Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

passage-money

  • 1 vectura

    vectūra, ae, f. [veho], a bearing, carrying, conveying, transportation by carriage or by ship; a riding, etc.
    I.
    Lit. (class.):

    equi idonei ad vecturam,

    Varr. R. R. 2, 7, 15:

    misimus qui pro vecturā solveret,

    for the transportation, Cic. Att. 1, 3, 2: mercium. Dig. 4, 9, 4: sine vecturae periculo. of transportation by sea, Cic. Fam. 2, 17, 4.— Plur.:

    remiges, arma, frumenta, vecturae imperabantur,

    transport, conveyance, Caes. B. C. 3, 32:

    vecturas frumenti finitimis civitatibus descripsit,

    id. ib. 3, 42:

    onerum,

    Gell. 5, 3, 1.—
    II.
    Transf., passage-money, freight-money, fare, freight, Plaut. Most. 3, 2, 138; Sen. Ben. 6, 15, 4; Petr. 101, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > vectura

  • 2 naulum

    fare, passage money

    Latin-English dictionary > naulum

  • 3 naulon

    naulum ( naulŏn), i, n., = naulon, passage-money, fare:

    perdere naulon,

    Juv. 8, 97:

    in naulis navium,

    Dig. 30, 39, 1:

    ut naulum exsolvatur,

    ib. 20, 4, 6; Vulg. Jonae, 1, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > naulon

  • 4 naulum

    naulum ( naulŏn), i, n., = naulon, passage-money, fare:

    perdere naulon,

    Juv. 8, 97:

    in naulis navium,

    Dig. 30, 39, 1:

    ut naulum exsolvatur,

    ib. 20, 4, 6; Vulg. Jonae, 1, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > naulum

  • 5 sacramentum

    sā̆crāmentum, i, n. [sacro].
    I.
    In good class. Lat., a jurid. and milit. t. t.
    A.
    Jurid. t. t., the sum which the two parties to a suit at first deposited, but afterwards became bound for, with the tresviri capitales; so called because the sum deposited by the losing party was used for religious purposes, esp. for the sacra publica; v. Fest. p. 344 Müll.; or, perh. more correctly, because the money was deposited in a sacred place; v. the foll. passage of Varro and Müller's note. (Another reason is given in Isid. Orig. 5, 24 fin.: sacramentum est pignus sponsionis; vocatum autem sacramentum, quia violare, quod quisque promittit, perfidia est): ea pecunia, quae in judicium venit in litibus, sacramentum a sacro. Qui petebat et qui infitiabatur, de aliis rebus utrique quingenos aeris ad pontem deponebant, de aliis rebus item certo alio legitimo numero assum;

    qui judicio vicerat, suom sacramentum e sacro auferebat, victi ad aerarium redibat,

    Varr. L. L. 5, § 180 Müll. N. cr.: qui prior vindicaverat, dicebat: quando tu injuria vindicavisti, de aeris sacramento te provoco; adversarius quoque dicebat: similiter ego te;

    seu L. asses sacramenti nominabant... Postea praedes Praetor ab utroque accipiebat sacramenti, quod id in publicum cedebat,

    Gai. Inst. 4, 16; cf. id. ib. 4, 16, § 13 sq.;

    95: sacramenti autem nomine id aes dici coeptum est quod et propter aerarii inopiam et sacrorum publicorum multitudinem consumebatur id in rebus divinis,

    Fest. p. 344 Müll.: cum in rem aliquam agerent litigatores et poena se sacramenti peterent, poscebant judicem, qui dabatur post trigesimum diem, Pseudo-Ascon. ad. Cic. Verr. 2, 1, 9, § 26 (p. 164 Orell.):

    de multae sacramento consules comitiis centuriatis tulerunt,

    Cic. Rep. 2, 35, 60.—
    2.
    Meton., a cause, a civil suit or process:

    decemviri re quaesitā et deliberatā sacramentum nostrum justum judicaverunt,

    Cic. Caecin. 33, 97; cf.

    transf. in gen.: homines graves, quibuscum tibi justo sacramento contendere, non liceret,

    on equal terms, with a fair chance of success, id. de Or. 1, 10, 42: cetera... entechna et arguta adparebunt, ut sacramento contendas mea non esse, lay a wager, i. e. confidently assert, id. Fam. 7, 32, 2:

    injustis vindiciis ac sacramentis ali enos fundos petere,

    id. Mil. 27, 74: si Xviri [p. 1612] sacramentum in libertatem injustum judicassent, id. Dom. 29, 78.—
    B.
    Milit. t. t. (cf. infra, 2, the passage from Cic. Off. 1, 11, 36), orig. the preliminary engagement entered into by newly-enlisted troops (this was followed by the proper military oath, jusjurandum, which was at first voluntary, but, after the second Punic war, was demanded by the military tribune): milites tum (i.e. 538 A.U.C.), quod numquam antea factum erat, jurejurando ab tribunis militum adacti milites [jussu consulis conventuros]: nam ad eam diem nihil praeter sacramentum fuerat;

    et, ubi ad decuriatum aut centuriatum convenissent, suā voluntate ipsi inter sese decuriati equites, centuriati pedites conjurabant, sese fugae atque formidinis ergo non abituros neque ex ordine recessuros, nisi, etc.... Id ex voluntario inter ipsos foedere ad tribunos ac legitimam juris jurandi adactionem translatum,

    Liv. 22, 38, 2 seq. Weissenb. ad loc.; cf. Front. Strat. 4, 1, 4; and v. Becker, Antiq. 3, 2, p. 292 sq.—Hence, since that time,
    2.
    For jusjurandum, the military oath of allegiance (very freq. and class.):

    milites Domitianos sacramentum apud se dicere jubet,

    to take the oath of allegiance, Caes. B. C. 1, 23; so,

    sacramentum dicere,

    id. ib. 1, 86 fin.:

    quos consulis sacramento rogavisset,

    id. B. G. 6, 1:

    sacramentum dicere alicui,

    Tac. A. 1, 28; and in a like signif. in Livy: sacramento (abl.) dicere, Liv. 2, 24 fin.; 4, 53; 25, 5; 41, 5 fin.:

    sacramento dicere alicui,

    id. 24, 8: ut omnes minores quinquaginta annis sacramento (abl.) rogaret, should administer the oath of allegiance to them, swear them in, id. 40, 26; so,

    rogare (aliquos) sacramento,

    id. 32, 26; 35, 2; Quint. 12, 2, 26;

    in a like sense: adigere sacramento aliquos,

    Liv. 4, 5; 7, 11; 9, 29; Tac. A. 1, 37; id. H. 1, 55:

    adigere aliquos sacramento Othonis,

    id. ib. 1, 76:

    Vitellii,

    id. ib. 2, 55:

    Vespasiani,

    id. ib. 2, 79:

    adigere aliquos sacramento in nomen senatūs,

    Suet. Galb. 16:

    sacramento aliquem tenere... sacramento tenere,

    Caes. B. C. 2, 32; cf.:

    secundo eum obliget militiae sacramento, quia, priore amisso, jure cum hostibus pugnare non poterat,

    Cic. Off. 1, 11, 36 (in which passage the primary jurid. signif. is alluded to):

    ex quibus (legionibus) aetate aut valetudine fessi sacramento solvebantur,

    Tac. A. 16, 13 fin.:

    legionibus, quae sacramentum mutaverant, in paenitentiam conversis,

    i. e. had revolted, Suet. Claud. 13; cf.:

    paenitentia mutati sacramenti,

    id. Galb. 10:

    alicujus sacramentum exuere,

    Tac. H. 3, 42:

    hoc sacramento (viz. in the service of Bacchus) initiatos juvenes milites faciendos censetis?

