Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

picenum

  • 1 Picenum

    Pīcēnum, i, n. [acc. to Fest. from picus: Picena regio in quā est Asculum, dicta, quod, Sabini cum Asculum proficiscerentur, in vexillo eorum picus consederit, Paul. ex Fest. p. 212 Müll.], a district in the eastern part of Italy which produced fruits and oil of excellent quality, the territory of the mod. Ancona, Varr. R. R. 1, 50, 2; Mel. 2, 4, 6; Plin. 3, 13, 18, § 109; Cic. Att. 8, 8, 1; Caes. B. C. 1, 12; Liv. 27, 43 al.—Hence,
    A.
    Pīcens, entis, adj., of or belonging to Picenum, Picene:

    ager,

    Cic. Sen. 4, 11:

    populus,

    Liv. 10, 10 fin.:

    M. Acilius Palicanus, Picens,

    Quint. 4, 2, 2:

    panes,

    Macr. S. 2, 9. —In plur. subst.: Pīcentes, ium, m., the inhabitants of Picenum, the Picenes, Cic. Sull. 8, 25.— Gen.:

    Picentium,

    Varr. R. R. 1, 2; Plin. 3, 13, 18, § 110:

    Picentum,

    Sil. 10, 313.— Sing.:

    Picens,

    Juv. 4, 65.—
    B.
    Pī-cēnus, a, um, adj., Picene (only of things;

    whereas Picens is used both of persons and things): ager,

    Cic. Brut. 14, 57; Liv. 21, 62; Sall. C. 27, 1:

    vitis,

    Plin. 14, 3, 4, § 37:

    poma,

    Hor. S. 2, 3, 272:

    olivae,

    Plin. 15, 3, 4, § 16; cf. Mart. 5, 78, 20; 11, 52, 11; 13, 36, 1:

    mala,

    Juv. 11, 74 al. —
    C.
    Pīcentīnus, a, um, adj., lit., of or belonging to the Picentes, Picentian, Picene (very rare):

    Ceres,

    Mart. 13, 47, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > Picenum

  • 2 Picenum

    Pīcēnum, ī n.
    Пицен, область в средней Италии, к югу от Анконы, примыкающая к Адриатическому морю Vr, C, Cs, L etc.

    Латинско-русский словарь > Picenum

  • 3 Picenum

    Pīcēnum, ī, n., eine Landschaft im östl. Italien am venetianischen Meerbusen, j. das Gebiet der Stadt Ankona, berühmt durch treffliches Obst u. Öl, Varro r. r. 1, 50, 2. Cic. ad Att. 7, 21, 2. – Dav. A) Pīcēns, entis, in od. aus dem Pizenischen, pizenisch, ager, Cic.: Picentēs, ium, m., die Bewohner des pizenischen Gebietes, die Pizenter, Cic. – B) Pīcentīnus, a, um, in od. aus dem Pizenischen, Plin. – C) Pīcēnus, a, um, pizenisch, ager, Cic.: poma, Hor.: olivae, Plin.

    lateinisch-deutsches > Picenum

  • 4 Picenum

    Pīcēnum, ī, n., eine Landschaft im östl. Italien am venetianischen Meerbusen, j. das Gebiet der Stadt Ankona, berühmt durch treffliches Obst u. Öl, Varro r. r. 1, 50, 2. Cic. ad Att. 7, 21, 2. – Dav. A) Pīcēns, entis, in od. aus dem Pizenischen, pizenisch, ager, Cic.: Picentēs, ium, m., die Bewohner des pizenischen Gebietes, die Pizenter, Cic. – B) Pīcentīnus, a, um, in od. aus dem Pizenischen, Plin. – C) Pīcēnus, a, um, pizenisch, ager, Cic.: poma, Hor.: olivae, Plin.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > Picenum

  • 5 Picenum

    -i s n sg 2
    Picenin (I)

    Dictionarium Latino-Gallicum botanicae > Picenum

  • 6 picenum

    Пицен, область в сред. Италии (1. 41 § 2 D. 32).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > picenum

  • 7 Picentes

    Pīcēnum, i, n. [acc. to Fest. from picus: Picena regio in quā est Asculum, dicta, quod, Sabini cum Asculum proficiscerentur, in vexillo eorum picus consederit, Paul. ex Fest. p. 212 Müll.], a district in the eastern part of Italy which produced fruits and oil of excellent quality, the territory of the mod. Ancona, Varr. R. R. 1, 50, 2; Mel. 2, 4, 6; Plin. 3, 13, 18, § 109; Cic. Att. 8, 8, 1; Caes. B. C. 1, 12; Liv. 27, 43 al.—Hence,
    A.
    Pīcens, entis, adj., of or belonging to Picenum, Picene:

    ager,

    Cic. Sen. 4, 11:

    populus,

    Liv. 10, 10 fin.:

    M. Acilius Palicanus, Picens,

    Quint. 4, 2, 2:

    panes,

    Macr. S. 2, 9. —In plur. subst.: Pīcentes, ium, m., the inhabitants of Picenum, the Picenes, Cic. Sull. 8, 25.— Gen.:

    Picentium,

    Varr. R. R. 1, 2; Plin. 3, 13, 18, § 110:

    Picentum,

    Sil. 10, 313.— Sing.:

    Picens,

    Juv. 4, 65.—
    B.
    Pī-cēnus, a, um, adj., Picene (only of things;

    whereas Picens is used both of persons and things): ager,

    Cic. Brut. 14, 57; Liv. 21, 62; Sall. C. 27, 1:

    vitis,

    Plin. 14, 3, 4, § 37:

    poma,

    Hor. S. 2, 3, 272:

    olivae,

    Plin. 15, 3, 4, § 16; cf. Mart. 5, 78, 20; 11, 52, 11; 13, 36, 1:

    mala,

    Juv. 11, 74 al. —
    C.
    Pīcentīnus, a, um, adj., lit., of or belonging to the Picentes, Picentian, Picene (very rare):

