-
21 become
[bi'kam] v. (became; become) 1. bëhem; it has become a rule është bërë rregull; to become accustomed (to) mësohem (me). 2. ( of) (i) ndodh, (i) ngjet; what will become of the children çfarë do të ndodhë me fëmijtë. 3. më shkon, më rri mirë; the new hat becomes her kapela e re i shkon shumë. 4. (i) shkon (me), (i) përshtatet; that language doesn't become a man of his education ajo gjuhë nuk i shkon një njeriu të shkolluar si ai* * *bëhet -
22 computer
[këm'pju:të:] n 1. makinë llogaritëse; kompjuter, ordinator. 2. llogaritës, njehsues (person)- Kompjuteri është pajisje elektronike shumë e ndërlikuar që shërben për regjistrimin, transmetimin dhe përpunimin e informatave që mund të manifestohen si llogaritje, udhëheqje të proceseve, përpunim i tekstit, të dhënave të ndryshme si dhe për përdorime më të përgjithëshme. Kompjuteri, marrë në kuptimin e gjerë, përbëhet prej dy komponentëve të quajtura: harduer ( hardware - pjesë fizike e tij) dhe softuer ( software - programet dhe udhëzimet për punë). Me fjalë tjera, softueri është pjesa programore e hardueri pjesa mekanika e kompjuterit.● Hardueri përmban komponentet fizike të kompjuterit siç janë: tastiera ( Keyboard), monitori, shtypësi ( Printer), miu ( Mouse), disku i ngurtë ( Hard Disk), njësia e diskut, disketa ( Floppy Disk), njësia e disketës, CD-ROM-i ( CD ROM), njësia e CD-ROM-it, vizatuesi, modemi, lexuesi ( Scanner), kamera digjitale etj.● Softueri përmbanë programet dhe të dhënat të cilat e udhëzojnë kompjuterin në punën e tij, literatura, dokumentacioni dhe udhëzimet në lidhje me kompjuterin. Hardueri mund të krahasohet me gramafonin e disqet, ndërsa softueri me muzikën e inçizuar në disqe.)Zhvillimi historik i kompjuterit- Njeriu gjithmon ka tentuar të zgjidhë edhe problemet monotone, të vështira dhe të papërshtatshme. Gjatë zgjidhjeve të këtyre problemeve ka hasur në punë të vështira fizike, prandaj, çdo here ka tentuar që të liroj veten nga këta punë duke menduar makina të lloj-llojshme. Një makinë e këtyllë për lehtësimin e llogaritjeve aritmetike është makina e quajtur Abacus për të cilën dihet se është në përdorim prej para 5000 vjetëve. Kjo makinë i ngjanë numratores së sotme të cilën e përdorin nxënësit në klasë të pare dhe njihet si zanafilla e kompjuterëve të sotëm. Prej kohës së zbulimit të Abacusit e deri në shekullin 17 historia e zhvillimit të kompjuterëve nuk posedon të dhëna për ndonjë lëvizje në rrugën e zhvillimit të kompjuterëve.- Gjatë shekullit 17, respektivisht në vitin 1614 matematikani skocez J. Napier zbulon logaritmet dhe në vtin 1622 W. Oughtred ndërton kompjuterin (makinën) logaritmik cirkular për llogaritjen e logaritmeve.- Në vitin 1649 Blaise Pascal ndërton makinën mekanike për kryerjen e operacioneve aritmetike. Makina e Pascalit është e ndërtuar prej disa dhëmbëzorëve të cilët në lëvizje vendohen mekanikisht (me dorë). Ideja e konstruktimit të një makine-kalkulatori (kalkulator quhet makina e cila kryen operacionet aritmetike) ka qenë lehtësimi i punës së të atit të tij i cili ka qenë puntor i tatimeve (mbledhës i tatimeve) dhe ka patur nevojë për shumë llogaritje.- Në vitin 1672 G.W. Laibniz në Pariz projekton kalkulatorin mekanik më të përsosur nga dy të parët i cili me sukse do t'i kryej katër operacionet elementare aritmetike. Kufizimi në realizimin konkret të këtij kalkulatori ka qenë teknologjia e dobët e asaj kohe prandaj ky projekt ka ngelur i pa realizuar. Është interesant të përmendet se Laibnitz ka qenë pioneri i parë në hulumtimin e sistemit binar i cili përdoret në ndërtimin e kompjuterëve të sotëm. Gjatë 150viteve në vazhdim të gjithë tentimet për zhvillimin e kalkulatorëve kanë qenë të inspiruar nga kalkulatori i Laibnitzit.