-
1 incedo
in-cēdo, cessī, cessum, ere1) выступать, шествовать ( magnifice L); ступать, ходить (caute T; molliter O); подходить ( propius T); маршировать, идти размеренным шагом, мерно ступать (non ambulamus, sed incedimus Sen)2) ехать, ездить (sc. in equis V; equis Just)3) приближаться, наступать (postquam tenebrae incedebant T)4) распространяться ( rumor incedebat T); возникать, появляться ( magnus incesserat timor alicujus rei Cs)metus incessit alicui L — страх напал на (объял) кого-л.cura incessit alicui L — забота охватила кого-л.5) охватывать (Pannonicas legiones seditio incessit T); объять (desperatio, timor, cupido aliquem incessit QC, L etc.);овладевать, поражать (aliquem valetudo adversa incessit T)6) вступать, входить (i. Aegyptum Just; maestos locos T)i. scaenam T — выступать на сцене -
2 incedo
in-cēdo, cessi, cessum ( sync. perf. incesti, Plaut. Cas. 3, 6, 11), 3, v. n. and a., to go, step, or march along at a measured pace (class.).I.Lit.A.In gen.(α).Neutr.:(β).tenero et molli ingressu suspendimus gradum: non ambulamus, sed incedimus,
Sen. Q. N. 7, 31:per vias,
Plaut. Merc. 2, 3, 71; cf.:socios per ipsos,
Verg. A. 5, 188:viā,
Plaut. Curc. 1, 1, 32:tota in urbe,
Ov. F. 6, 653:quacumque incederet,
Cic. Div. 1, 24, 49:quam taeter incedebat, quam truculentus,
id. Sest. 8, 19:incessit deinde, qua duxit praedae spes, victor exercitus,
Liv. 8, 36, 9:etiam si pedes incedat, memorabilem fore,
id. 28, 9, 15: servi pedibus, liberi non nisi equis incedunt. i. e. walk... ride, Just. 41, 3, 4; cf.:incedunt pueri, pariterque ante ora parentum Frenatis lucent in equis,
Verg. A. 5, 553:a foro domum,
Plaut. Most. 4, 3, 6:sessum impransum,
id. Poen. prol. 10:qui huc incedit,
id. Most. 1, 3, 152:ad me,
id. Am. 1, 1, 179:huc ad nos,
id. Trin. 5, 2, 27; cf.:undique nuntii incedunt, qui afferrent, etc.,
Tac. A. 11, 32:ut ovans praeda onustus incederem,
Plaut. Bacch. 4, 9, 146:vix incedo inanis, ne ire posse cum onere existumes,
Plaut. Am. 1, 1, 174:quem modo decoratum ovantemque victoria incedentem vidistis,
Liv. 1, 16, 10; 2, 6, 7:claro honore,
Lucr. 3, 76:omnibus laetitiis,
Cic. Fam. 2, 9, 2:incedunt per ora vestra magnifici,
Sall. J. 31, 10:ego quae divum incedo regina,
who walk majestic as, who am, Verg. A. 1, 46; cf. Prop. 2, 2, 6:matrona incedit census induta nepotum,
id. 3, 13, 11 (4, 12):ut mea Luxuria Nemesis fluat ut que per urbem Incedat donis conspicienda meis,
Tib. 2, 3, 52.—With acc.:B.incedunt maestos locos,
Tac. A. 1, 61:scaenam,
id. ib. 14, 15:fontem aquae nando,
id. ib. 14, 22.—In partic., in milit. lang., to move forwards, advance, march:II.barbari in perculsos Romanos acrius incedere,
Sall. J. 101, 7:in erumpentes,
Liv. 9, 21:cohortes paulatim incedere jubet,
Sall. C. 60, 1:munito agmine,
id. J. 46, 6:agmen reliquum incedere coepit,
Liv. 21, 33, 1:segnius Hispanorum signa incedebant,
id. 28, 14, 18:Sabini usque ad portas urbis populantes incessere,
id. 2, 63, 7:propius incedentes,
