-
41 יונתן
n. Jonathan, son of King Saul and friend of David (Biblical) ; male first name; variety of red apple -
42 מיכל
Michal (Hebrew name) ; (Biblical) the youngest daughter of King Saul (sister of Merav), the first wife of King David————————container, tank, reservoir, canister, vat -
43 שאול
Sheol, underworld, inferno, netherworld, abysm————————adj. borrowed, lent, loaned————————n. Saul, Shaul (Heb. first names) -
44 aldr-tili
a, m. [cp. as to the last part, Germ. ziel], death, loss of life, exitium; rather poët.; or in prose only used in emphatic phrases; hefir þó lokit sumum stöðum með aldrtila, has ended fatally, Fms. viii. 153; ætla ek þær lyktir munu á verða, at vér munim a. hljóta af þeim konungi, he will prove fatal to our family, Eg. 19; mun ek þangað sækja heldr yndi en a. (an alliterative phrase), Bret. 36; údæmi ok a., 38:—the words, Acts ix. I, ‘breathing out tbreatenings and slaughter,’ are in the Icel. translation of the year 1540 rendered ‘Saul blés ógn og aldrtila.’ -
45 dubba
(að), v.1) to equip, arm (Saul dubbar nú David með sjálfs sins herklæðum); dubba en upp, to attire one in full dress; dubba sik, to trim oneself;2) dubba en til riddara, to dub one a knight.* * *( dybba), að, (for. word), to dub a knight; nú hefir þú dybbat mik til riddara, Bær. 5, 18, Fms. x. 109, Karl. 193: to arm, dress, Stj. 464. 1 Sam. xvii. 38; upp dubbaðr, dressed in full dress, Finnb. 226; d. sik, to trim oneself, Fms. vi. 208. -
46 HRÓSA
* * *(að), v. to praise, with dat.;hrósa sér, to boast;hrósa sigri, to triumph.* * *að, [Old Engl. and Scot. roose; Dan. rose; Swed. rosa; Ormul. rosen]:—to praise, often with the notion to vaunt, boast, with dat., Vkv. 24, Hbl. 4, Nj. 147, Fms. vi. 239, Hkr. ii. 299, Sks. 229, 743; h. sér, to boast, Karl. 291, Gísl. 37; h. sigri, to triumph, Ann. 1340; með hrósanda sigri, triumphant, Sks. 631; því herfangi er þeir áttu opt at h., to boast of, Fms. x. 253; Saul hrósaði ( boasted), at hann hefði vel gört, Sks. 702. -
47 hug-þokki
a, m. mind, disposition, judgment; eptir hugþokka sínum, Eg. 47, Sks. 197; hefir þetta farit eptir hugþokka mínum, Fms. xi. 288: = hugskot, rannsaka vandliga í hugþokka þínum, Sks. 444 B; Saul mælti í hugþokka sínum, 706; meðalorpning ( interjectio) sýnir hugþokka manns, Skálda 180. -
48 MIS
farast þeir hjá á mis, they pass each other without meeting.* * *adv., also á mis, the older form of which was miss, which remains in missa, missir, miss-eri, and was in the earliest times sounded so, as may be seen from such rhymes as m iss-löng, v issa, Fms. xi. 196 (in a verse of the beginning of the 11th century); [Ulf. misso = ἀλλήλων, prop. a subst. = Lat. vices]:—amiss, denoting to miss one another, pass one another without meeting: þá ríðr hann undir melinn hjá Mosvöllum er þeir bræðr ríða hit efra ok farask þeir hjá á mis, Gísl. 19; as also simply farast á mis, to pass by one another so as to miss; sverð Saul hjó aldri mis, Stj. 495, 2 Sam. ii. 22; hann ætlaði at drepa keisarann … en grípr á mis Karlamagnús, he intended to slay the emperor Charlemagne, but missed him, Karl. 151; gripu þeir á miss hins bezta ráðs, they missed their opportunity, Róm. 278; göra á miss, to do amiss, Hom. 14; leggja á mis, to lay athwart or across.B. In a great number of compds, denoting,α. alternately, Germ. wechsel, as in mis-svefni, mis-vitr, miss-eri, missöng;β. amiss, in a wrong way; and lastly,γ. wrong, evil, see the following compds. -
