Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

scrīpŭlum

  • 1 scripulum

    scrīpŭlum ( scriplum, scriptŭlum, scriptlum), i, n., corrupt collat. form of scrupulus, which became the prevailing one in the sense of a scruple, a small weight; v. scrupulus, I. B.

    Lewis & Short latin dictionary > scripulum

  • 2 scripulum

    weight unit (1/24 unica, 1/288 libra, 2 grams); 1/288 of a unit (esp. iugerum)

    Latin-English dictionary > scripulum

  • 3 scrīpulum (scrūp-)

        scrīpulum (scrūp-) ī, n    [collat. form of scrupulus], the smallest measure of weight, a scruple, one twenty-fourth of an uncia: argenti scripulum: Quinque marathri scrupula, O.

    Latin-English dictionary > scrīpulum (scrūp-)

  • 4 scriptlum

    scrīpŭlum ( scriplum, scriptŭlum, scriptlum), i, n., corrupt collat. form of scrupulus, which became the prevailing one in the sense of a scruple, a small weight; v. scrupulus, I. B.

    Lewis & Short latin dictionary > scriptlum

  • 5 scriuplum

    scrūpŭlus ( scrīŭplum, etc., v. infra, B.), i, m. dim. [scrupus].
    * I.
    Lit., a small sharp or pointed stone:

    ater scrupulus,

    Sol. 7.—
    B.
    Transf.
    1.
    T. t., the smallest division of weight (the 24th part of an ounce), a scruple; in this sense the neutr. collat. form scrīpŭlum (less commonly scrū-pŭlum; also written, because of a fancied derivation from scriptum, scriptŭlum, scriptlum) is most freq.: scriptulum, quod nunc vulgo sine t dicunt, Varro ap. Plautin. dixit. Idem tertio Annali. Is (nummus argenteus) quattuor scriptulis major fuit quam nunc est, Charis. p. 81:

    si ibi auri scrupulum imponatur, etc.,

    Vitr. 7, 8 med.:

    scripula octo,

    Col. 12, 28, 1:

    picis sex scripula,

    id. 12, 23, 2; Cic. Att. 4, 16, 13:

    quinque marathri scrupula,

    Ov. Med. Fac. 92:

    scripulum nostri dixere priores,

    Rhem. Fan. Pond. 8 sq.:

    ita ut scripulum valeret sestertiis vicenis,

    Plin. 33, 3, 13, § 47:

    scrupulum,

    Val. Max. 4, 4, 9:

    scriptula,

    Mart. 4, 89, 3; 10, 55, 3.—
    2.
    Of other measures.
    a.
    The twenty-fourth part of an uncia of land (the 288th part of a jugerum), Varr. R. R. 1, 10, 2; Col. 5, 1, 8.—
    b.
    The twenty-fourth part of an hour:

    QVAE HIC DORMIT VIXIT ANN. XXI. MENS. III. HOR. IV. SCRVPVLOS VI.,

    Inscr. Fabr. p. 97, 219 (ap. Orell. 4718, n. 1); M. Aur. ap. Front. Ep. ad Caes. 2, 9.—
    c.
    Of any other very small measure, Front. Aquaed. 26; Plin. 2, 10, 7, § 48.—
    II.
    Trop., a pricking, stinging, uneasy sensation; hence,
    1.
    Uneasiness, difficulty, trouble, anxiety, doubt, scruple (class.):

    hunc sibi ex animo scrupulum, qui se dies noctesque stimulat ac pungit, ut evellatis postulat,

    Cic. Rosc. Am. 2, 6:

    sui scripulus tenuissimus residere aliquis videbitur,

    id. Har. Resp. 5, 11:

    mihi unus scrupulus restat,

    Ter. And. 5, 4, 37:

    qui fuit in re hac scrupulus,

    id. Phorm. 5, 8, 30:

    injeci scrupulum homini,

    id. Ad. 2, 2, 20; id. Phorm. 5, 7, 61; cf.:

    nummi potius addantur quam ullus sit scrupulus,

    Cic. Att. 2, 4, 1; App. M. 1, p. 107, 5; cf.:

    hic tum injectus est hominibus scrupulus et quaedam dubitatio, quidnam esset actum,

