Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

sāl

  • 61 Cappadocarchia

    Cappădŏcĭa, ae, f., = Kappadokia, a country of Asia Minor, north of Cilicia, between the Taurus and Pontus, now called Caramania, Plin. 6, 3, 3, § 8 sq.; Cic. Agr. 2, 21, 55; id. Att. 5, 18, 1; id. Fam. 15, 2, 1 sq.; Curt. 3, 1, 24; Nep. Eum. 2, 2.—
    II.
    Derivv.
    A.
    Cappădox, ŏcis, m., = Kappadox, a Cappaaocian, Cic. Red. in Sen. 6, 14.—In plur., Mel. 1, 2, 5; 3, 8, 5; Plin. 6, 3, 3, § 9; Hor. Ep. 1, 6, 39; Gr. acc. Cappadŏcas, Pers. 6, 77;

    appos. equi,

    Veg. 4, 6, 3. —
    B.
    Cappădŏcus, a, um, adj., of Cappadocia, Cappadocian:

    gens,

    Col. 10, 184; Plin. 6, 2, 2, § 6:

    catastae,

    Mart. 10, 76; cf. Pers. 6, 77:

    sal,

    Col. 6, 17, 7; cf. Plin. 31, 7, 39, § 73 sq.:

    lactuca,

    Col. 10, 191; cf. id. 10, 184; also absol. Cappadoca, Mart. 5, 78. —
    C.
    Cappădŏcĭus, a, um, adj., Cappadocian:

    lactuca,

    Col. 11, 3, 26; cf.

    the preced.: zizipha,

    Plin. 21, 9, 27, § 51.—
    D.
    CAPPADOCICVSEXERCITVS, upon a coin of Adrian, in Eckh. Doct. Num. 6, p. 493.—
    E.
    Cap-pădŏcarchĭa, ae, f., = Kappadokarchia, the priest ' s office in Cappadocia, Dig. 27, 1, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > Cappadocarchia

  • 62 Cappadocia

    Cappădŏcĭa, ae, f., = Kappadokia, a country of Asia Minor, north of Cilicia, between the Taurus and Pontus, now called Caramania, Plin. 6, 3, 3, § 8 sq.; Cic. Agr. 2, 21, 55; id. Att. 5, 18, 1; id. Fam. 15, 2, 1 sq.; Curt. 3, 1, 24; Nep. Eum. 2, 2.—
    II.
    Derivv.
    A.
    Cappădox, ŏcis, m., = Kappadox, a Cappaaocian, Cic. Red. in Sen. 6, 14.—In plur., Mel. 1, 2, 5; 3, 8, 5; Plin. 6, 3, 3, § 9; Hor. Ep. 1, 6, 39; Gr. acc. Cappadŏcas, Pers. 6, 77;

    appos. equi,

    Veg. 4, 6, 3. —
    B.
    Cappădŏcus, a, um, adj., of Cappadocia, Cappadocian:

    gens,

    Col. 10, 184; Plin. 6, 2, 2, § 6:

    catastae,

    Mart. 10, 76; cf. Pers. 6, 77:

    sal,

    Col. 6, 17, 7; cf. Plin. 31, 7, 39, § 73 sq.:

    lactuca,

    Col. 10, 191; cf. id. 10, 184; also absol. Cappadoca, Mart. 5, 78. —
    C.
    Cappădŏcĭus, a, um, adj., Cappadocian:

    lactuca,

    Col. 11, 3, 26; cf.

    the preced.: zizipha,

    Plin. 21, 9, 27, § 51.—
    D.
    CAPPADOCICVSEXERCITVS, upon a coin of Adrian, in Eckh. Doct. Num. 6, p. 493.—
    E.
    Cap-pădŏcarchĭa, ae, f., = Kappadokarchia, the priest ' s office in Cappadocia, Dig. 27, 1, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > Cappadocia

  • 63 Cappadocius

    Cappădŏcĭa, ae, f., = Kappadokia, a country of Asia Minor, north of Cilicia, between the Taurus and Pontus, now called Caramania, Plin. 6, 3, 3, § 8 sq.; Cic. Agr. 2, 21, 55; id. Att. 5, 18, 1; id. Fam. 15, 2, 1 sq.; Curt. 3, 1, 24; Nep. Eum. 2, 2.—
    II.
    Derivv.
    A.
    Cappădox, ŏcis, m., = Kappadox, a Cappaaocian, Cic. Red. in Sen. 6, 14.—In plur., Mel. 1, 2, 5; 3, 8, 5; Plin. 6, 3, 3, § 9; Hor. Ep. 1, 6, 39; Gr. acc. Cappadŏcas, Pers. 6, 77;

    appos. equi,

    Veg. 4, 6, 3. —
    B.
    Cappădŏcus, a, um, adj., of Cappadocia, Cappadocian:

    gens,

    Col. 10, 184; Plin. 6, 2, 2, § 6:

    catastae,

    Mart. 10, 76; cf. Pers. 6, 77:

    sal,

    Col. 6, 17, 7; cf. Plin. 31, 7, 39, § 73 sq.:

    lactuca,

    Col. 10, 191; cf. id. 10, 184; also absol. Cappadoca, Mart. 5, 78. —
    C.
    Cappădŏcĭus, a, um, adj., Cappadocian:

    lactuca,

    Col. 11, 3, 26; cf.

    the preced.: zizipha,

    Plin. 21, 9, 27, § 51.—
    D.
    CAPPADOCICVSEXERCITVS, upon a coin of Adrian, in Eckh. Doct. Num. 6, p. 493.—
    E.
    Cap-pădŏcarchĭa, ae, f., = Kappadokarchia, the priest ' s office in Cappadocia, Dig. 27, 1, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > Cappadocius

  • 64 Cappadocus

    Cappădŏcĭa, ae, f., = Kappadokia, a country of Asia Minor, north of Cilicia, between the Taurus and Pontus, now called Caramania, Plin. 6, 3, 3, § 8 sq.; Cic. Agr. 2, 21, 55; id. Att. 5, 18, 1; id. Fam. 15, 2, 1 sq.; Curt. 3, 1, 24; Nep. Eum. 2, 2.—
    II.
    Derivv.
    A.
    Cappădox, ŏcis, m., = Kappadox, a Cappaaocian, Cic. Red. in Sen. 6, 14.—In plur., Mel. 1, 2, 5; 3, 8, 5; Plin. 6, 3, 3, § 9; Hor. Ep. 1, 6, 39; Gr. acc. Cappadŏcas, Pers. 6, 77;

    appos. equi,

    Veg. 4, 6, 3. —
    B.
    Cappădŏcus, a, um, adj., of Cappadocia, Cappadocian:

    gens,

    Col. 10, 184; Plin. 6, 2, 2, § 6:

    catastae,

    Mart. 10, 76; cf. Pers. 6, 77:

    sal,

    Col. 6, 17, 7; cf. Plin. 31, 7, 39, § 73 sq.:

    lactuca,

    Col. 10, 191; cf. id. 10, 184; also absol. Cappadoca, Mart. 5, 78. —
    C.
    Cappădŏcĭus, a, um, adj., Cappadocian:

    lactuca,

    Col. 11, 3, 26; cf.

    the preced.: zizipha,

    Plin. 21, 9, 27, § 51.—
    D.
    CAPPADOCICVSEXERCITVS, upon a coin of Adrian, in Eckh. Doct. Num. 6, p. 493.—
    E.
    Cap-pădŏcarchĭa, ae, f., = Kappadokarchia, the priest ' s office in Cappadocia, Dig. 27, 1, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > Cappadocus

  • 65 cascus

    cascus, a, um, adj. [cf. canus], old:

    cascum significat vetus: ejus origo Sabina quae usque radices in Oscam linguam egit,

    Varr. L. L. 7, § 28; cf.