49 NEMA
* * *I)conj.1) except, save, but;þoriga ek segja nema þér einum, I dare not tell any one save thee alone;engi … nema, no … but, no (not any) other than (Grani vildi undir øngum manni ganga nema Sigurði);2) with subj. unless;engir þóttu lögligir dómar dœmdir, nema hann væri við, unless he had a hand in them;3) save that;nema ek hálsaða herjans stilli einu sinni, save that I once fell on the king’s neck;4) veit ek eigi nema, hverr veit nema, I don’t know, (who knows) but that;may be, perhaps (hverr veit nema ek verða víða frægr um síðir);5) því at eins, nema, only in the case, if;ráðit þér því at eins á þá nema þér séð allir sem øruggastir, do not attack them unless you are all most steadfast and dauntless;6) nema heldr, but rather (eigi má þat menn kalla, nema heldr hunda);7) nor, = né, hvárki sverð nema øxi, neither sword nor axe.(nem; nam, námum; numinn), v.1) to take, take in use, take possession of (ef þú nemr þér jörð á Íslandi);nema land, to take possession of land, as a settler (hann nam Eyjafjörð allan);nema konu, to carry off, abduct a woman;nema stað or staðar, stop, halt (hér munum vér stað or staðar nema);nema yndi, to find rest in a place (hvárki nam hann yndi á Íslandi né í Noregi);2) nema e-n e-u, to bereave one of a thing (nema e-n höfði, aldri, fjörvi);3) to reach, touch (pilzit var svá sítt, at nam hæl);hvárt nam þik eða eigi, did it touch thee or not? þótt þik nótt um nemi, though the night overtake thee;4) to amount to, be equivalent to (honum þótti landauðn nema);5) as an auxiliary verb, with infin.;hann nam at vaxa ok vel dafna, he grew apace and throve well;inn nam at ganga, he stepped in;6) to percieve, catch, hear, of sound;varð þá svá mikit úhljóð, at engi nam annars mál, that no one could hear the other’s voice;eigi skulu vér þat mál svá nema, we shall not understand it so;7) to learn (nema lög, fjölkyngi);to learn by heart (vísur þessar námu margir);nema e-t at (or af) e-m, to learn, get information, about a thing from one (Glúmr hafði numit þenna atburð at þeim manni, er hét Arnór);8) with preps. and advs.:nema e-t af, to abolish (var sú heiðni af numin sem önnur);nema brott konu, to carry off a woman;nema eptir e-u, to imitate;nema e-t frá, to except (nema konur eða þeir menn, er hann næmi frá);nema e-t upp, to pick up (nam ek upp rúnar);nema við, to resist, make a stand (hann vill enn við nema, þótt liðsmunr væri mikill);to stop, halt (þar námu þeir Hrafn við í nesinu);nema við e-u, to touch (gaddhjaltit nam við borðinu);to be a hindrance to (ef þat nemr við förinni, at þú þykkist hafa fé of lítit);impers., nemr við e-u, there is an obstacle, or stop (en er þeir kómu at kirkjudurum, þá nam þar við);9) refl., nemast e-t, to refuse, withhold from doing;nemast förina, to refuse to go;nemast orðsendingar hans, to disregard his messages;also with infin. (hann bað hann eigi nemast með öllu at gøra sem bœndr vildu).