-
101 introduction
1) (the act of introducing, or the process of being introduced: the introduction of new methods.) introducción2) (an act of introducing one person to another: The hostess made the introductions and everyone shook hands.) presentación3) (something written at the beginning of a book explaining the contents, or said at the beginning of a speech etc.) introducción, prefacio1. presentación2. introducciónhave you read the introduction to the book? ¿has leído la introducción del libro?tr[ɪntrə'dʌkʃən]1 (of person, programme) presentación nombre femenino2 (to book, speech, etc) introducción nombre femenino3 (bringing in - gen) introducción nombre femenino; (- of new product etc) presentación nombre femenino, lanzamiento; (- of law, procedure, etc) introducción nombre femenino, institución nombre femenino4 (first experience) iniciación nombre femenino5 SMALLMUSIC/SMALL introducción nombre femeninointroduction [.ɪntrə'dʌkʃən] n: introducción f, presentación fn.• introducción s.f.• metimiento s.m.• presentación s.f.• prólogo s.m.'ɪntrə'dʌkʃən1) u ca) ( to person) presentación fb) (to activity, experience)introduction TO something — introducción f a algo
c) (of speaker, performer) presentación f2) ua) ( bringing in)b) (of species, practice, legislation) introducción f; ( of bill) presentación f3) u (insertion, entry) (frml) introducción f4) ca) (to meeting, lecture) presentación fb) ( in book) introducción fc) ( Mus) introducción f5) c ( elementary instruction) introducción f, iniciación f[ˌɪntrǝ'dʌkʃǝn]N1) [of person] presentación fwill you do or make the introductions? — ¿quieres hacer las presentaciones?
2) (=initiation) introducción fthis book is a good introduction to his teachings — este libro es una buena introducción a sus enseñanzas
4) (=bringing in) [of legislation] introducción f ; (Pol) [of bill] presentación f5) (=insertion) introducción f, inserción f* * *['ɪntrə'dʌkʃən]1) u ca) ( to person) presentación fb) (to activity, experience)introduction TO something — introducción f a algo
c) (of speaker, performer) presentación f2) ua) ( bringing in)b) (of species, practice, legislation) introducción f; ( of bill) presentación f3) u (insertion, entry) (frml) introducción f4) ca) (to meeting, lecture) presentación fb) ( in book) introducción fc) ( Mus) introducción f5) c ( elementary instruction) introducción f, iniciación f -
102 cognitio
cognĭtĭo, ōnis, f. [cognosco] [st1]1 [-] action de connaître (par les yeux), connaissance. - ad cognitionem urbis, Cic.: pour visiter une ville inconnue. - omnes Archiam cognitione atque hospitio dignum existimarunt, Cic.: tout le monde jugea bon d'avoir Archias comme une de ses connaissances et comme hôte. [st1]2 [-] action de connaître (par l'esprit), action d'apprendre, étude, connaissance, science, notion, idée. - scriptores non indigni cognitione, Quint.: auteurs qui méritent d'être lus. - insitas deorum vel potius innatas cognitiones habemus, Cic. Nat.: nous avons des dieux une notion implantée en nous ou plus exactement une connaissance naturelle. - omnem curam in siderum cognitione posuerunt, Cic.: ils ont mis tous leurs soins à l'étude des astres. [st1]3 [-] connaissance légale, instruction judiciaire, enquête, procès. - cognitio praetoria, Cic.: enquête faite par le préteur. - cognitio caedis, Suet.: affaire de meurtre. - cognitio inter patrem et filium, Liv.: contestation entre le père et le fils. - orbis terrarum gentiumque omnium datur cognitio sine consilio, poena sine provocatione, Cic.: on leur permet de juger sans conseil tous les peuples de l'univers, de condamner sans appel. [st1]4 [-] (= agnitio) Ter. reconnaissance. - inde cognitio facta est, Ter.: voilà comment s'est faite la reconnaissance.* * *cognĭtĭo, ōnis, f. [cognosco] [st1]1 [-] action de connaître (par les yeux), connaissance. - ad cognitionem urbis, Cic.: pour visiter une ville inconnue. - omnes Archiam cognitione atque hospitio dignum existimarunt, Cic.: tout le monde jugea bon d'avoir Archias comme une de ses connaissances et comme hôte. [st1]2 [-] action de connaître (par l'esprit), action d'apprendre, étude, connaissance, science, notion, idée. - scriptores non indigni cognitione, Quint.: auteurs qui méritent d'être lus. - insitas deorum vel potius innatas cognitiones habemus, Cic. Nat.: nous avons des dieux une notion implantée en nous ou plus exactement une connaissance naturelle. - omnem curam in siderum cognitione posuerunt, Cic.: ils ont mis tous leurs soins à l'étude des astres. [st1]3 [-] connaissance légale, instruction judiciaire, enquête, procès. - cognitio praetoria, Cic.: enquête faite par le préteur. - cognitio caedis, Suet.: affaire de meurtre. - cognitio inter patrem et filium, Liv.: contestation entre le père et le fils. - orbis terrarum gentiumque omnium datur cognitio sine consilio, poena sine provocatione, Cic.: on leur permet de juger sans conseil tous les peuples de l'univers, de condamner sans appel. [st1]4 [-] (= agnitio) Ter. reconnaissance. - inde cognitio facta est, Ter.: voilà comment s'est faite la reconnaissance.* * *Cognitio, Verbale. Cic. Congnoissance.\Deorum cognitionem capere. Cic. Avoir congnoissance de Dieu.\Manca cognitio naturae. Cic. Imparfaicte.\Gratior cognitio poetarum. Quintil. L'intelligence.\Praetoria cognitio. Quintil. Du Preteur.\Amplexari cognitionem. Cic. S'addonner et s'appliquer à congnoistre.\Circunducere cognitionem. Vlpian. Mettre toute la procedure au neant. Bud.\Habere cognitionem faciliorem. Cic. Estre plus aisé et facile à congnoistre et entendre.\Dies cognitionis. Vlpian. Le jour de l'assignation donnee aux parties à comparoir devant le juge.\Sustinere cognitionem. Callistratus. Donner un delay. -
103 manual1
1 = handbook, manual, textbook [text book], code book, training manual.Ex. Function key <F3> provides a handbook to the database.Ex. It is hoped that a new ISDS manual and guidelines for bibliographic description will be published in 1986.Ex. A textbook is a didactic document setting out basic knowledge of an art, science or technique.Ex. When the user is building a trail, he names it, inserts the name in his code book, and taps it out on his keyboard.Ex. Training manuals and support services, such as the Help Desk, are a particular feature of the BLAISE information retrieval services.----* manual básico = primer.* manual de aprendizaje = instruction book.* manual de autoayuda = self-help manual.* Manual de Descripción de Archivos = Manual of Archival Description (MAD).* manual de estilo = style manual, style guideline.* Manual de Estilo de Chicago = Chicago Manual of Style.* Manual de Estilo de la MLA, el = MLA Style Manual, the.* manual de hojas sueltas = loose-leaf manual.* manual de lecturas recomendadas = reader, course reader.* manual de operaciones = operations manual.* manual de preparación = training manual.* manual de procedimiento = rules of procedure.* manual de referencia = reference manual, reference guide.* manual de usuario = user manual.* manual práctico = how-to-do-it book, how-to-do-it manual, instruction manual, how-to book, how-to manual.* manual técnico = technical book. -
104 code
mкодекс; свод законов- code de bonne conduite monétairecode disciplinaire et pénal de la marine marchande — дисциплинарный и уголовный кодекс ( торгового флота Франции)
- code civil
- code de commerce
- code de conduite
- code des débits de boissons
- code des douanes
- code général des impôts
- code d'instruction criminelle
- code international des signaux
- code de justice militaire
- code du mariage
- code de la marine marchande
- code maritime
- code des mines
- code de la nationalité
- code de la navigation
- code de la navigation intérieure
- code des obligations
- code pénal
- code pénal militaire
- code de procédure civile
- code de procédure pénale
- code de la route
- code rural
- code de la santé publique
- code de la Sécurité sociale
- code du travail
- code du travail maritime -
105 droit
m1) правоancien droit français — дореволюционное французское право;
attributif de droit — предоставляющий право;
à bon droit — с полным основанием, совершенно обоснованно;
conférer un droit — предоставлять право;
contraire au droit — противоправный;
créateur de droit — правопроизводящий;
créer un droit — порождать право;
dénier un droit — отказывать в праве, отрицать право;
dire le droit — разрешать спор между сторонами;
avant dire [faire] droit — до вынесения решения по существу дела (напр. принятие мер по дополнительному расследованию);
de droit public — публично-правовой;
empiéter sur le droit — нарушать право;
établir un droit — устанавливать право;
être de droit — являться законным;
être déchu du droit — лишаться права;
être en droit de... — обладать правом;
être fondé en droit — иметь законное [правовое] основание;
être rempli de son droit — получить полное удовлетворение своего права;
exercer un droit — осуществлять право;
faire droit à... — удовлетворять, признавать обоснованным (напр. иск, ходатайство);
faire droit sur... — выносить решение по... (напр. иску, ходатайству);
faire droit aux réquisitions — удовлетворять требования;
faire valoir son droit — реализовать [использовать] своё право, воспользоваться своим правом;
investir du droit — наделять правом;
invoquer un droit — ссылаться на право;
jouir d'un droit — пользоваться [обладать] правом;
ouvrir droit — давать право; обусловливать возникновение права, открывать возможность приобретения права;
de (plein) droit — в силу закона, без специально направленных на данное последствие действий участников правоотношения, автоматически;
porter atteinte au droit — нарушать право;
à qui de droit — управомоченному лицу; в компетентный судебный орган;
s'arroger un droit — присваивать право;
se réserver un droit — сохранять за собой [резервировать] право;
sans droit — без законных оснований;
statuer en droit — разрешать спор на основе норм права;
pour valoir ce que de droit — для использования в случае необходимости (надпись на официальном документе, напр. на справке);
•droit à accéder dans des conditions d'égalité à... — право равного доступа к...(напр. к государственной службе)
droit de divulgation, droit de divulguer — право на разглашение; право на опубликование
droit d'être jugé régulièrement et impartialement — право на соответствующее закону и беспристрастное судопроизводство
droit international des contrats internationaux — международная регламентация договоров, включающих иностранный элемент, международное торговое право
droit interne des organisations internationales — правовая регламентация внутренней деятельности международных организаций (правила внутреннего распорядка, правила процедуры и др.)