    Ceres,

    Mart. 13, 47, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > Picentes

  • 8 Picenus

    Pīcēnum, i, n. [acc. to Fest. from picus: Picena regio in quā est Asculum, dicta, quod, Sabini cum Asculum proficiscerentur, in vexillo eorum picus consederit, Paul. ex Fest. p. 212 Müll.], a district in the eastern part of Italy which produced fruits and oil of excellent quality, the territory of the mod. Ancona, Varr. R. R. 1, 50, 2; Mel. 2, 4, 6; Plin. 3, 13, 18, § 109; Cic. Att. 8, 8, 1; Caes. B. C. 1, 12; Liv. 27, 43 al.—Hence,
    A.
    Pīcens, entis, adj., of or belonging to Picenum, Picene:

    ager,

    Cic. Sen. 4, 11:

    populus,

    Liv. 10, 10 fin.:

    M. Acilius Palicanus, Picens,

    Quint. 4, 2, 2:

    panes,

    Macr. S. 2, 9. —In plur. subst.: Pīcentes, ium, m., the inhabitants of Picenum, the Picenes, Cic. Sull. 8, 25.— Gen.:

    Picentium,

    Varr. R. R. 1, 2; Plin. 3, 13, 18, § 110:

    Picentum,

    Sil. 10, 313.— Sing.:

    Picens,

    Juv. 4, 65.—
    B.
    Pī-cēnus, a, um, adj., Picene (only of things;

    whereas Picens is used both of persons and things): ager,

    Cic. Brut. 14, 57; Liv. 21, 62; Sall. C. 27, 1:

    vitis,

    Plin. 14, 3, 4, § 37:

    poma,

    Hor. S. 2, 3, 272:

    olivae,

    Plin. 15, 3, 4, § 16; cf. Mart. 5, 78, 20; 11, 52, 11; 13, 36, 1:

    mala,

    Juv. 11, 74 al. —
    C.
    Pīcentīnus, a, um, adj., lit., of or belonging to the Picentes, Picentian, Picene (very rare):

    Ceres,

    Mart. 13, 47, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > Picenus

  • 9 castrum

    castrum, ī, n. (Etymol. unsicher, s. Walde2 S. 139), ein eingeschlossener, befestigter Raum; dah. I) Sing., ein gegen feindliche Angriffe mit Mauern od. Schanzen umgebener Ort, das Kastell, Fort, die Festung, Nep. Alc. 9, 3. Callistr. dig. 27, 1, 17. § 7. – Öfter als nom. propr., Castrum, v. Örtlichkeiten, namentlich: 1) Castrum Album (al. Altum), Ort im tarrakon. Hispanien, viell. identisch mit Ἄκρα Λευκή, Liv. 24, 41, 3. – 2) C. Inui, ein verfallener Ort der Rutuler in Latium, zwischen Ardea u. Antium, am Meere, wo Inuus od. Pan gewohnt haben soll, Verg. Aen. 6, 775; u. dass. bl. Castrum, Ov. met. 15, 727. Sil. 8, 359. Rutil. Nam. 1, 227; vgl. Müller-Deecke, Etrusker 2, 63; u. dav. Castrānus, a, um, kastranisch, rura, Mart. 4, 60, 1. – 3) C. Novum, a) röm. Kolonie an der etrurischen Küste, j. Marinello, Liv. 36, 3, 6. Mela 2, 4, 9 (2. § 72). – b) Stadt an der Küste von Picenum, j. Giulia Nova, Plin. 3, 110: u. bl. Castrum, Vell. 1, 14, 8. – 4) C. Truentinum od. Truentum, Ort in Picenum, j. Torre Segura, Pompei. b. Cic. ad Att. 8, 12 (13), 1. – 5) C. Vergium (Bergium), fester Ort der Vergestaner, j. Verga, Liv. 34, 21, 1. – II) Plur., castra, ōrum, n., A) eig.: 1) im allg.: das Feldlager, Kriegslager, Lager, das (urspr. ein Viereck [quadrata], später zuw. kreisförmig od. der Örtlichkeit angemessen) mit einem Graben (fossa) u. hinter diesem nach innen zu mit einem Wall (vallum), auf dem Palisaden (pali) eingerammt waren, umgeben war, c. stativa, für längere Zeit bezogen, Standlager, Cic.: aestiva, Sommerlager, Suet.: hiberna, Winterlager, Liv.: navalia, ein Lager am Ufer zur Deckung der Schiffe u. der ans Land kommenden Truppen, zuw. mit den ans Land gezogenen Schiffen verbunden, Caes. u. Liv.; auch c. nautica gen., Nep.: c. quadrata vel rotunda vel trigona vel oblonga, Veget. mil.: c. lunata, halbmondförmiges, Auct. b. Afr.: c. bina, Liv. – castra metari, s. mētor.: castra ponere, Liv., od. locare, Cic., od. collocare, Cic. (auch bildl. castra luxuriae collocare, Cic. Verr. 5, 96), od. facere, Cic., od. constituere, Auct. b. Hisp.: c. munire, Caes., od. communire, Liv., ponere et munire, Sall.: conferre castra cum hoste, castra oppido, castra castris, s. cōn-fero no. I, 4, a, β: castra castris convertere (vertauschen), Caes.: castra habere prope muros, Cic., od. in radicibus Amani, Cic., od. ad portas, Caes.: c. habere contra alqm, gegen jmd. im Felde stehen, Caes.: c. proferre, Caes.: c. movere (loco), das L. abbrechen, auch übh. aufbrechen, fortmarschieren, weiterrücken, Caes., Liv. u.a.: castra movere ab od. ex alqo loco, Cic. u. Caes.: castra movere Arretium versus, Cic.: c. promovere, vorwärts marschieren, -gehen, -rücken, Caes.: c. movere retro od. removere, rückwärts marschieren, zurückgehen, Liv.: exercitum castris non movere, Liv.: c. referre, zurück verlegen, weiter rückwärts aufschlagen, Liv.: castra temptare (v. Feinde), Sen.: hostem castris exuere, das Lager nehmen, erbeuten, Liv.: castra hostium diripere, Curt.: se in castra recipere Caes.: cum alqo in castra proficisci, Nep.: castra alcis sequi, jmdm. in den Krieg folgen (= unter jmd. dienen), Nep.: in castris esse cum alqo, jmd. auf seinen Kriegszügen begleiten, Nep. – im Bilde, wie unser Lager, einer Partei, in meis castris praesidiisque versaris, Cic. Caecin. 83: bes. einer philos. Sekte, in Epicuri nos adversarii nostri castra coniecimus, Cic.: soleo in aliena castra transire, nec tamquam transfuga, sed tamquam explorator, Sen.: nil cupientium castra peto, Hor. – in Titeln, Castrorum Filius, ein Titel des Kaisers Kaligula, weil er im Lager geboren u. erzogen war; dann auch anderer Kaiser, Suet. u. Inscr. – Castrorum Pater als Titel der spätern Kaiser, Inscr. – so Castrorum Mater, Titel der Faustina, die ihren Gemahl M. Antoninus Philosophus ins Feld begleitete, und späterhin mehrerer Kaiserinnen, Capitol. – 2) insbes.: a) die Kaserne der Prätorianer in der Vorstadt Roms, Suet. u. Tac.; vollst. c. praetoriana, Suet., od. c. praetoria, Capitol. u. Aur. Vict. – b) das Hoflager, die Hofhaltung, der Hofstaat des Kaisers, Iuven. 4, 135. Spart. Hadr. 13, 7; s. Heinrich Iuven. 4, 135. Gothofr. Cod. Theod. tom. 2. p. 227. – c) als nom. propr., Castra, v. Örtlichkeiten, namentl.: C. Corneliana od. Cornelia, ins Meer auslaufende Anhöhe zwischen Utika u. dem Fluß Bagrada, wo Scipio Africanus im zweiten punischen Kriege landete, Caes. b. c. 2, 24, 2. Mela 1, 7, 2 (1. § 34): auch Castra Scipionis gen., Oros. 4, 22. – C. Postumiana, Ort in Hispania Baetica, Auct. b. Hisp. 8. § 8. – 3) übtr.: α) v. Bienenstocke, cerea, Verg. Aen. 12, 589: apium, Pallad. 1, 37, 4. – β) v. Standquartier der Hirten, stabulariorum, Col. 6, 23, 3. – B) meton.: 1) = Tagesmarsch (bei den Histor.), secundis castris pervenit ad Dium, Liv.: inde alteris castris ad oppidum Catabolum pervenit, Curt.: tertiis castris Ancyram pervenit, Liv.: tertiis castris Rigodulum venit, Tac.: quartis castris ad Insulam pervenit, Liv.: ex eo quintis castris Gergoviam pervenit, Caes. – 2) = Kriegsdienst, castris est vobis utendum, non palaestrā, Nep.: in castris... in toga, Vell.: castrisve forove, Tibull.: magnum in castris usum habere, Caes. – / Nbf. castra, ae, f., castra haec vestrum est, Acc. praet. 16. p. 283 R.2: Nbf. castrus, ī, m., Corp. inscr. Lat. 5, 5418.