- Në vitin 1822 Anglezi Charles Babbage paraqet projekt të një kalkulatori krejtësisht të ndryshëm i dedikuar për llogaritjen e tabelave për funksione të caktuara. Projekti i këtillë do të finansoheshe nga qeveria Angleze e asaj kohe dhe do të përdoreshe për llogaritjen e tabelave për navigacionin detar. Për shkak të kompleksitetit dhe kushteve financiare e teknologjike ky projekt nuk u krye, në vitin 1842 definitivisht projekti u ndërpre. Makinën e këtillë Babbage e quajti makina diferenciale. Projektin e makinës diferenciale me sukse e realizuan Suedezët në vitin 1854 nën udhëheqen e P. G. Scheutza (duke i zbatuar sqarimet dhe vërejtjet e dhëna nga Babbage në 7000 faqe të shkruara) dhe makina e fituar nën pogon mekanik me sukse i llogariti tabelat (për 80 orë ka logarit 10000 logaritme).- Në vitin 1835 Babbage erdhi në idenë e konstruktimit të një makine programabile me funksionet që i kanë kompjuterët e tanishëm (me njësinë aritmetike-logjike, memorjen, etj.). Makinën e këtillë e quajti makina analitike. Për shkak të krizave finaciare dhe të vështirësive teknologjike kjo makinë ngeli vetëm në fazën e projektimit në letër por dha një inpuls të fuqishëm në zhvillimin e kompjuterëve të mëtutjeshëm.- Koha moderne fillon me përdorimin e energjisë elektrike në makinat për llogaritje. Në vitin 1884 emigranti gjerman në Amerikë Herman Holerith patenton makinën e pare elektrike e cila do të mund të rendit (sortoj) kartelat e shpuara me të dhënat për banorët e Amerikës. Makina e Holerithit në lëvizje vendoheshte me ndihmën e baterive. Qëllimi i kësaj makine ishte renditja e kartelave me të dhënat e banorëve të Amerikës të regjistruar në vitin 1890. Holerithi ishte inzhenier dhe punonte në institutin e statistikës, problem në atë kohë ishte përpunimi statistikor i të dhënave. Kështu regjistrimi statistikor në teren zgjatë disa muaj ndërsa përpunimi zgjate disa vjetë por bile edhe dhjetra vjetë dhe kur të dhënat përpunoheshin rezultatet e fituara ishin të vjetëruara (sepse regjistrimi statistikor zakonisht bëhet çdo 10 vjetë). Qeveria e asaj kohe shpall konkurs për përpunimin automatik të të dhënave me qëllim të përshpejtimit të përpunimit. Holerithi pasi punonte në institutin ku bëheshte përpunimi i të dhënave të këtylla, e njihte problemin dhe për këtë qëllim patentoi makinën e tij. Kështu me ndihmën e 56 makinave të Holerithit u aritë që të dhënat statistikore për popullsinë e Amerikës të përpunohen vetëm për gjashtë javë (në atë regjistrim Amerika doli me 62 622 250 banorë).- Pas këtij suksesi Holerithi themeloi kompaninë për prodhimin dhe huazimin e këtyre makinave (makina quheshe Tabulating Machine) me emrin Tabulating Machine Company e cila në vitin 1924 u bashkua me disa kompani të tjera dhe ndëroi emrin në IBM (International Business Machines), e njohur edhe sot.- Në vitin 1936 gjermani K. Zuse në Berlin arrinë të konstruktoj kalkulatorin programabil i cili do të mund të zgjidhë barazimet lineare. Zuse ariti të konstruktoj makinën e pare e cila shfrytëzonte sistemin binar, këtë makinë e konstriktoi në katër modele të njëpasnjëshëm Z1, Z2, Z3 dhe Z4, por modeli Z4 ngeli vetëm si ide interesante.