droit de présentation des candidatures — право представления [выдвижения] кандидатов
droit de reproduction, droit de reproduire — право на воспроизведение ( произведения)
droit des sociétés anonymes, droit des sociétés des capitaux — акционерное право
droit de succéder, droit de successibilité, droit à la succession — право на принятие наследства
- droit d'accèsdroit successif droit de succession, droit successoral — наследственное право
- droit d'accession
- droit accessoire
- droit acquis
- droit d'action
- droit actuellement en vigueur
- droit additionnel
- droit d'adhérer
- droit administratif
- droit administratif international
- droit d'administration
- droit d'admission
- droit aérien
- droit aérien d'assurance
- droit aérien international
- droit des affaires
- droit d'affiliation
- droit d'agir en justice
- droit agraire
- droit d'aînesse
- droit d'alerte
- droit aliénable
- droit alimentaire
- droit d'amendement
- droit d'ancienneté
- droit d'ancrage
- droit d'angarie
- droit annexe
- droit annuel
- droit d'antériorité d'usage
- droit d'antériorité
- droit antitrust
- droit d'appel
- droit applicable
- droit d'apport
- droit d'approbation
- droit d'approche
- droit d'appropriation
- droit de l'arbitrage
- droit d'asile
- droit assis sur
- droit d'association
- droit d'assurance
- droit de l'assurance
- droit astronautique
- droit atomique
- droit attaché à la personne
- droit d'atterrissage
- droit d'attribution
- droit à une attribution de terre
- droit d'auteur
- droit d'auteur collectif
- droit d'auteur à titre dérivé
- droit d'auteur à titre originel
- droit d'autodétermination
- droit à l'autonomie
- droit au bail
- droit bancaire
- droit de la banque
- droit des biens
- droit du bilan
- droit boursier
- droit au brevet
- droit des brevets d'invention
- droit des brevets
- droit budgétaire
- droit de cabotage
- droit cambiaire
- droit cambial
- droit canon
- droit au certificat d'auteur
- droit cessible
- droit du change
- droit des chemins de fer
- droit du chèque
- droit des choses
- droit du cinéma
- droit de circuler librement
- droit civil
- droit de coalition
- droit codifié
- droit collectif
- droit commercial
- droit commercial des affaires
- droit commercial international
- droit commercial des sûretés
- droit de commission
- droit commun
- droit commun de la responsabilité
- droit communautaire
- droit de communication
- droit à communication des motifs
- droit des communications
- droit des communications aériennes
- droit comparé
- droit à compensation
- droit de compensation
- droit comptable
- droit concordataire
- droit de la concurrence
- droit des conflits armés
- droit des conflits des lois
- droit au congé payé
- droit de la consommation
- droit de consommer
- droit constitutionnel
- droit de construire
- droit consulaire
- droit contractuel
- droit des contrats
- droit de contrainte
- droit des contraintes armées
- droit de contreseing
- droit conventionnel
- droit coopératif
- droit de coordination
- droit de copie
- droit de copropriété
- droit corporatif
- droit corporel
- droit de correction paternelle
- droit de correction
- droit cosmique
- droit de courtage
- droit coutumier
- droit de créance
- droit criminel
- droit de décision
- droit sur la découverte
- droit à dédommagement
- droit de dédouanement
- droit à déduction
- droit à la défense
- droit démembré
- droit de dépôt
- droit dérivé
- droit de déshérence
- droit de désignation
- droit de désistement des passagers
- droit de diffusion
- droit diplomatique
- droit disciplinaire
- droit discrétionnaire
- droit de disposer
- droit de dissolution
- droit de douane
- droit de douane conventionnel
- droit de douane à l'exportation
- droit de douane à l'importation
- droit douanier
- droit économique
- droit économique douanier
- droit économique international
- droit écrit
- droit d'édition
- droit des effets de commerce
- droit électoral
- droit à l'électorat
- droit d'éligibilité
- droit éludé
- droit d'embauchage prioritaire
- droit d'émission
- droit à l'emploi
- droit d'enregistrement
- droit des ententes
- droit des ententes industrielles
- droit d'entrée
- droit d'entrepôt
- droit de l'entreprise
- droit d'escale technique
- droit de l'espace
- droit d'ester en justice
- droit d'établissement
- droit d'étape
- droit étatique
- droit étranger
- droit d'être défendu en justice
- droit d'être renseigné
- droit européen des affaires
- droit européen économique
- droit éventuel
- droit d'exception
- droit exclusif
- droit exclusif d'exploitation
- droit exclusif de fabrication
- droit exclusif de traduction
- droit exclusif de vente
- droit d'exclusivité
- droit d'exercer une profession
- droit d'expatriation
- droit d'exploitation
- droit d'exploitation agricole
- droit d'exploitation d'une marque
- droit d'exploitation minière
- droit à l'exportation
- droit d'expression
- droit d'expression des salariés
- droit d'expropriation
- droit extrapatrimonial
- droit de la faillite
- droit de faire appel
- droit de la famille
- droit de famille
- droit fédéral
- droit financier
- droit fiscal
- droit fiscal douanier
- droit fixe
- droit fluvial
- droit fluvial international
- droit foncier
- droit de la fonction publique
- droit du fond
- droit forestier
- droit forfaitaire
- droit à la formation
- droit formel
- droit aux fruits
- droit de gage
- droit de gage général
- droit de gage immobilier
- droit de gage en nantissement
- droit de garde
- droit de garde sur les enfants
- droit général de l'entreprise
- droit des gens
- droit des gens coutumier
- droit des gens général
- droit de grâce
- droit à la gratuité du transport
- droit de greffe
- droit de grève
- droit de la guerre
- droit d'habitation
- droit héréditaire
- droit à l'honneur
- droit humanitaire
- droit hypothécaire
- droit immobilier
- droit d'immunité
- droit impératif
- droit à l'importation
- droit d'imposition
- droit imprescriptible
- droit inaliénable
- droit des incapacités
- droit incorporel
- droit à l'indemnisation
- droit de l'information
- droit d'initiative parlementaire
- droit d'initiative
- droit à l'instruction
- droit interdisciplinaire
- droit intérieur
- droit international
- droit international commun
- droit international conventionnel
- droit international coutumier
- droit international économique
- droit international écrit
- droit international de l'espace
- droit international général
- droit international humanitaire
- droit international de la mer
- droit international monétaire
- droit international pénal
- droit international privé
- droit international public
- droit international régional
- droit interne
- droit d'interpellation
- droit interplanétaire
- droit de l'interprétation
- droit d'interroger
- droit d'intervention
- droit d'invention
- droit des investissements
- droit d'inviolabilité
- droit de jouissance
- droit judiciaire
- droit judiciaire privé
- droit jurisprudentiel
- droit de légation
- droit de légation actif
- droit de légation passif
- droit de légitime défense
- droit de légitime défense collective
- droit de légitime défense individuelle
- droit de libre passage
- droit de licence d'exploitation
- droit de licence
- droit de licenciement
- droit limité
- droit litigieux
- droit local
- droit au maintien dans les locaux
- droit de manutention
- droit des marchés
- droit du mariage
- droit maritime
- droit maritime international
- droit maritime privé
- droit sur la marque
- droit matériel
- droit matrimonial
- droit de la mer
- droit de message
- droit militaire
- droit minier
- droit mobilier
- droit des modèles
- droit mondial
- droit monétaire
- droit de monopole
- droit moral
- droit moral de l'auteur
- droit de mouillage
- droit municipal
- droit de nantissement
- droit national
- droit des nationalisations
- droit de la nationalité
- droit naturel
- droit de la navigation
- droit de la navigation aérienne
- droit de la navigation maritime
- droit de la négociation
- droit de la neutralité
- droit au nom
- droit non écrit
- droit objectif
- droit des obligations
- droit sur l'œuvre littéraire
- droit à opposition
- droit d'opposition
- droit d'option
- droit d'option du successible
- droit de la paix
- droit parlementaire
- droit de passage
- droit de passage archipélagique
- droit de passage inoffensif
- droit de passage militaire
- droit de passage en transit
- droit de patente
- droit patrimonial
- droit au pavillon
- droit de pavillon
- droit de pêche
- droit pécuniaire
- droit pénal
- droit pénal des affaires
- droit pénal commercial
- droit pénal comparé
- droit pénal douanier
- droit pénal économique
- droit pénal général
- droit pénal international
- droit pénal militaire
- droit pénal spécial
- droit pénal du travail
- droit pénitentiaire
- droit à pension
- droit perfectionnel
- droit perpétuel
- droit de perquisition
- droit personnel
- droit personnel non patrimonial
- droit des personnes
- droit de plaidoirie
- droit de porter plainte
- droit de plainte
- droit pluridisciplinaire
- droit de police
- droit de port d'armes
- droit positif
- droit postal
- droit de poursuite
- droit de poursuite contre
- droit de préemption
- droit préexistant
- droit de préférence
- droit de préférence sur le prix
- droit préférentiel de souscription
- droit de prélèvement
- droit de préséance
- droit de présentation
- droit de prévention
- droit de priorité
- droit de priorité d'achat
- droit de prise
- droit de prise d'eau
- droit des prises
- droit privé
- droit de privilège
- droit procédural
- droit de procédure civile
- droit de procédure pénale
- droit professionnel
- droit progressif
- droit proportionnel
- droit à la propriété
- droit de propriété
- droit de propriété artistique
- droit de propriété commerciale
- droit de propriété industrielle
- droit de propriété littéraire
- droit à la protection
- droit à la protection sociale
- droit public
- droit public économique
- droit public international
- droit public interne
- droit de purge
- droit à la qualité d'auteur
- droit de rachat
- droit de rappel
- droit de rature
- droit de recherche
- droit de réclamation
- droit à récompense
- droit au recours
- droit de recours
- droit de récusation
- droit réel
- droit réel accessoire
- droit réel d'habitation
- droit réel principal
- droit de regard
- droit régional
- droit relatif
- droit de relation
- droit de réméré
- droit à la rémunération
- droit de renouvellement
- droit à réparation
- droit de repentir
- droit de répéter
- droit de réplique
- droit de réponse
- droit au repos
- droit de représentation
- droit de reprise
- droit de réquisition
- droit de réserve
- droit au respect de l'œuvre
- droit de rétention
- droit de retour
- droit de retour successoral
- droit de retrait
- droit de retraite
- droit à la retraite
- droit de riveraineté
- droit rural
- droit de saisie
- droit du sang
- droit sanitaire
- droit à la santé
- droit de sauvetage
- droit de se poser
- droit de se pourvoir en cassation
- droit de sécession
- droit de séjour
- droit de signature
- droit de signer
- droit social
- droit des sociétés
- droit de sortie
- droit de souscription
- droit spatial
- droit statutaire
- droit de stoppage
- droit subjectif
- droit de subordination
- droit subsidiaire
- droit de suffrage
- droit de suite
- droit de la superficie
- droit supplétif
- droit des sûretés
- droit de survol
- droit de survol sans escale
- droit en sus
- droit syndical
- droit technique
- droit du territoire
- droit de tonnage
- droit de traduction
- droit des traités
- droit de transaction
- droit de transfert
- droit de transit
- droit transitoire
- droit de transmission
- droit transnational
- droit au transport gratuit
- droit des transports
- droit au travail
- droit du travail
- droit de tutelle
- droit uniforme
- droit unioniste
- droit unique
- droit d'usage
- droit d'usage exclusif
- droit d'usufruit
- droit d'usufruit de la marque
- droit d'utilisation
- droit d'utilisation antérieur
- droit d'utilisation de l'eau
- droit d'utilisation de la terre
- droit viager
- droit en vigueur
- droit de visite
- droit de vote
- droit de vote double
- droit de vote plural
- droit de vue -
106 censure
censure [sɑ̃syʀ]feminine noun* * *sɑ̃syʀ1) ( interdiction) censorship2) Politique censure* * *sɑ̃syʀ nf* * *censure nf1 ( interdiction) censorship; commission de censure board of censors; son œuvre est menacée par la censure his/her work is in danger of being censored; visa de censure censor's certificate;2 ( commission) board of censors; le film est interdit par la censure the film is banned by the board of censors;3 Pol censure; procédure de censure censure procedure; voter la censure (du gouvernement) to pass a vote of censure ou no confidence;[sɑ̃syr] nom féminin1. [interdiction] censorship[commission]a. the censorsb. [examen] censorship -
107 кодекс
м.code mгражда́нский ко́декс — code civil
уголо́вный ко́декс — code pénal
гражда́нский процессуа́льный ко́декс — code de procédure civile
ко́декс зако́нов о труде́ — code du travail
уголо́вный процессуа́льный ко́декс — code de procédure pénale, code d'instruction criminelle
* * *n1) gener. codex, code2) med. pharmacopée -
108 method
nounthere's method in his madness — (fig. joc.) der Wahnsinn hat Methode
* * *['meƟəd]1) (the way in which one does something: I don't like his methods of training workers.) das System; die Methode2) (an orderly or fixed series of actions for doing something: Follow the method set down in the instruction book.) das System3) (good sense and a definite plan: Her work seems to lack method.) die Planmäßigkeit•- academic.ru/46494/methodical">methodical- methodically* * *meth·od[ˈmeθəd]n\method of accounting Bewertungsmethode f\method of communication Kommunikationsweg m\method of comparison Vergleichsverfahren nt\method of financing Finanzierungsform f, Finanzierungsart f\method of payment Zahlungsmodus m, Zahlungsweg m\method of persuasion Überzeugungstaktik f\method of transport Fortbewegungsart fteaching \method Lehrmethode f3.* * *['meɵəd]nMethode f; (= process) Verfahren nt; (COOK) Zubereitung f; (in experiment) Vorgehens- or Verfahrensweise fmethod of payment/application — Zahlungs-/Anwendungsweise f
* * *method [ˈmeθəd] sthe method of doing sth die Art und Weise, etwas zu tun;by a method nach einer Methode;method of measuring Messverfahren n;method of payment Zahlungsweise f;method of financing Finanzierungsart f;a) Verfahrensweise f, Arbeitsmethode f,b) Handschrift f (eines Täters)2. Lehrmethode f3. System n4. PHIL (logische) Denkmethode5. Methode f, Planmäßigkeit f, System n:work with method methodisch arbeiten;there is method in his madness sein Wahnsinn hat Methode (was er tut, ist nicht so verrückt, wie es aussieht);there is method in all this da ist System drin* * *nounthere's method in his madness — (fig. joc.) der Wahnsinn hat Methode
* * *n.Arbeitsweise f.Art und Weise f.Handlungsweise f.Methode -n f.Verfahrensweise f. -
109 rule
1. noun1) (principle) Regel, diethe rules of the game — (lit. or fig.) die Spielregeln
stick to or play by the rules — (lit. or fig.) sich an die Spielregeln halten
be against the rules — regelwidrig sein; (fig.) gegen die Spielregeln verstoßen
rule of thumb — Faustregel, die
2) (custom) Regel, diethe rule of the house is that... — in diesem Haus ist es üblich, dass...
