-
21 three-string well program
Универсальный англо-русский словарь > three-string well program
-
22 double string well program
Нефтепромысловый: (casing) двухколонная конструкция скважиныУниверсальный англо-русский словарь > double string well program
-
23 single string well program
Нефтепромысловый: (casing) одноколонная конструкция скважиныУниверсальный англо-русский словарь > single string well program
-
24 double (casing) string well program
Англо-русский словарь нефтегазовой промышленности > double (casing) string well program
-
25 single (casing) string well program
Англо-русский словарь нефтегазовой промышленности > single (casing) string well program
-
26 Fjalor i shkurtër terminoiogjik i informatikës
AAbort - ndërprerje e operacionit, procesit ose procedures gjatë kryerjes së tij.Accept - pranon.Access time - koha e arritjes së të dhënave.Accessories - veglat ndihmëse në Windows.Adapter - kartelë për zgjerim e cila instalohet në kompjuter.Adress register - numër hemksadecimal i cili e tregon adresën e lokacionit të caktuar të memorjes.Algorithm - zgjidhja e një problemi hap pas hapi.allocate - ndarje të resurseve të kompjuterit, si për shembull në disk, shtypës ose memorje të çdo skedari, shfrytëzuesi ose procesi.alpha numeric characters - shenja alfanu-merike. Të gjitha shenjat që i shfrytëzon kompjuteri, përfshirë këtu edhe shkronjat, shifrat, shenjat për interpunksion dhe shenjat speciale, siç janë: \$, \@ i \#ANSI (American National Standar Institute) - Instituti Nacional Amerikan për Standarde.ASCII ( American Standard Code for Information Interchange) - Kodi amerikan për këmbim të informacioneve. Renditje standarde e shtatë shifrave binare (shifra e shtatë mund të jepet për kontroll të çiftësisë) e cila aplikohet për paraqitjen e shenjave në kompjuter.Animation - animacion - Iluzion i lëvizjes me paraqitje të shpejtë të fotografive të njëpasnjëshme, e cila arrihet me përdorim të harduerit dhe softuerit përkatës. Programet më të njohura për animacion janë: 3 D Studio, Autodesk Chaos, Imagine etj.Application - program i cili është i dedikuar për shfrytëzuesit e rëndomtë, i cili është i projektuar për kryerje të ndonjë pune të caktuar. Për shembull aplikacioni për kontabilitet financiar.Application development tools - vegla për krijim të programeve aplikative.ALU ( Arithmetic-Logic Unit) - njësi aritmetiko-logjike. Është pjesë e njësisë qendrore (çip i mikroprocesorit) e cila kryen operacione kryesore aritmetike dhe logjike me të dhënat.Artificial Intelligence - intelegjencë artificiale. Emër i sistemeve të kompjuterit që duhet të shfaqin inteligjencë njerëzore, si kuptim për fjalën e thënë, si reagim ndaj ambientit të tyre fizik dhe adaptimit ndaj kushteve të tilla.Ascending order - rendi i radhitjes së elementeve sipas rendit të rritjes, prej vlerave më të vogla kah më të mëdhatë (a, b, c...)Assembler - përkthyes programor. Program i projektuar që t'i transformojë instruksionet simbolike në formë më të qëlluar për t'i kryer në kompjuter.Assign - dhënie vlerë diçkaje që është shfrytëzuar në programim.Asterisk - shenja * (yll). Përdoret si shenjë xhoker që mundëson specifikim të disa skedarëve përnjëherë.Auto CAD - program aplikativ për projektim kompjuterik dhe disenjim.BBackbone - niveli më i lartë në një rrjet kierarkik kompjuterik.Backslash - shenja \\ ( ASCII kodi 92). Përdoret në specifikimin e rrugës së diskut ku gjendet skedari i kërkuar.Backspace - zhvendosje e kursorit për një vend prapa.Backup - kopje rezerve. Bëhet kopje e përmbajtjes së diskut të kompjuterit dhe atë në mënyrë periodike, ndërsa vendoset në shirit magnetik ose në CD.Bad sector - sektori jo në rregull. Pjesë e disketës ose diskut ku nuk nuk mund dhe ku nuk është e sigurt të shkruhen informacioneBad trac table - tabelë e shtigjeve që nuk janë në rregull. Listë e pjesëve të çrregulluara fabrikisht dhe të pasigurta për shkruarje, e cila është e ngjitur në pjesën e prapme të diksut.Bandwidth - njësi matëse për sasinë e të dhënave të cilat mund të transmetohen përmes ndonjë rrjeti të komunikimit në një sekondë.Bar chart - diagram në formë të shiritave.Bar code - paraqitje e shenjave alfanu-merike me ndihmën e vijave vertikale me gjatësi të ndryshme. Përdoret si mënyrë për shifrim universal të prodhimeve.Bar code reader - lexues bar cod. Pajisje optike për lexim të shenjave bar cod.BIOS (Basic Input Output System) - grup i programeve më të vogla detyra e të cilave është të shfaqë test rutinor kur kyçet kompjuteri, si dhe ta startojë sistemin operativ të kompjuterit.BASIC - gjuhë programore e cila është e lehtë për mësim.Batch - pako. Bashkësi e elementeve ose dokumeneteve të cilat përpunohen si tërësi.Batch processing - përpunim paketor. Teknikë që përdor vetëm një inkuadrim të programit në memorjen kryesore për shkak të përpunimit të më tepër detyrave të veçanta njëra pas tjetrës.Baud - bod. Kapacitet maksimal për transmetim të informacioneve në një kanal të komunikimit, i cili është njësi matëse e numrit të ndryshimeve të niveleve në sekondë.Benchmark - krahasim. Program standard i cili shërben për përcaktimin e performansave të kompjuterëve të ndryshëm.Beta version - version prove i softuerit para daljes së tij zyrtare në treg.BIT ( Binary digiT) - shifra binare janë 0 dhe 1. Kompjuterët digjital procesojnë informacione në formë digjitale, ndërsa zbatojnë vetëm shifra të sistemit binar. Ato zakonisht paraqiten me tension prej 5 V për numrin 1, gjegjësisht 0 V për numrin O.Binary file - skedar binar i cili përbëhet prej disa bitave, por i cili nuk është skedar tekstual. Zakonisht ato janë programe me fotografi.Binary system - sistem binar. Sistem numërimi për shkruarje të numrave në kompjuter. Aty ka vetëm dy shifra 0 dhe 1.Bps (Bits per second) - bit në sekondë. Masë për shpejtësinë e transmetimit të rrjetave kompjuterikeBlank - i zbrazët, i pashkruar. Shenjë që i përdoret për paraqitjen e vendit të zbrazët ndërmjet shenjave të shtypura.Bold - shkronja me kontura më të trasha dhe më të errëtaBookmark - reference e cila na drejton kah ndonjë dokument i caktuar hipertekstual i Internetit.Boot - startimi i kompjuterit, gjatë së cilës fillon puna e sistemit operativ.Boot block - pjesë e diskut ku gjendet softueri i cili i mundëson kompjuterit ta fillojë punën.Boot disk - disk ose disketë prej së cilës startohet sistemi operativ.Break - ndërpren. Sinjal special i cili e ndërpet punën e ndonjë programi. Shpesh fitohet me shtypje të tasteve Ctrl dhe C përnjëherë.Browser - fletëkërkues. Program i cili është i dedikuar për shikimin e dokumenteve hipertekstuale të Internetit. Me ndihmën e tij shrytëzohet servisi më i dobishëm i Internetit WWW (W orld W ide W eb). Fletëkërkuesit më të njohur janë Microsoft Internet Explorer dhe Netscape Navigator.Buffer - bafer. Vend në kujtesën kryesore të kompjuterit për ruajtje të përkohshme të të dhënave.Bug - gabim, defekt. Gabim i paqëllimtë në program, për shkak të të cilit programi nuk punon si duhet. Në përkthimin më tekstual nënkupton bubë dhe mendohet se rrjedh prej ngjarjes kur mola është kapur për ndonjë relej të kompjuterëve të parë dhe e ka pamundësuar punën e tij.Bullet - shenjë për renditje e cila përdoret në programet për përpunim të tekstit.BBS (Bulletin Board System) - tabelë elektronike për shpallje. Shërbim telekomunikues përmes të të cilit konsumatorët komunikojnë, këmbejnë informata etj.Bus - mbledhëse. E lidh pllakën amë të kompjuterit me procesorin, kujtesën, diskun dhe elementet tjera kompjuterike.Byte - bajt. Tetë bita. Shpesh është numër binar tetëshifror i cili paraqet një shkronjë.CCache - kesh. Pjesë e kujtesën e rezervuar për ruajtje të të dhënave që përdoren shpesh, te të cilat procesori ka qasje shumë më të shpejtë sesa në hard disk. Kujtesën kesh mund të gjendet në memorjen RAM ose në hard disk.Cancel button - tast për shfuqizimin e funksionit të zgjedhur. Te numri më i madh i programeve tasti për shfuqizim aktivizohet me shtypjen e tastit Esc.Case sensitive - dallimi i shkronjave të mëdha dhe të vogla. Me shpesh gjatë krahasimit të dy fjalëve apo teksteve.CRT (cathode ray tube) - gypi katodik i ekranit.CPU (C entral P rocessing U nit) - njësi qendrore e procesuimit. Zemër e kompjuterit personal. Udhëheq dhe drejton me të gjitha operacionet për përpunim të të dhënave.Centronics port - portë e kompjuterit në të cilën shpesh lidhet shtypësi.Chanel - kanal. Rrugë në të cilën transmetohet informacioni digjital në kompjuter.Character - shenjë; karakter. Cilado shkronjë, shenjë e interpunksionit, ose ndonjë nga njëqind shenjat tjera që mund të vërehen në ekran, gjegjësisht të cilat mund të shtypen.CPI (character per inch) - numër i shenjave në një inç. Njësi matëse për matjen e dendësisë së shkrimit. Shprehet me numër të shenjave në një inç.Check box - kuti katrore për dialog e cila mund të jetë e kyçur ose e çkyçur, gjegjësisht të jetë e zgjedhur ose jo, ndonjë opcion në kornizën për dialog.Checksum - shumë për kontroll. Shuma e numrave që përdoren për kontrollim të mbledhjes.Click - klik. Shtypje dhe lëshim i tastit të minakut, pa mos e lëvizur.Client - klient. Sistem i cili mund të punojë i pavarur, edhe pse në një masë edhe ky është i varur prej ndonjë sisitemi tjetër. Për kompjuterin që është i lidhur në rrjet kompjuterik shpesh thuhet se është klient.Client-server network - rrjet i tipit klient-server.Clip art - bashkësi e vizatimeve grafike dhe fotografive të shkruara në skedar të veçantë i cili është i arritshëm për përdorim të ndonjë aplikacioni, për shembull, për përpunim të tekstit ose të grafikës.Clipboard - kohësisht, skladim i fshehur për tekst ose fotografi të cilat priten ose kopjohen.Clock speed - shpejtësi e ores. Shpejtësia e punës së procesorit në kompjuter matet me megahercë (MHz) ose me gigahercë (GHz).Sa më e shpejtë është shpejtësia e procesorit, aq më tepër urdhëra mund të kryejë kompjuteri.Clone - klon. Kompjuter i cili paraqet kopje të suksesshme të kompjuterit tjetër të (standardizuar). Më shpesh kjo u dedikohet atyre kompjuterëve të cilët janë kompatibil me kompjuterët e kompanisë IBM.Cod - kod. Diçka që është shkruar me gjuhën kompjuterike, në letër ose në kompjuter.Code page - faqe e koduar. Tabelë e cila tregon se cili karakter i përgjigjet shenjës në ekran dhe me shtypjen e tasterit a përfitohet e njëjta shenjë.CGA (Color Graphics Adapter) -videokartelë e cila është më e vjetëruar.COM port - portë seriale. Më shpesh në kompjuterët ekzistojnë dy porta seriale të shënuara si C0M1 dhe COM2.Command interperter - program i cili i integron dhe i përpunon urdhërat e dhënë në kompjuter. Në sistemin operativ DOS është programi C0MAND.COM, ndërsa në WINDOWS është WIN.INICOBOL (Common Business Orientated Language) - gjuhë progamore nga gjeneratat më të vjetra të cilat përdoren për aplikacione financiare.Communication protocol - përmbledhje e programeve e cila mundëson transmetim dhe këmbim të të dhënave ndërmjet dy ose më tepër kompjuterëve.CD (Compact Disc) - kompakt disk. Medium për memorim të të dhënave digjitale dhe audio. Në kompakt disk mund të vendoset muzikë prej 72 minutave ose të dhëna prej 650 MB.CD ROM (Comapct Disc Read Only Memory) - njësi harduerike për leximin e kompakt disqeve. Me këtë njësi mund vetëm të lexojmë e jo edhe të shlyejmë ose të regjistrojmë të dhëna të reja.COMPAQ (COMPAtibility Quality) - shenjë e prodhimeve cilësore të kompjuterëve desktop dhe laptop.Compiler - kompajler; përkthyes. Program i cili i përkthen disa gjuhë të larta programesh në ndonjë gjuhë makinerike.CompuServe - njëra ndër rrjetat më të mëdha të Internetit në botë. Klientëve të tyre ju ofron këmbim të skedarëve, të të dhënave, të postës elektronike etj.CAD (Computer Aided Design) - shfrytëzim i kompjuterit për krijime të vizatimeve ose për projektime të ndonjë objekti ose sistemi. Programet më të njohura nga kjo sferë janë Auto Cad, Auto Sketch, Design CAD, Lab View etj.CAM (Computer Aided Manifacture) - prodhim me ndihmën e kompjuterit.CASE (Computer Aided Software Engineering) - vegël softuerike për programerët. Shfrytëzohen për planifikim, analizim si dhe projektim të dokumentacionit në softuerin