Tac. A. 4, 47:quod gnarum duci incessitque itineri et proelio paratus,
id. ib. 1, 51 (Ritter, but Halm omits paratus).—Trop.A.In gen. (rare):B.malitiae lenonis contra incedam,
will encounter, Plaut. Rud. 3, 3, 31:facilius ad inventionem animus incedet si, etc.,
will proceed to, Cic. Inv. 2, 14, 45 Orell. N. cr. —In partic.1.To triumph over, exult over; with dat.:2.meo nunc superbus incedis malo,
Hor. Epod. 15, 18:ille superbus incedet victis rivalibus,
Juv. 12, 126.—Of inanim. and abstr. subjects, to come to, happen to, befall, attack, seize one; to approach, arrive, appear, occur (perh. not in Cic.); constr. with dat., acc., in and acc., or absol.(α).With dat. (so most freq.):(β).exercitui omni tantus incessit ex incommodo dolor, ut, etc.,
Caes. B. C. 3, 74, 1:magnus omnium incessit timor animis,
id. ib. 2, 29, 1:mulieres, quibus belli timor insolitus incesserat, etc.,
Sall. C. 31, 3 Kritz N. cr.; id. H. 2, 60:gravior cura patribus incessit,
Liv. 4, 57, 10:incedebat enim deterrimo cuique licentia,
Tac. A. 3, 36:cupido incessit animo,
Curt. 7, 11, 4; 3, 1, 16:si sterilitas annorum incessit hominibus,
Col. 2, 10, 1; Val. Max. 1, 8, 5.—With acc.:(γ).ipsum ingens cupido incesserat Tarenti potiundi,
Liv. 24, 13, 5:timor patres incessit, ne, etc.,
id. 1, 17, 4; 2, 7, 1; 2, 32, 1;7, 39, 4 et saep.: indignatio hostes incessit,
id. 3, 60:adversa valetudo aliquem,
Tac. A. 3, 71:ingens animos desperatio incessit,
Curt. 4, 2, 16; 3, 8, 25:stupor omnes et admiratio incessit,
Just. 22, 6, 11: cupido incessit aliquem (with acc. and inf.), Sulp. Sev. Chron. 1, 38, 6; 2, 16, 3.—With in and acc.:(δ).vis morbi, pestilentia incedit in castra, in Poenos Romanosque,
Liv. 29, 10, 3: pestilentia incesserat pari clade in Romanos [p. 918] Poenosque, id. 28, 46, 15.—Absol.:nova nunc religio unde istaec incessit?
Ter. And. 4, 3, 15:tantus eo facto timor incessit,
Caes. B. C. 3, 101;Auct. B. Alex. 7: postquam tenebrae incedebant,
Tac. A. 15, 37; cf.:ubi crepusculum incesserit,
Col. 11, 1, 18:ubi tempestas incessit,
id. 12, 2, 5:frigora,
id. 12, 52, 12:siccitates,
id. 5, 9, 11:lascivia atque superbia incessere,
Sall. J. 41, 3:ubi Romam legati venere, tanta commutatio incessit, uti, etc.,
id. ib. 13, 7:religio deinde incessit, vitio eos creatos,
Liv. 8, 17, 4:ubi pro modestia ac pudore ambitio et vis incedebat,
Tac. A. 3, 26:haud invito imperatore ea fieri occultus rumor incedebat,
went abroad, spread about, id. ib. 2, 55 fin. -
3 incedo
in-cēdo, cessī, cessum, ere, I) intr. einherschreiten, daher-, dahinschreiten, herzuschreiten, -treten, A) eig., v. leb. Wesen: a) übh., absol., incedunt pueri, ziehen (reiten) auf, Verg.: incedenti passim victimae caesae, Suet.: non ambulamus, sed incedimus, gehen nicht ungeniert, sondern mit abgemessenen Schritten, Sen.: qui claudos praecipiebat incedere, gehen hieß, Arnob.: m. Advv. (wie?), magnifice, Liv.: molliter, einen sanften Gang haben, Ov.: durius, einen schwerfälligen Gang haben, Ov.: m. Acc. adv., grandia (mit