cic.: la navigation.    - ars disserendi, Cic.: la dialectique. [st1]4 [-] ruse, artifice, tactique, stratagème.    - aegrotant artes antiquae tuae, Plaut. Trin.: tes vieilles finesses ne sont plus de saison.    - Cytherea novas artes, nova pectore versat consilia, Virg. En. 1: Cythérée en son cœur imagine de nouveaux artifices, de nouveaux plans.    - dolis instructus et arte Pelasgā, Virg. En. 2: formé aux ruses et artifices des Pélasges.    - capti eādem arte sunt, quā ceperant Fabios, Liv. 2: ils furent pris au même piège qu'ils avaient employé pour prendre les Fabius.
    * * *
    ars, artis, f.    - voir l'article ars de Gaffiot. [st1]1 [-] façon d'être ou d'agir (naturelle ou acquise), conduite, manière d'agir, moyen, procédé (bon ou mauvais).    - bonae artes: procédés honnêtes, bonnes moeurs, la vertu, le devoir, le bien.    - malae artes: procédés malhonnêtes, mauvaises moeurs, les vices, le vice, le mal.    - bona ars: le bien, la vertu.    - imperium facile his artibus retinetur, quibus initio partum est, Sall. C.: le pouvoir se conserve facilement avec les moyens par lesquels on l'a d'abord obtenu.    - tamquam eaedem militares et imperatoriae artes essent, Liv. 25: comme si les qualités d'un bon soldat et d'un bon général étaient les mêmes. [st1]2 [-] préceptes qui régissent un art, règles, théorie, système, art (opposé à la nature); livre, manuel, traité.    - ars et usus: la théorie et la pratique.    - res facultate praeclara, arte mediocris, Cic.: chose où brille le génie, où l'art est peu de chose.    - artium chorus, Phaedr. 3: le choeur des arts, le choeur des Muses.    - ex arte dicere, Cic.: parler conformément aux règles de l'art.    - artes oratoriae, Cic.: les traités d'éloquence.    - ex antiquis artibus electae res, Cic.: choses prises dans les anciens traités de rhétorique. [st1]3 [-] art, talent, adresse, dextérité, habileté (dans un art), savoir-faire, technique; profession, métier.    - cf. gr. τέχνη.    - censet artis proprium esse creare et gignere, Cic. Nat. 2: il pense que le propre de l'art consiste à créer et produire.    - artes liberales (bonae, honestae, optimae, ingenuae): les arts libéraux, les beaux-arts (qui conviennent aux hommes libres).    - artes illiberales (sordidae): les métiers manuels, les travaux manuels (qui conviennent aux esclaves).    - versari in sordida arte: exercer un vil métier.    - quidam artem abesse legentibus arbitrantur, Tac. Agr.: selon certains, ceux qui récoltent (les perles) manquent de technique.    - civilium artium decus, Tac. Agr.: l'éclat de ce qu'il a réalisé dans la vie civile.    - medicae artes: la médecine.    - ars pecuniosa, Mart.: métier lucratif.    - ars parasitica, Plaut.: art de vivre aux dépens des autres.    - ars gymnastica, Plaut.: la gymnastique.    - ars duellica, Plaut.: habileté à la guerre.    - ars grammatica, Plin.: la grammaire.    - secundum artem, Serv.: selon la grammaire.    - ars gubernandi, Cic.: la navigation.    - ars disserendi, Cic.: la dialectique. [st1]4 [-] ruse, artifice, tactique, stratagème.    - aegrotant artes antiquae tuae, Plaut. Trin.: tes vieilles finesses ne sont plus de saison.    - Cytherea novas artes, nova pectore versat consilia, Virg. En. 1: Cythérée en son cœur imagine de nouveaux artifices, de nouveaux plans.    - dolis instructus et arte Pelasgā, Virg. En. 2: formé aux ruses et artifices des Pélasges.    - capti eādem arte sunt, quā ceperant Fabios, Liv. 2: ils furent pris au même piège qu'ils avaient employé pour prendre les Fabius.
    * * *
        Ars, artis, f. g. Quintil. Art, Mestier, Science.
    \
        Ars. Virgil. Ille dolis instructus, et arte Pelasga. Finesse, Dol, Tromperie.
    \
        Ars parasitica. Plau. Ruze et mestier de trouver repues franches.
    \
        Ambitiosa ars. Plin. De grande monstre et ostentation.
    \
        Armorum ars. Quintilian. La science de jouer de tous bastons d'armes.
    \
        Laboratae vestes arte. Virg. Faictes par grand art.
    \
        Madidus artibus. Martialis. Imbu, Instruict, Abbrevé.
    \
        Prudens artis. Ouid. Scavant en l'art.
    \
        Imperatoria ars. Quintil. Science de conduire une armee, De capitaine et chef de guerre.
    \
        Iners ars. Ouid. Inutile.
    \
        Opus magnae artis. Ouid. OEuvre faict par grand artifice.
    \
        Medentum ars. Stat. Medecine.
    \
        Monstrificae artes. Valer. Flac. Art magique.
    \
        Mutae artes. Virg. Qui ne sont point en grand bruit et estime.
    \
        Nouas artes pectore versat. Virg. Nouvelles finesses et cautelles, ou tromperies.
    \
        Palaestrica. Quintil. Art de la luicte.
    \
        Pecuniosa. Martialis. Par laquelle on gaigne de l'argent.
    \
        Secretae artes. Ouid. Art magique.
    \
        Sopitae artes. Claudian. Qui ont esté quelque temps delaissees, et mises à nonchaloir.
    \
        Sordida ars. Cic. Mestier ord, sale et vilain.
    \
        Tacita ars. Ouid. Secrete finesse.
    \
        Accingi ad artes magicas. Virgil. Se mettre à apprendre les ars magiques.
    \
        Accipere artes a magistris. Ouid. Apprendre.
    \
        Adhibere artem. Cic. User d'art en faisant quelque chose.
    \
        Admiscere artem pretio. Claudian. Enrichir par art et ouvrage une chose qui de soymesme est pretieuse.
    \
        Plus artis adiicere. Horat. Faire plus scavant.
    \
        Aduocare artem. Cic. User d'art.
    \
        Combibere artes. Cic. Apprendre.
    \
        Commendare se arte. Horat. Se monstrer et venter.
    \
        Continentur inter se artes. Cic. S'entretiennent, et despendent l'une de l'autre.
    \
        Artem desinere. Cic. Laisser, Quitter, Abandonner.
    \
        Animum in artes ignotas dimittere. Ouid. Appliquer son esprit, etc.
    \
        Diuerti ad artes. Ouid. Avoir recours à ses ars et ruzes.
    \
        Efficere artem. Cic. Reduire en art.
    \
        Nisi illi ars extitisset illa. Si la science de Homere n'eust esté pour escrire les louanges de Achilles.
    \
        Extundere artes. Virg. Trouver, Inventer par grande estude et diligence.
    \
        Inficere artibus. Cic. Instruire, Abbrever.
    \
        Artem instituere alicuius rei. Cic. La coucher et reduire premierement en art.
    \
        Instruere aliquem arte. Ouid. Garnir.
    \
        Latet ars. Ouid. Quand une chose est si bien et naifvement faicte, qu'elle semble estre naturelle, et non pas faicte de main d'ouvrier.
    \
        Ludere aliquem arte. Ouid. Tromper.
    \
        Omittere artem. Horat. Delaisser.
    \
        Redigere ad artem. Cic. Reduire en art.
    \
        Artem reponere. Virgil. Delaisser l'exercice et usage de quelque art, Ne plus user de tel art.
    \
        Reuocare ad artem. Cic. Reduire en art et reigles.
    \
        Tradere artem. Cic. Monstrer et enseigner.
    \
        Tradere artes alicui. Ouid. L'enseigner et endoctriner.
    \
        Valere arte. Lucret. Estre scavant en quelque art.
    \
        Versari in sordida arte. Cic. Faire ou exercer un mestier ord et sale.
    \
        Victa ars malo. Cels. Quand le medecin ne peult par son art guarir la maladie.

