Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

rigorously

  • 1 dūrē

        dūrē adv. with comp.    [durus], hardly, stiffly, awkwardly: pleraque Dicere, H.: durius incedit, O.: quid fusum durius esset, H.— Harshly, roughly, sternly, rigorously: dicere: suae vitae durius consulere, i. e. kill themselves, Cs.: accipere hoc.

    Latin-English dictionary > dūrē

  • 2 inclēmenter

        inclēmenter adv. with comp.    [inclemens], rigorously, harshly, roughly, severely: increpantes, L.: dictum in se inclementius, T.: inclementius in te invehi, L.
    * * *
    harshly, severely

    Latin-English dictionary > inclēmenter

  • 3 rigidē

        rigidē adv.    [rigidus], rigorously, severely, O.

    Latin-English dictionary > rigidē

  • 4 dura

    dūrus, a, um, adj. [etym. dub.; cf. Sanscr. root dhar, to fix, confirm], hard.
    I.
    Lit.
    A.
    Orig. as affecting the sense of feeling:

    et validi silices ac duri robora ferri,

    Lucr. 2, 449; so,

    silex,

    Verg. A. 6, 471:

    ferrum,

    Hor. C. 3, 11, 31:

    cautes,

    Verg. A. 4, 366; Ov. M. 4, 672:

    bipennes,

    Hor. C. 4, 4, 57:

    ligones,

    id. Epod. 5, 30:

    aratrum,

    id. S. 1, 1, 28:

    compes,

    id. Epod. 4, 4:

    pellis,

    Lucr. 6, 1195; Verg. G. 3, 502:

    arva,

    id. ib. 2, 341; cf.

    cutis,

    Ov. M. 8, 805:

    alvus,

    Cels. 6, 18, 9; Hor. S. 2, 4, 27: aqua, hard, i. e. containing much earthy matter, Cels. 2, 30 fin.; cf.

    muria,

    saturated with salt, Col. 6, 30 fin.; 12, 6, 1 et saep., v. muria:

    dumeta,

    i. e. rough, Ov. M. 1, 105 et saep.:

    gallina,

    tough, not yet boiled tender, Hor. S. 2, 4, 18; cf.:

    fungi, qui in coquendo duriores fient,

    Plin. 22, 23, 47, § 99 et saep.— Sup.:

    ladanum durissimum tactu,

    Plin. 26, 8, 30, § 48; cf.:

    durissimus tophus vel carbunculus,

    Col. 3, 11, 7 et saep.—As subst.: dūrum, i, n.
    (α).
    E duro (sc. ligno), of the hardened wood of the vine, Col. 3, 6, 2; 3, 10, 15; 21 et saep.; cf. duramentum.—
    (β).
    Durum cacare, Mart. 3, 89, 2.—
    B.
    Transf.
    1.
    As affecting the sense of taste:

    vinum, opp. suavis,

    hard, harsh, Pall. Oct. 14, 5; cf.:

    sapor Bacchi,

    Verg. G. 4, 102:

    acetum,

    Ser. Samm. 40 and 351.—
    2.
    As affecting the ear:

    vocis genera permulta:... grave acutum, flexibile durum,

    Cic. N. D. 2, 58, 146; cf. Quint. 11, 3, 15 and 32.—Hence, in rhet., hard, rough (cf. asper, II.):

    aspera et dura et dissoluta et hians oratio,

    Quint. 8, 6, 62:

    consonantes,

    id. 11, 3, 35:

    syllabae,

    id. 12, 10, 30:

    verba,

    id. 8, 3, 32 sq.; cf. id. 1, 5, 72:

    compositio,

    id. 9, 4, 142.
    II.
    Trop.
    A.
    Opp. to cultivated, rough, rulde, uncultivated:

    Q. Aelius Tubero ut vita sic oratione durus, incultus, horridus,

    Cic. Brut. 31; cf.:

    (Stoici) horridiores evadunt, asperiores, duriores, et oratione et moribus,

    id. Fin. 4, 28, 78; id. Mur. 29:

    Attilius poëta durissimus,

    id. Att. 14, 20, 3:

    C. Marius, qui durior ad haec studia videbatur,

    id. Arch. 9, 19; cf. Quint. 10, 1, 93; 8 prooem. § 26; Hor. S. 1, 4, 8 al.:

    pictor durus in coloribus,

    Plin. 35, 11, 40, § 137; cf. Quint. 12, 10, 7: Fauni, gens duro robore nata, Verg. A. 8, 315; cf.:

    terrea progenies duris caput extulit arvis,

    id. G. 2, 341; cf. also Stat. Th. 4, 276 sq.; Ov. Tr. 3, 11, 8.—
    2.
    But sometimes as a praiseworthy quality, opp. to soft, weakly, hardy, vigorous (esp. freq. in poets):

    fortes et duri Spartiatae,

    Cic. Tusc. 1, 43; cf.:

    Ligures, durum in armis genus,

    Liv. 27, 48:

    durum genus experiensque laborum,

    hardy, Ov. M. 1, 414:

    unde homines nati, durum genus,

    Verg. G. 1, 63 (cf. laas and laos, Pind. Ol. 9, 71):

    gens dura atque aspera cultu,

    a hardy race, id. A. 5, 730:

    genus humanum durius, tellus quod dura creāsset,

    Lucr. 5, 926:

    Dardanidae,

    Verg. A. 3, 94:

    Hannibal,

    Hor. C. 2, 12, 2:

    Iberia,

    id. ib. 4, 14, 50:

    vindemiator,

    id. S. 1, 7, 29; cf.:

    ilia messorum,

    id. Epod. 3, 4:

    juvenci,

    Ov. M. 3, 584 et saep. —
    B.
    Opp. to morally mild, gentle, harsh, rough, stern, unyielding, unfeeling, insensible, obstinate:

    quis se tam durum agrestemque praeberet, qui, etc.,

    Cic. Or. 43, 148; cf.:

    quis nostrum animo tam agresti et duro fuit, ut? etc.,

    id. Arch. 8:

    neque sunt audiendi, qui virtutem duram et quasi ferream esse quandam volunt,

    id. Lael. 13 fin.;

    ingenio esse duro atque inexorabili,

    Ter. Ph. 3, 2, 12:

    satis pater durus fui,

    id. Heaut. 3, 1, 30; cf. id. Ad. 1, 1, 39; Cic. Cael. 16; Hor. S. 1, 2, 17:

    Varius qui est habitus judex durior,

    Cic. Fin. 2, 19, 62: cf. Caes. B. C. 3, 20, 4:

    mala vel duri lacrimas motura Catonis,

    Luc. 9, 50: duriorem se praebere alicujus miserae et afflictae fortunae, Anton. ap. Cic. Att. 14, 13 A (cf. opp. at the end of the letter: se placabiliorem praebere):

    duri hominis vel potius vix hominis videtur, periculum capitis inferre multis,

    Cic. Off. 2, 14, 50; Hor. C. 4, 1, 7:

    quid nos dura refugimus aetas?

    id. ib. 1, 35, 34:

    ōs durum,

    shameless, impudent, Ter. Eun. 4, 7, 36 Ruhnk.; Cic. Quint. 24 fin.; Ov. M. 5, 451:

    cor,

    Vulg. Sirach, 3, 27 et saep. Of the austerity of the Stoic mode of living, v. above, A.—
    C.
    Of things, hard, severe, toilsome; troublesome, burdensome, disagreeable; adverse, unfortunate:

    opulento homini hoc servitus dura est,

    Plaut. Am. 1, 1, 12; so,

    servitus,

    Cic. Rep. 1, 44; 2, 25; cf.

    lex,

    Plaut. Merc. 4, 6, 1:

    condicio,

    Cic. Rab. Post. 6 fin.:

    provincia,

    Ter. Ph. 1, 2, 23; cf.

    partes,

    id. Eun. 2, 3, 62; Anton. ap. Cic. Att. 10, 8 A:

    dolor,

    Lucr. 3, 460:

    labor,

    id. 5, 1272:

    subvectiones,

    Caes. B. G. 7, 10, 1:

    venatus,

    Ov. M. 4, 307:

    dura cultu et aspera plaga,

    Liv. 45, 30 fin.:

    durissimo tempore anni,

    Caes. B. G. 7, 8, 2; cf. id. B. C. 3, 25, 3; Hirt. B. G. 8, 5 fin.:

    morbum acrem ac durum,

    Plaut. Men. 5, 2, 119; cf.

    valetudo,

    Hor. S. 2, 2, 88:

    dolores,

    Verg. A. 5, 5:

    frigus,

    Plaut. Men. 5, 6, 10:

    fames,

    Hor. S. 1, 2, 6:

    pauperies,

    id. C. 4, 9, 49:

    causa,

    Lucr. 3, 485; Quint. 4, 1, 25; Hor. S. 1, 10, 26:

    nomen (opp. molle),

    Cic. Off. 1, 12:

    verbum,

    id. Brut. 79, 274:

    propositio,

    Quint. 4, 5, 5 et saep.: De. Etiamne id lex coëgit? Ph. Illud durum, Ter. Ph. 2, 1, 8; so in the neutr. sing., Quint. 11, 1, 85; 12, 1, 36; Hor. S. 1, 9, 42 et saep.; cf.

    ellipt.: non vanae redeat sanguis imagini... Durum: sed levius fit patientia, etc.,

    Hor. C. 1, 24, 19. In plur. subst.: dura, ōrum, n., hardships, difficulties:

    siccis omnia dura deus proposuit,

    Hor. C. 1, 18, 3; id. Ep. 2, 1, 141; Sen. Oedip. 208; Verg. A. 8, 522:

    ego dura tuli,

    Ov. M. 9, 544 al. (In fem. plur. ellipt., sc. partes, Ter. Heaut. 2, 4, 22 very dub.).— Comp.:

    hi, si quid erat durius, concurrebant,

    if any unusual difficulty occurred, Caes. B. G. 1, 48, 6; 5, 29, 6; id. B. C. 3, 94, 6.— Adv. posit. in two forms: dūrĭter and dūre.
    A.
    (Acc. to 1. A.) Hardly:

    juga premunt duriter colla (boum),

    Vitr. 10, 8.— Comp.:

    durius,

    Vitr. 10, 15 fin.
    B.
    (Acc. to II. A.-C.)
    1.
    Hardly, stiffly, awkwardly:

    membra moventes Duriter,

    Lucr. 5, 1401:

    duriter,

    Auct. Her. 4, 10, 15; Gell. 17, 10, 15:

    dure,

    Hor. Ep. 2, 1, 66; Quint. 9, 4, 58; 10, 2, 19; Gell. 18, 11, 2.— Comp., Ov. R. Am. 337; Hor. S. 2, 3, 22; Quint. 8, 6, 24; 9, 4, 15; 117.—
    b.
    Hardily, rigorously, austerely:

    vitam parce ac duriter agebat,

    Ter. And. 1, 1, 47; id. Ad. 1, 1, 20; Novius ap. Non. 512.—
    2.
    Harshly, roughly, sternly:

    quam tibi ex ore orationem duriter dictis dedit,

    Enn. Trag. v. 348 Vahl.:

    duriter,

    Afran. Com. v. 251 Rib.; Ter. Ad. 4, 5, 28.— Comp., Cic. Lig. 6; id. Att. 1, 1, 4; id. Fam. 11, 27, 7; Caes. B. C. 1, 22 fin.; Tac. Agr. 16; id. A. 3, 52; Sen. Ep. 8; Vulg. Gen. 42, 7.— Sup., Hadrian. in Dig. 47, 14, 1.—
    3.
    Hardly, unfavorably, unfortunately:

    durius cadentibus rebus,

    Suet. Tib. 14 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > dura

  • 5 durum

    dūrus, a, um, adj. [etym. dub.; cf. Sanscr. root dhar, to fix, confirm], hard.
    I.
    Lit.
    A.
    Orig. as affecting the sense of feeling:

    et validi silices ac duri robora ferri,

    Lucr. 2, 449; so,

    silex,

    Verg. A. 6, 471:

    ferrum,

    Hor. C. 3, 11, 31:

    cautes,

    Verg. A. 4, 366; Ov. M. 4, 672:

    bipennes,

    Hor. C. 4, 4, 57:

    ligones,

    id. Epod. 5, 30:

    aratrum,

    id. S. 1, 1, 28:

    compes,

    id. Epod. 4, 4:

    pellis,

    Lucr. 6, 1195; Verg. G. 3, 502:

    arva,

    id. ib. 2, 341; cf.

