Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

reckon

  • 81 enumero

    ē-nŭmĕro, āvi, ātum, 1, v. a., to reckon up, count over, count out (class.).
    I.
    In gen.:

    jamne enumerasti id, quod ad te rediturum putes?

    Ter. Ad. 2, 2, 28: dies, * Caes. B. C. 3, 105, 2:

    peculium,

    i. e. to rate, estimate, Plaut. As. 2, 4, 91:

    pretium,

    to count out, to pay, Cic. Rosc. Am. 46, 133. —
    II.
    In partic., to enumerate in speaking, to recount, relate (so most freq.):

    enumerare possum, quae sit in figuris animantium descriptio partium,

    Cic. N. D. 2, 47, 121; cf. Sall. C. 51, 9:

    stipendia,

    Liv. 3, 58:

    proelia,

    Nep. Hann. 5, 4:

    triumphos et domitas gentes,

    Ov. F. 3, 719:

    vulnera, oves,

    Prop. 2, 1, 44 (with narrare):

    plurima fando,

    Verg. A. 4, 334:

    prolem meorum,

    id. ib. 6, 717:

    femineos coetus alicui,

    Ov. A. A. 1, 254:

    Juniam familiam a stirpe ad hanc aetatem ordine,

    Nep. Att. 18, 3:

    ne de eodem plura enumerando defatigemus lectores,

    id. Lys. 2, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > enumero

  • 82 existimantes

    ex-istĭmo or existŭmo, āvi, ātum, 1, v. a. [aestimo].
    I.
    = aestimo, to value, estimate, reckon, esteem, with gen. of value (rare):

    satin abiit neque quod dixi flocci existumat?

    Plaut. Most. 1, 1, 73:

    dum ne ob malefacta peream, parvi existumo,

    id. Capt. 3, 5, 24: omnia minoris, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 2:

    magni operam,

    Nep. Cat. 1, 2:

    minoris aliquid,

    id. ib. 1, 4; Suet. Aug. 40.—With interrog. clause:

    nunc si dico ut res est, quem ad modum existumet me?

    Plaut. Merc. 3, 1, 18 Ritschl. —
    II.
    In gen., to judge, consider, suppose, think, esteem. —Constr. with the acc., an object-clause, a rel.-clause, with de, or absol.
    (α).
    With acc.: si improbum Cresphontem existimaveras, Enn. ap. Auct. Her. 2, 24, 38 (Trag. v. 156, ed. Vahl., where the reading is existimas); cf.:

    quod eum, qui hoc facit, avarum possumus existimare,

    Cic. Verr. 2, 3, 82, § 190; Quint. 5, 12, 21:

    quod ego nullo modo existimo,

    Cic. Tusc. 3, 11, 25:

    cottidianae vitae consuetudinem,

    pass judgment upon, Ter. Heaut. 2, 3, 41.— In pass.:

    M. Fulcinius domi suae honestus existimatus est,

    Cic. Caecin. 4, 10; cf.:

    P. Cornelius, homo, ut existimabatur, avarus et furax,

    id. de Or. 2, 66, 268:

    qua (fama) diu princeps oratorum... existimandus est,

    Quint. 11, 3, 8:

    popularitas signum affectati regni est existimatum,

    id. 5, 9, 13:

    assimulata sunt schemata existimanda,

    id. 9, 1, 27: utcunque (haec) animadversa aut existimata erunt, Liv. praef. § 8.—
    (β).
    With acc. and inf. as object (so most freq.): tu me amas, ego te amo;

    merito id fieri uterque existimat,

    Plaut. Most. 1, 3, 147:

    ne id quidem me dignum esse existimat, Quem adeat, etc.,

    id. As. 1, 2, 23; id. Bacch. 3, 6, 19:

    si majores nostri existimavissent, quemquam Rulli similem futurum,

    Cic. Agr. 2, 33, 89:

    non possum existimare, plus quemquam a se ipso quam me a te amari,

    id. Fam. 15, 21, 4:

    ego sic existimo, hos oratores fuisse maximos,

    id. Brut. 36, 138 et saep.—In pass. with an inf. clause as subject:

    fuit hoc in utroque eorum, ut Crassus non tam existimari vellet non didicisse, quam illa despicere, etc.,

    Cic. de Or. 2, 1, 4:

    disciplina in Britannia reperta, atque inde in Galliam translata esse existimatur,

    Caes. B. G. 6, 13 fin.:

    Themistocles suasisse existimatur Atheniensibus, ut, etc.,

    Quint. 9, 2, 92 et saep.— Pass. impers.:

    huic (insulae) milia DCCC. in longitudinem esse existimatur,

    Caes. B. G. 5, 13 fin.; Plin. 6, 22, 24, § 81.—
    (γ).
    With a rel. or interrog.-clause:

    haud existimans, quanto labore partum,

    Ter. Ph. 1, 1, 11:

    nunc vos existimate, facta an dicta pluris sint,

    judge, Sall. J. 85, 14 Cort.; cf.:

    utrum avertendae suspicionis causa, etc., an, etc., existimari non poterat,

    be judged, decided, Caes. B. C. 3, 102, 3:

    qui (Pyrrhus) utrum avarior an crudelior sit, vix existimari potest,

    Liv. 22, 59, 14:

    existimari a medicis jubet, an talis caecitas ac debilitas superabiles forent,

    Tac. H. 4, 81.—
    (δ).
    With de:

    de scriptoribus, qui nondum ediderunt, existimare non possumus,

    Cic. Leg. 1, 2, 7:

    ex eventu homines de tuo consilio existimaturos videmus,

    id. Fam. 1, 7, 5:

    male de aliquo,

    to have a bad opinion of any one, id. Off. 2, 10, 36; cf.:

    tu ipse quem ad modum existimes vide,

    id. Div. in Caecil. 12, 37; id. Att. 6, 2, 3.— Pass. impers.:

    exstant orationes, ex quibus existimari de ingeniis eorum potest,

    Cic. Brut. 21, 82.—
    (ε).
    With in and abl.:

    in hostium numero existimari,

    to be regarded as an enemy, Cic. Verr. 1, 5, 13.—
    (ζ).
    Absol.:

    ut Cicero existimat,

    Quint. 9, 1, 29:

    sicut multi existimarunt,

    id. 8, 6, 67.— Pass. impers.:

    ita intellegimus vulgo existimari,

    Cic. Rep. 2, 15, 28.—As subst.: existĭmantes, ium, m., critics, critical judges:

    si in existimantium arbitrium sua scripta non venerint,

    Cic. Brut. 24, 92.

    Lewis & Short latin dictionary > existimantes

  • 83 existimo

    ex-istĭmo or existŭmo, āvi, ātum, 1, v. a. [aestimo].
    I.
    = aestimo, to value, estimate, reckon, esteem, with gen. of value (rare):

    satin abiit neque quod dixi flocci existumat?

    Plaut. Most. 1, 1, 73:

    dum ne ob malefacta peream, parvi existumo,

    id. Capt. 3, 5, 24: omnia minoris, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 2:

    magni operam,

    Nep. Cat. 1, 2:

    minoris aliquid,

    id. ib. 1, 4; Suet. Aug. 40.—With interrog. clause:

    nunc si dico ut res est, quem ad modum existumet me?

    Plaut. Merc. 3, 1, 18 Ritschl. —
    II.
    In gen., to judge, consider, suppose, think, esteem. —Constr. with the acc., an object-clause, a rel.-clause, with de, or absol.
    (α).
    With acc.: si improbum Cresphontem existimaveras, Enn. ap. Auct. Her. 2, 24, 38 (Trag. v. 156, ed. Vahl., where the reading is existimas); cf.:

    quod eum, qui hoc facit, avarum possumus existimare,

    Cic. Verr. 2, 3, 82, § 190; Quint. 5, 12, 21:

    quod ego nullo modo existimo,

    Cic. Tusc. 3, 11, 25:

    cottidianae vitae consuetudinem,

    pass judgment upon, Ter. Heaut. 2, 3, 41.— In pass.:

    M. Fulcinius domi suae honestus existimatus est,

    Cic. Caecin. 4, 10; cf.:

    P. Cornelius, homo, ut existimabatur, avarus et furax,

    id. de Or. 2, 66, 268:

    qua (fama) diu princeps oratorum... existimandus est,

    Quint. 11, 3, 8:

    popularitas signum affectati regni est existimatum,

    id. 5, 9, 13:

    assimulata sunt schemata existimanda,

    id. 9, 1, 27: utcunque (haec) animadversa aut existimata erunt, Liv. praef. § 8.—
    (β).
    With acc. and inf. as object (so most freq.): tu me amas, ego te amo;

    merito id fieri uterque existimat,

    Plaut. Most. 1, 3, 147:

    ne id quidem me dignum esse existimat, Quem adeat, etc.,

    id. As. 1, 2, 23; id. Bacch. 3, 6, 19:

    si majores nostri existimavissent, quemquam Rulli similem futurum,

    Cic. Agr. 2, 33, 89:

    non possum existimare, plus quemquam a se ipso quam me a te amari,

    id. Fam. 15, 21, 4:

    ego sic existimo, hos oratores fuisse maximos,

    id. Brut. 36, 138 et saep.—In pass. with an inf. clause as subject:

    fuit hoc in utroque eorum, ut Crassus non tam existimari vellet non didicisse, quam illa despicere, etc.,

    Cic. de Or. 2, 1, 4:

    disciplina in Britannia reperta, atque inde in Galliam translata esse existimatur,

    Caes. B. G. 6, 13 fin.:

    Themistocles suasisse existimatur Atheniensibus, ut, etc.,

    Quint. 9, 2, 92 et saep.— Pass. impers.:

    huic (insulae) milia DCCC. in longitudinem esse existimatur,

    Caes. B. G. 5, 13 fin.; Plin. 6, 22, 24, § 81.—
    (γ).
    With a rel. or interrog.-clause:

    haud existimans, quanto labore partum,

    Ter. Ph. 1, 1, 11:

    nunc vos existimate, facta an dicta pluris sint,

    judge, Sall. J. 85, 14 Cort.; cf.:

    utrum avertendae suspicionis causa, etc., an, etc., existimari non poterat,

    be judged, decided, Caes. B. C. 3, 102, 3:

    qui (Pyrrhus) utrum avarior an crudelior sit, vix existimari potest,

    Liv. 22, 59, 14:

    existimari a medicis jubet, an talis caecitas ac debilitas superabiles forent,

    Tac. H. 4, 81.—
    (δ).
    With de:

    de scriptoribus, qui nondum ediderunt, existimare non possumus,

    Cic. Leg. 1, 2, 7:

    ex eventu homines de tuo consilio existimaturos videmus,

    id. Fam. 1, 7, 5:

    male de aliquo,

    to have a bad opinion of any one, id. Off. 2, 10, 36; cf.:

    tu ipse quem ad modum existimes vide,

    id. Div. in Caecil. 12, 37; id. Att. 6, 2, 3.— Pass. impers.:

    exstant orationes, ex quibus existimari de ingeniis eorum potest,

    Cic. Brut. 21, 82.—
    (ε).
    With in and abl.:

    in hostium numero existimari,

    to be regarded as an enemy, Cic. Verr. 1, 5, 13.—
    (ζ).
    Absol.:

    ut Cicero existimat,

    Quint. 9, 1, 29:

    sicut multi existimarunt,

    id. 8, 6, 67.— Pass. impers.:

    ita intellegimus vulgo existimari,

    Cic. Rep. 2, 15, 28.—As subst.: existĭmantes, ium, m., critics, critical judges:

    si in existimantium arbitrium sua scripta non venerint,

    Cic. Brut. 24, 92.

    Lewis & Short latin dictionary > existimo

  • 84 existumo

    ex-istĭmo or existŭmo, āvi, ātum, 1, v. a. [aestimo].
    I.
    = aestimo, to value, estimate, reckon, esteem, with gen. of value (rare):

    satin abiit neque quod dixi flocci existumat?

    Plaut. Most. 1, 1, 73:

    dum ne ob malefacta peream, parvi existumo,

    id. Capt. 3, 5, 24: omnia minoris, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 2:

    magni operam,

    Nep. Cat. 1, 2:

    minoris aliquid,

    id. ib. 1, 4; Suet. Aug. 40.—With interrog. clause:

    nunc si dico ut res est, quem ad modum existumet me?