großen Schritten), Amm. 22, 14, 3: m. Abl. (mit) od. m. cum u. Abl., passu inerti, Ov.: pedibus (zu Fuße), Plin. pan. u. (Ggstz. equis, zu Pferde) Iustin.: omnibus laetitiis, Cic.: cum silentio, Plin. ep.: od. m. attribut. Adii. od. Substt., rectus incedit (Ggstz. incurvatur, geht gebückt), Capit.: decoratus ovansque victoriā incedens, Liv.: quam taeter incedebat, Cic.: si pedes incedat, zu Fuße, Liv.: altus incedit, er trägt den Kopf hoch, geht stolz einher, Sen.: meo superbus incedis malo (wegen meines Mißgeschicks), Hor.: quae incedo divûm regina, als K., Verg.: alci incedo laevus, zur Linken, Eutr.: pudeat te illum ausum umquam esse incedere tamquam tuum competitorem, Cic.: m. lokal. Advv. od. Abl., huc, Plaut.: propius, Tac.: quācumque incederet, Cic.: incessit quā duxit praedae spes, Liv.: mediā nave, Verg.: m. Praeposs., a foro domum vagus incedit tota in urbe, Ov.: ad templum, Verg.: incedunt per ora vestra magnifici, Sall.: per urbem, Verg.: super fretum, Lucan.: inter consules, Aur. Vict. – b) als milit. t. t., sich in Marsch setzen, einherziehen, -marschieren, heran- od. dahinziehen, -marschieren, an- od. aufrücken, losmarschieren, los-, vorrücken, absol., agmen reliquum incedere coepit, Liv.: m. Advv. od. Abl. (wie?), paulatim, Sall.: sensim, Liv.: lentius, Curt.: quā segnius Hispanorum signa incedebant, Liv.: quadrato od. munito agmine, Sall.: m. Adii., cum signis frequentes incedunt, Sall.: m. lokal. Advv., propius incedens, Tac.: m. Praeposs., per urbem, Liv.: per oras, Liv.: usque ad portas urbis, Liv.: in erumpentes, Liv.: in perculsos Romanos acrius, Sall.: mit Dat. des Zweckes (zu), incessit dux itineri et proelio, Tac. ann. 1, 51. – B) übtr.: 1) v. Pers.: praesidio Veneris malitiae lenonis contra incedam, will entgegentreten, Plaut. rud. 693. – 2) v. Lebl.: a) v. phys. Zuständen, zeitl. hereinbrechen, anbrechen, anheben, ubi crepusculum incesserit, Colum.: postquam tenebrae incedebant, Tac.: incedere noctis tenebras dolet, Sil.: foedum anni principium incessit, Tac.: ubi senectus aut morbus incessit, Mela: m. in u. Akk. (über jmd.), cum tanta incessit in ea castra vis morbi, ut etc., Liv.: pestilentia incesserat pari clade in Romanos Poenosque, Liv. – b) von Nachrichten od. Gerüchten, eintreffen, Platz greifen, im Gange sein, gehen, non rumor interea, sed undique nuntii incedunt, qui afferrent etc., Tac.: rumor incesserat od. occultus rumor incedebat od. fama incessit mit folg. Acc. u. Infin., Tac. – c) v. polit. Zuständen u. v. Affekten, eintreten, Platz greifen, sich erheben, sich entspinnen, sich verbreiten, tanta commutatio (Umschwung der Stimmung) incessit, ut etc., Sall.: incessit timor Sabini belli, Liv.: magnus incesserat timor sagittarum, Caes.: nec mihi cuncta complectendi cupido incessit, Val. Max.: incessit cupido od. religio od. spes m. folg. Acc. u. Infin., Curt. u. Liv.: m. Dat. pers. = bei jmd. Platz greifen, sich einschleichen, jmd. beschleichen, anwandeln, regibus incessit