Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

one+to+another

  • 21 ac

    atque or āc (atque is used before vowels and consonants, ac, in class. lang., only before consonants; v. infra, I.), conj. [at has regularly in the compound atque a continuative, as in atqui it has an adversative force; pr. and further, and besides, and also; cf. in Gr. pros de, pros de eti, eti kai, eti de, and te kai; v. at init., and for the change of form atque, ac, cf. neque, nec; in MSS. and inscriptions sometimes written adque, and sometimes by confusion atqui ], a copulative particle, and also, and besides, and even, and (indicating a close internal connection between single words or whole clauses; while et designates an external connection of diff. objects with each other, v. et; syn.: et, -que, autem, praeterea, porro, ad hoc, ad haec).
    I.
    In joining single words, which is its most common use.
    A.
    In gen. (The following representation is based on a collection of all the instances of the use of atque and ac in Cic. Imp. Pomp., Phil. 2, Tusc. 1, and Off. 1; in Caes. B. G. 1 and 2; in Sall. C.; and in Liv. 21; and wherever in the account either author or work is not cited, there atque or ac does not occur.)
    1.
    The form atque.
    a.
    Before vowels and h. —Before a (very freq.):

    sociorum atque amicorum,

    Cic. Imp. Pomp. 2, 6; 3, 7; id. Phil. 2, 13, 33; id. Tusc. 1, 34, 122; Caes. B. G. 1, 2; 1, 18; 1, 26; 2, 14; Sall. C. 5, 8; 7, 5; Liv. 21, 3; 21, 12.—Before e (very freq.):

    deposci atque expeti,

    Cic. Imp. Pomp. 2, 5; 6, 16; 10, 28; id. Phil, 2, 21, 51; 2, 21, 52; id. Tusc. 1, 20, 46; Caes. B. G. 1, 6; 1, 15; 1, 18; 2, 19; Sall. C. 14, 6; 49, 4; Liv. 21, 4; 21, 37.—Before i (very freq.):

    excitare atque inflammare,

    Cic. Imp. Pomp. 2, 6; 3, 7; 7, 18; id. Phil. 2, 15, 37; 2, 21, 50; id. Tusc. 1, 20, 46; 1, 40, 97; Caes. B. G. 1, 17; 1, 20; 1, 22; 2, 1 bis; Sall. C. 2, 3; 3, 5; 14, 4; Liv. 21, 4; 21, 6; 21, 10.—Before o (freq. in Cic.):

    honestissimus atque ornatissimus,

    Cic. Imp. Pomp. 7, 17; 8, 21; 11, 31; id. Off. 1, 25, 86; 1, 27, 94; Caes. B. G. 1, 40; 2, 14; Sall. C. 10, 6; Liv. 21, 8.—Before u (very rare), Cic. Imp. Pomp. 3, 7; 5, 11; 6, 15; Caes. B. G. 1, 26; 2, 20; Sall. C. 31, 6; 42, 1.—Before h (not infreq.):

    Sertorianae atque Hispaniensis,

    Cic. Imp. Pomp. 4, 10; 7, 19; id. Tusc. 1, 28, 69; id. Off. 1, 24, 87; Caes. B. G. 1, 19; 2, 9; 2, 10; Sall. C. 6, 1; 12, 2; Liv. 21, 37.—
    b.
    Before consonants.—Before b (very rare):

    Gallorum atque Belgarum,

    Caes. B. G. 1, 6; so,

    Cassius atque Brutus,

    Tac. A. 3, 76.—Before c (infreq. in Cic., freq. in Sall.):

    in portubus atque custodiis,

    Cic. Imp. Pomp. 6, 16; 8, 21; id. Phil. 2, 8, 18; id. Tusc. 1, 18, 42; id. Off. 1, 25, 88; Sall. C. 2, 3; 7, 4; 16, 3; 26, 4; 29, 3.—Before d (infreq.):

    superatam esse atque depressam,

    Cic. Imp. Pomp. 8, 21; id. Phil. 2, 44, 114: id. Off. 1, 6, 19; 1, 25, 85; 1, 33, 119; Sall. C. 4, 1; 20, 7; 20, 10.—Before f (infreq.):

    vitiis atque flagitiis,

    Cic. Imp. Pomp. 30, 72; id. Off. 1, 28, 98; 1, 28, 100; Caes. B. G. 1, 2; Sall. C. 1, 4; 2, 9; 11, 2.— Before g (very rare):

    dignitate atque gloria,

    Cic. Imp. Pomp. 4, 11; 5, 12:

    virtute atque gloria,

    Sall. C. 3, 2; 61, 9.—Before j (very rare):

    labore atque justitia,

    Sall. C. 10, 1; 29, 3.—Before l (rare):

    hilari atque laeto,

    Cic. Tusc. 1, 42, 100; id. Off. 1, 19, 64; Sall. C. 14, 3; 21, 2; 28, 4.—Before m (infreq. in Cic., once in Caes.):

    multae atque magnae,

    Cic. Imp. Pomp. 9, 23; 17, 50; id. Phil. 2, 39, 100; id. Off. 1, 29, 103; 1, 31, 110; Caes. B. G. 1, 34; Sall. C. 18, 4; 31, 7; 34, 1; 51, 1.—Before n (infreq.):

    adventu atque nomine,

    Cic. Imp. Pomp. 5, 13; 20, 60; id. Off. 1, 28, 101; Sall. C. 2, 2 bis. —Before p (infreq. in Cic.):

    magna atque praeclara,

    Cic. Imp. Pomp. 4, 10; 11, 31; 16, 48; id. Off. 1, 44, 156; Sall. C. 4, 1; 4, 4; 16, 2; 20, 3.—Before q (does not occur).—Before r (rare):

    se conlegit atque recreavit,

    Cic. Phil. 2, 24, 58.— Before s (rare in Cic.):

    provinciarum atque sociorum,

    Cic. Imp. Pomp. 1, 24, 71; id. Off. 1, 9, 30; 1, 21, 72; Sall. C. 2, 5; 2, 7; 6, 1.— Before t (infreq.):

    parietum atque tectorum,

    Cic. Phil. 2, 28, 69; id. Tusc. 1, 24, 57; id. Off. 1, 35, 126; Sall. C. 42, 2; 50, 3; 51, 38.—Before v (infreq.):

    gravis atque vehemens,

    Cic. Imp. Pomp. 9, 23; 9, 25; id. Tusc. 1, 23, 54; Sall. C. 1, 1; 12, 3; 45, 4; Liv. 21, 4; 21, 30.—
    2.
    The form ac before consonants.—Before b (very rare):

    sentientes ac bene meritos,

    Cic. Off. 1, 41, 149:

    feri ac barbari,

    Caes. B. G. 1, 31 and 33.—Before c (very rare):

    liberis ac conjugibus,

    Liv. 21, 30:

    Romae ac circa urbem,

    id. 21, 62.—Before d (freq. in Cic.):

    periculum ac discrimen,

    Cic. Imp. Pomp. 5, 12; 9, 23; 12, 33; id. Tusc. 1, 17, 40; 1, 28, 69; id. Off. 1, 14, 42:

    usus ac disciplina,

    Caes. B. G. 1, 40; 2, 31; Sall. C. 5, 4; 5, 8; 28, 1; Liv. 21, 10; 21, 18; 21, 19.—Before f (infreq.):

    opima est ac fertilis,

    Cic. Imp. Pomp. 6, 14; 7, 19; id. Tusc. 1, 1, 2; 1, 27, 66; id. Off. 1, 29, 103:

    potentissimos ac firmissimos,

    Caes. B. G. 1, 3; 1, 48; 2, 12;

    2, 13: pessuma ac flagitiosissima,

    Sall. C. 5, 9; Liv. 21, 17; 21, 20.—Before g (does not occur).—Before j (very rare):

    nobilitatis ac juventutis,

    Cic. Phil. 2, 15, 37.—Before l (not infreq. in Liv.), Cic. Imp. Pomp. 4, 9; 23, 66; id. Phil. 2, 22, 54; Caes. B. G. 1, 12; 1, 23; 2, 23; Liv. 21, 13; 21, 14; 21, 35.—Before m (not infreq. in Cic.):

    terrore ac metu,

    Cic. Imp. Pomp. 9, 23; 18, 54 bis; 20, 59; id. Tusc. 1, 40, 95; id. Off. 1, 30, 106; Caes. B. G. 1, 39; 2, 14; Sall. C. 2, 4; 10, 1; Liv. 21, 8; 21, 60.—Before n (not infreq. in Cic.):

    insedit ac nimis inveteravit,

    Cic. Imp. Pomp. 3, 7:

    gentes ac nationes,

    id. ib. 11, 31; 12, 35 bis; id. Phil. 2, 21, 50; id. Tusc. 1, 21, 48; Caes. B. G. 1, 20; 2, 28; Liv. 21, 32.—Before p (not infreq. in Cic., Caes., and Liv.):

    celeberrimum ac plenissimum,

    Cic. Imp. Pomp. 12, 33; 12, 35; 13, 36; id. Phil. 2, 15, 39; id. Tusc. 1, 17, 41; id. Off. 1, 20, 68; Caes. B. G. 1, 18; 1, 20; 2, 13; 2, 19; Sall. C. 5, 9; Liv. 21, 25; 21, 34; 21, 35.—Before q (does not occur).—Before r (infreq.):

    firmamenti ac roboris,

    Cic. Imp. Pomp. 4, 10; 8, 21; 15, 45; id. Off. 1, 5, 15; Caes. B. G. 1, 25; Liv. 21, 41; 21, 44.—Before s (freq. in Cic. and Liv., infreq. in Caes.):

    vectigalibus ac sociis,

    Cic. Imp. Pomp. 2, 4; 4, 10; 11, 30; id. Phil. 2, 27, 66; Caes. B. G. 1, 25; 1, 31; 1, 33; 2, 24; Liv. 21, 4; 21, 33 bis; 21, 36.—Before t (infreq. in Cic., freq. in Liv.):

    tantis rebus ac tanto bello,

    Cic. Imp. Pomp. 10, 27 bis; 19, 56; 20, 59; Caes. B. G. 1, 26; 1, 39; 2, 6; Liv. 21, 7 ter; 21, 10; 21, 14; 21, 25.—Before v (not in Cic., only once in Caes. and Sall., but freq. in Liv.):

    armatos ac victores,

    Caes. B. G. 1, 40:

    inconsulte ac veluti etc.,

    Sall. C. 42, 2:

    opera ac vineae,

    Liv. 21, 7; 21, 22; 21, 40; 21, 43. —(So in the phrases treated below: atque adeo, atque alter or alius, atque eccum, atque eo, atque etiam, atque illuc, atque is or hic, atque iterum, atque omnia, atque ut, atque late, atque sic, atque velut, but ac ne, ac si, and ac tamen).—With simul:

    Britannorum acies in speciem simul ac terrorem editioribus locis constiterat,

    Tac. Agr. 35:

    in se simul atque in Herculem,

    id. G. 34:

    suos prosequitur simul ac deponit,

    id. ib. 30; so,

    sociis pariter atque hostibus,

    id. H. 4, 73:

    innocentes ac noxios juxta cadere,

    id. A. 1, 48.—Hence, sometimes syn. with et—et, ut—ita, aeque ac; both—and, as—so, as well—as, as well as: hodie sero ac nequiquam [p. 190] voles, Ter. Heaut. 2, 3, 103 (cf. Cic. Quinct. 25, 79:

    verum et sero et nequidquam pudet): copia sententiarum atque verborum,

    Cic. Cael. 19, 45:

    omnia honesta atque inhonesta,

    Sall. C. 30, 4:

    nobiles atque ignobiles,

    id. ib. 20, 7:

    caloris ac frigoris patientia par,

    Liv. 21, 4; 6, 41; Vell. 2, 127:

    vir bonus et prudens dici delector ego ac tu,

    Hor. Ep. 1, 16, 32.—
    B.
    Esp.
    a.
    In a hendiadys:

    utinam isto animo atque virtute in summa re publica versari quam in municipali maluisset,

    with this virtuous feeling, Cic. Leg. 3, 16, 36:

    de conplexu ejus ac sinu,

    of his bosom embrace, id. Cat. 2, 10, 22:

    me eadem, quae ceteros, fama atque invidia vexabat, i. e. invidiosa fama,

    Sall. C. 3 fin.:

    clamore atque adsensu,

    shout of applause, Liv. 21, 3.—
    b.
    In joining to the idea of a preceding word one more important, and indeed, and even, and especially (v. Kritz ad Sall. J. 4, 3).
    (α).
    Absol.: Pa. Nempe tu istic ais esse erilem concubinam? Sc. Atque arguo me etc., yea and I maintain that I etc., Plaut. Mil. 2, 3, 66: Ph. Tun vidisti? Sc. Atque his quidem oculis, id. ib. 2, 4, 15: Ps. Ecquid habet is homo aceti in pectore? Ch. Atque acidissimi, id. Ps. 2, 4, 49; so id. Bacch. 3, 6, 9; id. Men. 1, 2, 40: Py. Cognoscitne (ea)? Ch. Ac memoriter, Ter. Eun. 5, 3, 6:

    Faciam boni tibi aliquid pro ista re ac lubens,

    and with a good will, id. Heaut. 4, 5, 15:

    rem difficilem (dii immortales) atque omnium difficillimam,

    and indeed, Cic. Or. 16, 52:

    magna diis immortalibus habenda est gratia atque huic ipsi Jovi Statori, etc.,

    and especially, id. Cat. 1, 5, 11:

    hebeti ingenio atque nullo,

    and in fact, id. Tusc. 5, 15, 45:

    ex plurimis periculis et insidiis atque ex media morte,

    and even, id. Cat. 4, 9:

    fratre meo atque eodem propinquo suo interfecto,

    and at the same time, Sall. J. 14, 11:

    intra moenia atque in sinu urbis,

    id. C. 52, 35.—
    (β).
    With adeo, and that too, and even:

    intra moenia atque adeo in senatu,

    Cic. Cat. 1, 2, 5:

    qui in urbe remanserunt atque adeo qui contra urbis salutem etc.,

    id. ib. 2, 12, 27:

    insto atque urgeo, insector, posco atque adeo flagito crimen,

    id. Planc. 19 fin.:

    non petentem atque adeo etiam absentem,

    Liv. 10, 5.—And with autem also added:

    atque adeo autem quor etc.,

    Ter. Eun. 5, 4, 42.—
    (γ).
    With etiam:

    id jam populare atque etiam plausibile factum est,

    and also, Cic. Div. in Caecil. 3, 8:

    ne Verginio commeatum dent atque etiam in custodia habeant,

    Liv. 3, 46.—
    (δ).
    With the dem. pron. hic, is:

    negotium magnum est navigare atque id mense Quintili,

    and besides, and that, and that too, Cic. Att. 5, 12; 1, 14:

    maximis defixis trabibus atque eis praeacutis,

    Caes. B. C. 1, 27:

    Asseres pedum XII. cuspidibus praefixis atque hi maximis ballistis missi,

    id. ib. 2, 2:

    duabus missis subsidio cohortibus a Caesare, atque his primis legionum duarum,

    id. B. G. 5, 15; id. B. C. 3, 70:

    flumen uno omnino loco pedibus atque hoc aegre transiri potest,

    id. B. G. 5, 18:

    ad celeritatem onerandi subductionesque paulo facit humiliores... atque id eo magis, quod, etc.,

    id. ib. 5, 1; cf. without id (perh. to avoid the repetition of the pron.): qua (sc. virtute) nostri milites facile superabant, atque eo magis, quod, etc., and that the more because etc., id. ib. 3, 8 fin.:

    dicendi artem apta trepidatione occultans atque eo validior,

    Tac. H. 1, 69; 2, 37; id. A. 4, 22; 4, 46.—
    II.
    In comparisons.
    A.
    Of equality (Rudd. II. p. 94; Zumpt, § 340); with par, idem, item, aequus, similis, juxta, talis, totidem, etc., as: et nota, quod ex hujus modi structura Graeca (sc. homoios kai, etc.) frequenter Latini ac et atque in significatione similitudinis accipiunt, Prisc. pp. 1192 and 1193 P.; cf. Gell. 10, 29; Lidd. and Scott, s. v. kai, III.:

    si parem sententiam hic habet ac formam,

    Plaut. Mil. 4, 6, 36: quom opulenti loquuntur pariter atque ignobiles, Enn. ap. Gell. 11, 4:

    Ecastor pariter hoc atque alias res soles,

    Plaut. Men. 5, 1, 52:

    pariter nunc opera me adjuves ac re dudum opitulata es,

    Ter. Phorm. 5, 3, 3:

    neque enim mihi par ratio cum Lucilio est ac tecum fuit,

    Cic. N. D. 3, 1, 3:

    parique eum atque illos imperio esse jussit,

    Nep. Dat. 3, 5:

    magistrum equitum pari ac dictatorem imperio fugavit,

    id. Hann. 5, 3:

    pariter patribus ac plebi carus,

    Liv. 2, 33: nam et vita est eadem et animus te erga idem ac fuit, Ter. Heaut. 2, 3, 24:

    In hanc argumentationes ex eisdem locis sumendae sunt atque in causam negotialem,

    Cic. Inv. 2, 23, 70:

    equi quod alii sunt ad rem militarem idonei, alii ad vecturam... non item sunt spectandi atque habendi,

    Varr. R. R. 2, 7, 15; id. L. L. 10, § 74 Mull.:

    cum ex provincia populi Romani aequam partem tu tibi sumpseris atque populo Romano miseris,

    Cic. Verr. 2, 3, 19:

    Modo ne in aequo (jure) hostes apud vos sint ac nos socii,

    Liv. 39, 37 (exs. with aeque; v. aeque, d); Cic. Verr. 2, 3, 83 fin.:

    et simili jure tu ulcisceris patrui mortem atque ille persequeretur fratris sui, si, etc.,

    id. Rab. Perd. 5; id. Phil. 1, 4; id. Agr. 1, 4 fin.:

    similem pavorem inde ac fugam fore, ac bello Gallico fuerit,

    Liv. 6, 28; Col. 5, 7, 3:

    contendant, se juxta hieme atque aestate bella gerere posse,

    Liv. 5, 6; cf. Drak. ad Liv. 1, 54, 9:

    faxo eum tali mactatum, atque hic est, infortunio,

    Ter. Phorm. 5, 9, 39; Cic. Vatin. 4, 10:

    cum totidem navibus atque erat profectus,

    Nep. Milt. 7, 4.—
    B.
    Of difference; with alius and its derivv., with dissimile, contra, contrarius, secus, etc., than:

    illi sunt alio ingenio atque tu,

    other than, different from, Plaut. Ps. 4, 7, 35 al.; v. the passages under alius, I. B. a:

    aliter tuum amorem atque est accipis,

    Ter. Heaut. 2, 3, 23 al.; v. the passages under aliter, 1. a.; cf.

    also aliorsum, II., and aliusmodi: quod est non dissimile atque ire in Solonium,

    Cic. Att. 2, 3:

    simulacrum in excelso collocare et, contra atque ante fuerat, ad orientem convertere,

    id. Cat. 3, 8, 20:

    vides, omnia fere contra ac dicta sint evenisse,

    id. Div. 2, 24 fin.; id. Verr. 2, 1, 46:

    qui versantur retro, contrario motu atque caelum,

    id. Rep. 6, 17, 17:

    membra paulo secus a me atque ab illo partita,

    id. de Or. 3, 30, 119:

    cujus ego salutem non secus ac meam tueri debeo,

    id. Planc. 1 fin. al.; v. contra, contrarius, secus, etc.—
    C.
    Sometimes, in cases of equality or difference, atque with ut or ac with si (with aliter affirm. Cic. appears to connect only atque ut, not ac si;

    once, however, non aliter, ac si,

    Cic. Att. 13, 51;

    v. aliter, 1. b.): pariter hoc fit atque ut alia facta sunt,

    Plaut. Am. 4, 1, 11:

    nec fallaciam Astutiorem ullus fecit poeta atque Ut haec est fabre facta a nobis,

    id. Cas. 5, 1, 6 sqq.:

    quod iste aliter atque ut edixerat decrevisset,

    Cic. Verr. 2, 1, 46:

    et qui suos casus aliter ferunt atque ut auctores aliis ipsi fuerunt, etc.,

    id. Tusc. 3, 30, 73:

    si mentionem fecerint, quo aliter ager possideretur atque ut ex legibus Juliis,

    id. Att. 2, 18, 2; 16, 13, c; cf. Wopk. Lect. Tull. 1, 15, p. 118; Dig. 43, 13, 11:

    Egnatii absentis rem ut tueare, aeque a te peto ac si mea negotia essent,

    just as if, Cic. Fam. 13, 43:

    tu autem similiter facis ac si me roges, etc.,

    id. N. D. 3, 3, 8:

    reliquis officiis, juxta ac si meus frater esset, sustentavit,

    id. Post. Red. in Sen. 8, 20:

    quod dandum est amicitiae, large dabitur a me non secus ac si meus esset frater,

    id. Mur. 4 fin.:

    haec sunt, tribuni, consilia vestra, non, hercule, dissimilia, ac si quis, etc.,

    Liv. 5, 5 fin. al. —
    D.
    More rare with nimis, in partem, pro eo, etc.;

    in Plaut. also with mutare or demutare = aliud esse: nimis bellus, atque ut esse maxume optabam, locus,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 73:

    haud centensumam Partem dixi atque, otium rei si sit, possim expromere,

    id. Mil. 3, 1, 168: sane quam pro eo ac debui graviter molesteque tuli, just as was my duty, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5:

    debeo sperare, omnes deos, qui huic urbi praesident, pro eo mihi, ac mereor, relaturos gratiam esse,

    Cic. Cat. 4, 2:

    pro eo, ac si concessum sit, concludere oportebit argumentationem,

    id. Inv. 1, 32, 54:

    non possum ego non aut proxime atque ille aut etiam aeque laborare,

    nearly the same as he, id. Fam. 9, 13, 2:

    neque se luna quoquam mutat atque uti exorta est semel,

    Plaut. Am. 1, 1, 118:

    num quid videtur demutare atque ut quidem Dixi?

    id. Mil. 4, 3, 37.—
    E.
    Sometimes the word indicating comparison (aeque, tantopere, etc.) is to be supplied from the connection (in the class. per. perh. used only once by Cassius in epist. style):

    nebula haud est mollis atque hujus est,

    Plaut. Cas. 4, 4, 21:

    quem esse amicum ratus sum atque ipsus sum mihi,

    id. Bacch. 3, 6, 20:

    quae suco caret atque putris pumex,

    Priap. 32, 7 (Mull., est putusque): digne ac mereor commendatus esse, Cass. ap. Cic. Fam. 12, 13; Dig. 2, 14, 4; 19, 2, 54.—
    F.
    Poet. or in post-Aug. prose with comparatives (for quam), than:

    amicior mihi nullus vivit atque is est,

    Plaut. Merc. 5, 2, 56:

    non Apollinis magis verum atque hoc responsum est,

    Ter. And. 4, 2, 15 Ruhnk.:

    Illi non minus ac tibi Pectore uritur intimo Flamma,

    Cat. 61, 172:

    haud minus ac jussi faciunt,

    Verg. A. 3, 561:

    Non tuus hoc capiet venter plus ac meus,

    Hor. S. 1, 1, 46 Bentl. and Heind. (cf. infra:

    nihilo plus accipias quam Qui nil portarit): qui peccas minus atque ego,

    id. ib. 2, 7, 96:

    Artius atque hedera procera adstringitur ilex,

    id. Epod. 15, 5; Suet. Caes. 14 Ruhnk. —
    G.
    In the comparison of two periods of time, most freq. with simul (v. examples under simul); ante- or post-class. with principio, statim:

    principio Atque animus ephebis aetate exiit,

    as soon as, Plaut. Merc. 1, 1, 40:

    judici enim, statim atque factus est, omnium rerum officium incumbit,

    Dig. 21, 1, 25:

    quamvis, statim atque intercessit, mulier competierat,

    ib. 16, 1, 24.—
    III.
    To connect a negative clause which explains or corrects what precedes; hence sometimes with potius (class.; in Cic. very freq., but rare in the poets), and not, and not rather.
    a.
    Absol.:

    Decipiam ac non veniam,

    Ter. Heaut. 4, 4, 6:

    si fidem habeat,... ac non id metuat, ne etc.,

    id. Eun. 1, 2, 60:

    perparvam vero controversiam dicis, ac non eam, quae dirimat omnia,

    Cic. Leg. 1, 20, 54:

    quasi nunc id agatur, quis ex tanta multitudine occiderit, ac non hoc quaeratur, eum, etc.,

    id. Rosc. Am. 33:

    si (mundum) tuum ac non deorum immortalium domicilium putes, nonne plane desipere videare?

    id. N. D. 2, 6, 17:

    nemo erat, qui illum reum ac non miliens condemnatum arbitraretur,

    id. Att. 1, 16:

    si hoc dissuadere est, ac non disturbare ac pervertere,

    id. Agr. 2, 37, 101:

    si res verba desideraret ac non pro se ipsa loqueretur,

    id. Fam. 3, 2 fin.: hoc te exspectare tempus tibi turpe est ac non ei rei sapientia tua te occurrere, Serv. ap. Cic. Fam. 4, 5, 6:

    velut destituti ac non qui ipsi destituissent,

    Liv. 8, 27; 7, 3 fin.:

    si mihi mea sententia proferenda ac non disertissimorum,

    Tac. Or. 1.—
    b.
    With potius:

    Quam ob rem scriba deducet, ac non potius mulio, qui advexit?