* * *1.conj. [compounded of the negative particle ne, and the adverb if or ef (q. v.) in an older dissyllabic form ifa; for the change of f into m see the introduction; cp. Ulf. nibai; A. S. nemne, nimne; O. H. G. nibu, nibi, nubi; Hel. nebu; early Swed. num; cp. Lat. ni-si, see Grimm’s Gramm. iii. 724.]B. Except, save, but; manngi, nema einn Agnarr, Gm. 2; nema þér einum, Vkv. 24; allra nema einna, 26, Ls. 11; nema við þat lík at lifa, Hm. 96; nema sá einn Áss, Ls. 11; hvar kómu feðr várir þess, … hvar nema alls hvergi? Ísl. ii. 236; öngu nema lífinu, Nj. 7; öllu gózi nema búinu, Fms. ix. 470; engi nema þú einn, Barl. 207; engi nema Bergþórr, Fms. vii. 141; kom viðrinn á kirkju-sand, nema tvau tré kómu á Raufarnes, save that two trees came to R., Landn. 51, v. l.; Ólafr hafði mörg sár ok flest smá, nema tvau vóru nökkvi mest, Fb. i. 501; nema ek hélt, Óg. 23; þeir blandask eyvitar við aðra ísa nema sér einum heldr hann, Sks. 176 B; vætki of sýti’k nema hræðumk helvíti, Hallfred; lét Koðran skíra sik ok hjú hans öll, nema Ormr vildi eigi við trú taka, Bs. i. 5.II. with subj. unless; aldrei, nema okkr væri báðum borit, Ls 9; nema þú hánum vísir … eða mey nemir, Hkv. 1. 19; nema ek dauðr sjá’k, 20; nema geðs viti, Hm. 19; nema hann mæli til mart, 26; nema haldendr eigi, 28; nema til kynnis komi, 32; nema reisi niðr at nið, 71; nema einir viti, 97; nema ek þik hafa, Hkv. Hjörv. 7; nema sjálfr ali, Stor. 16; nema þeir felldi hann, Edda 36; öngir þóttu lögligir dómar nema hann væri í, Nj. 1; nema maðr verði sjúkr eða sárr, Grág. i. 141; nema lands-fólkit kristnaðisk, Hkr. i. 248; nema mér banni hel, Fb. ii. 59; hann heyrði eigi nema æpt væri at honum, Fms. iv. 204, and in countless instances in old and mod. usage.2. in phrases such as ‘veit ek eigi nema …,’ like Lat. nescio an, implying an affirmation; þú veizt eigi nema sá verði fégjarn, Sks. 28; nú veit ek eigi nema nökkurr verði virðing af at hafa þessu máli, Band. 34 new Ed.; hverr veit nema ek verða víða frægr um síðir, who can tell but that I shall be a widely known man some day? Fms. vi. (in a verse); nú veit ek eigi nema yðr þykki minna vega mín reiði en Sigurðar konungs, now know I not if, vii. 141; eigi veit ek nema þetta væri ráðligt, en eigi má ek þat vita …, viii. 95:—with indic., kveðkat ek dul nema hún hefir, there is no doubt but that she has, Ýt. 7; hver sé if nema rögn stýra, who can doubt that? Vellekla.III. irreg. usages; ef nokkurr maðr ferr á jörðu, nema (in the case that, supposing that) sá vili á búa, sem fé á í jörðu, þá rænir sá hann, Gþl. 357: því at eins, nema, only in that case, if ( but not else); ráðit þér því at eins á þá nema pér sét allir sem öruggastir, only in the case if, i. e. do not attack them unless, Nj. 228; því at eins mun hann sættask vilja, nema hann gjaldi ekki, 254; skal hann því at eins í braut hafa þann hval, nema hann láti bera vitni, Jb. 326: þat man því at eins, nema ek nái ráða-hag við Melkorku, Ld. 70; því at eins ferjanda, nema fjörbaugr komi fram, Nj. 240; oss þykkir þú því at eins veita skylda þjónustu konungi, nema þú leggir af tignar-klæðin, Fms. ix. 432.2. nema heldr, but rather; eigi má þat menn kalla, nema heldr hunda, not men, but rather dogs, Bær. 9; sver ek eigi at eins fyrir mik, nema heldr fyrir allra þeirra sálir, Gþl. 69; hón hafði eigi hreinlífi at eins, nema heldr ok alla gæzku, Hom. 128; nema enn, but on the contrary; at glæpask eigi lengr í félags-skap við Philistim, nema enn skulu þér …, Stj. 412, 428, 442: eigi at eins óttaðisk hann um sjálfs síns líf, nema jamvel um alla aðra sína frændr, but also, Barl. 73: fyrr nema = fyrr enn, fyrr skal dólga dynr, nema ek dauðr sják (= fyrr en ek sé dauðr), Hkv. 1. 