    lateinisch-deutsches > castrum

  • 10 pollentia

    [st1]1 [-] pollentĭa, ae, f.: - [abcl][b]a - pouvoir, supériorité, puissance. - [abcl]b - la Puissance (divinité).[/b] [st1]2 [-] Pollentĭa, ae, f.: Pollentie. - [abcl][b]a - ville de Ligurie (= Pollenza). - [abcl]b - ville du Picénum. - [abcl]c - ville de l'île Majorque.[/b]
    * * *
    [st1]1 [-] pollentĭa, ae, f.: - [abcl][b]a - pouvoir, supériorité, puissance. - [abcl]b - la Puissance (divinité).[/b] [st1]2 [-] Pollentĭa, ae, f.: Pollentie. - [abcl][b]a - ville de Ligurie (= Pollenza). - [abcl]b - ville du Picénum. - [abcl]c - ville de l'île Majorque.[/b]
    * * *
        Pollentia, pollentiae. Plaut. Povoir et puissance.

    Dictionarium latinogallicum > pollentia

  • 11 potentia

    [st1]1 [-] potentĭa, ae, f.: - [abcl][b]a - force (d'une chose), vertu, efficacité. - [abcl]b - en gén. pouvoir, puissance; faculté, capacité. - [abcl]c - puissance (politique), pouvoir, autorité arbitraire; influence, crédit. - [abcl]d - en gén. domination, souveraineté.[/b]    - non potentia, sed jure rem publicam administrare, Nep.: gérer les affaires publiques non à la suite d'une faveur mais conformément au droit. [st1]2 [-] Potentĭa, ae, f.: Potentia (ville du Picénum).
    * * *
    [st1]1 [-] potentĭa, ae, f.: - [abcl][b]a - force (d'une chose), vertu, efficacité. - [abcl]b - en gén. pouvoir, puissance; faculté, capacité. - [abcl]c - puissance (politique), pouvoir, autorité arbitraire; influence, crédit. - [abcl]d - en gén. domination, souveraineté.[/b]    - non potentia, sed jure rem publicam administrare, Nep.: gérer les affaires publiques non à la suite d'une faveur mais conformément au droit. [st1]2 [-] Potentĭa, ae, f.: Potentia (ville du Picénum).
    * * *
        Potentia, potentiae, contrarium habet Impotentia. Virgil. Puissance et force.
    \
        Potentia. Cic. Puissance et authorité.
    \
        In magna potentia esse. Cic. Estre en grand credit et authorité.