- Me fillimin e luftës së dytë botërore interesimi për makina llogaritëse (kompjuterë) u zvoglua dhe gjithnjë mendohej në përmirësimin e armatimit. Mirëpo për prodhimin e armëve të reja artilerike nevoitej një hulumtin më i thellë dhe llogaritje të vështira, për hulumtime dhe llogaritje të thella nevoiteshe kohë e cila mungonte. Në vitin 1942 Fakulteti Moore School of Electrical Engineering nga Universiteti i Pensilvanisë bashkë me institutin Ballistic Research Laboratory nga armata Amerikane filloi hulumtimet për një makinë-kompjuter i cili do t'u lehtësonte punën puntorëve në industrinë ushtarake për prodhimin e armatimit artilerik respektivisht do të llogaritë tabelat balistike. Projekti deri në 1943 ishte në fshehtësi. Në vitin 1943 filloi ndërtimin nën udhëheqjen e udhëheqësve të projektit John W. Mauchly dhe J. Presper Eckert. Kompjuteri i menduar u quajt ENIAC (Electronic Numerical Integrator and Computer) dhe në përdorim u lëshua më 15 Shkurt 1946. Kompjuteri ENIAC meret si kompjuteri i parë i formës dhe me funksionet e kompjuterëve të sotëm. Me konstruktimin e ENIAC-ut fillon edhe gjenerata e parë e zhvillimit të kompjuterëve. Vlenë të përmendet se idenë për ndërtimin e kompjuterit të këtillë (në vitin 1930) e dha matematicienti John V. Atanasoff i cili në atë kohë punonte me kompjuterët analog për zgjidhjen e barazimeve lineare në lëminë e kërkimeve operacionale si dhe matematikani i shekullit 20 John von Neuman i cili ariti që teoretikisht ta përpunojë idenë dhe të bëjë sistematizimin e idesë.- Kompjuteri ENIAC përmbante afër 18000 llëmba elektronike, peshonte afër 30 tonë, zënte sipërfaqe prej 150 m2.- Kompjuterët e prodhuar prej vitit 1946 deri 1953 (kompjuterët EDVAC, ILLIAC, MANIAC etj.), njihen si gjenerata e parë dhe karakterizohen me llëmbat elektronike.- Me zbulimin e tranzistorit fillon gjenerata e dytë, kjo gjenerat zgjat prej vitit 1953 deri 1964. Tek kompjuterët e gjeneratës së dytë fillon zbatimi i gjuhëve të larta programore (Fortran-i paraqitet në vitin 1957, Algol në vitin 1961, etj.)- Gjenerata e tretë e kompjuterëve fillon në vitin 1964 dhe vazhdon deri në vitin 1971, kompjuterat e konstruktuar në këtë periudhë karakterisohen me qarqet e integruara-çipat.- Gjenerata e katër e kompjuterëve fillon në vitin 1971, kompjuterët e kësaj gjenerate karakterizohen me qarqet integrale të dendësisë së madhe LSI dhe VLSI (V-very). Gjenerata e katër e kompjuterëve ende është e hapur, PC kompjuterët e sotëm i takojnë gjeneratës së katër.- Për dallim nga katër gjeneratat e para kompjuterët e të cilave bëjnë përpunimin e të dhënave, kompjuterët e gjeneratës pestë e cila fillon në vitin 1981 bëjnë përpunimin e njohurive. Në këtë gjeneratë bien makinat e quajtura Robot.- Kompjuterët e gjeneratës së gjashtë (njëherit gjenerata e fundit e kompjuterëve) e cila fillon në vitin 1986 merren me përpunimin e inteligjencës. Kompjuterët e kësaj gjenerate quhen Neurocomputers (Kompjuterët neural, Kompjuterët biologjik) të cilët në punën e tyre tentojnë të imitojnë trurin dhe sistemin nervorë të njeriut. Këta kompjuterë në fillim të jetës mësojnë (me metoda speciale eksperimentale) dhe pastaj janë në gjendje të veprojnë pa prezencën dhe ndikimin e njeriut.PJESA PROGRAMORE E KOMPJUTERIT-SOFTUERISistemi operativ- Programet, asemblerët dhe kompajlerët ekzekutohen në kompjuter, në praninë e një mjedisi të caktuar programues. Këtë mjedis programues e përcakton sistemi operativ. Sistemi operativ është një grumbull i programeve i cili manipulon me resurset dhe shërbimet e sistemit kompjuterik (harduerit), siç janë memoria qëndrore, njësitë hyrëse-dalëse, etj. Pra sistemi operativ e komandon (manipulon) me hardverin e sistemit kompjuterik. Programi, në mënyrë implicite apo eksplicite, vetëm përmes direktivave të sistemit operativ mund t'i shfrytëzojë resurset dhe shërbimet e sistemit kompjuterik. Pra programi e urdhëron apo kërkon nga sistemi operativ shfrytëzimin e resurseve kompjuterike.