    Müll. Etrusk. 1, p. 41, and v. casnar: quam prisci casci populi tenuere Latini,

    Enn. Ann. 24 Vahl.; cf. Cic. Tusc. 1, 12, 27; so Manil. and Papin. ap. Varr. l. l.;

    Att. ib.: sal,

    Aus. Ep. 22, 27.— Hence, * cascē, adv.:

    casce nimis et prisce loquens,

    in an old-fashioned manner, Gell. 1, 10 in lemm.

    Lewis & Short latin dictionary > cascus

  • 66 Cauneae

    Caunus or - ŏs, i, f., = Kaunos, a very ancient town on the coast of Caria, now Kaiguez, Mel. 1, 16, 1; Plin. 5, 28, 29, § 104; Cic. Div. 2, 40, 84;

    acc. to the fable, built by Caunos, a son of Miletus, and brother of Byblis,

    Ov. M. 9, 453.—
    II.
    Hence the adjj.,
    A.
    Caunĕus or - ĭus, a, um, pertaining to Caunus, of Caunus.Subst.: Caunĕae (sc. ficus), Caunian dried figs, Cic. Div. 2, 40, 84; Cels. 5, 21; Plin. 15, 19, 21, § 83:

    Caunīs (for Cauneis),

    Col. 10, 414.—In plur.: Caunĕi or Caunĭi, ōrum, m., the inhabitants of Caunus, Cic. Fam. 13, 56, 3; id. Q. Fr. 1, 1, 11, § 33.—
    B.
    Caunītes, is, = Kaunitês, Caunian:

    sal,

    Plin. 31, 9. 45, § 99.

    Lewis & Short latin dictionary > Cauneae

  • 67 Caunei

    Caunus or - ŏs, i, f., = Kaunos, a very ancient town on the coast of Caria, now Kaiguez, Mel. 1, 16, 1; Plin. 5, 28, 29, § 104; Cic. Div. 2, 40, 84;

    acc. to the fable, built by Caunos, a son of Miletus, and brother of Byblis,

    Ov. M. 9, 453.—
    II.
    Hence the adjj.,
    A.
    Caunĕus or - ĭus, a, um, pertaining to Caunus, of Caunus.Subst.: Caunĕae (sc. ficus), Caunian dried figs, Cic. Div. 2, 40, 84; Cels. 5, 21; Plin. 15, 19, 21, § 83:

    Caunīs (for Cauneis),

    Col. 10, 414.—In plur.: Caunĕi or Caunĭi, ōrum, m., the inhabitants of Caunus, Cic. Fam. 13, 56, 3; id. Q. Fr. 1, 1, 11, § 33.—
    B.
    Caunītes, is, = Kaunitês, Caunian:

    sal,

    Plin. 31, 9. 45, § 99.

    Lewis & Short latin dictionary > Caunei

  • 68 Cauneus

    Caunus or - ŏs, i, f., = Kaunos, a very ancient town on the coast of Caria, now Kaiguez, Mel. 1, 16, 1; Plin. 5, 28, 29, § 104; Cic. Div. 2, 40, 84;

    acc. to the fable, built by Caunos, a son of Miletus, and brother of Byblis,

    Ov. M. 9, 453.—
    II.
    Hence the adjj.,
    A.
    Caunĕus or - ĭus, a, um, pertaining to Caunus, of Caunus.Subst.: Caunĕae (sc. ficus), Caunian dried figs, Cic. Div. 2, 40, 84; Cels. 5, 21; Plin. 15, 19, 21, § 83:

    Caunīs (for Cauneis),

    Col. 10, 414.—In plur.: Caunĕi or Caunĭi, ōrum, m., the inhabitants of Caunus, Cic. Fam. 13, 56, 3; id. Q. Fr. 1, 1, 11, § 33.—
    B.
    Caunītes, is, = Kaunitês, Caunian:

    sal,

    Plin. 31, 9. 45, § 99.

    Lewis & Short latin dictionary > Cauneus

  • 69 Caunii

    Caunus or - ŏs, i, f., = Kaunos, a very ancient town on the coast of Caria, now Kaiguez, Mel. 1, 16, 1; Plin. 5, 28, 29, § 104; Cic. Div. 2, 40, 84;

    acc. to the fable, built by Caunos, a son of Miletus, and brother of Byblis,

    Ov. M. 9, 453.—
    II.
    Hence the adjj.,
    A.
    Caunĕus or - ĭus, a, um, pertaining to Caunus, of Caunus.Subst.: Caunĕae (sc. ficus), Caunian dried figs, Cic. Div. 2, 40, 84; Cels. 5, 21; Plin. 15, 19, 21, § 83:

    Caunīs (for Cauneis),

    Col. 10, 414.—In plur.: Caunĕi or Caunĭi, ōrum, m., the inhabitants of Caunus, Cic. Fam. 13, 56, 3; id. Q. Fr. 1, 1, 11, § 33.—
    B.
    Caunītes, is, = Kaunitês, Caunian:

    sal,

    Plin. 31, 9. 45, § 99.

    Lewis & Short latin dictionary > Caunii

  • 70 Caunites

    Caunus or - ŏs, i, f., = Kaunos, a very ancient town on the coast of Caria, now Kaiguez, Mel. 1, 16, 1; Plin. 5, 28, 29, § 104; Cic. Div. 2, 40, 84;

    acc. to the fable, built by Caunos, a son of Miletus, and brother of Byblis,

    Ov. M. 9, 453.—
    II.
    Hence the adjj.,
    A.
    Caunĕus or - ĭus, a, um, pertaining to Caunus, of Caunus.Subst.: Caunĕae (sc. ficus), Caunian dried figs, Cic. Div. 2, 40, 84; Cels. 5, 21; Plin. 15, 19, 21, § 83:

    Caunīs (for Cauneis),

    Col. 10, 414.—In plur.: Caunĕi or Caunĭi, ōrum, m., the inhabitants of Caunus, Cic. Fam. 13, 56, 3; id. Q. Fr. 1, 1, 11, § 33.—
    B.
    Caunītes, is, = Kaunitês, Caunian:

    sal,

    Plin. 31, 9. 45, § 99.

    Lewis & Short latin dictionary > Caunites

  • 71 Caunius

    Caunus or - ŏs, i, f., = Kaunos, a very ancient town on the coast of Caria, now Kaiguez, Mel. 1, 16, 1; Plin. 5, 28, 29, § 104; Cic. Div. 2, 40, 84;

    acc. to the fable, built by Caunos, a son of Miletus, and brother of Byblis,

    Ov. M. 9, 453.—
    II.
    Hence the adjj.,
    A.
    Caunĕus or - ĭus, a, um, pertaining to Caunus, of Caunus.Subst.: Caunĕae (sc. ficus), Caunian dried figs, Cic. Div. 2, 40, 84; Cels. 5, 21; Plin. 15, 19, 21, § 83:

    Caunīs (for Cauneis),

    Col. 10, 414.—In plur.: Caunĕi or Caunĭi, ōrum, m., the inhabitants of Caunus, Cic. Fam. 13, 56, 3; id. Q. Fr. 1, 1, 11, § 33.—
    B.
    Caunītes, is, = Kaunitês, Caunian:

    sal,

    Plin. 31, 9. 45, § 99.