    Liv. 39, 15.—
    b.
    Transf., in gen., an oath, a solemn obligation or engagement (mostly post-Aug.):

    ut sacramento contendas mea non esse,

    Cic. Fam. 7, 32, 2:

    non ego perfidum Dixi sacramentum: ibimus, ibimus, etc.,

    Hor. C. 2, 17, 10:

    in verba Eumolpi sacramentum juravimus,

    Petr. 117, 5:

    amicitiae sacramentum delevi,

    id. 80, 4:

    sacramento quodam nexi,

    Just. 20, 4, 14:

    se sacramento obstringere, ne, etc.,

    Plin. Ep. 10, 96 (97), 7:

    si quod inesset mutis animalibus tacitum ac naturale sacramentum,

    App. M. 3, p. 140, 31.—
    II.
    In eccl. and late Lat., something to be kept sacred.
    1.
    A secret:

    sacramentum regis abscondere,

    Vulg. Tob. 12, 7.—
    2.
    The gospel revelation: nolite verba, cum sacramentum meum Erit canendum, providenter quaerere, Prud. steph. 10,15.—
    3.
    A mystery:

    sacramentum stellarum,

    Vulg. Apoc. 1, 20:

    pietatis,

    id. 1 Tim. 3, 16; Lact. 7, 24; Aug. de Agone Christi, 24.—
    4.
    A sacrament:

    signa, cum ad res divinas pertinent, sacramenta appellantur,

    Aug. Ep. 138:

    baptismi,

    id. Doctr. Christ. 3, 13:

    sanguinis Christi,

    id. Ep. ad Bonif. 98, 9:

    (matrimonii),

    Vulg. Eph. 5, 32.—
    5.
    The office of the ministry:

    Athanasium episcopum... coctus in unum quaesitus (synodus ut appellant) removit a sacramento quod obtinebat,

    Amm. 15, 7, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > sacramentum

  • 6 commeatus

    commĕātus ( conm-), ūs, m. [id.].
    I.
    A going to and fro, passing freely, going at will:

    in eo conclavid ego perfodi parietem, Quā conmeatus clam esset hinc huc mulieri,

    Plaut. Mil. 2, 1, 65; cf.:

    commeatum vocis exercent fauces,

    Pall. 1, 3.—
    II.
    Meton.
    A.
    A place through which one can pass back and forth, a thoroughfare, passage (rare; cf.:

    abitus, aditus, circuitus, etc.): nimis beat, quod conmeatus transtinet trans parietem,

    Plaut. Mil. 2, 5, 58:

    per hortum utroque conmeatus continet,

    id. Stich. 3, 1, 44; Dig. 43, 8, 2, § 25.—
    B.
    A leave of absence from one ' s station for a definite time, a furlough:

    commeare, ultro citro ire: unde commeatus dari dicitur, id est tempus, quo ire, redire quis posset,

    Fest. p. 277, 27 Müll.:

    dare commeatum totius aestatis,

    Cic. Verr. 2, 5, 25, § 62:

    petere,

    Vell. 2, 11, 2; Suet. Tib. 10; id. Ner. 35; id. Galb. 6; id. Claud. 23:

    sumere,

    Liv. 3, 46, 10:

    dare,

    id. 3, 46, 9; Suet. Calig. 29:

    accipere,

    Plin. Ep. 3, 4, 2:

    in commeatu esse,

    to be on furlough, Liv. 33, 29, 4:

    commeatu abesse,

    Suet. Tib. 72; Dig. 4, 6, 35, § 9:

    in iis stativis satis liberi commeatus erant,

    Liv. 1, 57, 4:

    (legiones) promiscuis militum commeatibus infirmaverat,

    Tac. A. 15, 10; cf. id. H. 1, 46:

    cum miles ad commeatus diem non adfuit,

    on the day when the furlough expired, Quint. 7, 4, 14; cf. Auct. Her. 1, 14, 24:

    commeatūs spatium excedere,

    Dig. 49, 16, 14:

    ultra commeatum abesse,

    ib. 50, 1, 2, § 6.— Transf.:

    cras igitur (sc. proficiscar), nisi quid a te commeatus,

    Cic. Att. 13, 41 fin. dub. (al. commeat); v. Orell. N. cr.:

    longum mihi commeatum dederat mala valetudo,

    rest, Sen. Ep. 54, 1:

    servitus assidua... sine intervallo, sine commeatu,

    id. Q. N. 3, praef. § 16.—
    C.
    A train, a convoy, caravan, a company carried, a transportation, trip, passage:

    Londinium copiā negotiatorum et commeatuum maxime celebre,

    Tac. A. 14, 33; 13, 39; Suet. Ner. 20:

    duobus commeatibus exercitum reportare instituit,

    Caes. B. G. 5, 23: secundum commeatum in Africam mittit ad Caesarem, Auct. B. Afr. 34: commeatibus per municipia ac colonias dispositis, supplies of provisions, relays of horses, etc., Suet. Tib. 38:

    cerneres canes... per omnem nostrum commeatum morsibus ambulare,

    App. M. 8, p. 209, 18.—
    D.
    Provisions, supplies (very freq., esp. in the histt., in sing. and plur.): interclude inimicis commeatum;

    tibi muni viam, Quā cibatus commeatusque ad te et legiones tuas Tuto possit pervenire,

    Plaut. Mil. 2, 2, 70 sq.; cf.:

    importare in coloniam,

    id. Ep. 3, 2, 7:

    ex omnibus provinciis commeatu et publico et privato prohibebamur,

    Cic. Imp. Pomp. 17, 53:

    ne foro quidem et commeatu juvare populum Romanum,

    id. Verr. 2, 5, 21, § 52:

    commeatu nostros prohibere,

    Caes. B. G. 2, 9 fin.:

    neque exercitum sine magno commeatu atque molimento in unum locum contrahere posse,

    id. ib. 1, 34; Quint. 8, 6, 26:

    maritimi,

    Liv. 5, 54, 4:

    ex montibus invecti,

    id. 9, 13, 10:

    advecti,

    id. 9, 32, 2:

    convecto,

    id. 2, 14, 3 al.; Suet. Calig. 43:

    magni commeatus frumenti Romam subvecti,

    Liv. 28, 4, 7.—
    2.
    Freq. opp. frumentum, the remaining supplies of war:

    ad Vesontionem rei frumentariae commeatūsque causā moratur,

    Caes. B. G. 1, 39:

    uti frumento commeatuque Caesarem intercluderet,

    id. ib. 1, 48; 3, 6; 3, 23 fin.; cf. Plaut. Mil. 2, 2, 70 supra.—
    * E.
    Transf.:

    commeatus argentarius,

    gain acquired by money transactions, Plaut. Ps. 1, 5, 9.