- Nga kjo që u tha më sipër shihet se programet të cilat i shkruajmë (programeve aplikative) në gjuhët larta programuese, nuk e komandojnë harduerin, por i dërgojnë komanda sistemit operativ, i cili më pastaj manipulon me harduer për të arritur te rezultatet e dëshiruara. Kjo do të thotë se sistemi operativ është një lloj ndërmjetësuesi (interfejs) në mes të programeve aplikative dhe harduerit kompjuterik.- Roli kryesor i sistemit operativ është të shërbej si ndërmjetësues në mes të shfrytëzuesit dhe hardverit kompjuterik, dhe në mes të programeve aplikative dhe hardverit kompjuterik.- Ekzistojnë sisteme të ndryshme operative, mirëpo më të njohurat në PC janë MS-DOS dhe MS WINDOWS 95.- MS-DOS ( MicroSoft Disk Operating System), që do të thotë sistemi operativ i diskut i majkrosoftit. Nga këndi i vështrimit të programerit MS-DOS është sistem operativ hierarkial, që përmbanë tri nivele (shtresa), të cilat e ndajnë shfrytëzuesin dhe programet aplikative prej hardverit kompjuterik. Këto shtresa janë BIOS ( Basic Input-Output System që do të thotë sistemi themelor për hyrje-dalje), kerneli i DOS-it, dhe interpretuesi i komandave. Shtresa më e ulët është BIOS-i. BIOS-i kryesisht manipulon me këto njësi hardverike:● Konzolla (tastatiera dhe ekrani);● Printed i përgjithshëm;● Portet serike;● Orën e taktit të kompjuterit;● Diskun startues.- Kerneli i DOS-it, përveq tjerash, ofron shërbimet për:● Manipulimin e folderëve dhe fajllave;● Manipulimin e memories qëndrore;● Kohën dhe datën;● Menagjmentin e programeve aplikative.- Interpretuesi i komandave ka për detyrë që të ekzekutojë komandat të cilat ia jep shfrytëzuesi, duke kyçur edhe leximin dhe ekzekutimin e programeve aplikative.- Edhe pse Windows është paraqitur në mes të viteve 1980, nuk pati ndonjë sukses të madh në treg. Mirëpo me lansimin e verzionit Windows 3.0 më 1990, e sidomos me Windows 3.1 një vit më vonë e gjithë kjo ndryshoi, dhe tani Windows është produkt softverik i dyti më i shituri i të gjitha kohrave, pas MS DOS-it (e sidomos me lajmërimin e Windows 95/98).Windows punon se bashku me DOS-in por sillet si sistem operativ në vehte. Duke i shtuar nivel softverik mbi DOS, Windows-i i shton zgjerime grafike DOS-it.- Popullariteti i Windows-it i ka shtyer shumë programerë dhe shtëpi softverike botuese që të zhvillojnë aplikacione të cilat janë vetëm për Windows. Të gjitha këto aplikacione kanë një pamje të përgjithshme të ngjashme. Nëse dini të drejtoni një strukturë të menysë në një aplikacion të Windows-it atëherë dini të bëni të njejtën gjë edhe në aplikacionet tjera.- Përparësitë kryesore të Windows-it janë:● Platformë multitasking, në të cilën shumë aplikacione mund të ekzekutohen në të njejtën kohë.● Pamje gjenerale e ngjashme e të gjitha aplikacioneve të shkruara për Windows.● Mjedis grafik, i cili manipulohet me ndihmën e miut (apo tastierës).● Mundësia e shkëmbimit të informatave - duke përfshirë fotografi, dokumente, etj. ndërmjet aplikacioneve të ndryshme.