    Dictionarium latinogallicum > potentia

  • 12 praesideo

    praesidĕo, ēre, sēdi, intr. avec dat. et qqf. tr. [st1]1 [-] être assis devant.    - praesidere signis Romanis, Tac.: siéger devant les enseignes romaines. [st1]2 [-] avoir la présidence, présider à, avoir la direction de, commander, diriger, gouverner, régir.    - praesidentibus consulibus, Cic.: sous la présidence des consuls.    - urbanis praesidere rebus, Caes. BC. 1: diriger la politique de Rome.    - Pannoniam praesidere, Tac. An. 12: être gouverneur de la Panonie.    - exercitum praesidere, Tac. An. 3: commander l'armée. [st1]3 [-] couvrir (de sa personne), défendre, garder, surveiller.    - praesidere alicui (alicui rei): veiller sur qqn (sur qqch), protéger qqn (qqch).    - omnes dei huic urbi praesident: tous les dieux protègent notre ville.    - praesidebo tibi, Plaut.: je veillerai sur toi.    - vobis huic judicio praesidentibus, Cic.: quand vous êtes là pour protéger ce tribunal.    - qui huic imperio praesidetis, Cic.: vous qui avez la garde de cet empire.    - praesidere Hellesponto, Curt.: garder les parages de l'Hellespont.    - praesidere Italiam, Tac.: protéger le littoral de l'Italie.    - praesidebat in agro Piceno, Sall. C. 57: il était en observation dans le Picénum.
    * * *
    praesidĕo, ēre, sēdi, intr. avec dat. et qqf. tr. [st1]1 [-] être assis devant.    - praesidere signis Romanis, Tac.: siéger devant les enseignes romaines. [st1]2 [-] avoir la présidence, présider à, avoir la direction de, commander, diriger, gouverner, régir.    - praesidentibus consulibus, Cic.: sous la présidence des consuls.    - urbanis praesidere rebus, Caes. BC. 1: diriger la politique de Rome.    - Pannoniam praesidere, Tac. An. 12: être gouverneur de la Panonie.    - exercitum praesidere, Tac. An. 3: commander l'armée. [st1]3 [-] couvrir (de sa personne), défendre, garder, surveiller.    - praesidere alicui (alicui rei): veiller sur qqn (sur qqch), protéger qqn (qqch).    - omnes dei huic urbi praesident: tous les dieux protègent notre ville.    - praesidebo tibi, Plaut.: je veillerai sur toi.    - vobis huic judicio praesidentibus, Cic.: quand vous êtes là pour protéger ce tribunal.    - qui huic imperio praesidetis, Cic.: vous qui avez la garde de cet empire.    - praesidere Hellesponto, Curt.: garder les parages de l'Hellespont.    - praesidere Italiam, Tac.: protéger le littoral de l'Italie.    - praesidebat in agro Piceno, Sall. C. 57: il était en observation dans le Picénum.
    * * *
        Praesideo, praesides, pen. corr. praesedi, pen. prod. praesessum, praesidere. Cic. Avoir la garde, ou Avoir prins la tutelle, garde, et tution de quelques gents, ou de quelque lieu.
    \
        Praesedit et Acciacis ludis. Sueton. Il predisa.
    \
        Iudicio alicui praesidere. Cic. Presider en, etc.
    \
        Praesidere rebus vrbanis. Caesar. Avoir la superintendence des affaires de la ville.