    Lewis & Short latin dictionary > commeatus

  • 7 conmeatus

    commĕātus ( conm-), ūs, m. [id.].
    I.
    A going to and fro, passing freely, going at will:

    in eo conclavid ego perfodi parietem, Quā conmeatus clam esset hinc huc mulieri,

    Plaut. Mil. 2, 1, 65; cf.:

    commeatum vocis exercent fauces,

    Pall. 1, 3.—
    II.
    Meton.
    A.
    A place through which one can pass back and forth, a thoroughfare, passage (rare; cf.:

    abitus, aditus, circuitus, etc.): nimis beat, quod conmeatus transtinet trans parietem,

    Plaut. Mil. 2, 5, 58:

    per hortum utroque conmeatus continet,

    id. Stich. 3, 1, 44; Dig. 43, 8, 2, § 25.—
    B.
    A leave of absence from one ' s station for a definite time, a furlough:

    commeare, ultro citro ire: unde commeatus dari dicitur, id est tempus, quo ire, redire quis posset,

    Fest. p. 277, 27 Müll.:

    dare commeatum totius aestatis,

    Cic. Verr. 2, 5, 25, § 62:

    petere,

    Vell. 2, 11, 2; Suet. Tib. 10; id. Ner. 35; id. Galb. 6; id. Claud. 23:

    sumere,

    Liv. 3, 46, 10:

    dare,

    id. 3, 46, 9; Suet. Calig. 29:

    accipere,

    Plin. Ep. 3, 4, 2:

    in commeatu esse,

    to be on furlough, Liv. 33, 29, 4:

    commeatu abesse,

    Suet. Tib. 72; Dig. 4, 6, 35, § 9:

    in iis stativis satis liberi commeatus erant,

    Liv. 1, 57, 4:

    (legiones) promiscuis militum commeatibus infirmaverat,

    Tac. A. 15, 10; cf. id. H. 1, 46:

    cum miles ad commeatus diem non adfuit,

    on the day when the furlough expired, Quint. 7, 4, 14; cf. Auct. Her. 1, 14, 24:

    commeatūs spatium excedere,

    Dig. 49, 16, 14:

    ultra commeatum abesse,

    ib. 50, 1, 2, § 6.— Transf.:

    cras igitur (sc. proficiscar), nisi quid a te commeatus,

    Cic. Att. 13, 41 fin. dub. (al. commeat); v. Orell. N. cr.:

    longum mihi commeatum dederat mala valetudo,

    rest, Sen. Ep. 54, 1:

    servitus assidua... sine intervallo, sine commeatu,

    id. Q. N. 3, praef. § 16.—
    C.
    A train, a convoy, caravan, a company carried, a transportation, trip, passage:

    Londinium copiā negotiatorum et commeatuum maxime celebre,

    Tac. A. 14, 33; 13, 39; Suet. Ner. 20:

    duobus commeatibus exercitum reportare instituit,

    Caes. B. G. 5, 23: secundum commeatum in Africam mittit ad Caesarem, Auct. B. Afr. 34: commeatibus per municipia ac colonias dispositis, supplies of provisions, relays of horses, etc., Suet. Tib. 38:

    cerneres canes... per omnem nostrum commeatum morsibus ambulare,

    App. M. 8, p. 209, 18.—
    D.
    Provisions, supplies (very freq., esp. in the histt., in sing. and plur.): interclude inimicis commeatum;

    tibi muni viam, Quā cibatus commeatusque ad te et legiones tuas Tuto possit pervenire,

    Plaut. Mil. 2, 2, 70 sq.; cf.:

    importare in coloniam,

    id. Ep. 3, 2, 7:

    ex omnibus provinciis commeatu et publico et privato prohibebamur,

    Cic. Imp. Pomp. 17, 53:

    ne foro quidem et commeatu juvare populum Romanum,

    id. Verr. 2, 5, 21, § 52:

    commeatu nostros prohibere,

    Caes. B. G. 2, 9 fin.:

    neque exercitum sine magno commeatu atque molimento in unum locum contrahere posse,

    id. ib. 1, 34; Quint. 8, 6, 26:

    maritimi,

    Liv. 5, 54, 4:

    ex montibus invecti,

    id. 9, 13, 10:

    advecti,

    id. 9, 32, 2:

    convecto,

    id. 2, 14, 3 al.; Suet. Calig. 43:

    magni commeatus frumenti Romam subvecti,

    Liv. 28, 4, 7.—
    2.
    Freq. opp. frumentum, the remaining supplies of war:

    ad Vesontionem rei frumentariae commeatūsque causā moratur,

    Caes. B. G. 1, 39:

    uti frumento commeatuque Caesarem intercluderet,

    id. ib. 1, 48; 3, 6; 3, 23 fin.; cf. Plaut. Mil. 2, 2, 70 supra.—
    * E.
    Transf.:

    commeatus argentarius,

    gain acquired by money transactions, Plaut. Ps. 1, 5, 9.

    Lewis & Short latin dictionary > conmeatus

  • 8 magister

    măgister, tri (old orthog., ‡ magester, like ‡ leber, ‡ Menerva, for liber, Minerva, acc. to Quint. 1, 4, 17), m. [a double comparative in form, from magis, and comparative ending -ter; cf.: minister, sinister], a master, chief, head, superior, director, president, leader, commander, conductor, etc.:

    quibus praecipua cura rerum incumbit, et qui magis quam ceteri diligentiam et sollicitudinem rebus, quibus praesunt, debent, hi magistri appellantur,

    Dig. 50, 16, 57.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., the dictator in the earliest times was called magister populi, the chief of the people:

    in Magistro populi faciendo, qui vulgo dictator appellatur... qui primus Magister a populo creatus est, Paul. ex Fest. s. v. optima lex, p. 198 Müll.: (sapiens) rectius appellabitur rex quam Tarquinius, qui nec se nec suos regere potuit: rectius magister populi (is enim dictator est) quam Sulla, qui trium pestiferorum vitiorum, luxuriae, avaritiae, crudelitatis magister fuit,

    Cic. Fin. 3, 22, 75; cf.

    also below the passage,

    Varr. L. L. 5, § 82 Müll.; Cic. Leg. 3, 3, 9:

    dictator quidem ab eo appellatur, quia dicitur: sed in nostris libris (sc. auguralibus) vides eum magistrum populi appellari,

    id. Rep. 1, 40, 63 Creuz.; cf.

    , with reference to this passage,

    Sen. Ep. 108, 31:

    Larcum moderatorem et magistrum consulibus appositum,

    Liv. 2, 18, 5.—Magister equitum, the chief of the cavalry, appointed by the dictator:

    magister equitum, quod summa potestas hujus in equites et accensos, ut est summa populi dictator, a quo is quoque magister populi appellatus,

    Varr. L. L. 5, § 82 Müll.:

    dictator magistrum equitum dicit L. Tarquitium,

    Liv. 3, 27; 7, 21 fin.;

    23, 11: fumosi equitum magistri,

    in a family tree, Juv. 8, 8.—So, magister peditum (analogous to magister equitum), chief of the infantry, Amm. 21, 12, 16. —The censor is called magister morum, master of morals, Cic. Fam. 3, 13, 2:

    magister sacrorum,

    the chief priest, Liv. 39, 18 fin.; v. Drak. ad loc.; so,

    PVBLICVS SACRORVM (or SACERDOTVM),

    Inscr. Orell. 2351:

    FRATRVM ARVALIVM,

    ib. 2426:

    SALIORVM,

    ib. 2247; 2419:

    LARVM AVGVSTI,

    ib. 1661 et saep.:

    curiae,

    the overseer of a curia, Plaut. Aul. 1, 2, 29: vici, the overseer of a quarter or ward, Suet. Aug. 30:

    chori canentium,

    a head-chorister, leader of a choir, Col. 12, 2:

    officiorum and operarum,

    a superintendent, bailiff, id. 1, 18:

    scripturae and in scripturā,

    a director of a company of farmers-general, Cic. Att. 5, 15, 3; id. Verr. 2, 2, 70, § 169; cf.: P. Terentius operas in portu et scripturā Asiae pro magistro dedit, i. e. has performed the functions of a magister, was vice-director, id. Att. 11, 10, 1:

    quaesivi, qui per eos annos magistri illius societatis fuissent,

    id. Verr. 2, 2, 74, § 182:

    P. Rupilius, qui est magister in ea societate,

    id. Fam. 13, 9, 2:

    maximarum societatum auctor, plurimarum magister,

    id. Planc. 13, 32:

    pecoris,

    a chief herdsman, Varr. R. R. 2, 10; cf. Verg. G. 3, 445:

    elephanti,

    conductor, Sil. 4, 616:

    auctionis,

    the director, superintendent, conductor of an auction, Cic. Quint. 15, 50; cf.:

    is quem putabant magistrum fore, si bona venirent,

    id. Att. 1, 1, 3; 6, 1, 15; an officer charged with distributing money among the people, Plaut. Aul. 2, 2, 3.—Law t. t., an agent or assignee to dispose of a debtor's goods:

    praetor jubet convenire creditores, et ex eo numero magistrum creari, id est eum per quem bona veneant,

    Gai. Inst. 3, 79: convivii, the master or president of a feast, Varr. L. L. 5, § 122 Müll.; App. Mag. p. 336, 11: navis, the master or captain of a ship, Dig. 14, 1, 1; Gai. Inst. 4, 71;

    so without navis,

    Juv. 12, 79:

    gubernatores et magistri navium,

    Liv. 29, 25, 7; 45, 42, 3; the steersman, pilot:

    ipse gubernaclo rector subit, ipse magister,

    Verg. A. 5, 176; 1, 115; 6, 353; Val. Fl. 1, 18; 1, 382; Luc. 2, 696; Sil. 4, 719:

    samnitium,

    i. e. of the gladiators, a fencing-master, Cic. de Or. 3, 23, 86:

    magistri tabernae,

    innkeepers, Paul. Sent. 2, 8, 3.—In inscrr. are found also: fani, horreorum, collegii, memoriae, munerum, Augustalis, admissionum, epistolarum, libellorum, etc.; likewise: a bibliothecā, ab marmoribus, etc.—
    B.
    In partic.
    1.
    A teacher, instructor, Cic. Phil. 2, 4, 8:

    pueri apud magistros exercentur,

    id. de Or. 1, 57, 244:

    artium lberalium magistri,

    id. Inv. 1, 25, 35; cf.:

    virtutis magistri,

    id. Mur. 31, 65; id. N. D. 1, 26, 72:

    rarum ac memorabile magni Gutturis exemplum conducendusque magister,

    Juv. 2, 114.— Transf., of inanim. things:

    magister mihi exercitor animus nunc est,

    Plaut. Trin. 2, 1, 4; id. Curc. 2, 2, 8:

    stilus optimus dicendi effector ac magister,

    Cic. de Or. 1, 33, 150; Pers. prol. 10:

    timor, non diuturnus magister officii,

    Cic. Phil. 2, 36, 90.—
    2.
    An educator of children, a tutor, pedagogue:

    senes me filiis relinquunt quasi magistrum,

    Ter. Phorm. 1, 2, 21:

    docendis publice juvenibus magister,

    Gell. 19, 9, 2. —
    3.
    A master, owner, keeper:

    trepidumque magistrum In cavea magno fremitu leo tollet alumnus,

    Juv. 14, 246.—
    4.
    A master of his art, professor:

    a tonsore magistro Pecteris,

    Juv. 6, 26.—
    II.
    Trop., an adviser, instigator, author of any thing (very rare):

    si quis magistrum cepit ad eam rem improbum,

    Ter. And. 1, 2, 21:

    magister ad despoliandum Dianae templum,

    Cic. Verr. 2, 3, 21, § 54.—As adj.:

    rituque magistro Plurima Niliacis tradant mendacia biblis,

    Sedul. 1, 15.

    Lewis & Short latin dictionary > magister

  • 9 manubiae

    mănŭbĭae, ārum (in sing., v. infra, II.), f. [1. manus].
    I.
    In milit. and legal lang.
    A.
    Lit.: money obtained from the sale of booty (opp. praeda, the booty itself). Of this money, one part was put into the ærarium, one was given to the soldiers, and the remainder to the general; this last part was usually expended by the general on public buildings: aliud omnino praeda est, ut in libris rerum verborumque veterum scriptum est, aliud manubiae. Nam praeda dicitur corpora ipsa rerum, quae capta sunt: manubiae vero appellatae sunt pecunia a quaestore ex venditione praedae redacta, etc.... Est tamen nonnusquam invenire, ita scripsisse quosdam non ignobiles scriptores, ut aut temere aut incuriose praedam pro manubiis et manubias pro praeda posuerint, etc.... Sed enim, qui proprie atque signate locuti sunt, manubias pecuni [p. 1111] am dixerunt, Favorin. ap. Gell. 13, 24, 25 sq.; Cato ap. Front. Ep. ad Anton. 1, 2 Mai.:

    qua ex praeda aut manubiis haec abs te donatio constituta est?

    Cic. Verr. 2, 3, 80, § 186;

    so with praeda,

    id. Agr. 1, 4, 13; 2, 22, 59; id. Fragm. ap. Gell. 13, 24, 6:

    qui manubias sibi tantas ex L. Metelli manubiis fecerit,

    id. Verr. 2, 1, 59, § 154:

    manubias alicui concedere,

    id. Rosc. Am. 37, 108:

    quae (rostra) censor imperatoriis manubiis ornarat,

    id. de Or. 3, 3, 10:

    (Tullus Hostilius) sepsit de manubiis comitium et curiam,

    id. Rep. 2, 17, 31:

    aedem Fortis Fortunae de manubiis faciendam locavit,

    Liv. 10, 46:

    de manubiis captarum urbium templum erexit,

    Flor. 1, 7, 8:

    delubrum Minervae ex manubiis dicavit,

    Plin. 7, 26, 27, § 97:

    sacratas ab Augusto manubias,

    i. e. the temple of Apollo, near Actium, Tac. A. 2, 53; cf. Suet. Aug. 18.—
    B.
    Transf., in gen.
    1.
    Booty, spoils taken from the enemy (ante-class. and post-Aug.; cf. above the passage from Gell. 13, 24, 25), Naev. ap. Non. 138, 17:

    partiri manubias,

    Petr. 79 fin.:

    contenti armorum manubiis,

    Flor. 2, 18, 6. —(The reading manubia machaera, Plaut. Truc. 5, 35, is doubtless corrupt.)—
    2.
    Unlawful gain, plunder:

    ad manubias et rapinas compulsus,

    Suet. Vesp. 16; id. Calig. 41.—
    II.
    In the lang. of augurs, kinds of flashes or strokes of lightning, thunderbolts:

    tres manubias... prima... secunda.. tertiam manubiam, etc.,

    Sen. Q. N. 2, 41, 1:

    fatales,

    Amm. 17, 7, 3:

    Minervales,

    Serv. Verg. A. 11, 259:

    fulminis,

    id. ib. 8, 429; cf. Paul. ex Fest. p. 129, 16; p. 214, 25 Müll.; Mart. Cap. 9, § 896.