    Cic. Verr. 2, 3, 79 (B. and K., et):

    quis (eum) ita aspexit, ut perditum civem, ac non potius ut importunissimum hostem?

    id. Cat. 2, 6, 12.— Pliny the elder commonly employs in this sense atque non, not ac non:

    concremasse ea (scrinia) optuma fide atque non legisse,

    Plin. 7, 25, 26, § 94; 22, 24, 50, § 108; 29, 2, 9, § 29; 27, 9, 55, § 78; 31, 7, 39, § 73 et saep. —
    IV.
    In connecting clauses and beginning periods.
    1.
    In gen., and, and so, and even, and too: Pamph. Antiquam adeo tuam venustatem obtines. Bacch. Ac tu ecastor morem antiquom atque ingenium obtines, And you too, Ter. Hec. 5, 4, 20:

    atque illi (philosopho) ordiri placet etc.,

    Cic. de Or. 3, 47, 183: Africanus indigens mei? Minime hercle. Ac ne ego quidem illius, And I indeed not, etc., id. Lael. 9, 30; id. Fin. 5, 11, 33:

    cum versus facias, te ipsum percontor, etc.... Atque ego cum Graecos facerem, natus mare citra, Versiculos, etc.,

    Hor. S. 1, 10, 31:

    multa quippe et diversa angebant: validior per Germaniam exercitus, etc.... quos igitur anteferret? ac (i. e. similiter angebat), ne postpositi contumelia incenderentur,

    Tac. A. 1, 47:

    Minime, minime, inquit Secundus, atque adeo vellem maturius intervenisses,

    Tac. Or. 14:

    ac similiter in translatione, etc.,

    Quint. 3, 6, 77.—
    2.
    In adducing new arguments of similar force in favor of any assertion or making further statements about a subject, etc.; cf. Beier ad Cic. Off. 3, 11, 487.
    a.
    Absol.:

    maxima est enim vis vetustatis et consuetudinis: atque in ipso equo, cujus modo mentionem feci, si, etc.,

    and furthermore, and moreover, Cic. Lael. 19, 68: Atque, si natura confirmatura jus non erit, virtutes omnes tollentur, id. Leg. 1, 15, 42 B. and K. —
    b.
    Often with etiam:

    Atque alias etiam dicendi virtutes sequitur,

    Cic. Or. 40, 139:

    Atque hoc etiam animadvertendum non esse omnia etc.,

    id. de Or. 2, 61, 251; so id. Off. 1, 26, 90; id. N. D. 2, 11, 30; Col. 2, 2, 3.—
    c.
    Sometimes with quoque:

    Atque occidi quoque Potius quam cibum praehiberem,

    Plaut. Ps. 1, 3, 133; so Cic. N. D. 2, 12, 32; Col. 2, 13, 3, and Cels. 2, 3; 3, 22.—
    d.
    And even with quoque etiam: Atque ego [p. 191] quoque etiam, qui Jovis sum filius, Contagione etc., Plaut. Am. prol. 30.—
    3.
    In narration:

    aegre submoventes obvios intrare portam, qui adducebant Philopoemenem, potuerunt: atque conferta turba iter reliquum clauserat,

    Liv. 39, 49; 5, 21 fin.:

    completur caede, quantum inter castra murosque vacui fuit: ac rursus nova laborum facies,

    Tac. H. 3, 30; cf. Caes. B. C. 2, 28 fin. and 2, 29 init.
    4.
    In introducing comparisons, atque ut, atque velut (mostly poet., esp. in epic poetry):

    Atque ut perspicio, profecto etc.,

    Plaut. Capt. 3, 4, 53:

    ac veluti magno in populo cum saepe coorta est Seditio.... Sic cunctus pelagi cecidit fragor, etc.,

    Verg. A. 1, 148; so id. G. 4, 170; id. A. 2, 626; 4, 402; 4, 441; 6, 707; 9, 59; 10, 405; 10, 707; 10, 803; 11, 809; 12, 365; 12, 521; 12, 684; 12, 715;

    12, 908: Inclinare meridiem Sentis ac, veluti stet volucris dies, Parcis deripere etc.,

    Hor. C. 3, 28, 6; Val. Fl. 6, 664;

    and so, Ac velut in nigro jactatis turbine nautis, etc.... Tale fuit nobis Manius auxilium,

    Cat. 68, 63 (for which Sillig and Muller read:

    Hic velut, etc.): Atque ut magnas utilitates adipiscimur, etc.,

    Cic. Off. 2, 5, 16:

    Atque ut hujus mores veros amicos parere non potuerunt, sic etc.,

    id. Lael. 15, 54.—
    5.
    In connecting two acts or events.
    a.
    In the order of time, and then; hence the ancient grammarians assume in it the notion of quick succession, and explain it, though improperly, as syn. with statim, ilico, without any accompanying copulative, v. Gell. 10, 29; Non. p. 530, 1 sq. (only in the poets and histt.): Atque atque accedit muros Romana juventus (the repetition of the atque represents the approach step by step), Enn. ap. Gell. and Non. l. l. (Ann. v. 527 Mull.): Quo imus una;

    ad prandium? Atque illi tacent,

    And then they are silent, Plaut. Capt. 3, 1, 19:

    Ubi cenamus? inquam, atque illi abnuunt,

    and upon this they shake their head, id. ib. 3, 1, 21; id. Ep. 2, 2, 33:

    dum circumspecto atque ego lembum conspicor,

    id. Bacch. 2, 3, 45; so id. Merc. 2, 1, 32; 2, 1, 35; id. Most. 5, 1, 9:

    lucernam forte oblitus fueram exstinguere: Atque ille exclamat derepente maximum,

    and then he suddenly exclaims, id. ib. 2, 2, 57: cui fidus Achates It comes... atque illi Misenum in litore sicco Ut venere, vident, etc., and as they thus came, etc., Verg. A. 6, 162:

    dixerat, atque illi sese deus obtulit ultro,

    Stat. Th. 9, 481; 12, 360; Liv. 26, 39, 16; Tac. H. 3, 17:

    tum Otho ingredi castra ausus: atque illum tribuni centurionesque circumsistunt,

    id. ib. 1, 82. —Sometimes with two imperatives, in order to indicate vividly the necessity of a quicker succession, or the close connection between two actions:

    cape hoc argentum atque defer,

    Ter. Heaut. 4, 7, 3:

    abi domum ac deos comprecare,

    id. Ad. 4, 5, 65:

    tace modo ac sequere hac,

    id. ib. 2, 4, 16:

    Accipe carmina atque hanc sine tempora circum hederam tibi serpere,

    Verg. E. 8, 12; id. G. 1, 40; 3, 65; 4, 330:

    Da auxilium, pater, atque haec omina firma,

    id. A. 2, 691; 3, 89; 3, 250; 3, 639; 4, 424; 9, 90; 10, 624; 11, 370.—
    b.
    In the order of thought, and so, and thus, and therefore.
    (α).
    Absol.:

    si nunc de tuo jure concessisses paululum, Atque adulescenti morigerasses,

    and so, Ter. Ad. 2, 2, 10.—
    (β).
    With ita or sic:

    Ventum deinde ad multo angustiorem rupem, atque ita rectis saxis, etc.,

    Liv. 21, 36; Plin. 10, 58, 79, § 158:

    ac sic prope innumerabiles species reperiuntur,

    Quint. 12, 10, 67.—
    c.
    Connecting conclusion and condition, so, then (cf. at, II. F.):

    non aliter quam qui adverso vix flumine lembum Remigiis subigit, si bracchia forte remisit, Atque illum praeceps prono rapit alveus amni,

    Verg. G. 1, 203 (here explained by statim by Gell. 10, 29, and by Servius, but thus its connective force is wholly lost; cf. also Forbig ad h. l. for still another explanation).—
    6.
    (As supra, I. c.) To annex a thought of more importance:

    Satisne videtur declarasse Dionysius nihil esse ei beatum, cui semper aliqui terror impendeat? atque ei ne integrum quidem erat, ut ad justitiam remigraret,

    Cic. Tusc. 5, 21, 62; id. Tull. 4:

    hoc enim spectant leges, hoc volunt, incolumem esse civium conjunctionem, quam qui dirimunt, eos morte... coercent. Atque hoc multo magis efficit ipsa naturae ratio,

    id. Off. 3, 5, 23; id. Fam. 6, 1, 4: hac spe lapsus Induciomarus... exsules damnatosque tota Gallia magnis praemiis ad se allicere coepit;

    ac tantam sibi jam iis rebus in Gallia auctoritatem comparaverat, ut, etc.,

    Caes. B. G. 5, 55 fin.; Nep. Hann. 13, 2; Quint. 1, 10, 16.—Hence also in answers, in order to confirm a question or assertion:

    Sed videone ego Pamphilippum cum fratre Epignomo? Atque is est,

    And he it is, Yes, it is he, Plaut. Stich. 4, 2, 4; so id. Truc. 1, 2, 24: Th. Mihin malum minitare? Ca. Atque edepol non minitabor, sed dabo, id. Curc. 4, 4, 15: Ch. Egon formidulosus? nemost hominum, qui vivat, minus. Th. Atque ita opust, Ter. Eun. 4, 6, 20.—
    7.
    In expressing a wish, atque utinam:

    Veritus sum arbitros, atque utinam memet possim obliscier! Att., Trag. Rel. p. 160 Rib.: videmus enim fuisse quosdam, qui idem ornate ac graviter, idem versute et subtiliter dicerent. Atque utinam in Latinis talis oratoris simulacrum reperire possemus!

    Cic. Or. 7, 22; so id. Rep. 3, 5, 8:

    Atque utinam pro decore etc.,

    Liv. 21, 41, 13:

    Atque utinam ex vobis unus etc.,

    Verg. E. 10, 35; id. A. 1, 575:

    Atque utinam... Ille vir in medio fiat amore lapis!

    Prop. 2, 9, 47; 3, 6, 15; 3, 7, 25; 3, 8, 19 al.—
    8.
    To connect an adversative clause, and often fully with tamen, and yet, notwithstanding, nevertheless.
    a.
    Absol.: Mihi quidem hercle non fit veri simile;

    atque ipsis commentum placet,

    Ter. And. 1, 3, 20 Ruhnk. (atque pro tamen, Don.):

    ego quia non rediit filius, quae cogito!... Atque ex me hic natus non est, sed ex fratre,

    id. Ad. 1, 1, 15 (Quasi dicat, ex me non est, et sic afficior: quid paterer si genuissem? Don.; cf. Acron. ap. Charis. p. 204 P.); Cic. Off. 3, 11, 48 Beier; id. Mur. 34, 71 Matth.:

    ceterum ex aliis negotiis, quae ingenio exercentur, in primis magno usui est memoria rerum gestarum... Atque ego credo fore qui, etc.,

    and yet I believe, Sall. J. 4, 1 and 3 Corte; id. C. 51, 35:

    observare principis egressum in publicum, insidere vias examina infantium futurusque populus solebat. Labor parentibus erat ostentare parvulos... Ac plerique insitis precibus surdas principis aures obstrepebant,

    Plin. Pan. 26.—
    b.
    With tamen:

    nihil praeterea est magnopere dicendum. Ac tamen, ne cui loco non videatur esse responsum, etc.,

    Cic. Fin. 2, 27, 85:

    discipulos dissimilis inter se ac tamen laudandos,

    id. de Or. 3, 10, 35; id. Rep. 1, 7, 12:

    Atque in his tamen tribus generibus etc.,

    id. Off. 3, 33, 118; id. Pis. 1, 3; 13, 30; id. Prov. Cons. 7, 16; 7, 15 fin. (cf. in reference to the last four passages Wund. Varr. Lectt. p. lviii. sq.):

    ac tamen initia fastigii etc.,

    Tac. A. 3, 29; 3, 56; 12, 56;

    14, 21: pauciores cum pluribus certasse, ac tamen fusos Germanos,

    id. H. 5, 16.—
    9.
    To connect a minor affirmative proposition (the assumptio or propositio minor of logical lang.) in syllogisms, now, but, but now (while atqui is used to connect either an affirmative or negative minor premiss: v. atqui): Scaptius quaternas postulabat. Metui, si impetrasset, ne tu ipse me amare desineres;

    ... Atque hoc tempore ipso impingit mihi epistulam etc.,

    Cic. Att. 6, 1, 6.—Sometimes the conclusion is to be supplied:

    nisi qui naturas hominum, penitus perspexerit, dicendo, quod volet, perficere non poterit. Atque totus hic locus philosophorum putatur proprius (conclusion: ergo oratorem philosophiam cognoscere oportet),

    Cic. de Or. 1, 12, 53 and 54.—
    10.
    In introducing a purpose (freq. in Cic.).
    a.
    A negative purpose, and esp. in anticipating an objection:

    Ac ne sine causa videretur edixisse,

    Cic. Phil. 3, 9, 24:

    Ac ne forte hoc magnum ac mirabile esse videatur,

    id. de Or. 2, 46, 191; so id. Fam. 5, 12, 30:

    Ac ne saepius dicendum sit,

    Cels. 8, 1:

    Ac ne forte roges, quo me duce, quo lare tuter,

    Hor. Ep. 1, 1, 13:

    Ac ne forte putes,

    id. ib. 2, 1, 208:

    Ac ne forte putes etc.,

    Ov. R. Am. 465 (Merkel, Et).—
    b.
    A positive purpose:

    Atque ut ejus diversa studia in dissimili ratione perspicere possitis, nemo etc.,

    Cic. Cat. 2, 5, 9:

    Atque ut omnes intellegant me etc.... dico etc.,

    id. Imp. Pomp. 8, 20; 2, 4; id. Clu. 14, 43; id. Sull. 2, 5; id. de Or. 3, 11, 40:

    Atque ut C. Flaminium relinquam etc.,

    id. Leg. 3, 9, 20; id. Fin. 3, 2, 4.—
    11.
    a.. In continuing a thought in assertions or narration, and, now, and now, Plaut. Aul. prol. 18: audistis, cum pro se diceret, genus orationis, etc.,... perspexistis. Atque in eo non solum ingenium ejus videbatis, etc., Cic. Cael. 19, 45; so id. de Or. 3, 32, 130; 2, 7, 27; 3, 10, 39 al.; Caes. B. G. 2, 29; Nep. Ages. 7, 3; 8, 1, Eum. 10, 3 Bremi; Tac. A. 14, 64; 15, 3; Verg. A. 9, 1; Sil. 4, 1 al.: ac si, sublato illo, depelli a vobis omne periculum judicarem, now if I, etc., Cic. Cat. 2, 2, 3:

    atque si etiam hoc natura praescribit, etc.,

    id. Off. 3, 6, 27; so Quint. 10, 1, 26; 10, 2, 8.—
    b.
    In introducing parentheses:

    vulgo credere, Penino (atque inde nomen et jugo Alpium inditum) transgressum,

    Liv. 21, 38:

    omne adfectus genus (atque ea maxime jucundam et ornatam faciunt orationem) de luxuria, etc.,

    Quint. 4, 3, 15 MSS., where Halm after Spalding reads et quae.
    c.
    At the conclusion of a discourse (not infreq. in Cic.): Atque in primis duabus dicendi partibus qualis esset, summatim breviterque descripsimus, And thus have we, then, briefly described, etc., Cic. Or. 15, 50:

    Ac de primo quidem officii fonte diximus,

    id. Off. 1, 6, 19:

    Ac de inferenda quidem injuria satis dictum est,

    id. ib. 1, 8, 27; id. Inv. 2, 39, 115 al.—
    V.
    In particular connections and phrases.
    A.
    Unus atque alter, one and the other; alius atque alius, one and another; now this, now that:

    unae atque alterae scalae,

    Sall. J. 60, 7:

    quarum (coclearum) cum unam atque alteram, dein plures peteret,

    id. ib. 93, 2:

    unum atque alterum lacum integer perfluit,

    Tac. H. 5, 6:

    dilatisque alia atque alia de causa comitiis,

    Liv. 8, 23, 17; Col. 9, 8, 10:

    alius atque alius,

    Tac. H. 1, 46; 1, 50 (v. alius, II. D.).—Also separated by several words:

    aliud ejus subinde atque aliud facientes initium,

    Sen. Ep. 32, 2.—
    B.
    Etiam atque etiam. again and again:

    temo Stellas cogens etiam atque etiam Noctis sublime iter, Enn., Trag. Rel. p. 39 Rib.: etiam atque etiam cogita,

    Ter. Eun. 1, 1, 11:

    etiam atque etiam considera,

    Cic. Div. in Caecil. 14, 46:

    monitos eos etiam atque etiam volo,

    id. Cat. 2, 12, 27.—So, semel atque iterum, Cic. Font. 26; id. Clu. 49; Tac. Or. 17; and:

    iterum atque iterum,

    Verg. A. 8, 527; Hor. S. 1, 10, 39.—
    C.
    Huc atque illuc, hither and thither, Cic. Q. Rosc. 37; id. de Or. 1, 40, 184; Verg. A. 9, 57; Ov. M. 2, 357; 10, 376; Tac. Agr. 10; id. H. 1, 85.—
    D.
    Longe atque late, far and wide, Cic. Marcell. 29:

    atque eccum or atque eccum video, in colloquial lang.: Heus vocate huc Davom. Atque eccum,

    but here he is, Ter. And. 3, 3, 48:

    Audire vocem visa sum modo militis. Atque eccum,

    and here he is, id. Eun. 3, 2, 2; so id. Hec. 4, 1, 8.—
    E.
    Atque omnia, in making an assertion general, and so generally:

    Atque in eis omnibus, quae sunt actionis, inest quaedam vis a natura data,

    Cic. de Or. 3, 59, 223:

    quorum (verborum) descriptus ordo alias alia terminatione concluditur, atque omnia illa et prima et media verba spectare debent ad ultimum,

    id. Or. 59, 200; id. de Or. 2, 64, 257: commoda civium non divellere, atque omnes aequitate eadem continere, and so rather, etc., id. Off. 2, 23, 83:

    nihil acerbum esse, nihil crudele, atque omnia plena clementiae, humanitatis,

    id. ad Q. Fr. 1, 1, 8:

    Atque omnis vitae ratio sic constat, ut, quae probamus in aliis, facere ipsi velimus,

    Quint. 10, 2, 2.—
    F.
    With other conjunctions.
    1.
    After et:

    equidem putabam virtutem hominibus instituendo et persuadendo, non minis et vi ac metu tradi,

    Cic. de Or. 1, 58, 247:

    Magnifica vero vox et magno viro ac sapiente digna,

    id. Off. 3, 1, 1; id. Cael. 13:

    vanus aspectus et auri fulgor atque argenti,

    Tac. Agr. 32.:

    denuntiarent, ut ab Saguntinis abstineret et Carthaginem in Africam traicerent ac sociorum querimonias deferrent,

    Liv. 21, 6, 4:

    ubi et fratrem consilii ac periculi socium haberem,

    id. 21, 41, 2:

    et uti liter demum ac Latine perspicueque,

    Quint. 8, 3, 3:

    Nam et subtili plenius aliquid atque subtilius et vehementi remissius atque vehementius invenitur,

    id. 12, 10, 67. —
    2.
    After que, as in Gr. te kai: litterisque ac laudibus aeternare, Varr. ap. Non. p. 75, 20:

    submoverique atque in castra redigi,

    Liv. 26, 10:

    terrorem caedemque ac fugam fecere,

    id. 21, 52:

    mus Sub terris posuitque domos atque horrea fecit,

    Verg. G. 1, 182; 3, 434; id. A. 8, 486.—
    3.
    Before et:

    caelum ipsum ac mare et silvas circum spectantes,

    Tac. Agr. 32.—
    4.
    After neque (only in the poets and post - Aug. prose):

    nec clavis nec canis atque calix,

    Mart. 1, 32, 4: naturam Oceani atque aestus [p. 192] neque quaerere hujus operis est, ac multi retulere, Tac. Agr. 10:

    mediocritatem pristinam neque dissimulavit umquam ac frequenter etiam prae se tulit,

    Suet. Vesp. 12.—
    G.
    Atque repeated, esp. in arch. Lat.: Scio solere plerisque hominibus in rebus secundis atque prolixis atque prosperis animum excellere atque superbiam atque ferociam augescere atque crescere, Cato ap. Gell. 7, 3: Dicere possum quibus villae atque aedes aedificatae atque expolitae maximo opere citro atque ebore atque pavimentis Poenicis stent, Cato ap. Fest. p. 242 Mull.:

    atque ut C. Flamininum atque ea, quae jam prisca videntur, propter vetustatem relinquam,

    Cic. Leg. 3, 9, 20:

    omnem dignitatem tuam in virtute atque in rebus gestis atque in tua gravitate positam existimare,

    id. Fam. 1, 5, 8.—Esp. freq. in enumerations in the poets:

    Haec atque illa dies atque alia atque alia,

    Cat. 68, 152:

    Mavortia tellus Atque Getae atque Hebrus,

    Verg. G. 4, 463:

    Clioque et Beroe atque Ephyre Atque Opis et Asia,

    id. ib. 4, 343.—And sometimes forming a double connective, both— and = et—et:

    Multus ut in terras deplueretque lapis: Atque tubas atque arma ferunt crepitantia caelo Audita,

    Tib. 2, 5, 73:

    complexa sui corpus miserabile nati Atque deos atque astra vocat crudelia mater,

    Verg. E. 5, 23; Sil. 1, 93; v. Forbig ad Verg. l. l.
    ► Atque regularly stands at the beginning of its sentence or clause or before the word it connects, but in poetry it sometimes, like et and at, stands:
    a.
    In the second place:

    Jamque novum terrae stupeant lucescere solem, Altius atque cadant imbres,

    Verg. E. 6, 38 Rib., ubi v. Forbig.:

    Accipite ergo animis atque haec mea figite dicta,

    id. A. 3, 250, and 10, 104 (animis may, however, here be taken with Accipite, as in id. ib. 5, 304):

    Esto beata, funus atque imagines Ducant triumphales tuum,

    Hor. Epod. 8, 11; id. S. 1, 5, 4; 1, 6, 111; 1, 7, 12 (ubi v. Fritzsche).—
    b.
    In the third place:

    quod pubes hedera virente Gaudeant pulla magis atque myrto,

    Hor. C. 1, 25, 18; cf. at fin. (Vid. more upon this word in Hand, Turs. I. pp. 452-513.)

    Lewis & Short latin dictionary > ac

  • 22 admoveo

    ad-mŏvĕo, mōvi, mōtum, 2, v. a. (admōram, admōrim, etc., sync. for admoveram, admoverim, etc., Verg. A. 4, 367; Ov. P. 3, 7, 36), to move a person or thing; to bring, conduct, lead, carry, etc., to or toward a place (syn.: adduco, adicio, adhibeo, appello).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., constr. with ad or with dat. (in the histt., of an army, implements for besieging, etc.; class. at all periods): dum ne exercitum propius urbem Romam CC milia admoveret, Cic. Phil. 6, 3, 5:

    copias in locum,

    Liv. 42, 57:

    signa Achradinae,

    id. 25, 24 ext.; so Flor. 1, 24, 3, 23:

    castra,

    Sil. 1, 296.—Hence, also, sometimes absol., to draw near, to approach, to bring near:

    jam admovebat rex,

    Curt. 9, 4:

    jam opera admoventi deditio est facta,

    Liv. 32, 32:

    scalas moenibus,

    Tac. A. 13, 39. — Trop.:

    quot admovi illi fabricas! quot fallacias!