    cutis,

    Ov. M. 8, 805:

    alvus,

    Cels. 6, 18, 9; Hor. S. 2, 4, 27: aqua, hard, i. e. containing much earthy matter, Cels. 2, 30 fin.; cf.

    muria,

    saturated with salt, Col. 6, 30 fin.; 12, 6, 1 et saep., v. muria:

    dumeta,

    i. e. rough, Ov. M. 1, 105 et saep.:

    gallina,

    tough, not yet boiled tender, Hor. S. 2, 4, 18; cf.:

    fungi, qui in coquendo duriores fient,

    Plin. 22, 23, 47, § 99 et saep.— Sup.:

    ladanum durissimum tactu,

    Plin. 26, 8, 30, § 48; cf.:

    durissimus tophus vel carbunculus,

    Col. 3, 11, 7 et saep.—As subst.: dūrum, i, n.
    (α).
    E duro (sc. ligno), of the hardened wood of the vine, Col. 3, 6, 2; 3, 10, 15; 21 et saep.; cf. duramentum.—
    (β).
    Durum cacare, Mart. 3, 89, 2.—
    B.
    Transf.
    1.
    As affecting the sense of taste:

    vinum, opp. suavis,

    hard, harsh, Pall. Oct. 14, 5; cf.:

    sapor Bacchi,

    Verg. G. 4, 102:

    acetum,

    Ser. Samm. 40 and 351.—
    2.
    As affecting the ear:

    vocis genera permulta:... grave acutum, flexibile durum,

    Cic. N. D. 2, 58, 146; cf. Quint. 11, 3, 15 and 32.—Hence, in rhet., hard, rough (cf. asper, II.):

    aspera et dura et dissoluta et hians oratio,

    Quint. 8, 6, 62:

    consonantes,

    id. 11, 3, 35:

    syllabae,

    id. 12, 10, 30:

    verba,

    id. 8, 3, 32 sq.; cf. id. 1, 5, 72:

    compositio,

    id. 9, 4, 142.
    II.
    Trop.
    A.
    Opp. to cultivated, rough, rulde, uncultivated:

    Q. Aelius Tubero ut vita sic oratione durus, incultus, horridus,

    Cic. Brut. 31; cf.:

    (Stoici) horridiores evadunt, asperiores, duriores, et oratione et moribus,

    id. Fin. 4, 28, 78; id. Mur. 29:

    Attilius poëta durissimus,

    id. Att. 14, 20, 3:

    C. Marius, qui durior ad haec studia videbatur,

    id. Arch. 9, 19; cf. Quint. 10, 1, 93; 8 prooem. § 26; Hor. S. 1, 4, 8 al.:

    pictor durus in coloribus,

    Plin. 35, 11, 40, § 137; cf. Quint. 12, 10, 7: Fauni, gens duro robore nata, Verg. A. 8, 315; cf.:

    terrea progenies duris caput extulit arvis,

    id. G. 2, 341; cf. also Stat. Th. 4, 276 sq.; Ov. Tr. 3, 11, 8.—
    2.
    But sometimes as a praiseworthy quality, opp. to soft, weakly, hardy, vigorous (esp. freq. in poets):

    fortes et duri Spartiatae,

    Cic. Tusc. 1, 43; cf.:

    Ligures, durum in armis genus,

    Liv. 27, 48:

    durum genus experiensque laborum,

    hardy, Ov. M. 1, 414:

    unde homines nati, durum genus,

    Verg. G. 1, 63 (cf. laas and laos, Pind. Ol. 9, 71):

    gens dura atque aspera cultu,

    a hardy race, id. A. 5, 730:

    genus humanum durius, tellus quod dura creāsset,

    Lucr. 5, 926:

    Dardanidae,

    Verg. A. 3, 94:

    Hannibal,

    Hor. C. 2, 12, 2:

    Iberia,

    id. ib. 4, 14, 50:

    vindemiator,

    id. S. 1, 7, 29; cf.:

    ilia messorum,

    id. Epod. 3, 4:

    juvenci,

    Ov. M. 3, 584 et saep. —
    B.
    Opp. to morally mild, gentle, harsh, rough, stern, unyielding, unfeeling, insensible, obstinate:

    quis se tam durum agrestemque praeberet, qui, etc.,

    Cic. Or. 43, 148; cf.:

    quis nostrum animo tam agresti et duro fuit, ut? etc.,

    id. Arch. 8:

    neque sunt audiendi, qui virtutem duram et quasi ferream esse quandam volunt,

    id. Lael. 13 fin.;

    ingenio esse duro atque inexorabili,

    Ter. Ph. 3, 2, 12:

    satis pater durus fui,

    id. Heaut. 3, 1, 30; cf. id. Ad. 1, 1, 39; Cic. Cael. 16; Hor. S. 1, 2, 17:

    Varius qui est habitus judex durior,

    Cic. Fin. 2, 19, 62: cf. Caes. B. C. 3, 20, 4:

    mala vel duri lacrimas motura Catonis,

    Luc. 9, 50: duriorem se praebere alicujus miserae et afflictae fortunae, Anton. ap. Cic. Att. 14, 13 A (cf. opp. at the end of the letter: se placabiliorem praebere):

    duri hominis vel potius vix hominis videtur, periculum capitis inferre multis,

    Cic. Off. 2, 14, 50; Hor. C. 4, 1, 7:

    quid nos dura refugimus aetas?

    id. ib. 1, 35, 34:

    ōs durum,

    shameless, impudent, Ter. Eun. 4, 7, 36 Ruhnk.; Cic. Quint. 24 fin.; Ov. M. 5, 451:

    cor,

    Vulg. Sirach, 3, 27 et saep. Of the austerity of the Stoic mode of living, v. above, A.—
    C.
    Of things, hard, severe, toilsome; troublesome, burdensome, disagreeable; adverse, unfortunate:

    opulento homini hoc servitus dura est,

    Plaut. Am. 1, 1, 12; so,

    servitus,

    Cic. Rep. 1, 44; 2, 25; cf.

    lex,

    Plaut. Merc. 4, 6, 1:

    condicio,

    Cic. Rab. Post. 6 fin.:

    provincia,

    Ter. Ph. 1, 2, 23; cf.

    partes,

    id. Eun. 2, 3, 62; Anton. ap. Cic. Att. 10, 8 A:

    dolor,

    Lucr. 3, 460:

    labor,

    id. 5, 1272:

    subvectiones,

    Caes. B. G. 7, 10, 1:

    venatus,

    Ov. M. 4, 307:

    dura cultu et aspera plaga,

    Liv. 45, 30 fin.:

    durissimo tempore anni,

    Caes. B. G. 7, 8, 2; cf. id. B. C. 3, 25, 3; Hirt. B. G. 8, 5 fin.:

    morbum acrem ac durum,

    Plaut. Men. 5, 2, 119; cf.

    valetudo,

    Hor. S. 2, 2, 88:

    dolores,

    Verg. A. 5, 5:

    frigus,

    Plaut. Men. 5, 6, 10:

    fames,

    Hor. S. 1, 2, 6:

    pauperies,

    id. C. 4, 9, 49:

    causa,

    Lucr. 3, 485; Quint. 4, 1, 25; Hor. S. 1, 10, 26:

    nomen (opp. molle),

    Cic. Off. 1, 12:

    verbum,

    id. Brut. 79, 274:

    propositio,

    Quint. 4, 5, 5 et saep.: De. Etiamne id lex coëgit? Ph. Illud durum, Ter. Ph. 2, 1, 8; so in the neutr. sing., Quint. 11, 1, 85; 12, 1, 36; Hor. S. 1, 9, 42 et saep.; cf.

    ellipt.: non vanae redeat sanguis imagini... Durum: sed levius fit patientia, etc.,

    Hor. C. 1, 24, 19. In plur. subst.: dura, ōrum, n., hardships, difficulties:

    siccis omnia dura deus proposuit,

    Hor. C. 1, 18, 3; id. Ep. 2, 1, 141; Sen. Oedip. 208; Verg. A. 8, 522:

    ego dura tuli,

    Ov. M. 9, 544 al. (In fem. plur. ellipt., sc. partes, Ter. Heaut. 2, 4, 22 very dub.).— Comp.:

    hi, si quid erat durius, concurrebant,

    if any unusual difficulty occurred, Caes. B. G. 1, 48, 6; 5, 29, 6; id. B. C. 3, 94, 6.— Adv. posit. in two forms: dūrĭter and dūre.
    A.
    (Acc. to 1. A.) Hardly:

    juga premunt duriter colla (boum),

    Vitr. 10, 8.— Comp.:

    durius,

    Vitr. 10, 15 fin.
    B.
    (Acc. to II. A.-C.)
    1.
    Hardly, stiffly, awkwardly:

    membra moventes Duriter,

    Lucr. 5, 1401:

    duriter,

    Auct. Her. 4, 10, 15; Gell. 17, 10, 15:

    dure,

    Hor. Ep. 2, 1, 66; Quint. 9, 4, 58; 10, 2, 19; Gell. 18, 11, 2.— Comp., Ov. R. Am. 337; Hor. S. 2, 3, 22; Quint. 8, 6, 24; 9, 4, 15; 117.—
    b.
    Hardily, rigorously, austerely:

    vitam parce ac duriter agebat,

    Ter. And. 1, 1, 47; id. Ad. 1, 1, 20; Novius ap. Non. 512.—
    2.
    Harshly, roughly, sternly:

    quam tibi ex ore orationem duriter dictis dedit,

    Enn. Trag. v. 348 Vahl.:

    duriter,

    Afran. Com. v. 251 Rib.; Ter. Ad. 4, 5, 28.— Comp., Cic. Lig. 6; id. Att. 1, 1, 4; id. Fam. 11, 27, 7; Caes. B. C. 1, 22 fin.; Tac. Agr. 16; id. A. 3, 52; Sen. Ep. 8; Vulg. Gen. 42, 7.— Sup., Hadrian. in Dig. 47, 14, 1.—
    3.
    Hardly, unfavorably, unfortunately:

    durius cadentibus rebus,

    Suet. Tib. 14 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > durum

  • 6 durus

    dūrus, a, um, adj. [etym. dub.; cf. Sanscr. root dhar, to fix, confirm], hard.
    I.
    Lit.
    A.
    Orig. as affecting the sense of feeling:

    et validi silices ac duri robora ferri,

    Lucr. 2, 449; so,

    silex,

    Verg. A. 6, 471:

    ferrum,

    Hor. C. 3, 11, 31:

    cautes,

    Verg. A. 4, 366; Ov. M. 4, 672:

    bipennes,

    Hor. C. 4, 4, 57:

    ligones,

    id. Epod. 5, 30:

    aratrum,

    id. S. 1, 1, 28:

    compes,

    id. Epod. 4, 4:

    pellis,

    Lucr. 6, 1195; Verg. G. 3, 502:

    arva,

    id. ib. 2, 341; cf.

    cutis,

    Ov. M. 8, 805:

    alvus,

    Cels. 6, 18, 9; Hor. S. 2, 4, 27: aqua, hard, i. e. containing much earthy matter, Cels. 2, 30 fin.; cf.