kompjuterik.Computer analyst - analitik kompjuteristik. Person i cili i definon problemet dhe saktësisht i pëcakton hapat për zgjidhjen e tyre me anë të kompjuterit.Configuration - konfiguracion. Mënyrë e lidhshmërisë së kompjuterit me njësitë tjera periferike në një sistem të përbashkët.Controller - vegël teknike e cila i mundëson veglës tjetër të komunikojë me kompjuterin.Conversion - konverzion. Proces i transformimit të të dhënave (tekst, grafik) nga një format në tjetër.Cooki file - skedar në të cilin ruhen skedarët e shfrytëzuar (cookies). Zakonisht gjendet në emërtuesin bashk me fletëkërkuesin (shembull në emërtuesin Internet Explorer).Corel DRAW- Pako programore e dedikuar për vizatim dhe punim me fotografi.Corrupted file - skedar i dëmtuar. Dëmtimi mund të jetë për shkak të ektorëve të diskut që nuk janë në rregull, prishjes fizike ose gabimeve të shkaktuara nga programi.Crash - gjendje kur kompjuteri bie prej funksionimit të tij dhe më tutje nuk mund të përdoret. Pas kësaj kompjuteri zakonisht përseri startohet.Current drive - disk me të cilin shfrytëzuesi punon momentalisht.Cursor - kursori. Tregues i pozicionimit. Vijë vertikale e lëvizshme që dridhet dhe vezullon e që paraqitet në ekran si indikator vizuel e cila mund të dislokohet edhe vertikalisht edhe horizontalisht me anë të urdhërave prej tastierës.Cyberphobia - kiberfobia. Frikë nga kompjuteri.CRC (Cyclic Redundancy Check) - metodë e testimit për të dhënat dalëse nga disku për shkak të sigurisë prej gabimeve.DData - të dhënat. Nocion i përgjithshëm për numrat, simbolet dhe madhësitë analoge të cilat shfrytëzohen si madhësi dalëse për përpunimin e kompjuterit.Database - baza e të dhënave. Bashkësi e të dhënave të lidhura ndërmjet vete dhe të organizuara paraprakisht. Programet më të njohura për udhëheqjen e bazave të të dhënave janë: Oracle, MS SQL Server, Informix, Sybase etj.Data security - mbrojtje e të dhënave nga ndërhyrjet e qëllimta ose të rastësishme nga njerëz jo të autorizuar.Data type - tip i të dhënave. Mund të jenë: tekstuale, numerike, logjike, dhe të dhëna të datave.Dead lock - ndërprerje; bllokim. Situatë kur ndonjë program nuk mund të realizohet në kompjuter, për shkak se e pret rastin që faktikisht kurrë nuk do të ndodh.Debug - testim i programit të kompjuterit me korrigjim të gabimeve të paraqitura në te.Default value - ndonjë vlerë që nënkuptohet. Vlerë që programi automatikisht e zgjedh po qe se shfrytëzuesi nuk jep ndonjë vlerë tjetër. Për shembull ngjyrat që i jep WIND0WS-i janë default vetëm po qe se shfrytëzuesi nuk i përdor.Defragmentation - defragmentim. Proces i bashkangjitjes i të dhënave të një programi në disk, që të mund të shpejtohet puna e tij. Është e preferueshme që defragmenting të bëhet një herë në javë, për të shpejtuar punën e diskut.Density - dendësi. Njësi matëse për numrin e të dhënave të cilat mund të shkruhen në ndonjë medium (disketë, shirit magnetik etj).Decsending sort - renditje me radhitje të kundërt.Desktop - sipërfaqja aktive e ekranit gjatë punës me Windows, e cila përmban dritare dhe ikona.Desktop computer - kompjuter i cili pozicionohet horizontalisht në tavolinën punës.DTP (Desktop Publishing) - Pako e softuerit me të cilën kompjuteri mund të përdoret për disenj të dokumenteve, duke përfshirë fotografi, tekst dhe kontroll të pamjes së dokumenteve dhe shtypjen e tyre.Destination file - skedar që pranon.Device - vegël, mjet, përbërje, njësi. Nocion i përgjithshëm i cili shfrytëzohet për të identifikuar ndonjë komponentë të kompjuterit (disk, tastaturë, minak, etj).Device driver - softuer i cili i mundëson kompjuterit të komunikojë me njësitë periferike.DAT (Digital Audio Tape) - shirit magnetik në të cilin memorizohen të dhënat me sasi shumë të mëdha.DVD (Digital Video Disk) - teknologji e harduerit e cila mundëson shiqimin e filmave, spoteve muzikore etj.DMA (Direct Memory Access) - proces i transmetimit të një sasie të madhe të të dhënave ndërmjet diskut dhe kujtesës punuese të kompjuterit.DirectX - varg i programeve standarde për aplikacione të Microsfti-t, i dedikuar për lojra dhe aplikacione multimediale.Disk controller - kartelë e cila e lidh kompjuterin me diskun; zakonisht gjendet në pjesën e poshtme të diskut.Disk drive - njësi fizike e cila e pranon dhe e kthen diskun magnetik dhe mundëson lexim dhe shkrim të të dhënave.DOS (Disk Operating System) - njëri ndër sistemet më të njohura operative i cili është shumë përfshirës dhe shfrytëzohet nga kompjuterët personal. I prodhuar nga kompania Microsft në vitin 1982.Domain - grup i kompjuterëve emrat e të cilëve e ndajnë të njëjtën prapashtesë. Shembull: com (firmë komerciale), org (organizatë pa përfitim), gov (qeveri), edu (institucion arsimor), net (provajder i Internetit). Njësoj ekzistojnë edhe prapashtesa të cilat i identifikojnë shtetet p.sh. mk prapashtesë për Maqedoninë.Dpi (dots per inch) - pika në inç. Njësi për matjen e rezolutës së shtypjes në shtypës. Rezoluta te shtypësit amë sillet rreth 300 dpi, ndërsa te shtypësit lezër arrin deri në 1200 dpi.Double click - klikim; shtypje e dyfishtë. Klikim i shpejtë dhe lëshim i tastit të minakut dy here pa lëvizjen e minakut ndërmjet dy klikimeve.Double precision - precizitet i dyfishtë. Teknikë me të cilën paraqiten numrat me gjatësi të dyfishuar.Download - kopjim i ndonjë programi ose skedari prej ndonjë kompjuteri kryesor në kompjuterin personal.Draft quality - kualitet i shtypit, i cili është i lexueshëm, por nuk duket aq mirë për përdorim që ai dokument të botohet në ndonjë revistë ose libër. Zakonisht shfrytëzohet për nxjerrjen e kopjeve që të shkojë në korrekturë.Drag-and-drop - tërheqje dhe lëshim i tastit të minakut.Drop-down meni - Lista e urdhërave të menysë së aktivizuar, të radhitura njëra pas tjetrës.DLL (Dynamic Link Library) - grup e funksioneve të cilat shfrytëzohen gjatë programimit në Windows.EEPROM (E lectrically P rogrammable R ead O nly M emory) - çip memorizues përmbajtja e të cilit nuk mund të ndryshohet.E-mail (electronic mail) - postë elektronike. Njëri nga shërbimet më të njohura të Internetit me të cilin porositë dërgohen prej një kompjuteri në kompjuter tjetër.Embedded object - objekt i ndërvënë.EMM386.EXE - program i cili mundëson vendosjen e drajverave dhe programeve në hapësirën e lartë të memories.Emulator - emulator. Program cili i mundëson kompjuterit të zbatojë programe të shkruara për kompjuter tjetër.Encryption - shifrim. Kodim i porosisë me çka nuk mundësohet hyrje e palejuar deri te ajo.EOF (end of file) - fund i skedarit. Shenjë për fundin e skedarit, e cila shfrytëzohet si indikator se këtu kryhen të dhënat.Ethernet - rrjet lokal kompjuterik i konstruktuar prej llojit të kabllove me mundësi të bartjes deri më 10 Mbit/sec.Event - rast; paraqitje. Moment kur paraqitet ndryshimi specifik i ndonjë gjendjeje.Exchange - këmbim i informatave ndërmjet dy lokacioneve.Exchengeable disk - disk transmetues. Tip i diskut i cili montohet në shtëpizë të posaçme dhe është i transmetueshëm.Executable file - program zbatues. Skedar i cili mund të aplikohet në kompjuter.Expression - shprehje matematikore ose logjike e shkruar në gjuhën programoreEBCDIC (Extended Binary Decimal Interchange Code) - kod i cili i përdorë tetë shifra binare të krijuara nga IBM, ndërsa i paraqet shenjat (shkronjat, numrat etj.) nga kompjuteri i cili i proceson.External modem - modem i jashtëm. Modem në kuti të veçantë, kabllo dhe mbushës i cili më së shpeshti aktivizohet në portën seriale të kompjuterit.Extranet - intranet i cili u është lënë në disponim klientëve dhe blerësve të jashtëm me qëllim që t'i shohin të dhënat. Më shpesh ata janë të siguruara me shifra që të ruhet siguria e blerësve.FFan ventilator - ventilator i cili mundëson cirkulimin e ajrit nëpërmjet pjesëve kompjuterike dhe e pamundëson nxehjen e tyre.Fatal error - gabim në programin kompjuterik i cili e ndalon funksionimin e tij.Fault tolerance - tolerim i gabimeve. Aftësi e ndonjë sisitemi që ta vazhdojë funksionimin normal edhe pse ekziston problem në harduer ose softuer.Fax modem - faks modem. Modem i aftësuar të pranojë dhe të dërgojë fakse. Në këtë rast fakset janë elektronike.Fiber optics - fije optike. Mundëson shpejtësi të madhe të bartjes së të dhënave në rrjetat kompjuterike.File - skedar; fajll; datotekë. Pa marrë parasysh çfarë informate, të grumbulluar dhe të inçizuar nën një emër. Skedari mund të përmban tekst, grafikon, program etj.FAT (File Allocation Table) - tabelë e cila shërben për renditjen e skedarëve e cila gjendet në fillim të diskut dhe përmban informata për ata pjesë të diskut të cilat shfrytëzohen, pjesë të diskut të cilat nuk shfrytëzohen dhe ato të cilat nuk mund të shfrytëzohen për shkak të dëmtimit të blloqeve në disk.File control system - program i cili udhëheq me bartjen e të dhënave nga ciladoqoftë pajisje deri në ndonjë pajisje tjetër.File locking - përmbyllje e skedarit. Ndalesë që më tepër se një shfrytëzues ta ndërrojë përmbajtjen e skedarit.File protection - mbrojtje e skedarit. Komandë e kompjuterit e cila e ndalon shkruarjen dhe fshirjen e të dhënave në skedar, por e lejon leximin e tyre.Firewall - sistem rrjetor për sigurim i cili ndihmon në ndërprerjen e hyrjes së paautorizuar në sistemin kompjuterik; thjesht ky është kompjuter i lidhur në Internet dhe me të cilin zhvillohet i gjith komunikimi në Internet.Floppy disk - disk i butë, disketëFooter - tekst i cili paraqitet në pjesën e poshtme në secilën faqe.FF (Form Feed) - urdhër i cili shfrytëzohet i që ta lëviz letrën në printer në faqe të re. Zakonisht në tabelën kontrolluese të printerit gjendet një tast i cili mundëson kryerjen e funksionit përkatës.FORTRAN (FORmula TRANslation) - gjuhë programore e krijuar në kompaninë IBM e cila shfrytëzohej për programimin e aplikacioneve tekniko shkencore.Freeware - programe pa pagesë, por të mbrojtura me ligj për autorizimFAQ (Frequently Asked Question) - pyetje ose lista me pyetje dhe përgjigje të cilat janë shumë të shpeshta dhe shumë shfrytëzues ballafaqohen me këto të dhëna. Këto lista janë shumë frytdhënëse për shkak të këmbimit të informatave.GGIGO (Garbage In, Garbage Out) - princip në të cilën po qe se hyjnë të dhëna jokor-rekte dhe jovalide në kompjuter, ai do të japë rezultate jokorrekte dhe të pakuptimta.GUI (graphical user interface) - interfejs grafik i shfrytëzuar për sisteme operative. Komunikimi ndërmjet shfrytëzuesit dhe programit zhviliohet me anë të shfrytëzimit të ikonave, dritareve dhe të ngjashme. Një shembull për një iterfejs të tillë që e shfrytëzojmë është Windows-i.Guru - Njeri me kapacitet të lartë i cili dëshiron t'u ndihmojë të tjerëve në zgjedhjen e problemeve të tyre.HHacker - haker. Person për të cilin kompjuteri është hobi. Sot shumë njerëz termin haker e identifikojnë me person i cili në mënyrë të paligjshme hy në kompjuter të huaj.Halt - ndalesë. Ndalje e realizimit të operacioneve të renditura në programet kompjuterike.Hand-held computer - kompjuter i vogël që mund të mbahet edhe në dorë.Hang - rri varur. Mosfunksionim i kompjuterit. Kur kompjuteri rinë varur, i ekrani duket normal, por çfarëdo pune tjetër është e pamundur të futet në funksion.Hard copy - rezultatet e shtypura në letër.Hardware - hardueri, gjërat fizike apo të prekshme të kompjuterit.Help - ndihmë. Funksion i cili është i pranishëm në shumë programe, i cili shërben si ndihmë e shfrytëzuesit për përdorimin e programit.Hertz (Hz) - herc. Cikël në sekondë me të cilin matet shpejtësia e procesorit në kompjuter.HEX (Hexadecimal) - Sisitem numëror në matematik, në të cilin si bazë e numërimit është numri 16. Për shfaqjen e numrave përdoren shifrat 0-9 dhe shkronjat A-F. Është shumë i qëlluar për përdorimin e kalkulimeve kompjuterike.Hidden file - skedar i fshehur. Skedar i cili përmban atribute të cilat nuk lejojnë që emri i skedarit të kopjohet, të fshihet ose të shfletohet.High tech - teknologji e lartëHost computer - kompjuter kryesor me të cilin lidhen kompjuterët tjerë.Hot key - tast ose kombinim i tasteve i cili zbaton instruksion të përcaktuar pa marrë parasysh se çka punon procesori në momentin e dhënë.HTML (Hyper Text Markup