    Plaut. Cist. 2, 2, 5 (where formerly admoenivi was erroneously read):

    tamquam aliquā machinā admotā, capere Asinii adulescentiam,

    Cic. Clu. 13;

    so also: ignes ardentesque laminae ceterique cruciatus admovebantur (sc. civi Romano),

    id. Verr. 2, 5, 63:

    dolorum faces,

    id. Off. 2, 10, 37:

    cumque quasi faces ei doloris admoverentur,

    id. Tusc. 2, 25, 61:

    fasciculum ad nares,

    id. ib. 3, 18 fin.:

    pecus flagrantibus aris,

    Verg. A. 12, 171:

    admotae hostiae (sc. aris),

    Tac. A. 2, 69; so Suet. Calig. 32; Luc. 7, 165: Hannibalem admotum, i. e. adductum altaribus, led or conducted to, Liv. 21, 1:

    labra poculis,

    Verg. E. 3, 43:

    ignes templis,

    Tib. 3, 5, 11:

    exercitum Ariminum,

    Liv. 28, 46:

    vultum ad auditores,

    Auct. Her. 3, 15:

    animam admotis fugientem sustinet herbis,

    Ov. M. 10, 188:

    (opes) Stygiis admoverat umbris,

    id. ib. 1, 139:

    manus operi,

    to apply, id. ib. 10, 254:

    capiti diadema,

    Suet. Caes. 79:

    digitum scripturae,

    id. Aug. 80:

    oscula,

    to give a kiss, Ov. M. 10, 644:

    aliquem ad munera publica,

    to promote, advance, Suet. Tib. 10:

    infantes papillae,

    to put to, id. Tib. 44 al.:

    gressum,

    to approach nearer, Stat. Th. 11, 560 (cf.: addere gressum).—
    B.
    Esp.
    1.
    To bring one thing near to another, and in the pass. poet. of places, to lie or be situated near:

    nocturna ad lumina linum nuper ubi extinctum admoveas,

    Lucr. 6, 901:

    quae nisi admoto igne ignem concipere possit,

    Cic. de Or. 2, 45 fin.: culina ut sit admota, i. e. near or close by, Varr. R. R. 1, 13, 2:

    genus admotum Superis,

    nearly related, Sil. 8, 295:

    admota Nilo Africa,

    Juv. 10, 149.—Hence, aliquem alicui, to bring one near another, i. e. to make friends, to reconcile:

    mors Agrippae admovit propius Neronem Caesari,

    Vell. 2, 96.—
    2.
    With the access. idea of regard to an object to be attained, to move, bring, or apply a thing to; e. g. admovere aures (or aurem), to lend an ear to: manus (or manum) operi, to put one's hand to a work, etc.: accessi, adstiti, animam ( my breath) compressi, aurem admovi, Ter. Phorm. 5, 6, 28:

    admovere aures et subauscultando excipere voces,

    Cic. de Or. 2, 36 (cf.:

    aures adhibere,

    id. Arch. 3:

    praebere aures,

    Ov. Tr. 3, 7, 25; and:

    tenere aures,

    id. ib. 4, 10, 49); and aures, poet. for auditores:

    cum tibi sol tepidus plures admoverit aures,

    Hor. Ep. 1, 20, 19:

    admovent manus vectigalibus populi Rom.,

    Cic. Agr. 1, 4; Ov. M. 15, 218; Liv. 5, 22, 4:

    in marmoribus, quibus Nicias manum admovisset,

    which he had put his hand to, Plin. 35, 11, 40, § 133; Curt. 6, 7:

    ruderibus purgandis manus primus admovit,

    Suet. Vesp. 8. But sometimes manus admovere signif., to lay violent hands on, to attack or assault:

    numquam deos ipsos admovere nocentibus manus,

    Liv. 5, 11 fin. al.—
    II.
    Fig., of mental objects, to put, apply, or direct to any thing:

    quid praedicem... quot stimulos admoverit homini,

    put the goad to, Cic. Sest. 5, 12:

    mulier saevissima est, Cum stimulos odio pudor admovet,

    Juv. 10, 328:

    num admoveri possit oratio ad sensus animorum inflammandos,

    Cic. de Or. 1, 14, 60:

    animis judicum admovere orationem, tamquam fidibus manum,

    id. Brut. 54, 200: sed alia quaedam sit ad eum admovenda curatio (just before: adhibenda oratio; cf.

    adhibeo),

    id. Tusc. 4, 28, 61: mentem ad voces alicujus, to direct to, attend to, Auct. Harusp. Resp. 10: serus enim Graecis admovit acumina chartis, not until late did ( the Roman) apply his wits to Greek literature, Hor. Ep. 2, 1, 161:

    terrorem,

    to strike with terror, Liv. 6, 10; 41, 17:

    spes est admota,

    Ov. M. 11, 454:

    spes cupiditati admota occaecavit animum,

    Liv. 43, 10; id. 27, 43: desiderium patriae, to instil or infuse, Curt. 6, 2 al.

    Lewis & Short latin dictionary > admoveo

  • 23 adque

    atque or āc (atque is used before vowels and consonants, ac, in class. lang., only before consonants; v. infra, I.), conj. [at has regularly in the compound atque a continuative, as in atqui it has an adversative force; pr. and further, and besides, and also; cf. in Gr. pros de, pros de eti, eti kai, eti de, and te kai; v. at init., and for the change of form atque, ac, cf. neque, nec; in MSS. and inscriptions sometimes written adque, and sometimes by confusion atqui ], a copulative particle, and also, and besides, and even, and (indicating a close internal connection between single words or whole clauses; while et designates an external connection of diff. objects with each other, v. et; syn.: et, -que, autem, praeterea, porro, ad hoc, ad haec).
    I.
    In joining single words, which is its most common use.
    A.
    In gen. (The following representation is based on a collection of all the instances of the use of atque and ac in Cic. Imp. Pomp., Phil. 2, Tusc. 1, and Off. 1; in Caes. B. G. 1 and 2; in Sall. C.; and in Liv. 21; and wherever in the account either author or work is not cited, there atque or ac does not occur.)
    1.
    The form atque.
    a.
    Before vowels and h. —Before a (very freq.):

    sociorum atque amicorum,

    Cic. Imp. Pomp. 2, 6; 3, 7; id. Phil. 2, 13, 33; id. Tusc. 1, 34, 122; Caes. B. G. 1, 2; 1, 18; 1, 26; 2, 14; Sall. C. 5, 8; 7, 5; Liv. 21, 3; 21, 12.—Before e (very freq.):

    deposci atque expeti,

    Cic. Imp. Pomp. 2, 5; 6, 16; 10, 28; id. Phil, 2, 21, 51; 2, 21, 52; id. Tusc. 1, 20, 46; Caes. B. G. 1, 6; 1, 15; 1, 18; 2, 19; Sall. C. 14, 6; 49, 4; Liv. 21, 4; 21, 37.—Before i (very freq.):

    excitare atque inflammare,

    Cic. Imp. Pomp. 2, 6; 3, 7; 7, 18; id. Phil. 2, 15, 37; 2, 21, 50; id. Tusc. 1, 20, 46; 1, 40, 97; Caes. B. G. 1, 17; 1, 20; 1, 22; 2, 1 bis; Sall. C. 2, 3; 3, 5; 14, 4; Liv. 21, 4; 21, 6; 21, 10.—Before o (freq. in Cic.):

    honestissimus atque ornatissimus,

    Cic. Imp. Pomp. 7, 17; 8, 21; 11, 31; id. Off. 1, 25, 86; 1, 27, 94; Caes. B. G. 1, 40; 2, 14; Sall. C. 10, 6; Liv. 21, 8.—Before u (very rare), Cic. Imp. Pomp. 3, 7; 5, 11; 6, 15; Caes. B. G. 1, 26; 2, 20; Sall. C. 31, 6; 42, 1.—Before h (not infreq.):

    Sertorianae atque Hispaniensis,

    Cic. Imp. Pomp. 4, 10; 7, 19; id. Tusc. 1, 28, 69; id. Off. 1, 24, 87; Caes. B. G. 1, 19; 2, 9; 2, 10; Sall. C. 6, 1; 12, 2; Liv. 21, 37.—
    b.
    Before consonants.—Before b (very rare):

    Gallorum atque Belgarum,

    Caes. B. G. 1, 6; so,

    Cassius atque Brutus,

    Tac. A. 3, 76.—Before c (infreq. in Cic., freq. in Sall.):

    in portubus atque custodiis,

    Cic. Imp. Pomp. 6, 16; 8, 21; id. Phil. 2, 8, 18; id. Tusc. 1, 18, 42; id. Off. 1, 25, 88; Sall. C. 2, 3; 7, 4; 16, 3; 26, 4; 29, 3.—Before d (infreq.):

    superatam esse atque depressam,

    Cic. Imp. Pomp. 8, 21; id. Phil. 2, 44, 114: id. Off. 1, 6, 19; 1, 25, 85; 1, 33, 119; Sall. C. 4, 1; 20, 7; 20, 10.—Before f (infreq.):

    vitiis atque flagitiis,

    Cic. Imp. Pomp. 30, 72; id. Off. 1, 28, 98; 1, 28, 100; Caes. B. G. 1, 2; Sall. C. 1, 4; 2, 9; 11, 2.— Before g (very rare):

    dignitate atque gloria,

    Cic. Imp. Pomp. 4, 11; 5, 12:

    virtute atque gloria,

    Sall. C. 3, 2; 61, 9.—Before j (very rare):

    labore atque justitia,

    Sall. C. 10, 1; 29, 3.—Before l (rare):

    hilari atque laeto,

    Cic. Tusc. 1, 42, 100; id. Off. 1, 19, 64; Sall. C. 14, 3; 21, 2; 28, 4.—Before m (infreq. in Cic., once in Caes.):

    multae atque magnae,

    Cic. Imp. Pomp. 9, 23; 17, 50; id. Phil. 2, 39, 100; id. Off. 1, 29, 103; 1, 31, 110; Caes. B. G. 1, 34; Sall. C. 18, 4; 31, 7; 34, 1; 51, 1.—Before n (infreq.):

    adventu atque nomine,

    Cic. Imp. Pomp. 5, 13; 20, 60; id. Off. 1, 28, 101; Sall. C. 2, 2 bis. —Before p (infreq. in Cic.):

    magna atque praeclara,

    Cic. Imp. Pomp. 4, 10; 11, 31; 16, 48; id. Off. 1, 44, 156; Sall. C. 4, 1; 4, 4; 16, 2; 20, 3.—Before q (does not occur).—Before r (rare):

    se conlegit atque recreavit,

    Cic. Phil. 2, 24, 58.— Before s (rare in Cic.):

    provinciarum atque sociorum,

    Cic. Imp. Pomp. 1, 24, 71; id. Off. 1, 9, 30; 1, 21, 72; Sall. C. 2, 5; 2, 7; 6, 1.— Before t (infreq.):

    parietum atque tectorum,

    Cic. Phil. 2, 28, 69; id. Tusc. 1, 24, 57; id. Off. 1, 35, 126; Sall. C. 42, 2; 50, 3; 51, 38.—Before v (infreq.):

    gravis atque vehemens,

    Cic. Imp. Pomp. 9, 23; 9, 25; id. Tusc. 1, 23, 54; Sall. C. 1, 1; 12, 3; 45, 4; Liv. 21, 4; 21, 30.—
    2.
    The form ac before consonants.—Before b (very rare):

    sentientes ac bene meritos,

    Cic. Off. 1, 41, 149:

    feri ac barbari,

    Caes. B. G. 1, 31 and 33.—Before c (very rare):

    liberis ac conjugibus,

    Liv. 21, 30:

    Romae ac circa urbem,

    id. 21, 62.—Before d (freq. in Cic.):

    periculum ac discrimen,

    Cic. Imp. Pomp. 5, 12; 9, 23; 12, 33; id. Tusc. 1, 17, 40; 1, 28, 69; id. Off. 1, 14, 42:

    usus ac disciplina,

    Caes. B. G. 1, 40; 2, 31; Sall. C. 5, 4; 5, 8; 28, 1; Liv. 21, 10; 21, 18; 21, 19.—Before f (infreq.):

    opima est ac fertilis,

    Cic. Imp. Pomp. 6, 14; 7, 19; id. Tusc. 1, 1, 2; 1, 27, 66; id. Off. 1, 29, 103:

    potentissimos ac firmissimos,

    Caes. B. G. 1, 3; 1, 48; 2, 12;

    2, 13: pessuma ac flagitiosissima,

    Sall. C. 5, 9; Liv. 21, 17; 21, 20.—Before g (does not occur).—Before j (very rare):

    nobilitatis ac juventutis,

    Cic. Phil. 2, 15, 37.—Before l (not infreq. in Liv.), Cic. Imp. Pomp. 4, 9; 23, 66; id. Phil. 2, 22, 54; Caes. B. G. 1, 12; 1, 23; 2, 23; Liv. 21, 13; 21, 14; 21, 35.—Before m (not infreq. in Cic.):

    terrore ac metu,

    Cic. Imp. Pomp. 9, 23; 18, 54 bis; 20, 59; id. Tusc. 1, 40, 95; id. Off. 1, 30, 106; Caes. B. G. 1, 39; 2, 14; Sall. C. 2, 4; 10, 1; Liv. 21, 8; 21, 60.—Before n (not infreq. in Cic.):

    insedit ac nimis inveteravit,

    Cic. Imp. Pomp. 3, 7:

    gentes ac nationes,

    id. ib. 11, 31; 12, 35 bis; id. Phil. 2, 21, 50; id. Tusc. 1, 21, 48; Caes. B. G. 1, 20; 2, 28; Liv. 21, 32.—Before p (not infreq. in Cic., Caes., and Liv.):

    celeberrimum ac plenissimum,

    Cic. Imp. Pomp. 12, 33; 12, 35; 13, 36; id. Phil. 2, 15, 39; id. Tusc. 1, 17, 41; id. Off. 1, 20, 68; Caes. B. G. 1, 18; 1, 20; 2, 13; 2, 19; Sall. C. 5, 9; Liv. 21, 25; 21, 34; 21, 35.—Before q (does not occur).—Before r (infreq.):

    firmamenti ac roboris,

    Cic. Imp. Pomp. 4, 10; 8, 21; 15, 45; id. Off. 1, 5, 15; Caes. B. G. 1, 25; Liv. 21, 41; 21, 44.—Before s (freq. in Cic. and Liv., infreq. in Caes.):

    vectigalibus ac sociis,

    Cic. Imp. Pomp. 2, 4; 4, 10; 11, 30; id. Phil. 2, 27, 66; Caes. B. G. 1, 25; 1, 31; 1, 33; 2, 24; Liv. 21, 4; 21, 33 bis; 21, 36.—Before t (infreq. in Cic., freq. in Liv.):

    tantis rebus ac tanto bello,

    Cic. Imp. Pomp. 10, 27 bis; 19, 56; 20, 59; Caes. B. G. 1, 26; 1, 39; 2, 6; Liv. 21, 7 ter; 21, 10; 21, 14; 21, 25.—Before v (not in Cic., only once in Caes. and Sall., but freq. in Liv.):

    armatos ac victores,

    Caes. B. G. 1, 40:

    inconsulte ac veluti etc.,

    Sall. C. 42, 2:

    opera ac vineae,

    Liv. 21, 7; 21, 22; 21, 40; 21, 43. —(So in the phrases treated below: atque adeo, atque alter or alius, atque eccum, atque eo, atque etiam, atque illuc, atque is or hic, atque iterum, atque omnia, atque ut, atque late, atque sic, atque velut, but ac ne, ac si, and ac tamen).—With simul:

    Britannorum acies in speciem simul ac terrorem editioribus locis constiterat,

    Tac. Agr. 35:

    in se simul atque in Herculem,

    id. G. 34:

    suos prosequitur simul ac deponit,

    id. ib. 30; so,

    sociis pariter atque hostibus,

    id. H. 4, 73:

    innocentes ac noxios juxta cadere,

    id. A. 1, 48.—Hence, sometimes syn. with et—et, ut—ita, aeque ac; both—and, as—so, as well—as, as well as: hodie sero ac nequiquam [p. 190] voles, Ter. Heaut. 2, 3, 103 (cf. Cic. Quinct. 25, 79:

    verum et sero et nequidquam pudet): copia sententiarum atque verborum,

    Cic. Cael. 19, 45:

    omnia honesta atque inhonesta,

    Sall. C. 30, 4:

    nobiles atque ignobiles,

    id. ib. 20, 7:

    caloris ac frigoris patientia par,

    Liv. 21, 4; 6, 41; Vell. 2, 127:

    vir bonus et prudens dici delector ego ac tu,

    Hor. Ep. 1, 16, 32.—
    B.
    Esp.
    a.
    In a hendiadys:

    utinam isto animo atque virtute in summa re publica versari quam in municipali maluisset,

    with this virtuous feeling, Cic. Leg. 3, 16, 36:

    de conplexu ejus ac sinu,

    of his bosom embrace, id. Cat. 2, 10, 22:

    me eadem, quae ceteros, fama atque invidia vexabat, i. e. invidiosa fama,

    Sall. C. 3 fin.:

    clamore atque adsensu,

    shout of applause, Liv. 21, 3.—
    b.
    In joining to the idea of a preceding word one more important, and indeed, and even, and especially (v. Kritz ad Sall. J. 4, 3).
    (α).
    Absol.: Pa. Nempe tu istic ais esse erilem concubinam? Sc. Atque arguo me etc., yea and I maintain that I etc., Plaut. Mil. 2, 3, 66: Ph. Tun vidisti? Sc. Atque his quidem oculis, id. ib. 2, 4, 15: Ps. Ecquid habet is homo aceti in pectore? Ch. Atque acidissimi, id. Ps. 2, 4, 49; so id. Bacch. 3, 6, 9; id. Men. 1, 2, 40: Py. Cognoscitne (ea)? Ch. Ac memoriter, Ter. Eun. 5, 3, 6:

    Faciam boni tibi aliquid pro ista re ac lubens,

    and with a good will, id. Heaut. 4, 5, 15:

    rem difficilem (dii immortales) atque omnium difficillimam,

    and indeed, Cic. Or. 16, 52:

    magna diis immortalibus habenda est gratia atque huic ipsi Jovi Statori, etc.,

    and especially, id. Cat. 1, 5, 11:

    hebeti ingenio atque nullo,

    and in fact, id. Tusc. 5, 15, 45:

    ex plurimis periculis et insidiis atque ex media morte,

    and even, id. Cat. 4, 9:

    fratre meo atque eodem propinquo suo interfecto,

    and at the same time, Sall. J. 14, 11:

    intra moenia atque in sinu urbis,

    id. C. 52, 35.—
    (β).
    With adeo, and that too, and even:

    intra moenia atque adeo in senatu,

    Cic. Cat. 1, 2, 5:

    qui in urbe remanserunt atque adeo qui contra urbis salutem etc.,

    id. ib. 2, 12, 27:

    insto atque urgeo, insector, posco atque adeo flagito crimen,

    id. Planc. 19 fin.:

    non petentem atque adeo etiam absentem,

    Liv. 10, 5.—And with autem also added:

    atque adeo autem quor etc.,

    Ter. Eun. 5, 4, 42.—
    (γ).
    With etiam:

    id jam populare atque etiam plausibile factum est,

    and also, Cic. Div. in Caecil. 3, 8:

    ne Verginio commeatum dent atque etiam in custodia habeant,

    Liv. 3, 46.—
    (δ).
    With the dem. pron. hic, is:

    negotium magnum est navigare atque id mense Quintili,

    and besides, and that, and that too, Cic. Att. 5, 12; 1, 14:

    maximis defixis trabibus atque eis praeacutis,

    Caes. B. C. 1, 27:

    Asseres pedum XII. cuspidibus praefixis atque hi maximis ballistis missi,

    id. ib. 2, 2:

    duabus missis subsidio cohortibus a Caesare, atque his primis legionum duarum,

    id. B. G. 5, 15; id. B. C. 3, 70:

    flumen uno omnino loco pedibus atque hoc aegre transiri potest,

    id. B. G. 5, 18:

    ad celeritatem onerandi subductionesque paulo facit humiliores... atque id eo magis, quod, etc.,

    id. ib. 5, 1; cf. without id (perh. to avoid the repetition of the pron.): qua (sc. virtute) nostri milites facile superabant, atque eo magis, quod, etc., and that the more because etc., id. ib. 3, 8 fin.:

    dicendi artem apta trepidatione occultans atque eo validior,

    Tac. H. 1, 69; 2, 37; id. A. 4, 22; 4, 46.—
    II.
    In comparisons.
    A.
    Of equality (Rudd. II. p. 94; Zumpt, § 340); with par, idem, item, aequus, similis, juxta, talis, totidem, etc., as: et nota, quod ex hujus modi structura Graeca (sc. homoios kai, etc.) frequenter Latini ac et atque in significatione similitudinis accipiunt, Prisc. pp. 1192 and 1193 P.; cf. Gell. 10, 29; Lidd. and Scott, s. v. kai, III.:

    si parem sententiam hic habet ac formam,

    Plaut. Mil. 4, 6, 36: quom opulenti loquuntur pariter atque ignobiles, Enn. ap. Gell. 11, 4:

    Ecastor pariter hoc atque alias res soles,

    Plaut. Men. 5, 1, 52:

    pariter nunc opera me adjuves ac re dudum opitulata es,

    Ter. Phorm. 5, 3, 3:

    neque enim mihi par ratio cum Lucilio est ac tecum fuit,

    Cic. N. D. 3, 1, 3:

    parique eum atque illos imperio esse jussit,

    Nep. Dat. 3, 5:

    magistrum equitum pari ac dictatorem imperio fugavit,

    id. Hann. 5, 3:

    pariter patribus ac plebi carus,

    Liv. 2, 33: nam et vita est eadem et animus te erga idem ac fuit, Ter. Heaut. 2, 3, 24:

    In hanc argumentationes ex eisdem locis sumendae sunt atque in causam negotialem,

    Cic. Inv. 2, 23, 70:

    equi quod alii sunt ad rem militarem idonei, alii ad vecturam... non item sunt spectandi atque habendi,

    Varr. R. R. 2, 7, 15; id. L. L. 10, § 74 Mull.:

    cum ex provincia populi Romani aequam partem tu tibi sumpseris atque populo Romano miseris,

    Cic. Verr. 2, 3, 19:

    Modo ne in aequo (jure) hostes apud vos sint ac nos socii,

    Liv. 39, 37 (exs. with aeque; v. aeque, d); Cic. Verr. 2, 3, 83 fin.:

    et simili jure tu ulcisceris patrui mortem atque ille persequeretur fratris sui, si, etc.,

    id. Rab. Perd. 5; id. Phil. 1, 4; id. Agr. 1, 4 fin.:

    similem pavorem inde ac fugam fore, ac bello Gallico fuerit,

    Liv. 6, 28; Col. 5, 7, 3:

    contendant, se juxta hieme atque aestate bella gerere posse,

    Liv. 5, 6; cf. Drak. ad Liv. 1, 54, 9:

    faxo eum tali mactatum, atque hic est, infortunio,

    Ter. Phorm. 5, 9, 39; Cic. Vatin. 4, 10:

    cum totidem navibus atque erat profectus,

    Nep. Milt. 7, 4.—
    B.
    Of difference; with alius and its derivv., with dissimile, contra, contrarius, secus, etc., than:

    illi sunt alio ingenio atque tu,

    other than, different from, Plaut. Ps. 4, 7, 35 al.; v. the passages under alius, I. B. a:

    aliter tuum amorem atque est accipis,

    Ter. Heaut. 2, 3, 23 al.; v. the passages under aliter, 1. a.; cf.

    also aliorsum, II., and aliusmodi: quod est non dissimile atque ire in Solonium,

    Cic. Att. 2, 3:

    simulacrum in excelso collocare et, contra atque ante fuerat, ad orientem convertere,

    id. Cat. 3, 8, 20:

    vides, omnia fere contra ac dicta sint evenisse,

    id. Div. 2, 24 fin.; id. Verr. 2, 1, 46:

    qui versantur retro, contrario motu atque caelum,

    id. Rep. 6, 17, 17:

    membra paulo secus a me atque ab illo partita,

    id. de Or. 3, 30, 119:

    cujus ego salutem non secus ac meam tueri debeo,

    id. Planc. 1 fin. al.; v. contra, contrarius, secus, etc.—
    C.
    Sometimes, in cases of equality or difference, atque with ut or ac with si (with aliter affirm. Cic. appears to connect only atque ut, not ac si;

    once, however, non aliter, ac si,

    Cic. Att. 13, 51;

    v. aliter, 1. b.): pariter hoc fit atque ut alia facta sunt,

    Plaut. Am. 4, 1, 11:

    nec fallaciam Astutiorem ullus fecit poeta atque Ut haec est fabre facta a nobis,

    id. Cas. 5, 1, 6 sqq.:

    quod iste aliter atque ut edixerat decrevisset,

    Cic. Verr. 2, 1, 46:

    et qui suos casus aliter ferunt atque ut auctores aliis ipsi fuerunt, etc.,

    id. Tusc. 3, 30, 73:

    si mentionem fecerint, quo aliter ager possideretur atque ut ex legibus Juliis,

    id. Att. 2, 18, 2; 16, 13, c; cf. Wopk. Lect. Tull. 1, 15, p. 118; Dig. 43, 13, 11:

    Egnatii absentis rem ut tueare, aeque a te peto ac si mea negotia essent,

    just as if, Cic. Fam. 13, 43:

    tu autem similiter facis ac si me roges, etc.,

    id. N. D. 3, 3, 8:

    reliquis officiis, juxta ac si meus frater esset, sustentavit,

    id. Post. Red. in Sen. 8, 20:

    quod dandum est amicitiae, large dabitur a me non secus ac si meus esset frater,

    id. Mur. 4 fin.:

    haec sunt, tribuni, consilia vestra, non, hercule, dissimilia, ac si quis, etc.,

    Liv. 5, 5 fin. al. —
    D.
    More rare with nimis, in partem, pro eo, etc.;

    in Plaut. also with mutare or demutare = aliud esse: nimis bellus, atque ut esse maxume optabam, locus,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 73:

    haud centensumam Partem dixi atque, otium rei si sit, possim expromere,

    id. Mil. 3, 1, 168: sane quam pro eo ac debui graviter molesteque tuli, just as was my duty, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5:

    debeo sperare, omnes deos, qui huic urbi praesident, pro eo mihi, ac mereor, relaturos gratiam esse,

    Cic. Cat. 4, 2:

    pro eo, ac si concessum sit, concludere oportebit argumentationem,

    id. Inv. 1, 32, 54:

    non possum ego non aut proxime atque ille aut etiam aeque laborare,

    nearly the same as he, id. Fam. 9, 13, 2:

    neque se luna quoquam mutat atque uti exorta est semel,

    Plaut. Am. 1, 1, 118:

    num quid videtur demutare atque ut quidem Dixi?

    id. Mil. 4, 3, 37.—
    E.
    Sometimes the word indicating comparison (aeque, tantopere, etc.) is to be supplied from the connection (in the class. per. perh. used only once by Cassius in epist. style):

    nebula haud est mollis atque hujus est,

    Plaut. Cas. 4, 4, 21:

    quem esse amicum ratus sum atque ipsus sum mihi,

    id. Bacch. 3, 6, 20:

    quae suco caret atque putris pumex,

    Priap. 32, 7 (Mull., est putusque): digne ac mereor commendatus esse, Cass. ap. Cic. Fam. 12, 13; Dig. 2, 14, 4; 19, 2, 54.—
    F.
    Poet. or in post-Aug. prose with comparatives (for quam), than:

    amicior mihi nullus vivit atque is est,

    Plaut. Merc. 5, 2, 56:

    non Apollinis magis verum atque hoc responsum est,

    Ter. And. 4, 2, 15 Ruhnk.:

    Illi non minus ac tibi Pectore uritur intimo Flamma,

    Cat. 61, 172:

    haud minus ac jussi faciunt,

    Verg. A. 3, 561:

    Non tuus hoc capiet venter plus ac meus,

    Hor. S. 1, 1, 46 Bentl. and Heind. (cf. infra:

    nihilo plus accipias quam Qui nil portarit): qui peccas minus atque ego,

    id. ib. 2, 7, 96:

    Artius atque hedera procera adstringitur ilex,

    id. Epod. 15, 5; Suet. Caes. 14 Ruhnk. —
    G.
    In the comparison of two periods of time, most freq. with simul (v. examples under simul); ante- or post-class. with principio, statim:

    principio Atque animus ephebis aetate exiit,

    as soon as, Plaut. Merc. 1, 1, 40:

    judici enim, statim atque factus est, omnium rerum officium incumbit,

    Dig. 21, 1, 25:

    quamvis, statim atque intercessit, mulier competierat,

    ib. 16, 1, 24.—
    III.
    To connect a negative clause which explains or corrects what precedes; hence sometimes with potius (class.; in Cic. very freq., but rare in the poets), and not, and not rather.
    a.
    Absol.:

    Decipiam ac non veniam,

    Ter. Heaut. 4, 4, 6:

    si fidem habeat,... ac non id metuat, ne etc.,

    id. Eun. 1, 2, 60:

    perparvam vero controversiam dicis, ac non eam, quae dirimat omnia,

    Cic. Leg. 1, 20, 54:

    quasi nunc id agatur, quis ex tanta multitudine occiderit, ac non hoc quaeratur, eum, etc.,

    id. Rosc. Am. 33:

    si (mundum) tuum ac non deorum immortalium domicilium putes, nonne plane desipere videare?

    id. N. D. 2, 6, 17:

    nemo erat, qui illum reum ac non miliens condemnatum arbitraretur,

    id. Att. 1, 16:

    si hoc dissuadere est, ac non disturbare ac pervertere,

    id. Agr. 2, 37, 101:

    si res verba desideraret ac non pro se ipsa loqueretur,

    id. Fam. 3, 2 fin.: hoc te exspectare tempus tibi turpe est ac non ei rei sapientia tua te occurrere, Serv. ap. Cic. Fam. 4, 5, 6:

    velut destituti ac non qui ipsi destituissent,

    Liv. 8, 27; 7, 3 fin.:

    si mihi mea sententia proferenda ac non disertissimorum,

    Tac. Or. 1.—
    b.
    With potius:

    Quam ob rem scriba deducet, ac non potius mulio, qui advexit?