2. transitive verbthe rule of law — die Autorität des Gesetzes
1) (control) beherrschen2) (be the ruler of) regieren; [Monarch, Diktator usw.:] herrschen über (+ Akk.)rule the roost [in the house] — Herr im Hause sein
3) (give as decision) entscheiden3. intransitive verbrule a motion out of order — einen Antrag nicht zulassen
1) (govern) herrschenrule on a matter — in einer Sache entscheiden
Phrasal Verbs:- academic.ru/91129/rule_off">rule off- rule out* * *[ru:l] 1. noun1) (government: under foreign rule.) die Herrschaft2) (a regulation or order: school rules.) die Ordnung3) (what usually happens or is done; a general principle: He is an exception to the rule that fat people are usually happy.) die Regel4) (a general standard that guides one's actions: I make it a rule never to be late for appointments.) die Regel5) (a marked strip of wood, metal etc for measuring: He measured the windows with a rule.) das Lineal2. verb1) (to govern: The king ruled (the people) wisely.) regieren2) (to decide officially: The judge ruled that the witness should be heard.) entscheiden•- ruled- ruler
- ruling 3. noun(an official decision: The judge gave his ruling.) die Entscheidung- as a rule- rule off
- rule out* * *[ru:l]I. nwhere in the \rules does it say that? wo steht das?those are the \rules so sind nun mal die Regelnthis is a club \rule das ist im Klub hier so üblichit is a \rule that... es ist eine Regel, dass...company \rule Betriebsvorschriften pl\rules and regulations Regeln und Bestimmungenset of \rules Regeln pltraffic \rules Verkehrsregeln plto break a \rule eine Regel brechento know the \rules of a game die Spielregeln kennenaccording to the \rules nach den Regeln, den Regeln entsprechendto be against the \rules gegen die Regeln verstoßenthe \rule of law die Rechtsstaatlichkeitone-party \rule Einparteienherrschaft fthe period of Fascist \rule die faschistische Herrschaft\rule of 72 72er Regel7.▶ as a [general] \rule normalerweise, in der Regel▶ to be the \rule die Regel sein▶ to make sth a \rule etw zur Regel machen▶ to run the \rule over sth überprüfen, ob etw in Ordnung istII. vt1. (govern)▪ to \rule sth/sb etw/jdn regierento \rule a country with a rod of iron ein Land mit eiserner Faust regieren2. (control)▪ to \rule sth etw beherrschenshe \rules her household with an iron hand sie führt ihren Haushalt mit eiserner Handto \rule sb's thinking jds Denken beherrschen3. (draw)to \rule a line eine Linie ziehen4. (decide)▪ to \rule that... entscheiden, dass...the courts have \ruled his brave action [to be] illegal die Gerichte entschieden, dass seine mutige Tat illegal war5.III. vi2. LAWonly the appeal court can \rule on this point nur das Berufungsgericht kann in diesem Punkt entscheidento \rule for [or in favour of] /against sb zu Gunsten von jdm/gegen jdn entscheiden4.* * *[ruːl]1. n1) (= regulation) Regel f; (SPORT, CARDS) (Spiel)regel f; (ADMIN) Vorschrift f, Bestimmung fto bend or stretch the rules — es mit den Regeln/Vorschriften nicht so genau nehmen
running is against the rules, it's against the rules to run — Rennen ist nicht erlaubt
it's a rule that... —
that's the rule of the road (Mot) the Franciscan rule — das ist im Straßenverkehr üblich die Regeln des Franziskanerordens
as a rule of thumb — als Faustregel
2) (= custom) Regel fI make it a rule to get up early — ich habe es mir zur Regel gemacht, früh aufzustehen
as a (general) rule —
a foot rule (1 foot long) (showing feet) — ein (30 cm langes) Lineal ein Maßstab m mit Fußeinteilung
See:→ slide rule2. vt1) (= govern) beherrschen, regieren; (individual) beherrschen, herrschen über (+acc); (fig) passions, emotion beherrschen, zügeln; person beherrschento rule the roost (fig) — Herr im Haus sein (inf)
to be ruled by emotions —
if you would only be ruled by what I say — wenn du nur auf mich hören würdest
he let his heart rule his head — er ließ sich von seinem Herzen und nicht von seinem Verstand leiten
2) (JUR, SPORT, ADMIN: give decision) entscheidenhis question was ruled out of order —
3. viover +acc)2) (FIN: prices) notieren* * *rule [ruːl]A s1. Regel f, Normalfall m, (das) Übliche:as a rule in der Regel, normalerweise;as is the rule wie es allgemein üblich ist, wie gewöhnlich;become the rule zur Regel werden;make it a rule to do sth es sich zur Regel machen, etwas zu tun;2. SPORT etc (Spiel)Regel f (auch fig), Richtschnur f, Grundsatz m:against the rules regelwidrig, gegen die Regeln;rule of thumb Faustregel;by rule of thumb über den Daumen gepeilt umg;serve as a rule als Richtschnur oder Maßstab dienen3. JUR etca) Vorschrift f, (gesetzliche) Bestimmung, Norm fb) (gerichtliche) Entscheidungc) Rechtsgrundsatz m:by rule, according to rule laut Vorschrift;rules of the air Luftverkehrsregeln;4. pl (Geschäfts-, Gerichts- etc) Ordnung f:(standing) rules of procedurea) Verfahrensordnung,b) Geschäftsordnungagainst the rules satzungswidrig;the rules (and bylaws) die Satzungen, die Statuten6. WIRTSCH Usance f, Handelsbrauch m7. MATH Regel f, Rechnungsart f:rule of trial and error Regula f falsi (Methode zur näherungsweisen Bestimmung der Nullstelle einer Funktion);rule of proportion, rule of three Regeldetri f, Dreisatz m;rule of sums Summenregel9. Herrschaft f, Regierung f:during (under) the rule of während (unter) der Regierung (gen);rule of law Rechtsstaatlichkeit f10. a) Lineal n, Maßstab m11. TECHa) Richtscheit nb) Winkel(eisen) m(n), -maß n12. TYPOrule case Linienkasten mb) Kolumnenmaß n (Satzspiegel)c) Br Strich m:em rule Gedankenstrich;en rule Halbgeviert n13. the Rules pl Br HIST Gebiet in der Nähe einiger Gefängnisse, in dem sich Gefangene gegen Kaution aufhalten konntenB v/t1. ein Land etc, auch fig ein Gefühl etc beherrschen, herrschen oder Gewalt haben über (akk), regieren:rule the roost fig das Regiment führen, Herr im Haus sein;rule o.s. sich beherrschen2. lenken, leiten:be ruled by sich leiten lassen von3. fig (vor)herrschen in (dat)4. anordnen, verfügen, bestimmen, entscheiden ( alle:that dass):b) etwas ablehnen;rule sth out of order etwas nicht zulassen oder für regelwidrig erklären;rule sb out of order jemandem das Wort entziehen;rule offside SPORT auf Abseits entscheiden5. a) Papier linierenb) eine Linie ziehen:rule sth off einen Schlussstrich unter etwas ziehen;rule sth out etwas durchstreichen;C v/i2. entscheiden (in sb’s favo[u]r zu jemandes Gunsten)3. WIRTSCH hoch etc stehen, liegen, notieren:rule high (low)4. vorherrschen5. gelten, in Kraft sein (Recht etc)* * *1. noun1) (principle) Regel, diethe rules of the game — (lit. or fig.) die Spielregeln
stick to or play by the rules — (lit. or fig.) sich an die Spielregeln halten
be against the rules — regelwidrig sein; (fig.) gegen die Spielregeln verstoßen
rule of thumb — Faustregel, die
2) (custom) Regel, die2. transitive verbthe rule of the house is that... — in diesem Haus ist es üblich, dass...