Language) - format hipertekstual për punë me dokumente. Shërben për krijimin e dokumenteve WEB në internet.Hub - hab. Paisje në të cilën kyçen kompjuterët të cilët janë të lidhur në rrjet.Hyphenation - ndarje e fjalëveIIllegal - jolegal. Parametra hyrëse të cilët janë të papranuara, për shkak se nuk i përmbushin specifikacionet e vendosura në programe.Image processing - përpunim i grafikonëveImaging - proces i shkrimit të grafikës në ndonjë medium, për shembull në shirit.Implementation - implementim. Instalim i sitemit kompjuterik.Infrared - teknologji e cila shfrytëzon ndriçimin për lidhjen të kompjuterëve pa kabëll.Initialization - inicializim. Operacion për formatim të diskut ose disketës, si dhe përgatitje për shkruarjen dhe përdorimin e të dhënave.Ink-jet printer - shtypës pështyes që hedh ngjyrën në letër.Input data - të dhënat hyrëse.Insert mod - rregull për futjen e të dhënave.Install - instalim, futja fillestare e ndonjë programi në kompjuter.Instruction - instruksion. Urdhër i destinuar për mikroprocesorin.Integer - numër i plotë pa presje decimaleLLine printer - shtypës i cili shtyp përnjëherë një rresht tekst.Link- lidhje; lidhshmëri.Load - mbushje, futje e programit në memorje.LAN (Local Area Network) - rrjet lokal në kuadër të një hapësire ose ndërtese. Lidhje e dy ose më tepër kompjuterëve me kabllo me qëllim të këmbimit të informatave.Local printer - shtypës i cili është i lidhur drejtpërdrejt me një stacion punues, i cili nuk është në disponim të shfrytëzuesve tjerë të rrjetit.Login - Paraqitje në kompjuter. Në këtë rast kompjuteri kërkon nga shfrytëzuesi që të identifikohet me emrin dhe shifrën.Logoff- çlajmërim. Largim nga puna me kompjuter.Loop - cikël. Renditje të instruksioneve kompjuterike të cilat praktikohen me anë të përsëritjeve, gjersa nuk përmbushet ndonjë kusht.MMachine code - kod makine. Përmbledhje e instruksioneve kompjuterike në ndonjë kompjuter të posaçëm i cili niund ta kryejë urdhërin.Macro - makro. Serial i urdhërave të cilat kryhen me shtypjen e një tasti ose me ndonjë urdhër. Në të shumtën e rasteve i shkruan vetë shfrytëzuesi për ta lehtësuar punën gjatë përsëritjeve të një morie urdhërash.Mailbox - sandëku postar.Main program - pjesë kryesore e programit e cila i kontrollon nënprogramet.Mass storage - pajisje në të cilën mund të vendoset një numër i madh i të dhënave.Medium - medium. Bartës i të dhënave, shpesh mendohet në disketë, CD-ROM dhe të ngjashme.MMU (Memory Management Unit) - pajisje e cila udhëheq kujtesën.Merge - bashkim, kombinim i dy ose më tepër skedarëve.Message - porosi nga kompjuteri e cila informon për diçka.MIDI file - skedarë me përshkrime muzikore.MIPS (Million Instruction Per Second) -milion instuksione në sekondë. Njësi matëse për shpejtësinë me të cilën procesori i kryen instruksionet. Për shembull, procesori Pentium i cili punon në 100 MHz kryen 100 milionë instruksione në sekondë, pra 100 MIPS-a.Millisecond (ms) - milisekondë. Kohë e barabartë me pjesën e njëmijtë të sekondës. Shfrytëzohet për shprehjen e shpejtësisë te hard disqet.Mode - regjim i punës; mënyrë e punës. Njëra nga gjendjet alternative të punës së kompjuterit.MODEM (MOdulator/DEModulator) - modem. Regullator i cili të dhënat e dërguara i shndërron në sinjal telefonik, të qëlluara për lidhje të drejtpërdrejtë telefonike.Motherboard - pllaka amë e kompjuterit në të cilën janë të lidhura të gjitha elementet e harduerit.Multimedia - kombinim i tekstit me fotografi dhe zë, videoanimacion.MIME (Multipurpose Internet Mail Extensions) - standard për bashkangjitjen e skedarëve në porositë elektronike.Multitasking - aftësi e sistemit operativ që njëkohësisht të ushtrojë më shumë programe.NNetwork - rrjet i kompjuterit.NetWare - sistem operativ rrjetor i shpikur nga kompania Novell.Network adapter - adapter i rrjetit. Kartelë e cila instalohet në kompjuter përmes të cilës ai lidhet në rrjet.Network administrator - njeriu i cili e mbikëqyrë punën e rrjetit kompjuterik dhe që udhëheqë me të.Network protocol - protokoll rrjetor. Bashkësi e standardeve kompjuterike në një rrjet.Node - nyje, pika ngjitëse në rrjein kompjuterikNon-interlaced - sa i përket disa monitorëve te të cilët topi elektronik pas një kohe e kalon ekranin pa mos lëshuar asnjë vijë.Notebook computer - kompjuter i vogël me format sa një faqe e letrës.Numeric keypad - tastierë numerike.OOLE (Object Linking and Embedding) -mënyrë e këmbimit të informatave ndërmjet dy skedarëve me aplikim të njëjtë ose të ndryshëm në Windows.Off-line - i çkyçurOn-line - i kyçurODBC (Open Data Base Connectivity) - standard i cili mundëson hyrje në sisteme të ndryshme të bazave të të dhënave.Operating System - sistem operativ. Softuer i cili është lidhje ndërmjet shfrytëzuesit dhe kompjuterit.Optical cable - kabëll optik për lidhje rrjetore të kompjuterëve me të cilin arihet shpejtësi e madhe në përcjelljen e të dhënave.OCR (Optical Character Recognition) - njohje e simboleve optike. Program i cili identifikon shenjat e shkruara dhe ato të shtypura dhe pastaj krijon skedar tekstual.OEM (Original Equipment Manifacturer) - prodhues i komponenteve të ndryshëm, të cilët pastaj lidhen me klientin, e emri i tij figuron në kompjuter.Overflow - tejkalim. Gjendje e cila paraqitet si rezultat i operacionit aritmetik; e tejkalon kapacitetin e kujtesës për ruajtjen e rezultatit.Overload - ngarkim i tepërt. Ngarkim më i j madh sesa pajisja; mund ta mban atë për të cilën është konstruktuar.Overstrike - nënvizim.Overtype - shkrim përmbi tekst.Overwrite - mbulim i informatës e cila më parë ka qenë në atë vend.PPage break - ndërprerje e faqes. Vend ku mbaron një faqe dhe fillon faqja tjetër.Page layout - pamje e faqesPpm (pages per minute) - faqe në minute. Njësi matëse e shpejtësisë së shtypësit gjatë shtypjes.Pagination - operacion automatik te programet për përpunimin e tekstit, i cili shërben për renditjen e tekstit nëpër faqe me numerimin e tyre.Palmtop computer - kompjuter i vogël i cili mund të mbahet në një dorë.PASCAL - Paskali. Gjuhë kompjuterike.Password - Fjalë e fshehur e cila përdoret për hyrje në sistemin kompjuterik.Patch - arnim. Ndryshim i kodit programor, i cili zakonisht bëhet pas mbarimit të softuerit me qëllim që të përmirësohen disa gabime.Path name - emri i datotekës së bashku me rrugën me të cilën arihet deti tek ajo.Pause - pauzë. Tast ose urdhër i cili përkohësisht e ndërpren punën e ndonjë programi.Peer-to-peer - rrjet lokal ku çdo kompjuter i kyçur është i barabartë. Në rrjet nuk ekziston server.Peripheral device - pajisje e harduerit e cila kyçet në kompjuter.Permanent SWAP file - skedar i përhershëm në Windows me të cilin shtresohen të dhënat dhe instruksionet programore kur nuk mund të vendosen në kujtesën RAM.PCMCIA (Personal Computer Memory Card International Association) - komitet i cili krijoj standarde për memorje me kapacitet më të madh e aplikuar te kompjuterët laptop.PIXEL (Picture Element) - Element më i vogël i monitorit kompjuterik i cili mundë të kontroliohet. Sa më i madh të jetë numri i pikselave, aq më e mirë është rezoluta.Pirate - person i cili merret me formën ilegale të kopjimit të softuerave.Plasma display - teknologji e përdorur për konstruimin e ekranit te kompjuterët laptop.Plotter - vizatues. Pajisje e cila shërben për vizatimin e rezultateve të përfituara nga kompjuteri.Plug and play - kyçe dhe puno. Pajisje të cilat kompjuteri automatikisht i detekton dhe i instalon drajverat e nevojshëm në të.Pointer - tregues. Fotografi e vogël në ekran, zakonisht në formë të shigjetës; lëvizjet e saja kontrollohen nëpërmjet minakut.Port - portë; lidhje; hyrje.Portability - përcjellshmëri. Cilësi e programave kompjuterike që të mund të adaptohen në lloj-lloj tipash të kompjuterëve.Power supply - furnizues i rrymes te kompjuteri.Print queue - pritje, rend për shtyp.Print server - zakonisht njëri prej kompjuterëve në rrjet i cili dirigjon me të gjitha kërkesat për shtyp dhe me të gjithë shtypësit që janë të lidhura në rrjet.Printer driver - softuer i cili i mundëson kompjuterit që të punojë me shtypësin.Procedure - rradhitje e instruksioneve kompjuterike të cilat bashkarisht veprojnë për një nevojë dhe detyrë të caktuar.Processing - përpunim i të dhënave.Programming language - gjuhë programore me të cilën programeri e shkruan programin kompjuterik.Prompt - shenjë për thirrje; shërben për shkruarjen e urdhërave.Purge - shlyerje pas së cilës të dhënat e shlyera nuk mund të kthehen më.QQuery - pyetje. Instruksion kompjuterik i cili i parashtron pyejte bazës së të dhënave.Quit - ndalje. Urdhër me të cilën para kohe ndalet ekzekutimi i programit.QWERTY - tastier në të cilën rreshti më i lartë i saj fillon me shkronjat Q, W, E, R, T, Y. Ekzistojnë edhe lloje tjera të tastierëve si per shembull QWERTZ.RRadio button - radio sustë. Mund të zgjedhim vetëm një sustë të këtij lloji në program.RAM (Random Access Memory) - kujtesa kryesore kompjuterike në të cilën janë të vendosura të dhënat të cilat përpunohen.Read-only - vetëm lexim. Të dhënat mund të lexohen, por jo edhe të ndryshohen.ROM (Read Only Memory) - kujtesa e pashlyeshme nga e cila mund të lexohen të dhënat.RTC (Real Time Clock) - Çip kompjuterik i cili ka funksion të orës që ta informojë kompjuterin për kohën e saktë, datën dhe vitin.Reboot - përsëri startim të kompjuterit, zakonisht për shkak të rënies së sistemit.Record - grup i të dhënave të cilat i takojnë një grupacioni. Për shembull, emri i ndonjërit, mbiemri, adresa dhe numri i telefonit.Recover - kthim në gjendjen normale të punës pas paraqitjes së gabimit në sistem.RAID (Redundant Array of Inexpensive Drives) - kombinim i më shumë disqeve me qëllim që të rritet siguria e të dhënave nga ndonjë humbje e paparashikuar.Refresh rate - shpejtësi për freski. Numër maksimal i fotografive që mund të shfaqen në ndonjë monitor për një sekondë. Paraqitet me herc.RDBMS (Relational Data Base Management System) - sistem për udhëheqjen e bazave të të dhënave.Remote computer - kompjuter i larguar.Remote control program - program me komandim prej së largu.Repeat delay - koha e nevojshme që të shtypet një tast e që të paraqitet karakteri i cli përgatitet që të dale në ekran.Reset button - sustë për resetim. Sustë në pjesën e përparme të shtëpizës së kompjuterit e cila shërben për vënien e sistemit në gjendjen fillestare të saj.Resolution - qartësi e përshkruarjes në ekran apo në shtypës.Response time - kohë për përgjigje nga ana e kompjuterit për ndonjë kërkesë përkatëse.Restart - startim i përsëritur i kompjuterit.Retreive - gjetje dhe ndarje në veçanti e ndonjë informate të përcaktuar.Retry - orvatje e sërishme për të kryer ndonjë instruksion të programit.Ring network - rrjet unazor.RJ-45 - konektor i cili i ngjan lidhjes telefonike, por ka 8 tela në vend që të ketë 4.Root directory - direktoriumi kryesor i një disku.Router - udhërëfyes. Pajisje rrjetore e cila i dërgon të dhënat në rrjet duke e zgjedhur rrugën më të mirë.SSafe mode - gjendje në të cilën startohet Windows-i kur paraqitet ndonjë konflikt në harduer.Save - shkrim i të dhënave në disk, ku nuk mund të humben pas mbylljes së kompjuterit.Scanner - skener. Mjet i cili në mënyrë optike lexon ndonjë dokument dhe e shndërron në skedar grafiko-digjital.Screen - ekran.Scroll - lëvizje e tekstit lart-poshtë.Search engine - program për kërkimin e të dhënave. Makina më të njohura për kërkim në internet janë: Yahoo, Altavista, Google etj.Server - kompjuter në rrjet i cili disa nga resurset e veta i vë në disponim të ndonjë kompjuteri tjetër.Session - koha në të cilën një shfrytëzues e kalon në rrjet.Set up - një sistem të vihet në gjendje pune.Shared file - skedar i përbashkët.Shut down - kryerje e punës së një sistemi operativ të kompjuterit ose çkyçje e kompjuterit.SMTP (Simple Mail Transfer Protocol) - protokoll i cili shfrytëzohet për udhëheqjen e këmbimit të postës elektronike ndërmjet dy kompjuterëve.Slave - i nënshtruar. Kompjuter i cili është i kontrolluar nga një kompjuter tjetër.Software - të gjitha programet të cilat mund të shfrytëzohen në një kompjuter.Software development tool - vegla për zhvillimin e programeve.Sort - renditje e të dhënave me radhitje të re.Sound card - kartë për zërim.Storage - kujtesë.String - varg i shenjave.SQL (Structured Query Language) - pako e programeve për udhëheqjen e bazave të të dhënave.Switch - ndërprerës.System software - softuer sistemor (p.sh. MS-DOS, Windows etj).English-Albanian dictionary > Fjalor i shkurtër terminoiogjik i informatikës