    Cic. Clu. 28, 76; Suet. Claud. 37:

    exime hunc mihi scrupulum, cui par esse non possum,

    Plin. Ep. 3, 17, 2; cf. id. ib. 6, 8, 7:

    omnis surculus... sine scrupulo egregie inseritur,

    without scruple, without hesitation, Col. 5, 11, 1; Vulg. 1 Reg. 25, 31:

    scrupulus non mediocris me carpebat,

    App. M. 6, p. 184, 11.—With gen.:

    domesticarum sollicitudinum aculeos omnes et scrupulos occultabo,

    Cic. Att. 1, 18, 2:

    reus scrupulo quaestionis liberatur,

    App. Mag. p. 305 med.
    2.

    Lewis & Short latin dictionary > scriuplum

  • 6 scrupulus

    scrūpŭlus ( scrīŭplum, etc., v. infra, B.), i, m. dim. [scrupus].
    * I.
    Lit., a small sharp or pointed stone:

    ater scrupulus,

    Sol. 7.—
    B.
    Transf.
    1.
    T. t., the smallest division of weight (the 24th part of an ounce), a scruple; in this sense the neutr. collat. form scrīpŭlum (less commonly scrū-pŭlum; also written, because of a fancied derivation from scriptum, scriptŭlum, scriptlum) is most freq.: scriptulum, quod nunc vulgo sine t dicunt, Varro ap. Plautin. dixit. Idem tertio Annali. Is (nummus argenteus) quattuor scriptulis major fuit quam nunc est, Charis. p. 81:

    si ibi auri scrupulum imponatur, etc.,

    Vitr. 7, 8 med.:

    scripula octo,

    Col. 12, 28, 1:

    picis sex scripula,

    id. 12, 23, 2; Cic. Att. 4, 16, 13:

    quinque marathri scrupula,

    Ov. Med. Fac. 92:

    scripulum nostri dixere priores,

    Rhem. Fan. Pond. 8 sq.:

    ita ut scripulum valeret sestertiis vicenis,

    Plin. 33, 3, 13, § 47:

    scrupulum,

    Val. Max. 4, 4, 9:

    scriptula,

    Mart. 4, 89, 3; 10, 55, 3.—
    2.
    Of other measures.
    a.
    The twenty-fourth part of an uncia of land (the 288th part of a jugerum), Varr. R. R. 1, 10, 2; Col. 5, 1, 8.—
    b.
    The twenty-fourth part of an hour:

    QVAE HIC DORMIT VIXIT ANN. XXI. MENS. III. HOR. IV. SCRVPVLOS VI.,

    Inscr. Fabr. p. 97, 219 (ap. Orell. 4718, n. 1); M. Aur. ap. Front. Ep. ad Caes. 2, 9.—
    c.
    Of any other very small measure, Front. Aquaed. 26; Plin. 2, 10, 7, § 48.—
    II.
    Trop., a pricking, stinging, uneasy sensation; hence,
    1.
    Uneasiness, difficulty, trouble, anxiety, doubt, scruple (class.):

    hunc sibi ex animo scrupulum, qui se dies noctesque stimulat ac pungit, ut evellatis postulat,

    Cic. Rosc. Am. 2, 6:

    sui scripulus tenuissimus residere aliquis videbitur,

    id. Har. Resp. 5, 11:

    mihi unus scrupulus restat,

    Ter. And. 5, 4, 37:

    qui fuit in re hac scrupulus,

    id. Phorm. 5, 8, 30:

    injeci scrupulum homini,

    id. Ad. 2, 2, 20; id. Phorm. 5, 7, 61; cf.:

    nummi potius addantur quam ullus sit scrupulus,

    Cic. Att. 2, 4, 1; App. M. 1, p. 107, 5; cf.:

    hic tum injectus est hominibus scrupulus et quaedam dubitatio, quidnam esset actum,