1) (control) beherrschen2) (be the ruler of) regieren; [Monarch, Diktator usw.:] herrschen über (+ Akk.)rule the roost [in the house] — Herr im Hause sein
3) (give as decision) entscheiden4) (draw) ziehen [Linie]; (draw lines on) linieren [Papier]3. intransitive verb1) (govern) herrschenPhrasal Verbs:- rule off- rule out* * *n.Herrschaft f.Maßstab -¨e m.Regel -n f. v.beherrschen v.herrschen v.herschen v.regeln v. -
110 manual
1) учебник2) руководство; справочник; инструкция3) клавиатура (наборной машины) с ручным управлениемАнгло-русский словарь по полиграфии и издательскому делу > manual
-
111 Fjalor i shkurtër terminoiogjik i informatikës
AAbort - ndërprerje e operacionit, procesit ose procedures gjatë kryerjes së tij.Accept - pranon.Access time - koha e arritjes së të dhënave.Accessories - veglat ndihmëse në Windows.Adapter - kartelë për zgjerim e cila instalohet në kompjuter.Adress register - numër hemksadecimal i cili e tregon adresën e lokacionit të caktuar të memorjes.Algorithm - zgjidhja e një problemi hap pas hapi.allocate - ndarje të resurseve të kompjuterit, si për shembull në disk, shtypës ose memorje të çdo skedari, shfrytëzuesi ose procesi.alpha numeric characters - shenja alfanu-merike. Të gjitha shenjat që i shfrytëzon kompjuteri, përfshirë këtu edhe shkronjat, shifrat, shenjat për interpunksion dhe shenjat speciale, siç janë: \$, \@ i \#ANSI (American National Standar Institute) - Instituti Nacional Amerikan për Standarde.ASCII ( American Standard Code for Information Interchange) - Kodi amerikan për këmbim të informacioneve. Renditje standarde e shtatë shifrave binare (shifra e shtatë mund të jepet për kontroll të çiftësisë) e cila aplikohet për paraqitjen e shenjave në kompjuter.Animation - animacion - Iluzion i lëvizjes me paraqitje të shpejtë të fotografive të njëpasnjëshme, e cila arrihet me përdorim të harduerit dhe softuerit përkatës. Programet më të njohura për animacion janë: 3 D Studio, Autodesk Chaos, Imagine etj.Application - program i cili është i dedikuar për shfrytëzuesit e rëndomtë, i cili është i projektuar për kryerje të ndonjë pune të caktuar. Për shembull aplikacioni për kontabilitet financiar.Application development tools - vegla për krijim të programeve aplikative.ALU ( Arithmetic-Logic Unit) - njësi aritmetiko-logjike. Është pjesë e njësisë qendrore (çip i mikroprocesorit) e cila kryen operacione kryesore aritmetike dhe logjike me të dhënat.Artificial Intelligence - intelegjencë artificiale. Emër i sistemeve të kompjuterit që duhet të shfaqin inteligjencë njerëzore, si kuptim për fjalën e thënë, si reagim ndaj ambientit të tyre fizik dhe adaptimit ndaj kushteve të tilla.Ascending order - rendi i radhitjes së elementeve sipas rendit të rritjes, prej vlerave më të vogla kah më të mëdhatë (a, b, c...)Assembler - përkthyes programor. Program i projektuar që t'i transformojë instruksionet simbolike në formë më të qëlluar për t'i kryer në kompjuter.Assign - dhënie vlerë diçkaje që është shfrytëzuar në programim.Asterisk - shenja * (yll). Përdoret si shenjë xhoker që mundëson specifikim të disa skedarëve përnjëherë.Auto CAD - program aplikativ për projektim kompjuterik dhe disenjim.BBackbone - niveli më i lartë në një rrjet kierarkik kompjuterik.Backslash - shenja \\ ( ASCII kodi 92). Përdoret në specifikimin e rrugës së diskut ku gjendet skedari i kërkuar.Backspace - zhvendosje e kursorit për një vend prapa.Backup - kopje rezerve. Bëhet kopje e përmbajtjes së diskut të kompjuterit dhe atë në mënyrë periodike, ndërsa vendoset në shirit magnetik ose në CD.Bad sector - sektori jo në rregull. Pjesë e disketës ose diskut ku nuk nuk mund dhe ku nuk është e sigurt të shkruhen informacioneBad trac table - tabelë e shtigjeve që nuk janë në rregull. Listë e pjesëve të çrregulluara fabrikisht dhe të pasigurta për shkruarje, e cila është e ngjitur në pjesën e prapme të diksut.Bandwidth - njësi matëse për sasinë e të dhënave të cilat mund të transmetohen përmes ndonjë rrjeti të komunikimit në një sekondë.Bar chart - diagram në formë të shiritave.Bar code - paraqitje e shenjave alfanu-merike me ndihmën e vijave vertikale me gjatësi të ndryshme. Përdoret si mënyrë për shifrim universal të prodhimeve.Bar code reader - lexues bar cod. Pajisje optike për lexim të shenjave bar cod.BIOS (Basic Input Output System) - grup i programeve më të vogla detyra e të cilave është të shfaqë test rutinor kur kyçet kompjuteri, si dhe ta startojë sistemin operativ të kompjuterit.BASIC - gjuhë programore e cila është e lehtë për mësim.Batch - pako. Bashkësi e elementeve ose dokumeneteve të cilat përpunohen si tërësi.Batch processing - përpunim paketor. Teknikë që përdor vetëm një inkuadrim të programit në memorjen kryesore për shkak të përpunimit të më tepër detyrave të veçanta njëra pas tjetrës.Baud - bod. Kapacitet maksimal për transmetim të informacioneve në një kanal të komunikimit, i cili është njësi matëse e numrit të ndryshimeve të niveleve në sekondë.Benchmark - krahasim. Program standard i cili shërben për përcaktimin e performansave të kompjuterëve të ndryshëm.Beta version - version prove i softuerit para daljes së tij zyrtare në treg.BIT ( Binary digiT) - shifra binare janë 0 dhe 1. Kompjuterët digjital procesojnë informacione në formë digjitale, ndërsa zbatojnë vetëm shifra të sistemit binar. Ato zakonisht paraqiten me tension prej 5 V për numrin 1, gjegjësisht 0 V për numrin O.Binary file - skedar binar i cili përbëhet prej disa bitave, por i cili nuk është skedar tekstual. Zakonisht ato janë programe me fotografi.Binary system - sistem binar. Sistem numërimi për shkruarje të numrave në kompjuter. Aty ka vetëm dy shifra 0 dhe 1.Bps (Bits per second) - bit në sekondë. Masë për shpejtësinë e transmetimit të rrjetave kompjuterikeBlank - i zbrazët, i pashkruar. Shenjë që i përdoret për paraqitjen e vendit të zbrazët ndërmjet shenjave të shtypura.Bold - shkronja me kontura më të trasha dhe më të errëtaBookmark - reference e cila na drejton kah ndonjë dokument i caktuar hipertekstual i Internetit.Boot - startimi i kompjuterit, gjatë së cilës fillon puna e sistemit operativ.Boot block - pjesë e diskut ku gjendet softueri i cili i mundëson kompjuterit ta fillojë punën.Boot disk - disk ose disketë prej së cilës startohet sistemi operativ.Break - ndërpren. Sinjal special i cili e ndërpet punën e ndonjë programi. Shpesh fitohet me shtypje të tasteve Ctrl dhe C përnjëherë.Browser - fletëkërkues. Program i cili është i dedikuar për shikimin e dokumenteve hipertekstuale të Internetit. Me ndihmën e tij shrytëzohet servisi më i dobishëm i Internetit WWW (W orld W ide W eb). Fletëkërkuesit më të njohur janë Microsoft Internet Explorer dhe Netscape Navigator.Buffer - bafer. Vend në kujtesën kryesore të kompjuterit për ruajtje të përkohshme të të dhënave.Bug - gabim, defekt. Gabim i paqëllimtë në program, për shkak të të cilit programi nuk punon si duhet. Në përkthimin më tekstual nënkupton bubë dhe mendohet se rrjedh prej ngjarjes kur mola është kapur për ndonjë relej të kompjuterëve të parë dhe e ka pamundësuar punën e tij.Bullet - shenjë për renditje e cila përdoret në programet për përpunim të tekstit.BBS (Bulletin Board System) - tabelë elektronike për shpallje. Shërbim telekomunikues përmes të të cilit konsumatorët komunikojnë, këmbejnë informata etj.Bus - mbledhëse. E lidh pllakën amë të kompjuterit me procesorin, kujtesën, diskun dhe elementet tjera kompjuterike.Byte - bajt. Tetë bita. Shpesh është numër binar tetëshifror i cili paraqet një shkronjë.CCache - kesh. Pjesë e kujtesën e rezervuar për ruajtje të të dhënave që përdoren shpesh, te të cilat procesori ka qasje shumë më të shpejtë sesa në hard disk. Kujtesën kesh mund të gjendet në memorjen RAM ose në hard disk.Cancel button - tast për shfuqizimin e funksionit të zgjedhur. Te numri më i madh i programeve tasti për shfuqizim aktivizohet me shtypjen e tastit Esc.Case sensitive - dallimi i shkronjave të mëdha dhe të vogla. Me shpesh gjatë krahasimit të dy fjalëve apo teksteve.CRT (cathode ray tube) - gypi katodik i ekranit.CPU (C entral P rocessing U nit) - njësi qendrore e procesuimit. Zemër e kompjuterit personal. Udhëheq dhe drejton me të gjitha operacionet për përpunim të të dhënave.Centronics port - portë e kompjuterit në të cilën shpesh lidhet shtypësi.Chanel - kanal. Rrugë në të cilën transmetohet informacioni digjital në kompjuter.Character - shenjë; karakter. Cilado shkronjë, shenjë e interpunksionit, ose ndonjë nga njëqind shenjat tjera që mund të vërehen në ekran, gjegjësisht të cilat mund të shtypen.CPI (character per inch) - numër i shenjave në një inç. Njësi matëse për matjen e dendësisë së shkrimit. Shprehet me numër të shenjave në një inç.Check box - kuti katrore për dialog e cila mund të jetë e kyçur ose e çkyçur, gjegjësisht të jetë e zgjedhur ose jo, ndonjë opcion në kornizën për dialog.Checksum - shumë për kontroll. Shuma e numrave që përdoren për kontrollim të mbledhjes.Click - klik. Shtypje dhe lëshim i tastit të minakut, pa mos e lëvizur.Client - klient. Sistem i cili mund të punojë i pavarur, edhe pse në një masë edhe ky është i varur prej ndonjë sisitemi tjetër. Për kompjuterin që është i lidhur në rrjet kompjuterik shpesh thuhet se është klient.Client-server network - rrjet i tipit klient-server.Clip art - bashkësi e vizatimeve grafike dhe fotografive të shkruara në skedar të veçantë i cili është i arritshëm për përdorim të ndonjë aplikacioni, për shembull, për përpunim të tekstit ose të grafikës.Clipboard - kohësisht, skladim i fshehur për tekst ose fotografi të cilat priten ose kopjohen.Clock speed - shpejtësi e ores. Shpejtësia e punës së procesorit në kompjuter matet me megahercë (MHz) ose me gigahercë (GHz).Sa më e shpejtë është shpejtësia e procesorit, aq më tepër urdhëra mund të kryejë kompjuteri.Clone - klon. Kompjuter i cili paraqet kopje të suksesshme të kompjuterit tjetër të (standardizuar). Më shpesh kjo u dedikohet atyre kompjuterëve të cilët janë kompatibil me kompjuterët e kompanisë IBM.Cod - kod. Diçka që është shkruar me gjuhën kompjuterike, në letër ose në kompjuter.Code page - faqe e koduar. Tabelë e cila tregon se cili karakter i përgjigjet shenjës në ekran dhe me shtypjen e tasterit a përfitohet e njëjta shenjë.CGA (Color Graphics Adapter) -videokartelë e cila është më e vjetëruar.COM port - portë seriale. Më shpesh në kompjuterët ekzistojnë dy porta seriale të shënuara si C0M1 dhe COM2.Command interperter - program i cili i integron dhe i përpunon urdhërat e dhënë në kompjuter. Në sistemin operativ DOS është programi C0MAND.COM, ndërsa në WINDOWS është WIN.INICOBOL (Common Business Orientated Language) - gjuhë progamore nga gjeneratat më të vjetra të cilat përdoren për aplikacione financiare.Communication protocol - përmbledhje e programeve e cila mundëson transmetim dhe këmbim të të dhënave ndërmjet dy ose më tepër kompjuterëve.CD (Compact Disc) - kompakt disk. Medium për memorim të të dhënave digjitale dhe audio. Në kompakt disk mund të vendoset muzikë prej 72 minutave ose të dhëna prej 650 MB.CD ROM (Comapct Disc Read Only Memory) - njësi harduerike për leximin e kompakt disqeve. Me këtë njësi mund vetëm të lexojmë e jo edhe të shlyejmë ose të regjistrojmë të dhëna të reja.COMPAQ (COMPAtibility Quality) - shenjë e prodhimeve cilësore të kompjuterëve desktop dhe laptop.Compiler - kompajler; përkthyes. Program i cili i përkthen disa gjuhë të larta programesh në ndonjë gjuhë makinerike.CompuServe - njëra ndër rrjetat më të mëdha të Internetit në botë. Klientëve të tyre ju ofron këmbim të skedarëve, të të dhënave, të postës elektronike etj.CAD (Computer Aided Design) - shfrytëzim i kompjuterit për krijime të vizatimeve ose për projektime të ndonjë objekti ose sistemi. Programet më të njohura nga kjo sferë janë Auto Cad, Auto