-
27 Artificial Intelligence
In my opinion, none of [these programs] does even remote justice to the complexity of human mental processes. Unlike men, "artificially intelligent" programs tend to be single minded, undistractable, and unemotional. (Neisser, 1967, p. 9)Future progress in [artificial intelligence] will depend on the development of both practical and theoretical knowledge.... As regards theoretical knowledge, some have sought a unified theory of artificial intelligence. My view is that artificial intelligence is (or soon will be) an engineering discipline since its primary goal is to build things. (Nilsson, 1971, pp. vii-viii)Most workers in AI [artificial intelligence] research and in related fields confess to a pronounced feeling of disappointment in what has been achieved in the last 25 years. Workers entered the field around 1950, and even around 1960, with high hopes that are very far from being realized in 1972. In no part of the field have the discoveries made so far produced the major impact that was then promised.... In the meantime, claims and predictions regarding the potential results of AI research had been publicized which went even farther than the expectations of the majority of workers in the field, whose embarrassments have been added to by the lamentable failure of such inflated predictions....When able and respected scientists write in letters to the present author that AI, the major goal of computing science, represents "another step in the general process of evolution"; that possibilities in the 1980s include an all-purpose intelligence on a human-scale knowledge base; that awe-inspiring possibilities suggest themselves based on machine intelligence exceeding human intelligence by the year 2000 [one has the right to be skeptical]. (Lighthill, 1972, p. 17)4) Just as Astronomy Succeeded Astrology, the Discovery of Intellectual Processes in Machines Should Lead to a Science, EventuallyJust as astronomy succeeded astrology, following Kepler's discovery of planetary regularities, the discoveries of these many principles in empirical explorations on intellectual processes in machines should lead to a science, eventually. (Minsky & Papert, 1973, p. 11)5) Problems in Machine Intelligence Arise Because Things Obvious to Any Person Are Not Represented in the ProgramMany problems arise in experiments on machine intelligence because things obvious to any person are not represented in any program. One can pull with a string, but one cannot push with one.... Simple facts like these caused serious problems when Charniak attempted to extend Bobrow's "Student" program to more realistic applications, and they have not been faced up to until now. (Minsky & Papert, 1973, p. 77)What do we mean by [a symbolic] "description"? We do not mean to suggest that our descriptions must be made of strings of ordinary language words (although they might be). The simplest kind of description is a structure in which some features of a situation are represented by single ("primitive") symbols, and relations between those features are represented by other symbols-or by other features of the way the description is put together. (Minsky & Papert, 1973, p. 11)[AI is] the use of computer programs and programming techniques to cast light on the principles of intelligence in general and human thought in particular. (Boden, 1977, p. 5)The word you look for and hardly ever see in the early AI literature is the word knowledge. They didn't believe you have to know anything, you could always rework it all.... In fact 1967 is the turning point in my mind when there was enough feeling that the old ideas of general principles had to go.... I came up with an argument for what I called the primacy of expertise, and at the time I called the other guys the generalists. (Moses, quoted in McCorduck, 1979, pp. 228-229)9) Artificial Intelligence Is Psychology in a Particularly Pure and Abstract FormThe basic idea of cognitive science is that intelligent beings are semantic engines-in other words, automatic formal systems with interpretations under which they consistently make sense. We can now see why this includes psychology and artificial intelligence on a more or less equal footing: people and intelligent computers (if and when there are any) turn out to be merely different manifestations of the same underlying phenomenon. Moreover, with universal hardware, any semantic engine can in principle be formally imitated by a computer if only the right program can be found. And that will guarantee semantic imitation as well, since (given the appropriate formal behavior) the semantics is "taking care of itself" anyway. Thus we also see why, from this perspective, artificial intelligence can be regarded as psychology in a particularly pure and abstract form. The same fundamental structures are under investigation, but in AI, all the relevant parameters are under direct experimental control (in the programming), without any messy physiology or ethics to get in the way. (Haugeland, 1981b, p. 31)There are many different kinds of reasoning one might imagine:Formal reasoning involves the syntactic manipulation of data structures to deduce new ones following prespecified rules of inference. Mathematical logic is the archetypical formal representation. Procedural reasoning uses simulation to answer questions and solve problems. When we use a program to answer What is the sum of 3 and 4? it uses, or "runs," a procedural model of arithmetic. Reasoning by analogy seems to be a very natural mode of thought for humans but, so far, difficult to accomplish in AI programs. The idea is that when you ask the question Can robins fly? the system might reason that "robins are like sparrows, and I know that sparrows can fly, so robins probably can fly."Generalization and abstraction are also natural reasoning process for humans that are difficult to pin down well enough to implement in a program. If one knows that Robins have wings, that Sparrows have wings, and that Blue jays have wings, eventually one will believe that All birds have wings. This capability may be at the core of most human learning, but it has not yet become a useful technique in AI.... Meta- level reasoning is demonstrated by the way one answers the question What is Paul Newman's telephone number? You might reason that "if I knew Paul Newman's number, I would know that I knew it, because it is a notable fact." This involves using "knowledge about what you know," in particular, about the extent of your knowledge and about the importance of certain facts. Recent research in psychology and AI indicates that meta-level reasoning may play a central role in human cognitive processing. (Barr & Feigenbaum, 1981, pp. 146-147)Suffice it to say that programs already exist that can do things-or, at the very least, appear to be beginning to do things-which ill-informed critics have asserted a priori to be impossible. Examples include: perceiving in a holistic as opposed to an atomistic way; using language creatively; translating sensibly from one language to another by way of a language-neutral semantic representation; planning acts in a broad and sketchy fashion, the details being decided only in execution; distinguishing between different species of emotional reaction according to the psychological context of the subject. (Boden, 1981, p. 33)Can the synthesis of Man and Machine ever be stable, or will the purely organic component become such a hindrance that it has to be discarded? If this eventually happens-and I have... good reasons for thinking that it must-we have nothing to regret and certainly nothing to fear. (Clarke, 1984, p. 243)The thesis of GOFAI... is not that the processes underlying intelligence can be described symbolically... but that they are symbolic. (Haugeland, 1985, p. 113)14) Artificial Intelligence Provides a Useful Approach to Psychological and Psychiatric Theory FormationIt is all very well formulating psychological and psychiatric theories verbally but, when using natural language (even technical jargon), it is difficult to recognise when a theory is complete; oversights are all too easily made, gaps too readily left. This is a point which is generally recognised to be true and it is for precisely this reason that the behavioural sciences attempt to follow the natural sciences in using "classical" mathematics as a more rigorous descriptive language. However, it is an unfortunate fact that, with a few notable exceptions, there has been a marked lack of success in this application. It is my belief that a different approach-a different mathematics-is needed, and that AI provides just this approach. (Hand, quoted in Hand, 1985, pp. 6-7)We might distinguish among four kinds of AI.Research of this kind involves building and programming computers to perform tasks which, to paraphrase Marvin Minsky, would require intelligence if they were done by us. Researchers in nonpsychological AI make no claims whatsoever about the psychological realism of their programs or the devices they build, that is, about whether or not computers perform tasks as humans do.Research here is guided by the view that the computer is a useful tool in the study of mind. In particular, we can write computer programs or build devices that simulate alleged psychological processes in humans and then test our predictions about how the alleged processes work. We can weave these programs and devices together with other programs and devices that simulate different alleged mental processes and thereby test the degree to which the AI system as a whole simulates human mentality. According to weak psychological AI, working with computer models is a way of refining and testing hypotheses about processes that are allegedly realized in human minds.... According to this view, our minds are computers and therefore can be duplicated by other computers. Sherry Turkle writes that the "real ambition is of mythic proportions, making a general purpose intelligence, a mind." (Turkle, 1984, p. 240) The authors of a major text announce that "the ultimate goal of AI research is to build a person or, more humbly, an animal." (Charniak & McDermott, 1985, p. 7)Research in this field, like strong psychological AI, takes seriously the functionalist view that mentality can be realized in many different types of physical devices. Suprapsychological AI, however, accuses strong psychological AI of being chauvinisticof being only interested in human intelligence! Suprapsychological AI claims to be interested in all the conceivable ways intelligence can be realized. (Flanagan, 1991, pp. 241-242)16) Determination of Relevance of Rules in Particular ContextsEven if the [rules] were stored in a context-free form the computer still couldn't use them. To do that the computer requires rules enabling it to draw on just those [ rules] which are relevant in each particular context. Determination of relevance will have to be based on further facts and rules, but the question will again arise as to which facts and rules are relevant for making each particular determination. One could always invoke further facts and rules to answer this question, but of course these must be only the relevant ones. And so it goes. It seems that AI workers will never be able to get started here unless they can settle the problem of relevance beforehand by cataloguing types of context and listing just those facts which are relevant in each. (Dreyfus & Dreyfus, 1986, p. 80)Perhaps the single most important idea to artificial intelligence is that there is no fundamental difference between form and content, that meaning can be captured in a set of symbols such as a semantic net. (G. Johnson, 