    Cic. Verr. 2, 3, 79 (B. and K., et):

    quis (eum) ita aspexit, ut perditum civem, ac non potius ut importunissimum hostem?

    id. Cat. 2, 6, 12.— Pliny the elder commonly employs in this sense atque non, not ac non:

    concremasse ea (scrinia) optuma fide atque non legisse,

    Plin. 7, 25, 26, § 94; 22, 24, 50, § 108; 29, 2, 9, § 29; 27, 9, 55, § 78; 31, 7, 39, § 73 et saep. —
    IV.
    In connecting clauses and beginning periods.
    1.
    In gen., and, and so, and even, and too: Pamph. Antiquam adeo tuam venustatem obtines. Bacch. Ac tu ecastor morem antiquom atque ingenium obtines, And you too, Ter. Hec. 5, 4, 20:

    atque illi (philosopho) ordiri placet etc.,

    Cic. de Or. 3, 47, 183: Africanus indigens mei? Minime hercle. Ac ne ego quidem illius, And I indeed not, etc., id. Lael. 9, 30; id. Fin. 5, 11, 33:

    cum versus facias, te ipsum percontor, etc.... Atque ego cum Graecos facerem, natus mare citra, Versiculos, etc.,

    Hor. S. 1, 10, 31:

    multa quippe et diversa angebant: validior per Germaniam exercitus, etc.... quos igitur anteferret? ac (i. e. similiter angebat), ne postpositi contumelia incenderentur,

    Tac. A. 1, 47:

    Minime, minime, inquit Secundus, atque adeo vellem maturius intervenisses,

    Tac. Or. 14:

    ac similiter in translatione, etc.,

    Quint. 3, 6, 77.—
    2.
    In adducing new arguments of similar force in favor of any assertion or making further statements about a subject, etc.; cf. Beier ad Cic. Off. 3, 11, 487.
    a.
    Absol.:

    maxima est enim vis vetustatis et consuetudinis: atque in ipso equo, cujus modo mentionem feci, si, etc.,

    and furthermore, and moreover, Cic. Lael. 19, 68: Atque, si natura confirmatura jus non erit, virtutes omnes tollentur, id. Leg. 1, 15, 42 B. and K. —
    b.
    Often with etiam:

    Atque alias etiam dicendi virtutes sequitur,

    Cic. Or. 40, 139:

    Atque hoc etiam animadvertendum non esse omnia etc.,

    id. de Or. 2, 61, 251; so id. Off. 1, 26, 90; id. N. D. 2, 11, 30; Col. 2, 2, 3.—
    c.
    Sometimes with quoque:

    Atque occidi quoque Potius quam cibum praehiberem,

    Plaut. Ps. 1, 3, 133; so Cic. N. D. 2, 12, 32; Col. 2, 13, 3, and Cels. 2, 3; 3, 22.—
    d.
    And even with quoque etiam: Atque ego [p. 191] quoque etiam, qui Jovis sum filius, Contagione etc., Plaut. Am. prol. 30.—
    3.
    In narration:

    aegre submoventes obvios intrare portam, qui adducebant Philopoemenem, potuerunt: atque conferta turba iter reliquum clauserat,

    Liv. 39, 49; 5, 21 fin.:

    completur caede, quantum inter castra murosque vacui fuit: ac rursus nova laborum facies,

    Tac. H. 3, 30; cf. Caes. B. C. 2, 28 fin. and 2, 29 init.
    4.
    In introducing comparisons, atque ut, atque velut (mostly poet., esp. in epic poetry):

    Atque ut perspicio, profecto etc.,

    Plaut. Capt. 3, 4, 53:

    ac veluti magno in populo cum saepe coorta est Seditio.... Sic cunctus pelagi cecidit fragor, etc.,

    Verg. A. 1, 148; so id. G. 4, 170; id. A. 2, 626; 4, 402; 4, 441; 6, 707; 9, 59; 10, 405; 10, 707; 10, 803; 11, 809; 12, 365; 12, 521; 12, 684; 12, 715;

    12, 908: Inclinare meridiem Sentis ac, veluti stet volucris dies, Parcis deripere etc.,

    Hor. C. 3, 28, 6; Val. Fl. 6, 664;

    and so, Ac velut in nigro jactatis turbine nautis, etc.... Tale fuit nobis Manius auxilium,

    Cat. 68, 63 (for which Sillig and Muller read:

    Hic velut, etc.): Atque ut magnas utilitates adipiscimur, etc.,

    Cic. Off. 2, 5, 16:

    Atque ut hujus mores veros amicos parere non potuerunt, sic etc.,

    id. Lael. 15, 54.—
    5.
    In connecting two acts or events.
    a.
    In the order of time, and then; hence the ancient grammarians assume in it the notion of quick succession, and explain it, though improperly, as syn. with statim, ilico, without any accompanying copulative, v. Gell. 10, 29; Non. p. 530, 1 sq. (only in the poets and histt.): Atque atque accedit muros Romana juventus (the repetition of the atque represents the approach step by step), Enn. ap. Gell. and Non. l. l. (Ann. v. 527 Mull.): Quo imus una;

    ad prandium? Atque illi tacent,

    And then they are silent, Plaut. Capt. 3, 1, 19:

    Ubi cenamus? inquam, atque illi abnuunt,

    and upon this they shake their head, id. ib. 3, 1, 21; id. Ep. 2, 2, 33:

    dum circumspecto atque ego lembum conspicor,

    id. Bacch. 2, 3, 45; so id. Merc. 2, 1, 32; 2, 1, 35; id. Most. 5, 1, 9:

    lucernam forte oblitus fueram exstinguere: Atque ille exclamat derepente maximum,

    and then he suddenly exclaims, id. ib. 2, 2, 57: cui fidus Achates It comes... atque illi Misenum in litore sicco Ut venere, vident, etc., and as they thus came, etc., Verg. A. 6, 162:

    dixerat, atque illi sese deus obtulit ultro,

    Stat. Th. 9, 481; 12, 360; Liv. 26, 39, 16; Tac. H. 3, 17:

    tum Otho ingredi castra ausus: atque illum tribuni centurionesque circumsistunt,

    id. ib. 1, 82. —Sometimes with two imperatives, in order to indicate vividly the necessity of a quicker succession, or the close connection between two actions:

    cape hoc argentum atque defer,

    Ter. Heaut. 4, 7, 3:

    abi domum ac deos comprecare,

    id. Ad. 4, 5, 65:

    tace modo ac sequere hac,

    id. ib. 2, 4, 16:

    Accipe carmina atque hanc sine tempora circum hederam tibi serpere,

    Verg. E. 8, 12; id. G. 1, 40; 3, 65; 4, 330:

    Da auxilium, pater, atque haec omina firma,

    id. A. 2, 691; 3, 89; 3, 250; 3, 639; 4, 424; 9, 90; 10, 624; 11, 370.—
    b.
    In the order of thought, and so, and thus, and therefore.
    (α).
    Absol.:

    si nunc de tuo jure concessisses paululum, Atque adulescenti morigerasses,

    and so, Ter. Ad. 2, 2, 10.—
    (β).
    With ita or sic:

    Ventum deinde ad multo angustiorem rupem, atque ita rectis saxis, etc.,

    Liv. 21, 36; Plin. 10, 58, 79, § 158:

    ac sic prope innumerabiles species reperiuntur,

    Quint. 12, 10, 67.—
    c.
    Connecting conclusion and condition, so, then (cf. at, II. F.):

    non aliter quam qui adverso vix flumine lembum Remigiis subigit, si bracchia forte remisit, Atque illum praeceps prono rapit alveus amni,

    Verg. G. 1, 203 (here explained by statim by Gell. 10, 29, and by Servius, but thus its connective force is wholly lost; cf. also Forbig ad h. l. for still another explanation).—
    6.
    (As supra, I. c.) To annex a thought of more importance:

    Satisne videtur declarasse Dionysius nihil esse ei beatum, cui semper aliqui terror impendeat? atque ei ne integrum quidem erat, ut ad justitiam remigraret,

    Cic. Tusc. 5, 21, 62; id. Tull. 4:

    hoc enim spectant leges, hoc volunt, incolumem esse civium conjunctionem, quam qui dirimunt, eos morte... coercent. Atque hoc multo magis efficit ipsa naturae ratio,

    id. Off. 3, 5, 23; id. Fam. 6, 1, 4: hac spe lapsus Induciomarus... exsules damnatosque tota Gallia magnis praemiis ad se allicere coepit;

    ac tantam sibi jam iis rebus in Gallia auctoritatem comparaverat, ut, etc.,

    Caes. B. G. 5, 55 fin.; Nep. Hann. 13, 2; Quint. 1, 10, 16.—Hence also in answers, in order to confirm a question or assertion:

    Sed videone ego Pamphilippum cum fratre Epignomo? Atque is est,

    And he it is, Yes, it is he, Plaut. Stich. 4, 2, 4; so id. Truc. 1, 2, 24: Th. Mihin malum minitare? Ca. Atque edepol non minitabor, sed dabo, id. Curc. 4, 4, 15: Ch. Egon formidulosus? nemost hominum, qui vivat, minus. Th. Atque ita opust, Ter. Eun. 4, 6, 20.—
    7.
    In expressing a wish, atque utinam:

    Veritus sum arbitros, atque utinam memet possim obliscier! Att., Trag. Rel. p. 160 Rib.: videmus enim fuisse quosdam, qui idem ornate ac graviter, idem versute et subtiliter dicerent. Atque utinam in Latinis talis oratoris simulacrum reperire possemus!

    Cic. Or. 7, 22; so id. Rep. 3, 5, 8:

    Atque utinam pro decore etc.,

    Liv. 21, 41, 13:

    Atque utinam ex vobis unus etc.,

    Verg. E. 10, 35; id. A. 1, 575:

    Atque utinam... Ille vir in medio fiat amore lapis!

    Prop. 2, 9, 47; 3, 6, 15; 3, 7, 25; 3, 8, 19 al.—
    8.
    To connect an adversative clause, and often fully with tamen, and yet, notwithstanding, nevertheless.
    a.
    Absol.: Mihi quidem hercle non fit veri simile;

    atque ipsis commentum placet,

    Ter. And. 1, 3, 20 Ruhnk. (atque pro tamen, Don.):

    ego quia non rediit filius, quae cogito!... Atque ex me hic natus non est, sed ex fratre,

    id. Ad. 1, 1, 15 (Quasi dicat, ex me non est, et sic afficior: quid paterer si genuissem? Don.; cf. Acron. ap. Charis. p. 204 P.); Cic. Off. 3, 11, 48 Beier; id. Mur. 34, 71 Matth.:

    ceterum ex aliis negotiis, quae ingenio exercentur, in primis magno usui est memoria rerum gestarum... Atque ego credo fore qui, etc.,

    and yet I believe, Sall. J. 4, 1 and 3 Corte; id. C. 51, 35:

    observare principis egressum in publicum, insidere vias examina infantium futurusque populus solebat. Labor parentibus erat ostentare parvulos... Ac plerique insitis precibus surdas principis aures obstrepebant,

    Plin. Pan. 26.—
    b.
    With tamen:

    nihil praeterea est magnopere dicendum. Ac tamen, ne cui loco non videatur esse responsum, etc.,

    Cic. Fin. 2, 27, 85:

    discipulos dissimilis inter se ac tamen laudandos,

    id. de Or. 3, 10, 35; id. Rep. 1, 7, 12:

    Atque in his tamen tribus generibus etc.,

    id. Off. 3, 33, 118; id. Pis. 1, 3; 13, 30; id. Prov. Cons. 7, 16; 7, 15 fin. (cf. in reference to the last four passages Wund. Varr. Lectt. p. lviii. sq.):

    ac tamen initia fastigii etc.,

    Tac. A. 3, 29; 3, 56; 12, 56;

    14, 21: pauciores cum pluribus certasse, ac tamen fusos Germanos,

    id. H. 5, 16.—
    9.
    To connect a minor affirmative proposition (the assumptio or propositio minor of logical lang.) in syllogisms, now, but, but now (while atqui is used to connect either an affirmative or negative minor premiss: v. atqui): Scaptius quaternas postulabat. Metui, si impetrasset, ne tu ipse me amare desineres;

    ... Atque hoc tempore ipso impingit mihi epistulam etc.,

    Cic. Att. 6, 1, 6.—Sometimes the conclusion is to be supplied:

    nisi qui naturas hominum, penitus perspexerit, dicendo, quod volet, perficere non poterit. Atque totus hic locus philosophorum putatur proprius (conclusion: ergo oratorem philosophiam cognoscere oportet),

    Cic. de Or. 1, 12, 53 and 54.—
    10.
    In introducing a purpose (freq. in Cic.).
    a.
    A negative purpose, and esp. in anticipating an objection:

    Ac ne sine causa videretur edixisse,

    Cic. Phil. 3, 9, 24:

    Ac ne forte hoc magnum ac mirabile esse videatur,

    id. de Or. 2, 46, 191; so id. Fam. 5, 12, 30:

    Ac ne saepius dicendum sit,

    Cels. 8, 1:

    Ac ne forte roges, quo me duce, quo lare tuter,

    Hor. Ep. 1, 1, 13:

    Ac ne forte putes,

    id. ib. 2, 1, 208:

    Ac ne forte putes etc.,

    Ov. R. Am. 465 (Merkel, Et).—
    b.
    A positive purpose:

    Atque ut ejus diversa studia in dissimili ratione perspicere possitis, nemo etc.,

    Cic. Cat. 2, 5, 9:

    Atque ut omnes intellegant me etc.... dico etc.,

    id. Imp. Pomp. 8, 20; 2, 4; id. Clu. 14, 43; id. Sull. 2, 5; id. de Or. 3, 11, 40:

    Atque ut C. Flaminium relinquam etc.,

    id. Leg. 3, 9, 20; id. Fin. 3, 2, 4.—
    11.
    a.. In continuing a thought in assertions or narration, and, now, and now, Plaut. Aul. prol. 18: audistis, cum pro se diceret, genus orationis, etc.,... perspexistis. Atque in eo non solum ingenium ejus videbatis, etc., Cic. Cael. 19, 45; so id. de Or. 3, 32, 130; 2, 7, 27; 3, 10, 39 al.; Caes. B. G. 2, 29; Nep. Ages. 7, 3; 8, 1, Eum. 10, 3 Bremi; Tac. A. 14, 64; 15, 3; Verg. A. 9, 1; Sil. 4, 1 al.: ac si, sublato illo, depelli a vobis omne periculum judicarem, now if I, etc., Cic. Cat. 2, 2, 3:

    atque si etiam hoc natura praescribit, etc.,

    id. Off. 3, 6, 27; so Quint. 10, 1, 26; 10, 2, 8.—
    b.
    In introducing parentheses:

    vulgo credere, Penino (atque inde nomen et jugo Alpium inditum) transgressum,

    Liv. 21, 38:

    omne adfectus genus (atque ea maxime jucundam et ornatam faciunt orationem) de luxuria, etc.,

    Quint. 4, 3, 15 MSS., where Halm after Spalding reads et quae.
    c.
    At the conclusion of a discourse (not infreq. in Cic.): Atque in primis duabus dicendi partibus qualis esset, summatim breviterque descripsimus, And thus have we, then, briefly described, etc., Cic. Or. 15, 50:

    Ac de primo quidem officii fonte diximus,

    id. Off. 1, 6, 19:

    Ac de inferenda quidem injuria satis dictum est,

    id. ib. 1, 8, 27; id. Inv. 2, 39, 115 al.—
    V.
    In particular connections and phrases.
    A.
    Unus atque alter, one and the other; alius atque alius, one and another; now this, now that:

    unae atque alterae scalae,

    Sall. J. 60, 7:

    quarum (coclearum) cum unam atque alteram, dein plures peteret,

    id. ib. 93, 2:

    unum atque alterum lacum integer perfluit,

    Tac. H. 5, 6:

    dilatisque alia atque alia de causa comitiis,

    Liv. 8, 23, 17; Col. 9, 8, 10:

    alius atque alius,

    Tac. H. 1, 46; 1, 50 (v. alius, II. D.).—Also separated by several words:

    aliud ejus subinde atque aliud facientes initium,

    Sen. Ep. 32, 2.—
    B.
    Etiam atque etiam. again and again:

    temo Stellas cogens etiam atque etiam Noctis sublime iter, Enn., Trag. Rel. p. 39 Rib.: etiam atque etiam cogita,

    Ter. Eun. 1, 1, 11:

    etiam atque etiam considera,

    Cic. Div. in Caecil. 14, 46:

    monitos eos etiam atque etiam volo,

    id. Cat. 2, 12, 27.—So, semel atque iterum, Cic. Font. 26; id. Clu. 49; Tac. Or. 17; and:

    iterum atque iterum,

    Verg. A. 8, 527; Hor. S. 1, 10, 39.—
    C.
    Huc atque illuc, hither and thither, Cic. Q. Rosc. 37; id. de Or. 1, 40, 184; Verg. A. 9, 57; Ov. M. 2, 357; 10, 376; Tac. Agr. 10; id. H. 1, 85.—
    D.
    Longe atque late, far and wide, Cic. Marcell. 29:

    atque eccum or atque eccum video, in colloquial lang.: Heus vocate huc Davom. Atque eccum,

    but here he is, Ter. And. 3, 3, 48:

    Audire vocem visa sum modo militis. Atque eccum,

    and here he is, id. Eun. 3, 2, 2; so id. Hec. 4, 1, 8.—
    E.
    Atque omnia, in making an assertion general, and so generally:

    Atque in eis omnibus, quae sunt actionis, inest quaedam vis a natura data,

    Cic. de Or. 3, 59, 223:

    quorum (verborum) descriptus ordo alias alia terminatione concluditur, atque omnia illa et prima et media verba spectare debent ad ultimum,

    id. Or. 59, 200; id. de Or. 2, 64, 257: commoda civium non divellere, atque omnes aequitate eadem continere, and so rather, etc., id. Off. 2, 23, 83:

    nihil acerbum esse, nihil crudele, atque omnia plena clementiae, humanitatis,

    id. ad Q. Fr. 1, 1, 8:

    Atque omnis vitae ratio sic constat, ut, quae probamus in aliis, facere ipsi velimus,

    Quint. 10, 2, 2.—
    F.
    With other conjunctions.
    1.
    After et:

    equidem putabam virtutem hominibus instituendo et persuadendo, non minis et vi ac metu tradi,

    Cic. de Or. 1, 58, 247:

    Magnifica vero vox et magno viro ac sapiente digna,

    id. Off. 3, 1, 1; id. Cael. 13:

    vanus aspectus et auri fulgor atque argenti,

    Tac. Agr. 32.:

    denuntiarent, ut ab Saguntinis abstineret et Carthaginem in Africam traicerent ac sociorum querimonias deferrent,

    Liv. 21, 6, 4:

    ubi et fratrem consilii ac periculi socium haberem,

    id. 21, 41, 2:

    et uti liter demum ac Latine perspicueque,

    Quint. 8, 3, 3:

    Nam et subtili plenius aliquid atque subtilius et vehementi remissius atque vehementius invenitur,

    id. 12, 10, 67. —
    2.
    After que, as in Gr. te kai: litterisque ac laudibus aeternare, Varr. ap. Non. p. 75, 20:

    submoverique atque in castra redigi,

    Liv. 26, 10:

    terrorem caedemque ac fugam fecere,

    id. 21, 52:

    mus Sub terris posuitque domos atque horrea fecit,

    Verg. G. 1, 182; 3, 434; id. A. 8, 486.—
    3.
    Before et:

    caelum ipsum ac mare et silvas circum spectantes,

    Tac. Agr. 32.—
    4.
    After neque (only in the poets and post - Aug. prose):

    nec clavis nec canis atque calix,

    Mart. 1, 32, 4: naturam Oceani atque aestus [p. 192] neque quaerere hujus operis est, ac multi retulere, Tac. Agr. 10:

    mediocritatem pristinam neque dissimulavit umquam ac frequenter etiam prae se tulit,

    Suet. Vesp. 12.—
    G.
    Atque repeated, esp. in arch. Lat.: Scio solere plerisque hominibus in rebus secundis atque prolixis atque prosperis animum excellere atque superbiam atque ferociam augescere atque crescere, Cato ap. Gell. 7, 3: Dicere possum quibus villae atque aedes aedificatae atque expolitae maximo opere citro atque ebore atque pavimentis Poenicis stent, Cato ap. Fest. p. 242 Mull.:

    atque ut C. Flamininum atque ea, quae jam prisca videntur, propter vetustatem relinquam,

    Cic. Leg. 3, 9, 20:

    omnem dignitatem tuam in virtute atque in rebus gestis atque in tua gravitate positam existimare,

    id. Fam. 1, 5, 8.—Esp. freq. in enumerations in the poets:

    Haec atque illa dies atque alia atque alia,

    Cat. 68, 152:

    Mavortia tellus Atque Getae atque Hebrus,

    Verg. G. 4, 463:

    Clioque et Beroe atque Ephyre Atque Opis et Asia,

    id. ib. 4, 343.—And sometimes forming a double connective, both— and = et—et:

    Multus ut in terras deplueretque lapis: Atque tubas atque arma ferunt crepitantia caelo Audita,

    Tib. 2, 5, 73:

    complexa sui corpus miserabile nati Atque deos atque astra vocat crudelia mater,

    Verg. E. 5, 23; Sil. 1, 93; v. Forbig ad Verg. l. l.
    ► Atque regularly stands at the beginning of its sentence or clause or before the word it connects, but in poetry it sometimes, like et and at, stands:
    a.
    In the second place:

    Jamque novum terrae stupeant lucescere solem, Altius atque cadant imbres,

    Verg. E. 6, 38 Rib., ubi v. Forbig.:

    Accipite ergo animis atque haec mea figite dicta,

    id. A. 3, 250, and 10, 104 (animis may, however, here be taken with Accipite, as in id. ib. 5, 304):

    Esto beata, funus atque imagines Ducant triumphales tuum,

    Hor. Epod. 8, 11; id. S. 1, 5, 4; 1, 6, 111; 1, 7, 12 (ubi v. Fritzsche).—
    b.
    In the third place:

    quod pubes hedera virente Gaudeant pulla magis atque myrto,

    Hor. C. 1, 25, 18; cf. at fin. (Vid. more upon this word in Hand, Turs. I. pp. 452-513.)