discordia, Verg.: gravis cura patribus incessit, ut etc., Liv.: cupido incessit animo sortis eius implendae, Curt.: incedebat deterrimo cuique licentia impune probra et invidiam in bonos excitandi, Tac. – II) tr. beschreiten, A) eig., einen Ort beschreiten, betreten, scaenam, Tac.: fontem aquae Marciae nando, Tac.: Aegyptum (Ggstz. excedere Aegypto), Iustin. – B) übtr., v. Zuständen u. Affekten, jmd. befallen, beschleichen, überkommen, anwandeln, magnus plebem metus incessit, Liv.: alqm valetudo adversa incessit, Tac.: Pannonicas legiones seditio (Geist des Aufruhrs) incessit, Tac.: tanta simul admiratio miseratioque viri incessit omnes, ut etc., Liv.: timor deinde patres incessit, ne etc., Liv.: ingens animos militum desperatio incessit, Curt.: cupido incessit alqm m. folg. Acc. u. Infin., Sulp. Sev. chron. 1, 38, 6; 2, 16, 3.
-
4 incedo
in-cēdo, cessī, cessum, ere, I) intr. einherschreiten, daher-, dahinschreiten, herzuschreiten, -treten, A) eig., v. leb. Wesen: a) übh., absol., incedunt pueri, ziehen (reiten) auf, Verg.: incedenti passim victimae caesae, Suet.: non ambulamus, sed incedimus, gehen nicht ungeniert, sondern mit abgemessenen Schritten, Sen.: qui claudos praecipiebat incedere, gehen hieß, Arnob.: m. Advv. (wie?), magnifice, Liv.: molliter, einen sanften Gang haben, Ov.: durius, einen schwerfälligen Gang haben, Ov.: m. Acc. adv., grandia (mit großen Schritten), Amm. 22, 14, 3: m. Abl. (mit) od. m. cum u. Abl., passu inerti, Ov.: pedibus (zu Fuße), Plin. pan. u. (Ggstz. equis, zu Pferde) Iustin.: omnibus laetitiis, Cic.: cum silentio, Plin. ep.: od. m. attribut. Adii. od. Substt., rectus incedit (Ggstz. incurvatur, geht gebückt), Capit.: decoratus ovansque victoriā incedens, Liv.: quam taeter incedebat, Cic.: si pedes incedat, zu Fuße, Liv.: altus incedit, er trägt den Kopf hoch, geht stolz einher, Sen.: meo superbus incedis malo (wegen meines Mißgeschicks), Hor.: quae incedo divûm regina, als K., Verg.: alci incedo laevus, zur Linken, Eutr.: pudeat te illum ausum umquam esse incedere tamquam tuum competitorem, Cic.: m. lokal. Advv. od. Abl., huc, Plaut.: propius, Tac.: quācumque incederet, Cic.: incessit quā duxit praedae spes, Liv.: mediā nave,————Verg.: m. Praeposs., a foro domum vagus incedit tota in urbe, Ov.: ad templum, Verg.: incedunt per ora vestra magnifici, Sall.: per urbem, Verg.: super fretum, Lucan.: inter consules, Aur. Vict. – b) als milit. t. t., sich in Marsch setzen, einherziehen, -marschieren, heran- od. dahinziehen, -marschieren, an- od. aufrücken, losmarschieren, los-, vorrücken, absol., agmen reliquum incedere coepit, Liv.: m. Advv. od. Abl. (wie?), paulatim, Sall.: sensim, Liv.: lentius, Curt.: quā segnius Hispanorum signa incedebant, Liv.: quadrato od. munito agmine, Sall.: m. Adii., cum signis frequentes incedunt, Sall.: m. lokal. Advv., propius incedens, Tac.: m. Praeposs., per urbem, Liv.: per oras, Liv.: usque ad portas urbis, Liv.: in erumpentes, Liv.: in perculsos