    Cic. Clu. 28, 76; Suet. Claud. 37:

    exime hunc mihi scrupulum, cui par esse non possum,

    Plin. Ep. 3, 17, 2; cf. id. ib. 6, 8, 7:

    omnis surculus... sine scrupulo egregie inseritur,

    without scruple, without hesitation, Col. 5, 11, 1; Vulg. 1 Reg. 25, 31:

    scrupulus non mediocris me carpebat,

    App. M. 6, p. 184, 11.—With gen.:

    domesticarum sollicitudinum aculeos omnes et scrupulos occultabo,

    Cic. Att. 1, 18, 2:

    reus scrupulo quaestionis liberatur,

    App. Mag. p. 305 med.
    2.

    Lewis & Short latin dictionary > scrupulus

  • 7 as

    as, assis, m. (nom. assis, Don. ad Ter. Phorm. 1, 1, 9, and Schol. ad Pers. 2, 59; old form assārĭus, ii, m.; and in the gen. plur. assariūm, Varr. L. L. 8, § 71 Müll.; Charis. p. 58 P.) [heis, Dor. ais, Tarent. as, Hinter].
    I.
    In gen., unity, a unit; as a standard for different coins, weight, measure, etc. (in Vitr. 3, 1, p. 61 Rode, perfectus numerus, the perfect number, fundamental number), acc. to the duodecimal system, divided into 12 parts, or uncias, with the following particular designations: uncia = 1s./12 duodecima (sc. pars) sextans = 2/12 = 1s./6 sexta quadrans = 3/12 = 1s./4 quarta, also teruncius or triuncis triens = 4/12 = 1s./3 tertia or quincunx = 5s./12 sextans cum quadrante semissis s. semis = 6/12 = 1s./2 dimidia septunx = 7s./12 quadrans cum triente bessis s. bes = 8/12 = 2/3, for beis s. binae partes assis. dodrans = 9/12 = 3s./4 terni quadrantes dextans s. decunx = 10/12 = 5s./6 quini sextantes deunx = 11s./12 undecim unciaeThe uncia was again divided into smaller parts: semuncia = 1/2 uncia = 1/24 assis. duella = 1/3 uncia = 1/36 assis. sicilicus (-um) = 1/4 uncia = 1/48 assis. sextula = 1/6 uncia = 1/72 assis. drachma = 1/8 uncia = 1/96 assis. hemisecla = 1/12 uncia = 1/144 assis. scripulum = 1/24 uncia = 1/288 assis.The multiples of the as received the following designations: dupondius = 2 asses. tripondius s. tressis = 3 asses. (quadressis) = 4 asses. quinquessis = 5 asses. sexis (only in the connection decussissexis in Vitr. 1. c.) = 6 asses. septissis = 7 asses. octussis = 8 asses. nonussis (novissis?) = 9 asses. decussis = 10 asses. bicessis = 20 asses. tricessis = 30 asses, and so on to centussis = 100 asses. (Cf. Varr. L. L. 5, § 169 sq. Müll.)
    II.
    Esp.
    A.
    1.. As a copper coin, the as was, acc. to the ancient custom of weighing money, originally a pound (asses librales or aes grave), of the value of about 8 8 d. /89, or 16 2/3 cents, and was uncoined (aes rude) until Servius Tullius stamped it with the figures of animals (hence pecunia, from pecus); cf. Varr. R. R. 2, 1, 9; Plin. 33, 3, 13, § 42 sqq. In the first Punic war, on account of the scarcity of money, the as was reduced to a sixth part of its original weight, i. e. two ounces; hence asses sextantarii (of the value of about 1 103 d. /297, or 2.8 cents), and the state gained five sixths. In the second Punic war, and the dictatorship of Fabius, the as was again reduced one half, to one ounce; hence asses unciales, about equal to 200 d. /297, or 1.4 cents. Finally, the Lex Papiria (A.U.C. 563, B.C. 191) reduced the as to half an ounce; hence asses semiunciales = 100 d. /297, or 7.9 1/3 mills, which continued as a standard even under the emperors. In all these reductions, however, the names of coins remained, independent of the weight of the as: uncia, sextans, quadrans, etc.; cf. Grotef. Gr. II. p. 253 sq.—From the small value of the as after the last reduction, the following phrases arose: quod non opus est, asse carum est, Cato ap. Sen. Ep. 94:

    Quod (sc. pondus auri) si comminuas, vilem redigatur ad assem,

    Hor. S. 1, 1, 43:

    viatica ad assem Perdiderat,

    to the last farthing, id. Ep. 2, 2, 27:

    ad assem impendium reddere,

    Plin. Ep. 1, 15:

    rumores Omnes unius aestimemus assis,

    Cat. 5, 3:

    Non assis facis?

    id. 42, 13.—Hence,
    2.
    The proverbs,
    a.
    Assem habeas, assem valeas, your worth is estimated by your possessions, Petr. 77, 6:

    crumena plena assium,

    Gell. 20, 1.—
    b.
    Assem elephanto dare, to give something (as a petition, and the like) with trembling to a superior (a metaphor derived from trained elephants, which, after playing their parts, were accustomed to take pay for themselves, which was given them with fear by the multitude; cf. Plin. 8, 5, 5, § 14), Augustus ap. Quint. 6, 3, 59, and Macr. S. 2, 4; Varr. ap. Non. p. 531, 10 sq.—
    B.
    In inheritances and other money matters, where a division was made, the as, with its parts, was used to designate the portions. Thus haeres ex asse, sole heir; haeres ex semisse, he who receives one half of the inheritance; haeres ex dodrante, he who receives three fourths; and so, haeres ex besse, triente, quadrante, sextante, etc.;

    ex semiunciā, ex sextulā, ex duabus sextulis, etc.,

    Dig. 28, 5, 50; 34, 9, 2; Suet. Caes. 83; Cic. Caecin. 6 et saep.:

    Nerva constituit, ut tu ex triente socius esses, ego ex besse,

    Dig. 17, 2, 76:

    bessem fundi emere ab aliquo,

    ib. 26, 21, 2, § 39:

    quadrans et semissis fundi,

    ib. 6, 1, 8 al.;

    hence, in assem, in asse, or ex asse,

    in all, entirely, completely, Dig. 36, 45:

    vendere fundum in assem,

    ib. 20, 6, 9; so Col. 3, 3, 8 and 9:

    in asse,

    id. 2, 12, 7:

    sic in asse flunt octo menses et dies decem,

    id. 2, 12, 7:

    ex asse aut ex parte possidere,

    Dig. 2, 8, 15; Sid. Ep. 2, 1; 6, 12; 8, 6 al.—
    C.
    As a measure of extent.
    a.
    An acre, acc. to the same divisions as above, from scripulum to the as, Col. 5, 1, 9 sq.:

    proscindere semissem, iterare assem,

    Plin. 18, 19, 49, § 178.—
    b.
    A foot, Col. 5, 3.—
    D.
    Of weight, a pound, acc. to the same division; cf.

    Fann. Pond. 41: In haec solide sexta face assis eat,

    Ov. Med. Fac. 60.← Mathematicians (v. Vitr. l. c.) called the number 6 perfectus numerus (since 1 + 2 + 3 = 6), and formed, accordingly, the following terminology: 1 = sextans, as a dice-number. unio. 2 = triens.......... binio. 3 = semissis.......... ternio. 4 = bessis (dimoiros)..... quaternio. 5 = quintarius....... quinio. 6 = perfectus numerus.... senio. 7 = ephektos, sex adjecto asse = 6 + 1. 8 = adtertiarius, sex adjectā tertiā = 6 + 2 (epitritos). 9 = sesquialter, sex adjectā dimidiā = 6 + 3 (hêmiolios). 10 = bes alter, sex duabus partibus additis = 6 + 4 (epidimoiros). 11 = adquintarius, sex quinque partibus additis = 6 + 5 (epipentamoiros). 12 = duplio (diplasiôn).