    Lewis & Short latin dictionary > Caunius

  • 72 Caunos

    Caunus or - ŏs, i, f., = Kaunos, a very ancient town on the coast of Caria, now Kaiguez, Mel. 1, 16, 1; Plin. 5, 28, 29, § 104; Cic. Div. 2, 40, 84;

    acc. to the fable, built by Caunos, a son of Miletus, and brother of Byblis,

    Ov. M. 9, 453.—
    II.
    Hence the adjj.,
    A.
    Caunĕus or - ĭus, a, um, pertaining to Caunus, of Caunus.Subst.: Caunĕae (sc. ficus), Caunian dried figs, Cic. Div. 2, 40, 84; Cels. 5, 21; Plin. 15, 19, 21, § 83:

    Caunīs (for Cauneis),

    Col. 10, 414.—In plur.: Caunĕi or Caunĭi, ōrum, m., the inhabitants of Caunus, Cic. Fam. 13, 56, 3; id. Q. Fr. 1, 1, 11, § 33.—
    B.
    Caunītes, is, = Kaunitês, Caunian:

    sal,

    Plin. 31, 9. 45, § 99.

    Lewis & Short latin dictionary > Caunos

  • 73 Caunus

    Caunus or - ŏs, i, f., = Kaunos, a very ancient town on the coast of Caria, now Kaiguez, Mel. 1, 16, 1; Plin. 5, 28, 29, § 104; Cic. Div. 2, 40, 84;

    acc. to the fable, built by Caunos, a son of Miletus, and brother of Byblis,

    Ov. M. 9, 453.—
    II.
    Hence the adjj.,
    A.
    Caunĕus or - ĭus, a, um, pertaining to Caunus, of Caunus.Subst.: Caunĕae (sc. ficus), Caunian dried figs, Cic. Div. 2, 40, 84; Cels. 5, 21; Plin. 15, 19, 21, § 83:

    Caunīs (for Cauneis),

    Col. 10, 414.—In plur.: Caunĕi or Caunĭi, ōrum, m., the inhabitants of Caunus, Cic. Fam. 13, 56, 3; id. Q. Fr. 1, 1, 11, § 33.—
    B.
    Caunītes, is, = Kaunitês, Caunian:

    sal,

    Plin. 31, 9. 45, § 99.

    Lewis & Short latin dictionary > Caunus

  • 74 concoquo

    con-cŏquo, coxi, coctum, 3, v. a.
    I.
    To boil or seethe together (very rare):

    sal et nitrum sulphuri concoctum in lapidem vertitur,

    Plin. 31, 10, 46, § 122:

    odores,

    Lucr. 2, 853:

    (spondyli) perturbati concoctique,

    Sen. Ep. 95, 28:

    remedia,

    Macr. S. 7, 16, 23. —
    II.
    To digest (class., esp. in prose).
    A.
    Prop.:

    cum stomachi calore concoxerit conchas,

    Cic. N. D. 2, 49, 124; so Lucr. 4, 631; Cic. N. D. 2, 54, 136; 2, 54, 55; id. Fin. 2, 20, 64; Cels. 3, 22; Sen. Ben. 4, 39, 3; Plin. 11, 53, 118, § 283; Quint. 8, 4, 16; Cat. 23, 8 al.:

    mirifice concoquit brassica,

    promotes digestion, Cato, R. R. 156, 1.—
    2.
    Transf. to other objects, to prepare, ripen, mature (freq. in Plin., esp. of the bringing to maturity of a tumor, and the like):

    terra acceptum umorem concoquens,

    Plin. 18, 11, 29, § 110 (coquens, Sillig):

    omnem sucum in venenum,

    id. 22, 22, 46, § 94:

    tumida,

    Cato, R. R. 157, 3:

    dura,

    Plin. 22, 24, 50, § 107:

    tussis et duritias,

    id. 24, 8, 36, § 54:

    suppurationes,

    id. 21, 19, 74, § 127 al. —
    B.
    Trop.
    1.
    Like Engl. digest, = to endure, suffer, put up with, brook, tolerate (rare, but in good prose):

    ut ejus ista odia non sorbeam solum, sed etiam concoquam,

    Cic. Q. Fr. 3, 9, 5:

    ut quem senatorem concoquere civitas vix posset, regem ferret,

    Liv. 4, 15, 7:

    tres plagas,

    Petr. 105, 5:

    sicco famem ore,

    id. 82, 5: krisin (i. e. probare), Cic. Fam. 9, 4 med.
    2.
    To revolve in mind, think upon, weigh, to reflect maturely upon, to consider well:

    tibi diu deliberandum et concoquendum est, utrum, etc.,

    Cic. Rosc. Com. 15, 45 Orell. N. cr.:

    clandestina consilia,

    to concoct, devise, Liv. 40, 11, 2:

    concoquamus illa: alioquin in memoriam ibunt, non in ingenium,

    Sen. Ep. 84, 7:

    cum multa percurreris, unum excerpe, quod illo die concoquas,

    id. ib. 2, 4:

    sive concoquitur seu maturatur recordatio,

    Quint. 11, 2, 43.

    Lewis & Short latin dictionary > concoquo

  • 75 congelo

    con-gĕlo, āvi, ātum, 1, v. a. and n.
    I.
    Act., to cause to freeze up, to congeal.
    A.
    Lit.:

    sal,

    Vitr. 8, 3:

    oleum,

    Col. 1, 6, 18; 12, 50, 12:

    pruinas,

    Plin. 18, 28, 68, § 277:

    radices,

    Col. 3, 12, 1:

    mare congelatum,

    the sea being frozen, Varr. R. R. 1, 2, 4:

    congelati gutta nasi,

    Mart. 11, 98, 7.—
    B.
    Transf., to thicken, make hard:

    lac,

    to curdle, Col. 7, 8, 6:

    in lapidem rictus serpentis,

    Ov. M. 11, 60:

    ubi se adeps congelaverit,

    Scrib. Comp. 271.—Humorously:

    quid prodest, si te congelat uxor anus?

    Mart. 14, 147, 2.—
    II.
    Neutr., to freeze, freeze up.
    * A.
    Lit.: Ister congelat, Ov. Tr. 3, 10, 30.—
    2.
    Transf., to grow hard:

    lingua,

    Ov. M. 6, 307; 15, 415. —
    * B.
    Trop.: gaudebam sane et congelasse nostrum amicum laetabar otio, had frozen together, i. e. had become wholly inactive, * Cic. Fam. 2, 13, 3; cf. conglacio, I. B.

    Lewis & Short latin dictionary > congelo

  • 76 consilium

    consĭlĭum, ii, n. [from con and root sal-; Sanscr. sar-; cf. consul], deliberation, consultation, a considering together, counsel (cf. concilium; very freq. in all periods and species of composition).
    I.
    Prop.:

    consulta sunt consilia,

    are finished, at an end, Plaut. Truc. 1, 2, 7:

    quid in consilio consuluistis?

    id. Bacch. 1, 1, 6 Ritschl:

    consilium volo capere unā tecum,

    Ter. Eun. 3, 5, 66:

    neque pol consili locum habeo neque ad auxilium copiam,

    id. And. 2, 1, 20:

    cum aliquo consilia conferre,

    Cic. Phil. 2, 15, 38 (v. confero, I. B.):

    saepe in senatu consilia versata sunt,

    Quint. 12, 2, 21; 7, 4, 2:

    quasi vero consilii sit res, et non necesse sit, etc.,

    as if the matter were yet open for deliberation, Caes. B. G. 7, 38; cf. Nep. Con. 4, 2:

    quid efficere possis, tui consilii est,

    is for you to consider, Cic. Fam. 3, 2, 2:

    vestrum jam consilium est. non solum meum, quid sit vobis faciendum,

    id. ib. 14, 14, 1: quid aetati credendum sit, quid nomini, magni consilii est, id. Att. 15, 12, 2; cf.:

    nihil mihi adhuc accidit, quod majoris consilii esset,

    id. ib. 10, 1, 3:

    in consilio habere,

    Quint. 8, 2, 23:

    fit publici consilii particeps,

    Cic. Cat. 1, 1, 2; cf. Quint. 12, 3, 1; 3, 8, 4:

    nocturna,

    Sall. C. 42, 2:

    arcanis ut interesset,

    Liv. 35, 18, 2 et saep.—
    II.
    Meton.
    A.
    In abstr.
    1.
    A conclusion made with consideration, a determination, resolution, measure, plan, purpose, intention, Quint. 6, 5, 3; cf.:

    consilium est aliquid faciendi aut non faciendi excogitata ratio,

    Cic. Inv. 1, 25, 36; 2, 9, 31:

    certum,

    Ter. And. 2, 3, 16:

    callidum,

    id. ib. 3, 4, 10:

    ut sunt Gallorum subita et repentina consilia,

    Caes. B. G. 3, 8:

    aliquid communi consilio agere,

    id. ib.:

    consilium communicaverunt perfeceruntque,

    Suet. Calig. 56:

    aedificandi consilium abicere,

    Cic. Att. 5, 11, 6; Liv. 33, 41, 5; Tac. A. 4, 4:

    deponere,

    Caes. B. C. 3, 103.—And of the purpose. as opp. to the act, etc.:

    quod initio scripsi, totius facti tui judicium non tam ex consilio tuo quam ex eventu homines esse facturos,