    muria,

    saturated with salt, Col. 6, 30 fin.; 12, 6, 1 et saep., v. muria:

    dumeta,

    i. e. rough, Ov. M. 1, 105 et saep.:

    gallina,

    tough, not yet boiled tender, Hor. S. 2, 4, 18; cf.:

    fungi, qui in coquendo duriores fient,

    Plin. 22, 23, 47, § 99 et saep.— Sup.:

    ladanum durissimum tactu,

    Plin. 26, 8, 30, § 48; cf.:

    durissimus tophus vel carbunculus,

    Col. 3, 11, 7 et saep.—As subst.: dūrum, i, n.
    (α).
    E duro (sc. ligno), of the hardened wood of the vine, Col. 3, 6, 2; 3, 10, 15; 21 et saep.; cf. duramentum.—
    (β).
    Durum cacare, Mart. 3, 89, 2.—
    B.
    Transf.
    1.
    As affecting the sense of taste:

    vinum, opp. suavis,

    hard, harsh, Pall. Oct. 14, 5; cf.:

    sapor Bacchi,

    Verg. G. 4, 102:

    acetum,

    Ser. Samm. 40 and 351.—
    2.
    As affecting the ear:

    vocis genera permulta:... grave acutum, flexibile durum,

    Cic. N. D. 2, 58, 146; cf. Quint. 11, 3, 15 and 32.—Hence, in rhet., hard, rough (cf. asper, II.):

    aspera et dura et dissoluta et hians oratio,

    Quint. 8, 6, 62:

    consonantes,

    id. 11, 3, 35:

    syllabae,

    id. 12, 10, 30:

    verba,

    id. 8, 3, 32 sq.; cf. id. 1, 5, 72:

    compositio,

    id. 9, 4, 142.
    II.
    Trop.
    A.
    Opp. to cultivated, rough, rulde, uncultivated:

    Q. Aelius Tubero ut vita sic oratione durus, incultus, horridus,

    Cic. Brut. 31; cf.:

    (Stoici) horridiores evadunt, asperiores, duriores, et oratione et moribus,

    id. Fin. 4, 28, 78; id. Mur. 29:

    Attilius poëta durissimus,

    id. Att. 14, 20, 3:

    C. Marius, qui durior ad haec studia videbatur,

    id. Arch. 9, 19; cf. Quint. 10, 1, 93; 8 prooem. § 26; Hor. S. 1, 4, 8 al.:

    pictor durus in coloribus,

    Plin. 35, 11, 40, § 137; cf. Quint. 12, 10, 7: Fauni, gens duro robore nata, Verg. A. 8, 315; cf.:

    terrea progenies duris caput extulit arvis,

    id. G. 2, 341; cf. also Stat. Th. 4, 276 sq.; Ov. Tr. 3, 11, 8.—
    2.
    But sometimes as a praiseworthy quality, opp. to soft, weakly, hardy, vigorous (esp. freq. in poets):

    fortes et duri Spartiatae,

    Cic. Tusc. 1, 43; cf.:

    Ligures, durum in armis genus,

    Liv. 27, 48:

    durum genus experiensque laborum,

    hardy, Ov. M. 1, 414:

    unde homines nati, durum genus,

    Verg. G. 1, 63 (cf. laas and laos, Pind. Ol. 9, 71):

    gens dura atque aspera cultu,

    a hardy race, id. A. 5, 730:

    genus humanum durius, tellus quod dura creāsset,

    Lucr. 5, 926:

    Dardanidae,

    Verg. A. 3, 94:

    Hannibal,

    Hor. C. 2, 12, 2:

    Iberia,

    id. ib. 4, 14, 50:

    vindemiator,

    id. S. 1, 7, 29; cf.:

    ilia messorum,

    id. Epod. 3, 4:

    juvenci,

    Ov. M. 3, 584 et saep. —
    B.
    Opp. to morally mild, gentle, harsh, rough, stern, unyielding, unfeeling, insensible, obstinate:

    quis se tam durum agrestemque praeberet, qui, etc.,

    Cic. Or. 43, 148; cf.:

    quis nostrum animo tam agresti et duro fuit, ut? etc.,

    id. Arch. 8:

    neque sunt audiendi, qui virtutem duram et quasi ferream esse quandam volunt,

    id. Lael. 13 fin.;

    ingenio esse duro atque inexorabili,

    Ter. Ph. 3, 2, 12:

    satis pater durus fui,

    id. Heaut. 3, 1, 30; cf. id. Ad. 1, 1, 39; Cic. Cael. 16; Hor. S. 1, 2, 17:

    Varius qui est habitus judex durior,

    Cic. Fin. 2, 19, 62: cf. Caes. B. C. 3, 20, 4:

    mala vel duri lacrimas motura Catonis,

    Luc. 9, 50: duriorem se praebere alicujus miserae et afflictae fortunae, Anton. ap. Cic. Att. 14, 13 A (cf. opp. at the end of the letter: se placabiliorem praebere):

    duri hominis vel potius vix hominis videtur, periculum capitis inferre multis,

    Cic. Off. 2, 14, 50; Hor. C. 4, 1, 7:

    quid nos dura refugimus aetas?

    id. ib. 1, 35, 34:

    ōs durum,

    shameless, impudent, Ter. Eun. 4, 7, 36 Ruhnk.; Cic. Quint. 24 fin.; Ov. M. 5, 451:

    cor,

    Vulg. Sirach, 3, 27 et saep. Of the austerity of the Stoic mode of living, v. above, A.—
    C.
    Of things, hard, severe, toilsome; troublesome, burdensome, disagreeable; adverse, unfortunate:

    opulento homini hoc servitus dura est,

    Plaut. Am. 1, 1, 12; so,

    servitus,

    Cic. Rep. 1, 44; 2, 25; cf.

    lex,

    Plaut. Merc. 4, 6, 1:

    condicio,

    Cic. Rab. Post. 6 fin.:

    provincia,

    Ter. Ph. 1, 2, 23; cf.

    partes,

    id. Eun. 2, 3, 62; Anton. ap. Cic. Att. 10, 8 A:

    dolor,

    Lucr. 3, 460:

    labor,

    id. 5, 1272:

    subvectiones,

    Caes. B. G. 7, 10, 1:

    venatus,

    Ov. M. 4, 307:

    dura cultu et aspera plaga,

    Liv. 45, 30 fin.:

    durissimo tempore anni,

    Caes. B. G. 7, 8, 2; cf. id. B. C. 3, 25, 3; Hirt. B. G. 8, 5 fin.:

    morbum acrem ac durum,

    Plaut. Men. 5, 2, 119; cf.