    Dictionarium latinogallicum > ars

  • 10 ars

    ars, artis, f. [v. arma], skill in joining something, combining, working it, etc., with the advancement of Roman culture, carried entirely beyond the sphere of the common pursuits of life, into that of artistic and scientific action, just as, on the other hand, in mental cultivation, skill is applied to morals, designating character, manner of thinking, so far as it is made known by external actions (syn.: doctrina, sollertia, calliditas, prudentia, virtus, industria, ratio, via, dolus).
    I. A.
    Lit.:

    Zeno censet artis proprium esse creare et gignere,

    Cic. N. D. 2, 22, 57:

    quarum (artium) omne opus est in faciendo atque agendo,

    id. Ac. 2, 7, 22; id. Off. 2, 3, 12 sq.—
    B.
    Transf.
    1.
    With the idea extended, any physical or mental activity, so far as it is practically exhibited; a profession, art ( music, poetry, medicine, etc.); acc. to Roman notions, the arts were either liberales or ingenuae artes, arts of freemen, the liberal arts; or artes illiberales or sordidae, the arts, employments, of slaves or the lower classes.
    a.
    In gen.:

    Eleus Hippias gloriatus est nihil esse ullā in arte rerum omnium, quod ipse nesciret: nec solum has artes, quibus liberales doctrinae atque ingenuae continerentur, geometriam, musicam, litterarum cognitionem et poëtarum, atque illa, quae de naturis rerum, quae de hominum moribus, quae de rebus publicis dicerentur, sed anulum, quem haberet, pallium, quo amictus, soccos, quibus indutus esset, se suā manu confecisse,

    Cic. de Or. 3, 32, 127:

    Jam de artificiis et quaestibus, qui liberales habendi, qui sordidi sint, haec fere accepimus. Primum improbantur ii quaestus, qui in odia hominum incurrunt, ut portitorum, ut feneratorum. Illiberales autem et sordidi quaestus mercenariorum omniumque, quorum operae, non artes emuntur: est enim in illis ipsa merces auctoramentum servitutis... Opificesque omnes in sordidā arte versantur... Quibus autem artibus aut prudentia major inest aut non mediocris utilitas quaeritur, ut medicina, ut architectura, ut doctrina rerum honestarum, hae sunt iis, quorum ordini conveniunt, honestae,

    Cic. Off. 1, 42, 150 sq.; cf. id. Fam. 4, 3:

    artes elegantes,

    id. Fin. 3, 2, 4:

    laudatae,

    id. de Or. 1, 3, 9:

    bonae,

    Ov. Tr. 3, 7, 32:

    optimae,

    Cic. Fin. 2, 34, 111:

    magnae,

    id. Or. 1, 4:

    maximae,

    id. de Or. 1, 2, 6:

    gravissimae,

    id. Fin. 2, 34, 112:

    leviores artes,

    id. Brut. 1, 3:

    mediocres,

    id. de Or. 1, 2, 6:

    omnis artifex omnis artis,

    Vulg. Apoc. 18, 22:

    artifices omnium artium,

    ib. 1 Par. 22, 15.—
    b.
    Esp., of a single art, and,
    (α).
    With an adj. designating it:

    ars gymnastica,

    gymnastics, Plaut. Most. 1, 2, 73:

    ars duellica,

    the art of war, id. Ep. 3, 4, 14:

    ars imperatoria,

    generalship, Quint. 2, 17, 34:

    (artes) militares et imperatoriae,

    Liv. 25, 9, 12:

    artes civiles,

    politics, Tac. Agr. 29:

    artes urbanae,

    i. e. jurisprudence and eloquence, Liv. 9, 42:

    ars grammatica,

    grammar, Plin. 7, 39, 40, § 128:

    rhetorica,

    Quint. 2, 17, 4:

    musica,

    poetry, Ter. Hec. prol. 23:

    musica,

    music, Plin. 2, 25, 23, § 93:

    medicae artes,

    the healing art, medicine, Ov. H. 5, 145; so,

    ars Apollinea,

    id. Tr. 3, 3, 10:

    magica,

    Verg. A. 4, 493, and Vulg. Sap. 17, 7; so,

    maleficis artibus inserviebat,

    he used witchcraft, ib. 2 Par. 33, 6 al.—
    (β).
    With a gen. designating it:

    ars disserendi,

    dialectics, Cic. de Or. 2, 38, 157:

    ars dicendi,

    the art of speaking, id. ib. 1, 23, 107, and Quint. 2, 17, 17; so,

    ars eloquentiae,

    id. 2, 11, 4:

    ars medendi,

    Ov. A. A. 2, 735:

    ars medentium,

    Stat. S. 5, 1, 158:

    medicorum ars,

    Vulg. 1 Par. 16, 12:

    pigmentariorum ars,

    the art of unguents, ib. 2 Par. 16, 4:

    ars armorum,

    the art of war, Quint. 2, 17, 33:

    ars pugnae,

    Vulg. Judith, 5, 27; so in plur.:

    belli artes,

    Liv. 25, 40, 5:

    ars gubernandi,

    navigation, Cic. Div. 1, 14, 24; Quint. 2, 17, 33; so,

    ars gubernatoris,

    Cic. Fin. 1, 13, 42.—Sometimes the kind of art may be distinguished by the connection, so that ars is used absol. of a particular art:

    instruere Atriden num potes arte meā? i. e. arte sagittandi,

    Ov. H. 16, 364:

    tunc ego sim Inachio notior arte Lino, i. e. arte canendi,

    Prop. 3, 4, 8:

    fert ingens a puppe Notus: nunc arte (sc. navigandi) relictā Ingemit,

    Stat. Th. 3, 29; so Luc. 7, 126; Sil. 4, 715:

    imus ad insignes Urbis ab arte (sc. rhetoricā) viros,

    Ov. Tr. 4, 10, 16:

    ejusdem erat artis, i. e. artis scaenofactoriae,

    Vulg. Act. 18, 3.—
    2.
    Science, knowledge:

    quis ignorat, ii, qui mathematici vocantur, quantā in obscuritate rerum et quam reconditā in arte et multiplici subtilique versentur,

    Cic. de Or. 1, 3, 10:

    nam si ars ita definitur, ex rebus penitus perspectis planeque cognitis atque ab opinionis arbitrio sejunctis, scientiāque comprehensis, non mihi videtur ars oratoris esse ulla,

    id. ib. 1, 23, 108: nihil est quod ad artem redigi possit, nisi ille prius, qui illa tenet. quorum artem instituere vult, habeat illam scientiam (sc. dialecticam), ut ex iis rebus, quarum ars nondum sit, artem efficere possit, id. ib. 1, 41, 186:

    ars juris civilis,

    id. ib. 1, 42, 190:

    (Antiochus) negabat ullam esse artem, quae ipsa a se proficisceretur. Etenim semper illud extra est, quod arte comprehenditur... Est enim perspicuum nullam artem ipsam in se versari, sed esse aliud artem ipsam, aliud, quod propositum sit arti,

    id. Fin. 5, 6, 16; id. ad Q. Fr. 1, 1, 9; id. Cael. 30, 72; id. Or. 1, 4:

    vir bonus optimisque artibus eruditus,

    Nep. Att. 12, 4: ingenium docile, come, ap-tum ad artes optimas, id. Dion, 1, 2 al.—
    C. 1.
    The theory of any art or science: ars est praeceptio, quae dat certam viam rationemque faciendi aliquid, Auct. ad Her. 1, 1;