    Lewis & Short latin dictionary > adque

  • 24 atque

    atque or āc (atque is used before vowels and consonants, ac, in class. lang., only before consonants; v. infra, I.), conj. [at has regularly in the compound atque a continuative, as in atqui it has an adversative force; pr. and further, and besides, and also; cf. in Gr. pros de, pros de eti, eti kai, eti de, and te kai; v. at init., and for the change of form atque, ac, cf. neque, nec; in MSS. and inscriptions sometimes written adque, and sometimes by confusion atqui ], a copulative particle, and also, and besides, and even, and (indicating a close internal connection between single words or whole clauses; while et designates an external connection of diff. objects with each other, v. et; syn.: et, -que, autem, praeterea, porro, ad hoc, ad haec).
    I.
    In joining single words, which is its most common use.
    A.
    In gen. (The following representation is based on a collection of all the instances of the use of atque and ac in Cic. Imp. Pomp., Phil. 2, Tusc. 1, and Off. 1; in Caes. B. G. 1 and 2; in Sall. C.; and in Liv. 21; and wherever in the account either author or work is not cited, there atque or ac does not occur.)
    1.
    The form atque.
    a.
    Before vowels and h. —Before a (very freq.):

    sociorum atque amicorum,

    Cic. Imp. Pomp. 2, 6; 3, 7; id. Phil. 2, 13, 33; id. Tusc. 1, 34, 122; Caes. B. G. 1, 2; 1, 18; 1, 26; 2, 14; Sall. C. 5, 8; 7, 5; Liv. 21, 3; 21, 12.—Before e (very freq.):

    deposci atque expeti,

    Cic. Imp. Pomp. 2, 5; 6, 16; 10, 28; id. Phil, 2, 21, 51; 2, 21, 52; id. Tusc. 1, 20, 46; Caes. B. G. 1, 6; 1, 15; 1, 18; 2, 19; Sall. C. 14, 6; 49, 4; Liv. 21, 4; 21, 37.—Before i (very freq.):

    excitare atque inflammare,

    Cic. Imp. Pomp. 2, 6; 3, 7; 7, 18; id. Phil. 2, 15, 37; 2, 21, 50; id. Tusc. 1, 20, 46; 1, 40, 97; Caes. B. G. 1, 17; 1, 20; 1, 22; 2, 1 bis; Sall. C. 2, 3; 3, 5; 14, 4; Liv. 21, 4; 21, 6; 21, 10.—Before o (freq. in Cic.):

    honestissimus atque ornatissimus,

    Cic. Imp. Pomp. 7, 17; 8, 21; 11, 31; id. Off. 1, 25, 86; 1, 27, 94; Caes. B. G. 1, 40; 2, 14; Sall. C. 10, 6; Liv. 21, 8.—Before u (very rare), Cic. Imp. Pomp. 3, 7; 5, 11; 6, 15; Caes. B. G. 1, 26; 2, 20; Sall. C. 31, 6; 42, 1.—Before h (not infreq.):

    Sertorianae atque Hispaniensis,

    Cic. Imp. Pomp. 4, 10; 7, 19; id. Tusc. 1, 28, 69; id. Off. 1, 24, 87; Caes. B. G. 1, 19; 2, 9; 2, 10; Sall. C. 6, 1; 12, 2; Liv. 21, 37.—
    b.
    Before consonants.—Before b (very rare):

    Gallorum atque Belgarum,

    Caes. B. G. 1, 6; so,

    Cassius atque Brutus,

    Tac. A. 3, 76.—Before c (infreq. in Cic., freq. in Sall.):

    in portubus atque custodiis,

    Cic. Imp. Pomp. 6, 16; 8, 21; id. Phil. 2, 8, 18; id. Tusc. 1, 18, 42; id. Off. 1, 25, 88; Sall. C. 2, 3; 7, 4; 16, 3; 26, 4; 29, 3.—Before d (infreq.):

    superatam esse atque depressam,

    Cic. Imp. Pomp. 8, 21; id. Phil. 2, 44, 114: id. Off. 1, 6, 19; 1, 25, 85; 1, 33, 119; Sall. C. 4, 1; 20, 7; 20, 10.—Before f (infreq.):

    vitiis atque flagitiis,

    Cic. Imp. Pomp. 30, 72; id. Off. 1, 28, 98; 1, 28, 100; Caes. B. G. 1, 2; Sall. C. 1, 4; 2, 9; 11, 2.— Before g (very rare):

    dignitate atque gloria,

    Cic. Imp. Pomp. 4, 11; 5, 12:

    virtute atque gloria,

    Sall. C. 3, 2; 61, 9.—Before j (very rare):

    labore atque justitia,

    Sall. C. 10, 1; 29, 3.—Before l (rare):

    hilari atque laeto,

    Cic. Tusc. 1, 42, 100; id. Off. 1, 19, 64; Sall. C. 14, 3; 21, 2; 28, 4.—Before m (infreq. in Cic., once in Caes.):

    multae atque magnae,

    Cic. Imp. Pomp. 9, 23; 17, 50; id. Phil. 2, 39, 100; id. Off. 1, 29, 103; 1, 31, 110; Caes. B. G. 1, 34; Sall. C. 18, 4; 31, 7; 34, 1; 51, 1.—Before n (infreq.):

    adventu atque nomine,

    Cic. Imp. Pomp. 5, 13; 20, 60; id. Off. 1, 28, 101; Sall. C. 2, 2 bis. —Before p (infreq. in Cic.):

    magna atque praeclara,

    Cic. Imp. Pomp. 4, 10; 11, 31; 16, 48; id. Off. 1, 44, 156; Sall. C. 4, 1; 4, 4; 16, 2; 20, 3.—Before q (does not occur).—Before r (rare):

    se conlegit atque recreavit,

    Cic. Phil. 2, 24, 58.— Before s (rare in Cic.):

    provinciarum atque sociorum,

    Cic. Imp. Pomp. 1, 24, 71; id. Off. 1, 9, 30; 1, 21, 72; Sall. C. 2, 5; 2, 7; 6, 1.— Before t (infreq.):

    parietum atque tectorum,

    Cic. Phil. 2, 28, 69; id. Tusc. 1, 24, 57; id. Off. 1, 35, 126; Sall. C. 42, 2; 50, 3; 51, 38.—Before v (infreq.):

    gravis atque vehemens,

    Cic. Imp. Pomp. 9, 23; 9, 25; id. Tusc. 1, 23, 54; Sall. C. 1, 1; 12, 3; 45, 4; Liv. 21, 4; 21, 30.—
    2.
    The form ac before consonants.—Before b (very rare):

    sentientes ac bene meritos,

    Cic. Off. 1, 41, 149:

    feri ac barbari,

    Caes. B. G. 1, 31 and 33.—Before c (very rare):

    liberis ac conjugibus,

    Liv. 21, 30:

    Romae ac circa urbem,

    id. 21, 62.—Before d (freq. in Cic.):

    periculum ac discrimen,

    Cic. Imp. Pomp. 5, 12; 9, 23; 12, 33; id. Tusc. 1, 17, 40; 1, 28, 69; id. Off. 1, 14, 42:

    usus ac disciplina,

    Caes. B. G. 1, 40; 2, 31; Sall. C. 5, 4; 5, 8; 28, 1; Liv. 21, 10; 21, 18; 21, 19.—Before f (infreq.):

    opima est ac fertilis,

    Cic. Imp. Pomp. 6, 14; 7, 19; id. Tusc. 1, 1, 2; 1, 27, 66; id. Off. 1, 29, 103:

    potentissimos ac firmissimos,

    Caes. B. G. 1, 3; 1, 48; 2, 12;

    2, 13: pessuma ac flagitiosissima,

    Sall. C. 5, 9; Liv. 21, 17; 21, 20.—Before g (does not occur).—Before j (very rare):

    nobilitatis ac juventutis,

    Cic. Phil. 2, 15, 37.—Before l (not infreq. in Liv.), Cic. Imp. Pomp. 4, 9; 23, 66; id. Phil. 2, 22, 54; Caes. B. G. 1, 12; 1, 23; 2, 23; Liv. 21, 13; 21, 14; 21, 35.—Before m (not infreq. in Cic.):

    terrore ac metu,

    Cic. Imp. Pomp. 9, 23; 18, 54 bis; 20, 59; id. Tusc. 1, 40, 95; id. Off. 1, 30, 106; Caes. B. G. 1, 39; 2, 14; Sall. C. 2, 4; 10, 1; Liv. 21, 8; 21, 60.—Before n (not infreq. in Cic.):

    insedit ac nimis inveteravit,

    Cic. Imp. Pomp. 3, 7:

    gentes ac nationes,

    id. ib. 11, 31; 12, 35 bis; id. Phil. 2, 21, 50; id. Tusc. 1, 21, 48; Caes. B. G. 1, 20; 2, 28; Liv. 21, 32.—Before p (not infreq. in Cic., Caes., and Liv.):

    celeberrimum ac plenissimum,

    Cic. Imp. Pomp. 12, 33; 12, 35; 13, 36; id. Phil. 2, 15, 39; id. Tusc. 1, 17, 41; id. Off. 1, 20, 68; Caes. B. G. 1, 18; 1, 20; 2, 13; 2, 19; Sall. C. 5, 9; Liv. 21, 25; 21, 34; 21, 35.—Before q (does not occur).—Before r (infreq.):

    firmamenti ac roboris,

    Cic. Imp. Pomp. 4, 10; 8, 21; 15, 45; id. Off. 1, 5, 15; Caes. B. G. 1, 25; Liv. 21, 41; 21, 44.—Before s (freq. in Cic. and Liv., infreq. in Caes.):

    vectigalibus ac sociis,

    Cic. Imp. Pomp. 2, 4; 4, 10; 11, 30; id. Phil. 2, 27, 66; Caes. B. G. 1, 25; 1, 31; 1, 33; 2, 24; Liv. 21, 4; 21, 33 bis; 21, 36.—Before t (infreq. in Cic., freq. in Liv.):

    tantis rebus ac tanto bello,

    Cic. Imp. Pomp. 10, 27 bis; 19, 56; 20, 59; Caes. B. G. 1, 26; 1, 39; 2, 6; Liv. 21, 7 ter; 21, 10; 21, 14; 21, 25.—Before v (not in Cic., only once in Caes. and Sall., but freq. in Liv.):

    armatos ac victores,

    Caes. B. G. 1, 40:

    inconsulte ac veluti etc.,

    Sall. C. 42, 2:

    opera ac vineae,

    Liv. 21, 7; 21, 22; 21, 40; 21, 43. —(So in the phrases treated below: atque adeo, atque alter or alius, atque eccum, atque eo, atque etiam, atque illuc, atque is or hic, atque iterum, atque omnia, atque ut, atque late, atque sic, atque velut, but ac ne, ac si, and ac tamen).—With simul:

    Britannorum acies in speciem simul ac terrorem editioribus locis constiterat,

    Tac. Agr. 35:

    in se simul atque in Herculem,

    id. G. 34:

    suos prosequitur simul ac deponit,

    id. ib. 30; so,

    sociis pariter atque hostibus,

    id. H. 4, 73:

    innocentes ac noxios juxta cadere,

    id. A. 1, 48.—Hence, sometimes syn. with et—et, ut—ita, aeque ac; both—and, as—so, as well—as, as well as: hodie sero ac nequiquam [p. 190] voles, Ter. Heaut. 2, 3, 103 (cf. Cic. Quinct. 25, 79:

    verum et sero et nequidquam pudet): copia sententiarum atque verborum,

    Cic. Cael. 19, 45:

    omnia honesta atque inhonesta,

    Sall. C. 30, 4:

    nobiles atque ignobiles,

    id. ib. 20, 7:

    caloris ac frigoris patientia par,

    Liv. 21, 4; 6, 41; Vell. 2, 127:

    vir bonus et prudens dici delector ego ac tu,

    Hor. Ep. 1, 16, 32.—
    B.
    Esp.
    a.
    In a hendiadys:

    utinam isto animo atque virtute in summa re publica versari quam in municipali maluisset,

    with this virtuous feeling, Cic. Leg. 3, 16, 36:

    de conplexu ejus ac sinu,

    of his bosom embrace, id. Cat. 2, 10, 22:

    me eadem, quae ceteros, fama atque invidia vexabat, i. e. invidiosa fama,

    Sall. C. 3 fin.:

    clamore atque adsensu,

    shout of applause, Liv. 21, 3.—
    b.
    In joining to the idea of a preceding word one more important, and indeed, and even, and especially (v. Kritz ad Sall. J. 4, 3).
    (α).
    Absol.: Pa. Nempe tu istic ais esse erilem concubinam? Sc. Atque arguo me etc., yea and I maintain that I etc., Plaut. Mil. 2, 3, 66: Ph. Tun vidisti? Sc. Atque his quidem oculis, id. ib. 2, 4, 15: Ps. Ecquid habet is homo aceti in pectore? Ch. Atque acidissimi, id. Ps. 2, 4, 49; so id. Bacch. 3, 6, 9; id. Men. 1, 2, 40: Py. Cognoscitne (ea)? Ch. Ac memoriter, Ter. Eun. 5, 3, 6:

    Faciam boni tibi aliquid pro ista re ac lubens,

    and with a good will, id. Heaut. 4, 5, 15:

    rem difficilem (dii immortales) atque omnium difficillimam,

    and indeed, Cic. Or. 16, 52:

    magna diis immortalibus habenda est gratia atque huic ipsi Jovi Statori, etc.,

    and especially, id. Cat. 1, 5, 11:

    hebeti ingenio atque nullo,

    and in fact, id. Tusc. 5, 15, 45:

    ex plurimis periculis et insidiis atque ex media morte,

    and even, id. Cat. 4, 9:

    fratre meo atque eodem propinquo suo interfecto,

    and at the same time, Sall. J. 14, 11:

    intra moenia atque in sinu urbis,

    id. C. 52, 35.—
    (β).
    With adeo, and that too, and even:

    intra moenia atque adeo in senatu,

    Cic. Cat. 1, 2, 5:

    qui in urbe remanserunt atque adeo qui contra urbis salutem etc.,

    id. ib. 2, 12, 27:

    insto atque urgeo, insector, posco atque adeo flagito crimen,

    id. Planc. 19 fin.:

    non petentem atque adeo etiam absentem,

    Liv. 10, 5.—And with autem also added:

    atque adeo autem quor etc.,

    Ter. Eun. 5, 4, 42.—
    (γ).
    With etiam:

    id jam populare atque etiam plausibile factum est,

    and also, Cic. Div. in Caecil. 3, 8:

    ne Verginio commeatum dent atque etiam in custodia habeant,

    Liv. 3, 46.—
    (δ).
    With the dem. pron. hic, is:

    negotium magnum est navigare atque id mense Quintili,

    and besides, and that, and that too, Cic. Att. 5, 12; 1, 14:

    maximis defixis trabibus atque eis praeacutis,

    Caes. B. C. 1, 27:

    Asseres pedum XII. cuspidibus praefixis atque hi maximis ballistis missi,

    id. ib. 2, 2:

    duabus missis subsidio cohortibus a Caesare, atque his primis legionum duarum,

    id. B. G. 5, 15; id. B. C. 3, 70:

    flumen uno omnino loco pedibus atque hoc aegre transiri potest,

    id. B. G. 5, 18:

    ad celeritatem onerandi subductionesque paulo facit humiliores... atque id eo magis, quod, etc.,

    id. ib. 5, 1; cf. without id (perh. to avoid the repetition of the pron.): qua (sc. virtute) nostri milites facile superabant, atque eo magis, quod, etc., and that the more because etc., id. ib. 3, 8 fin.:

    dicendi artem apta trepidatione occultans atque eo validior,

    Tac. H. 1, 69; 2, 37; id. A. 4, 22; 4, 46.—
    II.
    In comparisons.
    A.
    Of equality (Rudd. II. p. 94; Zumpt, § 340); with par, idem, item, aequus, similis, juxta, talis, totidem, etc., as: et nota, quod ex hujus modi structura Graeca (sc. homoios kai, etc.) frequenter Latini ac et atque in significatione similitudinis accipiunt, Prisc. pp. 1192 and 1193 P.; cf. Gell. 10, 29; Lidd. and Scott, s. v. kai, III.:

    si parem sententiam hic habet ac formam,

    Plaut. Mil. 4, 6, 36: quom opulenti loquuntur pariter atque ignobiles, Enn. ap. Gell. 11, 4:

    Ecastor pariter hoc atque alias res soles,

    Plaut. Men. 5, 1, 52:

    pariter nunc opera me adjuves ac re dudum opitulata es,

    Ter. Phorm. 5, 3, 3:

    neque enim mihi par ratio cum Lucilio est ac tecum fuit,

    Cic. N. D. 3, 1, 3:

    parique eum atque illos imperio esse jussit,

    Nep. Dat. 3, 5:

    magistrum equitum pari ac dictatorem imperio fugavit,

    id. Hann. 5, 3:

    pariter patribus ac plebi carus,

    Liv. 2, 33: nam et vita est eadem et animus te erga idem ac fuit, Ter. Heaut. 2, 3, 24:

    In hanc argumentationes ex eisdem locis sumendae sunt atque in causam negotialem,

    Cic. Inv. 2, 23, 70:

    equi quod alii sunt ad rem militarem idonei, alii ad vecturam... non item sunt spectandi atque habendi,

    Varr. R. R. 2, 7, 15; id. L. L. 10, § 74 Mull.:

    cum ex provincia populi Romani aequam partem tu tibi sumpseris atque populo Romano miseris,

    Cic. Verr. 2, 3, 19:

    Modo ne in aequo (jure) hostes apud vos sint ac nos socii,

    Liv. 39, 37 (exs. with aeque; v. aeque, d); Cic. Verr. 2, 3, 83 fin.:

    et simili jure tu ulcisceris patrui mortem atque ille persequeretur fratris sui, si, etc.,

    id. Rab. Perd. 5; id. Phil. 1, 4; id. Agr. 1, 4 fin.:

    similem pavorem inde ac fugam fore, ac bello Gallico fuerit,

    Liv. 6, 28; Col. 5, 7, 3:

    contendant, se juxta hieme atque aestate bella gerere posse,

    Liv. 5, 6; cf. Drak. ad Liv. 1, 54, 9:

    faxo eum tali mactatum, atque hic est, infortunio,

    Ter. Phorm. 5, 9, 39; Cic. Vatin. 4, 10:

    cum totidem navibus atque erat profectus,

    Nep. Milt. 7, 4.—
    B.
    Of difference; with alius and its derivv., with dissimile, contra, contrarius, secus, etc., than:

    illi sunt alio ingenio atque tu,

    other than, different from, Plaut. Ps. 4, 7, 35 al.; v. the passages under alius, I. B. a:

    aliter tuum amorem atque est accipis,

    Ter. Heaut. 2, 3, 23 al.; v. the passages under aliter, 1. a.; cf.

    also aliorsum, II., and aliusmodi: quod est non dissimile atque ire in Solonium,

    Cic. Att. 2, 3:

    simulacrum in excelso collocare et, contra atque ante fuerat, ad orientem convertere,

    id. Cat. 3, 8, 20:

    vides, omnia fere contra ac dicta sint evenisse,

    id. Div. 2, 24 fin.; id. Verr. 2, 1, 46:

    qui versantur retro, contrario motu atque caelum,

    id. Rep. 6, 17, 17:

    membra paulo secus a me atque ab illo partita,

    id. de Or. 3, 30, 119:

    cujus ego salutem non secus ac meam tueri debeo,

    id. Planc. 1 fin. al.; v. contra, contrarius, secus, etc.—
    C.
    Sometimes, in cases of equality or difference, atque with ut or ac with si (with aliter affirm. Cic. appears to connect only atque ut, not ac si;

    once, however, non aliter, ac si,

    Cic. Att. 13, 51;

    v. aliter, 1. b.): pariter hoc fit atque ut alia facta sunt,

    Plaut. Am. 4, 1, 11:

    nec fallaciam Astutiorem ullus fecit poeta atque Ut haec est fabre facta a nobis,

    id. Cas. 5, 1, 6 sqq.:

    quod iste aliter atque ut edixerat decrevisset,

    Cic. Verr. 2, 1, 46:

    et qui suos casus aliter ferunt atque ut auctores aliis ipsi fuerunt, etc.,

    id. Tusc. 3, 30, 73:

    si mentionem fecerint, quo aliter ager possideretur atque ut ex legibus Juliis,

    id. Att. 2, 18, 2; 16, 13, c; cf. Wopk. Lect. Tull. 1, 15, p. 118; Dig. 43, 13, 11:

    Egnatii absentis rem ut tueare, aeque a te peto ac si mea negotia essent,

    just as if, Cic. Fam. 13, 43:

    tu autem similiter facis ac si me roges, etc.,

    id. N. D. 3, 3, 8:

    reliquis officiis, juxta ac si meus frater esset, sustentavit,

    id. Post. Red. in Sen. 8, 20:

    quod dandum est amicitiae, large dabitur a me non secus ac si meus esset frater,

    id. Mur. 4 fin.:

    haec sunt, tribuni, consilia vestra, non, hercule, dissimilia, ac si quis, etc.,

    Liv. 5, 5 fin. al. —
    D.
    More rare with nimis, in partem, pro eo, etc.;

    in Plaut. also with mutare or demutare = aliud esse: nimis bellus, atque ut esse maxume optabam, locus,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 73:

    haud centensumam Partem dixi atque, otium rei si sit, possim expromere,

    id. Mil. 3, 1, 168: sane quam pro eo ac debui graviter molesteque tuli, just as was my duty, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5:

    debeo sperare, omnes deos, qui huic urbi praesident, pro eo mihi, ac mereor, relaturos gratiam esse,

    Cic. Cat. 4, 2:

    pro eo, ac si concessum sit, concludere oportebit argumentationem,

    id. Inv. 1, 32, 54:

    non possum ego non aut proxime atque ille aut etiam aeque laborare,

    nearly the same as he, id. Fam. 9, 13, 2:

    neque se luna quoquam mutat atque uti exorta est semel,

    Plaut. Am. 1, 1, 118:

    num quid videtur demutare atque ut quidem Dixi?

    id. Mil. 4, 3, 37.—
    E.
    Sometimes the word indicating comparison (aeque, tantopere, etc.) is to be supplied from the connection (in the class. per. perh. used only once by Cassius in epist. style):

    nebula haud est mollis atque hujus est,

    Plaut. Cas. 4, 4, 21:

    quem esse amicum ratus sum atque ipsus sum mihi,

    id. Bacch. 3, 6, 20:

    quae suco caret atque putris pumex,

    Priap. 32, 7 (Mull., est putusque): digne ac mereor commendatus esse, Cass. ap. Cic. Fam. 12, 13; Dig. 2, 14, 4; 19, 2, 54.—
    F.
    Poet. or in post-Aug. prose with comparatives (for quam), than:

    amicior mihi nullus vivit atque is est,

    Plaut. Merc. 5, 2, 56:

    non Apollinis magis verum atque hoc responsum est,

    Ter. And. 4, 2, 15 Ruhnk.:

    Illi non minus ac tibi Pectore uritur intimo Flamma,

    Cat. 61, 172:

    haud minus ac jussi faciunt,

    Verg. A. 3, 561:

    Non tuus hoc capiet venter plus ac meus,

    Hor. S. 1, 1, 46 Bentl. and Heind. (cf. infra:

    nihilo plus accipias quam Qui nil portarit): qui peccas minus atque ego,

    id. ib. 2, 7, 96:

    Artius atque hedera procera adstringitur ilex,

    id. Epod. 15, 5; Suet. Caes. 14 Ruhnk. —
    G.
    In the comparison of two periods of time, most freq. with simul (v. examples under simul); ante- or post-class. with principio, statim:

    principio Atque animus ephebis aetate exiit,

    as soon as, Plaut. Merc. 1, 1, 40:

    judici enim, statim atque factus est, omnium rerum officium incumbit,

    Dig. 21, 1, 25:

    quamvis, statim atque intercessit, mulier competierat,

    ib. 16, 1, 24.—
    III.
    To connect a negative clause which explains or corrects what precedes; hence sometimes with potius (class.; in Cic. very freq., but rare in the poets), and not, and not rather.
    a.
    Absol.:

    Decipiam ac non veniam,

    Ter. Heaut. 4, 4, 6:

    si fidem habeat,... ac non id metuat, ne etc.,

    id. Eun. 1, 2, 60:

    perparvam vero controversiam dicis, ac non eam, quae dirimat omnia,

    Cic. Leg. 1, 20, 54:

    quasi nunc id agatur, quis ex tanta multitudine occiderit, ac non hoc quaeratur, eum, etc.,

    id. Rosc. Am. 33:

    si (mundum) tuum ac non deorum immortalium domicilium putes, nonne plane desipere videare?

    id. N. D. 2, 6, 17:

    nemo erat, qui illum reum ac non miliens condemnatum arbitraretur,

    id. Att. 1, 16:

    si hoc dissuadere est, ac non disturbare ac pervertere,

    id. Agr. 2, 37, 101:

    si res verba desideraret ac non pro se ipsa loqueretur,

    id. Fam. 3, 2 fin.: hoc te exspectare tempus tibi turpe est ac non ei rei sapientia tua te occurrere, Serv. ap. Cic. Fam. 4, 5, 6:

    velut destituti ac non qui ipsi destituissent,

    Liv. 8, 27; 7, 3 fin.:

    si mihi mea sententia proferenda ac non disertissimorum,

    Tac. Or. 1.—
    b.
    With potius:

    Quam ob rem scriba deducet, ac non potius mulio, qui advexit?