1986, p. 250)Artificial intelligence is based on the assumption that the mind can be described as some kind of formal system manipulating symbols that stand for things in the world. Thus it doesn't matter what the brain is made of, or what it uses for tokens in the great game of thinking. Using an equivalent set of tokens and rules, we can do thinking with a digital computer, just as we can play chess using cups, salt and pepper shakers, knives, forks, and spoons. Using the right software, one system (the mind) can be mapped into the other (the computer). (G. Johnson, 1986, p. 250)19) A Statement of the Primary and Secondary Purposes of Artificial IntelligenceThe primary goal of Artificial Intelligence is to make machines smarter.The secondary goals of Artificial Intelligence are to understand what intelligence is (the Nobel laureate purpose) and to make machines more useful (the entrepreneurial purpose). (Winston, 1987, p. 1)The theoretical ideas of older branches of engineering are captured in the language of mathematics. We contend that mathematical logic provides the basis for theory in AI. Although many computer scientists already count logic as fundamental to computer science in general, we put forward an even stronger form of the logic-is-important argument....AI deals mainly with the problem of representing and using declarative (as opposed to procedural) knowledge. Declarative knowledge is the kind that is expressed as sentences, and AI needs a language in which to state these sentences. Because the languages in which this knowledge usually is originally captured (natural languages such as English) are not suitable for computer representations, some other language with the appropriate properties must be used. It turns out, we think, that the appropriate properties include at least those that have been uppermost in the minds of logicians in their development of logical languages such as the predicate calculus. Thus, we think that any language for expressing knowledge in AI systems must be at least as expressive as the first-order predicate calculus. (Genesereth & Nilsson, 1987, p. viii)21) Perceptual Structures Can Be Represented as Lists of Elementary PropositionsIn artificial intelligence studies, perceptual structures are represented as assemblages of description lists, the elementary components of which are propositions asserting that certain relations hold among elements. (Chase & Simon, 1988, p. 490)Artificial intelligence (AI) is sometimes defined as the study of how to build and/or program computers to enable them to do the sorts of things that minds can do. Some of these things are commonly regarded as requiring intelligence: offering a medical diagnosis and/or prescription, giving legal or scientific advice, proving theorems in logic or mathematics. Others are not, because they can be done by all normal adults irrespective of educational background (and sometimes by non-human animals too), and typically involve no conscious control: seeing things in sunlight and shadows, finding a path through cluttered terrain, fitting pegs into holes, speaking one's own native tongue, and using one's common sense. Because it covers AI research dealing with both these classes of mental capacity, this definition is preferable to one describing AI as making computers do "things that would require intelligence if done by people." However, it presupposes that computers could do what minds can do, that they might really diagnose, advise, infer, and understand. One could avoid this problematic assumption (and also side-step questions about whether computers do things in the same way as we do) by defining AI instead as "the development of computers whose observable performance has features which in humans we would attribute to mental processes." This bland characterization would be acceptable to some AI workers, especially amongst those focusing on the production of technological tools for commercial purposes. But many others would favour a more controversial definition, seeing AI as the science of intelligence in general-or, more accurately, as the intellectual core of cognitive science. As such, its goal is to provide a systematic theory that can explain (and perhaps enable us to replicate) both the general categories of intentionality and the diverse psychological capacities grounded in them. (Boden, 1990b, pp. 1-2)Because the ability to store data somewhat corresponds to what we call memory in human beings, and because the ability to follow logical procedures somewhat corresponds to what we call reasoning in human beings, many members of the cult have concluded that what computers do somewhat corresponds to what we call thinking. It is no great difficulty to persuade the general public of that conclusion since computers process data very fast in small spaces well below the level of visibility; they do not look like other machines when they are at work. They seem to be running along as smoothly and silently as the brain does when it remembers and reasons and thinks. On the other hand, those who design and build computers know exactly how the machines are working down in the hidden depths of their semiconductors. Computers can be taken apart, scrutinized, and put back together. Their activities can be tracked, analyzed, measured, and thus clearly understood-which is far from possible with the brain. This gives rise to the tempting assumption on the part of the builders and designers that computers can tell us something about brains, indeed, that the computer can serve as a model of the mind, which then comes to be seen as some manner of information processing machine, and possibly not as good at the job as the machine. (Roszak, 1994, pp. xiv-xv)The inner workings of the human mind are far more intricate than the most complicated systems of modern technology. Researchers in the field of artificial intelligence have been attempting to develop programs that will enable computers to display intelligent behavior. Although this field has been an active one for more than thirty-five years and has had many notable successes, AI researchers still do not know how to create a program that matches human intelligence. No existing program can recall facts, solve problems, reason, learn, and process language with human facility. This lack of success has occurred not because computers are inferior to human brains but rather because we do not yet know in sufficient detail how intelligence is organized in the brain. (Anderson, 1995, p. 2)Historical dictionary of quotations in cognitive science > Artificial Intelligence
-
28 IOCtl
"A command that enables a program to communicate directly with a device driver. This is done, for example, by sending a string of control information recognized by the driver. None of the information passed from the program to the device driver is sent to the device itself (in other words, the control string sent to a printer driver is not displayed on the printer)." -
29 computer
1) компьютер; вычислительная машина; ЭВМ; вычислительное устройство; вычислитель; редк. процессор2) редк. счётная машина (см. тж calculator, machine)•- adaptive computer
- airborne computer
- all-applications computer
- all-purpose computer
- alternating-current analog computer
- analog computer
- analog-digital computer
- arbitrary sequence computer
- associative computer
- asynchronous computer
- automotive computer
- baby-sized computer
- back-end computer
- batch-oriented computer
- battery-operated computer
- binary computer
- binary-transfer computer
- board computer
- boutique computer
- brand-name computer
- breadboard computer
- buffered computer
- business computer
- business-oriented computer
- byte computer
- byte-organized computer
- byte-oriented computer
- cassette-based computer
- census computer
- central computer
- character-oriented computer
- chemical-based computer
- chess computer
- CISC computer
- commercial computer
- commodity computer
- communication computer
- communications oriented computer
- compatible computer
- complete-instruction-set computer
- concurrent computer
- consecutive computer
- consecutive sequence computer
- continuously acting computer
- control computer
- control flow computer
- correlation computer
- coupled computers
- cryogenic computer
- cryotron computer
- custom computer
- database computer
- data-flow computer
- decimal computer
- dedicated computer
- desk computer
- desk-size computer
- desk-top computer
- dialing set computer
- dial set computer
- digital computer
- direct execution computer
- direct-analogy computer
- direct-current computer
- diskless computer
- distributed logic computer
- drum computer
- dual-processor computer
- education computer
- electromechanical analog computer
- electronic tube computer
- electron tube computer
- electronic computer
- end-user computer
- ever-faster computer
- externally programmed computer
- fault-tolerant computer
- fifth-generation computer
- file computer
- first-generation computer
- fixed word-length computer
- fixed-point computer
- fixed-program computer
- flat screen computer
- floating-point computer
- fluid computer
- four-address computer
- fourth-generation computer
- fractional computer
- front-end computer
- gateway computer
- general-purpose computer
- giant computer
- giant-powered computer
- giant-scale computer
- giant-size computer
- gigacycle computer
- gigahertz computer
- guidance computer
- handheld computer
- high-end computer
- high-function computer
- high-level language computer
- high-level computer
- highly parallel computer
- high-performance computer
- high-speed computer
- hobby computer
- home banking computer
- home computer
- host computer
- hybrid computer
- IBM-compatible computer
- IC computer
- incompatible computer
- incremental computer
- industrial computer
- integrated circuit computer
- interface computer
- interim computer
- intermediate computer
- internally programmed computer
- Internet computer
- keyboard computer
- kid computer
- laptop computer
- large computer
- large-powered computer
- large-scale computer
- large-scale integration circuit computer
- large-size computer
- laser computer
- linkage computer
- local computer
- logical computer
- logic computer
- logic-controlled sequential computer
- logic-in-memory computer
- low-end computer
- low-profile computer
- low-speed computer
- LSI computer
- mainframe computer
- massively parallel computer
- master computer
- mechanical computer
- medium computer
- medium-powered computer
- medium-size computer
- medium-speed computer
- medium-to-large scale computer
- mediun-scale computer
- megacycle computer
- megahertz computer
- microprogrammable computer
- microwave computer
- mid-range computer
- molecular computer
- monoprocessor computer
- multiaddress computer
- multi-MIPS computer
- multiple-access computer
- multiple-user computer
- multiprocessor computer
- multiprogrammed computer
- multipurpose computer
- multiradix computer
- navigation computer
- net node computer
- networked computer
- N-node computer
- no-address computer
- node computer
- nonsequential computer
- nonstop computer
- non-von Neumann computer
- notebook computer
- object computer
- office computer
- off-the-shelf computer
- one-address computer
- one-and-half-address computer
- one-on-one computer
- one-purpose computer
- optical computer
- optical path computer
- original computer
- palm-size computer - parallel-processing computer
- parallel-serial computer
- parametric-electronic computer
- parametron computer
- pen-based computer
- pentop computer
- perihperal support computer
- peripheral computer
- personal computer
- pictorial computer
- pipeline computer
- plugboard computer
- plug-compatible computer
- plugged program computer
- pneumatic computer
- pocket computer
- Polish-string computer
- polynomial computer
- portable computer
- process control computer
- production control computer
- professional computer
- professional personal computer
- program-compatible computer
- program-controlled computer