Sketch, Design CAD, Lab View etj.CAM (Computer Aided Manifacture) - prodhim me ndihmën e kompjuterit.CASE (Computer Aided Software Engineering) - vegël softuerike për programerët. Shfrytëzohen për planifikim, analizim si dhe projektim të dokumentacionit në softuerin kompjuterik.Computer analyst - analitik kompjuteristik. Person i cili i definon problemet dhe saktësisht i pëcakton hapat për zgjidhjen e tyre me anë të kompjuterit.Configuration - konfiguracion. Mënyrë e lidhshmërisë së kompjuterit me njësitë tjera periferike në një sistem të përbashkët.Controller - vegël teknike e cila i mundëson veglës tjetër të komunikojë me kompjuterin.Conversion - konverzion. Proces i transformimit të të dhënave (tekst, grafik) nga një format në tjetër.Cooki file - skedar në të cilin ruhen skedarët e shfrytëzuar (cookies). Zakonisht gjendet në emërtuesin bashk me fletëkërkuesin (shembull në emërtuesin Internet Explorer).Corel DRAW- Pako programore e dedikuar për vizatim dhe punim me fotografi.Corrupted file - skedar i dëmtuar. Dëmtimi mund të jetë për shkak të ektorëve të diskut që nuk janë në rregull, prishjes fizike ose gabimeve të shkaktuara nga programi.Crash - gjendje kur kompjuteri bie prej funksionimit të tij dhe më tutje nuk mund të përdoret. Pas kësaj kompjuteri zakonisht përseri startohet.Current drive - disk me të cilin shfrytëzuesi punon momentalisht.Cursor - kursori. Tregues i pozicionimit. Vijë vertikale e lëvizshme që dridhet dhe vezullon e që paraqitet në ekran si indikator vizuel e cila mund të dislokohet edhe vertikalisht edhe horizontalisht me anë të urdhërave prej tastierës.Cyberphobia - kiberfobia. Frikë nga kompjuteri.CRC (Cyclic Redundancy Check) - metodë e testimit për të dhënat dalëse nga disku për shkak të sigurisë prej gabimeve.DData - të dhënat. Nocion i përgjithshëm për numrat, simbolet dhe madhësitë analoge të cilat shfrytëzohen si madhësi dalëse për përpunimin e kompjuterit.Database - baza e të dhënave. Bashkësi e të dhënave të lidhura ndërmjet vete dhe të organizuara paraprakisht. Programet më të njohura për udhëheqjen e bazave të të dhënave janë: Oracle, MS SQL Server, Informix, Sybase etj.Data security - mbrojtje e të dhënave nga ndërhyrjet e qëllimta ose të rastësishme nga njerëz jo të autorizuar.Data type - tip i të dhënave. Mund të jenë: tekstuale, numerike, logjike, dhe të dhëna të datave.Dead lock - ndërprerje; bllokim. Situatë kur ndonjë program nuk mund të realizohet në kompjuter, për shkak se e pret rastin që faktikisht kurrë nuk do të ndodh.Debug - testim i programit të kompjuterit me korrigjim të gabimeve të paraqitura në te.Default value - ndonjë vlerë që nënkuptohet. Vlerë që programi automatikisht e zgjedh po qe se shfrytëzuesi nuk jep ndonjë vlerë tjetër. Për shembull ngjyrat që i jep WIND0WS-i janë default vetëm po qe se shfrytëzuesi nuk i përdor.Defragmentation - defragmentim. Proces i bashkangjitjes i të dhënave të një programi në disk, që të mund të shpejtohet puna e tij. Është e preferueshme që defragmenting të bëhet një herë në javë, për të shpejtuar punën e diskut.Density - dendësi. Njësi matëse për numrin e të dhënave të cilat mund të shkruhen në ndonjë medium (disketë, shirit magnetik etj).Decsending sort - renditje me radhitje të kundërt.Desktop - sipërfaqja aktive e ekranit gjatë punës me Windows, e cila përmban dritare dhe ikona.Desktop computer - kompjuter i cili pozicionohet horizontalisht në tavolinën punës.DTP (Desktop Publishing) - Pako e softuerit me të cilën kompjuteri mund të përdoret për disenj të dokumenteve, duke përfshirë fotografi, tekst dhe kontroll të pamjes së dokumenteve dhe shtypjen e tyre.Destination file - skedar që pranon.Device - vegël, mjet, përbërje, njësi. Nocion i përgjithshëm i cili shfrytëzohet për të identifikuar ndonjë komponentë të kompjuterit (disk, tastaturë, minak, etj).Device driver - softuer i cili i mundëson kompjuterit të komunikojë me njësitë periferike.DAT (Digital Audio Tape) - shirit magnetik në të cilin memorizohen të dhënat me sasi shumë të mëdha.DVD (Digital Video Disk) - teknologji e harduerit e cila mundëson shiqimin e filmave, spoteve muzikore etj.DMA (Direct Memory Access) - proces i transmetimit të një sasie të madhe të të dhënave ndërmjet diskut dhe kujtesës punuese të kompjuterit.DirectX - varg i programeve standarde për aplikacione të Microsfti-t, i dedikuar për lojra dhe aplikacione multimediale.Disk controller - kartelë e cila e lidh kompjuterin me diskun; zakonisht gjendet në pjesën e poshtme të diskut.Disk drive - njësi fizike e cila e pranon dhe e kthen diskun magnetik dhe mundëson lexim dhe shkrim të të dhënave.DOS (Disk Operating System) - njëri ndër sistemet më të njohura operative i cili është shumë përfshirës dhe shfrytëzohet nga kompjuterët personal. I prodhuar nga kompania Microsft në vitin 1982.Domain - grup i kompjuterëve emrat e të cilëve e ndajnë të njëjtën prapashtesë. Shembull: com (firmë komerciale), org (organizatë pa përfitim), gov (qeveri), edu (institucion arsimor), net (provajder i Internetit). Njësoj ekzistojnë edhe prapashtesa të cilat i identifikojnë shtetet p.sh. mk prapashtesë për Maqedoninë.Dpi (dots per inch) - pika në inç. Njësi për matjen e rezolutës së shtypjes në shtypës. Rezoluta te shtypësit amë sillet rreth 300 dpi, ndërsa te shtypësit lezër arrin deri në 1200 dpi.Double click - klikim; shtypje e dyfishtë. Klikim i shpejtë dhe lëshim i tastit të minakut dy here pa lëvizjen e minakut ndërmjet dy klikimeve.Double precision - precizitet i dyfishtë. Teknikë me të cilën paraqiten numrat me gjatësi të dyfishuar.Download - kopjim i ndonjë programi ose skedari prej ndonjë kompjuteri kryesor në kompjuterin personal.Draft quality - kualitet i shtypit, i cili është i lexueshëm, por nuk duket aq mirë për përdorim që ai dokument të botohet në ndonjë revistë ose libër. Zakonisht shfrytëzohet për nxjerrjen e kopjeve që të shkojë në korrekturë.Drag-and-drop - tërheqje dhe lëshim i tastit të minakut.Drop-down meni - Lista e urdhërave të menysë së aktivizuar, të radhitura njëra pas tjetrës.DLL (Dynamic Link Library) - grup e funksioneve të cilat shfrytëzohen gjatë programimit në Windows.EEPROM (E lectrically P rogrammable R ead O nly M emory) - çip memorizues përmbajtja e të cilit nuk mund të ndryshohet.E-mail (electronic mail) - postë elektronike. Njëri nga shërbimet më të njohura të Internetit me të cilin porositë dërgohen prej një kompjuteri në kompjuter tjetër.Embedded object - objekt i ndërvënë.EMM386.EXE - program i cili mundëson vendosjen e drajverave dhe programeve në hapësirën e lartë të memories.Emulator - emulator. Program cili i mundëson kompjuterit të zbatojë programe të shkruara për kompjuter tjetër.Encryption - shifrim. Kodim i porosisë me çka nuk mundësohet hyrje e palejuar deri te ajo.EOF (end of file) - fund i skedarit. Shenjë për fundin e skedarit, e cila shfrytëzohet si indikator se këtu kryhen të dhënat.Ethernet - rrjet lokal kompjuterik i konstruktuar prej llojit të kabllove me mundësi të bartjes deri më 10 Mbit/sec.Event - rast; paraqitje. Moment kur paraqitet ndryshimi specifik i ndonjë gjendjeje.Exchange - këmbim i informatave ndërmjet dy lokacioneve.Exchengeable disk - disk transmetues. Tip i diskut i cili montohet në shtëpizë të posaçme dhe është i transmetueshëm.Executable file - program zbatues. Skedar i cili mund të aplikohet në kompjuter.Expression - shprehje matematikore ose logjike e shkruar në gjuhën programoreEBCDIC (Extended Binary Decimal Interchange Code) - kod i cili i përdorë tetë shifra binare të krijuara nga IBM, ndërsa i paraqet shenjat (shkronjat, numrat etj.) nga kompjuteri i cili i proceson.External modem - modem i jashtëm. Modem në kuti të veçantë, kabllo dhe mbushës i cili më së shpeshti aktivizohet në portën seriale të kompjuterit.Extranet - intranet i cili u është lënë në disponim klientëve dhe blerësve të jashtëm me qëllim që t'i shohin të dhënat. Më shpesh ata janë të siguruara me shifra që të ruhet siguria e blerësve.FFan ventilator - ventilator i cili mundëson cirkulimin e ajrit nëpërmjet pjesëve kompjuterike dhe e pamundëson nxehjen e tyre.Fatal error - gabim në programin kompjuterik i cili e ndalon funksionimin e tij.Fault tolerance - tolerim i gabimeve. Aftësi e ndonjë sisitemi që ta vazhdojë funksionimin normal edhe pse ekziston problem në harduer ose softuer.Fax modem - faks modem. Modem i aftësuar të pranojë dhe të dërgojë fakse. Në këtë rast fakset janë elektronike.Fiber optics - fije optike. Mundëson shpejtësi të madhe të bartjes së të dhënave në rrjetat kompjuterike.File - skedar; fajll; datotekë. Pa marrë parasysh çfarë informate, të grumbulluar dhe të inçizuar nën një emër. Skedari mund të përmban tekst, grafikon, program etj.FAT (File Allocation Table) - tabelë e cila shërben për renditjen e skedarëve e cila gjendet në fillim të diskut dhe përmban informata për ata pjesë të diskut të cilat shfrytëzohen, pjesë të diskut të cilat nuk shfrytëzohen dhe ato të cilat nuk mund të shfrytëzohen për shkak të dëmtimit të blloqeve në disk.File control system - program i cili udhëheq me bartjen e të dhënave nga ciladoqoftë pajisje deri në ndonjë pajisje tjetër.File locking - përmbyllje e skedarit. Ndalesë që më tepër se një shfrytëzues ta ndërrojë përmbajtjen e skedarit.File protection - mbrojtje e skedarit. Komandë e kompjuterit e cila e ndalon shkruarjen dhe fshirjen e të dhënave në skedar, por e lejon leximin e tyre.Firewall - sistem rrjetor për sigurim i cili ndihmon në ndërprerjen e hyrjes së paautorizuar në sistemin kompjuterik; thjesht ky është kompjuter i lidhur në Internet dhe me të cilin zhvillohet i gjith komunikimi në Internet.Floppy disk - disk i butë, disketëFooter - tekst i cili paraqitet në pjesën e poshtme në secilën faqe.FF (Form Feed) - urdhër i cili shfrytëzohet i që ta lëviz letrën në printer në faqe të re. Zakonisht në tabelën kontrolluese të printerit gjendet një tast i cili mundëson kryerjen e funksionit përkatës.FORTRAN (FORmula TRANslation) - gjuhë programore e krijuar në kompaninë IBM e cila shfrytëzohej për programimin e aplikacioneve tekniko shkencore.Freeware - programe pa pagesë, por të mbrojtura me ligj për autorizimFAQ (Frequently Asked Question) - pyetje ose lista me pyetje dhe përgjigje të cilat janë shumë të shpeshta dhe shumë shfrytëzues ballafaqohen me këto të dhëna. Këto lista janë shumë frytdhënëse për shkak të këmbimit të informatave.GGIGO (Garbage In, Garbage Out) - princip në të cilën po qe se hyjnë të dhëna jokor-rekte dhe jovalide në kompjuter, ai do të japë rezultate jokorrekte dhe të pakuptimta.GUI (graphical user interface) - interfejs grafik i shfrytëzuar për sisteme operative. Komunikimi ndërmjet shfrytëzuesit dhe programit zhviliohet me anë të shfrytëzimit të ikonave, dritareve dhe të ngjashme. Një shembull për një iterfejs të tillë që e shfrytëzojmë është Windows-i.Guru - Njeri me kapacitet të lartë i cili dëshiron t'u ndihmojë të tjerëve në zgjedhjen e problemeve të tyre.HHacker - haker. Person për të cilin kompjuteri është hobi. Sot shumë njerëz termin haker e identifikojnë me person i cili në mënyrë të paligjshme hy në kompjuter të huaj.Halt - ndalesë. Ndalje e realizimit të operacioneve të renditura në programet kompjuterike.Hand-held computer - kompjuter i vogël që mund të mbahet edhe në dorë.Hang - rri varur. Mosfunksionim i kompjuterit. Kur kompjuteri rinë varur, i ekrani duket normal, por çfarëdo pune tjetër është e pamundur të futet në funksion.Hard copy - rezultatet e shtypura në letër.Hardware - hardueri, gjërat fizike apo të prekshme të kompjuterit.Help - ndihmë. Funksion i cili është i pranishëm në shumë programe, i cili shërben si ndihmë e shfrytëzuesit për përdorimin e programit.Hertz (Hz) - herc. Cikël në sekondë me të cilin matet shpejtësia e procesorit në kompjuter.HEX (Hexadecimal) - Sisitem