    Cic. Verr. 2, 3, 79 (B. and K., et):

    quis (eum) ita aspexit, ut perditum civem, ac non potius ut importunissimum hostem?

    id. Cat. 2, 6, 12.— Pliny the elder commonly employs in this sense atque non, not ac non:

    concremasse ea (scrinia) optuma fide atque non legisse,

    Plin. 7, 25, 26, § 94; 22, 24, 50, § 108; 29, 2, 9, § 29; 27, 9, 55, § 78; 31, 7, 39, § 73 et saep. —
    IV.
    In connecting clauses and beginning periods.
    1.
    In gen., and, and so, and even, and too: Pamph. Antiquam adeo tuam venustatem obtines. Bacch. Ac tu ecastor morem antiquom atque ingenium obtines, And you too, Ter. Hec. 5, 4, 20:

    atque illi (philosopho) ordiri placet etc.,

    Cic. de Or. 3, 47, 183: Africanus indigens mei? Minime hercle. Ac ne ego quidem illius, And I indeed not, etc., id. Lael. 9, 30; id. Fin. 5, 11, 33:

    cum versus facias, te ipsum percontor, etc.... Atque ego cum Graecos facerem, natus mare citra, Versiculos, etc.,

    Hor. S. 1, 10, 31:

    multa quippe et diversa angebant: validior per Germaniam exercitus, etc.... quos igitur anteferret? ac (i. e. similiter angebat), ne postpositi contumelia incenderentur,

    Tac. A. 1, 47:

    Minime, minime, inquit Secundus, atque adeo vellem maturius intervenisses,

    Tac. Or. 14:

    ac similiter in translatione, etc.,

    Quint. 3, 6, 77.—
    2.
    In adducing new arguments of similar force in favor of any assertion or making further statements about a subject, etc.; cf. Beier ad Cic. Off. 3, 11, 487.
    a.
    Absol.:

    maxima est enim vis vetustatis et consuetudinis: atque in ipso equo, cujus modo mentionem feci, si, etc.,

    and furthermore, and moreover, Cic. Lael. 19, 68: Atque, si natura confirmatura jus non erit, virtutes omnes tollentur, id. Leg. 1, 15, 42 B. and K. —
    b.
    Often with etiam:

    Atque alias etiam dicendi virtutes sequitur,

    Cic. Or. 40, 139:

    Atque hoc etiam animadvertendum non esse omnia etc.,

    id. de Or. 2, 61, 251; so id. Off. 1, 26, 90; id. N. D. 2, 11, 30; Col. 2, 2, 3.—
    c.
    Sometimes with quoque:

    Atque occidi quoque Potius quam cibum praehiberem,

    Plaut. Ps. 1, 3, 133; so Cic. N. D. 2, 12, 32; Col. 2, 13, 3, and Cels. 2, 3; 3, 22.—
    d.
    And even with quoque etiam: Atque ego [p. 191] quoque etiam, qui Jovis sum filius, Contagione etc., Plaut. Am. prol. 30.—
    3.
    In narration:

    aegre submoventes obvios intrare portam, qui adducebant Philopoemenem, potuerunt: atque conferta turba iter reliquum clauserat,

    Liv. 39, 49; 5, 21 fin.:

    completur caede, quantum inter castra murosque vacui fuit: ac rursus nova laborum facies,

    Tac. H. 3, 30; cf. Caes. B. C. 2, 28 fin. and 2, 29 init.
    4.
    In introducing comparisons, atque ut, atque velut (mostly poet., esp. in epic poetry):

    Atque ut perspicio, profecto etc.,

    Plaut. Capt. 3, 4, 53:

    ac veluti magno in populo cum saepe coorta est Seditio.... Sic cunctus pelagi cecidit fragor, etc.,

    Verg. A. 1, 148; so id. G. 4, 170; id. A. 2, 626; 4, 402; 4, 441; 6, 707; 9, 59; 10, 405; 10, 707; 10, 803; 11, 809; 12, 365; 12, 521; 12, 684; 12, 715;

    12, 908: Inclinare meridiem Sentis ac, veluti stet volucris dies, Parcis deripere etc.,

    Hor. C. 3, 28, 6; Val. Fl. 6, 664;

    and so, Ac velut in nigro jactatis turbine nautis, etc.... Tale fuit nobis Manius auxilium,

    Cat. 68, 63 (for which Sillig and Muller read:

    Hic velut, etc.): Atque ut magnas utilitates adipiscimur, etc.,

    Cic. Off. 2, 5, 16:

    Atque ut hujus mores veros amicos parere non potuerunt, sic etc.,

    id. Lael. 15, 54.—
    5.
    In connecting two acts or events.
    a.
    In the order of time, and then; hence the ancient grammarians assume in it the notion of quick succession, and explain it, though improperly, as syn. with statim, ilico, without any accompanying copulative, v. Gell. 10, 29; Non. p. 530, 1 sq. (only in the poets and histt.): Atque atque accedit muros Romana juventus (the repetition of the atque represents the approach step by step), Enn. ap. Gell. and Non. l. l. (Ann. v. 527 Mull.): Quo imus una;

    ad prandium? Atque illi tacent,

    And then they are silent, Plaut. Capt. 3, 1, 19:

    Ubi cenamus? inquam, atque illi abnuunt,

    and upon this they shake their head, id. ib. 3, 1, 21; id. Ep. 2, 2, 33:

    dum circumspecto atque ego lembum conspicor,

    id. Bacch. 2, 3, 45; so id. Merc. 2, 1, 32; 2, 1, 35; id. Most. 5, 1, 9:

    lucernam forte oblitus fueram exstinguere: Atque ille exclamat derepente maximum,

    and then he suddenly exclaims, id. ib. 2, 2, 57: cui fidus Achates It comes... atque illi Misenum in litore sicco Ut venere, vident, etc., and as they thus came, etc., Verg. A. 6, 162:

    dixerat, atque illi sese deus obtulit ultro,

    Stat. Th. 9, 481; 12, 360; Liv. 26, 39, 16; Tac. H. 3, 17:

    tum Otho ingredi castra ausus: atque illum tribuni centurionesque circumsistunt,

    id. ib. 1, 82. —Sometimes with two imperatives, in order to indicate vividly the necessity of a quicker succession, or the close connection between two actions:

    cape hoc argentum atque defer,

    Ter. Heaut. 4, 7, 3:

    abi domum ac deos comprecare,

    id. Ad. 4, 5, 65:

    tace modo ac sequere hac,

    id. ib. 2, 4, 16:

    Accipe carmina atque hanc sine tempora circum hederam tibi serpere,

    Verg. E. 8, 12; id. G. 1, 40; 3, 65; 4, 330:

    Da auxilium, pater, atque haec omina firma,

    id. A. 2, 691; 3, 89; 3, 250; 3, 639; 4, 424; 9, 90; 10, 624; 11, 370.—
    b.
    In the order of thought, and so, and thus, and therefore.
    (α).
    Absol.:

    si nunc de tuo jure concessisses paululum, Atque adulescenti morigerasses,

    and so, Ter. Ad. 2, 2, 10.—
    (β).
    With ita or sic:

    Ventum deinde ad multo angustiorem rupem, atque ita rectis saxis, etc.,

    Liv. 21, 36; Plin. 10, 58, 79, § 158:

    ac sic prope innumerabiles species reperiuntur,

    Quint. 12, 10, 67.—
    c.
    Connecting conclusion and condition, so, then (cf. at, II. F.):

    non aliter quam qui adverso vix flumine lembum Remigiis subigit, si bracchia forte remisit, Atque illum praeceps prono rapit alveus amni,

    Verg. G. 1, 203 (here explained by statim by Gell. 10, 29, and by Servius, but thus its connective force is wholly lost; cf. also Forbig ad h. l. for still another explanation).—
    6.
    (As supra, I. c.) To annex a thought of more importance:

    Satisne videtur declarasse Dionysius nihil esse ei beatum, cui semper aliqui terror impendeat? atque ei ne integrum quidem erat, ut ad justitiam remigraret,

    Cic. Tusc. 5, 21, 62; id. Tull. 4:

    hoc enim spectant leges, hoc volunt, incolumem esse civium conjunctionem, quam qui dirimunt, eos morte... coercent. Atque hoc multo magis efficit ipsa naturae ratio,

    id. Off. 3, 5, 23; id. Fam. 6, 1, 4: hac spe lapsus Induciomarus... exsules damnatosque tota Gallia magnis praemiis ad se allicere coepit;

    ac tantam sibi jam iis rebus in Gallia auctoritatem comparaverat, ut, etc.,

    Caes. B. G. 5, 55 fin.; Nep. Hann. 13, 2; Quint. 1, 10, 16.—Hence also in answers, in order to confirm a question or assertion:

    Sed videone ego Pamphilippum cum fratre Epignomo? Atque is est,

    And he it is, Yes, it is he, Plaut. Stich. 4, 2, 4; so id. Truc. 1, 2, 24: Th. Mihin malum minitare? Ca. Atque edepol non minitabor, sed dabo, id. Curc. 4, 4, 15: Ch. Egon formidulosus? nemost hominum, qui vivat, minus. Th. Atque ita opust, Ter. Eun. 4, 6, 20.—
    7.
    In expressing a wish, atque utinam:

    Veritus sum arbitros, atque utinam memet possim obliscier! Att., Trag. Rel. p. 160 Rib.: videmus enim fuisse quosdam, qui idem ornate ac graviter, idem versute et subtiliter dicerent. Atque utinam in Latinis talis oratoris simulacrum reperire possemus!

    Cic. Or. 7, 22; so id. Rep. 3, 5, 8:

    Atque utinam pro decore etc.,

    Liv. 21, 41, 13:

    Atque utinam ex vobis unus etc.,

    Verg. E. 10, 35; id. A. 1, 575:

    Atque utinam... Ille vir in medio fiat amore lapis!

    Prop. 2, 9, 47; 3, 6, 15; 3, 7, 25; 3, 8, 19 al.—
    8.
    To connect an adversative clause, and often fully with tamen, and yet, notwithstanding, nevertheless.
    a.
    Absol.: Mihi quidem hercle non fit veri simile;

    atque ipsis commentum placet,

    Ter. And. 1, 3, 20 Ruhnk. (atque pro tamen, Don.):

    ego quia non rediit filius, quae cogito!... Atque ex me hic natus non est, sed ex fratre,

    id. Ad. 1, 1, 15 (Quasi dicat, ex me non est, et sic afficior: quid paterer si genuissem? Don.; cf. Acron. ap. Charis. p. 204 P.); Cic. Off. 3, 11, 48 Beier; id. Mur. 34, 71 Matth.:

    ceterum ex aliis negotiis, quae ingenio exercentur, in primis magno usui est memoria rerum gestarum... Atque ego credo fore qui, etc.,

    and yet I believe, Sall. J. 4, 1 and 3 Corte; id. C. 51, 35:

    observare principis egressum in publicum, insidere vias examina infantium futurusque populus solebat. Labor parentibus erat ostentare parvulos... Ac plerique insitis precibus surdas principis aures obstrepebant,

    Plin. Pan. 26.—
    b.
    With tamen:

    nihil praeterea est magnopere dicendum. Ac tamen, ne cui loco non videatur esse responsum, etc.,

    Cic. Fin. 2, 27, 85:

    discipulos dissimilis inter se ac tamen laudandos,

    id. de Or. 3, 10, 35; id. Rep. 1, 7, 12:

    Atque in his tamen tribus generibus etc.,

    id. Off. 3, 33, 118; id. Pis. 1, 3; 13, 30; id. Prov. Cons. 7, 16; 7, 15 fin. (cf. in reference to the last four passages Wund. Varr. Lectt. p. lviii. sq.):

    ac tamen initia fastigii etc.,

    Tac. A. 3, 29; 3, 56; 12, 56;

    14, 21: pauciores cum pluribus certasse, ac tamen fusos Germanos,

    id. H. 5, 16.—
    9.
    To connect a minor affirmative proposition (the assumptio or propositio minor of logical lang.) in syllogisms, now, but, but now (while atqui is used to connect either an affirmative or negative minor premiss: v. atqui): Scaptius quaternas postulabat. Metui, si impetrasset, ne tu ipse me amare desineres;

    ... Atque hoc tempore ipso impingit mihi epistulam etc.,

    Cic. Att. 6, 1, 6.—Sometimes the conclusion is to be supplied:

    nisi qui naturas hominum, penitus perspexerit, dicendo, quod volet, perficere non poterit. Atque totus hic locus philosophorum putatur proprius (conclusion: ergo oratorem philosophiam cognoscere oportet),

    Cic. de Or. 1, 12, 53 and 54.—
    10.
    In introducing a purpose (freq. in Cic.).
    a.
    A negative purpose, and esp. in anticipating an objection:

    Ac ne sine causa videretur edixisse,

    Cic. Phil. 3, 9, 24:

    Ac ne forte hoc magnum ac mirabile esse videatur,

    id. de Or. 2, 46, 191; so id. Fam. 5, 12, 30:

    Ac ne saepius dicendum sit,

    Cels. 8, 1:

    Ac ne forte roges, quo me duce, quo lare tuter,

    Hor. Ep. 1, 1, 13:

    Ac ne forte putes,

    id. ib. 2, 1, 208:

    Ac ne forte putes etc.,

    Ov. R. Am. 465 (Merkel, Et).—
    b.
    A positive purpose:

    Atque ut ejus diversa studia in dissimili ratione perspicere possitis, nemo etc.,

    Cic. Cat. 2, 5, 9:

    Atque ut omnes intellegant me etc.... dico etc.,

    id. Imp. Pomp. 8, 20; 2, 4; id. Clu. 14, 43; id. Sull. 2, 5; id. de Or. 3, 11, 40:

    Atque ut C. Flaminium relinquam etc.,

    id. Leg. 3, 9, 20; id. Fin. 3, 2, 4.—
    11.
    a.. In continuing a thought in assertions or narration, and, now, and now, Plaut. Aul. prol. 18: audistis, cum pro se diceret, genus orationis, etc.,... perspexistis. Atque in eo non solum ingenium ejus videbatis, etc., Cic. Cael. 19, 45; so id. de Or. 3, 32, 130; 2, 7, 27; 3, 10, 39 al.; Caes. B. G. 2, 29; Nep. Ages. 7, 3; 8, 1, Eum. 10, 3 Bremi; Tac. A. 14, 64; 15, 3; Verg. A. 9, 1; Sil. 4, 1 al.: ac si, sublato illo, depelli a vobis omne periculum judicarem, now if I, etc., Cic. Cat. 2, 2, 3:

    atque si etiam hoc natura praescribit, etc.,

    id. Off. 3, 6, 27; so Quint. 10, 1, 26; 10, 2, 8.—
    b.
    In introducing parentheses:

    vulgo credere, Penino (atque inde nomen et jugo Alpium inditum) transgressum,

    Liv. 21, 38:

    omne adfectus genus (atque ea maxime jucundam et ornatam faciunt orationem) de luxuria, etc.,

    Quint. 4, 3, 15 MSS., where Halm after Spalding reads et quae.
    c.
    At the conclusion of a discourse (not infreq. in Cic.): Atque in primis duabus dicendi partibus qualis esset, summatim breviterque descripsimus, And thus have we, then, briefly described, etc., Cic. Or. 15, 50:

    Ac de primo quidem officii fonte diximus,

    id. Off. 1, 6, 19:

    Ac de inferenda quidem injuria satis dictum est,

    id. ib. 1, 8, 27; id. Inv. 2, 39, 115 al.—
    V.
    In particular connections and phrases.
    A.
    Unus atque alter, one and the other; alius atque alius, one and another; now this, now that:

    unae atque alterae scalae,

    Sall. J. 60, 7:

    quarum (coclearum) cum unam atque alteram, dein plures peteret,

    id. ib. 93, 2:

    unum atque alterum lacum integer perfluit,

    Tac. H. 5, 6:

    dilatisque alia atque alia de causa comitiis,

    Liv. 8, 23, 17; Col. 9, 8, 10:

    alius atque alius,

    Tac. H. 1, 46; 1, 50 (v. alius, II. D.).—Also separated by several words:

    aliud ejus subinde atque aliud facientes initium,

    Sen. Ep. 32, 2.—
    B.
    Etiam atque etiam. again and again:

    temo Stellas cogens etiam atque etiam Noctis sublime iter, Enn., Trag. Rel. p. 39 Rib.: etiam atque etiam cogita,

    Ter. Eun. 1, 1, 11:

    etiam atque etiam considera,

    Cic. Div. in Caecil. 14, 46:

    monitos eos etiam atque etiam volo,

    id. Cat. 2, 12, 27.—So, semel atque iterum, Cic. Font. 26; id. Clu. 49; Tac. Or. 17; and:

    iterum atque iterum,

    Verg. A. 8, 527; Hor. S. 1, 10, 39.—
    C.
    Huc atque illuc, hither and thither, Cic. Q. Rosc. 37; id. de Or. 1, 40, 184; Verg. A. 9, 57; Ov. M. 2, 357; 10, 376; Tac. Agr. 10; id. H. 1, 85.—
    D.
    Longe atque late, far and wide, Cic. Marcell. 29:

    atque eccum or atque eccum video, in colloquial lang.: Heus vocate huc Davom. Atque eccum,

    but here he is, Ter. And. 3, 3, 48:

    Audire vocem visa sum modo militis. Atque eccum,

    and here he is, id. Eun. 3, 2, 2; so id. Hec. 4, 1, 8.—
    E.
    Atque omnia, in making an assertion general, and so generally:

    Atque in eis omnibus, quae sunt actionis, inest quaedam vis a natura data,

    Cic. de Or. 3, 59, 223:

    quorum (verborum) descriptus ordo alias alia terminatione concluditur, atque omnia illa et prima et media verba spectare debent ad ultimum,

    id. Or. 59, 200; id. de Or. 2, 64, 257: commoda civium non divellere, atque omnes aequitate eadem continere, and so rather, etc., id. Off. 2, 23, 83:

    nihil acerbum esse, nihil crudele, atque omnia plena clementiae, humanitatis,

    id. ad Q. Fr. 1, 1, 8:

    Atque omnis vitae ratio sic constat, ut, quae probamus in aliis, facere ipsi velimus,

    Quint. 10, 2, 2.—
    F.
    With other conjunctions.
    1.
    After et:

    equidem putabam virtutem hominibus instituendo et persuadendo, non minis et vi ac metu tradi,

    Cic. de Or. 1, 58, 247:

    Magnifica vero vox et magno viro ac sapiente digna,

    id. Off. 3, 1, 1; id. Cael. 13:

    vanus aspectus et auri fulgor atque argenti,

    Tac. Agr. 32.:

    denuntiarent, ut ab Saguntinis abstineret et Carthaginem in Africam traicerent ac sociorum querimonias deferrent,

    Liv. 21, 6, 4:

    ubi et fratrem consilii ac periculi socium haberem,

    id. 21, 41, 2:

    et uti liter demum ac Latine perspicueque,

    Quint. 8, 3, 3:

    Nam et subtili plenius aliquid atque subtilius et vehementi remissius atque vehementius invenitur,

    id. 12, 10, 67. —
    2.
    After que, as in Gr. te kai: litterisque ac laudibus aeternare, Varr. ap. Non. p. 75, 20:

    submoverique atque in castra redigi,

    Liv. 26, 10:

    terrorem caedemque ac fugam fecere,

    id. 21, 52:

    mus Sub terris posuitque domos atque horrea fecit,

    Verg. G. 1, 182; 3, 434; id. A. 8, 486.—
    3.
    Before et:

    caelum ipsum ac mare et silvas circum spectantes,

    Tac. Agr. 32.—
    4.
    After neque (only in the poets and post - Aug. prose):

    nec clavis nec canis atque calix,

    Mart. 1, 32, 4: naturam Oceani atque aestus [p. 192] neque quaerere hujus operis est, ac multi retulere, Tac. Agr. 10:

    mediocritatem pristinam neque dissimulavit umquam ac frequenter etiam prae se tulit,

    Suet. Vesp. 12.—
    G.
    Atque repeated, esp. in arch. Lat.: Scio solere plerisque hominibus in rebus secundis atque prolixis atque prosperis animum excellere atque superbiam atque ferociam augescere atque crescere, Cato ap. Gell. 7, 3: Dicere possum quibus villae atque aedes aedificatae atque expolitae maximo opere citro atque ebore atque pavimentis Poenicis stent, Cato ap. Fest. p. 242 Mull.:

    atque ut C. Flamininum atque ea, quae jam prisca videntur, propter vetustatem relinquam,

    Cic. Leg. 3, 9, 20:

    omnem dignitatem tuam in virtute atque in rebus gestis atque in tua gravitate positam existimare,

    id. Fam. 1, 5, 8.—Esp. freq. in enumerations in the poets:

    Haec atque illa dies atque alia atque alia,

    Cat. 68, 152:

    Mavortia tellus Atque Getae atque Hebrus,

    Verg. G. 4, 463:

    Clioque et Beroe atque Ephyre Atque Opis et Asia,

    id. ib. 4, 343.—And sometimes forming a double connective, both— and = et—et:

    Multus ut in terras deplueretque lapis: Atque tubas atque arma ferunt crepitantia caelo Audita,

    Tib. 2, 5, 73:

    complexa sui corpus miserabile nati Atque deos atque astra vocat crudelia mater,

    Verg. E. 5, 23; Sil. 1, 93; v. Forbig ad Verg. l. l.
    ► Atque regularly stands at the beginning of its sentence or clause or before the word it connects, but in poetry it sometimes, like et and at, stands:
    a.
    In the second place:

    Jamque novum terrae stupeant lucescere solem, Altius atque cadant imbres,

    Verg. E. 6, 38 Rib., ubi v. Forbig.:

    Accipite ergo animis atque haec mea figite dicta,

    id. A. 3, 250, and 10, 104 (animis may, however, here be taken with Accipite, as in id. ib. 5, 304):

    Esto beata, funus atque imagines Ducant triumphales tuum,

    Hor. Epod. 8, 11; id. S. 1, 5, 4; 1, 6, 111; 1, 7, 12 (ubi v. Fritzsche).—
    b.
    In the third place:

    quod pubes hedera virente Gaudeant pulla magis atque myrto,

    Hor. C. 1, 25, 18; cf. at fin. (Vid. more upon this word in Hand, Turs. I. pp. 452-513.)

    Lewis & Short latin dictionary > atque

  • 25 circumeo

    circŭm-ĕo or circŭĕŏ (v. circum, III.; Neue, Formenl. 2, p. 736 sq.), īvi or ii, circuĭtum, īre ( inf. pass. circumirier, Plaut. Curc. 3, 81), v. n. and a.
    I.
    Prop., to go around, travel or march around, etc. (class.): sparsis Medea capillis Bacchantum ritu flagrantes circuit aras, Ov. M. 7, 258:

    per hortum circuit,

    makes a circuit, Plaut. As. 3, 3, 152; cf. Nep. Eum. 9, 2:

    si rectum limitem rupti torrentibus pontes inciderint, circumire cogemur,

    Quint. 2, 13, 16: an quasi mare omnes circumimus insulas? i. e. from one to another (cf. circum, II. C.), Plaut. Men. 2, 1, 6:

    alvearia,

    Col. 9, 9:

    fines equis,

    id. 1, 3:

    praedia,

    Cic. Caecin. 32, 94:

    haec una opera circuit per familias,

    Plaut. Truc. 2, 4, 53:

    qui imperavit ei, ut omnes fores aedificii circumiret,

    Nep. Hann. 12, 4:

    urbem,

    Liv. 23, 25, 2:

    Marcio et Atilio Epirus, Aetolia et Thessalia circumeundae assignantur... Lentuli circumeuntes Peloponnesi oppida, etc.,

    id. 42, 37, 3 and 7:

    haud ignarus erat circuitam ab Romanis eam (Hispaniam) legatis,

    id. 21, 22, 1:

    Civilis avia Belgarum circumibat,

    Tac. H. 4, 70:

    manibus nexis trunci modum,

    to surround, Ov. M. 8, 748:

    non potuere uno anno circumirier,

    Plaut. Curc. 3, 81:

    proximis insulis circuitis,

    Suet. Aug. 98:

    equites circumitis hostium castris Crasso renuntiaverunt,

    Caes. B. G. 3, 25:

    circuitis templis,

    Suet. Ner. 19 al.:

    at pater omnipotens ingentia moenia caeli Circuit,

    Ov. M. 2, 402:

    circueunt unum Phineus et mille secuti Phinea,

    surround, id. ib. 5, 157 (cf. circum, II. E.): Leucada continuam veteres habuere coloni;

    nunc freta circumeunt,

    flow around it, id. ib. 15, 290:

    more lupi oves,

    id. P. 1, 2, 20:

    metam ferventi rotā,

    avoids, id. A. A. 3, 396.—
    B.
    Esp.
    1. (α).
    Esp. in milit. lang.:

    totam urbem muro turribusque circumiri posse,

    Caes. B. C. 2, 16:

    aciem, sinistrum cornu,

    id. ib. 3, 93 sq.:

    multitudine circumiri,

    Nep. Them. 3, 2; id. Dat. 7, 3; Liv. 41, 26, 4; Gall. ap. Cic. Fam. 10, 30, 4:

    ab iisdem acies Pompeiana a sinistrā parte erat circumita,

    Caes. B. C. 3, 94.—
    (β).
    In gen., absol.:

    quae circumibit linea, ejusdem spatii erit, cujus ea quae centum continet,

    Quint. 1, 10, 44.—With acc.:

    extremas oleis pacalibus oras (Pallas),

    Ov. M. 6, 101:

    cujus non hederae circumiere caput,

    Prop. 2 (3), 5, 26.—
    2.
    To go from one to another, soliciting, canvassing, admonishing, etc., qs. to go the rounds (stronger than ambire, which signif. to go to this one and that; most freq. after the Aug. per.;

    in Cic. perh. only once, in his epistt.): itaque prenso amicos, supplico, ambio domos stationesque circumeo,

    Plin. Ep. 2, 9, 5:

    (Antonium) circumire veteranos, ut acta Caesaris sancirent,

    Cic. Att. 14, 21, 2; Cael. ap. Cic. Fam. 8, 11, 2:

    Quinctilius circumire aciem Curionis atque obsecrare milites coepit,

    Caes. B. C. 2, 28:

    sed ipse Romulus circumibat docebatque,

    Liv. 1, 9, 14; 1, 47, 7; 3, 47, 2:

    ille Persarum tabernacula circumire, hortari,

    Curt. 5, 9, 17; Tac. A. 2, 29; Plin. Pan. 69, 2; Suet. Aug. 56; id. Tib. 11:

    rex agmen circuibat pedes,

    Curt. 7, 3, 17; cf.:

    cui orbem terrarum circumire non erit longum meā causā,

    Plin. Ep. 7, 16, 4; 2, 9, 5.—
    II.
    Trop.
    A.
    To surround, enclose:

    totius belli fluctibus circumiri,

    Cic. Phil. 18, 9, 20:

    ne superante numero et peritiā locorum circumiretur,

    Tac. Agr. 25 fin.; Stat. S. 4, 4, 26.—
    B.
    Like our circumvent, to deceive, impose upon, cheat, Plaut. Ps. 3, 2, 109:

    facinus indignum, Sic circumiri,

    Ter. Phorm. 4, 3, 9:

    puerum arte dolosā,

    Mart. 8, 59, 14.—
    C.
    Of discourse, to express by circumlocution (postAug.):

    res plurimae carent appellationibus, ut eas necesse sit transferre aut circumire,

    Quint. 12, 10, 34; 8, prooem. § 24 Spald.;

    8, 2, 17: Vespasiani nomen suspensi et vitabundi circumibant,

    went around, avoided mentioning it, Tac. H. 3, 37.