- programmed computer
- punch-card computer
- rack-size computer
- radix two computer
- real-time computer
- recovering computer
- reduced instruction set computer
- reduction computer
- remote computer
- repetitive computer
- RISC computer
- satellite computer
- scientific computer
- second-generation computer
- secondhand computer
- self-adapting computer
- self-organizing computer
- self-programming computer
- self-repairing computer
- self-repair computer
- sensor-based computer
- sequence-controlled computer
- sequenced computer
- sequential computer
- serial computer
- service computer
- service-oriented computer
- SIMD computer
- simultaneous-operation computer
- simultaneous computer
- single-address computer
- single-board computer
- single-purpose computer
- single-user computer
- slave computer
- small computer
- small-powered computer
- small-scale computer
- small-size computer
- soft-compatible computer
- solid-state computer
- SOS computer
- source computer
- space computer
- spaceborne computer
- special-purpose computer
- special computer
- square-root computer
- stack-oriented computer
- standby computer
- statistical computer
- steering computer
- stored-program computer
- subscriber computer
- super computer
- superconductive computer
- superhigh-speed computer
- superpersonal computer
- superspeed computer
- supervisory computer
- switch-control computer
- switching computer
- symbolic computer
- synchronous computer
- synchronous tracking computer
- tagged computer
- talking computer
- target computer
- technical computer
- technical personal computer
- terminal computer
- terminal control computer
- ternary-transfer computer
- tessellated computer
- thermal computer
- thin-film memory computer
- third-generation computer
- three-address computer
- three-dimensional analog computer
- timeshared computer
- top level computer
- top-of-the-line computer
- toy computer
- training computer
- transformation computer
- transistorized computer
- transistor computer
- translating computer
- tridimensional analog computer
- trip computer
- truth-table computer
- Turing-type computer
- two-address computer
- ultrafast computer
- underlying computer
- user computer
- vacuum tube computer
- variable word-length computer
- very-high-speed computer
- video-and-cassette-based computer
- virtual computer
- von Neumann computer
- wearable computer
- weather computer
- wired-program computer
- word-oriented computer
- workgroup computer
- X-computer
- zero-address computerEnglish-Russian dictionary of computer science and programming > computer
-
30 ISP
1) Компьютерная техника: Information Service Provider2) Американизм: Infrastructure Service Provider, International Security Passport3) Спорт: Intermediate Start Position4) Военный термин: ISDN Security Program, Integrated Survey Program, Intelligence Support Plan, Intelligence Support Processor, Intelligence Survey Program, impulse, specific, independent studies project, industrial security plan, industrial security program, infrared spectrophotometer, integrated support plan, intercept system processor, internal security plan5) Техника: instrumentation support plan, integral substrate package, internally striped planar structure6) Сельское хозяйство: Isolated Soy Flour7) Шутливое выражение: Inferior Service Provider8) Ветеринария: International Society for Pathophysiology9) Сокращение: Ideal Splash Point, In-System Programmable, Institute of Social Psychiatry, Indexed Sequential Processing, Industrial Space Platform, Initial Specific Impulse, Instruction Set Processor, Integrated Software Package, Intermediate Strength Proppant, Interrupt Stack Pointer, Interstep Position10) Фото: International Society of Photogrammetry11) Электроника: Interface strain parameter, in system programmer12) Вычислительная техника: Image Synthesis Processor, international standardized profile, поставщик Интернет-сервиса, Interactive String Processor (BS2000), Image Synthesis Processor (IC, Graphik, TSP), International Standardized Profiles (ISO), Internet Service Provider (Internet), Integrated System Peripheral control (Wyse), Internet провайдер, In-System Programming, поставщик услуг в сети Интернет13) Нефть: initial surface pressure, расклинивающий агент средней прочности (intermediate strength proppant)14) Транспорт: Long Island Mac Arthur Airport15) Пищевая промышленность: Iron Sulfur Protein16) Деловая лексика: Innovative Service Program, International Service Personnel17) Глоссарий компании Сахалин Энерджи: Integrated Service Providers18) Сетевые технологии: международный стандартизированный профиль, поставщик Internet-сервиса, поставщик услуг в сети Internet, профиль, соответствующий международному стандарту, хранение и поиск информации19) ЕБРР: Ignolino Safety Panel20) Автоматика: inter-step position21) Макаров: International Shelter Project22) Безопасность: Internet Security Protocol23) Интернет: протокол безопасности интернета24) Расширение файла: Internet Service Provider, Interrupt Status Port, Internet service provider settings (MS IIS)25) Нефть и газ: начальное давление при закрытии (initial shut-in pressure)26) Майкрософт: поставщик услуг Интернета27) Должность: Information Systems Professional28) Чат: I'm So Prissy29) NYSE. International Specialty Products30) Аэропорты: Long Island MacArthur Airport, Long Island, New York USA31) Программное обеспечение: In System Programming -
31 language
1) языка) естественный язык, средство человеческого общенияб) система знаков, жестов или сигналов для передачи или хранения информациив) стильг) речь2) языкознание, лингвистика•- actor language
- agent communication language
- a-hardware programming language - application-oriented language
- applicative language
- a-programming language
- artificial language
- assembler language
- assembly language
- assignment language
- author language
- authoring language - business-oriented programming language
- categorical language - configuration language
- constraint language
- combined programming language
- command language
- common language
- common business-oriented language
- compiled language
- compiler language
- computer language
- computer-dependent language - computer-oriented language
- computer-sensitive language
- concurrent language - context- sensitive language
- conversational language
- coordinate language
- database language
- database query language - data structure language
- digital system design language
- declarative language
- declarative markup language
- definitional language
- definitional constraint language
- design language
- device media control language - dynamically scoped language - elementary formalized language
- embedding language
- event-driven language
- expression language
- extensible language - formalized language - functional language
- functional programming language - graph-oriented language - high-order language
- host language - hypersymbol language
- imperative language
- in-line language
- input language
- intelligent language
- interactive language - interpreted language - Java programming language - lexically scoped language
- list-processing language
- low-level language
- machine language
- machine-independent language
- machine-oriented language
- macro language
- manipulator language - meta language
- mnemonic language
- musical language - native-mode language
- natural language - nonprocedural language
- object language
- object-oriented language - physical language
- picture query language
- portable language
- portable standard language
- polymorphic language - print control language
- problem-oriented language
- problem statement language
- procedural language
- procedure-oriented language
- program language
- programming language
- publishing language
- query language
- question-answering language
- register-transfer language
- regular language
- relational language
- right-associative language
- robot language
- robot-level language
- robotic control language
- rule language
- rule-oriented language
- scientific programming language
- script language
- scripting language - sign language
- single-assignment language
- software command language
- source language
- special-purpose programming language
- specification language - stratified language
- stream language
- string-handling language - strongly-typed language - symbolic language - thing language - tone language
- two-dimensional pictorial query language
- typed language
- typeless language
- unchecked language
- unformalized language
- universal language
- unstratified language
- untyped language
- user-oriented language
- very high-level language - well-structured programming language -
32 language
1) языка) естественный язык, средство человеческого общенияб) система знаков, жестов или сигналов для передачи или хранения информациив) стильг) речь2) языкознание, лингвистика•- a programming language
- abstract machine language
- actor language
- agent communication language
- algebraic logic functional language
- algorithmic language
- amorhic language
- application-oriented language
- applicative language
- artificial language
- assembler language
- assembly language
- assignment language
- author language
- authoring language
- axiomatic architecture description language
- basic combined programming language
- block-structured language
- boundary scan description language
- business-oriented language
- business-oriented programming language
- categorical abstract machine language
- categorical language
- cellular language
- combined programming language
- command language
- common business-oriented language
- common language
- compiled language
- compiler language
- computer hardware description language
- computer language
- computer-dependent language
- computer-independent language
- computer-oriented language
- computer-sensitive language
- concurrent language
- configuration language
- constraint language
- context-free language
- context-sensitive language
- conversational language
- coordinate language
- data definition language
- data description language
- data manipulation language
- data structure language
- database language
- database query language
- declarative language
- declarative markup language
- definitional constraint language
- definitional language
- design language
- device media control language
- digital system design language
- document style semantics and specification language
- domain-specific language
- dynamic hypertext markup language
- dynamic simulation language
- dynamically scoped language
- elementary formalized language
- embedding language
- event-driven language
- expression language
- extensible hypertext markup language
- extensible language
- extensible markup language
- fabricated language
- fifth-generation language
- first-generation language
- formal language
- formalized language
- fourth-generation language
- frame language
- function graph language
- functional language
- functional programming language
- geometrical layout description language
- graphics language
- graph-oriented language
- hardware description language
- Hewlett-Packard graphics language
- Hewlett-Packard printer control language
- high-level language
- high-order language
- host language
- hypersymbol language
- hypertext markup language plus
- hypertext markup language
- imperative language
- in-line language
- input language
- intelligent language
- interactive language
- interactive set language
- intermediate language
- interpreted language
- Java interface definition language
- Java language
- Java programming language
- job control language
- Jules' own version of the international algorithmic language
- knowledge query and manipulation language
- left-associative language
- lexically scoped language
- list-processing language
- low-level language
- machine language
- machine-independent language
- machine-oriented language
- macro language
- manipulator language
- man-machine language
- mathematical markup language
- matrix-based programming language
- meta language
- mnemonic language