numëror në matematik, në të cilin si bazë e numërimit është numri 16. Për shfaqjen e numrave përdoren shifrat 0-9 dhe shkronjat A-F. Është shumë i qëlluar për përdorimin e kalkulimeve kompjuterike.Hidden file - skedar i fshehur. Skedar i cili përmban atribute të cilat nuk lejojnë që emri i skedarit të kopjohet, të fshihet ose të shfletohet.High tech - teknologji e lartëHost computer - kompjuter kryesor me të cilin lidhen kompjuterët tjerë.Hot key - tast ose kombinim i tasteve i cili zbaton instruksion të përcaktuar pa marrë parasysh se çka punon procesori në momentin e dhënë.HTML (Hyper Text Markup Language) - format hipertekstual për punë me dokumente. Shërben për krijimin e dokumenteve WEB në internet.Hub - hab. Paisje në të cilën kyçen kompjuterët të cilët janë të lidhur në rrjet.Hyphenation - ndarje e fjalëveIIllegal - jolegal. Parametra hyrëse të cilët janë të papranuara, për shkak se nuk i përmbushin specifikacionet e vendosura në programe.Image processing - përpunim i grafikonëveImaging - proces i shkrimit të grafikës në ndonjë medium, për shembull në shirit.Implementation - implementim. Instalim i sitemit kompjuterik.Infrared - teknologji e cila shfrytëzon ndriçimin për lidhjen të kompjuterëve pa kabëll.Initialization - inicializim. Operacion për formatim të diskut ose disketës, si dhe përgatitje për shkruarjen dhe përdorimin e të dhënave.Ink-jet printer - shtypës pështyes që hedh ngjyrën në letër.Input data - të dhënat hyrëse.Insert mod - rregull për futjen e të dhënave.Install - instalim, futja fillestare e ndonjë programi në kompjuter.Instruction - instruksion. Urdhër i destinuar për mikroprocesorin.Integer - numër i plotë pa presje decimaleLLine printer - shtypës i cili shtyp përnjëherë një rresht tekst.Link- lidhje; lidhshmëri.Load - mbushje, futje e programit në memorje.LAN (Local Area Network) - rrjet lokal në kuadër të një hapësire ose ndërtese. Lidhje e dy ose më tepër kompjuterëve me kabllo me qëllim të këmbimit të informatave.Local printer - shtypës i cili është i lidhur drejtpërdrejt me një stacion punues, i cili nuk është në disponim të shfrytëzuesve tjerë të rrjetit.Login - Paraqitje në kompjuter. Në këtë rast kompjuteri kërkon nga shfrytëzuesi që të identifikohet me emrin dhe shifrën.Logoff- çlajmërim. Largim nga puna me kompjuter.Loop - cikël. Renditje të instruksioneve kompjuterike të cilat praktikohen me anë të përsëritjeve, gjersa nuk përmbushet ndonjë kusht.MMachine code - kod makine. Përmbledhje e instruksioneve kompjuterike në ndonjë kompjuter të posaçëm i cili niund ta kryejë urdhërin.Macro - makro. Serial i urdhërave të cilat kryhen me shtypjen e një tasti ose me ndonjë urdhër. Në të shumtën e rasteve i shkruan vetë shfrytëzuesi për ta lehtësuar punën gjatë përsëritjeve të një morie urdhërash.Mailbox - sandëku postar.Main program - pjesë kryesore e programit e cila i kontrollon nënprogramet.Mass storage - pajisje në të cilën mund të vendoset një numër i madh i të dhënave.Medium - medium. Bartës i të dhënave, shpesh mendohet në disketë, CD-ROM dhe të ngjashme.MMU (Memory Management Unit) - pajisje e cila udhëheq kujtesën.Merge - bashkim, kombinim i dy ose më tepër skedarëve.Message - porosi nga kompjuteri e cila informon për diçka.MIDI file - skedarë me përshkrime muzikore.MIPS (Million Instruction Per Second) -milion instuksione në sekondë. Njësi matëse për shpejtësinë me të cilën procesori i kryen instruksionet. Për shembull, procesori Pentium i cili punon në 100 MHz kryen 100 milionë instruksione në sekondë, pra 100 MIPS-a.Millisecond (ms) - milisekondë. Kohë e barabartë me pjesën e njëmijtë të sekondës. Shfrytëzohet për shprehjen e shpejtësisë te hard disqet.Mode - regjim i punës; mënyrë e punës. Njëra nga gjendjet alternative të punës së kompjuterit.MODEM (MOdulator/DEModulator) - modem. Regullator i cili të dhënat e dërguara i shndërron në sinjal telefonik, të qëlluara për lidhje të drejtpërdrejtë telefonike.Motherboard - pllaka amë e kompjuterit në të cilën janë të lidhura të gjitha elementet e harduerit.Multimedia - kombinim i tekstit me fotografi dhe zë, videoanimacion.MIME (Multipurpose Internet Mail Extensions) - standard për bashkangjitjen e skedarëve në porositë elektronike.Multitasking - aftësi e sistemit operativ që njëkohësisht të ushtrojë më shumë programe.NNetwork - rrjet i kompjuterit.NetWare - sistem operativ rrjetor i shpikur nga kompania Novell.Network adapter - adapter i rrjetit. Kartelë e cila instalohet në kompjuter përmes të cilës ai lidhet në rrjet.Network administrator - njeriu i cili e mbikëqyrë punën e rrjetit kompjuterik dhe që udhëheqë me të.Network protocol - protokoll rrjetor. Bashkësi e standardeve kompjuterike në një rrjet.Node - nyje, pika ngjitëse në rrjein kompjuterikNon-interlaced - sa i përket disa monitorëve te të cilët topi elektronik pas një kohe e kalon ekranin pa mos lëshuar asnjë vijë.Notebook computer - kompjuter i vogël me format sa një faqe e letrës.Numeric keypad - tastierë numerike.OOLE (Object Linking and Embedding) -mënyrë e këmbimit të informatave ndërmjet dy skedarëve me aplikim të njëjtë ose të ndryshëm në Windows.Off-line - i çkyçurOn-line - i kyçurODBC (Open Data Base Connectivity) - standard i cili mundëson hyrje në sisteme të ndryshme të bazave të të dhënave.Operating System - sistem operativ. Softuer i cili është lidhje ndërmjet shfrytëzuesit dhe kompjuterit.Optical cable - kabëll optik për lidhje rrjetore të kompjuterëve me të cilin arihet shpejtësi e madhe në përcjelljen e të dhënave.OCR (Optical Character Recognition) - njohje e simboleve optike. Program i cili identifikon shenjat e shkruara dhe ato të shtypura dhe pastaj krijon skedar tekstual.OEM (Original Equipment Manifacturer) - prodhues i komponenteve të ndryshëm, të cilët pastaj lidhen me klientin, e emri i tij figuron në kompjuter.Overflow - tejkalim. Gjendje e cila paraqitet si rezultat i operacionit aritmetik; e tejkalon kapacitetin e kujtesës për ruajtjen e rezultatit.Overload - ngarkim i tepërt. Ngarkim më i j madh sesa pajisja; mund ta mban atë për të cilën është konstruktuar.Overstrike - nënvizim.Overtype - shkrim përmbi tekst.Overwrite - mbulim i informatës e cila më parë ka qenë në atë vend.PPage break - ndërprerje e faqes. Vend ku mbaron një faqe dhe fillon faqja tjetër.Page layout - pamje e faqesPpm (pages per minute) - faqe në minute. Njësi matëse e shpejtësisë së shtypësit gjatë shtypjes.Pagination - operacion automatik te programet për përpunimin e tekstit, i cili shërben për renditjen e tekstit nëpër faqe me numerimin e tyre.Palmtop computer - kompjuter i vogël i cili mund të mbahet në një dorë.PASCAL - Paskali. Gjuhë kompjuterike.Password - Fjalë e fshehur e cila përdoret për hyrje në sistemin kompjuterik.Patch - arnim. Ndryshim i kodit programor, i cili zakonisht bëhet pas mbarimit të softuerit me qëllim që të përmirësohen disa gabime.Path name - emri i datotekës së bashku me rrugën me të cilën arihet deti tek ajo.Pause - pauzë. Tast ose urdhër i cili përkohësisht e ndërpren punën e ndonjë programi.Peer-to-peer - rrjet lokal ku çdo kompjuter i kyçur është i barabartë. Në rrjet nuk ekziston server.Peripheral device - pajisje e harduerit e cila kyçet në kompjuter.Permanent SWAP file - skedar i përhershëm në Windows me të cilin shtresohen të dhënat dhe instruksionet programore kur nuk mund të vendosen në kujtesën RAM.PCMCIA (Personal Computer Memory Card International Association) - komitet i cili krijoj standarde për memorje me kapacitet më të madh e aplikuar te kompjuterët laptop.PIXEL (Picture Element) - Element më i vogël i monitorit kompjuterik i cili mundë të kontroliohet. Sa më i madh të jetë numri i pikselave, aq më e mirë është rezoluta.Pirate - person i cili merret me formën ilegale të kopjimit të softuerave.Plasma display - teknologji e përdorur për konstruimin e ekranit te kompjuterët laptop.Plotter - vizatues. Pajisje e cila shërben për vizatimin e rezultateve të përfituara nga kompjuteri.Plug and play - kyçe dhe puno. Pajisje të cilat kompjuteri automatikisht i detekton dhe i instalon drajverat e nevojshëm në të.Pointer - tregues. Fotografi e vogël në ekran, zakonisht në formë të shigjetës; lëvizjet e saja kontrollohen nëpërmjet minakut.Port - portë; lidhje; hyrje.Portability - përcjellshmëri. Cilësi e programave kompjuterike që të mund të adaptohen në lloj-lloj tipash të kompjuterëve.Power supply - furnizues i rrymes te kompjuteri.Print queue - pritje, rend për shtyp.Print server - zakonisht njëri prej kompjuterëve në rrjet i cili dirigjon me të gjitha kërkesat për shtyp dhe me të gjithë shtypësit që janë të lidhura në rrjet.Printer driver - softuer i cili i mundëson kompjuterit që të punojë me shtypësin.Procedure - rradhitje e instruksioneve kompjuterike të cilat bashkarisht veprojnë për një nevojë dhe detyrë të caktuar.Processing - përpunim i të dhënave.Programming language - gjuhë programore me të cilën programeri e shkruan programin kompjuterik.Prompt - shenjë për thirrje; shërben për shkruarjen e urdhërave.Purge - shlyerje pas së cilës të dhënat e shlyera nuk mund të kthehen më.QQuery - pyetje. Instruksion kompjuterik i cili i parashtron pyejte bazës së të dhënave.Quit - ndalje. Urdhër me të cilën para kohe ndalet ekzekutimi i programit.QWERTY - tastier në të cilën rreshti më i lartë i saj fillon me shkronjat Q, W, E, R, T, Y. Ekzistojnë edhe lloje tjera të tastierëve si per shembull QWERTZ.RRadio button - radio sustë. Mund të zgjedhim vetëm një sustë të këtij lloji në program.RAM (Random Access Memory) - kujtesa kryesore kompjuterike në të cilën janë të vendosura të dhënat të cilat përpunohen.Read-only - vetëm lexim. Të dhënat mund të lexohen, por jo edhe të ndryshohen.ROM (Read Only Memory) - kujtesa e pashlyeshme nga e cila mund të lexohen të dhënat.RTC (Real Time Clock) - Çip kompjuterik i cili ka funksion të orës që ta informojë kompjuterin për kohën e saktë, datën dhe vitin.Reboot - përsëri startim të kompjuterit, zakonisht për shkak të rënies së sistemit.Record - grup i të dhënave të cilat i takojnë një grupacioni. Për shembull, emri i ndonjërit, mbiemri, adresa dhe numri i telefonit.Recover - kthim në gjendjen normale të punës pas paraqitjes së gabimit në sistem.RAID (Redundant Array of Inexpensive Drives) - kombinim i më shumë disqeve me qëllim që të rritet siguria e të dhënave nga ndonjë humbje e paparashikuar.Refresh rate - shpejtësi për freski. Numër maksimal i fotografive që mund të shfaqen në ndonjë monitor për një sekondë. Paraqitet me herc.RDBMS (Relational Data Base Management System) - sistem për udhëheqjen e bazave të të dhënave.Remote computer - kompjuter i larguar.Remote control program - program me komandim prej së largu.Repeat delay - koha e nevojshme që të shtypet një tast e që të paraqitet karakteri i cli përgatitet që të dale në ekran.Reset button - sustë për resetim. Sustë në pjesën e përparme të shtëpizës së kompjuterit e cila shërben për vënien e sistemit në gjendjen fillestare të saj.Resolution - qartësi e përshkruarjes në ekran apo në shtypës.Response time - kohë për përgjigje nga ana e kompjuterit për ndonjë kërkesë përkatëse.Restart - startim i përsëritur i kompjuterit.Retreive - gjetje dhe ndarje në veçanti e ndonjë informate të përcaktuar.Retry - orvatje e sërishme për të kryer ndonjë instruksion të programit.Ring network - rrjet unazor.RJ-45 - konektor i cili i ngjan lidhjes telefonike, por ka 8 tela në vend që të ketë 4.Root directory - direktoriumi kryesor i një disku.Router - udhërëfyes. Pajisje rrjetore e cila i dërgon të dhënat në rrjet duke e zgjedhur rrugën më të mirë.SSafe mode - gjendje në të cilën startohet Windows-i kur paraqitet ndonjë konflikt në harduer.Save - shkrim i të dhënave në disk, ku nuk mund të humben pas mbylljes së kompjuterit.Scanner - skener. Mjet i cili në mënyrë optike lexon ndonjë dokument dhe e shndërron në skedar grafiko-digjital.Screen - ekran.Scroll - lëvizje e tekstit lart-poshtë.Search engine - program për kërkimin e të dhënave. Makina më të njohura për kërkim në internet janë: Yahoo, Altavista, Google etj.Server - kompjuter në rrjet i cili disa nga resurset e veta i vë në disponim të ndonjë kompjuteri tjetër.Session - koha në të cilën një shfrytëzues e kalon në rrjet.Set up - një sistem të vihet në gjendje pune.Shared file - skedar i përbashkët.Shut down - kryerje e punës së një sistemi operativ të kompjuterit ose çkyçje e kompjuterit.SMTP (Simple Mail Transfer Protocol) - protokoll i cili shfrytëzohet për udhëheqjen e këmbimit të postës elektronike ndërmjet dy kompjuterëve.Slave - i nënshtruar. Kompjuter i cili është i kontrolluar nga një kompjuter tjetër.Software - të gjitha programet të cilat mund të shfrytëzohen në një kompjuter.Software development tool - vegla për zhvillimin e programeve.Sort - renditje e të dhënave me radhitje të re.Sound card - kartë për zërim.Storage - kujtesë.String - varg i shenjave.SQL (Structured Query Language) - pako e programeve për udhëheqjen e bazave të të dhënave.Switch - ndërprerës.System software - softuer sistemor (p.sh. MS-DOS, Windows etj).English-Albanian dictionary > Fjalor i shkurtër terminoiogjik i informatikës