    Lewis & Short latin dictionary > manubiae

  • 10 caput

        caput itis, n    [CAP-], the head: Capillus circum caput Reiectus, T.: caput obnubito, L.: capitis nives, H.: capite operto: aperire: velare, L.: abscindere cervicibus: capite demisso: attollere, O.: extollere, to become bold: breve (equi), H.: coronatum (bovis), Tb.: per caput pedesque ire, heels over head, Ct.: dux cum exercitu supra caput est, i. e. is ready to fall upon us, S.: capita conferre, to lay heads together, i. e. to confer in secret, L.: caput aut collum petere, strike at the vital parts: haec alias inter caput extulit urbes, towers, i. e. excels, V.: aliena negotia Per caput saliunt, run through the head, i. e. the mind, H.: capitis labor, mental exertion, H. — Meton., the head, top, summit, point, end, extremity: iocur sine capite (of a sacrifice), L.: in extis, O.: tignorum, Cs.: cornu duxit, donec curvata coirent capita, the ends, V. — The origin, source, spring, head (of a river), L.: caput unde erumpit Enipeus, V.: celsis caput urbibus exit, my source springs among great cities, V.—The mouth, embouchure (rare): multis capitibus in Oceanum influit, Cs.—Of plants: diducere terram ad capita, the roots, V.: papavera demisere caput, the heads, V.: capitum iugatio, branches (of the vine). — Of mountains, the summit: capita aspera montis, V. — Of persons, a head, person: ridiculum caput! T.: carum, V.: duo haec capita taeterrima: ignota, L.: di capiti ipsius reservent, for himself, V.: capiti cane talia Dardanio rebusque tuis, i. e. for Aeneas and yourself, V.: Perfidum, H.: de sacrando cum bonis capite alcuius, L.: ut caput Iovi sacraretur, L.—With numerals: capitum Helvetiorum milia CCLXIII, souls, Cs.: nullum caput Proserpina fugit, H.: in capita, to each person, L.; cf. sus Triginta capitum fetūs enixa, V.—Fig., life, physical life: Capitis periculum adire, to risk life, T.: caput obiectare periclis, V.: capitis poena, capital punishment, Cs.: certamen capitis et famae: ut capite dimices tuo, L.: caput offerre pro patriā: patrium tibi crede caput (i. e. patris vitam), O.: accusatus capitis absolvitur, of a capital crime, N.: Sthenium capite damnare.—Civil life, personality, civil rights, liberty and citizenship: capitis causae, involving citizenship: iudicium capitis: capitis deminutio, loss of civil rights, Cs.—Poet.: capitis minor, H.—Of persons, a leader, chief, guide: concitandorum Graecorum: capita nominis Latini, heads, chiefs, L.: ut se Suevorum caput credant, chief tribe, Ta.: capita coniurationis securi percussi, L.: illic est huic rei caput, author, contriver, T.: ab illo fonte et capite Socrate: corpori valido caput deerat, leader, L.: ipsum Expugnare caput, the great man himself, H. —A head, chief, capital: Thebae totius Graeciae, first city, N.: Roma, orbis terrarum, L.: castellum eius regionis, principal place, L.: Romam caput Latio esse, L.: ius nigrum, cenae caput, principal dish: fundus, vestrae pecuniae, chief source of income: caput esse artis, decere, the note, characteristic: ad consilium de re p. dandum caput est nosse rem p., first qualification: caput litterarum cum alquo, reason for corresponding: Epicuri, chief dogma: caput belli et summa, V.—In writings, a division, paragraph, chapter: legis: caput Annianum de hereditatibus, passage in the will of A.— Of money, the principal sum, capital, stock: quibus ille de capite dempsisset, reduced their debts: de capite deducite alqd, L.: Quinas hic capiti mercedes exsecet, extort sixty per centum, H.
    * * *
    head; person; life; leader; top; source/mouth (river); capital (punishment); heading; chapter, principal division

    Latin-English dictionary > caput

  • 11 accumulo

    ac-cŭmŭlo ( adc.), āvi, ātum, 1, v. a. [cumulus], to add to a heap, to heap up, accumulate, to augment by heaping up (mostly poetical).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    ventorum flatu congeriem arenae accumulantium,

    Plin. 4, 1, 2:

    confertos acervatim mors accumulabat,

    Lucr. 6, 1263.— Absol., of heaping up money: auget, addit, adcumulat, * Cic. Agr. 2, 22, 59. (The syn. augere and addere are used of any object, although still small, in extent or number, after the increase; but adcumulare only when it becomes of considerable magnitude; hence the climax in the passage quoted from Cic.)—
    B.
    Esp., botan. t. t., to heap up earth round the roots of plants, to trench up, Plin. 17, 19, 31, § 139; 18, 29, 71, § 295; 19, 5, 26, § 83 al.—
    II.
    Trop., to heap, add, increase: virtutes generis meis moribus, Epitaph of a Scipio in Inscr. Orell. no. 554:

    caedem caede,

    to heap murder upon murder, Lucr. 3, 71:

    aliquem donis,

    to heap offerings upon one, Verg. A. 6, 886:

    honorem alicui,

    Ov. F. 2, 122:

    curas,

    id. H. 15, 70.— Absol.: quod ait (Vergilius) sidera lambit (A. 3, 574), vacanter hoc etiam accumulavit et inaniter, has piled up words, Gell. 17, 10, 16.—Hence, accŭmŭlāte, adv., abundantly, copiously (very rare):

    id prolixe accumulateque fecit,

    Cic. Fl. 89:

    accumulate largiri,

    Auct. Her. 1, 17 fin.:

    prolixe accumulateque pollicetur,

    App. M. 10, p. 212.

    Lewis & Short latin dictionary > accumulo

  • 12 adcumulo

    ac-cŭmŭlo ( adc.), āvi, ātum, 1, v. a. [cumulus], to add to a heap, to heap up, accumulate, to augment by heaping up (mostly poetical).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    ventorum flatu congeriem arenae accumulantium,

    Plin. 4, 1, 2:

    confertos acervatim mors accumulabat,

    Lucr. 6, 1263.— Absol., of heaping up money: auget, addit, adcumulat, * Cic. Agr. 2, 22, 59. (The syn. augere and addere are used of any object, although still small, in extent or number, after the increase; but adcumulare only when it becomes of considerable magnitude; hence the climax in the passage quoted from Cic.)—
    B.
    Esp., botan. t. t., to heap up earth round the roots of plants, to trench up, Plin. 17, 19, 31, § 139; 18, 29, 71, § 295; 19, 5, 26, § 83 al.—
    II.
    Trop., to heap, add, increase: virtutes generis meis moribus, Epitaph of a Scipio in Inscr. Orell. no. 554:

    caedem caede,

    to heap murder upon murder, Lucr. 3, 71:

    aliquem donis,

    to heap offerings upon one, Verg. A. 6, 886:

    honorem alicui,

    Ov. F. 2, 122:

    curas,

    id. H. 15, 70.— Absol.: quod ait (Vergilius) sidera lambit (A. 3, 574), vacanter hoc etiam accumulavit et inaniter, has piled up words, Gell. 17, 10, 16.—Hence, accŭmŭlāte, adv., abundantly, copiously (very rare):

    id prolixe accumulateque fecit,

    Cic. Fl. 89:

    accumulate largiri,

    Auct. Her. 1, 17 fin.:

    prolixe accumulateque pollicetur,

    App. M. 10, p. 212.