    Cic. Fam. 1, 7, 5:

    quasi exitus rerum, non hominum consilia, legibus vindicentur,

    id. Mil. 7, 19:

    mentem peccare, non corpus, et unde consilium afuerit culpam abesse,

    Liv. 1, 58, 9. —Often with epithets characterizing the person who forms the purpose, etc.:

    amentissimum,

    Cic. Att. 7, 10 init.:

    audax,

    Liv. 25, 38, 18; 35, 32, 13:

    fortissima cousilia,

    id. 25, 38, 18:

    fidele,

    Cic. Agr. 2, 3, 5; Curt. 6, 4, 8:

    providens,

    Gell. 3, 7, 8:

    malum,

    id. 4, 5, 5:

    temerarium,

    Vell. 2, 120, 2:

    incautum,

    Cic. Att. 8, 9, 3:

    lene,

    Hor. C. 3, 4, 41:

    praeceps,

    Suet. Aug. 8:

    repudio quod consilium primum intenderam,

    Ter. And. 4, 3, 18:

    eo consilio, uti frumento Caesarem intercluderet,

    Caes. B. G. 1, 48; 2, 9; Cic. Fin. 1, 21, 72 fin.; Sall. C. 57, 1:

    quo consilio huc imus?

    Ter. Eun. 5, 7, 1;

    also: hoc consilio ut,

    Nep. Milt. 5, 3: privato consilio, on one's own account (opp. publico consilio, in the name or behalf of the state):

    qui contra consulem privato consilio exercitus comparaverunt,

    Cic. Phil. 3, 6, 14; Caes. B. C. 3, 14; Nep. Pelop. 1, 2.—Sometimes absol. consilio adverbially, intentionally, designedly:

    casu potius quam consilio,

    Cic. Fam. 5, 2, 8:

    consul, seu forte, seu consilio, Venusiam perfugit,

    Liv. 22, 49, 14; 35, 14, 4; Verg. A. 7, 216.—
    b.
    Esp. in the phrases,
    (α).
    Consilium capere, to form a purpose or plan, to resolve, decide, determine:

    neque, quid nunc consili capiam, scio, De virgine istac,

    Ter. Eun. 5, 2, 27: consilium capere with a gen. gerund., Caes. B. G. 3, 2; 5, 29; Cic. Att. 5, 11, 6; Liv. 39, 51, 3; 43, 3, 7; 35, 34, 4; 10, 38, 6; Sall. C. 16, 4; Curt. 8, 6, 8; 8, 7, 1; Tac. A. 6, 26; Suet. Vesp. 6; Quint. 11, 3, 180; Just. 2, 13, 5; 34, 4, 1; cf. with gen.:

    profectionis et reversionis meae,

    Cic. Phil. 1, 1, 1.—With inf., Cic. Quint. 16, 53 fin.; Caes. B. G. 7, 71; Nep. Lys. 3, 1; Liv. 44, 11, 6 al.—With ut:

    capio consilium, ut senatum congerronum convocem,

    Plaut. Most. 5, 1, 8:

    consilium ceperunt plenum sceleris, ut nomen hujus deferrent,

    Cic. Rosc. Am. 10, 28; id. Verr. 2, 1, 54, § 140:

    consilium cepi, ut antequam luceret exirem,

    id. Att. 7. 10; id. Tull. 14, 34; Liv. 25, 34, 7.—And with inf.:

    consilium cepit... iter in urbem patefacere,

    Liv. 44, 11, 7:

    hominis fortunas evertere,

    Cic. Quint. 16, 53:

    Heraclius capit consilium... non adesse ad judicium,

    id. Verr. 2, 2, 17, § 41:

    ex oppido profugere,

    Caes. B. G. 7, 26; 7, 71; Just. 35, 1, 3.—
    (β).
    In the same sense, inire consilium, with similar construction:

    inita sunt consilia urbis delendae,

    Cic. Mur. 37, 80; 38, 81:

    regni occupandi consilium inire,

    Liv. 2, 8, 2; 6, 17, 7; 7, 38, 5:

    jus gentium cujus violandi causā consilium initum erat,

    id. 38, 25, 8; 4, 11, 4:

    sceleris conandi consilia inierat,

    Vell. 2, 35, 5; 2, 80, 6:

    Graeci consilium ineunt interrumpendi pontis,

    Just. 2, 13, 5; Suet. Calig. 48:

    iniit consilia reges Lacedaemoniorum tollere,

    Nep. Lys. 3, 1:

    consilia inibat, quemadmodum, etc.,

    Caes. B. G. 7, 43:

    de bello consilia inire incipiunt,

    id. ib. 7, 1:

    cum de recuperandā libertate consilium initum videretur,

    id. ib. 5, 27:

    consilia inita de regno,

    Liv. 4, 15, 4:

    atrox consilium init, ut, etc.,

    Tac. H. 3, 41.—
    (γ).
    Freq. consilium est, with and without inf., I purpose:

    ita facere,

    Plaut. Mil. 2, 3, 73; Ter. Hec. 3, 5, 44; Cic. Att. 5, 5, 1; Sall. C. 4, 1; 53, 6; Liv. 21, 63, 2; Sall. H. Fragm. 4, 61, 16 Dietsch. —Rarely with ut:

    ut filius Cum illà habitet... hoc nostrum consilium fuit,

    Ter. Phorm. 5, 8, 41:

    ea uti acceptā mercede deseram, non est consilium,

    Sall. J. 85, 8; and absol.:

    quid sui consilii sit, ostendit,

    Caes. B. G. 1, 21.—Hence,
    c.
    In partic., in milit. lang., a warlike measure, device, stratagem: consilium imperatorium quod Graeci stratêgêma appellant, Cic. N. D. 3, 6, 15; so Caes. B. G. 7, 22; Nep. Dat. 6, 8; id. Iphicr. 1, 2; cf.:

    opportunus consiliis locus (= insidiis),

    Quint. 5, 10, 37.—
    d.
    With special reference to the person for whose advantage a measure is devised, counsel, advice:

    tu quidem antehac aliis solebas dare consilia mutua,

    Plaut. Ep. 1, 1, 98; so,

    dare,

    Ter. And. 2, 1, 9:

    quid das consili?