    Lewis & Short latin dictionary > as

  • 8 scripulatim

    by amounts of a scripulum (1/288 libra/pound); (2 grams); (pharmacy dose)

    Latin-English dictionary > scripulatim

См. также в других словарях:

  • SCRIPTULUM seu SCRIPULUM — Graece quoque γράμμα, vox in ponderibus Latinis usurpata, tertiam drachmae partem constituebat, h. e. duos obolos. Et quidem decem scriptulorum pondere, h. e. semunciâ scriptulo, maximas margaritas cognitas esse Veteribus, Plin. tradit, quae… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Ancient Roman units of measurement — The ancient Roman units of measurement were built on the Hellenic system with Egyptian, Hebrew, and Mesopotamian influences. The Roman units were comparatively consistent and well documented. Contents 1 Length 2 Area 3 Volume …   Wikipedia

  • Roman numerals — are a numeral system originating in ancient Rome, adapted from Etruscan numerals. The system used in classical antiquity was slightly modified in the Middle Ages to produce a system used today. It is based on certain letters which are given… …   Wikipedia

  • Scrupulum — la. Scrupulum: a tiny stone (from la. scrupus sharp stone), indicates a weight of 1/24 of an ounce or, by extension, of other measures. Metaphorically, the stone is thought to be sharp and pricking, like a thorn.* As a weight or a coin, 1/24th of …   Wikipedia

  • Югер — (jugerum) y древних римлян мера поверхности, служившая для измерения поля и составлявшая собственно площадь, которую можно вспахать в день парой (uno jugo) волов, причем под словом jugerum подразумевается то же, что под словом jugum (ярмо,… …   Энциклопедический словарь Ф.А. Брокгауза и И.А. Ефрона

  • Alte Masse und Gewichte (Römische Antike) — Das römische Maßsystem basiert − wie alle vordezimalmetrischen Maße − auf der Nippur Elle, bzw. dann auch auf den mesopotamischen, ägyptischen und griechischen Systemen. Das römische Maßsystem galt im ganzen Römisches Reich und wirkt bis heute in …   Deutsch Wikipedia

  • Alte Maße und Gewichte (Römische Antike) — Das römische Maßsystem basiert − wie alle vordezimalmetrischen Maße − auf der Nippur Elle, bzw. dann auch auf den mesopotamischen, ägyptischen und griechischen Systemen. Das römische Maßsystem galt im ganzen Römisches Reich und wirkt bis heute in …   Deutsch Wikipedia

  • Cullei — Das römische Maßsystem basiert − wie alle vordezimalmetrischen Maße − auf der Nippur Elle, bzw. dann auch auf den mesopotamischen, ägyptischen und griechischen Systemen. Das römische Maßsystem galt im ganzen Römisches Reich und wirkt bis heute in …   Deutsch Wikipedia

  • Gradus — Das römische Maßsystem basiert − wie alle vordezimalmetrischen Maße − auf der Nippur Elle, bzw. dann auch auf den mesopotamischen, ägyptischen und griechischen Systemen. Das römische Maßsystem galt im ganzen Römisches Reich und wirkt bis heute in …   Deutsch Wikipedia

  • Hälbling — Scherf aus Hamburg, geprägt im 16. Jh. Ein Scherf (auch ‚Schärff‘, ‚scharfer Pfennig‘; auch mittelhochdeutsch ‚scherf(f)‘, ‚scherpf‘ „kleinste Münze“ [vielleicht zu scherben, scharben „in kleine Stücke, blättchenweise schneiden“]) war eine im… …   Deutsch Wikipedia

  • Iugera — Das römische Maßsystem basiert − wie alle vordezimalmetrischen Maße − auf der Nippur Elle, bzw. dann auch auf den mesopotamischen, ägyptischen und griechischen Systemen. Das römische Maßsystem galt im ganzen Römisches Reich und wirkt bis heute in …   Deutsch Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»