-
112 operation
операция имя существительное: -
113 instructeur d'arbitres
Instructeur de l'UEFA qui a notamment pour tâches de former les arbitres et de leur donner des instructions lors des cours nationaux conformément aux Lois du Jeu et aux directives émises par la Sous-commission Instruction, formation et développement de la Commission des arbitres, d'assister la Commission des arbitres en organisant des séances ou en dirigeant des groupes de discussion pendant les séminaires de l'UEFA pour arbitres, et d'assister le Panel des directives d'arbitrage en apportant son soutien aux associations membres de l'UEFA pendant la procédure d'adhésion à la Convention concernant l'arbitrage.A UEFA instructor whose main duties are to train and instruct referees in national courses, in accordance with the Laws of the Game and the guidelines issued by the Referees Committee's Sub-Committee for Instruction, Education and Development, to support the UEFA Referees Committee by running sessions or leading discussion groups during UEFA eferee seminars, and to support the Refereeing Guidelines Panel by assisting and supporting UEFA member associations during the Referee Convention admission process.Dictionnaire Français-Anglais (UEFA Football) > instructeur d'arbitres
-
114 карта
map, chart
(географическая)
- (график, схема, таблица) — chart, card
- (заданий, работ) — card
-, аэронавигационная — aeronautical chart
карта участка земной поверхности с указанием рельефа местности и искусственных ориентиров (напр., населенных пунктов), специально предназначенная для самолетовождения. — а representation of а portion of the earth, its culture and relief, specifically designed to meet the requirements of air navigation.
- в нормальной равноугольной конической проекции (проекции ламберта) — lambert chart
- в равноугольной ципиндрической проекции (проекции меркатора) — mercator chart
- выполнения (регламентных работ) осмотров самолета (двигателя) — airplane (engfne) inspection work card
- допусков и посадок — fits and clearances chart
карта допусков и посадок содержит информацию о допусках и посадках собираемого узла и величины моментов затяжки крепежа. — reference only shall be made to fits and clearances charts for assembly fits and clearаnse tolerances and for assernbly torque values.
- задания на регламентные работы — task card
- контроля (проверки системы или оборудования) — check list, checklist
- контроля, обычного (нормального) — normal check list
-, контрольная (к технопогичеcкой карте) — check card (for task card)
-, контрольная (обязательных проверок перед взлетом/посадкой) — check list /checklist/ (before takeoff and landing)
- контрольная, предвзлетная — takeoff check list
-, контрольная, предпосадочная — landing check list never land without completing the landing checklist.
- контрольных проверок — check list, checclist
-, крупномасштабная — large-scale map
карта малых участков земной поверхности, — large-scale map covers small area.
- магнитных склонений — (magnetic) variation chart
-, мелкомасштабная — small-scale map
- неразрушающего контроля — non-destructive inspection card
-, нивелировочная — rigging chart
-, обнаружения и устранения неисправностей — trouble shooting card
-, операционная (технопогическая) — instruction card
- оформления сборки (агрегата) — (accessory) assembly procedure card
- организации технологическогo процесса ремонта — overhaul flow card
- поиска неисправностей — trouble shooting card
-, полетная — aeronautical chart
- послеполетных работ — post-flight work card
- пристрелки (стрелкового оружия) — boresighting chart
- пристрелки двух, параллельно установленных пулеметов или пушек — boresighting chart for parallel fire
- расчета запаса топлива до аэродрома назначения — fuel to destination chart
- расчета запаса топлива до запасного аэродрома — fuel to alternate chart
- расчета полета на режиме наибольшей (максимальной) дальности — long range cruise chart
- (выполнения) регламентных работ — scheduled maintenance task card
- ремонта, технопогическая — overhaul flow card
- с инструкцией для пассажиров при аварийной ситуации — safety instructions card
- с координатной сеткой — gridded map
- смазки — lubrication chart
-, технологическая — instruction card
-, технологическая (выполнения регламентных работ) — (scheduled maintenance) task card
-, технологическая (выполнения регламентных работ по двигателю (самолету) — engine (airplane) scheduled maintenance task card
- (в) центральной проекции — great circle chart
на данной карте ортодромические курсы изображаются прямыми линиями, — chart, constructed on the gnomonic projection showing circle courses as straight lines.
масштаб к. — map scale
чтение к. — reading of the map
выполнять no методике, указанной в технологической карте — perform smth as prescribed /instructed/ in task card
завершать проверки no карте контроля — complete the check list
проверять выполнение всех действий по карте контрольных проверок — complete checklist
never land before completing your landing checklists.
прокладывать курс на к. — plot the course on the chartРусско-английский сборник авиационно-технических терминов > карта
-
115 выполнение
безаварийное выполнение полетовaccident-free flyingбез достаточного опыта выполнения полетовbeyond flight experienceбезопасное выполнениеsafe executionвыполнение взлетаtakeoff operationвыполнение горизонтального полетаlevel flyingвыполнение полетов1. flying2. flight operation выполнение полетов с помощью радиосредствradio flyвыполнение промежуточного этапа захода на посадкуintermediate approach operationвыполнение профилактического обслуживанияupkeepвыполнение фигур высшего пилотажаacrobatics operationготовый к выполнению полетовflyableкарта выполнения регламентных работscheduled maintenance task cardкарта - наряд на выполнение регламентного технического обслуживанияscheduled maintenance recordкарта - наряд на выполнение технического обслуживанияmaintenance releaseконсультативное сообщение о порядке выполнения уклоненияavoidance manoeuvre advisoryконтроль за выполнением технического обслуживанияmaintenance supervisionконтроль состояния посевов по пути выполнения основного заданияassociated crop control operationместо на крыле для выполнения технического обслуживанияoverwing walkwayметодика выполнения полета с минимальным шумомminimum noise procedureнепригодный к выполнению полетовunflyableобязательно к выполнению в соответствии со статьейbe compulsory Articleособые случаи выполнения полетовabnormal operationsпереход к этапу выполнения посадкиland proceedingполет для выполнения наблюдений с воздуха1. aerial survey flight2. aerial survey operation полет для выполнения работ1. aerial work operation2. aerial work flight посадка для выполнения обслуживанияoperating stop(воздушного судна) посадка с выполнением полного круга заходаfull-circle landingпоследовательность выполнения операцийsequence of operationпротивопожарное патрулирование по пути выполнения основного заданияassociated fire control operationразрешать выполнение посадкиclear landingразрешение на выполнение воздушных перевозокoperating permitразрешение на выполнение плана полетаflight plan clearanceразрешение на выполнение полетаpermission for operationСекция контроля за выполнением бюджетаBudget Control Section(ИКАО) сообщение о ходе выполнения полетаprogress reportспособствовать выполнению полетаaffect flight operationтехника выполнения полетовoperating techniqueуказания по выполнению руленияtaxi instructionусловия выполнения воздушных перевозокair traffic environmentустановленный порядок выполнения полетаapproved flight procedureэффективность элеронов при выполнении кренаaileron rolling effectiveness -
116 летный
аэродром летного училищаflying-school airfieldвлиять на летную годностьaffect airworthinessвлиять на летные характеристикиeffect on flight characteristicsвопросы летной годностиairworthiness mattersграница летного поляairflied boundaryдополнительный летный экипажsupernumerary flight crewзатрагивать вопросы летной годностиinvolve matters on airworthinessизмерение шума в процессе летных испытанийflight test noise measurementинспектор по летной годностиairworthiness inspectorинструктаж летного составаpilots briefingинформация о летном составеflight personnel informationкатегорирование летного составаaeronautical ratingкомплексная летная подготовкаsynthetic trainingлетная годность1. charterworthiness2. airworthiness летная инспекцияflight inspection personnelлетная квалификация1. piloting capacity2. piloting skill летная книжкаflight bookлетная книжка пилотаpilot's log bookлетная подготовка1. flight training2. flight instruction летная подготовка в условиях, приближенных к реальнымline oriental flight trainingлетная полосаrunway strip(включает ВПП, концевые и боковые полосы безопасности) летная полоса аэродромаaerodrome stripлетная полоса, оборудованная для полетов по приборамinstrument stripлетная проверкаflight reviewлетная характеристика1. flight performance2. flying property летное испытаниеflight testлетное качествоflying qualityлетное полеairfieldлетное поле аэроклубаaeroclub airfieldлетное свидетельствоflight certificateлетное училищеflying schoolлетные данныеflight dataлетные защитные очкиflying gogglesлетные нормыflight standardsлетные характеристикиflight characteristicsЛетный отделflight Branchлетный состав1. flight personnel2. flying personnel 3. operating personnel летный час1. airborne hour2. flight hour летный экипажflight crewманевр на летном полеairfield manoeuvreмеждународное сотрудничество по вопросам летной годностиinternational collaboration in airworthinessмеждународные нормы летной годностиinternational airworthinessметодика летной подготовкиflight training procedureметодика летных испытаний1. flight test procedure2. flight test technique недостаток летной подготовкиflight training deficiencyнепригодность к летной эксплуатацииair unworthinessнормы летной годности1. airworthiness requirements2. airworthiness standards 3. airworthiness codes ограничения по летной годностиairworthiness limitationsопыт летной работы1. flying experience2. flying proficiency орган контроля летной годностиairworthiness authorityориентир летного поляfield markerоценка летных характеристикperformance evaluationподвергать сомнению соответствие характеристик нормам летной годностиreflect on airworthinessподдерживать летную годностьcontinue airworthinessполет для проверки летных характеристикperformance flightпосадка вне летного поляoff-field landingпревышение летной полосыelevation of the stripпредоставление летных экипажейflight crews provisionприводить воздушное судно в состояние летной годностиreturn an aircraft to flyable statusпроверка летной годностиairworthiness calibrationпроводить летные испытанияundergo flight testsпрограмма обеспечения летной годностиairworthiness programрегистратор летных испытанийflight test recorderсбалансированная длина летного поляbalanced field lengthСекция полетов и летной годностиoperations-airworthiness Section(ИКАО) сертификат летной годностиairworthiness certificateсистема контроля за летной годностьюairworthiness control systemсистема светосигнального оборудования летного поляairfield lighting systemсоглашение по вопросам летной годностиarrangement for airworthinessсоответствие нормам летной годностиcompliance with airworthiness standardsсоответствовать нормам летной годностиcomply with airworthiness standardsсрок действия летного свидетельстваpilot licence validityсхема летного поляrunway strip patternудовлетворять нормам летной годностиmeet the airworthiness standardsуказатель летной полосы аэродромаaerodrome strip markerукороченное летное полеshort airfieldуровень летной годностиlevel of airworthinessуровень летной подготовкиpilot experience levelхарактеристики короткого летного поляshort-field performancesцентр летной подготовки1. aircrew training center2. flying training center член летного экипажа1. airman2. flight crew member школа основной летной подготовкиbasic flying schoolшкола повышения летной подготовкиadvanced flying schoolэкзамен по летной подготовкеflight examinationэксперт по летной годностиairworthiness expert -