Romanos acrius, Sall.: mit Dat. des Zweckes (zu), incessit dux itineri et proelio, Tac. ann. 1, 51. – B) übtr.: 1) v. Pers.: praesidio Veneris malitiae lenonis contra incedam, will entgegentreten, Plaut. rud. 693. – 2) v. Lebl.: a) v. phys. Zuständen, zeitl. hereinbrechen, anbrechen, anheben, ubi crepusculum incesserit, Colum.: postquam tenebrae incedebant, Tac.: incedere noctis tenebras dolet, Sil.: foedum anni principium incessit, Tac.: ubi senectus aut morbus incessit, Mela: m. in u. Akk. (über jmd.), cum tanta incessit in ea castra vis morbi, ut etc., Liv.: pestilentia incesserat pari clade in Romanos Poenosque, Liv. – b) von Nach-————richten od. Gerüchten, eintreffen, Platz greifen, im Gange sein, gehen, non rumor interea, sed undique nuntii incedunt, qui afferrent etc., Tac.: rumor incesserat od. occultus rumor incedebat od. fama incessit mit folg. Acc. u. Infin., Tac. – c) v. polit. Zuständen u. v. Affekten, eintreten, Platz greifen, sich erheben, sich entspinnen, sich verbreiten, tanta commutatio (Umschwung der Stimmung) incessit, ut etc., Sall.: incessit timor Sabini belli, Liv.: magnus incesserat timor sagittarum, Caes.: nec mihi cuncta complectendi cupido incessit, Val. Max.: incessit cupido od. religio od. spes m. folg. Acc. u. Infin., Curt. u. Liv.: m. Dat. pers. = bei jmd. Platz greifen, sich einschleichen, jmd. beschleichen, anwandeln, regibus incessit discordia, Verg.: gravis cura patribus incessit, ut etc., Liv.: cupido incessit animo sortis eius implendae, Curt.: incedebat deterrimo cuique licentia impune probra et invidiam in bonos excitandi, Tac. – II) tr. beschreiten, A) eig., einen Ort beschreiten, betreten, scaenam, Tac.: fontem aquae Marciae nando, Tac.: Aegyptum (Ggstz. excedere Aegypto), Iustin. – B) übtr., v. Zuständen u. Affekten, jmd. befallen, beschleichen, überkommen, anwandeln, magnus plebem metus incessit, Liv.: alqm valetudo adversa incessit, Tac.: Pannonicas legiones seditio (Geist des Aufruhrs) incessit, Tac.: tanta simul admiratio miseratioque viri incessit omnes, ut etc., Liv.: timor deinde————patres incessit, ne etc., Liv.: ingens animos militum desperatio incessit, Curt.: cupido incessit alqm m. folg. Acc. u. Infin., Sulp. Sev. chron. 1, 38, 6; 2, 16, 3. -
5 in-cēdō
in-cēdō cessī, cessus, ere, to advance, march, proceed, stride, move, stalk, strut: Virum incedere Video, T.: socios per ipsos, V.: Per meos finīs, H.: totā in urbe, O.: quācumque incederet: si pedes incedat, on foot, L.: omnibus laetitiis: per ora vestra magnifici, S.: ego quae divūm incedo <*>gina, walk in majesty, V.: meo nunc Superbus incedis malo, H.—Of troops, to move, advance, march, make way: in perculsos Romanos acrius, S.: infestior in erumpentīs incessit, L.: munito agmine, S.: usque ad portas urbis, L.: scaenam, to tread, Ta.: fontem nando, to traverse, Ta.— Fig., to advance, go on: facilius ad inventionem animus incedet, si, etc.