    Dictionarium latinogallicum > praesideo

  • 13 castrum

    castrum, ī, n. (Etymol. unsicher, s. Walde2 S. 139), ein eingeschlossener, befestigter Raum; dah. I) Sing., ein gegen feindliche Angriffe mit Mauern od. Schanzen umgebener Ort, das Kastell, Fort, die Festung, Nep. Alc. 9, 3. Callistr. dig. 27, 1, 17. § 7. – Öfter als nom. propr., Castrum, v. Örtlichkeiten, namentlich: 1) Castrum Album (al. Altum), Ort im tarrakon. Hispanien, viell. identisch mit Ἄκρα Λευκή, Liv. 24, 41, 3. – 2) C. Inui, ein verfallener Ort der Rutuler in Latium, zwischen Ardea u. Antium, am Meere, wo Inuus od. Pan gewohnt haben soll, Verg. Aen. 6, 775; u. dass. bl. Castrum, Ov. met. 15, 727. Sil. 8, 359. Rutil. Nam. 1, 227; vgl. Müller-Deecke, Etrusker 2, 63; u. dav. Castrānus, a, um, kastranisch, rura, Mart. 4, 60, 1. – 3) C. Novum, a) röm. Kolonie an der etrurischen Küste, j. Marinello, Liv. 36, 3, 6. Mela 2, 4, 9 (2. § 72). – b) Stadt an der Küste von Picenum, j. Giulia Nova, Plin. 3, 110: u. bl. Castrum, Vell. 1, 14, 8. – 4) C. Truentinum od. Truentum, Ort in Picenum, j. Torre Segura, Pompei. b. Cic. ad Att. 8, 12 (13), 1. – 5) C. Vergium (Bergium), fester Ort der Vergestaner, j. Verga, Liv. 34, 21, 1. – II) Plur., castra, ōrum, n., A) eig.: 1) im allg.: das Feldlager, Kriegslager, Lager, das (urspr. ein Viereck [quadrata], später zuw. kreisförmig od. der Örtlichkeit angemessen) mit einem
    ————
    Graben (fossa) u. hinter diesem nach innen zu mit einem Wall (vallum), auf dem Palisaden (pali) eingerammt waren, umgeben war, c. stativa, für längere Zeit bezogen, Standlager, Cic.: aestiva, Sommerlager, Suet.: hiberna, Winterlager, Liv.: navalia, ein Lager am Ufer zur Deckung der Schiffe u. der ans Land kommenden Truppen, zuw. mit den ans Land gezogenen Schiffen verbunden, Caes. u. Liv.; auch c. nautica gen., Nep.: c. quadrata vel rotunda vel trigona vel oblonga, Veget. mil.: c. lunata, halbmondförmiges, Auct. b. Afr.: c. bina, Liv. – castra metari, s. metor.: castra ponere, Liv., od. locare, Cic., od. collocare, Cic. (auch bildl. castra luxuriae collocare, Cic. Verr. 5, 96), od. facere, Cic., od. constituere, Auct. b. Hisp.: c. munire, Caes., od. communire, Liv., ponere et munire, Sall.: conferre castra cum hoste, castra oppido, castra castris, s. confero no. I, 4, a, β: castra castris convertere (vertauschen), Caes.: castra habere prope muros, Cic., od. in radicibus Amani, Cic., od. ad portas, Caes.: c. habere contra alqm, gegen jmd. im Felde stehen, Caes.: c. proferre, Caes.: c. movere (loco), das L. abbrechen, auch übh. aufbrechen, fortmarschieren, weiterrücken, Caes., Liv. u.a.: castra movere ab od. ex alqo loco, Cic. u. Caes.: castra movere Arretium versus, Cic.: c. promovere, vorwärts marschieren, -gehen, -rücken, Caes.: c. movere retro od. removere, rückwärts marschieren,
    ————
    zurückgehen, Liv.: exercitum castris non movere, Liv.: c. referre, zurück verlegen, weiter rückwärts aufschlagen, Liv.: castra temptare (v. Feinde), Sen.: hostem castris exuere, das Lager nehmen, erbeuten, Liv.: castra hostium diripere, Curt.: se in castra recipere Caes.: cum alqo in castra proficisci, Nep.: castra alcis sequi, jmdm. in den Krieg folgen (= unter jmd. dienen), Nep.: in castris esse cum alqo, jmd. auf seinen Kriegszügen begleiten, Nep. – im Bilde, wie unser Lager, einer Partei, in meis castris praesidiisque versaris, Cic. Caecin. 83: bes. einer philos. Sekte, in Epicuri nos adversarii nostri castra coniecimus, Cic.: soleo in aliena castra transire, nec tamquam transfuga, sed tamquam explorator, Sen.: nil cupientium castra peto, Hor. – in Titeln, Castrorum Filius, ein Titel des Kaisers Kaligula, weil er im Lager geboren u. erzogen war; dann auch anderer Kaiser, Suet. u. Inscr. – Castrorum Pater als Titel der spätern Kaiser, Inscr. – so Castrorum Mater, Titel der Faustina, die ihren Gemahl M. Antoninus Philosophus ins Feld begleitete, und späterhin mehrerer Kaiserinnen, Capitol. – 2) insbes.: a) die Kaserne der Prätorianer in der Vorstadt Roms, Suet. u. Tac.; vollst. c. praetoriana, Suet., od. c. praetoria, Capitol. u. Aur. Vict. – b) das Hoflager, die Hofhaltung, der Hofstaat des Kaisers, Iuven. 4, 135. Spart. Hadr. 13, 7; s. Heinrich Iuven. 4, 135. Gothofr. Cod. Theod.
    ————
    tom. 2. p. 227. – c) als nom. propr., Castra, v. Örtlichkeiten, namentl.: C. Corneliana od. Cornelia, ins Meer auslaufende Anhöhe zwischen Utika u. dem Fluß Bagrada, wo Scipio Africanus im zweiten punischen Kriege landete, Caes. b. c. 2, 24, 2. Mela 1, 7, 2 (1. § 34): auch Castra Scipionis gen., Oros. 4, 22. – C. Postumiana, Ort in Hispania Baetica, Auct. b. Hisp. 8. § 8. – 3) übtr.: α) v. Bienenstocke, cerea, Verg. Aen. 12, 589: apium, Pallad. 1, 37, 4. – β) v. Standquartier der Hirten, stabulariorum, Col. 6, 23, 3. – B) meton.: 1) = Tagesmarsch (bei den Histor.), secundis castris pervenit ad Dium, Liv.: inde alteris castris ad oppidum Catabolum pervenit, Curt.: tertiis castris Ancyram pervenit, Liv.: tertiis castris Rigodulum venit, Tac.: quartis castris ad Insulam pervenit, Liv.: ex eo quintis castris Gergoviam pervenit, Caes. – 2) = Kriegsdienst, castris est vobis utendum, non palaestrā, Nep.: in castris... in toga, Vell.: castrisve forove, Tibull.: magnum in castris usum habere, Caes. – Nbf. castra, ae, f., castra haec vestrum est, Acc. praet. 16. p. 283 R.2: Nbf. castrus, ī, m., Corp. inscr. Lat. 5, 5418.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > castrum

  • 14 castrum

    castrum, i, n. [kindred with casa, q. v.].
    I.
    In sing., any fortified place; a castle, fort, fortress (more rare than castellum):

    ei Grunium dederat in Phrygiā castrum, etc.,

    Nep. Alcib. 9, 3; Liv. 32. 29, 4; Dig. 27, 1, 17 fin.
    B.
    Esp., nom. propr.
    1.
    Castrum Altum or Album, in Hispania Tarraconensis, Liv. 24, 41, 3.—
    2.
    Castrum Inui, or simply Castrum, an ancient city of the Rutuli, near Ardea, Verg. A. 6, 775;

    called Castrum,

    Ov. M. 15, 727; Sil. 8, 359. —
    3.
    Castrum Novum, a city on the seacoast of Etruria, Liv. 36, 3, 6; Plin. 3, 5, 8, § 51.—
    4.
    Another Castrum Novum, on the sea-coast of Picenum, now Giulia Nova, [p. 299] Plin. 3, 13, 18, § 110; also called absol. Castrum, Vell. 1, 14, 8.—
    5.
    Castrum Truentinum, a maritime city of Picenum, on the river Truentus, Cic. Att. 8, 12, B, 1;

    also called Truentum,

    Plin. 3, 13, 18, § 110.—
    6.
    Castrum Vergium, a fortress of the Bergistani in Hispania Tarraconensis, now Berga, Liv. 34, 21, 1.—Far more freq.,
    II.
    In plur.: castra, ōrum, n. ( castra, ae, f.: castra haec vestra est, Att. ap. Non. p. 200, 30; Trag. Rel. p. 238 Rib.).
    A.
    Lit., several soldiers ' tents situated together; hence, a military camp, an encampment; among the Romans a square (quadrata);

    later, after the manner of the Greeks, sometimes circular, or adjusted to its situation,

    Veg. Mil. 1, 23. It was surrounded by a trench (fossa) and a wall (vallum), and had four gates: Porta Praetoria, the front, chief gate, on the opp. side from the enemy, from which the legions marched; opp. to this, Porta Decumana (in later times Porta Quaestoria), the back gate;

    Porta Principalis Dextra, and Porta Principalis Sinistra, situated on the two sides of the camp,