20:—hefi ek vist sét þat gull, at öngum mun er verra, nema betra sé, which is not worse, if it is not even better, Fb. i. 348.2.pres. nem; pret. nam, namt, nam, pl. námu; subj. næmi; part. numinn, older nominn, N. G. L. i. 200, Hom. 100; with neg., suff. nam-a, Hkv. 2. 15; a pret. numdi in mod. usage, formed from the part. numinn, as if from a verb nymja; örvaðist geð á allan hátt er eg numdi sjónum föður-landið heldr hátt hafít upp úr sjónum, Eggert: [Ulf. niman = λαμβάνειν; A. S. neman; Germ. nehmen; freq. in Early Engl.; in mod. Engl., where it is superseded by the Scandin. taka, it survives in nimble and numb = A. S. be-numen = lcel. numinn.]A. To take; the use of the word in this, its proper sense, is limited, for taka (q. v.) is the general word, whereas nema remains in special usages; nema upp, to pick up, Hm. 140; nema e-n ór nauðum, Fsm.; þar er gull numit upp í söndum, Rb. 350; at hann nemr hann ór kviðnum, ok kveða á hvert hann nemr hann ór sínu órnámi, eða annars manns, Grág. i. 51; reifa mál þeirra er ór dóminum eru numnir, 79; hann á kost at nema þá upp alla senn, 51:—nema af, to abolish; þessi heiðni var af numin á fára vetra fresti, Nj. 165, Íb. 4:—nema frá, to except; nema konur eða þeir menn er hann næmi frá, 5; á þeim tíðum er uú eru frá numnar, Grág. i. 325:—upp numinn, taken up into heaven; Enoch var upp numinn, Stj. 41.2. to take by force, seize upon; þá menn er konu hafa numit ( carried off), Grág. i. 354; hann nam sér konu af Grikklandi, Rb. 404; Jupiter þá er hann nam Europam, 732. 17; Björn nam Þóru á brott, Eg. 155; ek nam konu þessa er hér er hjá mér, Nj. 131; hann segir hann hafa numit sik í burt af Grænlandi undan Sólar-fjöllum, Bárð. 32 new Ed.: nema nes-nám, Danir ok Svíar herjuðu mjök í Vestr-víking ok kómu þá opt í Eyjarnar er þeir fóru vestr eða vestan, ok námu þar nesnám, Fms. iv. 229, (see nesnám, landnám):—in a lawful sense, nema land, to take possession of a land, as a settler (landnám II); hann nam Eyjafjörð allan.3. nema e-n e-u, to bereave one of a thing; nema e-n höfði, aldri, fjörvi, Gkv. 2. 31, 42; verða ek á fitjum þeim er mik Niðaðar námu rekkar, Vkv.; hví namtú hann sigri þá? Em. 6; sigri numnir, Fms. xi. 306 (in a verse); numinn máli, bereft of speech, Geisli 34; fjörvi numna, life-bereft, Eb. (in a verse); hann lá þar lami ok öllu megni numinn, Hom. 116; þar til er lands-menn námu þá ráðum, used force, coerced them, Bs. i. 24; ríkir menn verða þá ráðum nomnir, Hom. 100; ef hann vill eigi nema trúa því, if he will not believe it, N. G. L. i. 88.4. to reach, touch, hit; í hvítu pilzi, þat var svá sítt at þat nam hæl, Fas. ii. 343; nema hjöltin við neðra gómi, Edda 20; allir þeir sem oddrinn nam, Skíða R. 183; hvárt nam þik eðr eigi! Nj. 97; ok nema hann þar nauðsynjar, at hann má eigi lík færa, and if he is held back by necessity, N. G. L. i. 14, K. Á. 70; þótt þik nótt um nemi, if the