    Plaut. Merc. 3, 1, 18 Ritschl. —
    II.
    In gen., to judge, consider, suppose, think, esteem. —Constr. with the acc., an object-clause, a rel.-clause, with de, or absol.
    (α).
    With acc.: si improbum Cresphontem existimaveras, Enn. ap. Auct. Her. 2, 24, 38 (Trag. v. 156, ed. Vahl., where the reading is existimas); cf.:

    quod eum, qui hoc facit, avarum possumus existimare,

    Cic. Verr. 2, 3, 82, § 190; Quint. 5, 12, 21:

    quod ego nullo modo existimo,

    Cic. Tusc. 3, 11, 25:

    cottidianae vitae consuetudinem,

    pass judgment upon, Ter. Heaut. 2, 3, 41.— In pass.:

    M. Fulcinius domi suae honestus existimatus est,

    Cic. Caecin. 4, 10; cf.:

    P. Cornelius, homo, ut existimabatur, avarus et furax,

    id. de Or. 2, 66, 268:

    qua (fama) diu princeps oratorum... existimandus est,

    Quint. 11, 3, 8:

    popularitas signum affectati regni est existimatum,

    id. 5, 9, 13:

    assimulata sunt schemata existimanda,

    id. 9, 1, 27: utcunque (haec) animadversa aut existimata erunt, Liv. praef. § 8.—
    (β).
    With acc. and inf. as object (so most freq.): tu me amas, ego te amo;

    merito id fieri uterque existimat,

    Plaut. Most. 1, 3, 147:

    ne id quidem me dignum esse existimat, Quem adeat, etc.,

    id. As. 1, 2, 23; id. Bacch. 3, 6, 19:

    si majores nostri existimavissent, quemquam Rulli similem futurum,

    Cic. Agr. 2, 33, 89:

    non possum existimare, plus quemquam a se ipso quam me a te amari,

    id. Fam. 15, 21, 4:

    ego sic existimo, hos oratores fuisse maximos,

    id. Brut. 36, 138 et saep.—In pass. with an inf. clause as subject:

    fuit hoc in utroque eorum, ut Crassus non tam existimari vellet non didicisse, quam illa despicere, etc.,

    Cic. de Or. 2, 1, 4:

    disciplina in Britannia reperta, atque inde in Galliam translata esse existimatur,

    Caes. B. G. 6, 13 fin.:

    Themistocles suasisse existimatur Atheniensibus, ut, etc.,

    Quint. 9, 2, 92 et saep.— Pass. impers.:

    huic (insulae) milia DCCC. in longitudinem esse existimatur,

    Caes. B. G. 5, 13 fin.; Plin. 6, 22, 24, § 81.—
    (γ).
    With a rel. or interrog.-clause:

    haud existimans, quanto labore partum,

    Ter. Ph. 1, 1, 11:

    nunc vos existimate, facta an dicta pluris sint,

    judge, Sall. J. 85, 14 Cort.; cf.:

    utrum avertendae suspicionis causa, etc., an, etc., existimari non poterat,

    be judged, decided, Caes. B. C. 3, 102, 3:

    qui (Pyrrhus) utrum avarior an crudelior sit, vix existimari potest,

    Liv. 22, 59, 14:

    existimari a medicis jubet, an talis caecitas ac debilitas superabiles forent,

    Tac. H. 4, 81.—
    (δ).
    With de:

    de scriptoribus, qui nondum ediderunt, existimare non possumus,

    Cic. Leg. 1, 2, 7:

    ex eventu homines de tuo consilio existimaturos videmus,

    id. Fam. 1, 7, 5:

    male de aliquo,

    to have a bad opinion of any one, id. Off. 2, 10, 36; cf.:

    tu ipse quem ad modum existimes vide,

    id. Div. in Caecil. 12, 37; id. Att. 6, 2, 3.— Pass. impers.:

    exstant orationes, ex quibus existimari de ingeniis eorum potest,

    Cic. Brut. 21, 82.—
    (ε).
    With in and abl.:

    in hostium numero existimari,

    to be regarded as an enemy, Cic. Verr. 1, 5, 13.—
    (ζ).
    Absol.:

    ut Cicero existimat,

    Quint. 9, 1, 29:

    sicut multi existimarunt,

    id. 8, 6, 67.— Pass. impers.:

    ita intellegimus vulgo existimari,

    Cic. Rep. 2, 15, 28.—As subst.: existĭmantes, ium, m., critics, critical judges:

    si in existimantium arbitrium sua scripta non venerint,

    Cic. Brut. 24, 92.

    Lewis & Short latin dictionary > existumo

  • 85 expendo

    ex-pendo, di, sum, 3, v. a., to weigh out, weigh.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen. (very rare):

    aliquem,

    Plaut. As. 2, 2, 34:

    ut jam expendantur, non numerentur pecuniae,

    Cic. Phil. 2, 38, 97:

    bacam, nucem,

    Cels. 5, 19, 12.—With abl. of that against which any thing is weighed:

    hunc hominem decet auro expendi,

    i. e. is worth his weight in gold, Plaut. Bacch. 4, 4, 1.— Poet.:

    ibat et expenso planta morata gradu,

    measured, Prop. 2, 4, 6 (16).—
    B.
    In partic., to weigh out money in payment, to pay out, pay; to lay out, expend (class.;

    syn.: pendo, impendo, pondero, solvo, luo): ante pedes praetoris in foro expensum est auri pondo centum,

    Cic. Fl. 28, 68:

    nummos nominibus certis,

    Hor. Ep. 2, 1, 105:

    usuras gravissimas,

    Dig. 19, 1, 47:

    viginti milia talenta in hos sumptus,

    Just. 12, 11.—With abl.:

    aurum auro expendetur, argentum argento exaequabitur,

    Plaut. Rud. 4, 4, 43. —
    2.
    In the part. perf. as a neutr. subst.: expensum, i, money paid, a payment:

    bene igitur ratio accepti atque expensi inter nos convenit,

    of debt and credit, Plaut. Most. 1, 3, 146; id. Truc. 1, 1, 54:

    in codicem expensum et receptum referre,

    Cic. Rosc. Com. 3:

    probari debere pecuniam datam consuetis modis, expensi latione, mensae rationibus, chirographi exhibitione, etc.,

    Gell. 14, 2, 7.—Esp. freq.: ferre alicui expensum or pecuniam expensam, to set down, enter, charge, reckon, account a sum as paid (opp. accipio):

    quod minus Dolabella Verri acceptum retulit quam Verres illi expensum tulerit... quid proderat tibi te expensum illis non tulisse?

    Cic. Verr. 2, 1, 39, §§

    100 and 102: haec pecunia necesse est aut data aut expensa lata aut stipulata sit,

    id. Rosc. Com. 5, 14: pecunias ferre (opp. acceptas referre), Auct. B. Alex. 56, 3: homines prope quadringentos produxisse dicitur, quibus sine fenore pecunias expensas tulisset, had set down, i. e. lent, Liv. 5, 20, 6.—Rarely transf., of other things: legio, quam expensam tulit C. Caesari Pompeius, i. e. transferred, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 4, 4; for which also: expenso ferre vestem supellectilis nomine, Dig. 33, 10, 19.
    II.
    Trop.
    A.
    (Acc. to I. A.) To weigh mentally, to ponder, estimate, consider, judge, decide (class.):

    equidem cum colligo argumenta causarum, non tam ea numerare soleo quam expendere,

    Cic. de Or. 2, 76 fin.; cf.:

    in dissensione civili... expendendos cives non numerandos puto,

    id. Rep. 6, 1:

    omnia expendet ac seliget,

    id. Or. 15, 47:

    vos in privatis minimarum rerum judiciis testem diligenter expenditis,

    id. Fl. 5, 12:

    singula animo suo,

    Ov. Am. 3, 5, 34:

    haec arte aliqua,

    Cic. Brut. 50, 186; cf.:

    verba arte,

    Tac. A. 13, 3:

    omnes casus,

    Verg. A. 12, 21:

    belli consilia,

    Tac. H. 1, 87:

    causam meritis,

    to decide, Ov. M. 13, 150 et saep.:

    quae contemplantes expendere oportebit, quid quisque habeat sui,

    Cic. Off. 1, 31, 113:

    Hannibalem,

    Juv. 10, 147:

    quid conveniat nobis,

    id. 10, 347.—
    B.
    (Acc. to I. B. 1.) To pay a penalty, suffer a punishment ( poet. and in post-Aug. prose): poenas Jovi expendisse (shortly after, in prose, poenas pendens), Att. ap. Cic. Tusc. 2, 10, 23; cf.:

    infanda per orbem Supplicia et scelerum poenas expendimus omnes,

    Verg. A. 11, 258:

    dignas poenas pro talibus ausis,

    Sil. 13, 698:

    poenas capite,

    Tac. A. 12, 19:

    dura supplicia,

    Sil. 6, 588.—Hence, to pay for, expiate:

    scelus,

    Verg. A. 2, 229:

    dignum pretium Poeno,

    Sil. 7, 713.—
    C.
    (Cf. I. B. 2.) Ipsam facilitati suae expensum ferre debere, i. e. have to ascribe to, Dig. 36, 4, 3:

    creditores suae negligentiae expensum ferre debeant,

    ib. 42, 8, 24.—
    * expense, adv., largely, very much (late Lat.), Theod. Prisc. de Diaeta, 13.

    Lewis & Short latin dictionary > expendo

  • 86 ibidem

    ĭbīdem (always ĭbĭdem in Plaut.; v. infra; so Juvenc. 3, 80; Paul. Nol. Carm. 19, 48), adv. [ibi, with demonstr. suff. dem, as in idem, tandem, tantundem, etc.], in the same place, in that very place, just there.
    I.
    Lit., in space:

    sarmenta concidito minute et ibidem inarato,

    Cato, R. R. 37, 3:

    cenati discubuerunt ibidem,

    Cic. Inv. 2, 4, 14:

    ille, cujus merces erant, in gladium ibidem incumberet,

    id. ib. 2, 51, 154:

    quod ibidem recte custodire poterunt, id ibidem custodiant,

    id. Quint. 27, 84:

    ne hīc ibidem ante oculos vestros trucidetur,

    id. Rosc. Am. 5, 13: ego ibidem has inter cenam exaravi, i. e. on the spot, immediately, id. Fragm. ap. Quint. 9, 3, 58:

    cum ibidem invenire fingimus,

    Quint. 9, 2, 60 Spald. N. cr.; cf. ibi, I.:

    pede terram Crebra ferit: demissae aures, incertus ibidem Sudor, i. e. circa aures,

    Verg. G. 3, 500.—With a corresp. ubi:

    ubi amici, ibidem opes,

    Plaut. Truc. 4, 4, 31:

    ibidem divitiarum cupido est, ubi et usus,

    Just. 2, 2.—With gen.:

    si redierit Illa ad hunc, ibidem loci res erit,

    Plaut. Cist. 2, 1, 53.—With a verb of motion (for eodem):

    egomet me cum illis una ibidem traho,

    I reckon myself among them, on the same plane with them, Plaut. Trin. 1, 2, 166: St. Quid, quod dedisti scortis? Le. Ibidem una traho, to that very account, id. ib. 2, 4, 10.—
    II.
    Transf.
    A.
    Of time, in that very moment (= paene eodem temporis momento):

    Deinde ibidem homo acutus, cum illud occurreret,

    Cic. Fin. 1, 6, 19 Madv.; so,

    deinde ibidem,

    id. Ac. 2, 14, 44; cf.:

    ibidem ilico puer abs te cum epistulis,

    id. Att. 2, 12, 2.—
    B.
    Of other relations, in the same matter:

    tibi ibidem das. ubi tu tuom amicum adjuvas,

    Plaut. Pers. 4, 4, 62:

    laesit in eo Caecinam, sublevavit ibidem, i. e. in eo ipso,

    Cic. Caecin. 9, 23:

    tibi non committitur aurum, vel si quando datur, custos affixus ibidem,

    Juv. 5, 40.

    Lewis & Short latin dictionary > ibidem

  • 87 insero

    1.
    in-sĕro, sēvi, sĭtum, 3, v. a. [in-, 1. sero], to sow or plant in; to ingraft (class.).
    I.
    Lit.:

    frumentum,

    Col. 5, 7, 3:

    pirum bonam in pirum silvaticam,

    to ingraft, graft, Varr. R. R. 1, 40, 5:

    vitem,

    Col. Arb. 8, 2:

    fissā modo cortice virgam Inserit,

    Ov. M. 14, 631; Hor. Epod. 2, 12:

    inseritur et nucis arbutus horrida fetu,

    Verg. G. 2, 69 Forbig. ad loc.; so,

    cum Vergilius insitam nucibus arbutum dicat,

    Plin. 15, 15, 17, § 57. —
    II.
    Trop., to implant:

    num qua tibi vitiorum inseverit olim Natura,

    Hor. S. 1, 3, 35:

    remedia herbis invisis,

    Plin. 22, 6, 7, § 15:

    animos corporibus,

    to unite, Cic. Univ. 12, 38.—Hence, insĭtus, a, um, P.a., ingrafted, grafted.
    A.
    Lit.:

    arbor,

    Col. Arb. 20, 2:

    mala,

    Verg. G. 2, 33.—
    2.
    Transf., of animals:

    discordantem utero suo generis alieni stirpem insitam recipere,

    a hybrid, Col. 6, 36, 2.— Subst.: insĭtum, i, n., a graft, scion, Col. 5, 11, 8.—
    III.
    Trop., implanted by nature, inborn, innate, natural:

    O generosam stirpem et tamquam in unam arborem plura genera, sic in istam domum multorum insitam atque illigatam sapientiam,

    Cic. Brut. 58, 213: reliqua est ea causa, quae non jam recepta, sed innata;

    neque delata ad me, sed in animo sensuque meo penitus affixa atque insita est,

    id. Verr. 2, 5, 53, § 139:

    Deorum cognitiones,

    id. N. D. 1, 17, 44:

    tam penitus insita opinio,

    id. Clu. 1, 4:

    notio quasi naturalis atque insita in animis nostris,

    id. Fin. 1, 9, 31:

    menti cognitionis amor,

    id. ib. 4, 7, 18:

    hoc naturā est insitum, ut,

    id. Sull. 30, 83:

    feritas,

    Liv. 34, 20, 2.— In gen., taken in, incorporated, admitted, adopted:

    ex deserto Gavii horreo in Calatinos Atilios insitus,

    Cic. Sest. 33, 72:

    insitus et adoptivus,

    Tac. A. 13, 14.
    2.
    in-sĕro, sĕrŭi, sertum, 3, v. a. [in-, 2. sero], to put, bring, or introduce into, to insert (class.); constr. with in and acc., or with dat.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    collum in laqueum,

    Cic. Verr. 2, 4, 17, § 37; id. de Or. 2, 39, 162:

    oculos in pectora,

    Ov. M. 2, 94:

    caput in tentoria,

    Liv. 8, 36, 6:

    gemmas aureis soleis,

    Curt. 9, 1, 29:

    falces longuriis,

    Caes. B. G. 3, 14:

    subtegmen radiis,

    Ov. M. 6, 56:

    in avium nidis aliquid,

    Plin. 24, 19, 113, § 174.—
    B.
    In partic., to ingraft: quidquid inserueris, vimine diligenter ligato, Col. Arb. 8, 2:

    surculus insertus,

    id. ib. 3.—
    II.
    Trop., to bring into, introduce, to mix or mingle with:

    amputanda plura sunt illi aetati, quam inserenda,

    Cic. Cael. 31, 76:

    jus est, quod non opinio genuit, sed quaedam innata vis inseruit,

    id. Inv. 2, 53, 161:

    historiae jocos,

    Ov. Tr. 2, 444:

    querelas,

    Tac. H. 1, 23:

    adeo minimis etiam rebus prava religio inserit Deos,

    Liv. 27, 23, 2:

    contiones directas operi suo,

    Just. 38, 3:

    tantae rerum magnitudini hoc inserere,

    Vell. 2, 107, 1:

    haec libello,

    Suet. Dom. 18: manus, to set one ' s hands to, Luc. 8, 552:

    liberos sceleri,

    to draw into, involve in crime, Sen. Thyest. 322:

    nomina alienae gentis Aeacidis,

    Ov. M. 13, 33; cf.:

    ignobilitatem suam magnis nominibus,

    Tac. A. 6, 2: se, to mingle with, join, engage in:

    inserentibus se centurionibus,

    id. H. 2, 19:

    se turbae,

    Ov. A. A. 1, 605:

    se bellis civilibus,

    id. M. 3, 117: civium numero, to reckon or enroll among, Suet. Aug. 42:

    Liviorum familiae,

    id. Tib. 3:

    stellis et concilio Jovis,

    Hor. C. 3, 25, 6:

    aliquem vitae,

    i. e. to preserve alive, Stat. S. 5, 5, 72: nomen famae, to attach to fame, i. e. to render celebrated, Tac. Or. 10.

    Lewis & Short latin dictionary > insero

  • 88 liceor

    lĭcĕor, lĭcĭtus, 2, v. dep. n. and a. [root lic-; v. 1. liceo], to bid on goods at an auction (class.).
    (α).
    Absol.:

    licetur Aebutius,

    Cic. Caecin. 6, 16:

    liciti sunt usque adeo, quoad, etc.,

    id. Verr. 2, 3, 33, § 77:

    digito liceri (because, in bidding, the finger was raised),

    id. ib. 2, 3, 11, §

    27: omnia Aeduorum vectigalia parvo pretio redemta habere, propterea, quod illo licente, contra liceri audeat nemo,

    to bid against, Caes. B. C. 1, 18:

    immoderatius liceri,

    Suet. Caes. 20:

    nec licendi finem factum,

    id. Calig. 38.—
    (β).
    Act., to bid for, make an offer for.—With acc.:

    heredes Scapulae si istos hortos liceri cogitant,

    to bid on the gardens, Cic. Att. 12, 38, 4; so,

    hortos liceri,

    Plin. Pan. 50:

    et centum Graecos curto centusse licetur,

    Pers. 5, 191. —
    * II.
    Trop., to appraise, estimate, value:

    tunc avidi matronam oculi licentur,

    appraise her, reckon at what price she can be robbed of her honor, Plin. 14, 22, 28, § 141.

    Lewis & Short latin dictionary > liceor

  • 89 percenseo

    per-censĕo, ŭi, 2, v. a., to go through or over a thing.
    I.
    Lit., to count over, reckon up, enumerate:

    inveniendi locos,

    Cic. Part. 36, 127:

    gentes,

    Liv. 33, 32; 10, 36, 15:

    numerum legionum,

    Tac. A. 4, 4:

    res Caesaris,

    Plin. 7, 26, 27, § 99.—
    II.
    Transf.
    A.
    In gen., to survey, view; lit. and trop., to review, examine:

    manipulos,

    Varr. R. R. 1, 50, 1:

    orationes,

    Liv. 32, 21:

    captivos,

    id. 6, 25:

    omnia vultu,

    Sil. 6, 648:

    orationem acri subtilique ingenio,

    Gell. 7, 3, 10.—
    B.
    To go over, travel through:

    Thessaliam,

    Liv. 34, 52:

    totum orbem,

    Ov. M. 2, 335:

    signa,

    id. F. 3, 109.

    Lewis & Short latin dictionary > percenseo

  • 90 pernumero

    per-nŭmĕro, āvi, ātum, 1, v. a., to count out, reckon up:

    argentum,

    Plaut. Ep. 5, 1, 25:

    pecuniam,

    Liv. 28, 34 fin.:

    opes,

    Mart. 12, 62, 12:

    res hereditarias,

    Dig. 37, 9, 1, § 24.

    Lewis & Short latin dictionary > pernumero

  • 91 pronumero

    prō-nŭmĕro, āre, v. a., to count up, reckon, enumerate (post-class.):

    versiculos pro morarum mercede,

    Sid. Ep. 2, 10.

    Lewis & Short latin dictionary > pronumero

  • 92 ratiocinor

    rătĭōcĭnor, ātus, 1, v. dep. n. and a. [ratio] (rare, but good prose).
    I.
    Lit., to reckon, compute, calculate: in summo apud illos (sc. Graecos) honore geometria fuit: itaque nihil mathematicis illustrius;

    at nos metiendi ratiocinandique utilitate hujus artis terminavimus modum,

    Cic. Tusc. 1, 2, 5:

    de pecuniā ratiocinari,

    id. Inv. 2, 39, 115; 2, 32, 125; Vitr. 10, 15.—
    II.
    Transf.
    A.
    To consider, deliberate, meditate:

    quo pacto cum illis occipiam, id ratiocinor,

    Plaut. Stich. 1, 2, 18:

    socii profecto ratiocinati essent quid possent facere, si quidem suā sponte facerent,

    Auct. Her. 4, 11, 16.—
    B.
    To reason, argue, to infer or conclude from a consideration of circumstances:

    id ex partibus juris sumi oportebit et ratiocinari, quid in similibus rebus fieri soleat, et videre, utrum, etc.,

    Cic. Inv. 2, 20, 61; cf. Auct. Her. 2, 23, 35; Quint. 7, 1, 61:

    etenim sic ratiocinabantur... aperte jam ac perspicue nulla esse judicia, etc.,

    Cic. Verr. 1, 7, 20; cf. id. Mil. 12, 32; id. Phil. 2, 22, 55.—Rarely with acc.:

    mores atque parsimoniam alicujus,

    App. M. 1, p. 113, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > ratiocinor

  • 93 refero

    rĕ-fĕro, rettŭli (also written retuli), rĕlātum (rēlātum or rellatum, Lucr. 2, 1001), rĕferre, v. a. irr., to bear, carry, bring, draw, or give back (very freq. and class.; cf.: reduco, reporto, retraho).
    I.
    Lit.
    A.
    Ingen.: zonas, quas plenas argenti extuli, eas ex provinciā inanes rettuli, C. Gracchus ap. Gell. 15, 12 fin.:

    arma,

    Plaut. Ep. 2, 2, 25:

    vasa domum,

    id. Poen. 4, 2, 25; cf.:

    pallam domum,

    id. Men. 5, 7, 59; 4, 2, 97; 98; cf.:

    anulum ad me,

    id. Cas. 2, 1, 1;

    and simply pallam, spinther,

    id. Men. 3, 3, 16; 5, 1, 5; 5, 2, 56:

    secum aurum,

    id. Aul. 4, 5, 4:

    exta,

    id. Poen. 2, 44:

    uvidum rete sine squamoso pecu,

    id. Rud. 4, 3, 5:

    aestus aliquem in portum refert,

    id. As. 1, 3, 6:

    Auster me ad tribulos tuos Rhegium rettulit,

    Cic. Fam. 12, 25, 3: ut naves eodem, unde erant profectae, reterrentur, Caes. B. G. 4, 28:

    me referunt pedes in Tusculanum,

    Cic. Att. 15, 16, B; cf.:

    aliquem lecticae impositum domum,

    Suet. Caes. 82; and:

    in Palatium,

    id. Vit. 16: intro referre pedem, to turn one ' s feet back, to return, Plaut. Merc. 5, 4, 50; cf.:

    incertus tuum cave ad me rettuleris pedem,

    id. Ep. 3, 4, 3:

    caelo rettulit illa pedem,

    Ov. H. 16, 88; 15, 186:

    fertque refertque pedes,

    id. F. 6, 334 (for a different use of the phrase, v. infra B. 2.):

    in decimum vestigia rettulit annum (victoria),

    Verg. A. 11, 290:

    in convivia gressum,

    Sil. 11, 355:

    in thalamos cursum,

    id. 8, 89:

    ad nomen caput ille refert,

    turns his head, looks back, Ov. M. 3, 245:

    suumque Rettulit os in se,

    drew back, concealed, id. ib. 2, 303:

    ad Tuneta rursum castra refert,

    Liv. 30, 16:

    corpus in monumentum,

    Petr. 113:

    relatis Lacedaemona (ossibus),

    Just. 3, 3, 12:

    gemmam non ad os, sed ad genas,

    Ov. Tr. 5, 4, 5: digitos ad os referre, to draw back (v. digitus), Quint. 11, 3, 103:

    digitos ad frontem saepe,

    Ov. M. 15, 567:

    manum ad capulum,

    Tac. A. 15, 58 fin.:

    rursus enses vaginae,

    Sil. 7, 508:

    pecunias monumentaque, in templum,

    Caes. B. C. 2, 21:

    caput ejus in castra,

    id. B. G. 5, 58:

    vulneratos in locum tutum,

    id. B. C. 2, 41:

    cornua (urorum) in publicum,

    id. B. G. 6, 28:

    frumentum omne ad se referri jubet,

    id. ib. 7, 71:

    signa militaria, scutum, litteras ad Caesarem,

    id. ib. 7, 88; id. B. C. 3, 53; 3, 99; id. B. G. 1, 29; 5, 49:

    Caesaris capite relato,

    id. B. C. 3, 19 fin.
    b.
    Esp.: referre se, to go back, return:

    Romam se rettulit,

    Cic. Fl. 21, 50:

    sese in castra,

    Caes. B. C. 1, 72 fin.:

    se huc,

    id. ib. 2, 8, 2:

    domum me Ad porri catinum,

    Hor. S. 1, 6, 115:

    sese ab Argis (Juno),

    Verg. A. 7, 286:

    se ab aestu,

    Ov. M. 14, 52; cf.:

    se de Britannis ovans,

    Tac. A. 13, 32:

    causam Cleanthes offert, cur se sol referat,

    Cic. N. D. 3, 14, 37.—
    c.
    Pass. in mid. sense, to return, arrive:

    sin reiciemur, tamen eodem paulo tardius referamur necesse est,

    Cic. Tusc. 1, 49, 119:

    classem relatam,

    Verg. A. 1, 390:

    nunc Itali in tergum versis referuntur habenis,

    Sil. 4, 317; 7, 623.—
    d.
    To withdraw, remove:

    fines benignitatis introrsus referre,

    to narrow, Sen. Ben. 1, 14, 5:

    Seleucia ab mari relata,

    remote, Plin. 5, 27, 22, § 93. —
    B.
    In partic.
    1.
    To give back something due; to give up, return, restore, pay back, repay (= reddere):

    scyphos, quos utendos dedi Philodamo, rettuleritne?