● Një numër të veglave ndihmëse, duke përfshirë editor të tekstit, program per vizatim, kalkulator, program komunikues për modem, etj. computer dating [këm'pju:të:deiting] n. takim (dy personash) me ndihmën e sistemit informatik telefonik computerese [këmpju:të'ri:z] n. gj.fol. zhargon i / gjuhë e informatikës● computer game [këm'pju:të:geim] n. lojë elektronike, lojë me kompjuter● computer aided design, computer assisted design [këm'pju:të: eidid di'zain/ ë'sistid] n. vizatim teknik me kompjuter● computerist [këm'pju:tërist] n. amer. informatikan● computerization [këmpju:tërai'zeishën] n 1. trajtim elektronik, kompjuterizim; automatizim. 2. hedhje (të dhënash etj) në kompjuter● computerize [këm'pju:tëraiz] vt 1. informatizoj, kompjuterizoj; përpunoj në kompjuter. 2. hedh në kompjuter● computer language [këm'pju:'længwixh] n. gjuhë programimi● computer literate [këm'pju:'litërit] adj. që ka njohuri në informatikë, që njeh kompjuterin● computer operator [këm'pju:'opëreitë:(r)] n. kompjuterist, person që punon në/me kompjuter● computer programmer [këm'pju:'prëugræmë:(r)] n. kmp. programist● computer science [këm'pju:'saiëns]n. informatikë● computer studies [këm'pju:'stadis] n. informatikë* * *kompjuter -
23 html
[eiç ti: em el] shkurtesë nga HyperText Markup Language gjuhë për markim të hipertekstit (Gjuha HTML paraqet seri standarde kodesh, që shërbejnë për ngjitje të një teksti, grafike apo linqeve hipertekstuale në veb. HTML nuk është gjuhë për programim, por vetëm seri kodesh, të quajtura "tags", të vendosura në kllapa të mesme, që informojnë veb shfletuesin se si ta ngjisë informatën.)* * *html -
24 watch
watch I [woç] n. orë (dore, xhepi)watch II [woç] v.,n. -v 1. shikoj; vështroj; vëzhgoj; vrojtoj; they need watching ata duhet t'i mbash nën vëzhgim; watch and you'll see how it's done hap sytë që të shikosh sesi bëhet. 2. ruaj; mbaj nën vërejtje; kontrolloj; watch the time kontrolloj orën. 3. kam kujdes, ruhem; watch how you drive hap sytë kur nget makinën; watch your language! mbaj gojen!, kujdes kur flet! watch your step! kujaes/ruaju mos pengohesh! watch your step!, watch how you go!, watch yourself! ki kujdes mos..., sakën se.., se mos bën gabim e..! watch the clock i mbaj sytë te ora (që të lë punën); watch she does all her homework kontrolloje që t'i bëjë të gjitha detyrat. 4. ruaj, përgjoj, pres (rastin); watch one's chance pres çastin e përshtatshëm.-n 1. vëzhgim; vrojtim; be on the watch for dogs rri në vrojtim se mos shoh ndonjë qen. 2. ruajtje; keep watch over the bank ruaj bankën. 3. rojë; rojtar. 4. usht.,det. shërbim roje; ndërresë. 5. qëndrim zgjuar, ndejtje pa gjumë.● watch and ward ruaj.● watch out ['woç aut] a) ruaj, hap sytë; përgjoj; watch out! kujdes!, ruhu!, hap sytë! b) pres; watch out for trouble if... prit sherrin/telashe po qe se...● watch over ['woç 'ëuvë:(r)] ruaj; mbroj, kujdesem për● watchband ['vvoçbænd] n. rrip ore● watchcase ['woçkeis] n. kapakë të orës● watch chain ['woç çein] n. qostek, zinxhir sahati● watchdog committee ['woçdog kë'miti] n. amer. komitet vigjëlues● watcher ['woçë:(r)] n 1. vëzhgues; vrojtues; China watcher specialist i çështjeve kineze. 2. përgjues; survejues. 3. shikues, spektator. 4. kureshtar● watchmaker ['woçmeikë:] n. orëbërës, orëndreqës, sahatçi● watchman ['woçmën] n. rojë, rojtar; rojë nate● watch night ['woç nait] n. natë e Vitit të Ri; watch night service meshë e natës së Vitit të Ri● watch pocket ['woç 'pokit] n. xhep sahati● watchtower ['woçtauë:] n. kullë vrojtimi● watchword ['woçwë:d] n. parullë* * *shikoj; vështrim; orë -
25 hypertext