night overtake thee, Sdm. 26: hence the saying, láta þar nótt sem nemr, to leave it to the night as it takes one = to take no care of the morrow:—nema stað, to take up one’s position, halt, Nj. 133, 197, Fms. i. 167, vii. 68, Eg. 237.5. spec. phrases; Kolskeggr nam þar eigi yndi, Nj. 121; ef hann vildi þar staðfestask ok nema yndi, Fms. i. 103:—nema staðar = nema stað, Nj. 54, 205, 265, Ld. 104, Stj. 486, Fms. i. 206: of a weapon, hefi ek þat sverð er hvergi nemr í höggi stað, I have so keen a sword that it never stops in its stroke, i. e. it cuts clean through anything, Fas. ii. 535; oddrinn nam í brynjunni staðar, Al. 76; svá at staðar nam (naf Cod. Reg.) höndin við sporðinn, Edda 40; nema hvíld, to take rest, Alm. 1; nema veiðar, to take the prey, to hunt, Hým. 1.6. to amount to, be equivalent to; ef eigi nemr kúgildi, Grág. ii. 233; honum þótti landauðn nema, Íb. 4; það nemr öngu, litlu, miklu, it is of no, of small, of great importance; bríkr þær er greyping hefir numit, Gþl. 345.7. nema við, to strike against so as to stop, come no further; nam þar við ok gékk eigi lengra, Fms. xi. 278; en gadd-hjaltið nam við borðinu, Eb. 36.8. metaph. to stop, halt; hér munu vér við nema, Finnb. 236; þar námu þeir Hrafn við í nesinu, Ísl. ii. 266; hann býsk við, ok vill enn við nema, þótt liðs-munr væri mikill, Bjarn. 54; konungr verðr glaðr við er hann skal fyrir hafa funnit þá menn er eigi spara viðr at nema, Al. 46; en ef þat nemr við förinni, at þú þykisk hafa fé oflítið, þá …, Ld. 70; er þat úvizka at bera eigi slíkt, ok mun þat eigi við nema, Glúm. 327; at konungr mundi fátt láta við nema, at sættir tækisk, i. e. that he would do anything for the sake of peace, Eg. 210.II. as an auxiliary verb, emphatic, like Engl. do, did, with infin.; Höðr nam skjóta (H. did shoot) … sá nam einnættr vega, Vsp. 37; þá nam at vaxa, Hkv. 1. 9; hann nam at vaxa (he ‘took to growing’) ok vel dafna, Rm. 19; inn nam at ganga, 2; lind nam at skelfa, 9, 35; nam hón sér Högna heita at rúnum, Skv. 3. 14; róa námu ríki, they did row mightily, Am. 35; nam hann vittugri valgaldr kveða, Vtkv. 4; nama Högna mær of hug mæla, Hkv. 2. 15; þat nam at mæla, Og. 9: seldom in prose, ek nam eigi trúa á þat er hann sagði, Post.; Falka hestr Þiðreks nemr þetta at sjá, Þiðr. 117.B. Metaph. to take in a mental sense or by the senses, to perceive, like Lat. apprehendere, comprehendere, freq. in old and mod. usage:I. to perceive, catch, hear, of sound; en svá mikill ákafi var at hvassleik veðrsins þá er konungr tók at mæla, at varla námu þeir er næstir vóru, Fms. viii. 55; sem þeir vóru langt brottu komnir, svá at þó mátti nema kail milli þeirra ok manna Saul, Stj. 486; þeir skulu svá nær sitjask, at hvárirtveggju nemi orð annarra, Grág. i. 69; engi nam mál annars, Nj. 164; mál nam í milli þeirra, Fms. v. 31; eigi skulu vér þat mál svá nema, we shall not understand it so, Hom. 156.II. to learn; klök nam fugla, Rm.; hann hafði numit svá lög, at hann var enn þriðr mestr laga-maðr á Íslandi, Nj. 164; inir hæstu turnar hafa numit honum at hníga, Al. 90; nú var Þórir þar ok nam þar fjölkyngi, Fb. iii. 245; Óðinn var göfgastr, ok at honum námu þeir allir íþróttirnar, Hkr. i; nema nám, to take in, acquire learning, Bs. i. 