    Liv. 40, 27, 4 sq.; cf. Dict. of Antiq.—
    b.
    Phrases.
    (α).
    With adj.:

    stativa,

    occupied for a long time, permanent, Cic. Verr. 2, 5, 12, § 29; Caes. B. C. 3, 30; 3, 37; Sall. J. 44, 4; Tac. A. 3, 21:

    aestiva,

    summer camp, id. ib. 1, 16; Suet. Claud. 1:

    hiberna,

    Liv. 29, 35, 13 (more freq. absol. aestiva and hiberna, q. v.):

    navalia,

    an encampment on the shore for protecting the fleet and the troops while landing; sometimes connected with the ships drawn to land, Caes. B. G. 5, 22 Herz.; cf. id. ib. 5, 11; Liv. 29, 35, 13;

    called also nautica,

    Nep. Alcib. 8, 5; id. Hann. 11, 6 (cf. id. ib. § 4; Liv. 44, 39): lunata, crescent-shaped, Auct. B. Afr. 80.—With numerals:

    una,

    Tac. A. 4, 2:

    bina,

    Cic. Phil. 12, 11, 27; Liv. 4, 27, 3:

    quina,

    Caes. B. C. 3, 9.—
    (β).
    With verb:

    locum castris antecapere,

    Sall. J. 50, 1; cf.:

    capere locum castris,

    Liv. 4, 27, 3; 9, 17, 15;

    and montes castris capere,

    Tac. A. 12, 55: castra metari, Cael. ap. Non. p. 137, 18; Caes. B. C. 3, 13, 3; Hirt. B. G. 8, 15 al.:

    facere,

    Caes. B. G. 1, 48; Nep. Milt. 5, 2; Cic. Verr. 2, 5, 12, § 29 al.:

    ponere,

    Caes. B. G. 2, 5; 7, 35; Nep. Hann. 5 fin.:

    ponere et munire,

    Sall. J. 75, 7:

    munire,

    Caes. B. G. 1, 49; Liv. 44, 39, 1:

    communire,

    Caes. B. G. 5, 49; Liv. 23, 28, 3:

    castra castris conferre,

    id. 10, 32, 5; 23, 28, 9:

    castris se tenere,

    Caes. B. G. 1, 40, 8:

    castra movere,

    to break up, to decamp, id. ib. 1, 39 fin.; also syn. with to march forth from a camp, id. ib. 1, 15 Herz.; 1, 22; 2, 2; Sall. C. 57, 3; Nep. Dat. 8, 4; id. Eum. 12 fin. et saep.—Hence, also, promovere, Caes. B. G. 1, 48:

    movere retro,

    Liv. 2, 58, 3:

    removere,

    id. 9, 24, 4:

    proferre,

    Caes. B. C. 1, 81:

    castris castra inferre,

    Enn. Trag. 201 Vahl.—
    c.
    Castra Praetoriana, Praetoria, Urbana or simply Castra, the barracks of the Prœtorians in the suburbs of Rome, Suet. Tib. 37; id. Claud. 21; Tac. A. 4, 2; Suet. Aug. 29; id. Claud. 36; Dig. 48, 5, 15. —
    d.
    Castrorum filius, a surname of Caligula, who was brought up in the camp, Suet. Calig. 22; Aur. Vict. Caes. 3.—So, Castrorum mater, an appellation of Faustina, the wife of the emperor Marcus Aurelius, because she accompanied him in an expedition against the Quadi, Capitol. Marc. Aur. 26.—Hence both appell. in later inscriptions as titles of the Roman emperors and empresses.
    B.
    Esp. as nom. propr., like castrum.
    1.
    Castra Corneliana or Cornelia, on the north coast of Africa, near Utica, so called because the elder Scipio Africanus first pitched his camp there, after his landing in Africa, in the second Punic war, Caes. B. C. 2, 24; 2, 25; 2, 37; Mel. 1, 7, 2; Plin. 5, 4, 3, § 24.—
    2.
    Castra Caecilia, in Lusitania, Plin. 4, 22, 35, § 117.—
    3.
    Castra Hannibalis, a seaport town in Bruttium, Plin. 3, 10, 15, § 95.—
    4.
    Castra Pyrrhi, a place in Grecian Illyria, Liv. 32, 13, 2.—
    5.
    Castra Vetera or Vetera, a place on the Lower Rhine, now Xanthen, Tac. H. 4, 18; 4, 21; 4, 35; id. A. 1, 45.—
    6.
    Castra Alexandri, a district in Egypt, Curt. 4, 7, 2; Oros. 1, 2.—
    C.
    Meton.
    1.
    Since, in military expeditions, a camp was pitched each evening, in the histt. (esp. Livy) for a day ' s march:

    secundis castris ( = bidui itinere) pervenit ad Dium,

    Liv. 44, 7, 1; so Tac. H. 3, 15; cf.:

    alteris castris,

    Liv. 38, 13, 2; Curt. 3, 7.—

    So tertiis castris,

    Liv. 38, 13, 11; 38, 24, 1; Tac. H. 4, 71:

    quartis castris,

    Liv. 44, 46, 10:

    quintis castris,

    Caes. B. G. 7, 36; Liv. 28, 19, 4:

    septimis castris,

    id. 40, 22, 1:

    decimis castris,

    id. 27, 32 fin.; 28, 33, 1.—
    2.
    Military service (hence, often opp. forum and toga), Nep. Epam. 5, 4; Vell. 2, 125, 4; Tib. 4, 1, 39:

    qui magnum in castris usum habebant,

    Caes. B. G. 1, 39.—
    3.
    Of beehives:

    cerea,

    Verg. A. 12, 589:

    in apium castris,

    Pall. 1, 37, 4.—
    4.
    Of a sheepfold, Col. 6, 23, 3.—
    5.
    Of political parties, regarded as arrayed in hostility:

    si ad interdicti sententiam confugis... in meis castris praesidiisque versaris,

    Cic. Caecin. 29, 83.—
    6.
    Of philosophical sects:

    Epicuri castra,

    Cic. Fam. 9, 20, 1:

    O castra praeclara (Epicuri)!

    id. ib. 7, 12, 1; Hor. C. 3, 16, 23; Sen. Ep. 2, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > castrum

  • 15 Picens

    I Pīcens, entis [ Picenum ] II Pīcens, entis m.