    Plaut. As. 2, 4, 34; cf. id. Aul. 4, 10, 29; 37; 38;

    and, pateram (surreptam),

    Cic. Div. 1, 25, 54:

    argentum,

    Plaut. Ps. 2, 2, 29; so (with reddere) id. Curc. 5, 3, 45:

    mercedem (with reddere),

    id. As. 2, 4, 35; cf.:

    octonis idibus aera,

    to pay the money for tuition. Hor. S. 1, 6, 75 (v. idus):

    si non Rettuleris pannum,

    id. Ep. 1, 17, 32; 1, 6, 60:

    verum, si plus dederis, referam,

    Plaut. Ep. 2, 2, 112.—
    2.
    Referre pedem or gradum, as a milit. t. t., to draw back, retire, withdraw, retreat (different from the gen. signif., to return, and the above passages):

    vulneribus defessi pedem referre coeperunt,

    Caes. B. G. 1, 25; cf.:

    ut paulatim cedant ac pedem referant,

    id. B. C. 2, 40; Liv. 7, 33; so,

    referre pedem,

    Caes. B. C. 1, 44 (with loco excedere); Cic. Phil. 12, 3 (opp. insistere); Liv. 3, 60 (opp. restituitur pugna);

    21, 8 al.— For the sake of euphony: referre gradum: cum pedes referret gradum,

    Liv. 1, 14. —

    And, in a like sense, once mid.: a primā acie ad triarios sensim referebatur,

    Liv. 8, 8, 11.—
    b.
    Transf., out of the milit. sphere:

    feroque viso retulit retro pedem (viator),

    Phaedr. 2, 1, 8; cf.:

    viso rettulit angue pedem,

    Ov. F. 2, 342; 6, 334:

    rettulit ille gradus horrueruntque comae,

    id. ib. 2, 502:

    (in judiciis) instare proficientibus et ab iis, quae non adjuvant, quam mollissime pedem oportet referre,

    Quint. 6, 4, 19.
    II.
    Trop., to bear or carry back, to bring, draw, or give back.
    A.
    In gen.: (Saxum) ejulatu... Resonando mutum flebiles voces refert, Att. ap. Cic. Fin. 2, 29, 94 (Trag. Rel. p. 176 Rib.); cf. Cic. Q. Fr. 1, 1, 14, § 42:

    sonum,

    id. N. D. 2, 57, 144; id. Or. 12, 38; Hor. Ep. 2, 1, 201 al.:

    voces,

    Ov. M. 12, 47; cf.:

    Coëamus rettulit Echo,

    id. ib. 3, 387: cum ex CXXV. judicibus reus L. referret, restored to the list, i. e. retained, accepted (opp. quinque et LXX. reiceret), Cic. Planc. 17:

    o mihi praeteritos referat si Juppiter annos!

    Verg. A. 8, 560; cf.: tibi tempora, Hor. C. 4, 13, 13:

    festas luces (sae culum),

    id. ib. 4, 6, 42:

    dies siccos (sol),

    id. ib. 3, 29, 20 et saep.:

    hoc quidem jam periit: Ni quid tibi hinc in spem referas,

    Plaut. Ep. 3, 2, 3:

    ad amicam meras querimonias referre,

    id. Truc. 1, 2, 65:

    hic in suam domum ignominiam et calamitatem rettulit,

    Cic. Off. 1, 39, 138; cf.:

    pro re certā spem falsam domum rettulerunt,

    id. Rosc. Am. 38, 110:

    rem publicam sistere negat posse, nisi ad equestrem ordinem judicia referantur,

    id. Verr. 2, 3, 96, § 223:

    servati civis decus referre,

    Tac. A. 3, 21:

    e cursu populari referre aspectum in curiam,

    to turn back, turn towards, Cic. Prov. Cons. 16, 38; cf.:

    oculos animumque ad aliquem,

    id. Quint. 14, 47:

    animum ad studia,

    id. de Or. 1, 1, 1:

    animum ad veritatem,

    id. Rosc. Am. 16, 48:

    animum ad firmitudinem,

    Tac. A. 3, 6 et saep.:

    multa dies variique labor mutabilis aevi Rettulit in melius,

    brought to a better state, Verg. A. 11, 426:

    uterque se a scientiae delectatione ad efficiendi utilitatem refert,

    Cic. Rep. 5, 3, 5; so,

    se ad philosophiam referre,

    to go back, return, id. Off. 2, 1, 4:

    ut eo, unde digressa est, referat se oratio,

    id. ib. 2, 22, 77.—
    B.
    In partic.
    1.
    (Acc. to I. B. 1.) To pay back, give back, repay (syn. reddo):

    denique Par pari referto,

    Ter. Eun. 3, 1, 55; cf.:

    quod ab ipso adlatum est, id sibi esse relatum putet,

    id. Phorm. prol. 21:

    ut puto, non poteris ipsa referre vicem,

    pay him back in his own coin, Ov. A. A. 1, 370; Sen. Herc. Fur. 1337. — Esp. in the phrase referre gratiam (rarely gratias), to return thanks, show one ' s gratitude (by deeds), to recompense, requite (cf.:

    gratiam habeo): spero ego mihi quoque Tempus tale eventurum, ut tibi gratium referam parem,

    Plaut. Merc. 5, 4, 39:

    parem gratiam,

    Ter. Eun. 4, 4, 51:

    et habetur et refertur, Thais, a me ita, uti merita es, gratia,

    id. ib. 4, 6, 12; cf.:

    meritam gratiam debitamque,

    Cic. de Or. 3, 4, 14:

    justam ac debitam gratiam,

    id. Balb. 26, 59:

    pro eo mihi ac mereor relaturos esse gratiam,

    id. Cat. 4, 2, 3; 1, 11, 28; id. Off. 2, 20, 69:

    fecisti ut tibi numquam referre gratiam possim,

    Plaut. Capt. 5, 1, 12; id. Most. 1, 3, 57; id. Pers. 5, 2, 71; id. Ps. 1, 3, 86; id. Rud. 5, 3, 36 al.; Cic. Lael. 15, 53; Caes. B. G. 1, 35:

    alicui pro ejus meritis gratiam referre,

    id. ib. 5, 27 fin.; id. B. C. 2, 39; 3, 1, fin.:

    gratiam emeritis,

    Ov. P. 1, 7, 61:

    gratiam factis,

    id. Tr. 5, 4, 47.— Plur.:

    pro tantis eorum in rem publicam meritis honores ei habeantur gratiaeque referantur,

    Cic. Phil. 3, 15, 39; 10, 11, 1:

    dis advenientem gratias pro meritis agere,

    Plaut. Am. 1, 1, 27; v. gratia.—
    2.
    To bring back any thing; to repeat, renew, restore, = repetere, retractare, renovare, etc.:

    (Hecyram) Iterum referre,

    to produce it again, Ter. Hec. prol. 7; id. ib. prol. alt. 21 and 30; cf. Hor. A. P. 179.— So, to bring up for reconsideration:

    rem judicatam,

    Cic. Dom. 29, 78:

    ludunt... Dictaeos referunt Curetas,

    Lucr. 2, 633:

    Actia pugna per pueros refertur,

    Hor. Ep. 1, 18, 62: institutum referri ac renovari, Civ. Div. in Caecil. 21, 68; cf.:

    consuetudo longo intervallo repetita ac relata,

    id. ib. 21, 67:

    te illud idem, quod tum explosum et ejectum est, nunc rettulisse demiror,

    Cic. Clu. 31, 86:

    cum ad idem, unde semel profecta sunt, cuncta astra redierint eandemque totius caeli descriptionem longis intervallis retulerint,

    id. Rep. 6, 22, 24:

    mysteria ad quae biduo serius veneram,

    id. de Or. 3, 20, 75:

    quasdam caerimonias ex magno intervallo,

    Liv. 3, 55:

    antiquum morem,

    Suet. Caes. 20:

    consuetudinem antiquam,

    id. Tib. 32 et saep.:

    cum aditus consul idem illud responsum rettulit,

    repeated, Liv. 37, 6 fin.:

    veterem Valeriae gentis in liberandā patriā laudem,

    to restore, Cic. Fl. 1, 1:

    hunc morem, hos casus atque haec certamina primus Ascanius Rettulit,

    Verg. A. 5, 598:

    O mihi praeteritos referat si Juppiter annos,

    id. ib. 8, 560.—
    b.
    To represent, set forth anew, reproduce, etc.:

    referre Naturam, mores, victum motusque parentum,

    to reproduce, Lucr. 1, 597:

    majorum vultus vocesque comasque,

    id. 4, 1221:

    mores, os vultusque ejus (sc. patris),

    Plin. Ep. 5, 16, 9:

    parentis sui speciem,

    Liv. 10, 7; cf.:

    (Tellus) partim figuras Rettulit antiquas, partim nova monstra creavit,

    Ov. M. 1, 437:

    faciem demptā pelle novam,

    Tib. 1, 8, 46:

    temporis illius vultum,

    Ov. M. 13, 443: si quis mihi parvulus aulā Luderet Aeneas, qui te tamen ore [p. 1545] referret, might represent, resemble thee, Verg. A. 4, 329; cf.:

    nomine avum referens, animo manibusque parentem,

    id. ib. 12, 348:

    Marsigni sermone vultuque Suevos referunt,

    Tac. G. 43:

    neque amissos colores lana refert,

    Hor. C. 3, 5, 28.—
    3.
    To convey a report, account, intelligence, by speech or by writing; to report, announce, relate, recite, repeat, recount; to mention, allege (class.;

    in late Lat. saepissime): certorum hominum sermones referebantur ad me,

    Cic. Fam. 1, 9, 10 Orell. N. cr.:

    tales miserrima fletus Fertque refertque soror (sc. ad Aeneam),

    Verg. A. 4, 438:

    pugnam referunt,

    Ov. M. 12, 160:

    factum dictumve,

    Liv. 6, 40:

    si quis hoc referat exemplum,

    Quint. 5, 11, 8:

    in epistulis Cicero haec Bruti refert verba,

    id. 6, 3, 20:

    quale refert Cicero de homine praelongo, caput eum, etc.,

    id. 6, 3, 67 et saep.:

    quaecunque refers,

    Hor. Ep. 1, 7, 60; 2, 1, 130:

    sermones deorum,

    id. C. 3, 3, 71:

    multum referens de Maecenate,

    Juv. 1, 66. —With obj.-clause, Suet. Caes. 30; Ov. M. 1, 700; 4, 796:

    Celso gaudere et bene rem gerere refer,

    Hor. Ep. 1, 8, 2 al.; cf. poet. by Greek attraction:

    quia rettulit Ajax Esse Jovis pronepos,

    Ov. M. 13, 141; and:

    referre aliquid in annales,

    Liv. 4, 34 fin., and 43, 13, 2:

    ut Proetum mulier perfida credulum Falsis impulerit criminibus, refert,

    Hor. C. 3, 7, 16.— Absol.:

    quantum, inquam, debetis? Respondent CVI. Refero ad Scaptium,

    I report, announce it to Scaptius, Cic. Att. 5, 21, 12:

    in quo primum saepe aliter est dictum, aliter ad nos relatum,

    reported, stated, id. Brut. 57, 288:

    (Hortensius) nullo referente, omnia adversariorum dicta meminisset,

    id. ib. 88, 301:

    abi, quaere, et refer,

    Hor. Ep. 1, 7, 53. —
    b.
    Poet. (mostly in Ovid), to repeat to one ' s self, call to mind:

    tacitāque recentia mente Visa refert,

    Ov. M. 15, 27:

    si forte refers,

    id. Am. 2, 8, 17:

    haec refer,

    id. R. Am. 308:

    saepe refer tecum sceleratae facta puellae,

    id. ib. 299:

    mente memor refero,

    id. M. 15, 451:

    foeda Lycaoniae referens convivia mensae,

    id. ib. 1, 165; cf.:

    illam meminitque refertque,

    id. ib. 11, 563.—
    c.
    Pregn., to say in return, to rejoin, answer, reply (syn. respondeo):

    id me non ad meam defensionem attulisse, sed illorum defensioni rettulisse,

    Cic. Caecin. 29, 85:

    ego tibi refero,

    I reply to you, id. ib. 29, 85, §

    84: ut si esset dictum, etc., et referret aliquis Ergo, etc.,

    id. Fat. 13, 30:

    quid a nobis autem refertur,

    id. Quint. 13, 44: retices;

    nec mutua nostris Dicta refers,

    Ov. M. 1, 656; 14, 696:

    Musa refert,

    id. ib. 5, 337; id. F. 5, 278:

    Anna refert,

    Verg. A. 4, 31:

    talia voce,

    id. ib. 1, 94:

    pectore voces,

    id. ib. 5, 409:

    tandem pauca refert,

    id. ib. 4, 333 et saep. —
    d.
    Publicists' t. t.
    (α).
    To bring, convey, deliver any thing as an official report, to report, announce, notify, = renuntiare:

    legati haec se ad suos relaturos dixerunt,

    Caes. B. G. 4, 9; cf.:

    cujus orationem legati domum referunt,

    id. B. C. 1, 35: responsa (legati), Cic. Fragm. ap. Non. 380, 31:

    legationem Romam,

    Liv. 7, 32:

    mandata ad aliquem,

    Caes. B. C. 3, 57:

    responsa,

    id. B. G. 1, 35; cf.:

    mandata alicui,

    id. ib. 1, 37:

    numerum capitum ad aliquem,

    id. ib. 2, 33 fin.:

    rumores excipere et ad aliquem referre,

    Cic. Deiot. 9, 25; cf. Caes. B. G. 1, 47:

    Ubii paucis diebus intermissis referunt, Suevos omnes, etc.,

    id. ib. 6, 10; Liv. 3, 38, 12.—
    (β).
    Ad senatum de aliquā re referre (less freq with acc., a rel.-clause, or absol.), to make a motion or proposition in the Senate; to consult, refer to, or lay before the Senate; to move, bring forward, propose: VTI L. PAVLVS C. MARCELLVS COSS... DE CONSVLARIBVS PROVINCIIS AD SENATVM REFERRENT, NEVE QVID PRIVS... AD SENATVM REFERRENT, NEVE QVID CONIVNCTVM DE EA RE REFERRETVR A CONSVLIBVS, S. C. ap. Cic. Fam. 8, 8, 5 sq.: de legibus abrogandis ad senatum referre. Cic. Cornel. 1, Fragm. 8 (p. 448 Orell.); cf.:

    de quo legando consules spero ad senatum relaturos,

    id. Imp. Pomp. 19, 58:

    de ejus honore ad senatum referre,

    id. Phil. 8, 11, 33:

    de eā re postulant uti referatur. Itaque consulente Cicerone frequens senatus decernit, etc.,