92, 127; see nám:—to ‘catch,’ learn by heart, þær kváðu vísur þessar en hann nam, Nj. 275; vísur þessar námu menn þegar, Ó. H. 207; en hinn nemi, er heyrir á, Darrl.; Þórdís nam þegar vísuna, Gísl. 33:—to learn from, þvar namtu þessi hnæfilegu orð? nam ek at mönnum …, Hbl.; nema ráð, Hm.; menn nemi mál mín ! Ó. H. (in a verse):—nema e-t at e-m, to learn something, derive information from one, ek hefi hér verit at nema kunnustu at Finnum, Fms. i. 8; hann nam lögspeki at Þorsteini, Ísl. ii. 205; hann nam kunnáttu at Geirríði, Eb. 44; Glúmr hafði numit þenna atburð at þeim manni er hét Arnórr, Fms. i. 266; en Oddr nam at Þorgeiri afráðs-koll …, Ari nam ok marga fræði at Þuríði Snorra dóttur Goða … hann hafði numit af gömlum mönnum ok vitrum, … eptir því sem vér höfum numit af fróðum mönnum, … þótt hverr maðr hafi síðan numit at öðrum, … ok hafa menn síðan at þeim numit, Ó. H. (pref.); nemi þér af mér, Fms. viii. 55.C. Reflex., prop. to take, seize for oneself:1. to take by force; ef maðr nemsk konu, ok samþykkjask þau síðan, þá …, H. E. i. 247.β. to stop; ok hafða ek þat sverð, sem aldri hefir í höggi stað numisk (= numit), Fas. ii. 208; friðr namsk, ceased.γ. to refuse, withhold from doing; hann bað hann eigi nemask með öllu at göra sem bændr vildu, Hkr. i. 142; hverr bóndi er þat nemsk ( who makes default), gjaldi …, K. Á. 40; þar var kominn fjöldi liðs ór Austr-löndum til móts við hann, ok námusk förina ( refused to go) ef hann kæmi eigi, Fb. ii. 71; en ef maðr nemsk leiðangrs-görð, eðr leiðangrs-ferð, þá hafi ármaðr sótt þat fyrr en skip komi á hlunn, … at hann hafi leiðangr görvan ok eigi fyrir nomisk, N. G. L. i. 200; en þó vil ek eigi fyrir minn dauða at nemask ( disregard) hans orðsendingar, O. H. L. 29.2. to learn; láttú nemask þat, learn, take heed that, Skv. 1, passim; eptir þetta nemask af aptrgöngur hans, Ld. 54.II. part. numinn, as adj. numb, seized, palsied; hann var allr numinn öðrum megin, ok mátti eigi mæla hálfum munni, Ann.; þá varð ek sem ek væra numinn, Mar.; vera frá sér numinn, to be beside oneself, from joy, astonishment, or the like, cp. the references above (A. 3). -
50 sturla
(að), v. to derange, disturb (hví sturlar þú hjarta sjálfs þíns?).* * *að, qs. stúrla, [a derivative from stúra, q. v.]:—to stir, derange, disturb, esp. of the mind; íllr andi sturlaði hann, Stj. 460 (of king Saul), Barl. 160, 180, 186.2. reflex., samvizkan mjög þar sturlast við, Pass. 34. 6: part. sturlaðr, deranged; öll em ek sturluð af angri, Str. 22, freq. in mod. usage of religious madness. -
51 van-ýfli
n. pl. [the latter part of this compd has preserved the uncontracted form, answering to Goth. ubils = íllr, q. v.; cp. Engl. evil and contr. ill]:—chronic ailments; þessi vanýrli skaltú hafa á þínum hag, Sks. 360 B. vanyfla-sótt, f. habitual illness = vanasótt; kom v. hans at honum, Sks. 706 B (of king Saul’s insanity). -
52 vísendi