    Asper, p. 1725 P.: non omnia, quaecumque loquimur, mihi videntur ad artem et ad praecepta esse revocanda,

    not every thing is to be traced back to theory and rules, Cic. de Or. 2, 11, 44: res mihi videtur esse facultate ( in practice) praeclara, arte ( in theory) mediocris;

    ars enim earum rerum est, quae sciuntur: oratoris autem omnis actio opinionibus, non scientiā continetur,

    id. ib. 2, 7, 30; id. Ac. 2, 7, 22.—In later Lat. ars is used,
    a.
    Absol. for grammatical analysis, grammar:

    curru non, ut quidam putant, pro currui posuit, nec est apocope: sed ratio artis antiquae, etc.,

    Serv. ad Verg. A. 1, 156; 1, 95: et hoc est artis, ut (vulgus) masculino utamur, quia omnia Latina nomina in us exeuntia, si neutra fuerint, tertiae sunt declinationis, etc., id. ad eund. ib. 1, 149: secundum artem dicamus honor, arbor, lepor: plerumque poëtae r in s mutant, id. ad eund. ib. 1, 153 al.—Hence also,
    b.
    As a title of books in which such theories are discussed, for rhetorical and, at a later period, for grammatical treatises.
    (α).
    Rhetorical:

    quam multa non solum praecepta in artibus, sed etiam exempla in orationibus bene dicendi reliquerunt!

    Cic. Fin. 4, 3, 5:

    ipsae rhetorum artes, quae sunt totae forenses atque populares,

    id. ib. 3, 1, 4: neque eo dico, quod ejus (Hermagorae) ars mihi mendosissime scripta videatur; nam satis in eā videtur ex antiquis artibus ( from the ancient works on rhetoric) ingeniose et diligenter electas res collocāsse, id. Inv. 1, 6 fin.:

    illi verbis et artibus aluerunt naturae principia, hi autem institutis et legibus,

    id. Rep. 3, 4, 7:

    artem scindens Theodori,

    Juv. 7, 177.—
    (β).
    Grammar:

    in artibus legimus superlativum gradum non nisi genitivo plurali jungi,

    Serv. ad Verg. A. 1, 96: ut in artibus lectum est, id. ad eund. ib. 1, 535.—So Ars, as the title of the later Lat. grammars: Donati Ars Grammatica, Cledonii Ars, Marii Victorini Ars, etc.; v. the grammarians in Gothofred., Putsch., Lindem., Keil.—
    2.
    The knowledge, art, skill, workmanship, employed in effecting or working upon an object (Fr. adresse):

    majore quādam opus est vel arte vel diligentiā,

    Cic. Ac. 2, 14 fin.:

    et tripodas septem pondere et arte pares,

    Ov. H. 3, 32: qui canit arte, canat;

    qui bibit arte, bibat,

    id. A. A. 2, 506:

    arte laboratae vestes,

    Verg. A. 1, 639:

    plausus tunc arte carebat,

    was void of art, was natural, unaffected, Ov. A. A. 1, 113.—
    3.
    (Concr.) The object artistically formed, a work of art:

    clipeum efferri jussit Didymaonis artis,

    Verg. A. 5, 359:

    divite me scilicet artium, Quas aut Parrhasius protulit aut Scopas,

    Hor. C. 4, 8, 5; id. Ep. 1, 6, 17.—
    4.
    Artes (personified), the Muses:

    artium chorus,

    Phaedr. 3, prol. 19.—
    II.
    Transf. from mind to morals, the moral character of a man, so far as it is made known by actions, conduct, manner of acting, habit, practice, whether good or bad:

    si in te aegrotant artes antiquae tuae,

    your former manner of life, conduct, Plaut. Trin. 1, 2, 35; cf. Hor. C. 4, 15, 12; Plaut. Trin. 2, 1, 6 Lind.:

    nempe tuā arte viginti minae Pro psaltriā periere,

    Ter. Ad. 4, 7, 24:

    quid est, Quod tibi mea ars efficere hoc possit amplius?

    my assiduity, id. And. 1, 1, 4:

    Hac arte (i. e. constantiā, perseverantiā) Pollux et vagus Hercules Enisus arces attigit igneas,

    Hor. C. 3, 3, 9:

    multae sunt artes (i. e. virtutes) eximiae, hujus administrae comitesque virtutis (sc. imperatoris),

    Cic. Imp. Pomp. 13; id. Fin. 2, 34, 115; id. Verr. 2, 4, 37 Zumpt:

    nam imperium facile his artibus retinetur, quibus initio partum est,

    Sall. C. 2, 4 Kritz; so id. ib. 5, 7:

    cultusque artesque virorum,

    Ov. M. 7, 58:

    mores quoque confer et artes,

    id. R. Am. 713: praeclari facinoris aut artis [p. 167] bonae famam quaerere, Sall. C. 2, 9; so id. ib. 10, 4:

    animus insolens malarum artium,

    id. ib. 3, 4; so Tac. A. 14, 57.—Hence also, absol. in mal. part. as in Gr. technê for cunning, artifice, fraud, stratagem:

    haec arte tractabat virum,

    Ter. Heaut. 2, 3, 125 (cf. Ov. H. 17, 142):

    capti eādem arte sunt, quā ceperant Fabios,

    Liv. 2, 51; 3, 35:

    at Cytherea novas artes, nova pectore versat Consilia,

    Verg. A. 1, 657; so id. ib. 7, 477:

    ille dolis instructus et arte Pelasgā,

    id. ib. 2, 152:

    talibus insidiis perjurique arte Sinonis Credita res, etc.,

    id. ib. 2, 195:

    fraudes innectere ponto Antiquā parat arte,

    Luc. 4, 449:

    tantum illi vel ingenii vel artis vel fortunae superfuit,

    Suet. Tit. 1:

    fugam arte simulantes,

    Vulg. Jud. 20, 32: regem summis artibus pellexit, pasêi mêchanêi, Suet. Vit. 2.

    Lewis & Short latin dictionary > ars

  • 11 s.a.

    лат.
    1) сокр. от sine anno без указания года ( в библиографии)
    2) сокр. от secundum artem как полагается ( в рецептах)

    Большой итальяно-русский словарь > s.a.