—To come, happen, befall, attack, approach, arrive, appear, occur: Nova nunc religio unde istaec incessit? T.: tantus eo facto timor incessit, Cs.: super haec timor incessit Sabini belli, L.: lascivia atque superbia incessere, S.: anni principium incessit, Ta.: exercitui omni tantus incessit ex incommodo dolor, ut, etc., Cs.: quibus belli timor insolitus incesserat, S.: gravior cura patribus incessit, L.: ipsum ingens cupido incesserat Tarenti potiundi, L.: tantus terror Tarquinium incessit, ut, etc., L.: pestilentia incedit in castra, L. -
6 incesso
incesso, cessīvi (less freq. cessi. Tac H. 2, 23; 3, 77; Luc. 5, 680), 3, v. a. [incedo], to fall upon, assault, assail, attack (perh. not ante-Aug.).I.Lit.:II.quae (pars corporis) cum jaculis saxisque incesseretur,
Liv. 8, 24, 15:vagos suos pro hostibus lapidibus incessebant,
id. 26, 10, 7; cf.:infestis digitis ora et oculos,
Suet. Calig. 25; id. Claud. 8:feras argenteis vasis incessivere tum primum noxii,
Plin. 33, 3, 16, § 53:telorum lapidumque jactu,
Ov. M. 13, 566:a pueris ii more quodam gentis saxis globosis, funda mare apertum incessentes exercebantur,
Liv. 38, 29, 4 Weissenb. ad loc.:jaculis et voce superba Tecta incessentem,
Stat. Th. 11, 361; Sil. 1, 473.— Absol.:saevis telis,
Ov. M. 14, 402:stercore et caeno,
Suet. Vit. 17. —Trop., to attack, assault, esp. with words, to reprove, reproach, accuse:reges dictis protervis,
Ov. M. 13, 232:aliquem verbis amaris,
Sil. 11, 209; cf. Ov. Tr. 3, 11, 31:aliquem conviciis,
Suet. Tib. 11; id. Ner. 35:adversarios maledictis,
id. ib. 23:senatum diris exsecrationibus,
id. Claud. 12:Sallustium noto epigrammate,
Quint. 8, 3, 29:juvenes objurgatione justa,
Gell. 1, 2, 6:nomen hominis acerba cavillatione,
Suet. Tib. 57 al.:aliquem bello,
Stat. S. 1, 4, 76:aliquem poenis,
id. Th. 1, 245:aliquem criminibus,
to accuse him, Tac. H. 2, 23:aliquem occultis suspicionibus,
id. ib. 3, 65:aliquem ut tumidiorem,
Quint. 12, 10, 12:aliquem ut impium erga parentes,
Suet. Rhet. 6:nomen ut argumentum morum incessit,
Quint. 5, 10, 31; cf.:aliquem tamquam superbe saeveque egisset,
Tac. H. 3, 77:sermonem cum risu aliquos incessentem,
Quint. 6, 3, 21:si aut nationes totae aut ordines incessantur,
id. 6, 3, 35:paucitatem, conspirationem, vilitatem, gratiam,
id. 5, 7, 23:ne incesse moras,
Stat. Th. 11, 390.—Of a disease:pestilentia incesserat pari clade in Romanos Poenosque,
Liv. 28, 46, 15:tanta incesserit in ea castra vis morbi,
id. 29, 10, 3.—Of fear, etc.:timor deinde patres incessit, ne, etc.,
Liv. 1, 17, 4:super haec timor incessit Sabini belli,
id. 2, 27, 10:tantus terror Tarquinium incessit,
id. 2, 7, 1.—Of other feelings:cupido incessit animos juvenum, sciscitandi, etc.,
Liv. 1, 56, 10:tanta admiratio miseratioque viri incessit homines, ut, etc.,
id. 9, 8, 11:cura incesserat patres,
id. 4, 50, 7:incessit omnes stupor et admiratio,
Just. 22, 6, 11.
Перевод: с латинского на все языки
со всех языков на латинский- Со всех языков на:
- Латинский
- С латинского на:
- Все языки
- Английский
- Немецкий
- Русский