    Lewis & Short latin dictionary > circumeo

  • 26 continuus

    contĭnŭus, a, um, adj. [contineo, II.], joining, connecting with something, or hanging together, in space or time, uninterrupted, continuous.
    I.
    Of space (so mostly Aug. and post-Aug.; cf., however, continue); with dat. or absol.
    A.
    Lit.:

    aër continuus terrae est,

    Sen. Q. N. 2, 6, 1: Leucada continuam veteres habuere coloni;

    nunc freta circuëunt,

    joined to the mainland, Ov. M. 15, 289:

    ignis proxima quaeque et deinceps continua amplexus,

    Liv. 30, 5, 7; 30, 6, 5: montes, * Hor. Ep. 1, 16, 5; Plin. 6, 30, 35, § 189:

    agri,

    Suet. Caes. 38:

    fluere continuo alveo (Euphraten),

    Plin. 6, 26, 30, § 124; cf.:

    Rhenus uno alveo continuus,

    Tac. A. 2, 6:

    mare,

    id. Agr. 10 fin.:

    aliqui vice dentium continuo osse gignuntur,

    Plin. 7, 16, 15, § 69:

    omnia continua et paria,

    Plin. Pan. 51, 4:

    serpens,

    Stat. Th. 5, 517.—
    b.
    Subst.: contĭnŭus, i, m., he who is always about one, an attendant:

    Cocceius Nerva, continuus principis,

    Tac. A. 6, 26 (32) Halm, Draeg. ad loc. (Nipperd. and Ritter, principi).—
    B.
    Tron., of rhet. matters (most freq. in Quint.): cum fluxerunt plures continuae translationes (the figure derived from an uninterrupted, flowing stream; v. the preced.), Cic. Or. 27, 94:

    expositio (opp. partita),

    Quint. 7, 10, 11:

    loci,

    id. 11, 3, 84:

    lumina,

    id. 12, 10, 46:

    ab exordio usque ad ultimam vocem continuus quidam gemitus,

    id. 11, 1, 54:

    oratio,

    id. 6, 1, 46; 6, 4, 1 et saep.:

    adfectus,

    id. 6, 2, 10:

    impetus,

    id. 10. 7, 14 et saep.—
    II.
    Of time and objects relating to it, following one after another, successive, continuous (class. in all periods and species of composition): auferet ex oculis veniens Aurora Boöten;

    continuāque die sidus Hyantis erit,

    the next day, Ov. F. 5, 734; so,

    continuā nocte,

    the following night, id. ib. 6, 720:

    triduum continuum, dies decem continuos,

    Plaut. Mil. 3, 1, 146 sq.:

    dies quinque ex eo die,

    Caes. B. G. 1, 48:

    annos prope quinquaginta,

    Cic. Verr. 1, 13, 38:

    duabus noctibus,

    Suet. Aug. 94:

    secutae sunt continuos complures dies tempestates,

    Caes. B. G. 4, 34 Oud. N. cr. prioribus diebus, Liv. 42, 58, 3:

    aliquot an nos continuos,

    Cic. Imp. Pomp. 18, 54:

    tot dies,

    id. Verr. 2, 5, 36, § 94:

    triennium,

    Plaut. Stich. 1, 3, 61; Suet. Calig. 7:

    biennio,

    id. Tib. 38:

    bella,

    Liv. 10, 31, 10; cf.:

    cursus proeliorum,

    Tac. Agr. 27:

    consulatus,

    Suet. Caes. 76; Plin. Pan. 58: itinera, Lepid. ap. Cic. Fam. 10, 34, 1:

    regna,

    Liv. 1, 47, 6:

    duo tri umphi ex Hispaniā acti,

    id. 41, 7, 1:

    labor,

    Quint. 1, 3, 8:

    amor,

    Prop. 1, 20, 1:

    incom moda,

    Caes. B. G. 7, 14: messe senescit ager; Ov. A. A. 3, 82:

    eos (patricios) ab Atto Clauso continuos duravisse,

    Tac. A. 12, 25 fin. et saep.—With abl. resp.:

    continuus inde et saevus accusandis reis Suilius,

    incessant, Tac. A. 11, 5; cf.:

    postulandis reis tam continuus annus fuit,

    incessantly occupied, id. ib. 4, 36.—Hence the advv.,
    1.
    contĭ-nŭē, continuously, without interruption; in space or time (very rare, perh. only anteand post-class. for continenter, assidue):

    * flumen quod fluit continue,

    Varr. L. L. 5, § 27 Müll.:

    protinus jugiter et continue,

    Non. p. 376, 26.—
    2. A.
    To designate an act that in time immediately follows something, immediately, forthwith, directly, without delay, = statim, autika (very freq. in all periods and kinds of composition).
    1.
    In gen.
    (α).
    Corresp. with the particles of time: ubi, ut, postquam, cum, etc.; with ubi:

    ubi primum terram tetigimus, Continuo, etc.,

    Plaut. Am. 1, 1, 49; so id. Cist. 2, 3, 35; Ter. Eun. 3, 1, 51 al.—With ut, etc.:

    quae ut aspexi, me continuo contuli, etc.,

    Plaut. Bacch. 3, 1, 7; so,

    iste continuo ut vidit, non dubitavit, etc.,

    Cic. Verr. 2, 4, 22, § 48:

    ut quisque insanus... latum demisit pectore clavum, Audit continuo, etc.,

    Hor. S. 1, 6, 29: nam postquam audivi [p. 451]... cominuo argentum dedi, Ut emeretur, Plaut. Ep. 4, 1, 37:

    cum te summis laudibus ad caelum extulerunt, mihi continuo maximas gratias agant,

    Cic. Fam. 9, 14, 1; 10, 12, 2:

    ut vel continuo patuit, cum, etc.,

    Hor. S. 2, 8, 29:

    ne mora sit, si innuerim, quin pugnus continuo in malā haereat,

    Ter. Ad. 2, 1, 17: si quid narrare occepi, continuo dari Tibi verba censes, forthwith you think, etc., id. And. 3, 2, 24; cf. id. Eun. 1, 2, 24; Lucr. 2, 1091; Hor. S. 2, 3, 160:

    continuo consilium dimisit (Q. Maximus), simulac me fractum ac debilitatum metu viderit,

    Cic. de Or. 1, 26, 121.—
    (β).
    Absol.:

    continuo, ventis surgentibus, aut freta ponti Incipiunt agitata tumescere, etc.,

    Verg. G. 1, 356:

    continuo hic ero,

    Plaut. Ep. 3, 3, 43: haud mora;

    continuo matris praecepta facessit,

    Verg. G. 4, 548; so Ov. M. 14, 362; cf. Quint. 12, 3, 3;

    corresp. with statim,

    Cic. Rosc. Com. 6, 17:

    quod lubet, non lubet jam id continuo,

    the next moment, immediately, Plaut. Cist. 2, 1, 10:

    hos prius intro ducam et quae volo Simul inperabo: poste continuo exeo,

    Ter. Eun. 3, 2, 40: hanc mihi in manum dat;

    mors continuo ipsam occupat,

    id. And. 1, 5, 62:

    hercle ego te barbā continuo arripiam, et in ignem coniciam,

    Plaut. Rud. 3, 4, 64: egomet continuo mecum;

    certe captus est!

    I immediately thought within myself, Ter. And. 1, 1, 55:

    senatus est continuo convocatus,

    Cic. Fam. 10, 12, 3:

    hos continuo in itinere adorti,

    Caes. B. G. 7, 42 fin.:

    subitae necessitates continuo agendi,

    on the spot, immediately, Quint. 10, 7, 2 et saep.: perturbationes, amplificatae certe, pestiferae sunt;

    igitur etiam susceptae continuo in magnā pestis parte versantur,

    even immediately on their inception, Cic. Tusc. 4, 18, 42; cf. id. Fin. 3, 9, 32.—
    2.
    Of a point of time closely following a time named, speedily, without interval:

    deinde absens factus aedilis, continuo praetor,

    Cic. Ac. 2, 1, 1:

    qui summam spem civium, quam de eo jam puero habuerant, continuo adulescens incredibili virtute superavit,

    id. Lael. 3, 11.—
    3.
    Esp., with the statement of a logical consequence from a fact; only in connection with a negative, or a question implying a negative, not by consequence, not necessarily, not as an immediate consequence, in questions; perhaps then? perhaps therefore? (very freq. in Cic.); with si:

    non continuo, si me in gregem sicariorum contuli, sum sicarius,

    Cic. Rosc. Am. 33, 94; so id. de Or. 2, 48, 199; Gai Inst. 2, 204.—With cum, Manil. 2, 345. — Absol.:

    cum nec omnes, qui curari se passi sunt, continuo etiam convalescant,

    Cic. Tusc. 3, 3, 5; so,

    ego summum dolorem... non continuo dico esse brevem,

    id. ib. 2, 19, 45: aeque enim contingit omnibus fidibus, ut incontentae sint;

    illud non continuo, ut aeque incontentae,

    id. Fin. 4, 27, 75:

    si malo careat, continuone fruitur summo bono?

    id. Tusc. 3, 18, 40; so,

    continuone si? etc.,

    Quint. 9, 2, 84.—
    B.
    In Quint. twice (for the ante- and post-class. continue), in an uninterrupted series, one after another, continuously:

    qualis (labor) fuit illius, qui grana ciceris ex spatio distante missa, in acum continuo et sine frustratione inserebat,

    Quint. 2, 20, 3; 9, 1, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > continuus

  • 27 nēmō

        nēmō (rarely nēmo, O., Iu.), —, dat. nēminī, acc. nēminem; abl. once nēmine, Ta. (class. writers borrow the plur. and the gen. and abl sing. from nullus), m and f    [ne+homo], no man, no one, nobody: Nemost miserior me, T.: facio pluris omnium hominum neminem: omnium mortalium nemo Sthenio inimicior, quam, etc.—In the phrase, nemo non, every one, everybody, all: aperte adulantem nemo non videt, nisi, etc.: nemo potest non beatissimus esse.—In the phrase, non nemo, many a one, some one and another, somebody: video de istis abesse non neminem: non nemo improbus.—With nisi, none but, no one not, only: nemo nisi victor pace bellum mutavit, S.—The negation emphasized by a following negative: neminem deo, nec deum, nec hominem carum esse voltis.—With pronn.: nemo unus, no one, L.: ad neminem unum summa imperi redit, Cs.: nemo quisquam, not a single one, no one at all, T.: alium enim, cui illam commendem, habeo neminem, no one else.—As adj., no, not any: vir nemo bonus ab improbo se donari velit: opifex: ut hominem neminem pluris faciam.— Fig., a nobody: is, quem tu neminem putas.
    * * *
    no one, nobody

    Latin-English dictionary > nēmō

  • 28 in-vicem or in vicem

        in-vicem or in vicem adv.,    by turns, in turn, one after another, alternately: hi rursus in vicem anno post in armis sunt, Cs.: cum timor atque ira invicem sententias variassent, L.: nos cantabimus invicem, in my turn, H.—One another, each other, mutually, reciprocally: Aricini atque Ardeates multis invicem cladibus fessi, L.: multum sanguinem invicem hausimus, Cu.: se anteponendo, Ta.: inter se gratantes, L.

    Latin-English dictionary > in-vicem or in vicem

  • 29 adhibeo

    ăd-hĭbĕo, ŭi, ĭtum, 2, v. a. [habeo], to hold toward or to, to turn, bring, add to; with ad, in, dat. or absol.
    I.
    In gen.
    A.
    Lit.:

    cur non adhibuisti, dum istaec loquereris, tympanum,

    Plaut. Poen. 5, 5, 38:

    huc adhibete aurīs (ad ea) quae ego loquar,

    id. Ps. 1, 2, 20:

    ad mea formosos vultus adhibete carmina,

    Ov. Am. 2, 1, 37; cf. ib. 13, 15:

    manus medicas ad vulnera,

    Verg. G. 3, 455:

    odores ad deos,

    Cic. N. D. 1, 40:

    quos negat ad panem adhibere quidquam, praeter nasturtium,

    to eat with it, Cic. Tusc. 5, 34:

    alicui calcaria,

    id. Brut. 56 (cf. addere calcar, v. addo):

    manus genibus adhibet, i. e. admovet, genua amplexatur,

    Ov. M. 9, 216:

    vincula captis,

    to put them on them, id. F. 3, 293.—
    B.
    Trop.:

    metum ut mihi adhibeam,

    Plaut. Men. 5, 6, 20; cf. Quint. 1, 3, 15:

    nunc animum nobis adhibe veram ad rationem,

    Lucr. 2, 1023; Cic. Har. Resp. 10, 20:

    vacuas aurīs adhibe ad veram rationem,

    Lucr. 1, 51; cf. Ov. M. 15, 238; Verg. A. 11, 315:

    ut oratio, quae lumen adhibere rebus debet, ea obscuritatem afferat,

    Cic. de Or. 3, 13, 50:

    est ea (oratio) quidem utilior, sed raro proficit neque est ad vulgus adhibenda,

    id. Tusc. 4, 28, 60:

    adhibere cultus, honores, preces, diis immortalibus,

    id. N. D. 1, 2; cf. Tac. A. 14, 53:

    alicui voluptates,

    Cic. Mur. 35:

    consolationem,

    id. Brut. 96:

    omnes ii motus, quos orator adhibere volet judici,

    which the orator may wish to communicate to the judge, id. de Or. 2, 45 al. —Hence = addere, adjungere, to add to:

    uti quattuor initiis rerum illis quintam hanc naturam non adhiberet,

    Cic. Ac. 1, 11, 39:

    ad domesticorum majorumque morem etiam hanc a Socrate adventitiam doctrinam adhibuerunt,

    id. Rep. 3, 3.
    II.
    Esp.
    A.
    Of persons, to bring one to a place, to summon, to employ (cf. the Engl. to have one up):

    hoc temere numquam amittam ego a me, quin mihi testes adhibeam,

    Ter. Ph. 4, 5, 2; so Cic. Fin. 2, 21; Tac. A. 15, 14:

    medicum,

    Cic. Fat. 12:

    leges, ad quas (sc. defendendas) adhibemur,

    we are summoned, id. Clu. 52:

    nec, quoniam apud Graecos judices res agetur, poteris adhibere Demosthenem,

    id. Tusc. 1, 5, 10:

    adhibebitur heros,

    shall be brought upon the stage, Hor. A. P. 227:

    castris adhibere socios et foedera jungere,

    Verg. A. 8, 56:

    aliquem in partem periculi,

    Ov. M. 11, 447:

    in auxilium,

    Just. 3, 6.—
    B.
    Adhibere ad or in consilium, to send for one in order to receive counsel from him, to consult one:

    neque hos ad concilium adhibendos censeo,

    Caes. B. G. 7, 77, 3:

    in consilium,

    Plin. Ep. 6, 11, 1; so also absol.:

    a tuis reliquis non adhibemur,

    we are not consulted, Cic. Fam. 4, 7; so ib. 10, 25; 11, [p. 35] 7; id. Off. 3, 20; id. Phil. 5, 9; Caes. B. G. 1, 20; Suet. Claud. 35; cf. Cortius ad Sall. J. 113, and ad Cic. Fam. 4, 7, 15.—But sometimes adhibere in consilium = admittere in cons., to admit to a consultation. —So trop.:

    est tuum, sic agitare animo, ut non adhibeas in consilium cogitationum tuarum desperationem aut timorem,

    Cic. Fam. 6, 1.—
    C.
    Adhibere aliquem cenae, epulis, etc., to invite to a dinner, to a banquet, etc., to entertain:

    adhibete Penatīs et patrios epulis, etc.,

    Verg. A. 5, 62; so Hor. C. 4, 5, 32; Suet. Caes. 73; Aug. 74: in convivium, Nep. praef. 7.—And absol., to receive, to treat:

    quos ego universos adhiberi liberaliter dico oportere,

    Cic. Q. Fr. 1, 5:

    Quintum filium severius adhibebo,

    id. Att. 10, 12.—
    D.
    Adhibere se ad aliquid, to betake or apply one's self to a thing, i. e. to devote attention to it:

    adhibere se remotum a curis veram ad rationem,

    Lucr. 1, 44 (cf. above I. A.); and absol.: adhibere se, to appear or to behave one's self in any manner:

    permagni est hominis, sic se adhibere in tanta potestate, ut nulla alia potestas ab iis, quibus ipse praeest, desideretur,

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 7.—
    E.
    Adhibere aliquid ad aliquid, alicui rei, or with in and abl., to put a thing to a determinate use, to apply, to use or employ for or in any thing definite (therefore, with intention and deliberation; on the contr., usurpare denotes merely momentary use; cf. Cic. Lael. 2, 8; and uti, use that arises from some necessity, Herz. ad Caes. B. G. 1, 20):

    adhibere omnem diligentiam ad convalescendum,

    Cic. Fam. 16, 9; cf. ib. 6; Nep. Att. 21:

    cautionem privatis rebus suis,

    Cic. Att. 1, 19:

    medicinam aegroto,

    id. ib. 16, 15:

    humatis titulum, i. e. inscriptionem addere,

    Liv. 26, 25:

    belli necessitatibus patientiam,

    id. 5, 6:

    fraudem testamento,

    Suet. Dom. 2:

    curam viis,

    id. Vesp. 5:

    fidem et diligentiam in amicorum periculis,

    Cic. Clu. 42, 118:

    misericordiam in fortunis alicujus et sapientiam in salute reip.,

    id. Rab. Perd. 2:

    flores in causis,

    id. Or. 19:

    curam in valetudine tuenda,

    Cels. 3, 18; and with de:

    curam de aliqua re,

    Cic. Fam. 2, 7, 3: modum, to set a limit to, to set bounds to:

    vitio,

    Cic. Tusc. 4, 17:

    sumptibus,

    Suet. Ner. 16: cf. id. Aug. 100; id. Tib. 34:

    voluptati,

    Quint. 9, 3, 74:

    memoriam contumeliae,

    to retain it in memory, Nep. Epam. 7.—
    F.
    Adhibere aliquid, in gen., to use, employ, exercise:

    neque quisquam parsimoniam adhibet,

    Plaut. Most. 1, 3, 79:

    fidem,

    id. Rud. 4, 3, 104:

    celeritatem,

    Cic. Fam. 10, 21, 2:

    calumniam, fraudem, dolum, id. Auct. Or. pro Dom. 14, 36: modum quemdam,

    Cic. Tusc. 4, 17, 38; Suet. Calig. 2:

    nulla arte adhibita,

    Caes. B. C. 3, 26:

    sollertiam, Tibull. 3, 4, 75: querelas,

    Plin. Ep. 1, 12:

    adhibere moram = differre,

    Pompon. Dig. 18, 6, 16.—
    G.
    In later Lat.: alicui aliquem, to bring up, quote one to another as authority for an assertion:

    is nos aquam multam ex diluta nive bibentis coërcebat, severiusque increpabat adhibebatque nobis auctoritates nobilium medicorum,

    Gell. 19, 5, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > adhibeo

  • 30 creber

    crēber, bra, brum ( sup. creberrimus;

    but crebrissimus,

    Gell. 2, 30, 2; cf. Rudd. I. p. 170;

    and CEREBERRIMVS,

    Inscr. Orell. 68), adj. [from cre-, root of cresco, Corn. Beitr. p. 356], that exists or takes place in a continuous multitude, following closely together or one after another (hence with continuus, Quint. 12, 10, 46; opp. rarus).
    I.
    Thick, close, pressed together, frequent, numerous, repeated (very freq., and class.).
    A.
    Of material subjects:

    lucus avius, Crebro salicto oppletus,

    Plaut. Aul. 4, 6, 9; cf.

    silva,

    Lucr. 6, 135:

    crebris arboribus succisis omnes introitus erant praeclusi,

    Caes. B. G. 5, 9:

    rami,

    id. ib. 2, 17:

    (venae et arteriae) crebrae multaeque, toto corpore intextae,

    Cic. N. D. 2, 55, 138:

    funale,

    numerous torches, id. Sen. 13, 44:

    castella,

    Caes. B. G. 2, 30:

    creberrima aedificia,

    id. ib. 5, 12:

    ignes quam creberrimi,

    Sall. J. 106, 4; cf. id. ib. 98, 6:

    vigilias ponere,

    id. ib. 45, 2:

    tanto crebriores litterae nuntiique,

    Caes. B. G. 5, 45; cf.

    exploratores,

    id. ib. 6, 10:

    tam crebri ad terram decidebant quam pira,

    as thick as pears, Plaut. Poen. 2, 38; cf.

    hostes,

    id. Am. 1, 1, 84:

    crebri cecidere caelo lapides,

    Liv. 1, 31, 2; cf. sup., id. 28, 37, 7 et saep.—
    B.
    Of immaterial subjects:

    itiones,

    Ter. Phorm. 5, 9, 23; cf.

    excursiones,

    Nep. Milt. 2, 1:

    ictus,

    Lucr. 4, 935; Hor. C. 1, 25, 2; Suet. Calig. 30:

    impetus,

    Lucr. 1, 294; Sall. J. 50, 1 al.:

    anhelitus,

    Quint. 11, 3, 55; Verg. A. 5, 199:

    commutationes aestuum,

    Caes. B. G. 5, 1:

    rumores,

    id. ib. 2, 1:

    amplexus,

    Ov. M. 9, 538 al.:

    compellationes,

    Cic. Fam. 12, 25, 2:

    sonus,

    oft repeated, Plin. 10, 29, 43, § 81:

    argumentatio,

    Quint. 2, 5, 8:

    supplosio pedis,

    id. 11, 3, 128:

    crebriores figurae,

    id. 9, 2, 94:

    quae apud Sallustium rare fuerunt, apud hunc crebra sunt et paene continua,

    Sen. Ep. 114, 18:

    crebra lumina (dicendi) et continua,

    Quint. 12, 10, 46.—
    II.
    Meton., of an object that is furnished with abundance, or produces something in multitudes, crowded with, abundant, abounding in:

    creber harundinibus lucus,

    Ov. M. 11, 190:

    Africus procellis,

    Verg. A. 1, 85:

    Tiberis creber ac subitus incrementis,

    Plin. 3, 5, 9, § 55.—Esp., of speech or writing:

    sane in eo creber fuisti, Te noluisse, etc.,

    you frequently said, Cic. Planc. 34, 83:

    si mihi tantum esset otii, quantum est tibi... in scribendo multo essem crebrior quam tu,

    id. Att. 1, 19, 1:

    (Thucydides) ita creber est rerum frequentia, ut, etc.,

    id. de Or. 2, 13, 56; id. Brut. 7, 29: quis sententiis aut acutior aut crebrior? id. ap. Suet. Caes. 55; Quint. 10, 1, 102 (cf.: densus sententiis, id. [p. 479] ib. §

    68).—In Gr. constr., of the person: densis ictibus heros Creber utrāque manu pulsat versatque Dareta,

    Verg. A. 5, 460:

    modus (dicendi) translationibus crebrior,

    Quint. 12, 10, 60.—Hence, advv.,
    1.
    Most freq. in the form crēbrō, close one after another (in time or number), repeatedly, often, oftentimes, frequently, many times:

    si crebro cades,

    Plaut. Pers. 4, 4, 105:

    ruri esse,

    Ter. Hec. 2, 1, 18:

    mittere litteras,

    Cic. Att. 6, 5, 1:

    tussire et exspuere,

    Quint. 11, 5, 56:

    personare purgatam aurem,

    Hor. Ep. 1, 1, 7 et saep.:

    qui crebro Catulum, saepe me, saepissime rem publicam nominabat,

    Cic. Cael. 24, 59.— Comp. crebrius:

    perlucet villa crebrius quam cribrum,

    i. e. with more holes, openings, Plaut. Rud. 1, 2, 14:

    mittas litteras,

    Cic. Fam. 5, 6, 3 fin.:

    crebrius aut perfidiosius rebellantes,

    Suet. Aug. 21.— Sup. creberrime (creberru-):

    commemorantur a Stoicis,

    Cic. Div. 1, 27, 56.—
    2.
    crē-bră ( acc. plur.; cf. Rudd. II. p. 159), repeatedly:

    revisit ad stabulum (mater),

    Lucr. 2, 359:

    et pede terram Crebra ferit (equus),

    Verg. G. 3, 500.—
    3.
    crēbrē, closely, compactly (of place;

    only in Vitr.): fundamenta aedificiorum palationibus crebre fixa,

    Vitr. 2, 9, 10.— Sup.:

    crates ex virgis creberrime textae,

    Vitr. 10, 14, 3.—
    * 4.
    crē-brĭter, repeatedly, frequently (in time), Vitr. 10, 13, 7; cf. Hand, Turs. II. p. 133 sq.