    Ter. Hec. 4, 4, 93:

    Cethegum minus ei fidele consilium dedisse,

    Cic. Clu. 31, 85:

    vos lene consilium datis,

    Hor. C. 3, 4, 41; 3, 5, 45 et saep.:

    juvabo aut re aut operā aut consilio bono,

    Plaut. Ps. 1, 1, 17;

    imitated by Ter.: aut consolando aut consilio aut re juvero,

    Ter. Heaut. 1, 1, 34 (quoted ap. Cic. Fam. 7, 10, 4); cf. Ter. Heaut. 5, 2, 29; Cic. Fam. 2, 7, 2; 15, 2, 2; id. Att. 13, 31, 3:

    te hortor ut omnia moderere prudentiā tuā, ne te auferant aliorum consilia,

    id. Fam. 2, 7, 1:

    sin aliquid impertivit tibi sui consilii,

    id. ib. 5, 2, 9:

    consiliis, non curribus utere nostris,

    Ov. M. 2, 146:

    facile ratio tam salubris consilii accepta est,

    Curt. 3, 7, 10:

    saniora consilia pati,

    id. 4, 1, 9.—
    2.
    As a mental quality, understanding, judgment, wisdom, sense, penetration, prudence:

    et dominari in corpore toto Consilium quod nos animum mentemque vocamus,

    Lucr. 3, 139; 3, 450:

    acta illa res est animo virili, consilio puerili,

    Cic. Att. 14, 21, 3; cf. id. Caecin. 7, 18:

    ut popularis cupiditas a consilio principum dissideret,

    id. Sest. 49, 103:

    majore studio quam consilio ad bellum proficisci,

    Sall. H. 2, 96, 4 Dietsch:

    res forte quam consilio melius gestae,

    id. J. 92, 6:

    quae quanto consilio gerantur, nullo consilio adsequi possumus,

    Cic. N. D. 2, 38, 97:

    simul consilium cum re amisisti?

    Ter. Eun. 2, 2, 10; cf.:

    miseros prudentia prima relinquit, Et sensus cum re consiliumque fugit,

    Ov. P. 4, 12, 48:

    mulieres omnes propter infirmitatem consilii majores in tutorum potestate esse voluerunt,

    Cic. Mur. 12, 27:

    vir et consilii magni et virtutis,

    Caes. B. G. 3, 5:

    cum plus in illo senili animo non consilii modo sed etiam virtutis esse dicerent,

    Liv. 4, 13, 13; so,

    tam iners, tam nulli consili Sum,

    Ter. And. 3, 5, 2:

    est hoc principium improbi animi, miseri ingenii, nulli consilii,

    Cic. Rosc. Com. 16, 48:

    omnes gravioris aetatis, in quibus aliquid consilii aut dignitatis fuit,

    Caes. B. G. 3, 16; cf. Ov. M. 6, 40:

    misce stultitiam consiliis brevem,

    Hor. C. 4, 12, 27:

    quae res in se neque consilium neque modum Habet ullum, eam consilio regere non potes,

    Ter. Eun. 1, 1, 13. —
    b.
    Poet., transf., of inanim. things:

    consilii inopes ignes,

    indiscreet, Ov. M. 9, 746:

    vis consili expers,

    Hor. C. 3, 4, 65; id. S. 2, 3, 266.—
    B.
    In concr., the persons who deliberate, a council; of the Roman senate:

    senatum, id est orbis terrae consilium, delere gestit,

    Cic. Phil. 4, 6, 14; id. Fam. 3, 8, 4; id. de Or. 2, 82, 333; id. Sest. 65, 137:

    summum consilium orbis terrae,

    id. Phil. 7, 7, 19; Liv. 1, 8, 7; 23, 22, 2; Vell. 1, 8, 6:

    di prohibeant, ut hoc, quod majores consilium publicum vocari voluerunt, praesidium sectorum existimetur,

    i. e. a court of justice, Cic. Rosc. Am. 52, 151; cf.:

    qui ex civitate in senatum propter dignitatem, ex senatu in hoc consilium delecti estis propter severitatem,

    id. ib. 3, 8.—Of the division of the centumviri, who sat for ordinary cases in four consilia:

    sedebant centum et octoginta judices, tot enim quattuor consiliis colliguntur,

    Plin. Ep. 6, 33, 2:

    omnibus non solum consiliis sed etiam sententiis superior discessit,

    Val. Max. 7, 7, 1:

    Galba consilio celeriter convocato sententias exquirere coepit,

    a council of war, Caes. B. G. 3, 3; cf.:

    consilio advocato,

    Liv. 25, 31, 3; 43, 22, 9 al.:

    castrense,

    id. 44, 35, 4:

    mittunt (Carthaginienses) triginta seniorum principes: id erat sanctius apud illos consilium,

    id. 30, 16, 3; cf. id. 35, 34, 2:

    consilium Jovis,

    Hor. C. 3, 25, 6:

    bonorum atque sapientium,

    Quint. 3, 8, 2 al. —
    b.
    Facetiously:

    paulisper tace, Dum ego mihi consilia in animum convoco, et dum consulo,

    Plaut. Mil. 2, 2, 44.—
    c.
    (Acc. to II. A. [p. 433] 1. c.) A counsellor:

    ille ferox hortator pugnae consiliumque fuit,

    Ov. Tr. 4, 2, 32:

    Clymene, Aethraque, Quae mihi sunt comites consiliumque duae,

    id. H. 16 (17), 268; id. F. 3, 276.

    Lewis & Short latin dictionary > consilium

  • 77 consul

    consul (in the oldest inscrr. CONSOL, COSOL; abbrev. COS., also in plur. COSS., not before the time of the emperors), ŭlis, m. [prob. from root sal- of salio; Sanscr. sar-, go; hence also exsul, praesul, v. Corss. Ausspr. II. p. 71], a consul, one of the two highest magistrates of the Roman state, chosen annually, after the expulsion of the kings; cf. concerning his election, administration, duties, etc., Dict. Antiq., and the authors there cited (freq. in all periods and species of composition): qui recte consulat, consul cluat, Att. ap. Varr. L. L. 5, § 80 Müll.; Cic. Leg. 3, 3, 8; Quint. 1, 6, 32; Plin. 7, 43, 44, § 136: consul ordinarius, one who entered on his office at the regular time, viz. on the first of January; opp. consul suffectus, one chosen in the course of the year in the place of one who had died, or, after the time of the emperors, as a mere honorary title; v. ordinarius and sufficio: consul designatus, consul elect (so called in the interval between election, at the beginning of August, and entrance on his duties, on the 1st of January), v. designo: consul major, one who had the largest number of votes, or with whom the Fasces were, or one who was oldest (acc. to Nieb., orig. he who was of noble origin); cf. Fest. s. v. majorem consulem, p. 161, 31 Müll.;

    after the Lex Julia,

    who had most children, Gell. 2, 15, 4:

    consulem creare,

    Cic. Att. 9, 9, 3; Caes. B. C. 3, 1 al.:

    dicere,

    Liv. 27, 6, 3:

    facere,

    Cic. Agr. 2, 1, 3; id. de Or. 2, 66, 268:

    sufficere,

    id. Mur. 38, 82 al.:

    declarare,

    id. Agr. 2, 2, 4 al.:

    renuntiare,

    id. Mur. 1, 1 al.:

    aliquem consulem designare,

    Amm. 21, 12, 25:

    esse pro consule,

    Cic. Verr. 2, 3, 91, § 212 al. In reference to the expression bis, iterum, ter, quater, etc.; tertio or tertium, etc, consul, v. the words bis, iterum, etc., and cf. Gell. 10, 1, 3 and 6.—
    B.
    Esp.
    1.
    In abl. with the names of the consuls (in the poets usu. of one consul), for the designation of the year: Orgetorix M. Messalá M. Pisone Coss., regni cupiditate inductus, etc., in the consulship of (i. e. in the year of Rome 693), Caes. B. G. 1, 2: is dies erat a. d. V. Kal. Apr. L. Pisone A. Gabinio Coss. (i. e. the 27th of March, 696 of the city), id. ib. 1, 6 fin.:

    Romam venit Mario consule et Catulo,

    Cic. Arch. 3, 5; id. Brut. 43, 161 al.:

    amphora fumum bibere instituta Consule Tullo,

    Hor. C. 3, 8, 12; 3, 14, 28; 3, 21, 1; id. Epod. 13, 6 al.; cf.:

    Bibuli consulis amphora,

    id. C. 3, 28, 8:

    amphora centeno consule facta minor,

    i. e. a hundred years old, Mart. 8, 45, 4.—
    2.
    Sing., as collective term for the magistracy, the consuls, when the office is in view rather than the persons: quod populus in se jus dederit, eo consulem usurum;

    non ipsos (sc. consules) libidinem ac licentiam suam pro lege habituros,

    Liv. 3, 9, 5 Weissenb. ad loc.:

    legatisque ad consulem missis,

    id. 21, 52, 6 Heerw. ad loc.:

    aliter sine populi jussu nullius earum rerum consuli jus est,

    Sall. C. 29, 3.—
    II.
    Meton.
    A.
    A proconsul, Liv. 26, 33, 4 Weissenb. ad loc.; cf. id. § 7; 31, 49, 4; Nep. Cato, 1, 3; Aur. Vict. Vir. Ill. 6, 3, 2; Flor. 2, 14, 5; Eutr. 3, 14.—
    B.
    The highest magistrate in other states:

    consul Tusculanorum,

    Plin. 7, 43, 44, § 136:

    BARCINONENSIS,

    Inscr. Grut. 4, 29, 9:

    COLONLAE ASTIGITANAE,

    ib. 351, 5; Aus. Clar. Urb. 14, 39.—
    C.
    An epithet of Jupiter, Vop. Firm. 3; App. de Mundo, c. 25.—
    * D.
    Poet.:

    est animus tibi... consul non unius anni,

    continually fulfilling the duties of the highest magistracy, Hor. C. 4, 9, 39 Orell. ad loc.

    Lewis & Short latin dictionary > consul

  • 78 consulo

    consŭlo, lŭi, ltum, 3, v. n. and a. [from con and root sal-; cf. consul and consilium].
    I.
    To consider, reflect, deliberate, take counsel, reflect upon, consult.
    A. 1.
    In gen.
    (α).
    Absol.: quid nunc? etiam consulis? do you still deliberate, i. e. hesitate? Plaut. Trin. 2, 4, 171; cf. id. Truc. 2, 4, 75 Speng.: ne quid in consulendo adversi eveniat, Cato ap. Gell. 7, 3, 14:

    consulto opus est,

    there is need of deliberation, Sall. C. 1, 6:

    dum tempus consulendi est,

    Ter. Hec. 5, 1, 19:

    satis facere consulentibus,

    Cic. Or. 42, 143:

    ut omnium rerum vobis ad consulendum potestas esset,

    Liv. 8, 13, 18:

    ut tot uno tempore motibus animi turbati trepidarent magis quam consulerent,

    id. 21, 16, 2:

    praesidium consulenti curiae,

    Hor. C. 2, 1, 14 et saep.—
    (β).
    With in and acc.:

    consulere in longitudinem,

    to take thought for the future, Ter. Heaut. 5, 2, 10:

    in commune,

    for the common good, id. And. 3, 3, 16; Liv. 32, 21, 1; Tac. A. 12, 5; id. Agr. 12; Curt. 5, 9, 14;

    and in the same sense: in medium,

    Verg. A. 11, 335; Liv. 24, 22, 15; Tac. H. 2, 5; Luc. 5, 46:

    in unum,

    Tac. H. 1, 68; 4, 70:

    in publicum (opp. suscipere proprias simultates),

    Plin. Ep. 9, 13, 21; Tac. A. 1, 24.—
    (γ).
    With de and abl.:

    bello confecto de Rhodiis consultum est,

    Sall. C. 51, 5; so,

    de communibus negotiis,

    id. J. 105, 1:

    de salute suorum,

    Cic. Sull. 22, 63:

    omnibus de rebus,

    Tac. A. 4, 40.—
    (δ).
    With ut or ne:

    consulere vivi ac prospicere debemus, ut illorum (liberorum) solitudo munita sit,

    Cic. Verr. 2, 1, 58, § 153:

    tu ne qua manus se attollere nobis A tergo possit, custodi et consule longe,

    Verg. A. 9, 322.— Impers.:

    ut urbi... satis esset praesidii, consultum atque provisum est,

    Cic. Cat. 2, 12, 26:

    ne deficerent, consulendum esse,

    Cels. 3, 4, 31.—
    2.
    Esp., consulere alicui or alicui rei, to take care for some person or thing, to be mindful of, take care of, look to, have regard for, to counsel or consult for:

    tuae rei bene consulere cupio,

    Plaut. Trin. 3, 2, 9:

    quid me fiat, parvi pendis, dum illi consulas,

    Ter. Heaut. 4, 3, 37:

    qui parti civium consulunt, partem neglegunt,

    Cic. Off. 1, 25, 85: consulere eorum commodis et utilitati salutique [p. 442] servire, id. Q. Fr. 1, 1, 9, § 27; so,

    famae, pudicitiae tuae,

    id. Phil. 2, 2, 3:

    dignitati meae,

    id. Fam. 11, 29, 1:

    suae vitae,

    Caes. B. G. 7, 12:

    receptui sibi,

    id. B. C. 3, 69:

    reipublicae juxta ac sibi,

    Sall. C. 37, 8; id. J. 58, 2; Hor. Ep. 1, 17, 1:

    timori magis quam religioni,

    Caes. B. C. 1, 67; cf.:

    magis irae quam famae,

    Sall. C. 51, 7:

    qui mi consultum optime velit esse,

    Ter. Phorm. 1, 3, 1: mi ires consultum male? to counsel evil or badly, Plaut. Bacch. 3, 6, 36; so,

    male patriae,

    Nep. Epam. 10, 1; id. Phoc. 2, 2.—With si:

    melius consulet (sibi), si, etc.,

    Cels. 1, 3, 55.—
    B.
    Act.
    1.
    Consulere aliquem (or aliquid), to consult with one, to ask his opinion or advice, to ask counsel of, to consult, question (for the sake of advice).
    a.
    In gen.:

    cum te consuluissem, quid mihi faciendum esse censeres,

    Cic. Fam. 11, 29, 1:

    te, qui philosophum audis,

    id. ib. 9, 26, 1:

    Apellem tragoedum, uter, etc.,

    Suet. Calig. 33 al. —Of inanim. objects:

    speculum suum,

    Ov. A. A. 3, 136; cf.:

    spectatas undas, quid se deceat,

    id. M. 4, 312:

    nares, an olerent aera Corinthōn,

    Mart. 9, 60, 11:

    diem de gemmis, etc.,

    Ov. A. A. 1, 251 sq.:

    animum nostrum,

    Quint. 4, 2, 52:

    aures meas,

    id. 9, 4, 93:

    suas vires,

    id. 10, 2, 18 al. —With two accs.:

    ibo et consulam hanc rem amicos, quid faciundum censeant,

    Plaut. Men. 4, 3, 26:

    nec te id consulo,

    Cic. Att. 7, 20, 2:

    consulere prudentiorem coepi aetates tabularum,

    Petr. 88.—Freq.,
    b.
    Esp. as t. t.
    (α).
    In the lang. of religion, to consult a deity, an oracle, omens, etc.:

    Apollinem de re,

    Cic. Leg. 2, 16, 40:

    deum consuluit auguriis, quae suscipienda essent,

    Liv. 1, 20, 7:

    deos hominum fibris,

    Tac. A. 14, 30 fin.:

    Phoebi oracula,

    Ov. M. 3, 9; Suet. Vesp. 5:

    Tiresiam conjectorem,

    Plaut. Am. 5, 1, 76:

    haruspicem,

    Cic. Div. 2, 4, 11; Suet. Tib. 63; Cato, R. R. 5, 4:

    vates nunc extis, nunc per aves,

    Liv. 2, 42, 10:

    Cumaeam anum,

    Ov. F. 4, 158:

    avem primum visam augur,

    id. ib. 1, 180:

    spirantia exta,

    Verg. A. 4, 64; so,

    trepidantia exta,

    Ov. M. 15, 576:

    sacras sortes,

    id. ib. 11, 412:

    Etrusci haruspices male consulentes,

    Gell. 4, 5, 5.— Pass. impers.:

    si publice consuletur... sin privatim,

    Tac. G. 10. —With dependent question:

    senatus pontificum collegium consuli jussit, num omne id aurum in ludos consumi necessum esset,

    Liv. 39, 5, 9:

    consulti per ludibrium pontifices, an concepto necdum edito partu rite nuberet,

    Tac. A. 1, 10.—
    (β).
    In judic. lang., to ask advice of a lawyer, to consult, etc.:

    quam inanes domus eorum omnium, qui de jure civili consuli solent,

    Cic. Verr. 2, 1, 46, § 120:

    consuli quidem te a Caesare scribis: sed ego tibi ab illo consuli mallem,

    id. Fam. 7, 11, 2:

    si jus consuleres, peritissimus,

    Liv. 39, 40, 6:

    munus hoc eorum qui consuluntur,

    i. e. who are skilled in the law, Cic. Leg. 1, 4, 14; so id. Quint. 16, 53.—

    With dependent question: consulens eum, an seni jam testato suaderet ordinare suprema judicia,

    Quint. 6, 3, 92.—The formula usual in asking advice was, licet consulere? Cic. Mur. 13, 28; cf. Hor. S. 2, 3, 192.—
    (γ).
    In publicists' lang., to take counsel with the competent authorities, to consult:

    Quirites, utrum, etc.,

    Liv. 31, 7, 2; so,

    senatum,

    Sall. J. 28, 2:

    senatum de foedere,

    id. ib. 39, 2;

    62, 10: populum de ejus morte,

    Cic. Mil. 7, 16:

    plebem in omnia (tribuni),

    Liv. 6, 39, 2 al. —
    2.
    Aliquid.
    a.
    To take counsel or deliberate upon something, to consider:

    est consulere quiddam quod tecum volo,

    Plaut. Most. 5, 1, 53; id. Pers. 5, 2, 63:

    rem delatam consulere ordine non licuit,

    Liv. 2, 28, 2; so,

    consulere et explorare rem,

    Cic. Att. 2, 16, 4:

    consulis rem nulli obscuram,

    Verg. A. 11, 344 al.:

    bis repulsi Galli quid agant consulunt,

    Caes. B. G. 7, 83.—
    b.
    To advise something, to give advice:

    tun' consulis quicquam?

    Ter. Ad. 1, 2, 47; id. Phorm. 1, 3, 22.— Absol.:

    ab re consulit blandiloquentulus,

    advises to his hurt, Plaut. Trin. 2, 1, 17.
    II.
    Sometimes meton. (causa pro effectu).
    A.
    To take a resolution, resolve, conclude, determine.
    1.
    Neutr.; constr. absol. or with de aliquo or in aliquem:

    de nullis quam de vobis infestius aut inimicius consuluerunt,

    Liv. 28, 29, 8; so,

    de perfugis gravius quam de fugitivis,

    id. 30, 43, 13:

    in humiliores libidinose crudeliterque consulebatur,

    id. 3, 36, 7; so,

    crudeliter in deditos victosque,

    id. 8, 13, 15; cf. Tac. Agr. 16. —
    2.
    Act.:

    quid in concilio consuluistis?

    Plaut. Bacch. 1, 1, 6:

    animum ego inducam tamen, ut illud, quod tuam in rem bene conducat, consulam,

    id. Cist. 3, 4: ne quid gravius de salute tuā consulas, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 16, 1:

    pessime istuc in te atque in illum consulis,

    Ter. Heaut. 3, 1, 28:

    quae reges irā inpulsi male consuluerint,

    Sall. C. 51, 4:

    nisi quod de uxore potuit honestius consuli,

    id. J. 95, 3.— Pass. impers.:

    aliter mihi de illis ac de me ipso consulendum est,

    Cic. Att. 7, 13, 3.—
    B.
    With the access. idea of judging, in the connection boni, optimi aliquid consulere, to excuse, take in good part, interpret favorably; be contented, pleased, or satisfied with:

    sit consul a consulendo vel a judicando: nam et hoc consulere veteres vocaverunt, unde adhuc remanet illud Rogat boni consulas, id est bonum judices,

    Quint. 1, 6, 32; cf. Paul. ex Fest. p. 41, 8 Müll.: nemo hoc rex ausus est facere, eane fieri bonis, bono genere gnatis boni consulitis? Cato ap. Gell. 10, 3, 17:

    boni consulendum,

    Varr. L. L. 7, § 40 Müll.:

    tu haec quaeso consule missa boni,

    Ov. P. 3, 8, 24; cf. id. Tr. 4, 1, 106; so,

    nostrum laborem,

    Quint. 6, prooem. § 16; Plin. Ep. 7, 12, 3:

    hoc munus,

    Sen. Ben. 1, 1, 8; id. Prov. 2, 4; id. Ep. 9, 20; 17, 9; 88, 17:

    quaerebat argentum avaritia: boni consuluit interim invenisse minium,

    Plin. 33, prooem. 2, § 4;

    8, 16, 17, § 44: boni et optimi consulere,

    App. M. 8, p. 205, 28.— Hence,
    1.
    consultus, a, um, P. a.
    A.
    Well considered or weighed, deliberated upon, maturely pondered:

    bene consultum consilium surripitur saepissume, si minus, etc.,

    Plaut. Mil. 3, 1, 5 sq.:

    ipsi omnia, quorum negotium est, consulta ad nos et exquisita deferunt,

    Cic. de Or. 1, 58, 250: neque eam usquam invenio, neque quo eam, neque quā quaeram consultum'st, I know neither, etc., Plaut. Rud. 1, 4, 6:

    operā consultā,

    with mature reflection, Gell. 7 (6), 17, 3;

    in the same sense, consulto consilio,

    Paul. Sent. 1, 9, 6:

    consultius est huic poenalem quoque stipulationem subjungere,

    it is better. more advantageous, Dig. 2, 15, 15.—
    B.
    (Acc. to I. B. 1.) Knowing, skilful, experienced, practised, esp. in law; skilled or learned in the law:

    non ille magis juris consultus quam justitiae fuit,

    Cic. Phil. 9, 5, 10:

    juris atque eloquentiae,

    Liv. 10, 22, 7:

    consultissimus vir omnis divini atque humani juris,

    id. 1, 18, 1; cf. Gell. 1, 13, 10:

    insanientis sapientiae,

    Hor. C. 1, 34, 3:

    universae disciplinae,

    Col. 11, 1, 12.—Hence, subst.: consultus, i, m., a lawyer:

    tu consultus modo rusticus,

    Hor. S. 1, 1, 17; id. Ep 2, 2, 87; 2, 2, 159; Ov. A. A. 1, 83.— Esp. with juris, often written as one word, jūrisconsultus, i, m., v. h. v.— Absol.:

    ut natura non disciplinā consultus esse videatur,

    Cic. Caecin. 27, 78:

    consultorum alterum disertissimum, disertorum alterum consultissimum fuisse,

    id. Brut. 40, 148:

    consultiores sibimet videntur Deo,

    Tert. adv. Marc. 2, 2.—
    2.
    Subst.: consultum, i, n.
    A.
    (Acc. to I. B. 1. b.) A consultation, inquiry of a deity:

    Sostratus (sacerdos) ubi laeta et congruentia exta magnisque consultis annuere deam videt, etc.,

    Tac. H. 2, 4.—
    B.
    (Acc. to II.) A decree, decision, resolution, plan; so first, Senatus consultum, or in one word, Senatusconsul-tum, a decree of the Senate (most freq. in all periods; the senatus consulta were not, like the plebiscita, the supreme law of the republic; but under the emperors, all new laws took this form, v. esp. Sandars, Introd., Just. Inst. § 15;

    1, 2, 5),

    Sall. C. 42, 3; Cic. Verr. 2, 4, 66, § 149:

    senatus consultum est quod senatus jubet atque constituit, nam cum auctus esset populus Romanus... aequum visum est senatum vice populi consuli,

    Just. Inst. 1, 2, 5;

    for which, consulta Patrum,

    Hor. Ep. 1, 16, 41. —Of a decree of the Sicilian council:

    ne senatus consultum Siculi homines facere possent,

    Cic. Verr. 2, 4, 65, § 146.—Also in other connections:

    facta et consulta fortium et sapientium,

    Cic. Leg. 1, 24, 62; cf.:

    facta consultaque Alexandri,

    Sall. H. 3, 7 Dietsch:

    consulta et decreta,

    id. J. 11, 5:

    consulta sese omnia cum illo integra habere,

    all objects of consultation, plans, id. ib. 108, 2; cf.:

    ab occultis cavendum hominibus consultisque,

    plans, Liv. 25, 16, 4; and:

    approbare collegam consulta,

    id. 10, 39, 10:

    dum consulta petis,

    responses, oracles, divinations, Verg. A. 6, 151:

    tua magna,

    decisions, id. ib. 11, 410; so,

    mollia,

    Tac. A. 1, 40:

    mala,

    id. ib. 6, 6:

    ex consulto factum,

    purposely, voluntarily, Auct. Her. 2, 30, 49.—Hence, adv., considerately, deliberately, designedly, on purpose.
    (α).
    Form consultō (class. in prose and poetry):

    utrum perturbatione aliquā animi an consulto et cogitata fiat injuria,

    Cic. Off. 1, 8, 27; Plaut. Poen. 3, 5, 43; Cic. N. D. 1, 31, 85; id. Leg. 1, 8, 25; Caes. B. G. 5, 16; 5, 37; Sall. J. 60, 5; 64, 5; Quint. 8, 4, 19; Tac. A. 4, 16; Suet. Caes. 56; * Hor. S. 1, 10, 14 al. —
    (β).
    Form consultē (mostly ante- and post-class.):

    qui consulte, docte atque astute cavet,

    Plaut. Rud. 4, 7, 14:

    caute atque consulte gesta,

    Liv. 22, 38, 11; Spart. Had. 2.— Comp., Liv. 22, 24, 3; Tac. H. 2, 24. — Sup., Capitol. Pert. 7.

    Lewis & Short latin dictionary > consulo

  • 79 dicacitas

    dĭcācĭtas, ātis, f. [id.], biting wit, raillery, banter (for syn. cf.: sal, facetiae, cavillatio, lepos, urbanitas): dicacitas sine dubio a dicendo, quod est omni generi commune, ducta est;

    proprie tamen significat sermonem cum risu aliquos incessentem,

    Quint. 6, 3, 21; cf. Cic. de Or. 2, 54, 218; 2, 60, 244; id. Or. 26; Quint. 6, 3, 29 al.

    Lewis & Short latin dictionary > dicacitas

  • 80 distabesco

    dis-tābesco, bŭi, 3, v. inch. n., to consume or melt away (ante- and post-class.).
    I.
    Lit.:

    distabescit sal,

    Cato R. R. 24; so,

    jecur in coquendo, Fest. S. V. MONSTRA, p. 157, 14 Müll.: suspirium in aqua,

    Veg. Vet. 1, 11, 13.—
    II.
    Trop.:

    in quantas iniquitates distabui!

    Aug. Conf. 3, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > distabesco

См. также в других словарях:

  • sal — (Del lat. sal). 1. f. Sustancia ordinariamente blanca, cristalina, de sabor propio bien señalado, muy soluble en agua, crepitante en el fuego y que se emplea para sazonar los alimentos y conservar las carnes muertas. Es el cloruro sódico; abunda… …   Diccionario de la lengua española

  • Sal — (s[a^]l), n. [L. See {Salt}.] (Chem. & Pharm.) Salt. [1913 Webster] {Sal absinthii} [NL.] (Old Chem.), an impure potassium carbonate obtained from the ashes of wormwood ({Artemisia Absinthium}). {Sal acetosell[ae]} [NL.] (Old Chem.), salt of… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • SAL — steht als Abkürzung für: Flughafen San Salvador, IATA Code des Flughafens Landtag des Saarlandes, als Kraftfahrzeugkennzeichen Society of Antiquaries of London, älteste antiquarische Gesellschaft der Welt Sonderausschuss Landwirtschaft, ein… …   Deutsch Wikipedia

  • sal — sustantivo femenino 1. (no contable) Cloruro de sodio. Sustancia blanca y cristalina que abunda en la naturaleza, en yacimientos o disuelta en el mar, y se utiliza para condimentar o para conservar los alimentos, así como en la industria química …   Diccionario Salamanca de la Lengua Española

  • Sal — steht als Abkürzung für: Landtag des Saarlandes, als Kraftfahrzeugkennzeichen Society of Antiquaries of London, älteste antiquarische Gesellschaft der Welt Sonderausschuss Landwirtschaft, ein Komitee zur Vorbereitung der Tagungen des… …   Deutsch Wikipedia

  • sal- —     sal     English meaning: salt; salty water     Deutsche Übersetzung: ‘salz, Seesalz”     Grammatical information: nom. sal , sal d , sal i, sal u; gen. sal n és     Note: Root sal : salt; salty water derived from Root sū ro , sou ro : salty,… …   Proto-Indo-European etymological dictionary

  • Sal — or SAL may refer to:Names or words* Sal , someone s name, Salvador. A name commonly used by Mexicans. Meaning Savior in English, so in other words another name for Jesus [citation needed] . Commonly abbreviated to Sal in countries where spanish… …   Wikipedia

  • şal — ŞAL, şaluri, s.n. 1. Ţesătură din lână, mătase etc., de diverse forme şi dimensiuni, împodobită cu desene, broderii sau franjuri, pe care femeile o poartă pe cap sau pe umeri. ♦ Fular. 2. (înv.) Stofă fină de lână, fabricată în Orient. ♦ Fâşie… …   Dicționar Român

  • sal-2 —     sal 2     English meaning: dirty grey; salt, saliva, willow     Deutsche Übersetzung: ‘schmutziggrau”     Note: also (after the paint, color) zur Bezeichnung of Salzes (see sal 1), the Grauweide and of Speichels     Note: Root sal 2 : dirty… …   Proto-Indo-European etymological dictionary

  • sal — s. m. 1. Substância dura, solúvel, friável, seca, composta de cloreto de sódio, empregada como tempero. = SAL DE COZINHA 2.  [Química] Combinação de um ácido com uma base. 3.  [Figurado] Malícia que um dito ou escrito encerra. = CHISTE… …   Dicionário da Língua Portuguesa

  • Sal — Sal, eine Ableitungssylbe für Hauptwörter, welche zu dem Hauptworte Sahl gehöret, aber doch nicht überall einerley Bedeutung hat. 1) In dem Oberdeutschen Rinnsal, das Bett eines Flusses, ist es ohne Zweifel noch das alte Sahl, ein Fluß, Canal,… …   Grammatisch-kritisches Wörterbuch der Hochdeutschen Mundart

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»