-
1 saeptum
saeptum, ī, n. (saepio), die Verzäunung, Einfriedigung, das Gehege, I) im allg.: quibus saeptis beluas continebimus? Cic.: exiret victima saeptis, Stall, Verg.: saepta, von einem Fischteich, Colum.: saepta domorum, die Mauern der Häuser, die Häuser, Lucr. u. Verg.: saeptum venationis = vivarium, Varro. – II) insbes.: 1) transversum saeptum, auch bl. saeptum, das Zwerchfell im tierischen Körper, Cels. – 2) Plur. saepta, ōrum, n., a) die Schranken, innerhalb deren das römische Volk bei den Komitien abstimmte, Ov. fast. 1, 53: bald auf dem Forum aus Holz errichtet, Cic. Sest. 79, bald auf dem Kampus Martius, Cic. ad Att. 4, 16, 14 (4, 17, 7), und dort wahrsch. später dauernd u. mit prächtigen Kaufläden umgeben, Mart. 9, 59, 1. – b) das Schutzgatter an Schleusen, das Wehr, Ulp. dig. 23, 21, 1 in. u. § 4.
-
2 saeptum
saeptum, ī, n. (saepio), die Verzäunung, Einfriedigung, das Gehege, I) im allg.: quibus saeptis beluas continebimus? Cic.: exiret victima saeptis, Stall, Verg.: saepta, von einem Fischteich, Colum.: saepta domorum, die Mauern der Häuser, die Häuser, Lucr. u. Verg.: saeptum venationis = vivarium, Varro. – II) insbes.: 1) transversum saeptum, auch bl. saeptum, das Zwerchfell im tierischen Körper, Cels. – 2) Plur. saepta, ōrum, n., a) die Schranken, innerhalb deren das römische Volk bei den Komitien abstimmte, Ov. fast. 1, 53: bald auf dem Forum aus Holz errichtet, Cic. Sest. 79, bald auf dem Kampus Martius, Cic. ad Att. 4, 16, 14 (4, 17, 7), und dort wahrsch. später dauernd u. mit prächtigen Kaufläden umgeben, Mart. 9, 59, 1. – b) das Schutzgatter an Schleusen, das Wehr, Ulp. dig. 23, 21, 1 in. u. § 4. -
3 saepio
saepio (sēpio), saepsī, saeptum, īre (saepes), verzäunen, umzäunen, umhegen, einhegen, einfriedigen, I) eig. u. übtr.: a) eig.: segetem, Colum.: vallum arboribus, Liv. – b) bildl.: locum cogitatione, Cic.: inventa memoriā, Cic.: tribunatum saeptum habere, Liv. – II) übtr.: 1) mit etw. umgeben, einschließen, urbes moenibus, Cic., urbem muris, Nep.: oppidum castris, Cic.: ea munimentis, Liv.: domum custodiis, Nep.: se tectis, sich im Palaste einschließen, Verg.: ebenso multiplicibus se muris turribusque, sich verschanzen hinter usw., Sen.: campus montibus circa saeptus erat, Liv.: locus montibus aut Mosellā amne saeptus, Tac. – im Bilde, bene dicere non habet definitam aliquam regionem, cuius terminis saepta teneatur, Cic.: cuius divinis oculis (Dat.) nihil saeptum est, vor dessen göttlichen Au. nichts verschlossen (verborgen) ist, Lact. – 2) bedecken, a) = besetzen, vias, Liv.: urbem praesidio, durch Besatzung decken, Liv. – b) = verwahren, fauces munimento, Curt.: perpetua lorica obducta transitum saepserat, hatte verhindert, Curt.: natura oculos membranis vestivit et saepsit, Cic.: quoniam unum omnibus finem natura vel ferro saeptis (mit Eisen bewehrt) statuit, Sall. fr. – / vulg. Perf. sepivit, Vulg. Isai. 5, 2.