[haipë:tekst] n. hipertekst (Hiperteksti paraqet tekst (dokument) në të cilin ekzistojnë fjalë, shprehje ose fjali të shënuara më ndryshe (më të shëndritshme, me ngjyrë ose të nënvizuara), përmes të cilave mund të vendoset lidhie me dokument tjetër ose mundësohet kalim në dokument tjetër. Këto dokumente janë të shkruara në gjuhën HTML ( HyperText Markup Language) dhe HTML dokumente. Domethënë hiperteksti përmban rrjet kompleks, josekuencial asocimesh, të cilat shfrytëzuesi mund t'i shfletojë temat e ndërlikuara deri te të cilat ekziston link.Termi hipertekst është shpikur në vitin 1965 për të përshkruar dokumente që i paraqet kompjuteri dhe që shprehin një strukturë jolineare të ideve, për dallium nga formatet lineare të librave, filmit dhe të folurit.)
Страницы
- 1
- 2
См. также в других словарях:
Language education — Language Teaching redirects here. For the journal, see Language Teaching (journal). Linguistics … Wikipedia
Language attrition — is the loss of a first or second language or a portion of that language by individuals; it should be distinguished from language loss within a community (the latter process is referred to as language shift or language death). Language attrition… … Wikipedia
Language revitalization — is the attempt by interested parties, including individuals, cultural or community groups, governments, or political authorities, to recover the spoken use of a language that is endangered, moribund, or no longer spoken. Language death is the… … Wikipedia
Language immersion — is a method of teaching a second language (also called L2, or the target language). Unlike a more traditional language course, where the target language is simply the subject material, language immersion uses the target language as a teaching… … Wikipedia
Language contact — occurs when two or more languages or varieties interact. The study of language contact is called contact linguistics. Multilingualism has likely been common throughout much of human history, and today most people in the world are multilingual.[1] … Wikipedia
Language module — refers to a hypothesized structure in the human brain (anatomical module) or cognitive system (functional module) that some psycholinguists (e.g., Steven Pinker) claim contains innate capacities for language. According to Jerry Fodor the sine qua … Wikipedia
Language secessionism — or linguistic secessionism is an attitude consisting in separating a language variety from the language to which it normally belongs, in order to make this variety considered as a distinct language. This phenomenon was first analyzed by Catalan… … Wikipedia
language — lan‧guage [ˈlæŋgwɪdʒ] noun 1. [countable, uncountable] a system of speaking and writing used by people in one country or area: • the French language • Do you speak any foreign languages? • Trading in Europe means communicating in more than one… … Financial and business terms
Language transfer — (also known as L1 interference, linguistic interference, and crossmeaning) refers to speakers or writers applying knowledge from their native language to a second language. It is most commonly discussed in the context of English language learning … Wikipedia
Language delay — is a failure to develop language abilities on the usual developmental timetable. Language delay is distinct from speech delay, in which the speech mechanism itself is the focus of delay. Thus, language delay refers specifically to a delay in the… … Wikipedia
Language shift — Language shift, sometimes referred to as language transfer or language replacement or assimilation, is the progressive process whereby a speech community of a language shifts to speaking another language. The rate of assimilation is the… … Wikipedia