- musical language
- my favorite toy language
- native language
- native-mode language
- natural language
- network control language
- network description language
- noninteractive language
- nonprocedural language
- object language
- object-oriented language
- page description language
- parallel object-oriented language
- partial differential equation language
- pattern-matching language
- physical language
- picture query language
- polymorphic language
- portable language
- portable standard language
- practical extraction and report language
- prescriptive language
- print control language
- problem statement language
- problem-oriented language
- procedural language
- procedure-oriented language
- program language
- programming language
- publishing language
- query language
- question-answering language
- register-transfer language
- regular language
- relational language
- right-associative language
- robot language
- robotic control language
- robot-level language
- rule language
- rule-oriented language
- scientific programming language
- script language
- scripting language
- second-generation language
- sense language
- server-parsed hypertext markup language
- set language
- sign language
- simulation language
- single-assignment language
- software command language
- source language
- special-purpose programming language
- specification and assertion language
- specification language
- stack-based language
- standard generalized markup language
- statically scoped language
- stratified language
- stream language
- string-handling language
- string-oriented symbolic language
- string-processing language
- strongly-typed language
- structural design language
- structured query language
- subset language
- symbolic language
- symbolic layout description language
- synchronized multimedia integration language
- target language
- thing language
- third-generation language
- threaded language
- tone language
- two-dimensional pictorial query language
- typed language
- typeless language
- unchecked language
- unformalized language
- universal language
- unstratified language
- untyped language
- user-oriented language
- very high-level language
- very-high-speed integrated circuit hardware description language
- Vienna definition language
- virtual reality modeling language
- visual language
- well-structured programming language
- wireless markup languageThe New English-Russian Dictionary of Radio-electronics > language
-
33 system
1. система2. установка, устройство3. геол. формация4. план, расположениеacoustic back-up communications system — вспомогательная акустическая система связи (в системе управления подводным устьевым оборудованием)
acoustic back-up control system — акустическая вспомогательная система управления (подводным оборудованием)
acoustic emergency back-up control system — аварийная акустическая система управления (подводным оборудованием)
adaptive data recording system — самонастраивающаяся система регистрации данных (измерения параметров ветра, течений, волн и т. п.) на плавучей буровой платформе для определения её реакции на внешние воздействия
BOP function position indicator system — система индикации выполнения функций противовыбросовым оборудованием
BOP moonpool guidance system — направляющее устройство блока превенторов в буровой шахте бурового судна (служащее для спуска блока через буровую шахту без раскачивания)
bulk products weighting system — система измерения массы порошкообразных материалов (системы пневмотранспорта барита, бентонита, цемента)
continuous elevating and lowering system — система непрерывного подъёма и спуска (на самоподнимающейся платформе)
drilling information monitoring system — система сбора информации о бурении, система контроля параметров процесса бурения
dual BOP stack system — двухблочная система, состоящая из двух блоков превенторов и двух водоотделяющих колонн
emergency acoustic closing system — аварийная акустическая система закрытия (подводных противовыбросовых превенторов)
flexible bottom coring system — система бурения с отбором донного керна с использованием шлангокабеля (при геологоразведочных работах на море)
hydraulic fluid make-up system — система приготовления рабочей жидкости гидросистемы (для управления подводным оборудованием)
hydroacoustic position reference system — гидроакустическая система определения местоположения, гидроакустическая система ориентации
integral ( marine) riser system — система составной водоотделяющей колонны (секции которой изготовлены как одно целое с линиями глушения скважины и штуцерной)
multiwire electrohydraulic control system — электрогидравлическая система управления (подводным устьевым оборудованием)
PCT offshore test system — морская система опробования испытателем пласта, который управляется давлением (бурового раствора в затрубном пространстве)
pin and hole type jacking system — подъёмное устройство штыреоконного типа (на самоподнимающихся опорах)
pipe abandonment and recovery system — система оставления и подъёма труб (при укладке подводного трубопровода)
rack and pinion type jacking system — подъёмное устройство реечно-шестерённого типа (на самоподнимающейся платформе)
remote data acquisition and control system — система дистанционного сбора данных, контроля и управления
single stack and single riser drilling system — система для бурения с одним блоком превенторов и одной водоотделяющей колонной
submudline type completion system — система заканчивания морских скважин на твёрдом дне (с донной плитой, заглублённой в илистый грунт)
telescoping joint support system — устройство для подвески телескопической секции (водоотделяющей колонны)
tooth and pawl type jacking system — подъёмная система зубчато-балочного типа (у самоподнимающихся платформ)
underwater guide line system — система подводных направляющих канатов (связывающих подводное устье скважины с буровым судном или плавучим полупогружным буровым основанием и предназначенных для ориентированного спуска по ним оборудования и инструментов к подводному устью)
wet-type ocean floor completion system — система для заканчивания скважины на океанском дне (в водной среде)
* * *
1. система2. агрегат; устройство; устройство3. совокупность; семейство Фacoustic back-up communication system — вспомогательная акустическая система связи (в системе управления подводным устьевым оборудованием)
acoustic back-up control system — акустическая вспомогательная система управления (подводным оборудованием)
acoustic emergency back-up control system — аварийная акустическая система управления (подводным оборудованием)
blowout preventer cart system — тележка для перемещения блока противовыбросовых превенторов на буровом судне или плавучей буровой платформе (с целью подачи его к центру буровой шахты)
blowout preventer function position indicator system — система индикации выполнения функций противовыбросовым оборудованием
blowout preventer moonpool guidance system — направляющее устройство блока противовыбросовых превенторов в буровой шахте бурового судна (для спуска блока через буровую шахту без раскачивания)
cavity-filling water spray system — система орошения с насадками, установленными на трубках, смонтированных на корпусе шнекового исполнительного органа
combination chain and wire-rope mooring system — комбинированная цепно-канатная система якорного крепления
continuous elevating and lowering system — система непрерывного подъёма и спуска (самоподъёмного основания)
drilling information monitoring system — система сбора информации о бурении, система контроля параметров процесса бурения
dual blowout preventer stack system — двухблочная система, состоящая из двух блоков противовыбросовых превенторов и двух водоотделяющих колонн
electrohydraulic control system with different frequencies of pilot signals — электрогидравлическая система управления с разночастотными управляющими сигналами
electronic multiplex control system — электронная многофункциональная система управления (противовыбросовым оборудованием)
emergency acoustic closing system — аварийная акустическая система закрытия (подводных противовыбросовых превенторов)
flexible bottom coring system — система бурения с отбором донного керна с использованием шлангокабеля (при геологоразведок них работах на море)
hydraulic drill-pipe pick-up system — устройство с гидроприводом для подачи бурильных труб с козлов к устью скважины
hydraulic fluid make-up system — система приготовления рабочей жидкости гидросистемы (для управления подводным оборудованием)
hydraulic rotary head slide-out system — устройство с гидроприводом для отвода подвижного шпинделя в сторону от устья скважины
integral marine riser system — система составной водоотделяющей колонны (секции которой изготовлены как одно целое с линией глушения скважины и штуцерной линией)
integrated pile alignment system — устройство для центровки свай, размещаемое на свае
mooring system of drilling offshore platform — система якорного крепления морского бурового основания
pig injector and receiver valve system — шлюзовой затвор запуска и приёма скребков (для чистки трубопровода)
pin-and-hole type jacking system — подъёмное устройство штыреоконного типа (на самоподнимающихся опорах)
pipe abandonment and recovery system — система оставлеаия и подъёма труб (при укладке подводного трубопровода)
plain-type liner hanger system — простая подвеска колонны эксплуатационных труб (когда не требуется герметизация между подвеской и обсадными трубами)
program reliability information system for management — система обеспечения руководителей программы данными о надёжности
rack and pinion type jacking system — подъёмное устройство реечношестерённого типа (на самоподнимающейся платформе)
single stack and single riser drilling system — система для бурения с одним блоком противовыбросовых превенторов и одной водоотделяющей колонной
subsea blowout preventer stack control system — система управления подводным противовыбросовым оборудованием
system with component replacement — система с возможностью замены элементов;
telescoping joint support system — устройство для подвески телескопической секции (водоотделяющей платформы)
underwater guide line system — система подводных направляющих канатов (связывающих подводное устье скважины с буровым судном или плавучим полупогружным буровым основанием и предназначенных для ориентированного спуска по ним оборудования и инструментов к подводному устью)
* * *
система; план, расположение
* * *
- Dynamic Well Control System
- National Standard Reference Data System* * *• агрегат• план -
34 welding
сварка || сварочный
- a.c. arc welding
- acetylene welding
- air-acetylene welding
- all-position welding
- aluminothermic welding
- arc welding
- arc stud welding
- argon arc welding
- armour welding
- atomic welding
- atomic-hydrogen welding
- autogenous welding
- automatic welding
- back-hand welding
- back-step welding
- backward welding
- balanced welding
- bare-electrode welding
- bare-wire welding
- bead welding
- bench welding
- bevel welding
- blacksmith welding
- bridge welding
- bronze welding
- built-up welding
- butt welding
- butt seam welding
- button welding
- carbon-electrode welding
- carbon-arc welding
- carbon-dioxide-shielded arc welding
- cold welding
- condenser energy-storage welding
- contact welding
- continuous welding
- cross-wire welding
- d.c. welding
- d.c. arc welding
- deck welding
- direct welding
- double-electrode arc welding
- double-carbon arc welding
- downhand welding
- duplex welding
- duplex spot welding
- electric welding
- electric resistance welding
- electric-arc welding
- electromagnetic welding
- electromagnetic percussive welding
- electromatic welding
- electronic arc welding
- electropercussive welding
- electroslag welding
- electrostatic welding
- electrostatic percussive welding
- energy-storage welding
- erection welding
- field welding
- fillet welding
- fire-cracker welding
- fish-scale welding
- flash welding
- flash upset welding
- flat welding
- floor welding
- forehand welding
- forge welding
- forged spot welding
- fork welding
- friction welding
- fusarc welding