    Латинско-русский словарь > Picens

  • 16 Picenus

    Pīcēnus, a, um [ Picenum ]
    пиценский (ager H; vitis, olivae PM)

    Латинско-русский словарь > Picenus

  • 17 Aesis

    Aesis, is, Akk. im, m., Fluß in Umbrien, an der Grenze von Picenum, j. Esino od. Fiumesino, Liv. 5, 35, 3. Sil. 8, 444 u. 448, mit einer Stadt gleichen Namens (Colonia Aesis, Corp. inscr. Lat. 9, 5831), j. Iesi, berühmt durch Käsebereitung. – Dav. Aesīnās, ātis, äsinatisch, caseus, Plin. 11, 241. – Plur. subst., Aesinātēs, ium, m., die Einw. von Äsis, die Äsinaten, Plin. 3, 113.

    lateinisch-deutsches > Aesis

  • 18 Ancon [3]

    3. Ancōn, ōnis, f. (Ἀγκών) u. Ancōna, ae, f., alte (dorisch-syrakus. Pflanz-)Stadt in Picenum am Adriatischen Meere, da wo zwei in die See vorspringende u. sich gegeneinander krümmende Vorgebirge einen sichern Landungsplatz darbieten (woher der Name, v. ἀγκών, der Armbug), mit einem Tempel der Venus, berühmt durch Purpurfärbereien und die ausgezeichneten Wein u. Weizen liefernde Umgegend, Form -on, Catull. 36, 13 (wo griech. Akk. Ancona). Iuven. 4, 40. Sil. 8, 436. Plin. 14, 67, u. in dem Wortspiel: Cingulum (Stadt u. Gürtel) tenemus, Anconem (Stadt u. Haken, Heftel; vgl. 1. ancon no. I, d) amisimus, Cic. ad Att. 7, 11, 1. – Form - ona, Caes. b.c. 1, 11, 4. Cic. ep. 16, 12, 2; Phil. 12, 23. Liv. 41, 1, 3. Vitr. 2, 9, 16. Plin. 3, 111 u.ö. (daher mit Unrecht von Wesenberg Cic. Tusc. 1, 110 bezweifelt). – Dav.

    lateinisch-deutsches > Ancon [3]

  • 19 Asculum

    Asculum, ī, n., I) feste u. ansehnliche Hauptstadt der Picentiner, j. Ascoli in der Mark Ancona, Cic. Brut. 169. Vell. 2, 21, 1: Asculum Picenum, Caes. b. c. 1, 15, 3: synk. Form Asclum, Sil. 8, 440. Itiner. Anton. 307, 6. – Dav. Asculānus, a, um, askulanisch, genus, Cic.: triumphus, des Cn. Pompeius, der Askulum im Bürgerkriege erobert hatte (s. Vell. l. l.), Plin.: Plur. subst., Asculānī, ōrum, m., die Einw. von Askulum, die Askulaner, Cic. u.a. – synk. Form Asclani, Corp. inscr. Lat. 1, 653. – II) Stadt in Apulien, j. Ascoli di Satriano, Flor. 1, 18, 9. – Dav. Asculīnus (Ausculīnus), a, um, askulinisch, Gromat. vet. 210 u. 260 261.