-
4 saepio
saepio (sēpio), saepsī, saeptum, īre (saepes), verzäunen, umzäunen, umhegen, einhegen, einfriedigen, I) eig. u. übtr.: a) eig.: segetem, Colum.: vallum arboribus, Liv. – b) bildl.: locum cogitatione, Cic.: inventa memoriā, Cic.: tribunatum saeptum habere, Liv. – II) übtr.: 1) mit etw. umgeben, einschließen, urbes moenibus, Cic., urbem muris, Nep.: oppidum castris, Cic.: ea munimentis, Liv.: domum custodiis, Nep.: se tectis, sich im Palaste einschließen, Verg.: ebenso multiplicibus se muris turribusque, sich verschanzen hinter usw., Sen.: campus montibus circa saeptus erat, Liv.: locus montibus aut Mosellā amne saeptus, Tac. – im Bilde, bene dicere non habet definitam aliquam regionem, cuius terminis saepta teneatur, Cic.: cuius divinis oculis (Dat.) nihil saeptum est, vor dessen göttlichen Au. nichts verschlossen (verborgen) ist, Lact. – 2) bedecken, a) = besetzen, vias, Liv.: urbem praesidio, durch Besatzung decken, Liv. – b) = verwahren, fauces munimento, Curt.: perpetua lorica obducta transitum saepserat, hatte verhindert, Curt.: natura oculos membranis vestivit et saepsit, Cic.: quoniam unum omnibus finem natura vel ferro saeptis (mit Eisen bewehrt) statuit, Sall. fr. – ⇒ vulg. Perf. sepivit, Vulg. Isai. 5, 2. -
5 circumsaepio
circum-saepio, saepsī, saeptum, īre, umhegen, I) eig. = mit einem Gehege (Zaun) umgeben, semitam meam circumsaepsit et transire non possum, Vulg. Iob 19, 8: alicui circumsaeptae sunt ianuae, Vulg. Baruch 6, 17: silvae circumsaeptae, Paul. dig. 41, 2, 3. § 14. – II) übtr.: a) Lebl., rings einfassen, rings umgeben, loca circumsaepta parietibus, Col. 1, 6, 4: civitas quaedam pontibus murisque circumsaepta, Vulg. 2. Mach. 12, 13: stagnum circumsaeptum aedificiis, Suet. Ner. 31, 1: solium circumsaeptum lapide Thasio, mit einem Geländer von thas. Marmor umgeben, Suet. Ner. 50. – b) leb. Wesen, umringen, umzingeln, schützend, corpus armatis, Liv. 1, 49, 2: alqm armis suis, Vulg. 2. Mach. 10, 30: circumsaeptus lectis valentissimorum hominum viribus, *Cic. Phil. 12, 24 K. – gew. feindlich, custodiis circumsaepti et in vincula coniecti, Lact. 1, 14, 10: (im Bilde) iisdem ignibus circumsaepti, Cic. de har. resp. 45: m. Ang. wo? in quadam turre circumsaeptus, Frontin. 3, 6, 5.
-
6 consaepio
cōn-saepio, saepsī, saeptum, īre, umzäunen, einfriedigen, bustum, Suet. Ner. 33, 1. – Häufiger Partiz. cōnsaeptus, a, um, umzäunt, eingehegt, ager, Cic.: locus cratibus pluteisque consaeptus, Liv.: locus saxo consaeptus, Liv.: subst., consaeptum, ī, n., die Umzäunung, das Gehege, Liv. u.a.: c. fori, Schranken, Quint. – / Archaist. consīptum (s. Paul. ex Fest. 62, 10 u. 64, 5), Enn. tr. 335 (366).
-
7 diaphragma
diaphragma, atis, n. (διάφραγμα), das Zwerchfell, spätlat. discretorium, Cael. Aur. acut. 2, 34, 180; chron. 2, 12, 143 (rein lat. transversum saeptum, bei Cels. 1. praef. § 7, 32 sqq. u. 2, 7. p. 43, 30 D.).
-
8 dissaepio
dis-saepio, saepsī, saeptum, īre, I) wie durch einen Zaun, eine Zwischenwand (Scheidewand) trennen, abschließen, verzäunen (griech. διαφράγνυμι), aër dissaepit colles, Lucr. 1, 999: diss. limitibus omnia certis, Ov. met. 1, 69: alqd tenui muro, Cic. de rep. 4, 4. – II) prägn., gänzlich trennen, durchbrechen, aggerem, Stat. Theb. 10, 880.