    Sall. C. 48, 5, 6:

    rem ad senatum refert,

    id. ib. 29, 1; cf.:

    tunc relata ex integro res ad senatum,

    Liv. 21, 5:

    rem ad senatum,

    id. 2, 22:

    consul convocato senatu refert, quid de his fieri placeat, qui, etc.,

    Sall. C. 50, 3: ut ex litteris ad senatum referretur, impetrari (a consulibus) non potuit. Referunt consules de re publicā, Caes. B. C. 1, 1; cf.:

    refer, inquis, ad senatum. Non referam,

    Cic. Cat. 1, 8, 20.—

    Of other bodies than the Senate (cf.: defero, fero): C. Cassium censorem de signo Concordiae dedicando ad pontificum collegium rettulisse,

    Cic. Dom. 53, 136: eam rem ad consilium cum rettulisset Fabius. Liv. 24, 45, 2; 30, 4, 9:

    est quod referam ad consilium,

    id. 30, 31, 9; 44, 2, 5; Curt. 4, 11, 10.— Per syllepsin: DE EA RE AD SENATVM POPVLVMQVE REFERRI, since referre ad populum was not used in this sense (for ferre ad populum); v. fero, and the foll. g:

    de hoc (sc. Eumene) Antigonus ad consilium rettulit,

    Nep. Eum. 12, 1.— Transf., to make a reference, to refer (class.): de rebus et obscuris et incertis ad Apollinem censeo referendum;

    ad quem etiam Athenienses publice de majoribus rebus semper rettulerunt,

    Cic. Div. 1, 54, 122; cf. Nep. Lys. 3; Cic. Quint. 16, 53.— Different from this is, *
    (γ).
    Referre ad populum (for denuo ferre), to propose or refer any thing anew to the people (cf. supra, II. B. 2.;

    v. Krebs, Antibarb. p. 1006): factum est illorum aequitate et sapientiā consulum, ut id, quod senatus decreverat, id postea referendum ad populum non arbitrarentur,

    Cic. Clu. 49, 137; cf. Att. ap. Non. p. 512, 29; Liv. 22, 20; Val. Max. 8, 10, 1.—
    e.
    A mercantile and publicists' t. t., to note down, enter any thing in writing; to inscribe, register, record, etc.:

    cum scirem, ita indicium in tabulas publicas relatum,

    Cic. Sull. 15, 42:

    in tabulas quodcumque commodum est,

    id. Fl. 9, 20:

    nomen in tabulas, in codicem,

    id. Rosc. Com. 1, 4:

    quod reliquum in commentarium,

    id. Att. 7, 3, 7:

    quid in libellum,

    id. Phil. 1, 8, 19:

    tuas epistulas in volumina,

    i. e. to admit, id. Fam. 16, 17 init.; cf.:

    orationem in Origines,

    id. Brut. 23, 89 al.:

    in reos, in proscriptos referri,

    to be set down among, id. Rosc. Am. 10, 27:

    absentem in reos,

    id. Verr. 2, 5, 42, § 109; cf.:

    aliquem inter proscriptos,

    Suet. Aug. 70:

    anulos quoque depositos a nobilitate, in annales relatum est,

    Plin. 33, 1, 6, § 18:

    senatūs consulta falsa (sc. in aerarium),

    enter, register, Cic. Fam. 12, 1, 1; id. Phil. 5, 4, 12. —Entirely absol.:

    ut nec triumviri accipiundo nec scribae referundo sufficerent,

    Liv. 26, 36 fin. —Here, too, belongs referre rationes or aliquid (in rationibus, ad aerarium, ad aliquem, alicui), to give, present, or render an account:

    rationes totidem verbis referre ad aerarium,

    Cic. Fam. 5, 20, 2;

    and rationes referre alone: in rationibus referendis... rationum referendarum jus, etc.,

    id. ib. 5, 20, 1; id. Pis. 25, 61; id. Verr. 2, 1, 30, § 77; 2, 3, 71, § 167:

    referre rationes publicas ad Caesarem cum fide,

    Caes. B. C. 2, 20 fin.:

    si hanc ex fenore pecuniam populo non rettuleris, reddas societati,

    Cic. Verr. 2, 3, 71, § 167:

    (pecuniam) in aerarium,

    Liv. 37, 57, 12; cf.: pecuniam operi publico, to charge to, i. e. to set down as applied to, Cic. Fl. 19, 44.— So, too, acceptum and in acceptum referre, to place to one ' s credit, in a lit. and trop. sense (v. accipio).— Hence, transf.: aliquem (aliquid) in numero (as above, in rationibus), in numerum, etc., to count or reckon a person or thing among:

    Democritus, qui imagines eorumque circuitus in deorum numero refert,

    Cic. N. D. 1, 12, 29:

    (Caesar, Claudius) in deorum numerum relatus est,

    Suet. Caes. 88; id. Claud. 45:

    Ponticus Heraclides terram et caelum refert in deos,

    Cic. N. D. 1, 13, 34:

    nostri oratorii libri in Eundem librorum numerum referendi videntur,

    id. Div. 2, 1, 4: hoc nomen in codicem relatum, id. Rosc. Com. B. and K. (al. in codice).—With inter (postAug. and freq.):

    ut inter deos referretur (August.),

    Suet. Aug. 97:

    diem inter festos, nefastos,

    Tac. A. 13, 41 fin.:

    hi tamen inter Germanos referuntur,

    id. G. 46; Suet. Claud. 11; id. Tib. 53:

    dumque refert inter meritorum maxima, demptos Aesonis esse situs,

    Ov. M. 7, 302:

    intellectum est, quod inter divos quoque referretur,

    Lampr. Alex. Sev. 14:

    inter sidera referre,

    Hyg. Fab. 192:

    inter praecipua crudelitatis indicia referendus,

    Val. Max. 9, 2, ext. 5:

    inter insulas,

    Plin. 5, 9, 9, § 48:

    dicebat quasdam esse quaestiones, quae deberent inter res judicatas referri,

    Sen. Contr. 2, 11, 12:

    eodem Q. Caepionem referrem,

    I should place in the same category, Cic. Brut. 62, 223.—
    4.
    Referre aliquid ad aliquid, to trace back, ascribe, refer a thing to any thing:

    qui pecudum ritu ad voluptatem omnia referunt,

    Cic. Lael. 9, 32:

    omnia ad igneam vim,

    id. N. D. 3, 14, 35:

    omnia ad incolumitatem et ad libertatem suam,

    id. Rep. 1, 32, 49; 1, 26, 41:

    in historiā quaeque ad veritatem, in poëmate pleraque ad delectationem,

    id. Leg. 1, 1, 5; id. Off. 1, 16, 52 et saep. al.:

    hunc ipsum finem definiebas id esse, quo omnia, quae recte fierent, referrentur, neque id ipsum usquam referretur,

    id. Fin. 2, 2, 5; cf.

    nusquam,

    id. ib. 1, 9, 29:

    ad commonendum oratorem, quo quidque referat,

    id. de Or. 1, 32, 145:

    hinc omne principium, huc refer exitum,

    Hor. C. 3, 6, 6.— With dat.:

    cujus adversa pravitati ipsius, prospera ad fortunam referebat,

    Tac. A. 14, 38 fin. — In Tac. once with in:

    quidquid ubique magnificum est, in claritatem ejus (sc. Herculis) referre consensimus,

    Tac. G. 34.—Rarely of persons;

    as: tuum est Caesar, quid nunc mihi animi sit, ad te ipsum referre,

    Cic. Deiot. 2, 7.— Absol.: ita inserere oportet referentem ad fructum, meliore genere ut sit surculus, etc., one who looks to or cares for the fruit, Varr. R. R. 1, 40, 6.—
    5.
    Culpam in aliquem referre, to throw the blame upon, accuse, hold responsible for, etc. (post-Aug.):

    hic, quod in adversis rebis solet fieri, alius in alium culpam referebant,

    Curt. 4, 3, 7; Aug. contr. Man. 2, 17, 25 Hier. Epp. 1, 9 fin.: cf.:

    augere ejus, in quem referet crimen, culpam,

    Cic. Inv. 2, 28, 83:

    causa ad matrem referebatur,

    Tac. A. 6, 49:

    causam abscessus ad Sejani artes,

    id. ib. 4, 57.

    Lewis & Short latin dictionary > refero

  • 94 reor

    rĕor, rătus, 2 (2 pers. pres. rere, Plaut. As. 3, 1, 22; id. Ep. 3, 4, 45; id. Trin. 2, 4, 13; Verg. A. 3, 381; 7, 437; Hor. S. 1, 9, 49: reris, Plaut. Bacch. 5, 2, 9; Verg. A. 6, 97; Hor. S. 2, 3, 134), v. dep. a. [etym. dub.; cf. Sanscr. rta, correct; Zend, areta, complete; Gr. aretê, valor].
    I.
    To reckon, calculate; v. infra, P. a.—Hence, by a usual transfer (like censere, putare, existimare, etc.),—
    II.
    To believe, think, suppose, imagine, judge, deem (class.; esp. freq. in the poets; cf. Cic. de Or. 3, 38, 153;

    not in Cæs.: horridum reor,

    Quint. 8, 3, 26; cf.: opinor, arbitror, credo, censeo).
    (α).
    With obj.-clause:

    hoc servi esse officium reor,

    Plaut. Aul. 4, 1, 7; so,

    reor,

    id. Ep. 3, 4, 49; id. Pers. 2, 1, 2; id. Rud. 4, 2, 21; id. Truc. 2, 7, 16; Lucr. 5, 1419; Verg. A. 4, 45; 5, 24; 7, 273; 370; Hor. Ep. 2, 1, 70; Ov. M. 1, 394; 11, 438; 12, 505; Quint. 2, 16, 9 al.: reris and rere, v. supra:

    retur,

    Plaut. Am. 1, 1, 17; id. Ep. 3, 2, 32; id. Mil. 3, 1, 119; id. Truc. 1, 1, 72; Stat. Th. 11, 59:

    remur,

    Plaut. As. Grex. 6; Cic. Off. 2, 9, 32:

    remini,

    Arn. 4, 146:

    rentur,

    Plaut. Am. 3, 3, 20; id. Mil. 2, 6, 7; Lucr. 1, 155; 6, 91; Cic. Top. 20, 78; Liv. 1, 59; 5, 3; 24, 37; 40, 5 fin. Drak.:

    rebar,

    Ter. Hec. 4, 2, 5; Cic. de Or. 3, 22, 82; Verg. A. 6, 690; Ov. M. 13, 497; 14, 203:

    rebare,

    Cic. Att. 14, 8, 1:

    rebatur,

    id. Ac. 1, 7, 26; id. Att. 7, 3, 10; Liv. 9, 3; 27, 25; 30, 9 al.:

    rebamur,

    Plaut. Am. 5, 1, 43:

    rebantur,

    Cic. N. D. 3, 6, 15; Liv. 1, 26; 3, 41; 4, 1 et saep.:

    rebor,

    Sen. Herc. Fur. 303:

    rebitur,

    Plaut. Aul. 2, 2, 28:

    rear,

    id. Most. 1, 3, 2; Cat. 63, 55; Verg. A. 9, 253:

    rearis,

    Lucr. 1, 80; 2, 731; 5, 114; 247; 6, 536 al.: reare, Caecil. ap. Gell. 617, 13:

    reamur,

    Lucr. 2, 952; 4, 37; 5, 78;

    6, 764: reantur,

    Plaut. Ps. 1, 2, 34:

    ratus sum, etc., sim, etc.,

    id. As. 5, 2, 11; id. Capt. 2, 2, 6; id. Ep. 4, 2, 26 al.; Ter. Hec. 5, 3, 21; Verg. A. 2, 25; Ov. M. 4, 674; 5, 203; 7, 841 al.; Sall. C. 48, 5; 55, 1; Liv. 2, 27; 3, 2; Quint. 11, 3, 31; 12, 10, 5 et saep. al.—
    (β).
    Absol., Plaut. Cas. 2, 6, 4:

    quos quidem plures, quam rebar, esse cognovi,

    Cic. Div. 2, 2, 5:

    jam illud mali plus nobis vivit quam ratae (sc. sumus),

    Plaut. Rud. 2, 4, 32:

    ut reor a facie, Calliopea fuit,

    Prop. 3, 3 (4, 2), 38:

    ut rebare, Venus (nec te sententia fallit) Trojanas sustentat opes,

    Verg. A. 10, 608:

    ut potius reor,

    id. ib. 12, 188:

    atque, ut ipse rebatur viam suāpte naturā difficilem inexpugnabilem fecit,

    Liv. 31, 39, 9:

    nam, reor, non ullis, si vita longior daretur, posset esse jucundior,

    Cic. Tusc. 1, 39, 94.—Hence, ră-tus, a, um, P. a., pass., reckoned, calculated, fixed by calculation; hence, fixed, settled, established, firm, unalterable, sure, certain, valid, etc. (class.):

    quod modo erat ratum inritumst,

    Ter. Phorm. 5, 8 (7), 58:

    neu quod egissem esset ratum,

    id. Hec. 4, 1, 30:

    rata et certa spatia definire,

    Cic. Tusc. 5, 24, 69:

    motus (stellarum) constantes et rati,

    id. N. D. 2, 20, 51:

    astrorum rati immutabilesque cursus,

    id. ib. 2, 37, 95;