    lateinisch-deutsches > Asculum

  • 20 averto

    ā-verto (āvorto), vertī (vortī), versum (vorsum), ere, ab-, hinweg-, fortwenden, -drehen, -lenken usw., abwendend entfernen, I) eig.: A) im allg.: te volo, uxor, colloqui: quor ted avortisti? Plaut.: Lepidus se avertit, Cic.: simul se universa contio avertit, Liv.: alqd ab oculis, Cic.: naves in altum, Liv.: ardentes equos in castra, Verg.: flumina, d. Fl. eine andere Richtung geben, Cic.: iter ab Arari, sich entfernen vom usw., Caes.: iter in agrum Picenum, Liv. (vgl. quo post pugnam ad Trasumennum auditam averterant iter, Liv.): sese eo itinere, eine andere Marschrichtung nehmen, Caes.: Italiā Teucrorum regem, Verg.: ab alqo omnium in se oculos, Liv.: ab hominibus ad deos preces, Liv.: poet. m. Acc., quo regnum Italiae Libycas averteret oras, nach Libyens Küsten (Karthago) verpflanzt hatte, Verg. Aen. 4, 106: m. Dat., se alci, sich von jmd., Col. 6, 37, 10. – Dah. a) das Passiv medial averti, sich abwenden, Gell. 1, 8, 6. Verg. Aen. 6, 469: surdā aure, Stat. silv. 2, 1, 7: a iudicibus, Quint. 11, 3, 127: aversus ab suo itinere, Liv. 22, 13, 6: aversi omnes ad Tarquinium salutandum, Liv. 1, 50, 8: aversa vultus, mit dem Gesicht sich abwendend, Prud. perist. 14, 41. – mit Acc., sich abwenden von jmd. oder etw. = jmd. oder etw. verschmähen, mors sordidā miseros avertitur aure, Boëth. cons. phil. 1. metr. 1, 15: hominum damnatum avertitur agmen, Petr. poët. 124. v. 248: equus fontes avertitur, Verg. georg. 3, 499: parens oppositas impasta avortitur herbas, Stat. Theb. 6, 192. – b) das Aktiv refl. = sich abwenden, -abkehren (bes. im Perf.), ecce avortit, Plaut. mil. 203: prora avertit, Verg. Aen. 1, 104 H. u. R. (Ladewig proram): ob eam causam huc abs te avorti, Plaut. mil. 1074: qui in vestibulo artis obversati, prius inde averterint quam penetraverint, Fronto ep. ad M. Caes. 4, 3. p. 62, 7 N. – B) insbes.: 1) mit Gewalt fernhalten, fort-, wegtreiben, hostem inde, Curt.: barbaros a portis castrorum, Caes.: classem in fugam, Liv. u. Curt. (s. Drak. Liv. 1, 37, 3; 38, 20, 3). – u. bl. m. Acc. = zum Weichen bringen, in die Flucht schlagen (s. Drak. a. a. O.), mille acies, Liv.: primo impetu hostem, Liv.: homines inermes... armis, viris, terrore periculoque mortis repulerit, fugarit, averterit, Cic. – 2) heimlich entfernen = entwenden, unterschlagen, an sich ziehen, per litteras aliquod nomen, Caecil. com. fr.: pecuniam publicam, Cic.: eam praedam, Liv.: praedam domum suam, Cic.: omne aurum et argentum auferre et avertere, Cic.: hereditatem, Cic.: aliquid de publico quam obscurissime per magistratum, Cic.: quattuor tauros a stabulis, Verg.: auratam pellem Colchis (von K.), Catull. – II) übtr.: A) im allg.: a) etw. (Gefährliches, Schädliches usw.) abwenden, entfernen, pestem ab Aegyptiis, Cic.: u. so incendia Teucris, Verg.: morbos, Hor.: quod omen di avertant, Cic.: u. di avertant m. folg. Akk. u. Infin., Vopisc. Tac. 6, 5. – periculum victimā, Phaedr.: avertere transferreque periculum, Suet.: periculum imminens in caput suum, die (dem Herrn) drohende Gefahr auf ihr eigenes Haupt ableiten, Sen.: in eos ab se iram invidiamque plebis, Liv. – causam in alqm, schieben, Cic. – b) jmd. von etw. (Schädlichem usw.) entfernt halten, ego vero austro gratias miras, qui me a tanta infamia averterit, Cic. ad Att. 16, 7, 5. – c) aus den Gedanken entfernen, ausreden, quod mihi patrii poterant avertere amici, Prop. 3, 24, 9. – B) insbes.: 1) jmds. od. seine eigene Neigung, Gedanken usw. von etw. abwenden, abziehen, entfernen, populi opinionem a spe adipiscendi, Cic.: Antonii furorem a pernicie rei publicae, Cic.: legiones a C. Antonii scelere et ad rem publicam suā auctoritate traducere, Cic.: alcis mentem od. animum ab alqa re, Cic. u. Liv.: animum (ihre [eigenen] G.) ab assiduo maerore, Liv.: animos (ihre [eigenen] G.) a spe recuperandae arcis, Liv.: cogitationem a miseriis, Cic.: alqm ab incepto, Liv.: alqm a consiliis pacis, Liv.: u. Passiv medial = sich abwenden, ut nec vobis averteretur a certamine animus, Liv. 1, 28, 5: aversis in aliud animis (Aufmerksamkeit), Quint. 4, 3, 8. – 2) in der Gesinnung von jmd. abwenden, d.i. ihm abwendig-, abgeneigt machen, entfremden, alqm od. se ab alcis amicitia, Caes.: legiones ab alcis scelere, Cic.: alcis animum a se, Cic.: alci mentem deorum, Catull.: alqm caro dolis (durch L.) fratri, Val. Flacc.

    lateinisch-deutsches > averto

См. также в других словарях:

  • Picenum — was a region of ancient Roman Italy. Picenum was the birthplace of such notables as Pompey the Great and his father Pompeius Strabo. It was situated in what is now the region of Marche in modern Italy.The little known Piceni were one of the… …   Wikipedia

  • PICENUM — Picentium regio, qui Umbris et Sabinis ab ortu Solis proximi fuerunt. Dicitur et Picenus ager, vocabulô adiectivô: quod etiam in aliis rebus ad hoc solum pertinentibus usurpârunt veteres Romani. Horat. l. 2. Sat. 3. v. 272. Picenis excerpens… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Picēnum — Picēnum, Landschaft im östlichen Mittelitalien, grenzte im Norden an Umbrien, durch den Äsis getrennt, im Westen an das Sabinerland, im Süden an das Gebiet der Marser u. Vestiner, davon durch den Matrinus geschieden, u. im Osten an das… …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Picēnum — Picēnum, alte Landschaft in Mittelitalien, südlich von Umbrien am Adriatischen Meere gelegen, vom Lande der Sabiner durch den Kamm der Apenninen getrennt, wurde von vielen parallelen kleinen Küstenflüssen, dem Äsis (Esino), Flusor (Chienti), der… …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • Picenum — Picēnum, Landschaft des alten Mittelitaliens, zwischen Apennin und Adriat. Meere, bewohnt von den sabellischen Picentern, die 268 v.Chr. röm. Bundesgenossen wurden; Hauptstadt Asculum (jetzt Ascoli). Seit Augustus bildete P. die fünfte Region… …   Kleines Konversations-Lexikon

  • Picenum — Picenum, Landschaft des alten Italien zwischen Umbrien, dem Lande der Sabiner, Vestiner, Marsen u. dem adriat. Meere, von sabin. Einwanderern bewohnt. Hauptstadt war Asculum; 268 v. Chr. wurden die Picener von den Römern unterworfen und… …   Herders Conversations-Lexikon

  • Picenum — Picenum,   antike Landschaft an der italienischen Adriaküste zwischen Esino und Pescara, bewohnt von den umbrosabellischen Picentern (lateinisch Picentes); 268 v. Chr. von den Römern unterworfen. (italische Kunst)   …   Universal-Lexikon

  • Picenum — Regio V Picenum Als Picenum wurde in der Antike eine Landschaft in Mittelitalien bezeichnet. Sie lag südlich von Umbrien am Adriatischen Meer und war vom Land der Sabiner durch die Apenninen getrennt, deren östliche Ausläufer das Picenum… …   Deutsch Wikipedia

  • Picenum — Picéniens Les peuples dans la péninsule italienne au début de l âge du fer :      Ligures …   Wikipédia en Français

  • Picenum — geographical name district of ancient Italy on the Adriatic SE of Umbria …   New Collegiate Dictionary

  • Asculum Picenum — Sp Ãskoli Pičènas Ap Ascoli Piceno itališkai Ap Asculum Picenum lotyniškai L p jos centras, C Italija …   Pasaulio vietovardžiai. Internetinė duomenų bazė

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»