  • 12 Согласно правилам искусства

    = По всем правилам искусства

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Согласно правилам искусства

  • 13 как заведено

    1) General subject: routinely
    2) Religion: secundum artem
    3) Makarov: (что-л.) (...) as (smth.) (...), (что-л.) smb. goes (...) (...)
    4) Idiomatic expression: by the numbers

    Универсальный русско-английский словарь > как заведено

  • 14 согласно сложившемуся порядку

    Religion: secundum artem

    Универсальный русско-английский словарь > согласно сложившемуся порядку

  • 15 согласно существующей практике

    Универсальный русско-английский словарь > согласно существующей практике

  • 16 يغلى جيدا

    1. Coq.s.a. 2. coque secundum artem

    Arabic-English Medical Dictionary > يغلى جيدا

  • 17 θεραπεία

    θερᾰπ-εία, [dialect] Ion. [suff] θερᾰπ-ηΐη ([suff] θερᾰπ-είη Hp.Art.80,al.), ,
    A service, attendance:
    I of persons, θ. τῶν θεῶν service paid to the gods, Pl. Euthphr. 13d, cf. E.El. 744 (lyr.);

    θεῶν καὶ ἡρώων θεραπεῖαι Pl.R. 427b

    , etc.;

    ἡ περὶ τοὺς θεοὺς θ. Isoc.11.24

    ; ἀγυιάτιδες θ. worship of Apollo Agyieus, E. Ion 187;

    τὴν θ. ἀποδιδόναι τοῖς θεοῖς Arist.Pol. 1329a32

    ;

    θ. τῆς μήνιδος Jul.Or.5.159b

    : abs.,

    πᾶσαν θ. ὡς ἰσόθεος θεραπευόμενος Pl.Phdr. 255a

    , cf. Antipho 4.2.4; of parents,

    γονέων θεραπείας καὶ τιμάς Pl.Lg. 886c

    , cf. Gorg.Fr.6 D.; of children, nurture, care,

    μικροὺς παῖδας θεραπείας δεομένους Lys.13.45

    ;

    θ. καὶ ἐσθής X.Mem.3.11.4

    ; θ. σώματος, ψυχῆς, Pl.Grg. 464b, La. 185e.
    2 service done to gain favour, paying court,

    θ. τοῦ κοινοῦ καὶ τῶν αἰεὶ προεστώτων Th.3.11

    ;

    ἐν θεραπείᾳ ἔχειν πολλῇ Id.1.55

    ;

    πάσῃ θεραπείᾳ θεραπεύειν τινά X.HG 2.3.14

    ;

    θεραπείαις προσαγαγέσθαι Isoc.3.22

    ;

    τῇ θ. ψυχαγωγούμενος D.59.55

    .
    II medical or surgical treatment or cure, χειρός, ποδός, Hp.l.c.; αἱ ὑπὸ τῶν ἰατρῶν θ. αἱ διὰ καύσεων γιγνόμεναι cures by cautery, Pl.Prt. 354a; ἡ ἐκ τῶν γραμμάτων θ. treatment secundum artem, Arist.Pol. 1287a40, cf. Gal.1.400, etc.;

    τῶν καμνόντων Pl.Prt. 345a

    , cf. Th.2.51, Phld.Ir.p.21 W.;

    τοῦ σώματος Id.Lib.p.19

    O., Vit.Philonid.p.9 C.; healing,

    θεραπείας ἐπιτυχών Sammelb. 1537b

    : in pl., cures,

    ἰατρὸς ποιεῖ -είας POxy.1r

    .13.
    III of animals, care, tendance, Pl.Euthphr. 13a, Arist.HA 578a7 (pl.).
    2 of plants, cultivation, Pl.Tht. 149e, Thphr.HP2.2.12.
    3 maintenance or repairs of temples, SIG1106.49 (Cos, iv/iii B.C.), 1102.8 (ii B.C.).
    4 preparation of fat for medical use, Dsc.2.76.
    IV in collective sense, body of attendants, retinue, Hdt.1.199, 5.21, 7.184, LXXGe. 45.16;

    σὺν ἱππικῇ θ. X.Cyr.4.6.1

    ;

    ὁ ἐπὶ τῆς θ. τεταγμένος Plb.4.87.5

    .

    Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > θεραπεία

  • 18 τεχνιτεύω

    A make or produce artificially, fabricate,

    μεταφορὰς ἀπὸ τῶν φυτῶν Phld.Rh.1.171

    S. (prob.);

    εἰκόνα Ph.1.35

    , cf. 374 ([voice] Pass.);

    λεξείδια Jul.Mis. 345b

    ; τ. τοῦτο treat it secundum artem, Olymp.Alch.p.98 B.;

    θάλπος Max.

    Tyr.36.5, etc.: in bad sense, pervert by art,

    δεινὸς τ. λόγους ἐπὶ τὰ πονηρότερα D.H. Is.4

    .
    II intr., use art or cunning,

    περί τι S.E.M.2.64

    ,88, cf. Muson.Fr.18Ap.97 H.: c. inf., J.AJ5.8.11.

    Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > τεχνιτεύω

  • 19 dirigo

    dī-rigo (dē-rigo), rēxī, rēctum, ere (dis u. rego), I) etw. in allen seinen Teilen gerade richten, gerade machen, einer Sache eine gerade Richtung geben, etw. geradeaus (horizontal) laufen lassen, Passiv dirigi = eine gerade Richtung bekommen, in gerader Richtung laufen, gerade werden, gerade auslaufen, a) übh.: coronam (Hof des Mondes) si diviseris, arcus erit, si direxeris, virga (eine Regengalle), Sen. nat. qu. 1, 10: arboribus adminicula, quibus dirigantur, applicare, Sen. de clem. 2, 7, 4: cum radii per angusta foramina diriguntur, Sen. nat. qu. 1, 11, 1: utrimque a iugo ternos direxerant gladios, Curt. 4, 9 (35), 5: cum neque flectere navim propter vim fluminis neque directam tantis fluctibus tenere posset, geradeaus fahren konnte, Auct. b. Alex. 64, 5: Maeander direxit aquas, nahm einen geraden Lauf, Lucan. 6, 475. – übtr., dirigitur (sc. argumentatio), cum proposuit aliquid, quod probaret, es (das Beweisverfahren) schreitet in gerader Richtung ohne Einbiegung vorwärts, wenn es usw., Cic. part. or. 46. – b) insbes., α) als t.t. der Baukunst, gerade machen = abputzen, verputzen, imum caelum camerarum arenā, Vitr. 7, 3, 3; vgl. 7, 4, 1. – u. etw. als Abputz anwerfen, alterum corium mediocre (eine andere Schicht aus mittelfeinem Mörtel), Vitr. 7, 6, 3. – β) eine Fläche mit geraden Linien beziehen, liniie ren, membrana directa plumbo, Catull. 22, 8.