n. pl. = vísindi.* * *(mod. vísindi), n. pl. knowledge, intelligence; af kvæðum Hallfreðar tökum vér helzt vísendi ok sannindi þat er sagt er frá Ólafi konungi, i. e. we draw information from H.’s poems, Hkr. i. 289; Saul bað hann segja sér hvárt hann skyldi sækja eptir Philisteis, en hann fékk þar um engin vísendi, Stj. 455; Sturla skáld Þórðarson sagði fyrir Íslendinga sögur ok hafði hann þar til vísindi af fróðum mönnum, Sturl. i. 107; hví muntú vilja taka af mér vísindi eðr sagnir, Orkn. 138; at hann megi af þeim dæmum marka ok taka vísendi, Sks. 497; hann (the well) er fullr af vísindum, Edda 10; svá er sagt í fornum vísindum (in old lore, old songs) at þaðan af vóru dægr greind ok ára-tal, 5; fara með vísendi ok spádóm, Orkn. 138; Óðinn hafði spádóm, ok af þeim vísindum fann hann, at …, Edda (pref.), Post. 645. 89; fá vísenda-svör af e-m, Sks. 531 B; kómu engi vísindi af þeirra eyrendi, hvert orðit var, Fms. viii. 302; vita með vísendum at segja, to know for certain, Pr. 418.COMPDS: vísendabók, vísendakona, vísindamaðr, vísendatré, vísindavegr. -
53 vætt-vangr
or vétt-vangr, later vett-fangr, changing v into f; vatfangr, Nj. 100, is simply an error; [from vangr = a field, spot; the former part, vett or vætt, is less clear, but prob. from váttr, vætti, = the place of witness or evidence, or from vega = locus actionis?]:—a law term, the place of summons, locus actionis, where an act or deed, such as a battle, assault, manslaughter, has taken place, cp. Grág. i. 349, cited below; chiefly used of the summoning of witnesses; the vettvang was the space within a bow-shot (örskot) from the spot all around, see Grág. ii. 19 (Vígsl. ch. 14); ef maðr hefnir sín á öðrum vettvangi en til hans var hlaupit á, 91; á þeim vettvangi, 9; hvárt sem þeir eru á véttvangi eðr annars-staðar, 23; búa skal kveðja níu búa heiman frá vettvangi, i. 349 (in case of adultery); þá er næstir eru vetfangi, 461; á öðrum vettvangi, Kb. i. 158; skal kveðja heiman frá vettvangi, ii. 48; þat vórti þá lög, at vígsakar skyldi sækja á því þingi er næst var vettvangi, Jb. 8; kveðja um áljóts-ráð þau er á vettvangi eru ráðin, Giág.; á þeim vettvangi, Nj. 230; Helgi fékk bana á þeim vettvangi, or vættvangi, 218; vetfangi, 110; ef maðr er veginn á vetvangi, N. G. L. i. 163; hann kemr á vettfanginn, ok sér þar ný tiðendi, ok þó mikil, Ísl. ii. 371; Þórðr kom á vættfang, Sturl. ii. 92 C; sótti þá Saul fram af vætfanginum ( from the battle-place) með ópi ok eggjan, Stj. 453 (1 Sam. xiv. 20); ríðr Sámr austr á heiðina ok at þar er vetfangit (sic) hafði verit, Hrafn. 28, and passim in the laws and Sagas.COMPDS: vettvangsbjargir, vettvangsbúi. -
54 ÞVERRA
I)(þverr; þvarr, þurrum; þorrinn), v. to wane, grow less, decrease (í þenna tíma þurru mjök vinsældirValdemars konungs).* * *pres. þverr; pret. þvarr, pl. þurru; subj. þyrri; part. þorrinn; with neg. suff. þyrrit, Sighvat: mod. weak þverra, að, pres. þverrar, Lil. 58, but the word is little used: [þurr and þverra are kindred words]:—prop. to be drained, ebb out, but only usedII. metaph. to wane, grow less, decrease; nema blóð þyrri, Þd.; þóat skúrir þyrrit, Sighvat; sorg frá ek eigi þyrri, Skáld H. 1. 