    2, 38, 97: si nihil fieri potest, nisi quod ab omni aeternitate certum fuerit esse futurum rato tempore,

    id. Div. 2, 7, 19; 2, 30, 63:

    jussum ratum atque firmum,

    id. Caecin. 33, 96:

    decretum stabile, fixum, ratum esse debeat,

    id. Ac. 2, 9, 27:

    illud certum, ratum, firmum, fixum vis,

    id. ib. 2, 46, 141:

    censorias subscriptiones omnes fixas et in perpetuum ratas putet esse,

    id. Clu. 47, 132; cf.:

    ut amicitia societasque nostra in aeternum rata sit,

    Tac. H. 4, 64:

    cujus tribunatus si ratus est, nihil est, quod irritum possit esse,

    Cic. Prov. Cons. 19, 45; cf.

    so, opp. irritus,

    id. Phil. 5, 7, 21; cf.

    ratosne habeant an vanos pectoris orsus, id. poët. Div. 2, 30, 63: testamenta (opp. rupta),

    id. de Or. 1, 38, 173:

    populi comitia ne essent rata, nisi, etc.,

    id. Rep. 2, 32, 56:

    ut Faustae, cui cautum ille voluisset, ratum esset,

    id. Att. 5, 8, 2: neque ratum est quod dicas, Att. ap. Fest. p. 228; Nep. Att. 10, 1:

    dixerat idque ratum Stygii per flumina Annuit,

    Verg. A, 9, 104:

    si haec Turno rata vita maneret,

    id. ib. 10, 629:

    rata sint sua visa precatur,

    may be fulfilled, accomplished, Ov. M. 9, 702; 9, 474; 14, 815; 3, 341; id. H. 15 (16), 15; id. F. 1, 696; 3, 77; id. P. 2, 5, 3; cf.:

    (ebrietas) spes jubet esse ratas,

    Hor. Ep. 1, 5, 17:

    pax,

    Sall. J. 112, 3:

    fides et vox,

    Ov. M. 3, 341; id. Tr. 3, 10, 36:

    dicta,

    id. F. 2, 488.— Sup.: beneficia ratissima atque gratissima, Cato ap. Fest. pp. 286 and 287 Müll. — Poet., transf., of a person: occiduntur: ubi potitur ratu' Romulu' praedam, the resolved, determined (syn. certus), Enn. ap. Fest. p. 274 Müll. (Ann. v. 78 Vahl.). —Hence,
    B.
    In particular connections.
    1.
    Pro ratā parte (portione), secundum ratam partem, and absol., pro ratā, according to a certain part, i. e. in proportion, proportionally:

    militibus agros ex suis possessionibus pollicetur, quaterna in singulos jugera, et pro ratā parte centurionibus evocatisque,

    Caes. B. C. 1, 17 fin.; cf.:

    pro ratā parte,

    Cic. Rep. 6, 18, 18 Mos. N. cr.:

    perinde ut cuique data sunt pro ratā parte,

    id. Tusc. 1, 39, 94:

    utinam ex omni senatu pro rata parte esset!

    id. Rep. 2, 40, 67:

    decumam partem relinqui placet, si plenae fuerint alvi, si minus, pro ratā portione,

    Plin. 11, 15, 15, § 40:

    item secundum ratam partem ex altitudine columnarum expediendae sunt altitudines epistyliorum,

    Vitr. 3, 3 med.:

    tantum pediti daturum fuisse credunt, et pro ratā aliis, si, etc.,

    Liv. 45, 40; so Capitol. M. Aur. 7, and often in the Digests.—
    2.
    Ratum aliquid facere (efficere) habere, ducere, also ratum alicui esse, to make or account any thing fixed or valid; to confirm, ratify, approve: quid augur (habet), cur a dextrā corvus a sinistrā cornix faciat ratum? make a confirmatory, i. e. a favorable augury, Cic. Div. 1, 39, 85:

    parens nati rata verba Fecit,

    i. e. fulfilled, Ov. M. 4, 387:

    juvenes cum avum regem salutassent, secuta ex omni multitudine consentiens vox ratum nomen imperiumque regi effecit,

    Liv. 1, 6:

    efficiant ratas, utraque diva preces,

    Ov. F. 1, 696:

    quae nobis imperatores commoda tribuerunt, ea rata atque perpetua auctoritate vestrā faciatis,

    Liv. 28, 39, 16: eos ratum habere judicium, si totum corruptum sit;

    si unus accusator corruptus sit, rescindere,

    Cic. Part. Or. 36, 125; so,

    ratum habere,

    id. Rosc. Com. 1, 3; id. Att. 14, 21, 2; id. N. D. 1, 5, 10: Atteius Capito ap. Gell. 13, 12, 2; cf.:

    (fata) ratosne habeant an vanos pectoris orsus, Cic. poët. Div. 2, 30, 63: cavere de rato,

    Dig. 3, 4, 6, § 3:

    qui non duxerint societatem ratam, ubi nec divini quicquam nec humani sanctum esset,

    Liv. 27, 17 fin.:

    ista ipsa, quae te emisse scribis, non solum rata mihi erunt, sed etiam grata,

    Cic. Fam. 7, 23, 1.—

    Rarely, ratum servare: quaeris an quod gessit ratum servum. Ego vero servo,

    Plin. Ep. 7, 11, 1.
    In Liv.
    25, 12, for the corrupted curata auctoritas eventu of the MS., read cum rato auctoritas eventu; v. Weissenb. ad h. l.

    Lewis & Short latin dictionary > reor

  • 95 reputo

    rĕ-pŭto, āvi, ātum, 1, v. a., to count over, reckon, calculate, compute (syn.: numero, expendo).
    I.
    Lit. (mostly post-Aug.):

    solis defectiones,

    Cic. Rep. 1, 16, 25:

    tempora,

    Tac. H. 2, 50:

    annos infantiae,

    Plin. 7, 50, 51, § 167:

    alimenta,

    Dig. 3, 5, 34:

    sumptus litis et viatica,

    ib. 27, 3, 1:

    (vir) reputaturus patri, quod eo nomine praestiterit,

    to charge in account, charge to, ib. 11, 7, 17.—
    II.
    Trop.
    A.
    To think over, ponder, meditate, reflect upon (freq. and class.; a favorite word of Sall. and Tac.; not used by Cæs.;

    syn.: cogito, delibero): non reputat laboris quid sit, Nec, aequom anne iniquom imperet, cogitabit,

    Plaut. Am. 1, 1, 18; cf.:

    haec ille reputans et dies noctesque cogitans,

    Cic. Deiot. 13, 38:

    magis quam id reputo, tam magis uror,

    Plaut. Bacch. 5, 1, 5: humanae vitae varia reputantes mala, Poët. ap. Cic. Tusc. 1, 48, 115:

    horum nihil,

    id. N. D. 2, 46, 119:

    scelera sua,

    Tac. A. 2, 67:

    infirmitatem suam,

    id. H. 2, 16:

    adversa,

    id. ib. 2, 74:

    vim Romanam,

    id. ib. 4, 21 et saep.:

    ipsus secum eam rem reputavit viā,

    Ter. And. 2, 6, 11:

    dum haec mecum reputo,

    id. Eun. 3, 5, 44; Sall. C. 52, 2; Tac. A. 15, 54; cf.:

    facinus suum cum animo,

    Sall. J. 13, 5; 70, 5; 85, 10; Lact. 4, 1, 1:

    sed hoc animo reputet, nostras nunc manus intueri senatum,

    Liv. 21, 41, 16:

    in animo reputare,

    Sulp. Sev. Chron. 1, 24, 7; v. also in the foll.—With obj.-clause:

    cum tibi nihil merito accidisse reputabis,

    Cic. Fam. 5, 17, 5; Tac. A. 6, 30 fin.; 11, 28; 12, 51 fin.; id. H. 1, 70; 3, 8; Suet. Aug. 28.— With rel.clause:

    te moneo, hoc etiam atque etiam ut reputes, quid facere expetas,

    Plaut. Trin. 3, 2, 48:

    quid ille vellet,

    Cic. Fam. 1, 9, 6:

    cum secum ipse reputaret, quam gravis casus in servitium ex regno foret,

    Sall. J. 62, 9:

    proinde reputaret cum animo suo, praemia an cruciatum mallet,

    id. ib. 70, 5; cf. id. ib. 85, 10.— Absol.:

    vere reputantibus Galliam suismet viribus concidisse,

    if we consider it rightly, Tac. H. 4, 17.—
    B.
    (Late Lat.) To impute, ascribe:

    alicui nec bona opera nec mala,

    Tert. Res. Carn. 16:

    reputaturus patri, quod eo nomine praestiterit,

    Dig. 11, 7, 17:

    et reputatum est ei ad justitiam,

    Vulg. 1 Macc. 2, 52; id. Rom. 4, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > reputo

  • 96 sol

    sōl, sōlis, m. [Sanscr. svar, shine; cf. Gr. Seirios, seir, selas, Helenê; and Lat. serenus].
    I.
    Sing., the sun, as a heavenly body.
    A.
    In gen.:

    tempora duorum generum sunt, unum annale, quod sol circuitu suo finit,

    Varr. R. R. 1, 27:

    solis cursus lunaeque meatus,

    Lucr. 5, 77:

    annum ad cursum solis accommodavit,

    Suet. Caes. 40:

    liquidi fons luminis aetherius sol,

    Lucr. 5, 282:

    quid potest esse sole majus?

    Cic. Ac. 2, 26, 82:

    illud dubium esse nulli potest quin arcus imago solis sit,

    Sen. Q. N. 1, 3, 11.—
    B.
    Esp.
    1.
    Sol oriens or solis ortus, the east, as a quarter of the heavens:

    spectant in septemtrionem et orientem solem,

    Caes. B. G. 1, 1; 5, 13; 7, 69; cf.:

    a sole exoriente supra Maeotis paludes, Cic. poët. Tusc. 5, 17, 49: si illud signum solis ortum conspiceret,

    id. Cat. 3, 8, 20:

    facem stellae ab ortu solis ad occidentem porrigi visam,

    Liv. 29, 14, 3:

    ab ortu solis flare venti,

    id. 25, 27, 6.—
    2.
    Sol occidens or solis occasus, the west:

    alterum (litus) vergit ad solem occidentem,

    Caes. B. G. 5, 13:

    laborant ut spectent sua triclinaria ad solem occidentem,

    Varr. R. R. 1, 13 fin.:

    spectat inter occasum solis et septemtriones,

    north-west, Caes. B. G. 1, 1:

    quae (pars insulae) est propius solis occasum,

    id. ib. 4, 28.—Cf. poet.:

    sub sole cadente,

    Manil. 4, 791.—In phrases, sol is often omitted by ellipsis: unde sol oritur oriens nuncupatur aut ortus;

    quo demergitur occidens vel occasus,

    Mel. 1, 1 init.; v. orior, ortus, occĭdo.—
    3.
    Sol oriens or sol (solis) ortus= sunrise; sol occidens or solis (sol) occasus = sunset:

    qui solem nec occidentem umquam viderint, nec orientem,

    Cic. Fin. 2, 8, 23:

    sole orto Gracchus copias educit,

    Liv. 24, 15, 1:

    prius orto Sole,

    Hor. Ep. 2, 1, 113:

    certi solis lunaeque et ortus et occasus sunt,

    Liv. 44, 37, 7:

    numquam ab orto sole ad occidentem... a curiā abscessit,

    id. 27, 50, 4:

    ut, equis insidentes, solis ortu cursum in quemdam locum dirigerent,

    Val. Max. 7, 3, 2 ext.:

    solis occasu,

    Caes. B. G. 1, 50; Liv. 24, 17, 7:

    ad (sub) solis occasum,

    towards sunset, Caes. B. G. 5, 8; 2, 11:

    in occasum declivi sole,

    Plin. 8, 50, 76, § 203.— Poet.:

    surgente a sole,

    Hor. S. 1, 4, 29.—For sol occasus, v. occidere, and Plaut. Men. 2, 3, 87 (ante solem occasum); id. ib. 5, 7, 35 (ad solem occasum); cf.:

    ab exortu ad occasum perstare contuentis solem,

    Plin. 7, 2, 2, § 22.—
    4.
    To designate a clime, country, etc., as eastern or southern (post-Aug.):

    ille Liberi currus triumphantem usque ad Thebas a solis ortu vehat,

    Sen. Vit. Beat. 25, 4:

    terminos civitatis nostrae cum sole metimur,

    id. Ot. Sap. 4 (31), 1. it tamen ultra oceanum solemque, id. Ep. 94, 63:

    sub alio sole,

    in another clime, Manil. 4, 171; cf.:

    ut sua orientis occidentisque terminis finiat (sc. solis),

    Sen. Ep. 92, 32.—
    5.
    Trop., of a great good or a great man:

    sol excidisse mihi e mundo videtur,

    Cic. Att. 9, 10, 3:

    solem e mundo tollere videntur qui, etc.,

    id. Lael. 13, 47:

    P. Africanus, sol alter (with sole geminato),

    id. N. D. 2, 5, 14; cf. Hor. S. 1, 7, 24:

    neque mundum posse duobus solibus regi, neque orbem, etc.,

    Just. 11, 12.—
    6.
    Prov.:

    et sceleratis sol oritur,

    Sen. Ben. 4, 26, 1; cf.:

    qui solem suum oriri facit super bonos et malos,

    Vulg. Matt. 5, 45: nondum omnium dierum sol occidit (Germ. Es ist noch nicht aller Tage Abend) = there are more days yet to come, sc. when the tables may be turned, Liv. 39, 26, 9.—
    C.
    The poets reckon time in many ways by the movement, etc., of the sun:

    bis me sol adiit gelidae post frigora brumae,

    two years, Ov. Tr. 4, 7, 1:

    donec sol annuus omnes conficeret metas,

    within a year, Stat. Achill. 1, 455; cf. Nemes. Cyn. 122:

    octavo lumine solis,

    on the eighth day, Lucr. 6, 1195:

    sol septimus,

    Juv. 15, 44:

    cum sol Herculei terga leonis adit,

    in midsummer, Ov. A. A. 1, 68: O sol Pulcher, O laudande (= dies;

    sc. Augusti reditus),

    Hor. C. 4, 2, 46; cf. id. S. 1, 9, 72:

    supremo sole,

    at noon, id. Ep. 1, 5, 3:

    sub medium solem,

    Manil. 4, 651; cf. id. 4, 593:

    sol abit,

    it is growing late, Plaut. Merc. 5, 2, 32; cf.:

    a primo ad ultimum solem,

    all day long, Amm. 14, 6, 10.—
    D.
    Transf., the sun, sunlight, sunshine, heat of the sun:

    ager soli ostentus,

    exposed to the sun, Cato, R. R. 6:

    sarmenta imponito quae frigus defendant et solem,

    id. ib. 48 (49):

    uvas ponite in sole biduum,

    id. ib. 112 (113):

    sol semper hic est a mani ad vesperum,

    Plaut. Most. 3, 2, 80:

    quin exta inspicere in sole etiam vivo licet,

    id. Aul. 3, 6, 29:

    nec res posse in sole videri, ni, etc.,

    Lucr. 5, 292:

    nunc quidem paululum a sole,

    out of the sun, Cic. Tusc. 5, 32, 92:

    cum in sole ambulem,

    id. de Or. 2, 14, 60:

    apricatio in illo Lucretino tuo sole,

    id. Att. 7, 11, 1; cf. id. ib. 12, 6, 1:

    iter in calescente sole factum erat,

    Liv. 44, 36 init.:

    torrente meridiano sole,

    id. 44, 38:

    ex vehementi sole,

    id. 28, 15, 11:

    urente assiduo sole,

    id. 44, 33 fin.:

    ut veniens dextrum latus aspiciat sol,

    light of the morning sun, Hor. Ep. 1, 16, 6:

    reformidant insuetum lumina solem,

    Ov. P. 3, 4, 49; cf.:

    nam et solem lumina aegra formidant,

    Sen. Vit. Beat. 20, 6:

    adversi solis ab ictu,

    sunstroke, Ov. M. 3, 183:

    altera (spelunca) solem non recipit,

    Sen. Ep. 55, 6:

    sole correptis,

    Plin. 29, 6, 38, § 119:

    pisces, quos sole torreant,

    id. 7, 2, 2, § 30:

    siccatur in sole,

    id. 19, 1, 3, § 16:

    in agmine (Caesar) anteibat capite detecto, seu sol seu imber esset,

    Suet. Caes. 57:

    patiens pulveris atque solis,

    Hor. C. 1, 8, 4.— And trop.: in solem ac pulverem procedere, or producere, into heat and dust, i. e. into practical life (opp. umbra eruditorum), Cic. Brut. 9, 37; id. Leg. 3, 6, 14.—In a similar sense:

    cedat stilus gladio, umbra soli,

    Cic. Mur. 14, 30.—Prov.:

    clarior quam solis radii,

    Plaut. Mil. 1, 1, 2:

    sole ipso est clarius,

    Arn. 1, n. 47; cf.

    the class. luce clarius, and: cum id solis luce videatur clarius,

    Cic. Div. 1, 3, 6.
    II.
    Plur.
    A.
    Suns, images of the sun (class.):

    neque pauci neque leves sunt qui se duo soles vidisse dicant,

    Cic. Rep. 1, 10, 15:

    Albae duos soles visos ferebant,

    Liv. 28, 11, 3:

    et rursus plures soles simul cernuntur,

    Plin. 2, 31, 31, § 99:

    quid eas vocem? imagines solis? Historici soles vocant, et binos ternosque adparuisse memoriae tradunt,

    Sen. Q. N. 1, 11, 2.—
    B.
    Poet. = days (v. I. C.):

    nec tamen illis solibus ulla comparebat avis,

    Lucr. 6, 1219:

    saepe ego longos Cantando puerum memini me condere soles,

    to spend the long summer days in singing, Verg. E. 9, 52:

    tres soles... Erramus,

    id. A. 3, 203; cf. Sil. 3, 554:

    Bajani soles,

    the sunny days of Bajœ, Mart. 6, 43, 5:

    O soles!

    id. 10, 51, 6: soles fulsere quondam tibi candidi, Cat. 8, 3, 8:

    soles occidere et redire possunt,

    id. 5, 4:

    longis solibus,

    Stat. Th. 5, 460:

    solibus arctis,

    short winter days, id. S. 1, 3, 88.—So, to describe certain seasons:

    solibus hibernis... gratior,

    than the sun in winter, Ov. M. 13, 793:

    si numeres anno soles et nubila toto,

    the sunny and cloudy days, id. Tr. 5, 8, 31.—
    C.
    Light or heat of the sun ( poet. and in postAug. prose; cf.

    D. supra): pars terrai perusta solibus assiduis,

    Lucr. 5, 253; cf. Ov. H. 5, 112:

    pluviis et solibus icta,

    Lucr. 6, 1101:

    quae carent ventis et solibus,

    i. e. are buried, Hor. Epod. 16, 13; 2, 41:

    et soles melius nitent,

    id. C. 4, 5, 8; cf. id. Ep. 1, 10, 17:

    ex imbri soles Prospicere... poteris,

    Verg. G. 1, 393:

    inque novos soles audent se gramina tuto Credere,

    id. ib. 2, 332;

    similarly,

    Ov. F. 4, 404; Stat. Th. 1, 363; 4, 421; 4, 831:

    tum blandi soles,

    Ov. F. 1, 157:

    frigore soles juvant,

    id. R. Am. 405; so Mart. 10, 42:

    Romulus et frater... Solibus et campo corpora nuda dabant,

    Ov. F. 2, 366:

    aequora semper solibus orba tument,

    id. P. 1, 3, 54:

    solibus rupta glacies,

    Juv. 4, 43:

    geminā pereunt caligine soles,

    Stat. Th. 5, 154:

    aestivos quo decipis aere soles?

    id. S. 4, 4, 19:

    tacent exhausti solibus amnes,

    id. Th. 3, 2, 59; 4, 56; Mart. 10, 12, 7; 8, 14, 4; 14, 28; Ov. M. 1, 435:

    cura soles assiduo quaerendi,

    Plin. 26, 3, 8, § 16:

    perpeti soles,

    id. 36, 22, 45, § 162:

    evitatis solibus,

    id. 28, 12, 50, § 186:

    (sal) siccatur aestivis solibus,

    id. 31, 7, 39, § 73:

    merguntur in aquam solibus tepefactam,

    id. 19, 1, 3, § 17:

    nec campi minus soles accipiunt,

    id. 17, 4, 3, § 29:

    sarculatio novos soles admittit,

    id. 18, 21, 50, § 184; cf. id. 12, 5, 11, § 23; 12, 7, 14, § 26:

    aurea pellebant tepidos umbracula soles,

    Ov. F. 2, 311:

    dum patula defendimus arbore soles,

    Stat. S. 3, 1, 70.—Very rarely of the sun's revolution, without reference to light or heat:

    quae via soles praecipitet,

    Stat. Th. 6, 362.—In class. prose sometimes solis ardores, with the force of the poet. soles:

    et nimios solis defendit ardores,

    Cic. Sen. 15, 53; cf.:

    propter nimios solis ardores,

    Sen. Ep. 90, 17.
    III.
    Sol, the Sun-god.
    A.
    Lit.
    a.
    The ancient Italian deity Sol, represented as driving the four-horse sun-chariot from east to west; later identified with the Greek Helios, and hence often called Titan or Phœbus by the poets:

    signi dic quid est? Cum quadrigis Sol exoriens,

    Plaut. Am. 1, 1, 269:

    Sol... aeternam suscepit lampada mundi,

    Lucr. 5, 402:

    rapax vis Solis equorum,

    id. 5, 402:

    quod magni filia Solis eram,

    Ov. R. Am. 276; id. M. 14, 346:

    Solis currus,

    id. P. 4, 6, 48:

    secundum (invocabis) Solem et Lunam,

    Varr. R. R. 1, 1 med.:

    grates tibi ago, summe Sol,

    Cic. Rep. 6, 9, 9:

    Sol Phaëthonti filio facturum se esse dixit quidquid optasset,

    id. Off. 3, 25, 94:

    Quid? illum filium Solis nonne patris ipsius luce indignum putas?

    id. Tusc. 3, 12, 26:

    qui Solem aurigando aequiperare existimaretur,

    Suet. Ner. 53:

    Solis colossus Rhodi,

    Plin. 34, 7, 18, § 41; 34, 8, 19, § 63.—Comic.:

    credo edepol equidem dormire Solem atque adpotum probe,

    Plaut. Am. 1, 1, 129.—
    b.
    The Phœnician sun-god Heliogabalus (Elagabal), whose worship was introduced by the later emperors (Aurelianus, Heliogabalus):

    ad templum Heliogabali tetendit... et Romae Soli templum posuit,

    Vop. Aur. 25; cf. id. ib. 4; 14; 35; 39; Lampr. Heliog. 1; 3; afterwards called Sol Invictus, whose birthday, acc. to the Calendar. Const., was celebrated December 25th; cf. Julian. Or. 4, p. 156.—
    c.
    Of the sun-worship of other nations:

    (Germani) deorum numero ducunt Solem et Vulcanum et Lunam,

    Caes. B. G. 6, 21; cf.:

    rex regum, frater Solis et Lunae,

    of the king of Persia, Amm. 17, 5, 3.—
    B.
    The sun-god as emblem of omniscience:

    non potuit reperire, si ipsi Soli quaerundas dares, lepidiores ad hanc rem quam ego dabo,

    Plaut. Mil. 3, 1, 206:

    meliorem neque tu reperis, neque Sol videt,

    id. Stich. 1, 2, 53:

    at vigiles mundi... Sol et Luna,

    Lucr. 5, 1435:

    si hoc uno quicquam Sol vidisset iniquius,

    Cic. Off. 2, 8, 28:

    O Solem ipsum beatissimum, qui antequam se abderet fugientem vidit Antonium,

    id. Phil. 14, 10, 27:

    Solem consule, qui late facta diurna videt,

    Ov. F. 4, 582:

    quis Solem fallere possit?

    id. A. A. 2, 573; cf. Plaut. Bacch. 2, 3, 21; Sen. Herc. Fur. 595.—Hence represented as betrayer of conspiracies: propiusque honos [p. 1718] Boli, qui occulta conjurationis retexisset, Tac. A. 15, 74;

    to him was commended the detection of murderers, in inscriptions over the slain: SOL, TIBI COMMENDO QVI MANVS INTVLIT EI,

    Inscr. Orell. 4791:

    SOL, TV INDICES EIVS MORTEM,

    ib. 4792.—
    C.
    Poet., to describe the times of the day: solverat flagrantes Sol pronus equos, = it was night, Stat. Th. 3, 408: Sol operum medius summo librabat Olympo Lucentes, ceu staret, equos, = it was mid-day, id. ib. 5, 85.
    IV.
    In gen., solis as an appellation.
    A.
    DIES SOLIS, Sunday (late Lat.), Inscr. Orell. 508.—
    B.
    Solis gemma, a precious stone, Plin. 37, 10, 67, § 181.—
    C.
    Solis insula, off the coast of Gedrosia, Plin. 6, 22, 24, § 86; 6, 23, 26, § 97.—
    D.
    Solis fons, in Marmorica, Curt. 4, 7, 22; Mela, 1, 8, 1; Plin. 5, 5, 5, § 31.—
    E.
    Solis promunturium, in Africa, Plin. 5, 1, 1, § 9.—
    F.
    Solis oppidum, a town in Ægina, Plin. 5, 9, 11, § 61.