    II) eine bestimmte Richtung geben, richten, A) eig.: 1) der Bewegung nach, a) Segel, Fahrzeuge, leb. Wesen und deren Lauf (Weg) richten, lenken, vela in medio freto, Ov.: ad castra Corneliana vela, Caes.: ratem ad od. in ripam, Curt.: currum in hostem, Ov.: equum in alqm, Liv. – cursum direxit, quo tendebat, Nep.: cursum eo (quo), Cic.: cursum in Africam, Vell.: cursum Gades (nach G.), Curt.: cursum per auras in lucos, Verg.: cursum ad nocturnos ignes, Suet.: huius classis cursum esse directum columbae antecedentis volatu ferunt, Vell. – timidae navis iter, Ov.: iter ad Mutinam, Cic.: iter secundum eas (naves, ihrem Laufe folgend) terrā direxerant, Caes. – ut, quā primum viam direxisset (wo er zuerst seinen Weg genommen), eā demum ire agere deberet, Cels. dig. 8, 1, 9. – huc dirige gressum, Verg. Aen. 5, 162: ex eo dirigite gressus vestros, Vulg. Tob. 14, 12. – u. intr. im Bilde, dir. ad duas metas, nach zwei Zielen hinlenken = zweierlei im Auge haben, Varro r.r. 1, 4, 1 u. 1, 18, 1. – dah. α) v. Pers., se dir. od. bl. dir. m. in u. Akk. u. dgl., wohin seinen Weg nehmen, sich wohin begeben, dir. se in Pomponii domum, Val. Max. 5, 4, 3: usque ad inferos et ipsius Orci ferales penates se der., Apul. met. 6, 16: u. bl. dir. per altum ad Nesida, Sen. ep. 53, 1: hinc dir. Mediam, Auct. itin. Alex. 30 in. – β) v. Lebl., bl. dir.,die Richtung nehmen, ut cadat e regione loci, quā dirigit aestus, sich hinzieht, Lucr. 6, 823. – b) Waffen u. dgl. auf od. gegen Jmd. richten, mit etw. nach jmd. od. etw. zielen, etw. nach od. auf etw. od. jmd. zielend abschleudern, abschießen, hastam in alqm, Ov.: hastam in os od. in guttur, mucrones in ora, Curt.: in alcis corpus tela manusque, Verg.: virgam in alcis oculum, Val. Max. – poet. m. Dat., procul validam hastam Ilo (auf den J.), Verg. Aen. 10, 401. – ohne Ang. der Richtung, m. Ang. womit? durch Abl., tela Cydonio arcu, Hor.: hastile certo ictu, Verg.: cetera letifera spicula dextrā, Ov.: sagittas tantā arte, ut etc., Suet.: per auras aligero letalia vulnera ferro, tödlich verwunden, Sil. – m. bl. Acc., sagittas, Vulg. paral. 12, 2: Athamantheae spicula dextrae, Claud. in Rufin. 1, 81: vulnera, verwundende Pfeile, Verg. Aen. 10, 140, u. danach e ripa vulnera (verwundende Hiebe), Tac. hist. 2, 35. – u. intr., zielen, schießen nach usw., in cuius caudam contento dirigit arcu, Manil. 1, 269. – c) eine Sendung od. Pers. wohin richten = senden, schicken, direxi duas litteras, Cic. fr. (?) bei Serv. Verg. Aen. 1, 168. – m. ad u. Akk.: indumenta regia ad alqm per alqm, Aur. Vict. epit. 34, 2: illos oportere eum ad sese dirigere, Iul. Val. 1, 39 (41). p. 51, 20 K. – m. Dat. (wem?), frumenta laborantibus, Iul. Val. 2, 3. p. 74, 27 K.: alci orationem, Sidon. epist. 7, 9, 1: affatus non alci ullos (brieflich), Claud. epist. 3, 1. – d) das Gesicht, den Blick, die Augen auf od. nach jmd. richten, hinwenden, qui nostri voltus derigis (dirigis) inferieis (= inferiis), das Antlitz unserer Grabstätte zuwendest, Corp. inscr. Lat. 9, 1837: os atque oculos eundum in locum, Gell. 2, 2. § 2: aciem ad alqm (v. der Pupille), Catull. 63, 56: oculorum aciem illuc, ubi etc., Cassian. coenob. inst. 5, 15: oculos eo, quo etc., Lact. 2, 17, 9: oculos suos ad alqm, Vulg. 2. par. 20, 12 u. Tob. 3, 14: oculos in domum alcis, Sen. contr. 7, 6 (21), 19: oculos in villam, Sen. ep. 55, 3: oculos in alqm, Sen. ad Polyb. 12 (31), 3: in me omnium diriguntur oculi, Sen. contr. 1, 8, 6: in te omnium oculi diriguntur, Hieron. epist. 60, 14.

    2) der Stellung od. Lage nach: a) der Stellung nach richten, stellen, aufstellen, ordnen, α) übh.: ordines paribus spatiis, Col. 3, 15, 2: in quincuncem ordines (arborum), Cic. de sen. 59: ad hunc quadruplicem fontem ordines diriguntur bini, uni transversi, alteri directi (gerade), Varro LL. 10, 22: ita formandi sunt rami arborum vitiferarum, ne alter sub alterius linea dirigatur (zu stehen kommt), Pallad. 3, 13, 2. – β) als milit. t.t., richten, aufstellen, formieren, αα) m. Acc.: aciem (die Schlachtreihe), sich in Schlachtordnung aufstellen, in Schl. aufmarschieren, Caes. u.a. Histor.: aciem contra, gegenüber in Schl. aufmarschieren, sich zur Wehr setzen, Plin. 11, 58: aciem ex adverso, Vulg. 1. par. 19, 17: aciem iuxta portam civitatis, ibid. 1, 19, 9: Romanorum aciem laevam, formieren, dah. befehligen, Amm.: frontem, die Front formieren, Liv.: directā fronte pugnare, den Kampf in gerader Frontaufstellung führen, Quint.: equitatum dextrā sinistrā ab oppidi lateribus, Auct. b. Afr.: Numidas ita in longitudinem, ut etc., Auct. b. Afr.: naves in pugnam, Liv.: in frontem dirigi, eine Frontaufstellung nehmen (v. Schiffen), Liv.: dir. suos in Veientem hostem, Liv. – ββ) absol., sich aufstellen, aufmarschieren, dir. contra (gegenüber), Tac. hist. 4, 58: dir. comminus in aspectum, Apul. met. 2, 17: dir. in frontem (in Front), v. Schiffen, Liv. 37, 23, 10: occisi sunt multi leones, qui dirigere (sich zur Wehr setzen) nolebant, sagittis, Vopisc. Prob. 19, 1. – b) der Lage nach, richten, leiten, α) übh.: littera

    Θ, per quam duae lineae dirigantur, gezogen werden, Chalcid. Tim. 78. – β) insbes.: αα) einem Flusse, einer Wasserleitung eine Richtung geben, ihn od. sie leiten, flumina arcemus, dirigimus, avertimus, Cic. de nat. deor. 2, 152: sin autem valles erunt perpetuae, in declinato loco cursus dirigentur, wird man die Leitung an einem Abhange herabführen, Vitr. 8, 6 (7), 5. – ββ) als t.t. der Baukunst, etw. in einer gewissen Richtung legen, stylobatam ad libellam (wagerecht), Vitr. 3, 4, 5. – γγ) als t.t. der Auguralspr., die Richtung einer Himmelsgegend bestimmen, eine Himmelsgegend bezeichnen, dir. regiones, Cic. de div. 1, 30. – δδ) die Richtung einer Grenze bestimmen, eine Grenze bestimmen, ziehen, per alias regionem (anderswo) fines dir., Ulp. dig. 10, 1, 2. § 1: m. dopp. Acc., dir. finem (als Gr.) Philippo viam regiam, Liv. 39, 27, 10. – im Bilde, dir. fines (das Ziel) bonorum utilitate aut voluptate (nach dem N. od. V.), Cic. de fin. 5, 57. – εε) die Richtung bestimmen, abstecken, absteckend anlegen, aufführen, ascensus scalasque, Vitr. 5, 6 (7), 2: opera, Caes. b.G. 7, 27, 1: vicos, Liv. 5, 55, 4: aggerem in Appiae viae formam, Suet. Cal. 19, 1: novi operis molem in adversum ventum non latere (mit der breiten Seite), sed adversā fronte, Curt. 4, 3 (13), 8: in Rheni ripa quinquaginta amplius castella, Flor. 4, 12, 26. – m. Adv., dirigentur autem haec (plateae et angiportus) recte, si etc., sie erhalten aber die geeignete Richtung, wenn usw., Vitr. 1, 6, 1. – ζζ) intr. bl. dir., sowohl die Richtung wohin nehmen, sich wohin erstrecken, Cancer in adversum Capricorni dirigit astrum, Manil. 4, 324: bes. als t.t. der Landmesser, quo dirigant fines, Gromat. vet. 303, 4 u. so (v.d. limites) dir. in meridianum, Gromat. 29, 10: dir. ab oriente in occidentem, Gromat. 167, 5. – als die Richtung nach etw. angeben, nach etw. zeigen, cuius cacumen dirigat ad punctorum regiones, Vitr. 9, 9 (8), 12.