-
9 inexpugnabilis
in-expūgnābilis, e, unbezwinglich, uneinnehmbar, unüberwindlich, I) eig.: a) im engern Sinne: murus, Sen.: urbs munitionibus et naturali situ inexpugnabilis, Liv.: inexpugnabilis terrestri ac maritimo situ urbs (v. Syrakus), Liv.: ibi alto et munito loco arcem inexpugnabilem fore, Liv. – v. Pers., inexp. exercitus, Iustin.: incolae, Curt.: Perustae angustiis saltuum paene inexpugnabiles, Vell. – b) im weitern Sinne: gramen, unausrottbares, Ov.: terra, unzerschlagbare, undurchbrechbare, Plin.: via, ungangbarer, Liv. – II) übtr.: necessitas dormiendi, Cels.: finitio verborum, Quint.: m. Dat., inexp. amori pectus, Ov.: naturalis affectio inexp. rationi, Sen. – v. Pers., volumus eum, qui beatus sit, tutum esse, inexpugnabilem, saeptum atque munitum, Cic. Tusc. 5, 41: m. adversus u. Akk., inexp. vir adversus insidias, Sen. nat. qu. 4. praef. § 11.
-
10 intersaepio
inter-saepio, saepsī, saeptum, īre, einzäunen, einschließen, verwahren, verstopfen, I) eig.: foramina, Cic.: quaedam operibus, Liv.: legio densis arbustis intersaepta, gedeckt, Tac. – II) übtr., abschließen, abschneiden, scheiden, iter, Cic.: urbem vallo ab arce, Liv.: alci conspectum abeuntis exercitus, jmd. hindern, den Abzug des Heeres zu bemerken (v. einem Umstand), Liv.: intersaepta Germanorum Raetorumque auxilia, Tac.
-
11 obsaepio
ob-saepio (obsēpio), saepsī, saeptum, īre, unzugänglich machen, versperren, absperren, I) eig.: hostium agmina obsaepiunt iter, Liv.: mox iter, apertis quae vetustas obsaepserat, pergit, Tac.: ubi illum saltum video obsaeptum, Plaut.: occursu militum obsaeptum sensit porticum, Liv. Vgl. Drak. Liv. 39, 1, 5. – II) bildl., plebi ad curules magistratus iter obsaepsit, Liv.: adipiscendi viam obsaepiebant, Cic.: coniuratio obsaepiatur insidiis, Cic. fr.: quem regio apparatu ornarunt et quasi sui milites obsaepserunt, Capit.: obsaepta diutinā servitute ora reseramus frenatamque tot malis linguam resolvimus, den durch l. Skl. verschlossenen Mund, Plin. pan.
-
12 praesaepio
prae-saepio, saepsī, saeptum, īre, vorn versperren, -zumachen, omnem aditum, Caes. b. G. 7, 77, 11: aditus atque itinera maximis defixis trabibus, Caes. b. c. 1, 27, 4: angustias vallium sublicis in terram demissis, ibid. 3, 49, 4: arcem, Sil. 15, 232.
-
13 rogator
rogātor, ōris, m. (rogo), I) der Frager, Anfrager, als publiz. t. t.: a) der beim Volke einen Gesetzesantrag macht, der Antragsteller, legum, Lucil. 853*. – übtr., übh. der Antragsteller, Vorschlagende, Cic. ad Att. 16, 16. litt. B. § 9. – b) (ursprüngl. der das Volk um seine Stimmen Fragende; dann nach Einführung der Stimmtafeln) der an den saepta das Volk zur Abstimmung Auffordernde u. die Aufsicht über die cistae Führende (an jedem saeptum einer), der Stimmensammler, Cic. in Pis. 36: r. primus, der Stimmensammler der Prärogativ-Zenturie, Cic. de nat. deor. 2, 10; vgl. v. dems. Cic. de div. 1, 33; 2, 75. – II) der Bettler, Mart. 10, 5, 4. – u. = der Flehende, Hieron. in Matth. 5, 8.