- fuse welding
- fusion welding
- galvanized welding
- gas welding
- gas-arc welding
- gas-pressure welding
- gas-shielded welding
- girth welding
- graphite arc welding
- gravity position welding
- groove welding
- hammer welding
- hammered resistance welding
- hand welding
- heavy welding
- heliarc welding
- helium arc welding
- hidden arc welding
- high-frequency welding
- horizontal welding
- hot-air welding
- hydrogen arc welding
- hydromatic welding
- indirect welding
- inert arc welding
- inert-gas arc welding
- intermittent welding
- inverted welding
- jump welding
- lap welding
- left-hand welding
- leftward welding
- light-gauge welding
- Linde welding
- line welding
- machine welding
- magnetic energy-storage welding
- manual welding
- mash welding
- mash seam welding
- metal welding
- metal-arc welding
- metal electrode welding
- metallic arc welding
- Mig welding
- mitre-flash welding
- mould welding
- multilayer welding
- multipass welding
- multiple-electrode welding
- multiple-electrode spot welding
- multiple-operator welding
- multiple-projection welding
- multiple-spot welding
- non-ferrous welding
- non-pressure welding
- one-operator vertical welding
- overhead welding
- overlap welding
- overlapping welding
- overlaying welding
- oxy-acetylene welding
- oxy-acetylene pressure welding
- oxy-butane welding
- oxy-hydrogen welding
- oxy-propane welding
- percussion welding
- percussive welding
- pin-point welding
- pipe welding
- pipeline welding
- plastic welding
- plate welding
- plug welding
- point welding
- poke welding
- press welding
- press cold welding
- pressure welding
- pressure contact welding
- pressure thermit welding
- program welding
- projection welding
- pulsation welding
- quasi-arc welding
- radio-frequency welding
- refrigerated welding
- refrigerated resistance welding
- relief welding
- resistance welding
- resistance percussion welding
- resistance stud welding
- ridge welding
- rightward welding
- rigid string welding
- ripple welding
- rivet welding
- roll welding
- roller spot welding
- scarf welding
- seam welding
- seam resistance welding
- self-adjusting arc welding
- semi-automatic welding
- sequence resistance welding
- series welding
- shape welding
- shielded arc welding
- shop welding
- shot welding
- shrink welding
- SIGMA welding
- single-spot welding
- site welding
- skip welding
- slot welding
- smith welding
- solid phase welding
- sound welding
- spot welding
- step-back welding
- stitch welding
- stored-energy welding
- stored-energy resistance welding
- string bead welding
- structural welding
- stud welding
- submerged arc welding
- submerged melt welding
- T welding
- tack welding
- Technotherm-Rakos welding
- tee welding
- T-fillet welding
- thermit welding
- thermit fusion welding
- Thomson welding
- tie welding
- Tig welding
- tip welding
- torch welding
- touch welding
- tube welding
- tungsten-arc welding
- twin-arc welding
- two-operator vertical welding
- ultrasonic welding
- ultra-speed welding
- underwater welding
- underwater arc welding
- unshielded arc welding
- upset welding
- upset butt welding
- vertical welding
- wandering welding
- wash welding
- water-gas welding
- Weibel welding
- Zerener welding
- zero welding -
35 loop
loop [lu:p]1 noun(a) (of ribbon, film etc) boucle f; (of fingerprint) anse f; (of river) méandre m, boucle f; (in skating) croisé m; (of spiral, spool) tour m;∎ a loop of string served as a handle une ficelle servait de poignée;∎ the film/the tape runs in a loop le film/la bande défile en continu;∎ the Loop = quartier des affaires de Chicago (délimité par une ligne de métro faisant une boucle);(d) (contraceptive device) stérilet m(a) (in string, rope etc) faire une boucle à;∎ loop the rope around your waist/through the ring passez la corde autour de votre taille/dans l'anneau;∎ streamers were looped across the room la pièce était tendue de guirlandes∎ to loop the loop faire un looping, boucler la boucle∎ the path looped round the side of the mountain le sentier montait en lacet à flanc de montagne►► Radio loop aerial cadre m;Electricity loop circuit circuit m bouclé;Railways loop line voie f d'évitement, voie f de raccordement; (at terminus) boucle f d'évitement;loop stitch point m de bouclette(curtain) retenir avec une embrasse -
36 Perl
"An interpreted language, based on C and several UNIX utilities. Perl has powerful string-handling features for extracting information from text files. Perl can assemble a string and send it to the shell as a command; therefore, it is often used for system administration tasks. A program in Perl is known as a script. Perl was devised by Larry Wall at the NASA Jet Propulsion Laboratory." -
37 Practical Extraction and Report Language
"An interpreted language, based on C and several UNIX utilities. Perl has powerful string-handling features for extracting information from text files. Perl can assemble a string and send it to the shell as a command; therefore, it is often used for system administration tasks. A program in Perl is known as a script. Perl was devised by Larry Wall at the NASA Jet Propulsion Laboratory."English-Arabic terms dictionary > Practical Extraction and Report Language
-
38 chart
1) диаграмма; график; номограмма; таблица || строить диаграмму или график; представлять в виде номограммы или таблицы2) схема || составлять схему3) карта || рисовать карту; наносить на карту•- acceptance chart
- alignment chart
- area chart
- band chart
- bar chart
- bipolar chart
- brightness test chart
- bubble chart
- circle chart
- circular transmission line chart
- color chart
- color test chart
- column chart
- column text chart
- communication chart
- composite bar chart
- cone chart
- cylinder chart
- decision-making process flow chart
- definition chart
- direction-finding chart
- doughnut chart
- embedded chart
- emittance chart
- failure chart
- flow chart
- free-form text chart
- Gantt band chart
- gray-scale test chart
- grid chart
- high/low/close/open chart
- HLCO chart
- horizontal bar chart
- impedance chart
- implementation chart
- isodose chart
- layout chart
- line chart
- linked pie-column chart
- logarithmic chart
- logic chart
- magnetron performance chart
- MIDI implementation chart
- mixed column/line chart
- mode chart
- network chart
- organizational chart
- PERT chart
- pie chart
- pilot chart
- plugging chart
- point chart
- polar chart
- polar impedance chart
- print chart
- printer spacing chart
- process chart
- profile chart
- program evaluation and review technique chart
- program flow chart
- pyramid chart
- radar chart
- radio facility chart
- ratio chart
- reactance chart
- recorder chart
- resolution chart
- run chart
- scatter chart
- semilogarithmic chart
- simple list text chart
- Smith chart
- stacked column chart
- stock chart
- string chart
- strip chart
- structure chart
- surface chart
- system chart
- television chart
- television test chart
- test chart
- text chart
- time -chart
- trouble chart
- vertical bar chart
- Warnier-Orr chart
- x-y chart -
39 chart
1) диаграмма; график; номограмма; таблица || строить диаграмму или график; представлять в виде номограммы или таблицы2) схема || составлять схему3) карта || рисовать карту; наносить на карту•- alignment chart
- area chart
- band chart
- bar chart
- bipolar chart
- brightness test chart
- bubble chart
- charts of spectra
- circle chart
- circular transmission line chart
- color chart
- color test chart
- column chart
- column text chart
- communication chart
- composite bar chart
- cone chart
- cylinder chart
- decision-making process flow chart
- definition chart
- direction-finding chart
- doughnut chart
- embedded chart
- emittance chart
- failure chart
- flow chart
- free-form text chart
- Gantt band chart
- gray-scale test chart
- grid chart
- high/low/close/open chart
- HLCO chart
- horizontal bar chart
- impedance chart
- implementation chart
- isodose chart
- layout chart
- line chart
- linked pie-column chart
- logarithmic chart
- logic chart
- magnetron performance chart
- MIDI implementation chart
- mixed column/line chart
- mode chart
- network chart
- organizational chart
- PERT chart
- pie chart
- pilot chart
- plugging chart
- point chart
- polar chart
- polar impedance chart
- print chart
- printer spacing chart
- process chart
- profile chart
- program evaluation and review technique chart
- program flow chart
- pyramid chart
- radar chart
- radio facility chart
- ratio chart
- reactance chart
- recorder chart
- resolution chart
- run chart
- scatter chart
- semilogarithmic chart
- simple list text chart
- Smith chart
- stacked column chart
- stock chart
- string chart
- strip chart
- structure chart
- surface chart
- system chart
- television chart
- television test chart
- test chart
- text chart
- time-chart
- trouble chart
- vertical bar chart
- Warnier-Orr chart
- x-y chartThe New English-Russian Dictionary of Radio-electronics > chart
-
40 двухколонная конструкция скважины
Большой англо-русский и русско-английский словарь > двухколонная конструкция скважины
Страницы
См. также в других словарях:
String — Wiktionarypar|stringGenerally, string is a thin, flexible piece of rope or twine which is used to tie, bind, or hang other objects. String can be made from a variety of fibres.Examples of string use include: * String figures, designs formed by… … Wikipedia
Program Segment Prefix — (рус. Префикс программного сегмента, PSP) структура данных, которая используется в операционных системах семейства DOS и CP/M для сохранения состояния компьютерных программ. PSP в DOS имеет следующую структуру: Offset (Смещение) Size (Размер)… … Википедия
String Theory (novels) — String Theory is a trilogy of novels set in the Star Trek universe. Book one, Cohesion , was written by Jeffrey Lang; book two, Fusion , by Kirsten Beyer; and book three, Evolution , by Heather Jarman. The story takes place between seasons four… … Wikipedia
String theory — This article is about the branch of theoretical physics. For other uses, see String theory (disambiguation). String theory … Wikipedia
String (computer science) — In formal languages, which are used in mathematical logic and theoretical computer science, a string is a finite sequence of symbols that are chosen from a set or alphabet. In computer programming, a string is traditionally a sequence of… … Wikipedia
string — string1 W2S3 [strıŋ] n ↑sticker, ↑string ▬▬▬▬▬▬▬ 1¦(thread)¦ 2¦(group/series)¦ 3 no strings (attached) 4 string of pearls/lights/beads etc 5¦(music)¦ 6 first string/second string etc 7 have somebody on a string 8 have more than one string to your … Dictionary of contemporary English
String literal — A string literal is the representation of a string value within the source code of a computer program. There are numerous alternate notations for specifying string literals, and the exact notation depends on the individual programming language in … Wikipedia
string — string1 [ strıŋ ] noun *** ▸ 1 thin rope ▸ 2 group/series of things ▸ 3 on instrument ▸ 4 on tennis racket, etc. ▸ 5 something like string ▸ 6 players rated by ability ▸ 7 limiting conditions ▸ 8 G string ▸ + PHRASES 1. ) count or uncount thin… … Usage of the words and phrases in modern English
String-Theorie — Als Superstringtheorie (abkürzend meist Stringtheorie) bezeichnet man eine Sammlung eng verwandter hypothetischer physikalischer Modelle, die alle bisher beobachteten Fundamentalkräfte der Physik einheitlich erklären. Sie gilt damit als Ansatz… … Deutsch Wikipedia
String-Theorien — Als Superstringtheorie (abkürzend meist Stringtheorie) bezeichnet man eine Sammlung eng verwandter hypothetischer physikalischer Modelle, die alle bisher beobachteten Fundamentalkräfte der Physik einheitlich erklären. Sie gilt damit als Ansatz… … Deutsch Wikipedia
String (Physik) — Als Superstringtheorie (abkürzend meist Stringtheorie) bezeichnet man eine Sammlung eng verwandter hypothetischer physikalischer Modelle, die alle bisher beobachteten Fundamentalkräfte der Physik einheitlich erklären. Sie gilt damit als Ansatz… … Deutsch Wikipedia