    B) übtr.: a) übh. richten, lenken, dirige vatis opus, Ov. fast. 6, 484: si direxerit cor ad eum, Vulg. Iob 34, 14. – u. intr., hinlenken, ea (divinatio) fallit fortasse non numquam, sed tamen ad veritatem saepissime dirigit, führt zur W., Cic. de div. 1, 25: quorum (medicorum) cum ad unam potionem sententiae direxissent, sich entschieden hatten für usw., Val. Max. 3, 8. ext. 6. – b) den Geist, die Gedanken auf etw. od. jmd. richten, m. Adv. od. mit ad od. in u. Acc., dies noctesque oculos mentemque ad mare dispositos directosque habere, Auct. b. Afr. 26, 4. – dir. animum ad alqm, Val. Max. 8, 14, 4, od. in alqm, Sen. de ben. 6, 16, 3 u. 6, 19, 3: dir. suas cogitationes ad alqd, Cic. Acad. 2, 66: contemplationem suam ad alqd, Col. 3, 12, 4: totā mente in opus ipsum intentionem, Quint. 10, 3, 28. – dah. dir. se ad alqd, sich (seinen Sinn) auf etw. richten, se ad imitationem Labeonis, Sen. contr. 10. praef. § 11: se ad id, Quint. 12, 3, 8: se ad ea efficienda, Quint. 10, 1, 127. – c) die Rede an od. gegen jmd. richten, einen Vortrag an od. gegen jmd. halten, m. ad od. in od. adversus u. Akk., ad iudicem omnem sermonem, Quint. 2, 13, 5: ad Ciceronem principium (einen Eingang), Quint. 4, 1, 68: orationem in alqm, Curt. 8, 5 (18), 13, od. ad alqd, Cic. top. 89: communes locos (Sätze) in vitia, Quint. 2, 1, 11: actionem (den Vortrag) adversus singulos, Quint. 5, 7, 6. – d) etw. nach etw. wie nach einem Maßstabe richten, einer Sache nach etw. die u. die Richtung geben, bei etw. den u. den Maßstab anlegen, etw. nach etw. bemessen, bestimmen, beurteilen, etw. von etw. abhängig machen, etw. einer Sache anbequemen, dah. Passiv dirigi auch = nach etw. sich richten, seine Richtung erhalten, m. ad u. Akk., ad libram opus (v. der Hausfrau), Ambros. in Luc. 8. § 11: spatium mensium ad hunc lunae modum (nach diesen Mondphasen), Curt. 8, 9 (33), 37: omnia ad exactam regulam (v. Beurteiler), Sen. contr. 10. praef. § 10: vitam ad certam rationis normam, sein Verhalten nach der festen Richtschnur eines philos. Systems (näml. des stoischen) bestimmen, Cic. Mur. 3: nihil non ad rationem tamquam ad artem, Cic.: haec omnia ad rationem civitatis, Cic.: ad illius similitudinem artem et manum, Cic.: ut ad ea iudicium dirigatur, danach sich richtet, seine Richtung erhält, Quint.: ad exemplum omnium mens dirigenda, muß seine Richtung erhalten nach usw., Quint.: ad voluntatis alcis interpretationem sententiam suam, Liv. 8, 32, 5: deliberationes omnes ad utilitatem eorum, qui etc., Cic.: ad positionem controversiae colorem actionis, Sen. contr. 10, 1 (30), 12: ad utilitatem vitae omnia consilia factaque nostra, Tac. dial.: invidiam rerum non ad causam, sed ad voluntatem personasque, Vell.: ad alcis arbitrium fugam, Vell.: principia rerum ad famam, Tac. – m. Abl. des Maßstabes, nec haec sunt rhythmicorum aut musicorum acerrimā normā dirigenda, Cic.: utilitate officium magis quam humanitate, Cic.: ne in maximis quidem rebus quicquam adhuc inveni firmius, quod tenerem aut quo iudicium meum dirigerem, quam id etc., habe ich keinen festern Stützpunkt, keine zuverlässigere Richtschnur für mein Urteil gefunden, als das usw., Cic.: ut tandem propius discas, quo fine beatum dirigitur, nach welcher Gr. das selige Leben bemessen wird = des seligen Lebens Ziel, Claud. Mall. Theod. cons. 96. – m. Adv., iudex officium suum ita diriget, ut etc., so bemessen, einrichten, Ulp. dig. 10, 3, 7. § 10: et ita dirigantur angiportorum divisiones, ist die Einteilung der Gassen anzuordnen, Vitr. 1, 6, 13. – / Synk. Perf. direxti, Verg. Aen. 5, 57. – dirigo wechselt in den Handschriften mit derigo, das zB. Ribbeck im Vergil, Halm u. Heräus im Tacitus aufgenommen haben, s. Halm Praefat. ad Tac. ann. ed. 3. p. XXV. Heräus zu Tac. hist. 4, 16, 8; auch inschr., zB. Corp. inscr. Lat. 1, 1220.