-
14 saepta
saepta, ōrum, n., s. saeptum.
-
15 saeptatus
saeptātus, a, um (saeptum), mit einer Verzäunung umgeben, abgeschlossen, culmen, Mart. Cap. 2. § 208.
-
16 saeptuose
-
17 saeptus
saeptus, Abl. ū, m. (saepio) = saeptum (w. s.), Itin. Alex. 46 (106).
-
18 septa
sēpta, ōrum, n., s. saeptum.
-
19 septum
sēptum, ī, n., s. saeptum.
-
20 thesaurus
thēsaurus (in den besten Hdschrn. u. in Inschrn. thēnsaurus), ī, m. (θησαυρός), I) der niedergelegte u. aufbewahrte Vorrat, Schatz, 1) eig.: thesauros constituere, Vitr. – bes. von Geld und Geldeswert, thes. auri, Plaut.: tabularius thensaurorum, Corp. inscr. Lat. 6, 325: thesaurum effodere, Plaut.: thesaurum obruere, Cic., defodere, Cic.: thesaurum reponere (zurücklegen), Quint.: thesaurum invenire, Cic.: incubare publicis thesauris, Liv.: velut clausis thesauris incubare, Quint.: thesauros Gallici auri occultari a patribus, Liv.: thesauros tyranni scrutari, Liv. – 2) bildl.: a) reicher Vorrat, Hülle und Fülle, thes. mali, Plaut.: thesauros penitus abditae fraudis vultu laeto tegentes, Plaut. – b) ein Schatz = ein im höchsten Grade Nutzen bringender Mensch od. Gegenstand, leno, thensaurus meus, Plaut.: custos erilis, decus popli, thesaurus copiarum, Plaut.: integrum et plenum adepta est thesaurum, Plaut. – II) der Ort, wo etwas niedergelegt-, aufbewahrt wird, die Vorratskammer, das Magazin, der Speicher, 1) eig.: a) übh.: servata mella thesauris, Zellen, Verg.: in his operibus thesauri sunt civitatibus in necessariis rebus a maioribus constituti, Vitr.: condere semina in thesauros cavernarum, Plin.: condere in thesauris maxilarum cibum, Plin.: in thesauris suis (in seiner Garderobe) vestem numquam nisi annum esse passus est, Lampc. Alex. Sev. 40, 2. – b) insbes.: α) die Schatulle, der Schatz für Geld und Geldeswert, cum thesaurum effregisset heres, Plin. – gew. die Schatzkammer eines Tempels oder des Staatsschatzes, die Schatzkapelle, das Schatzgewölbe, thesauros Proserpinae spoliare, Liv.: thesauros expilare, Liv.: litterae recitatae sunt, pecuniam ex Proserpinae thesauris nocte clam sublatam, Liv.: pecuniam omnem conquisitam in thesauros Proserpinae referri iussit, Liv.: esse thesaurum publicum sub terra saxo saeptum, Liv. – β) poet., v. der Unterwelt, postquam est orchi (orci) traditus thesauro, Naev. bei Gell. 1, 24, 2. – 2) übtr., die Schatzkammer, die Vorratskammer, das Magazin, Repertorium, die Fundgrube, thesaurus rerum omnium memoria, Cic.: quod lateat in thesauris tuis, im Pulte, Cic.: qui illos locos tamquam thesauros aliquos argumentorum notatos habet, Cic.: quoniam, ut ait Domitius Piso, thesauros esse oportet, non libros, Plin.: litterae thesaurum (s. unten) est, Petron.: thesaurus fraudis, aufgespeicherter Betrug, Apul.: thesauri bibliothecales, Bücherschätze, Sidon. epist. 8, 4, 1. – v. Pers., quoties aliquid abditum quaero, ille thesaurus est, ein lebendiges Lexikon, eine lebendige Bibliothek, Plin. ep.: Papinianus doctrinae legalis thesaurus, Spart. – / Heterogen. thesaurum, ī, n., Petron. 46, 8. Paul. ex Fest. 8, 14 u. Itala, s. Rönsch S. 271. – Über die Schreibweise thensaurus s. Ritschl Prolegg. ad Plaut. trin. p. C III. Wagner Orthogr. Verg. p. 457 sq. Corp. inscr. Lat. 6, 30737. Halm Emendatt. Valer. p. 16. Rönsch Itala p. 459. – Auch tesaurus geschr., Corp. inscr. Lat. 9, 4988.