    Lewis & Short latin dictionary > adcumulo

  • 13 pendo

    pendo, pĕpendi, pensum, 3 (pendissent, for pependissent, Liv. 45, 26 fin.:

    penderit for pependerit,

    Paul. Nol. Carm. 14, 122), v. a. and n. [etym. dub.; cf. root sphad-, sphendonê, a sling; Lat. funda].— Lit., to cause to hang down, to suspend; esp. of scales in weighing.
    I.
    Act., to weigh, weigh out.
    A.
    Lit. (very rare: syn. penso, expendo): unumquodque verbum staterā aurariā pendere, Varr. ap. Non. 455, 21: da pensam lanam, Titin. ap. Non. 369, 21; Plin. 19, 3, 15, § 39, read repensum: aere gravi cum uterentur Romani, penso eo, non numerato debitum solvebant, Fest. s. v. pendere, p. 208 Müll.:

    pensas examinat herbas,

    Ov. M. 14, 270.—
    2.
    Transf., to pay, pay out (because, in the earliest times, payments were made by weighing out the metals; v. in the preced. the passage from Fest.;

    class.): militis stipendia ideo, quod eam stipem pendebant,

    Varr. L. L. 5, § 182 Müll.:

    Achaei ingentem pecuniam pendunt L. Pisoni quotannis,

    Cic. Prov. Cons. 3, 5; id. Att. 12, 25, 1:

    vectigal populo Romano,

    Caes. B. G. 5, 23:

    vectigal,

    Liv. 25, 8:

    tributum pro navibus,

    Tac. A. 13, 51:

    pretium,

    id. ib. 2, 87:

    coria boum in usus militares,

    id. ib. 4, 72:

    mercedem alicui,

    Juv. 3, 15.— Absol.:

    pro pabulo pendunt,

    pay, Plin. 12, 14, 32, § 65.— Impers. pass.:

    iterumque imperii nostri publicanis penditur,

    Plin. 12, 14, 32, § 65.—As punishments consisted of fines in money or cattle: pendere poenas, supplicia, etc., signified to pay, suffer, undergo a penalty:

    pendere poenas solvere significat,

    Fest. p. 268 Müll.:

    Syrus mihi tergo poenas pendet,

    Ter. Heaut. 4, 4, 6:

    maximas poenas pendo temeritatis meae,

    Cic. Att. 11, 8, 1:

    satis pro temeritate unius hominis suppliciorum pensum esse,

    Liv. 34, 61:

    capitis poenas,

    Ov. F. 3, 845:

    poenas violatae religionis sanguine et caedibus,

    Just. 8, 2, 4:

    magna supplicia perfidiae,

    id. 11, 4, 2:

    crimen, culpam,

    Val. Fl. 4, 477.—Rarely in this signif. absol., to suffer any thing ( poet.):

    tuis nam pendit in arvis Delius,

    Val. Fl. 1, 445.—
    B.
    Trop.
    1.
    To weigh mentally, to ponder, consider, deliberate upon, decide (class.;

    syn.: pensito, trutinor): vos eam (rem) suo, non nominis pondere penditote,

    Cic. Verr. 2, 4, 1, § 1:

    in philosophiā res spectatur, non verba penduntur,

    id. Or. 16, 51:

    causam ex veritate,

    id. Quint. 1, 5:

    rem levi conjecturā,

    id. Rosc. Am. 22, 62.—
    b.
    To value, esteem, regard a thing; with gen. of the value (mostly ante-class. and poet.):

    neque cum me magni pendere visum'st,

    Plaut. Curc. 2, 2, 12:

    aliquem,

    Ter. Ad. 5, 4, 25:

    quem tu vidisse beatus Non magni pendis,

    Hor. S. 2, 4, 93:

    nec jam religio divum neque numina magni Pendebantur,

    Lucr. 6, 1277:

    unice unum plurimi pendit,

    Plaut. Bacch. 2, 2, 29:

    te volturium vocant: Hostisne an civis comedis, parvi pendere,

    id. Trin. 1, 2, 64 sq.:

    nequam hominis ego parvi pendo gratiam,

    lightly esteem, id. Bacch. 3, 6, 29; so,

    parvi,

    Ter. And. 3, 2, 46; id. Heaut. 4, 3, 37; id. Hec. 3, 5, 63:

    minoris pendo tergum illorum, quam meum,

    care less for, Plaut. Most. 4, 1, 29:

    aliquem minoris,

    id. ib. 1, 3, 58:

    aliquem nihili,

    id. ib. 1, 3, 88:

    nihili,

    id. Men. 5, 7, 4; id. Trin. 3, 1, 6; Ter. Ad. 3, 4, 6; cf.:

    non flocci pendere,

    Ter. Eun. 3, 1, 21:

    sese experturum, quanti sese penderem,

    Plaut. Truc. 2, 4, 44:

    tu illum numquam ostendisti quanti penderes,

    Ter. Heaut. 1, 1, 103.—
    2.
    (Acc. to A. 2.) To pay, render ( poet.):

    dignas pendere grates,

    Stat. Th. 11, 223.—
    II.
    Neutr., to weigh ( poet. and in post-Aug. prose):

    tantundem pendere par est,

    Lucr. 1, 361:

    talentum ne minus pondo octoginta Romanis ponderibus pendat,

    Liv. 38, 38, 13; Plin. 9, 15, 17, § 44; id. 30, 48 fin., § 93; id. 18, 7, 12, § 66; id. 31, 6, 31, § 58 (in Sen. Ep. 66, 30, read pendent).—Hence, pensus, a, um, P. a., lit. weighed; hence, trop., esteemed, valued, prized, dear (as P. a. not in Cic. or Cæs.):

    utra condicio pensior, Virginemne an viduam habere?

    Plaut. Stich. 1, 2, 61: ut nihil quicquam esset carius pensiusque nobis quam nosmetipsi, Taurus ap. Gell. 12, 5, 7.—Esp., as subst.: pensum, i, n., something weighed.
    A.
    Weight, consideration, scruple, importance, only in gen. sing.: nihil pensi habere aliquid, to lay no weight or stress upon a thing, to attach no value to, be indifferent to, care nothing about:

    sua parvi pendere, aliena cupere,... nihil pensi neque moderati habere,

    Sall. C. 12, 2:

    nihil pensi neque sancti habere,

    id. J. 41, 9:

    neque id quibus modis assequeretur, quicquam pensi habebat,

    id. C. 5, 6:

    prorsus neque dicere, neque facere quicquam pensi habebat,

    id. ib. 23, 2:

    nihil pensi habuit, quin, etc.,

    Suet. Dom. 12; id. Ner. 34:

    ut neque fas neque fidem pensi haberet,

    Tac. A. 13, 15: aliquid ratum pensumque habere, Att. Capitol. ap. Gell. 13, 12, 2. —So, non pensi ducere (very rare), Val. Max. 2, 9, 3.—Also, non adest or est alicui pensi: nec mihi adest tantillum pensi jam, quos capiam calceos, I don't care in the least, am perfectly indifferent, Plaut. Truc. 4, 2, 52:

    sed illis nec quid dicerent, nec quid facerent, quicquam umquam pensi fuisse,

    they never cared at all, Liv. 34, 49:

    quibus si quicquam pensi umquam fuisset, non ea consilia de republicā habuissent,

    if they had ever had regard for any considerations, Sall. C. 52, 34. —
    B.
    Prop., the wool weighed out to a slave to spin in a day; hence, a day's work in spinning, and, in gen., spinning, a spinner's task.
    1.
    Lit. (mostly ante-class. and poet.):

    pensum facere,

    Plaut. Merc. 2, 3, 63; id. Men. 5, 2, 45:

    nocturna carpentes pensa puellae,

    Verg. G. 1, 391:

    carmine quo captae dum fusis mollia pensa Devolvunt, etc.,

    id. ib. 4, 348:

    famulasque ad lumina longo Exercet penso,

    id. A. 8, 412; Prop. 3, 15, (4, 14), 15:

    castrensia,

    i. e. for military garments, id. 4 (5), 3, 33:

    pensa manu ducunt,

    Juv. 12, 65:

    lanificam revocas ad sua pensa manum,

    Ov. Am. 1, 13, 24; id. H. 3, 75; Just. 1, 3, 2.— Poet., a thread spun by the Fates:

    durae peragunt pensa sorores,

    Sen. Herc. Fur. 181:

    jamque in fine dies et inexorabile pensum Deficit,

    Stat. S. 3, 3, 172: mortale resolvere, to unbind his mortal thread, i. e. to make him immortal, Calp. Ecl. 4, 137.—
    2.
    Trop., a charge, duty, office (so in Cic.; cf.:

    ministerium, munus, officium): pensum meum lepide accurabo,

    Plaut. Bacch. 5, 2, 33; cf.:

    meum confeci,

    id. Pers. 2, 4, 1:

    absolvere,

    to perform one's duty, Varr. R. R. 2, 2:

    me ad meum munus pensumque revocabo,

    Cic. de Or. 3, 30, 119; id. Verr. 2, 3, 46, § 109:

    nominis familiaeque,

    Liv. 4, 52:

    operis sui peragere,

    Col. 3, 10, 7.—Hence, adv.: pensē, carefully, considerately (post-class.): pensius, Flav. ap. Symm. Ep. 2, 34.

    Lewis & Short latin dictionary > pendo

  • 14 sinus

    1.
    sĭnus, ūs, m.
    I.
    In gen., a bent surface (raised or depressed), a curve, fold, a hollow, etc. (so mostly poet. and in postAug. prose): draco... conficiens sinus e corpore flexos, folds, coils, Cic. poët. N. D. 2, 42, 106; so Ov. M. 15, 689; 15, 721:

    sinu ex togā facto,

    Liv. 21, 18 fin. —Of the bag of a fishing-net:

    quando abiit rete pessum, tum adducit sinum (piscator),

    Plaut. Truc. 1, 1, 15; so Juv. 4, 41;

    and of a hunter's net,

    Mart. 13, 100; Grat. Cyn. 29;

    also of a spider's web,

    Plin. 11, 24, 28, § 82.—Of the bend or belly of a sail swollen by the wind:

    velorum plenos subtrahis ipse sinus,

    Prop. 3, 9 (4, 8), 30;

    and so with or without velum,

    Tib. 1, 3, 38; Verg. A. 3, 455; 5, 831; Ov. A. A. 3, 500; Luc. 6, 472; Sil. 7, 242; Quint. 10, 7, 23; 12, 10, 37 al.—Of hair, a curl, ringlet:

    ut fieret torto flexilis orbe sinus,

    Ov. Am. 1, 14, 26; id. A. A. 3, 148.— Of the curve of a reaping-hook:

    falcis ea pars, quae flectitur, sinus nominatur,

    Col. 4, 25, 1 sq. —Of bones, a sinus:

    umeri,

    Cels. 8, 1 med.; cf.

    ulceris,

    id. 7, 2 med.:

    suppurationis ferro recisae,

    Col. 6, 11, 1; Veg. 4, 9, 3.—
    II.
    In partic.
    A.
    The hanging fold of the upper part of the toga, about the breast, the bosom of a garment; also the bosom of a person; sometimes also the lap (= gremium, the predom. class. signif.; esp. freq. in a trop. sense).
    1.
    Lit.:

    est aliquid in amictu: quod ipsum aliquatenus temporum condicione mutatum est. Nam veteribus nulli sinus, perquam breves post illos fuerunt,

    Quint. 11, 3, 137; cf.

    decentissimus,

    id. 11, 3, 140 sq.:

    (Caesar moriens) sinistrā manu sinum ad ima crura deduxit, quo honestius caderet,

    Suet. Caes. 82 (for which, of the same:

    togam manu demisit,

    Val. Max. 4, 5, 6); Tib. 1, 6, 18:

    praetextae sinus,

    Suet. Vesp. 5:

    ne admissum quidem quemquam senatorum nisi solum et praetentato sinu,

    id. Aug. 35:

    ut conchas legerent galeasque et sinus replerent,

    id. Calig. 46:

    cedo mihi ex ipsius sinu litteras Syracusanorum,

    Cic. Verr. 2, 5, 57, § 147:

    aurum in sinu ejus invenerunt,

    Quint. 7, 1, 30:

    paternos In sinu ferens deos,

    Hor. C. 2, 18, 27:

    nuda genu, nodoque sinus collecta fluentis,

    Verg. A. 1, 320:

    et fluit effuso cui toga laxa sinu,

    Tib. 1, 6, 14; cf.:

    micat igneus ostro, Undantemque sinum nodis irrugat Iberis,

    Stat. Th. 4, 265:

    ad haec, quae a fortunā sparguntur, sinum expandit,

    eagerly embraces, grasps, Sen. Ep. 74, 6:

    aliquid velut magnum bonum intra sinum continere,

    id. Vit. Beat. 23, 3; cf.:

    sinum subducere alicui rei,

    to reject, id. Thyest. 430.—Prov.:

    sinu laxo (i. e. soluto) ferre aliquid,

    i. e. to be careless about a thing, Hor. S. 2, 3, 172. —
    b.
    Transf.
    (α).
    The purse, money, which was carried in the bosom of the toga (cf. supra, the passage, Quint. 7, 1, 30, and v. crumena; poet. and in post-Aug. prose):

    semper amatorum ponderat illa sinus,

    Prop. 2, 16 (3, 8), 12:

    quo pretium condat, non habet ille sinum,

    Ov. Am. 1, 10, 18:

    aere sinus plenos urbe reportare, Col. poët. 10, 310: plurium sinum ac domum inplere,

    Sen. Ben. 6, 43, 1:

    qui etiam condemnationes in sinum vertisse dicuntur... praedam omnem in sinum contulit,

    into his purse, Lampr. Commod. 14 fin.:

    avaritiae,

    Juv. 1, 88.—Hence, M. Scaurus Marianis sodaliciis rapinarum provincialium sinus, the pocketer, i. e. the receiver, Plin. 36, 15, 24, § 116; cf. Tac. H. 2, 92 fin.; 4, 14.—
    (β).
    Poet., a garment, in gen.:

    Tyrio prodeat apta sinu,

    Tib. 1, 9, 72; 1, 6, 18:

    auratus,

    Ov. F. 2, 310:

    purpureus,

    id. ib. 5, 28:

    regalis,

    id. H. 13, 36; 5, 71; Stat. S. 2, 1, 133.—
    (γ).
    The bosom of a person:

    manum in sinum alicui Inserere,

    Ter. Heaut. 3, 3, 2:

    gelu rigentem colubram sinu fovit,

    Phaedr. 4, 17, 3:

    opposuit sinum Antonius stricto ferro,

    Tac. H. 3, 10:

    scortum in sinu consulis recubans,

    Liv. 39, 43:

    tangitur, et tacto concipit illa sinu, i. e. utero,

    Ov. F. 5, 256:

    usque metu micuere sinus, dum, etc.,

    id. H. 1, 45:

    horum in sinum omnia congerebant,

    Plin. Pan. 45.—
    2.
    Trop.
    a.
    The bosom, as in most other languages, for love, protection, asylum, etc. (usu. in the phrases in sinu esse, habere, etc.;

    syn. gremium): hic non amandus? hiccine non gestandus in sinu est?