    lateinisch-deutsches > dirigo

  • 20 dirigo

    dī-rigo (dē-rigo), rēxī, rēctum, ere (dis u. rego), I) etw. in allen seinen Teilen gerade richten, gerade machen, einer Sache eine gerade Richtung geben, etw. geradeaus (horizontal) laufen lassen, Passiv dirigi = eine gerade Richtung bekommen, in gerader Richtung laufen, gerade werden, gerade auslaufen, a) übh.: coronam (Hof des Mondes) si diviseris, arcus erit, si direxeris, virga (eine Regengalle), Sen. nat. qu. 1, 10: arboribus adminicula, quibus dirigantur, applicare, Sen. de clem. 2, 7, 4: cum radii per angusta foramina diriguntur, Sen. nat. qu. 1, 11, 1: utrimque a iugo ternos direxerant gladios, Curt. 4, 9 (35), 5: cum neque flectere navim propter vim fluminis neque directam tantis fluctibus tenere posset, geradeaus fahren konnte, Auct. b. Alex. 64, 5: Maeander direxit aquas, nahm einen geraden Lauf, Lucan. 6, 475. – übtr., dirigitur (sc. argumentatio), cum proposuit aliquid, quod probaret, es (das Beweisverfahren) schreitet in gerader Richtung ohne Einbiegung vorwärts, wenn es usw., Cic. part. or. 46. – b) insbes., α) als t.t. der Baukunst, gerade machen = abputzen, verputzen, imum caelum camerarum arenā, Vitr. 7, 3, 3; vgl. 7, 4, 1. – u. etw. als Abputz anwerfen, alterum corium mediocre (eine andere Schicht aus mittelfeinem Mörtel), Vitr. 7, 6, 3. – β) eine Fläche mit geraden Linien beziehen, liniie-
    ————
    ren, membrana directa plumbo, Catull. 22, 8.
    II) eine bestimmte Richtung geben, richten, A) eig.: 1) der Bewegung nach, a) Segel, Fahrzeuge, leb. Wesen und deren Lauf (Weg) richten, lenken, vela in medio freto, Ov.: ad castra Corneliana vela, Caes.: ratem ad od. in ripam, Curt.: currum in hostem, Ov.: equum in alqm, Liv. – cursum direxit, quo tendebat, Nep.: cursum eo (quo), Cic.: cursum in Africam, Vell.: cursum Gades (nach G.), Curt.: cursum per auras in lucos, Verg.: cursum ad nocturnos ignes, Suet.: huius classis cursum esse directum columbae antecedentis volatu ferunt, Vell. – timidae navis iter, Ov.: iter ad Mutinam, Cic.: iter secundum eas (naves, ihrem Laufe folgend) terrā direxerant, Caes. – ut, quā primum viam direxisset (wo er zuerst seinen Weg genommen), eā demum ire agere deberet, Cels. dig. 8, 1, 9. – huc dirige gressum, Verg. Aen. 5, 162: ex eo dirigite gressus vestros, Vulg. Tob. 14, 12. – u. intr. im Bilde, dir. ad duas metas, nach zwei Zielen hinlenken = zweierlei im Auge haben, Varro r.r. 1, 4, 1 u. 1, 18, 1. – dah. α) v. Pers., se dir. od. bl. dir. m. in u. Akk. u. dgl., wohin seinen Weg nehmen, sich wohin begeben, dir. se in Pomponii domum, Val. Max. 5, 4, 3: usque ad inferos et ipsius Orci ferales penates se der., Apul. met. 6, 16: u. bl. dir. per altum ad Nesida, Sen. ep. 53, 1: hinc dir. Mediam, Auct. itin. Alex. 30 in. – β) v. Lebl., bl. dir.,
    ————
    die Richtung nehmen, ut cadat e regione loci, quā dirigit aestus, sich hinzieht, Lucr. 6, 823. – b) Waffen u. dgl. auf od. gegen Jmd. richten, mit etw. nach jmd. od. etw. zielen, etw. nach od. auf etw. od. jmd. zielend abschleudern, abschießen, hastam in alqm, Ov.: hastam in os od. in guttur, mucrones in ora, Curt.: in alcis corpus tela manusque, Verg.: virgam in alcis oculum, Val. Max. – poet. m. Dat., procul validam hastam Ilo (auf den J.), Verg. Aen. 10, 401. – ohne Ang. der Richtung, m. Ang. womit? durch Abl., tela Cydonio arcu, Hor.: hastile certo ictu, Verg.: cetera letifera spicula dextrā, Ov.: sagittas tantā arte, ut etc., Suet.: per auras aligero letalia vulnera ferro, tödlich verwunden, Sil. – m. bl. Acc., sagittas, Vulg. paral. 12, 2: Athamantheae spicula dextrae, Claud. in Rufin. 1, 81: vulnera, verwundende Pfeile, Verg. Aen. 10, 140, u. danach e ripa vulnera (verwundende Hiebe), Tac. hist. 2, 35. – u. intr., zielen, schießen nach usw., in cuius caudam contento dirigit arcu, Manil. 1, 269. – c) eine Sendung od. Pers. wohin richten = senden, schicken, direxi duas litteras, Cic. fr. (?) bei Serv. Verg. Aen. 1, 168. – m. ad u. Akk.: indumenta regia ad alqm per alqm, Aur. Vict. epit. 34, 2: illos oportere eum ad sese dirigere, Iul. Val. 1, 39 (41). p. 51, 20 K. – m. Dat. (wem?), frumenta laborantibus, Iul. Val. 2, 3. p. 74, 27 K.: alci orationem, Sidon. epist. 7, 9, 1: affatus non alci
    ————
    ullos (brieflich), Claud. epist. 3, 1. – d) das Gesicht, den Blick, die Augen auf od. nach jmd. richten, hinwenden, qui nostri voltus derigis (dirigis) inferieis (= inferiis), das Antlitz unserer Grabstätte zuwendest, Corp. inscr. Lat. 9, 1837: os atque oculos eundum in locum, Gell. 2, 2. § 2: aciem ad alqm (v. der Pupille), Catull. 63, 56: oculorum aciem illuc, ubi etc., Cassian. coenob. inst. 5, 15: oculos eo, quo etc., Lact. 2, 17, 9: oculos suos ad alqm, Vulg. 2. par. 20, 12 u. Tob. 3, 14: oculos in domum alcis, Sen. contr. 7, 6 (21), 19: oculos in villam, Sen. ep. 55, 3: oculos in alqm, Sen. ad Polyb. 12 (31), 3: in me omnium diriguntur oculi, Sen. contr. 1, 8, 6: in te omnium oculi diriguntur, Hieron. epist. 60, 14.
    2) der Stellung od. Lage nach: a) der Stellung nach richten, stellen, aufstellen, ordnen, α) übh.: ordines paribus spatiis, Col. 3, 15, 2: in quincuncem ordines (arborum), Cic. de sen. 59: ad hunc quadruplicem fontem ordines diriguntur bini, uni transversi, alteri directi (gerade), Varro LL. 10, 22: ita formandi sunt rami arborum vitiferarum, ne alter sub alterius linea dirigatur (zu stehen kommt), Pallad. 3, 13, 2. – β) als milit. t.t., richten, aufstellen, formieren, αα) m. Acc.: aciem (die Schlachtreihe), sich in Schlachtordnung aufstellen, in Schl. aufmarschieren, Caes. u.a. Histor.: aciem contra, gegenüber in Schl. aufmarschieren, sich zur Wehr setzen, Plin. 11, 58:
    ————
    aciem ex adverso, Vulg. 1. par. 19, 17: aciem iuxta portam civitatis, ibid. 1, 19, 9: Romanorum aciem laevam, formieren, dah. befehligen, Amm.: frontem, die Front formieren, Liv.: directā fronte pugnare, den Kampf in gerader Frontaufstellung führen, Quint.: equitatum dextrā sinistrā ab oppidi lateribus, Auct. b. Afr.: Numidas ita in longitudinem, ut etc., Auct. b. Afr.: naves in pugnam, Liv.: in frontem dirigi, eine Frontaufstellung nehmen (v. Schiffen), Liv.: dir. suos in Veientem hostem, Liv. – ββ) absol., sich aufstellen, aufmarschieren, dir. contra (gegenüber), Tac. hist. 4, 58: dir. comminus in aspectum, Apul. met. 2, 17: dir. in frontem (in Front), v. Schiffen, Liv. 37, 23, 10: occisi sunt multi leones, qui dirigere (sich zur Wehr setzen) nolebant, sagittis, Vopisc. Prob. 19, 1. – b) der Lage nach, richten, leiten, α) übh.: littera
    Θ, per quam duae lineae dirigantur, gezogen werden, Chalcid. Tim. 78. – β) insbes.: αα) einem Flusse, einer Wasserleitung eine Richtung geben, ihn od. sie leiten, flumina arcemus, dirigimus, avertimus, Cic. de nat. deor. 2, 152: sin autem valles erunt perpetuae, in declinato loco cursus dirigentur, wird man die Leitung an einem Abhange herabführen, Vitr. 8, 6 (7), 5. – ββ) als t.t. der Baukunst, etw. in einer gewissen Richtung legen, stylobatam ad libellam (wagerecht), Vitr. 3, 4, 5. – γγ) als t.t. der Auguralspr.,
    ————
    die Richtung einer Himmelsgegend bestimmen, eine Himmelsgegend bezeichnen, dir. regiones, Cic. de div. 1, 30. – δδ) die Richtung einer Grenze bestimmen, eine Grenze bestimmen, ziehen, per alias regionem (anderswo) fines dir., Ulp. dig. 10, 1, 2. § 1: m. dopp. Acc., dir. finem (als Gr.) Philippo viam regiam, Liv. 39, 27, 10. – im Bilde, dir. fines (das Ziel) bonorum utilitate aut voluptate (nach dem N. od. V.), Cic. de fin. 5, 57. – εε) die Richtung bestimmen, abstecken, absteckend anlegen, aufführen, ascensus scalasque, Vitr. 5, 6 (7), 2: opera, Caes. b.G. 7, 27, 1: vicos, Liv. 5, 55, 4: aggerem in Appiae viae formam, Suet. Cal. 19, 1: novi operis molem in adversum ventum non latere (mit der breiten Seite), sed adversā fronte, Curt. 4, 3 (13), 8: in Rheni ripa quinquaginta amplius castella, Flor. 4, 12, 26. – m. Adv., dirigentur autem haec (plateae et angiportus) recte, si etc., sie erhalten aber die geeignete Richtung, wenn usw., Vitr. 1, 6, 1. – ζζ) intr. bl. dir., sowohl die Richtung wohin nehmen, sich wohin erstrecken, Cancer in adversum Capricorni dirigit astrum, Manil. 4, 324: bes. als t.t. der Landmesser, quo dirigant fines, Gromat. vet. 303, 4 u. so (v.d. limites) dir. in meridianum, Gromat. 29, 10: dir. ab oriente in occidentem, Gromat. 167, 5. – als die Richtung nach etw. angeben, nach etw. zeigen, cuius cacumen dirigat ad punctorum regiones, Vitr. 9, 9 (8), 12.
    ————
    B) übtr.: a) übh. richten, lenken, dirige vatis opus, Ov. fast. 6, 484: si direxerit cor ad eum, Vulg. Iob 34, 14. – u. intr., hinlenken, ea (divinatio) fallit fortasse non numquam, sed tamen ad veritatem saepissime dirigit, führt zur W., Cic. de div. 1, 25: quorum (medicorum) cum ad unam potionem sententiae direxissent, sich entschieden hatten für usw., Val. Max. 3, 8. ext. 6. – b) den Geist, die Gedanken auf etw. od. jmd. richten, m. Adv. od. mit ad od. in u. Acc., dies noctesque oculos mentemque ad mare dispositos directosque habere, Auct. b. Afr. 26, 4. – dir. animum ad alqm, Val. Max. 8, 14, 4, od. in alqm, Sen. de ben. 6, 16, 3 u. 6, 19, 3: dir. suas cogitationes ad alqd, Cic. Acad. 2, 66: contemplationem suam ad alqd, Col. 3, 12, 4: totā mente in opus ipsum intentionem, Quint. 10, 3, 28. – dah. dir. se ad alqd, sich (seinen Sinn) auf etw. richten, se ad imitationem Labeonis, Sen. contr. 10. praef. § 11: se ad id, Quint. 12, 3, 8: se ad ea efficienda, Quint. 10, 1, 127. – c) die Rede an od. gegen jmd. richten, einen Vortrag an od. gegen jmd. halten, m. ad od. in od. adversus u. Akk., ad iudicem omnem sermonem, Quint. 2, 13, 5: ad Ciceronem principium (einen Eingang), Quint. 4, 1, 68: orationem in alqm, Curt. 8, 5 (18), 13, od. ad alqd, Cic. top. 89: communes locos (Sätze) in vitia, Quint. 2, 1, 11: actionem (den Vortrag) adversus singulos, Quint. 5, 7, 6. – d) etw. nach etw. wie
    ————
    nach einem Maßstabe richten, einer Sache nach etw. die u. die Richtung geben, bei etw. den u. den Maßstab anlegen, etw. nach etw. bemessen, bestimmen, beurteilen, etw. von etw. abhängig machen, etw. einer Sache anbequemen, dah. Passiv dirigi auch = nach etw. sich richten, seine Richtung erhalten, m. ad u. Akk., ad libram opus (v. der Hausfrau), Ambros. in Luc. 8. § 11: spatium mensium ad hunc lunae modum (nach diesen Mondphasen), Curt. 8, 9 (33), 37: omnia ad exactam regulam (v. Beurteiler), Sen. contr. 10. praef. § 10: vitam ad certam rationis normam, sein Verhalten nach der festen Richtschnur eines philos. Systems (näml. des stoischen) bestimmen, Cic. Mur. 3: nihil non ad rationem tamquam ad artem, Cic.: haec omnia ad rationem civitatis, Cic.: ad illius similitudinem artem et manum, Cic.: ut ad ea iudicium dirigatur, danach sich richtet, seine Richtung erhält, Quint.: ad exemplum omnium mens dirigenda, muß seine Richtung erhalten nach usw., Quint.: ad voluntatis alcis interpretationem sententiam suam, Liv. 8, 32, 5: deliberationes omnes ad utilitatem eorum, qui etc., Cic.: ad positionem controversiae colorem actionis, Sen. contr. 10, 1 (30), 12: ad utilitatem vitae omnia consilia factaque nostra, Tac. dial.: invidiam rerum non ad causam, sed ad voluntatem personasque, Vell.: ad alcis arbitrium fugam, Vell.: principia rerum ad famam, Tac. – m.
    ————
    Abl. des Maßstabes, nec haec sunt rhythmicorum aut musicorum acerrimā normā dirigenda, Cic.: utilitate officium magis quam humanitate, Cic.: ne in maximis quidem rebus quicquam adhuc inveni firmius, quod tenerem aut quo iudicium meum dirigerem, quam id etc., habe ich keinen festern Stützpunkt, keine zuverlässigere Richtschnur für mein Urteil gefunden, als das usw., Cic.: ut tandem propius discas, quo fine beatum dirigitur, nach welcher Gr. das selige Leben bemessen wird = des seligen Lebens Ziel, Claud. Mall. Theod. cons. 96. – m. Adv., iudex officium suum ita diriget, ut etc., so bemessen, einrichten, Ulp. dig. 10, 3, 7. § 10: et ita dirigantur angiportorum divisiones, ist die Einteilung der Gassen anzuordnen, Vitr. 1, 6, 13. – Synk. Perf. direxti, Verg. Aen. 5, 57. – dirigo wechselt in den Handschriften mit derigo, das zB. Ribbeck im Vergil, Halm u. Heräus im Tacitus aufgenommen haben, s. Halm Praefat. ad Tac. ann. ed. 3. p. XXV. Heräus zu Tac. hist. 4, 16, 8; auch inschr., zB. Corp. inscr. Lat. 1, 1220.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > dirigo