См. также в других словарях:
Septum — Scheidewand * * * Sẹp|tum 〈n.; , Sẹp|ta od. Sẹp|ten; Anat.〉 Scheidewand in einem Organ, z. B. im Herzen, in der Nase [zu lat. saeptum „Gehege, Stall“; Pl. saepta „Mauern; Schranken“] * * * Sẹp|tum, das; s, …ta u. …ten <meist Pl.>… … Universal-Lexikon
Septum — A word borrowed from the Latin "saeptum" meaning a "dividing wall or enclosure." * * * 1. [TA] A thin wall dividing two cavities or masses of softer tissue. See septal area, transparent s.. 2. In fungi, a wall; usually a cross … Medical dictionary
seto — (Del lat. saeptum, recinto.) ► sustantivo masculino 1 División hecha en un jardín con plantas de adorno que se podan para que formen una especie de pared. SINÓNIMO cercado 2 Cerca de palos o ramas entretejidas. * * * seto (del lat. «saeptum»,… … Enciclopedia Universal
Septarie — Sep|ta|rie 〈[ riə] f. 19〉 Ansammlung von Kalk in Mergel mit kammerartigen Hohlräumen [zu lat. saeptum „Umzäunung“; → Septum] * * * Septari|e [zu lateinisch saeptum »Umzäunung«] die, / n, durch Anreicherung von Calciumcarbonat gebildete… … Universal-Lexikon
TRANSEPT — TRANSEP Terme qui désigne, dans l’architecture religieuse médiévale et moderne, une nef transversale, divisée intérieurement en un ou plusieurs vaisseaux; le transept croise perpendiculairement la nef de l’édifice en avant du chœur ou de l’abside … Encyclopédie Universelle
septum — [ sɛptɔm ] n. m. • v. 1560; mot lat. « cloison » ♦ Anat., zool. Cloison séparant deux cavités (d un organe, d un organisme). Septum nasal. Septum interventriculaire, interauriculaire du cœur. Adj. SEPTAL, ALE, AUX . ● septum nom masculin (latin… … Encyclopédie Universelle
Septa — Septum Sep tum, n.; pl. {Septa}. [L. septum, saeptum, an inclosure, hedge, fence, fr. sepire, saepire, to hedge in, inclose.] 1. A wall separating two cavities; a partition; as, the nasal septum. [1913 Webster] 2. (Bot.) A partition that… … The Collaborative International Dictionary of English
Septaria — Septarium Sep*ta ri*um, n.;pl. {Septaria}. [NL., fr. L. septum, saeptum, an inclosure, a partition, fr. sepire, saepire, to inclose.] (Geol.) A flattened concretionary nodule, usually of limestone, intersected within by cracks which are often… … The Collaborative International Dictionary of English
Septarium — Sep*ta ri*um, n.;pl. {Septaria}. [NL., fr. L. septum, saeptum, an inclosure, a partition, fr. sepire, saepire, to inclose.] (Geol.) A flattened concretionary nodule, usually of limestone, intersected within by cracks which are often filled with… … The Collaborative International Dictionary of English
Septate — Sep tate, a. [L. septum, saeptum, partition.] Divided by partition or partitions; having septa; as, a septate pod or shell. [1913 Webster] … The Collaborative International Dictionary of English
Septum — Sep tum, n.; pl. {Septa}. [L. septum, saeptum, an inclosure, hedge, fence, fr. sepire, saepire, to hedge in, inclose.] 1. A wall separating two cavities; a partition; as, the nasal septum. [1913 Webster] 2. (Bot.) A partition that separates the… … The Collaborative International Dictionary of English