117 подготовка
анкета предполетной подготовкиflight preparation formвремя на подготовку к обратному рейсуturnaround timeвыполнять подготовкуcarry out trainingкомплексная летная подготовкаsynthetic trainingкурс подготовкиcourse of trainingкурс подготовки по утвержденной программеapproved training courseкурсы подготовки пилотов к полетам по приборамinstrument pilot schoolлетная подготовка1. flight training2. flight instruction летная подготовка в условиях, приближенных к реальнымline oriental flight trainingметодика летной подготовкиflight training procedureназемная подготовкаground trainingначальная подготовкаprimary trainingнедостаток летной подготовкиflight training deficiencyоперации по подготовке рейса к вылетуdeparture operationsподготовка для полетов по приборамinstrument flight trainingподготовка кадров1. personnel training2. manpower training подготовка к осенне-зимней навигацииwinterizationподготовка пилотовpilot trainingподготовка полетной документацииflight documentingподготовка по утвержденной программеapproved trainingпорядок наземной подготовкиground training procedureпорядок подготовки тарифовfare-making machineryпредполетная подготовка1. preflight acquisition2. flight preparation проверка уровня подготовкиqualification trialпроверка уровня профессиональной подготовкиproficiency checkпроизвольный курс подготовкиarbitrary flight courseрасходы при подготовке к полетамpre-operating costsСекция свидетельств и подготовки личного составаPersonnel Licensing and Training Practices Section(ИКАО) теоретическая подготовкаclassroom trainingтренажер для подготовки к полетам по приборамinstrument flight trainerуровень авиационной подготовкиaeronautical proficiencyуровень летной подготовкиpilot experience levelцентр летной подготовки1. aircrew training center2. flying training center школа основной летной подготовкиbasic flying schoolшкола повышения летной подготовкиadvanced flying schoolшкола подготовки специалистов по управлению воздушным движениемair traffic schoolэкзамен по летной подготовкеflight examination -
118 применение
ассиметричное применение колесных тормозовasymmetric wheel brake applicationбарабан многоразового примененияreusable drumбез применения средств точного заходаnonprecisionпорядок применения ответчиковtransponder procedureприменение гражданской авиацииcivil aviation applicationприменение тарифовapplication of tariffsприменение тормозовbrake applicationрегиональное применениеregional applicationрегулировать применениеgovern the applicationсигнал с применением полотнищаpaulin signalсхема захода на посадку без применения радиолокационных средствnonprecision approach procedureтрафарет с инструкцией по применениюinstruction plateугроза применения взрывчатого устройства в полетеinflight bomb threatуправление без применения гидроусилителейunassisted control -
119 operating
operating adjдействующий аэродромoperate vдействоватьaerodrome operating minimaэксплуатационный минимум аэродромаaircraft noise abatement operating proceduresэксплуатационные методы снижения авиационного шумаaircraft operating agencyлетно-эксплуатационное предприятиеaircraft operating expensesэксплуатационные расходы на воздушное судноaircraft operating instructionинструкция по эксплуатации воздушного суднаanticipated operating conditionsожидаемые условия эксплуатацииcontinue operating on the fuel reserveпродолжать полет на аэронавигационном запасе топливаcorrespond with the operating minimaсоответствовать эксплуатационному минимумуcrew operating procedureпорядок действий экипажаderivation of operating dataрасчет эксплуатационных параметровdifferentially operated flapдифференциально управляемый закрылокdirect operating costsпрямые эксплуатационные расходыdoor operating barтяга управления створкойeffect on operating safetyвлиять на безопасность полетовengine operating timeнаработка двигателяflight operating safetyбезопасность полетовgeneral operating rulesобщие эксплуатационные правилаground operating timeнаработка на землеlanding gear operating speedскорость выпуска - уборки шассиlimit operating loadпредельная эксплуатационная нагрузкаnormal operating loadнормальная эксплуатационная нагрузкаnormal operating rangeдиапазон рабочих режимовoperate an aircraftэксплуатировать воздушное судноoperate from the aerodromeвыполнять полеты с аэродромаoperate on fuelработать на топливеoperate safetyэксплуатировать в соответствии с техникой безопасностиoperate under the conditionsэксплуатировать в заданных условияхoperating agencyэксплуатационная службаoperating altitudeрабочая высотаoperating ceilingрабочий потолокoperating channelрабочий каналoperating characteristicрабочая характеристикаoperating controlsорганы управленияoperating correction factorэксплуатационный заправочный коэффициентoperating costsэксплуатационные расходыoperating crewрабочий экипажoperating currentрабочий токoperating cycleрабочий циклoperating dataэксплуатационные данныеoperating facilitiesэксплуатационные средстваoperating incomeдоход от эксплуатацииoperating leaseтекущая арендаoperating lifeпродолжительность эксплуатацииoperating limitationsэксплуатационные ограниченияoperating lossesэксплуатационные расходыoperating massэксплуатационная массаoperating minimaэксплуатационный минимумoperating modeрабочий режимoperating performanceэксплуатационная характеристикаoperating performance requirementsтребования к эксплуатационным характеристикамoperating permitразрешение на выполнение воздушных перевозокoperating personnelлетный составoperating pressureрабочее давлениеoperating procedureпорядок проведения операцииoperating rangeрадиус действияoperating ratioстепень рентабельностиoperating reserveэксплуатационный резервoperating revenueдоход от эксплуатацииoperating rodисполнительный штокoperating rod strokeход штока(гидроусилителя) operating speedэксплуатационная скоростьoperating stateгосударство - эксплуатант(авиалинии) operating stopпосадка для выполнения обслуживания(воздушного судна) operating supervisionконтроль за производством полетовoperating techniqueтехника выполнения полетовoperating thrustрежимная тягаoperating timeсрок службыoperating torqueрабочий моментpermissible operating speedдопустимая эксплуатационная скоростьpermit a pilot to operateдопускать пилота к полетамradiotelephony operating proceduresэксплуатационные правила радиотелефонной связиstarting from an operating engineперекрестный запускunit operating costsстоимость контейнерных перевозокvalve operating pinтолкатель клапана -
120 Educational Psychology
No aptitude-treatment interactions [ATIs] are so well confirmed that they can be used directly as guides to instruction.... Aptitude-treatment interactions exist. To assert the opposite is to assert that whichever educational procedure is best for Johnny is best for everyone else in Johnny's school. Even the most commonplace adaptation of instruction, such as choosing different books for more and less capable readers of a given age, rests on an assumption of ATI that it seems foolish to challenge. It becomes clear that the problem of characterizing, understanding, and using... interactions poses the major challenge to educational and psychological science today. (Cronbach & Snow, 1977, pp. vii, 492)Historical dictionary of quotations in cognitive science > Educational Psychology
См. также в других словарях:
instruction — [ ɛ̃stryksjɔ̃ ] n. f. • 1319; lat. instructio I ♦ Action d instruire. 1 ♦ Vx ou littér. Action d apprendre ce qu il est utile ou indispensable de savoir. ⇒ apprentissage, édification, initiation. 2 ♦ Action d enrichir et de former l esprit (de la … Encyclopédie Universelle
Procedure penale en France — Procédure pénale en France Article principal : Procédure pénale. Ne doit pas être confondu avec Procédure civile en France. Procédure pénale | … Wikipédia en Français
Procédure pénale en france — Article principal : Procédure pénale. Ne doit pas être confondu avec Procédure civile en France. Procédure pénale | … Wikipédia en Français
procédure — [ prɔsedyr ] n. f. • 1344; de procéder 1 ♦ Vx Manière de procéder pour aboutir à un résultat. 2 ♦ Manière de procéder juridiquement; série de formalités qui doivent être remplies. Procédure judiciaire. Quelle est la procédure à suivre pour se… … Encyclopédie Universelle
Instruction (droit) — Instruction en procédure pénale française Pour les articles homonymes, voir Instruction … Wikipédia en Français
Procedure inquisitoire — Procédure inquisitoire Ne doit pas être confondu avec procédure accusatoire. La procédure inquisitoire est la procédure judiciaire où la maîtrise du procès est confiée au juge qui joue un rôle actif. En plus des éléments que les parties… … Wikipédia en Français
PROCÉDURE CRIMINELLE (Ancien Régime) — PROCÉDURE CRIMINELLE, Ancien Régime La principale caractéristique de la procédure criminelle française, des Temps modernes à la Révolution, était d’accorder un rôle prépondérant au lieutenant criminel. Les droits de l’inculpé à se défendre… … Encyclopédie Universelle
Procedure word — Procedure words or prowords are words or phrases limited to radio telephone procedure used to facilitate communication by conveying information in a condensed standard form. [1] Contents 1 Universal prowords 1.1 SEND … Wikipedia
Procedure civile en France — Procédure civile en France Pour les autres articles nationaux, voir procédure civile. Ne doit pas être confondu avec Procédure pénale en France. La procédure civile porte sur l ensemble des formalités qui doivent être accomplies et… … Wikipédia en Français
Procédure civile en france — Pour les autres articles nationaux, voir procédure civile. Ne doit pas être confondu avec Procédure pénale en France. La procédure civile porte sur l ensemble des formalités qui doivent être accomplies et suivies devant les… … Wikipédia en Français
Procédure civile française — Procédure civile en France Pour les autres articles nationaux, voir procédure civile. Ne doit pas être confondu avec Procédure pénale en France. La procédure civile porte sur l ensemble des formalités qui doivent être accomplies et… … Wikipédia en Français