    valetudo,

    Hor. S. 2, 2, 88:

    dolores,

    Verg. A. 5, 5:

    frigus,

    Plaut. Men. 5, 6, 10:

    fames,

    Hor. S. 1, 2, 6:

    pauperies,

    id. C. 4, 9, 49:

    causa,

    Lucr. 3, 485; Quint. 4, 1, 25; Hor. S. 1, 10, 26:

    nomen (opp. molle),

    Cic. Off. 1, 12:

    verbum,

    id. Brut. 79, 274:

    propositio,

    Quint. 4, 5, 5 et saep.: De. Etiamne id lex coëgit? Ph. Illud durum, Ter. Ph. 2, 1, 8; so in the neutr. sing., Quint. 11, 1, 85; 12, 1, 36; Hor. S. 1, 9, 42 et saep.; cf.

    ellipt.: non vanae redeat sanguis imagini... Durum: sed levius fit patientia, etc.,

    Hor. C. 1, 24, 19. In plur. subst.: dura, ōrum, n., hardships, difficulties:

    siccis omnia dura deus proposuit,

    Hor. C. 1, 18, 3; id. Ep. 2, 1, 141; Sen. Oedip. 208; Verg. A. 8, 522:

    ego dura tuli,

    Ov. M. 9, 544 al. (In fem. plur. ellipt., sc. partes, Ter. Heaut. 2, 4, 22 very dub.).— Comp.:

    hi, si quid erat durius, concurrebant,

    if any unusual difficulty occurred, Caes. B. G. 1, 48, 6; 5, 29, 6; id. B. C. 3, 94, 6.— Adv. posit. in two forms: dūrĭter and dūre.
    A.
    (Acc. to 1. A.) Hardly:

    juga premunt duriter colla (boum),

    Vitr. 10, 8.— Comp.:

    durius,

    Vitr. 10, 15 fin.
    B.
    (Acc. to II. A.-C.)
    1.
    Hardly, stiffly, awkwardly:

    membra moventes Duriter,

    Lucr. 5, 1401:

    duriter,

    Auct. Her. 4, 10, 15; Gell. 17, 10, 15:

    dure,

    Hor. Ep. 2, 1, 66; Quint. 9, 4, 58; 10, 2, 19; Gell. 18, 11, 2.— Comp., Ov. R. Am. 337; Hor. S. 2, 3, 22; Quint. 8, 6, 24; 9, 4, 15; 117.—
    b.
    Hardily, rigorously, austerely:

    vitam parce ac duriter agebat,

    Ter. And. 1, 1, 47; id. Ad. 1, 1, 20; Novius ap. Non. 512.—
    2.
    Harshly, roughly, sternly:

    quam tibi ex ore orationem duriter dictis dedit,

    Enn. Trag. v. 348 Vahl.:

    duriter,

    Afran. Com. v. 251 Rib.; Ter. Ad. 4, 5, 28.— Comp., Cic. Lig. 6; id. Att. 1, 1, 4; id. Fam. 11, 27, 7; Caes. B. C. 1, 22 fin.; Tac. Agr. 16; id. A. 3, 52; Sen. Ep. 8; Vulg. Gen. 42, 7.— Sup., Hadrian. in Dig. 47, 14, 1.—
    3.
    Hardly, unfavorably, unfortunately:

    durius cadentibus rebus,

    Suet. Tib. 14 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > durus

  • 7 exsero

    ex-sero or exĕro, rŭi, rtum, 3, v. a.; to stretch out or forth, to thrust out, put forth, to take out (mostly post-Aug.).
    I.
    Lit.:

    Gallus linguam ab irrisu exserens,

    Liv. 7, 10, 5:

    linguam per os,

    Plin. 9, 27, 43, § 82:

    manum subter togam ad mentum,

    Liv. 8, 9, 5:

    brachia aquis,

    Ov. M. 2, 271:

    caput ponto,

    id. ib. 13, 838;

    for which: caput ab Oceano,

    Luc. 5, 598; cf.:

    herba Exserit e tepida molle cacumen humo,

    Ov. Tr. 3, 12, 12:

    enses,

    id. F. 3, 814:

    creverat infans Quaerebatque viam, qua se exsereret,

    might come forth, id. M. 10, 505:

    se domicilio (cochleae),

    Plin. 9, 32, 51, § 101:

    radicem ejus exserito,

    take out, tear up, Col. 12, 58, 1:

    vincula,

    i. e. to throw off, id. 8, 8, 12.—
    B.
    In partic., of parts of the body, exsertus, a, um, protruding from the dress, bare, uncovered: dextris humeris exsertis, bared, * Caes. B. G. 7, 50, 2; cf. Verg. A. 1, 492; Stat. Ach. 1, 346; cf.

    transf. of the person: exsertus humero,

    Sil. 8, 587;

    and in Greek construction: exserti ingentes humeros,

    Stat. Th. 4, 235:

    unum exserta latus Camilla,

    Verg. A. 11, 649:

    truces exserta manus,

    Val. Fl. 2, 207; also absol.:

    exsertique manus vesana Cethegi,

    tucked up, prepared for the fight, Luc. 2, 543:

    Latona,

    Stat. Th. 9, 681.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen.:

    exseram in librum tuum jus, quod dedisti,

    will avail myself of, make use of, Plin. Ep. 8, 7, 2:

    secreta mentis ore exserit,

    discloses, Sen. Herc. Oet. 255.—
    B.
    In partic., to reveal, show, with an object-clause, Phaedr. 1, 12, 2:

    paulatim principem exseruit,

    i. e. showed himself as, Suet. Tib. 33. —Hence, exsertus ( exert-), a, um, P. a.
    A.
    Thrust forth, projecting:

    dentes apro, elephanto, etc.,

    Plin. 11, 37, 61, § 160.—
    B.
    Open, evident, conspicuous:

    exserto bello,

    Stat. S. 5, 2, 39:

    cachinnus,

    i. e. unrestrained, loud, App. M. 1, p. 103, 15:

    exsertior opera,

    Pacat. Paneg. ad Theod. 35. — Adv.: exserte (acc. to B.), openly, clearly, loudly:

    clamitans,

    App. M. 1, p. 109:

    jubet,

    Tert. ad Uxor. 2, 1.— Comp.:

    consurgere,

    Amm. 16, 12.— Sup.:

    egit tribunatum (with severissime),

    very strictly, rigorously, Spart. Sev. 3.