    Ter. Ad. 4, 5, 75:

    iste vero sit in sinu semper et complexu meo,

    Cic. Fam. 14, 4, 3; cf.:

    postremum genus proprium est Catilinae, de ejus delectu, immo vero de complexu ejus ac sinu,

    id. Cat. 2, 10, 22:

    suo sinu complexuque aliquem recipere,

    id. Phil. 13, 4, 9; so (with complexus) id. ib. 2, 25, 61:

    (Pompeius), mihi crede, in sinu est,

    is very dear to me, id. Q. Fr. 2, 13, 1:

    Bibulum noli dimittere e sinu tuo,

    from your intimacy, id. ad Brut. 1, 7, 2:

    praesertim si in amici sinu defieas,

    on the bosom, Plin. Ep. 8, 16, 5:

    in hujus sinu indulgentiāque educatus,

    Tac. Agr. 4; so id. Or. 28; cf.: etsi commotus ingenio, simulationum tamen falsa in sinu avi perdidicerat, i. e. under the care or tuition, id. A. 6, 45 fin.:

    confugit in sinum tuum concussa respublica,

    i. e. into your arms, Plin. Pan. 6, 3; id. Ep. 8, 12, 1:

    optatum negotium sibi in sinum delatum esse dicebat,

    committed to his guardianship, care, Cic. Verr. 2, 1, 50, § 131; cf. Plin. Pan. 45, 2:

    respublica in Vespasiani sinum cessisset,

    Tac. H. 3, 69; 3, 19; Dig. 22, 3, 27:

    sinum praebere tam alte cadenti,

    protection, Sen. Ira, 3, 23, 6.—
    b.
    The interior, the inmost part of a thing:

    alii intra moenia atque in sinu urbis sunt hostes,

    in the midst, in the heart of the city, Sall. C. 52, 35:

    in urbe ac sinu cavendum hostem,

    Tac. H. 3, 38; Sil. 4, 34; 6, 652; Claud. Eutr. 2, 575:

    ut (hostis) fronte simul et sinu exciperetur,

    in the centre, Tac. A. 13, 40:

    in intimo sinu pacis,

    i. e. in the midst of a profound peace, Plin. Pan. 56, 4.—
    c.
    In sinu alicujus, in the power or possession of (postAug. and rare):

    opes Cremonensium in sinu praefectorum fore,

    Tac. H. 3, 19:

    omnem fortunam in sinu meo habui,

    Dig. 22, 3, 27.—
    d.
    A hiding-place, place of concealment: ut in sinu gaudeant, gloriose loqui desinunt, qs. in their bosoms (or, as we say, in their sleeve), i. e. in secret, Cic. Tusc. 3, 21, 51;

    so of secret joy,

    Tib. 4, 13, 8:

    in tacito cohibe gaudia clausa sinu,

    Prop. 2, 25 (3, 20), 30; Sen. Ep. 105, 3; cf.

    also: plaudere in sinum,

    Tert. Pudic. 6: suum potius cubiculum ac sinum offerre contegendis quae, etc., the secrecy or concealment of her bed-chamber, Tac. A. 13, 13:

    abditis pecuniis per occultos aut ambitiosos sinus,

    i. e. in hidingplaces offered by obscurity or by high rank, id. H. 2, 92.—
    e.
    Sinus Abrahae, the place of the spirits of the just (eccl. Lat.):

    sinum Abrahae, regionem non caelestem, sublimiorem tamen Inferis,

    Tert. adv. Marc. 4, 34. —
    B.
    A bay, bight, gulf:

    ut primum ex alto sinus ab litore ad urbem inflectitur,

    Cic. Verr. 2, 5, 12, § 30; cf.:

    portus infusi in sinus oppidi,

    id. Rep. 3, 31, 43; 1, 3, 5; id. Imp. Pomp. 11, 31; id. Verr. 2, 5, 56, § 145; id. Att. 16, 6, 1; * Caes. B. C. 2, 32; Sall. J. 78, 2; Liv. 8, 24; Plin. 2, 43, 44, § 114 (Jahn, nivibus); Suet. Aug. 98; id. Tib. 16; Verg. A. 1, 243; 6, 132; Hor. C. 1, 33, 16; id. Epod. 10, 19.—
    2.
    Transf.
    (α).
    The land lying on a gulf, a point of land that helps to form it (perh. not ante-Aug.):

    segetibus in sinu Aenianum vastatis,

    Liv. 28, 5 Drak.:

    jam in sinum Maliacum venerat (with an army),

    id. 37, 6; Tac. A. 14, 9; id. H. 3, 66; id. Agr. 23; Plin. 6, 8, 8, § 23; Just. [p. 1710] 2, 4, 26; 24, 4, 3.—
    (β).
    A curve or fold in land, a basin, hollow, valley:

    Arpini terra campestri agro in ingentem sinum consedit,

    Liv. 30, 2, 12:

    subito dehiscit terra, et immenso sinu laxata patuit,

    Sen. Oedip. 582; id. Herc. Fur. 679; Plin. 2, 44, 44, § 115:

    jugum montis velut sinu quodam flexuque curvatum,

    Curt. 3, 4, 6:

    montium,

    id. 3, 9, 12.
    2.
    sīnus, i, m., v. sinum.

    Lewis & Short latin dictionary > sinus

См. также в других словарях:

  • Passage money — Passage Pas sage, n. [F. passage. See {Pass}, v. i.] 1. The act of passing; transit from one place to another; movement from point to point; a going by, over, across, or through; as, the passage of a man or a carriage; the passage of a ship or a… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • passage money — index fare Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • passage-money — passˈage money noun Fare • • • Main Entry: ↑passage …   Useful english dictionary

  • passage money — Compensation for the carriage of a passenger on a ship. The Main v Williams, 152 US 122, 129, 38 L Ed 381, 384, 14 S Ct 486 …   Ballentine's law dictionary

  • Passage — Pas sage, n. [F. passage. See {Pass}, v. i.] 1. The act of passing; transit from one place to another; movement from point to point; a going by, over, across, or through; as, the passage of a man or a carriage; the passage of a ship or a bird;… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Passage hawk — Passage Pas sage, n. [F. passage. See {Pass}, v. i.] 1. The act of passing; transit from one place to another; movement from point to point; a going by, over, across, or through; as, the passage of a man or a carriage; the passage of a ship or a… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Money Island, Burma — Money Island[1] or Ngwe Kyun[2] is an island in the Mergui Archipelago of Taninthayi Region, Burma (Myanmar). It lies between Letsok aw Island to the south and Sabi (Trotter) Island to the north. The passage between Sabi and Money Island is quite …   Wikipedia

  • money paid for passage — index fare Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • In passage — Passage Pas sage, n. [F. passage. See {Pass}, v. i.] 1. The act of passing; transit from one place to another; movement from point to point; a going by, over, across, or through; as, the passage of a man or a carriage; the passage of a ship or a… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Middle passage — Passage Pas sage, n. [F. passage. See {Pass}, v. i.] 1. The act of passing; transit from one place to another; movement from point to point; a going by, over, across, or through; as, the passage of a man or a carriage; the passage of a ship or a… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Northeast passage — Passage Pas sage, n. [F. passage. See {Pass}, v. i.] 1. The act of passing; transit from one place to another; movement from point to point; a going by, over, across, or through; as, the passage of a man or a carriage; the passage of a ship or a… …   The Collaborative International Dictionary of English

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»