См. также в других словарях:

  • secundum artem — (izg. sekùndum ȁrtem) DEFINICIJA prema propisima vještine (znanosti), kako treba ETIMOLOGIJA lat …   Hrvatski jezični portal

  • secundum artem — /ärˈtem/ 1. Scientifically 2. Professionally • • • Main Entry: ↑secundum …   Useful english dictionary

  • secundum artem — foreign term Etymology: Latin according to the art ; according to the accepted practice of a profession or trade …   New Collegiate Dictionary

  • secundum artem — se·cun·dum ar·tem (se kunґdəm ahrґtəm) [L. “according to the art”] in an approved or professional manner …   Medical dictionary

  • secundum artem — [L.] Skilfully, cleverly, well …   New dictionary of synonyms

  • secundum artem — /sakandam artam/ According to the art, trade, business, or science …   Black's law dictionary

  • secundum — /si kunˈdum or se kŭnˈdŭm/ (Latin) Following, according to secundum artem /ärˈtem/ 1. Scientifically 2. Professionally secundum naturam /na tūˈram/ According to nature secundum ordinem /örˈdi nem/ In order secundum quid /kwid/ In some respects… …   Useful english dictionary

  • Secundum — (lat.), nach, gemäß, zufolge; secundum artem (abgekürzt s. a.) nach der Kunst, nach den Gesetzen (Regeln) der Kunst, kunstgemäß; s. naturam, naturgemäß; s. ordinem, nach der Reihe …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Secundum — Secundum, lat., nach, gemäß, zufolge; secundum artem, s. a., kunstgemäß; s. ordinem, s. o., nach der Reihe, Ordnung …   Herders Conversations-Lexikon

  • S.A. — secundum artem, according to art. with pharmaceutical skill …  

  • S.A. — secundum artem according to art …   Latin abbreviations

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»