    Lewis & Short latin dictionary > sol

  • 97 subduco

    sub-dūco, xi, ctum, 3 ( perf. sync. subduxti, Ter. Eun. 4, 7, 25; inf. subduxe, Poët. ap. Varr. R. R. 2, 1, 6), v. a., to draw from under or from below.
    I.
    Without the idea of removal.
    A.
    In gen., to draw or pull up; to lift up, raise (rare):

    brassicam ad nasum admoveto: ita subducito susum animam, quam plurimum poteris,

    Cato, R. R. 157, 15:

    aliquid sursum,

    Plaut. Aul. 2, 7, 4:

    cataractam funibus,

    Liv. 27, 28, 10: subductis (tunicis) usque ad inguen, pulled up (opp. demissis), Hor. S. 1, 2, 26: supercilia, Turp. ap. Non. 399, 30; Varr. ib. 399, 33; Sen. Ep. 48, 5; id. Ben. 1, 1, 6 al.; cf.:

    subducto voltu,

    Prop. 2, 10 (3, 1), 9.—
    B.
    In partic., naut. t. t., to draw or haul up on land (a ship out of the water;

    class. and freq.): navim in pulvinarium,

    Plaut. Cas. 3, 2, 27:

    longas naves in aridum,

    Caes. B. G. 4, 29:

    navis subducta in terrā,

    Plaut. Most. 3, 2, 50:

    naves regiae in campo Martio subductae sunt,

    Liv. 45, 42:

    ab classe, quae Corcyrae subducta erat,

    id. 31, 22:

    classis, quae subducta esset ad Gytheum,

    Cic. Off. 3, 11, 49; so,

    naves,

    Caes. B. G. 5, 11; id. B. C. 2, 23; 3, 23 fin.; Liv. 27, 17, 6; 37, 10; 42, 27:

    classem,

    id. 45, 2 al.; Vulg. Luc. 5, 11.—
    II.
    With the idea of removal implied, to draw away from among; to take away, lead away, carry off; to withdraw, remove, etc. (class.; syn. subtraho).
    A.
    In gen.:

    ubi bullabit vinum, ignem subducito,

    Cato, R. R. 105, 1:

    lapides ex turri,

    Caes. B. C. 2, 11:

    rerum fundamenta,

    Cic. Fin. 4, 15, 42:

    conjux fidum capiti subduxerat ensem,

    Verg. A. 6, 524:

    subduc cibum unum diem athletae,

    Cic. Tusc. 2, 17, 40:

    et sucus pecori et lac subducitur agnis,

    Verg. E. 3, 6:

    pugnae Turnum,

    id. A. 10, 615;

    so,

    id. ib. 10, 50:

    aliquem manibus Graium,

    id. ib. 10, 81:

    aliquem praesenti periculo,

    Vell. 2, 72, 5:

    se pedibus (terra),

    Lucr. 1, 1106:

    se ab ipso Vulnere (fera),

    Ov. M. 7, 781 et saep. —
    2.
    Esp.
    (α).
    To purge, evacuate:

    quoniam is cibus subduceret sensim alvum,

    Gell. 4, 11, 4; so,

    alvum,

    Cels. 3, 4.—
    (β).
    Vela celeriter, to take in, furl, Auct. B. Alex. 45, 3:

    rem de judicio,

    Dig. 10, 2, 14.—
    B.
    Milit. t. t., to draw off forces from one position to another (class.):

    cohortes aliquot subductas ex dextro cornu post aciem circumducit,

    Liv. 27, 48:

    Numidas ex mediā acie,

    id. 22, 48:

    triarios ex postremā acie,

    id. 44, 37:

    subductis ordinibus,

    id. 36, 18; cf. id. 40, 30:

    ab his centuriones omnes lectos et evocatos... in primam aciem subducit,

    Sall. C. 59, 3:

    copias in proximum collem subducit,

    Caes. B. G. 1, 24; 1, 22:

    milites pleno gradu in collem,

    Sall. J. 98, 4:

    agmen in aequiorem locum,

    Liv. 7, 34.—
    C.
    With the idea of stealth or secrecy.
    1.
    To take away secretly or by stealth, to steal, hide: Atreus quam (pecudem auream) sibi Thyestem subduxe queritur, Poët. ap. Varr. R. R. 2, 1, 6:

    alicui anulum,

    Plaut. Curc. 2, 3, 81:

    subducta viatica plorat,

    Hor. Ep. 1, 17, 54:

    post ignem aethereā domo Subductum,

    id. C. 1, 3, 30:

    nec mihi rivalis subducit certos amores,

    Prop. 1, 8, 45:

    saccularii partem subducunt, partem subtrahunt,

    Dig. 47, 11, 7:

    obsides furto,

    Liv. 9, 11:

    cubiculum subductum omnibus ventis,

    secured against, Plin. Ep. 2, 17, 10.—
    2.
    Esp., with se, me, etc., to take one's self away by stealth, withdraw, steal away:

    tempus est subducere hinc me,

    Plaut. As. 5, 2, 62:

    clam te subduxti mihi,

    Ter. Eun. 4, 7, 25:

    de circulo se subduxit,

    Cic. Q. Fr. 3, 4, 1:

    modo se subducere ab ipso Vulnere visa fera est,

    Ov. M. 7, 781:

    se clam,

    Nep. Alcib. 4, 4;

    Auct. B. Afr. 93, 1: at nos quaerimus illa (verba), tamquam lateant semper seseque subducant,

    Quint. 8, prooem. § 21.— Poet.:

    neve terra se pedibus subducat,

    Lucr. 1, 1106:

    quā se subducere colles Incipiunt,

    i. e. to slope down gradually, Verg. E. 9, 7; cf.

    mid.: fons subducitur,

    i. e. loses itself, Plin. Ep. 5, 6, 39.—
    III.
    Trop.
    1.
    Rationem, to draw up, cast up, reckon, compute, calculate, or balance an account (by subtracting one set of items from another; class.;

    esp. freq. in Cic.): subduxi ratiunculam, Quantum aeris mihi sit, quantumque alieni siet,

    Plaut. Curc. 3, 1; cf.:

    intus subducam ratiunculam, quantillum argenti mi siet,

    id. Capt. 1, 2, 89:

    subducamus summam,

    Cic. Att. 5, 21, 11; cf.:

    assidunt, subducunt: ad numum convenit,

    id. ib. 5, 21, 12.—
    2.
    In gen.: rationem, to deliberate, calculate:

    rationibus subductis summam feci cogitationum mearum,

    Cic. Fam. 1, 9, 10:

    Medea et Atreus... initā subductāque ratione nefaria scelera meditantes,

    id. N. D. 3, 29, 71; cf.: ineundis subducendisque rationibus, id. Fragm. ap. Non. 399, 16;

    for which also, calculis subductis,

    id. Fin. 2, 19, 60:

    bene subductā ratione,

    Ter. Ad. 5, 4, 1:

    hoc quid intersit, si tuos digitos novi, certe habes subductum,

    Cic. Att. 5, 21, 31. —Hence, subductus, a, um, P. a.
    A.
    (Acc. to I. A.) Raised, elevated, upturned: quod vituperones suos subducti supercilii carptores appellavit (Laevius), Gell. 19, 7, 16.—
    B.
    (Acc. to II. A. 1.) Withdrawn, removed, remote, = remotus (post-Aug. and very rare):

    terra subductior,

    Mart. Cap. 6, § 591.

    Lewis & Short latin dictionary > subduco

  • 98 subputo

    sup-pŭto ( subp-). āvi, ātum, 1, v. a.
    I.
    To cut off below, to prune, lop, trim:

    oleas teneras,

    Cato, R. R. 27:

    castaneam bimam,

    Col. 4, 33, 5:

    semina fruticantia,

    Plin. 17, 10, 14, § 70.—
    II.
    To count up, reckon, compute (syn. numero);

    sollicitis supputat articulis,

    Ov. P. 2, 3, 18 (al. computat):

    numeros mensurasque,

    Sen. Ep. 88, 26; Pall. Jan. 12.

    Lewis & Short latin dictionary > subputo

  • 99 supputo

    sup-pŭto ( subp-). āvi, ātum, 1, v. a.
    I.
    To cut off below, to prune, lop, trim:

    oleas teneras,

    Cato, R. R. 27:

    castaneam bimam,

    Col. 4, 33, 5:

    semina fruticantia,

    Plin. 17, 10, 14, § 70.—
    II.
    To count up, reckon, compute (syn. numero);

    sollicitis supputat articulis,

    Ov. P. 2, 3, 18 (al. computat):

    numeros mensurasque,

    Sen. Ep. 88, 26; Pall. Jan. 12.

    Lewis & Short latin dictionary > supputo

  • 100 taxo

    taxo, āvi, ātum, 1, v. freq. a. [tago, tango], to touch sharply, to feel, handle (post-Aug.; but cf. taxatio; syn.: tango, tracto).
    I.
    Lit. (very rare):

    taxare pressius crebriusque est quam tangere, unde procul dubio id inclinatum est,

    Gell. 2, 6, 5; cf. Macr. S. 6, 7; Fest. pp. 356 and 357 Müll.—
    II.
    Trop.
    A.
    To twit, censure, reproach, charge, or tax with a fault, etc.:

    Cassius Parmensis quādam epistolā sic taxat Augustum: Materna tibi farina, etc.,

    Suet. Aug. 4:

    divortium suum cum uxore,

    id. Dom. 10: in piris taxatur superbia cognomine, i. e. they are called superba, Plin. 15, 15, 16, § 53.—
    B.
    To rate, value, appraise, estimate, determine the worth of a thing (qs. by feeling of or handling it; cf.

    aestimo, to judge of the value, etc.): chrysocolla aspera taxatur in libras denariis septem,

    Plin. 33, 5, 27, § 90:

    talentum Attieum denariis sex millibus taxat Varro,

    id. 35, 11, 40, § 136: senatorum cen sum ampliavit ac pro octingentorum milium [p. 1845] summa duodecies HS. taxavit, Suet. Aug. 41;

    taxato prius modo summae,

    id. Calig. 38 et saep. —
    C.
    To judge of, estimate, compute, reckon, etc., Plin. 6, 33, 38, § 207; cf.:

    totum sinum quatridui navigatione in longitudinem taxavit,

    id. 6, 28, 33, § 163:

    modii duo anulorum Carthaginem missi, dignitasque equestris taxata mensura,

    Flor. 2, 6, 18:

    timorem tuum taxa,

    Sen. Ep. 24, 2; cf.:

    tanti quodque malum est, quanti illud taxavimus,

    id. Cons. ad Marc. 19, 1:

    uni sapienti notum est, quanti res quaeque taxanda sit,

    id. Ep. 81, 7:

    taxata stipendio hiberna,

    Flor. 1, 12, 8:

    scelera taxantur modo majore,

    more severely punished, Sen. Herc. Fur. 746.

    Lewis & Short latin dictionary > taxo

См. также в других словарях:

  • Reckon — Reck on, v. i. 1. To make an enumeration or computation; to engage in numbering or computing. Shak. [1913 Webster] 2. To come to an accounting; to make up accounts; to settle; to examine and strike the balance of debt and credit; to adjust… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • reckon on — ˈreckon on [transitive] [present tense I/you/we/they reckon on he/she/it reckons on present participle reckoning on past tense reckoned on p …   Useful english dictionary

  • Reckon — Reck on (r[e^]k n), v. t. [imp. & p. p. {Reckoned} (r[e^]k nd); p. pr. & vb. n. {Reckoning}.] [OE. rekenen, AS. gerecenian to explain; akin to D. rekenen to reckon, G. rechnen, OHG. rehhan[=o]n (cf. Goth. rahnjan), and to E. reck, rake an… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • reckon — reck‧on [ˈrekən] verb [transitive] 1. to guess a number or amount that you know something about but have not calculated exactly: reckon something to be something • The deal is reckoned to be worth over $1.3 billion. 2. formal to calculate an… …   Financial and business terms

  • reckon — 1. The inflected forms are reckoned, reckoning. 2. The use of reckon without any element of calculation or consideration as in I reckon it s time to go now has a tinge of the American south about it, although it was a standard use in literary… …   Modern English usage

  • reckon up — [phrasal verb] reckon up (something) or reckon (something) up chiefly Brit : to calculate the total number or amount of (something) He reckoned up the bill. • • • Main Entry: ↑reckon …   Useful english dictionary

  • reckon — O.E. gerecenian to recount, relate, from W.Gmc. * (ga)rekenojanan (Cf. O.Fris. rekenia, M.L.G. rekenen, O.H.G. rehhanon, Ger. rechnen, Goth. rahnjan to count, reckon ), from P.Gmc. *rakinaz ready, straightforward, from PIE *reg to move in a… …   Etymology dictionary

  • reckon — ► VERB 1) calculate. 2) informal be of the opinion. 3) regard in a specified way. 4) (reckon on) rely on or be sure of. 5) (reckon with or without) take (or fail to take) into account …   English terms dictionary

  • reckon — [rek′ən] vt. [ME rekkenen < OE recenian, akin to Ger rechnen, to count < IE base * reĝ , to put in order, straight > RIGHT, L regere, to rule] 1. to count; figure up; compute 2. a) to consider as; regard as being [reckon them friends] b) …   English World dictionary

  • reckon — [v1] add up; evaluate account, appraise, approximate, calculate, call, cast, cipher, compute, conjecture, consider, count, count heads*, count noses*, deem, enumerate, esteem, estimate, figure, figure out, foot, gauge, guess, hold, judge, keep… …   New thesaurus

  • reckon — index assess (appraise), calculate, consider, criticize (evaluate), determine, estimate, evaluate …   Law dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»