23; lízt honum nú sem minna hafi þorrit enn í enu fyrra sinni, Edda 32; honum þurru lausa-fé, Ld. 210; þverrandi, opp. to vaxandi, Fms. v. 343; hvárt sem síðan vex eða þverr, Gþl. 260, Sks. 52, 54; Hrappr hafði skaplyndi it sama, en orkan þvarr, þvíat elli sótti á hann, Ld. 54; eigi þverr enn heimskan fyrir þér, Fms. ii. 156; ef fé hans þverr tíu tigum, K. Þ. K. 146, Rb. 132; en er þurru hlaup in mestu, Hkr. iii. 395; ek eldumk, en þverr kraptrinn í vásinu, Orkn. 464; þurru mjök vinsældir Valdimars konungs, Fms. x. 160; óx jafnan styrkr Daviðs en þvarr í hverri máttr ok afli sveitunga Saul, Stj. 498; eigi þrotna ok eigi þverra, 590; af hennar sökum þvarr ófriðr við Kristna menn, Ver. 44.III. impers. with dat., þá þverr göngu hennar, of the sun, Rb. 100; sízt þvarr æfi (dat.) Magnúss, Fms. vi. (in a verse); mætti þverrar, Lil. 58.IV. part., en hlust er þorrin, my ear is dried up, Eg. (in a verse); sigri þorrinn, victory-bereft, Rekst. -
55 ÆRA
I)f. honour (engrar æru verðr).(-ða, -t), v. to give a good crop (from ár, year); impers., œrir akr (acc.), the field becomes fertile.* * *i. e. œra, ð, [órar], to madden; hvern tíma sem íllr andi ærði Saul, Stj. 469; it ellra barn má œra hit œrra, Skálda 162: œrir huginn, Hom. 53, Al. 154.II. reflex. to run mad, run wild, Mart. 118, Fms. vii. 187; en þér munduð. allir ærzk hafa, Landn. 180; ærask nú hestarnir báðir, Nj. 82: ærðr, Flóv. 22. -
56 œra
(-ða, -ðr), v. to madden, make mad (illr andi œrði Saul);refl., œrast, to run mad, run wild (œrast nú hestarnir báðir). -
57 saulus
Saul; King of Isreal); (original name of St Paul) -
58 Jonathan
n. Jonathan, son of King Saul and friend of David (Biblical); male first name -
59 Саюль
(Франц. Гвиана) Saül -
60 Saulus
Sau·lus <-> [ʼzaulʊs] m[der] \Saulus SaulWENDUNGEN:
Страницы
См. также в других словарях:
SAUL — (Heb. שָׁאוּל; asked, requested, lent (by the Lord) ), the first king of Israel (c. 1029–1005 B.C.E.); son of Kish from the tribe of Benjamin (I Sam. 9:1, 21). Saul s home was in Gibeah (ibid. 10:26), i.e., Gibeath Benjamin, also known as Gibeath … Encyclopedia of Judaism
Saul — (שאול המלך) (or Sha ul) (Arabic: طالوت ,Tālūt) () and Michal was returned as wife to David. Ish bosheth reigned for two years and was killed by two of his own captains ( and bibleverse nb|1|Samuel|12:1 5|HE) Desiring to be like other nations,… … Wikipedia
Saul — • First King of Israel Catholic Encyclopedia. Kevin Knight. 2006. Saul Saul † Catholic Encyclop … Catholic encyclopedia
Saul — Saül (homonymie) Cette page d’homonymie répertorie les différents sujets et articles partageant un même nom. Sommaire 1 Personnage biblique 2 Prénom 3 … Wikipédia en Français
Saül — Saül … Deutsch Wikipedia
saul — saul; saul·ie; saul·teur; … English syllables
Saul — Saul, n. Same as {Sal}, the tree. [1913 Webster] … The Collaborative International Dictionary of English
Saul — Saul, n. Soul. [Obs.] [1913 Webster] … The Collaborative International Dictionary of English
Saul — (hebr. Scha ul, »der Erbetene«), erster König von Israel (1080–58, nach andrer Zeitrechnung 1055–33 v. Chr.), Sohn Kis aus Gibea im Stamme Benjamin. Ausgezeichnet durch stattlichen Wuchs, tapfer und mutig, ward er, als das Volk eine monarchische… … Meyers Großes Konversations-Lexikon
Saul — masc. proper name, Biblical first king of Israel, from L. Saul, from Heb. Shaul, lit. asked for, passive part. of sha al he asked for … Etymology dictionary
Saul — Saȕl (Šaȕl) m DEFINICIJA bibl. prvi izraelski kralj, ljubomoran na Davidove pobjede pokušao ga ubiti, Samuel ga prokleo; prema predaji ranjen u borbi, ubio se bacivši se na mač … Hrvatski jezični portal