    Lewis & Short latin dictionary > exsero

  • 8 inclemens

    in-clēmens, entis, adj., unmerciful, rigorous, harsh, rough, severe (as an adj. perh. not ante-Aug. and very rare;

    not in Cicero): increpabant inclementem dictatorem,

    Liv. 8, 32, 13:

    signifer,

    Sil. 8, 440:

    verbo inclementiori appellari,

    Liv. 9, 34, 23:

    inclementissimus,

    Macr. Somn. Scip. 1, 10.— Adv.: inclēmenter, rigorously, harshly, roughly, severely:

    in aliquem dicere,

    Plaut. Am. 2, 2, 110; id. Ps. 1, 1, 25:

    loqui alicui,

    id. Poen. 5, 5, 44:

    increpantes,

    Liv. 32, 22, 1:

    nihil dictum,

    id. 22, 38, 8:

    censuit,

    Plin. 18, [p. 923] 6,7, §

    35: si quis est, qui dictum in se inclementius existimabit esse,

    Ter. Eun. prol. 4:

    inclementius invehi in aliquem,

    Liv. 3, 48, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > inclemens

  • 9 rigida

    rĭgĭdus, a, um, adj. [rigeo], stiff, hard, inflexible, rigid (mostly poet. and in postAug. prose; cf. durus).
    I.
    Lit.:

    pruinae,

    Lucr. 2, 521; cf.:

    rigidum permanat frigus ad ossa,

    id. 1, 355:

    tellus,

    Verg. G. 2, 316:

    aqua,

    Ov. Tr. 3, 10, 48:

    umbrae,

    Lucr. 5, 764:

    frigus,

    id. 1, 356:

    cervicem rectam oportet esse non rigidam aut supinam,

    Quint. 11, 3, 82; cf. id. 11, 3, 160; so,

    cervix,

    Liv. 35, 11; Suet. Tib. 68; Ov. Tr. 1, 4, 14:

    artus morte,

    Lucr. 6, 1196:

    crura,

    Cic. N. D. 1, 36, 101:

    rostrum,

    Ov. M. 5, 673:

    cornu,

    id. ib. 9, 85:

    setae,

    id. ib. 8, 428:

    capilli,

    id. ib. 10, 425:

    oculi (with extenti),

    Quint. 11, 3, 76 et saep.:

    quercus,

    Verg. E. 6, 28; cf.

    columnae,

    Ov. F. 3, 529:

    malus,

    id. H. 5, 53.—

    In mal. part.: illud,

    Petr. 134, 11; cf. Mart. 6, 49, 2.—

    Hence: custos ruris,

    i. e. Priapus, Ov. F. 1, 391; Auct. Priap. 46; and absol.: rĭgĭda, f., Cat. 56, 7:

    silices,

    hard, Ov. M. 9, 613; 225:

    saxum,

    id. ib. 4, 517:

    mons,

    hard, rocky, id. ib. 8, 797:

    Niphates,

    Hor. C. 2, 9, 20:

    ferrum,

    Ov. R. Am. 19:

    serae,

    id. F. 1, 124:

    ensis,

    Verg. A. 12, 304; Ov. M. 3, 118:

    hasta,

    Verg. A. 10, 346:

    unguis,

    Ov. Am. 2, 6, 4 et saep.—
    II.
    Trop., stiff, hard, inflexible, rigid; hardy, stern, rough (syn.:

    tristis, severus): vox,

    hard, harsh, Quint. 11, 3, 32:

    Sabini,

    rough, rude, unpolished, Hor. Ep. 2, 1, 25; Ov. M. 14, 797:

    Getae,

    Hor. C. 3, 24, 11; Ov. Tr. 5, 1, 46:

    fossor,

    hardy, Mart. 7, 71, 4; cf.

    manus,

    Ov. M. 14, 647:

    virtutis verae custos rigidusque satelles,

    stern, inflexible, Hor. Ep. 1, 1, 17; so,

    censor,

    Ov. A. A. 2, 664:

    parens,

    id. M. 2, 813:

    senes,

    id. F. 4, 310:

    mens,

    id. H. 3, 96:

    vultus,

    id. ib. 4, 73:

    rigidi et tristes satellites,

    Tac. A. 16, 22:

    (Cato) rigidae innocentiae,

    Liv. 39, 40, 10; cf.

    of the younger Cato: rigidi servator honesti,

    Luc. 2, 389; so,

    mores,

    Ov. R. Am. 762:

    rigida duraque sententia Macri,

    Plin. Ep. 4, 9, 19; Sen. Ep. 11, 10; 21, 3; 81, 4:

    Mars,

    rough, fierce, Ov. M. 8, 20:

    leo,

    Mart. 10, 65, 13.— Comp.:

    quis non intellegit Canachi signa rigidiora esse quam ut imitentur veritatem?

    too stiff, hard, harsh, Cic. Brut. 18, 70:

    similis in statuariis differentia... jam minus rigida Calamis fecit,

    Quint. 12, 10, 7.— Sup.:

    Abdera fatua et stoliditatis rigidissimae,

    Arn. 5, 164.—Hence, adv.: rĭgĭdē.
    a.
    Inflexibly; in a straight line, Vitr. 2, 3, 2; Sen. Ben. 2, 17, 4.—
    b.
    Rigorously, severely, Ov. Tr. 2, 251.— Comp.:

    disciplinam militarem rigidius adstringere,

    Val. Max. 9, 7 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > rigida

  • 10 rigidus

    rĭgĭdus, a, um, adj. [rigeo], stiff, hard, inflexible, rigid (mostly poet. and in postAug. prose; cf. durus).
    I.
    Lit.:

    pruinae,

    Lucr. 2, 521; cf.:

    rigidum permanat frigus ad ossa,

    id. 1, 355:

    tellus,

    Verg. G. 2, 316:

    aqua,

    Ov. Tr. 3, 10, 48:

    umbrae,

    Lucr. 5, 764:

    frigus,

    id. 1, 356:

    cervicem rectam oportet esse non rigidam aut supinam,

    Quint. 11, 3, 82; cf. id. 11, 3, 160; so,

    cervix,

    Liv. 35, 11; Suet. Tib. 68; Ov. Tr. 1, 4, 14:

    artus morte,

    Lucr. 6, 1196:

    crura,

    Cic. N. D. 1, 36, 101:

    rostrum,

    Ov. M. 5, 673:

    cornu,

    id. ib. 9, 85:

    setae,

    id. ib. 8, 428:

    capilli,

    id. ib. 10, 425:

    oculi (with extenti),

    Quint. 11, 3, 76 et saep.:

    quercus,

    Verg. E. 6, 28; cf.

    columnae,

    Ov. F. 3, 529:

    malus,

    id. H. 5, 53.—

    In mal. part.: illud,

    Petr. 134, 11; cf. Mart. 6, 49, 2.—

    Hence: custos ruris,

    i. e. Priapus, Ov. F. 1, 391; Auct. Priap. 46; and absol.: rĭgĭda, f., Cat. 56, 7:

    silices,

    hard, Ov. M. 9, 613; 225:

    saxum,

    id. ib. 4, 517:

    mons,

    hard, rocky, id. ib. 8, 797:

    Niphates,

    Hor. C. 2, 9, 20:

    ferrum,

    Ov. R. Am. 19:

    serae,

    id. F. 1, 124:

    ensis,

    Verg. A. 12, 304; Ov. M. 3, 118:

    hasta,

    Verg. A. 10, 346:

    unguis,

    Ov. Am. 2, 6, 4 et saep.—
    II.
    Trop., stiff, hard, inflexible, rigid; hardy, stern, rough (syn.:

    tristis, severus): vox,

    hard, harsh, Quint. 11, 3, 32:

    Sabini,

    rough, rude, unpolished, Hor. Ep. 2, 1, 25; Ov. M. 14, 797:

    Getae,

    Hor. C. 3, 24, 11; Ov. Tr. 5, 1, 46:

    fossor,

    hardy, Mart. 7, 71, 4; cf.

    manus,

    Ov. M. 14, 647:

    virtutis verae custos rigidusque satelles,

    stern, inflexible, Hor. Ep. 1, 1, 17; so,

    censor,

    Ov. A. A. 2, 664:

    parens,

    id. M. 2, 813:

    senes,

    id. F. 4, 310:

    mens,

    id. H. 3, 96:

    vultus,

    id. ib. 4, 73:

    rigidi et tristes satellites,

    Tac. A. 16, 22:

    (Cato) rigidae innocentiae,

    Liv. 39, 40, 10; cf.

    of the younger Cato: rigidi servator honesti,

    Luc. 2, 389; so,

    mores,

    Ov. R. Am. 762:

    rigida duraque sententia Macri,

    Plin. Ep. 4, 9, 19; Sen. Ep. 11, 10; 21, 3; 81, 4:

    Mars,

    rough, fierce, Ov. M. 8, 20:

    leo,

    Mart. 10, 65, 13.— Comp.:

    quis non intellegit Canachi signa rigidiora esse quam ut imitentur veritatem?

    too stiff, hard, harsh, Cic. Brut. 18, 70:

    similis in statuariis differentia... jam minus rigida Calamis fecit,

    Quint. 12, 10, 7.— Sup.:

    Abdera fatua et stoliditatis rigidissimae,

    Arn. 5, 164.—Hence, adv.: rĭgĭdē.
    a.
    Inflexibly; in a straight line, Vitr. 2, 3, 2; Sen. Ben. 2, 17, 4.—
    b.
    Rigorously, severely, Ov. Tr. 2, 251.— Comp.:

    disciplinam militarem rigidius adstringere,

    Val. Max. 9, 7 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > rigidus

См. также в других словарях:

  • rigorously — UK US /ˈrɪɡərəsli/ adverb ► in a detailed and careful way: »Reputable manufacturers test rigorously to make sure their products perform at the highest level. ► in a strict or severe way: »Laws are rigorously enforced …   Financial and business terms

  • rigorously — adv. Rigorously is used with these adjectives: ↑trained Rigorously is used with these verbs: ↑adhere, ↑define, ↑enforce, ↑evaluate, ↑examine, ↑exclude, ↑investigate, ↑monitor, ↑test, ↑ …   Collocations dictionary

  • rigorously — rigorous ► ADJECTIVE 1) extremely thorough or accurate. 2) (of a rule, system, etc.) strictly applied or adhered to. 3) adhering strictly to a belief, opinion, or system. 4) harsh or severe: rigorous military training. DERIVATIVES rigorously… …   English terms dictionary

  • rigorously — adverb in a rigorous manner (Freq. 1) he had been trained rigorously by the monks • Syn: ↑strictly • Derived from adjective: ↑strict (for: ↑strictly), ↑rigorous …   Useful english dictionary

  • Rigorously — Rigorous Rig or*ous, a. [F. rigoureux, LL. rigorosus. See {Rigor}.] 1. Manifesting, exercising, or favoring rigor; allowing no abatement or mitigation; scrupulously accurate; exact; strict; severe; relentless; as, a rigorous officer of justice; a …   The Collaborative International Dictionary of English

  • rigorously — adverb see rigorous …   New Collegiate Dictionary

  • rigorously — See rigorous. * * * …   Universalium

  • rigorously — adverb In a rigorous manner …   Wiktionary

  • rigorously — Synonyms and related words: absolutely, accurately, adamantly, all to pieces, badly, conscientiously, dead, definitely, directly, dourly, even, exactingly, exactly, expressly, exquisitely, faithfully, fiercely, firmly, furiously, fussily, grimly …   Moby Thesaurus

  • rigorously — rɪgÉ™rÉ™slɪ adv. harshly, strictly, severely; precisely, accurately, exactly …   English contemporary dictionary

  • rigorously — rig·or·ous·ly …   English syllables

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»