    Lewis & Short latin dictionary > creber

  • 31 crebra

    crēber, bra, brum ( sup. creberrimus;

    but crebrissimus,

    Gell. 2, 30, 2; cf. Rudd. I. p. 170;

    and CEREBERRIMVS,

    Inscr. Orell. 68), adj. [from cre-, root of cresco, Corn. Beitr. p. 356], that exists or takes place in a continuous multitude, following closely together or one after another (hence with continuus, Quint. 12, 10, 46; opp. rarus).
    I.
    Thick, close, pressed together, frequent, numerous, repeated (very freq., and class.).
    A.
    Of material subjects:

    lucus avius, Crebro salicto oppletus,

    Plaut. Aul. 4, 6, 9; cf.

    silva,

    Lucr. 6, 135:

    crebris arboribus succisis omnes introitus erant praeclusi,

    Caes. B. G. 5, 9:

    rami,

    id. ib. 2, 17:

    (venae et arteriae) crebrae multaeque, toto corpore intextae,

    Cic. N. D. 2, 55, 138:

    funale,

    numerous torches, id. Sen. 13, 44:

    castella,

    Caes. B. G. 2, 30:

    creberrima aedificia,

    id. ib. 5, 12:

    ignes quam creberrimi,

    Sall. J. 106, 4; cf. id. ib. 98, 6:

    vigilias ponere,

    id. ib. 45, 2:

    tanto crebriores litterae nuntiique,

    Caes. B. G. 5, 45; cf.

    exploratores,

    id. ib. 6, 10:

    tam crebri ad terram decidebant quam pira,

    as thick as pears, Plaut. Poen. 2, 38; cf.

    hostes,

    id. Am. 1, 1, 84:

    crebri cecidere caelo lapides,

    Liv. 1, 31, 2; cf. sup., id. 28, 37, 7 et saep.—
    B.
    Of immaterial subjects:

    itiones,

    Ter. Phorm. 5, 9, 23; cf.

    excursiones,

    Nep. Milt. 2, 1:

    ictus,

    Lucr. 4, 935; Hor. C. 1, 25, 2; Suet. Calig. 30:

    impetus,

    Lucr. 1, 294; Sall. J. 50, 1 al.:

    anhelitus,

    Quint. 11, 3, 55; Verg. A. 5, 199:

    commutationes aestuum,

    Caes. B. G. 5, 1:

    rumores,

    id. ib. 2, 1:

    amplexus,

    Ov. M. 9, 538 al.:

    compellationes,

    Cic. Fam. 12, 25, 2:

    sonus,

    oft repeated, Plin. 10, 29, 43, § 81:

    argumentatio,

    Quint. 2, 5, 8:

    supplosio pedis,

    id. 11, 3, 128:

    crebriores figurae,

    id. 9, 2, 94:

    quae apud Sallustium rare fuerunt, apud hunc crebra sunt et paene continua,

    Sen. Ep. 114, 18:

    crebra lumina (dicendi) et continua,

    Quint. 12, 10, 46.—
    II.
    Meton., of an object that is furnished with abundance, or produces something in multitudes, crowded with, abundant, abounding in:

    creber harundinibus lucus,

    Ov. M. 11, 190:

    Africus procellis,

    Verg. A. 1, 85:

    Tiberis creber ac subitus incrementis,

    Plin. 3, 5, 9, § 55.—Esp., of speech or writing:

    sane in eo creber fuisti, Te noluisse, etc.,

    you frequently said, Cic. Planc. 34, 83:

    si mihi tantum esset otii, quantum est tibi... in scribendo multo essem crebrior quam tu,

    id. Att. 1, 19, 1:

    (Thucydides) ita creber est rerum frequentia, ut, etc.,

    id. de Or. 2, 13, 56; id. Brut. 7, 29: quis sententiis aut acutior aut crebrior? id. ap. Suet. Caes. 55; Quint. 10, 1, 102 (cf.: densus sententiis, id. [p. 479] ib. §

    68).—In Gr. constr., of the person: densis ictibus heros Creber utrāque manu pulsat versatque Dareta,

    Verg. A. 5, 460:

    modus (dicendi) translationibus crebrior,

    Quint. 12, 10, 60.—Hence, advv.,
    1.
    Most freq. in the form crēbrō, close one after another (in time or number), repeatedly, often, oftentimes, frequently, many times:

    si crebro cades,

    Plaut. Pers. 4, 4, 105:

    ruri esse,

    Ter. Hec. 2, 1, 18:

    mittere litteras,

    Cic. Att. 6, 5, 1:

    tussire et exspuere,

    Quint. 11, 5, 56:

    personare purgatam aurem,

    Hor. Ep. 1, 1, 7 et saep.:

    qui crebro Catulum, saepe me, saepissime rem publicam nominabat,

    Cic. Cael. 24, 59.— Comp. crebrius:

    perlucet villa crebrius quam cribrum,

    i. e. with more holes, openings, Plaut. Rud. 1, 2, 14:

    mittas litteras,

    Cic. Fam. 5, 6, 3 fin.:

    crebrius aut perfidiosius rebellantes,

    Suet. Aug. 21.— Sup. creberrime (creberru-):

    commemorantur a Stoicis,

    Cic. Div. 1, 27, 56.—
    2.
    crē-bră ( acc. plur.; cf. Rudd. II. p. 159), repeatedly:

    revisit ad stabulum (mater),

    Lucr. 2, 359:

    et pede terram Crebra ferit (equus),

    Verg. G. 3, 500.—
    3.
    crēbrē, closely, compactly (of place;

    only in Vitr.): fundamenta aedificiorum palationibus crebre fixa,

    Vitr. 2, 9, 10.— Sup.:

    crates ex virgis creberrime textae,

    Vitr. 10, 14, 3.—
    * 4.
    crē-brĭter, repeatedly, frequently (in time), Vitr. 10, 13, 7; cf. Hand, Turs. II. p. 133 sq.

    Lewis & Short latin dictionary > crebra

  • 32 in vicem

    invĭcem, in MSS. and edd. often separately, in vĭcem ( poet. in tmesi:

    inque vicem,

    Verg. G. 4, 166; id. A. 12, 502; Ov. M: 6, 631; 9, 525; id. Her. 17, 180; Stat. Th. 2, 149; 7, 817 al.), adv. [in-vicis].
    I.
    Prop., by turns, in turn, one after another, alternately (class., but not in Cic.;

    syn. vicissim): hi rursus in vicem anno post in armis sunt: illi domi remanent,

    Caes. B. G. 4, 1, 5; 7, 85, 5; Hirt. B. G. 8, 6, 4:

    defatigatis invicem integri succedunt,

    Caes. B. G. 7, 85:

    cum timor atque ira invicem sententias variassent,

    Liv. 2, 57:

    Etruscos, multis invicem casibus victos victoresque,

    id. 2, 44:

    regio invicem a suis atque hoste vexata,

    Curt. 3, 8, 8:

    periculum invicem metuens,

    Suet. Aug. 10:

    invicem eum odero,

    id. Tib. 28:

    praebens invicem aurem,

    id. Calig. 22:

    invicem alternis diebus modo aqua, modo vinum,

    Cels. 3, 2:

    invicem modo sedere, modo ingredi,

    id. 4, 24.—
    II.
    Transf., one another, each other, mutually, reciprocally (mostly post-Aug.;

    syn. inter se): ibi se cognoscunt fratres invicem,

    Plaut. Men. Arg. 10:

    Aricini atque Ardeates multis invicem cladibus fessi,

    Liv. 3, 71, 2:

    adhortatio invicem totam invasit aciem,

    id. 6, 24, 7; 9, 3, 4; 41, 3, 3:

    multum sanguinem invicem hausimus,

    Curt. 4, 14, 17: invicem [p. 995] amare, Plin. Ep. 4, 1, 2; 7, 20, 7:

    vixerunt mira concordia, per mutuam caritatem et invicem se anteponendo,

    Tac. Agr. 6 init.:

    invicem se occidere,

    Eutr. 1, 10; Just. 11, 9, 13; cf.:

    invicem inter se gratantes,

    Liv. 9, 43, 17:

    haec invicem obstant,

    Quint. 4, 5, 13:

    homines, manibus invicem apprehensis, gradum firmant,

    id. 9, 4, 129:

    invicem ardentius diligere,

    Plin. Ep. 7, 20, 7:

    invicem se ad amorem exacuere,

    id. ib. 3, 7 fin.:

    invicem permutatae O atque U,

    Quint. 1, 4, 16:

    cuncta invicem hostilia,

    i. e. on both sides, Tac. H. 3, 46.—
    B.
    Esp.
    1.
    Ad invicem (post-class.), instead of, Veg. Vet. 2, 7 fin.
    2.
    Ad invicem, mutually:

    caritatem illorum ad invicem,

    Vulg. 2 Macc. 25, 32; ib. Luc. 2, 15; ib. Gen. 42, 21; so,

    in invicem,

    ib. Joan. 6, 43; ib. Rom. 1, 27:

    ab invicem,

    ib. Matt. 25, 32; ib. Dan. 13, 14:

    pro invicem,

    ib. 1 Cor. 12, 25.

    Lewis & Short latin dictionary > in vicem

  • 33 invicem

    invĭcem, in MSS. and edd. often separately, in vĭcem ( poet. in tmesi:

    inque vicem,

    Verg. G. 4, 166; id. A. 12, 502; Ov. M: 6, 631; 9, 525; id. Her. 17, 180; Stat. Th. 2, 149; 7, 817 al.), adv. [in-vicis].
    I.
    Prop., by turns, in turn, one after another, alternately (class., but not in Cic.;

    syn. vicissim): hi rursus in vicem anno post in armis sunt: illi domi remanent,

    Caes. B. G. 4, 1, 5; 7, 85, 5; Hirt. B. G. 8, 6, 4:

    defatigatis invicem integri succedunt,

    Caes. B. G. 7, 85:

    cum timor atque ira invicem sententias variassent,

    Liv. 2, 57:

    Etruscos, multis invicem casibus victos victoresque,

    id. 2, 44:

    regio invicem a suis atque hoste vexata,

    Curt. 3, 8, 8:

    periculum invicem metuens,

    Suet. Aug. 10:

    invicem eum odero,

    id. Tib. 28:

    praebens invicem aurem,

    id. Calig. 22:

    invicem alternis diebus modo aqua, modo vinum,

    Cels. 3, 2:

    invicem modo sedere, modo ingredi,

    id. 4, 24.—
    II.
    Transf., one another, each other, mutually, reciprocally (mostly post-Aug.;

    syn. inter se): ibi se cognoscunt fratres invicem,

    Plaut. Men. Arg. 10:

    Aricini atque Ardeates multis invicem cladibus fessi,

    Liv. 3, 71, 2:

    adhortatio invicem totam invasit aciem,

    id. 6, 24, 7; 9, 3, 4; 41, 3, 3:

    multum sanguinem invicem hausimus,

    Curt. 4, 14, 17: invicem [p. 995] amare, Plin. Ep. 4, 1, 2; 7, 20, 7:

    vixerunt mira concordia, per mutuam caritatem et invicem se anteponendo,

    Tac. Agr. 6 init.:

    invicem se occidere,

    Eutr. 1, 10; Just. 11, 9, 13; cf.:

    invicem inter se gratantes,

    Liv. 9, 43, 17:

    haec invicem obstant,

    Quint. 4, 5, 13:

    homines, manibus invicem apprehensis, gradum firmant,

    id. 9, 4, 129:

    invicem ardentius diligere,

    Plin. Ep. 7, 20, 7:

    invicem se ad amorem exacuere,

    id. ib. 3, 7 fin.:

    invicem permutatae O atque U,

    Quint. 1, 4, 16:

    cuncta invicem hostilia,

    i. e. on both sides, Tac. H. 3, 46.—
    B.
    Esp.
    1.
    Ad invicem (post-class.), instead of, Veg. Vet. 2, 7 fin.
    2.
    Ad invicem, mutually:

    caritatem illorum ad invicem,

    Vulg. 2 Macc. 25, 32; ib. Luc. 2, 15; ib. Gen. 42, 21; so,

    in invicem,

    ib. Joan. 6, 43; ib. Rom. 1, 27:

    ab invicem,

    ib. Matt. 25, 32; ib. Dan. 13, 14:

    pro invicem,

    ib. 1 Cor. 12, 25.

    Lewis & Short latin dictionary > invicem

  • 34 aliēnus

        aliēnus ī, m    one of another house, a stranger to the family, foreigner, alien: eiectus ad alienos: alienum post mortem expetunt, a foreigner: in alienos, in suos inruebat: heres hic alienior institutus est, this more distant relation. —
    * * *
    I
    aliena -um, alienior -or -us, alienissimus -a -um ADJ
    foreign; unconnected; another's; contrary; unworthy; averse, hostile; mad
    II
    foreigner; outsider; stranger to the family; person/slave of another house

    Latin-English dictionary > aliēnus

  • 35 compraehendo

    com-prĕhendo ( conp-; also com-prendo, very freq. in MSS. and edd.; cf. Quint. 1, 5, 21. In MSS. also comprae-hendo and compraendo, v. prehendo), di, sum, 3, v. a., to lay hold of something on all sides; to take or catch hold of, seize, grasp, apprehend; to comprehend, comprise (class. in prose and poetry).
    I.
    Prop.
    A.
    In gen.:

    quid (opus est) manibus, si nihil comprehendendum est?

    Cic. N. D. 1, 33, 92:

    (vulva) non multo major quam ut manu comprehendatur,

    Cels. 4, 1 fin.:

    cum (forfex) dentem comprehendere non possit,

    id. 7, 12, 1:

    mordicus manum eorum (elephantorum),

    Plin. 9, 15, 17, § 46:

    morsu guttura,

    Luc. 4, 727:

    nuces modio,

    Varr. R. R. 1, 7, 3:

    naves,

    to join one to another, fasten together, Liv. 30, 10, 5; cf.:

    oras vulneris suturae comprehendunt,

    Cels. 7, 4, 3:

    comprehendunt utrumque et orant,

    Caes. B. G. 5, 31:

    ter frustra comprensa manus effugit imago,

    Verg. A. 2, 794; cf.

    aures,

    Tib. 2, 5, 92:

    nisi quae validissima (ovis), non comprehendatur (sc. stabulis) hieme,

    let none but the strongest be kept in the winter, Col. 7, 3, 15 Schneid.:

    naves in flumine Vulturno comprehensae,

    assembled together, put under an embargo, Liv. 26, 7, 9; so id. 29, 24, 9; Suet. Tib. 38; id. Calig. 39:

    ignem,

    to take, catch, Caes. B. G. 5, 43;

    and in a reverse constr.: ignis robora comprendit,

    Verg. G. 2, 305; cf.:

    opera flammā comprehensa,

    Hirt. B. G. 8, 43; and:

    avidis comprenditur ignibus agger,

    Ov. M. 9, 234:

    loca vallo,

    Front. 2, 11, 7; and absol.:

    comprehensa aedificia,

    Liv. 26, 27, 3.—
    B.
    In partic.
    1.
    To attack, seize upon in a hostile manner, to seize, lay hold of, arrest, catch, apprehend:

    aliquem pro moecho Comprehendere et constringere,

    Ter. Eun. 5, 5, 23; 5, 1, 20:

    tam capitalem hostem,

    Cic. Cat. 2, 2, 3:

    hominem,

    id. Q. Fr. 1, 2, 4, § 14:

    nefarios duces,

    id. Cat. 3, 7, 16:

    Virginium,

    Liv. 3, 48, 6; cf. id. 1, 41, 1:

    praesidium Punicum,

    id. 26, 14, 7:

    hunc comprehenderant atque in vincula conjecerant,

    Caes. B. G. 4, 27; 5, 25:

    in fugā,

    id. ib. 5, 21.—Rarely of disease:

    comprehensus morbo,

    Just. 23, 2, 4; cf.:

    comprehensi pestiferā lue,

    id. 32, 3, 9.—Of places, to occupy, seize upon:

    aliis comprehensis collibus munitiones perfecerunt,

    Caes. B. C. 3, 46 fin.
    * b.
    Of things, to intercept' -epistulas, Just. 20, 5, 12.—
    2.
    To seize upon one, to apprehend him in any crime:

    fures,

    Cat. 62, 35.—With inf.: qui interesse concentibus interdictis fuerint comprehensi, Cod. Th. 16, 4, 5.—Hence,
    b.
    Transf. to the crime:

    nefandum adulterium,

    to discover, detect it, Cic. Mil. 27, 72:

    res ejus indicio,

    id. Clu. 16, 47.—
    3.
    Of plants, to take root; of a graft:

    cum comprehendit (surculus),

    Varr. R. R. 1, 40 fin.; so,

    in gen.,

    Col. 3, 5, 1; 5, 6, 18; Pall. Jan. 13, 5.—
    4.
    Of women, to conceive, become pregnant, = concipere:

    si mulier non comprehendit, etc.,

    Cels. 5, 21 fin.
    5.
    Of a space, to contain, comprise, comprehend, include:

    ut nuces integras, quas uno modio comprehendere possis,

    Varr. R. R. 1, 7, 3:

    circuitus ejus triginta et duo stadia comprehendit,

    Curt. 6, 6, 24. —
    6.
    In late medic. lang., of medicines, to combine:

    aliquid melle,

    Veg. Art. Vet. 6, 27, 1; Scrib. Comp. 88; 227 al.—
    7.
    Of the range of a missile:

    quantum impulsa valet comprehendere lancea nodo,

    Sil. 4, 102.—
    8.
    Of the reach of a surgical instrument:

    si vitium in angusto est, quod comprehendere modiolus possit,

    Cels. 8, 3 init.
    II.
    Trop.
    A.
    To comprehend by the sense of sight, to perceive, observe, see (very rare):

    aliquid visu,

    Sil. 3, 408;

    and without visu: comprehendere vix litterarum apices,

    Gell. 13, 30, 10.—
    B.
    To comprehend something intellectually, to receive into one's mind, to grasp, perceive, comprehend; with abl.: si quam opinionem jam mentibus vestris comprehendistis: si eam ratio convellet, si oratio labefactabit, etc., if any opinion has already taken root in your mind (the figure taken from the rooting of plants; v. supra, I. B. 3.), Cic. Clu. 2, 6:

    omnes animo virtutes,

    id. Balb. 1, 3; id. N. D. 3, 25, 64:

    animo haec tenemus comprehensa, non sensibus,

    id. Ac. 2, 7, 21 sq.:

    omnia animis et cogitatione,

    id. Fl. 27, 66; cf. id. de Or. 2, 31, 136:

    aliquid mente,

    id. N. D. 3, 8, 21:

    aliquid memoriā,

    id. Tusc. 5, 41, 121:

    qualis animus sit vacans corpore, intellegere et cogitatione comprehendere,

    id. ib. 1, 22, 50:

    aliquid certis signis,

    Col. 6, 24, 3:

    aliquid experimentis assiduis,

    Pall. 2, 13, 8.—Without abl.:

    esse aliquid, quod conprehendi et percipi posset,

    Cic. Ac. 2, 6, 17; 2, 6, 18:

    virtutum cognitio confirmat percipi et conprehendi multa posse,

    id. ib. 2, 8, 23; 1, 11, 42.—
    C.
    To comprehend or include in words; to comprise in discourse or in writing, to express, describe, recount, narrate, etc.:

    breviter paucis comprendere multa,

    Lucr. 6, 1082; cf.:

    breviter comprehensa sententia,

    Cic. Fin. 2, 7, 20; Quint. 9, 3, 91:

    comprehendam brevi,

    Cic. de Or. 1, 8, 34:

    perinde ac si in hanc formulam omnia judicia conclusa et comprehensa sint,

    id. Rosc. Com. 5, 15:

    (Cato) verbis luculentioribus et pluribus rem eandem comprehenderat,

    id. Att. 12, 21, 1:

    ipsa natura circumscriptione quādam verborum comprehendit concluditque sententiam,

    id. Brut. 8, 34:

    in eā (terrā) enim et lapis et harena et cetera ejus generis sunt in nominando comprehensa,

    Varr. R. R. 1, 9, 1:

    emplastra quoque, quae supra comprehensa sunt,

    Cels. 5, 27, 3; so absol.:

    ad veterum rerum nostrarum memoriam comprehendendam impulsi sumus,

    Cic. Brut. 5, 19:

    aliquid dictis,

    Ov. M. 13, 160:

    quae si comprendere coner,

    id. Tr. 5, 2, 27. —
    2.
    Poet.: aliquid numero, to number, enumerate:

    neque enim numero comprendere refert,

    Verg. G. 2, 104; Ov. A. A. 2, 447; cf.:

    numerum quorum comprendere non est,

    id. Tr. 5, 11, 19.—
    D.
    To comprehend any one in affection, to bind to one's self, to put under obligation, to embrace with kindness (rare;

    mostly in Cic.): multos amicitiā, tueri obsequio, etc.,

    to have many friends, Cic. Cael. 6, 13:

    adulescentem humanitate tuā,

    id. Fam. 13, 15, 3:

    quod omnibus officiis per se, per patrem, per majores suos totam Atinatem praefecturam comprehenderit,

    id. Planc. 19. 47.—
    E.
    To shut in, include (late Lat.):

    spiritum in effigiem,

    Lact. 4, 8, 9:

    elementorum figurae humanā specie comprehensae,

    id. 2, 6, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > compraehendo

  • 36 compraendo

    com-prĕhendo ( conp-; also com-prendo, very freq. in MSS. and edd.; cf. Quint. 1, 5, 21. In MSS. also comprae-hendo and compraendo, v. prehendo), di, sum, 3, v. a., to lay hold of something on all sides; to take or catch hold of, seize, grasp, apprehend; to comprehend, comprise (class. in prose and poetry).
    I.
    Prop.
    A.
    In gen.:

    quid (opus est) manibus, si nihil comprehendendum est?

    Cic. N. D. 1, 33, 92:

    (vulva) non multo major quam ut manu comprehendatur,

    Cels. 4, 1 fin.:

    cum (forfex) dentem comprehendere non possit,

    id. 7, 12, 1:

    mordicus manum eorum (elephantorum),

    Plin. 9, 15, 17, § 46:

    morsu guttura,

    Luc. 4, 727:

    nuces modio,

    Varr. R. R. 1, 7, 3:

    naves,

    to join one to another, fasten together, Liv. 30, 10, 5; cf.:

    oras vulneris suturae comprehendunt,

    Cels. 7, 4, 3:

    comprehendunt utrumque et orant,

    Caes. B. G. 5, 31:

    ter frustra comprensa manus effugit imago,

    Verg. A. 2, 794; cf.

    aures,

    Tib. 2, 5, 92:

    nisi quae validissima (ovis), non comprehendatur (sc. stabulis) hieme,

    let none but the strongest be kept in the winter, Col. 7, 3, 15 Schneid.:

    naves in flumine Vulturno comprehensae,

    assembled together, put under an embargo, Liv. 26, 7, 9; so id. 29, 24, 9; Suet. Tib. 38; id. Calig. 39:

    ignem,

    to take, catch, Caes. B. G. 5, 43;

    and in a reverse constr.: ignis robora comprendit,

    Verg. G. 2, 305; cf.:

    opera flammā comprehensa,

    Hirt. B. G. 8, 43; and:

    avidis comprenditur ignibus agger,

    Ov. M. 9, 234:

    loca vallo,

    Front. 2, 11, 7; and absol.:

    comprehensa aedificia,

    Liv. 26, 27, 3.—
    B.
    In partic.
    1.
    To attack, seize upon in a hostile manner, to seize, lay hold of, arrest, catch, apprehend:

    aliquem pro moecho Comprehendere et constringere,

    Ter. Eun. 5, 5, 23; 5, 1, 20:

    tam capitalem hostem,

    Cic. Cat. 2, 2, 3:

    hominem,

    id. Q. Fr. 1, 2, 4, § 14:

    nefarios duces,

    id. Cat. 3, 7, 16:

    Virginium,

    Liv. 3, 48, 6; cf. id. 1, 41, 1:

    praesidium Punicum,

    id. 26, 14, 7:

    hunc comprehenderant atque in vincula conjecerant,

    Caes. B. G. 4, 27; 5, 25:

    in fugā,

    id. ib. 5, 21.—Rarely of disease:

    comprehensus morbo,

    Just. 23, 2, 4; cf.:

    comprehensi pestiferā lue,

    id. 32, 3, 9.—Of places, to occupy, seize upon:

    aliis comprehensis collibus munitiones perfecerunt,

    Caes. B. C. 3, 46 fin.
    * b.
    Of things, to intercept' -epistulas, Just. 20, 5, 12.—
    2.
    To seize upon one, to apprehend him in any crime:

    fures,

    Cat. 62, 35.—With inf.: qui interesse concentibus interdictis fuerint comprehensi, Cod. Th. 16, 4, 5.—Hence,
    b.
    Transf. to the crime:

    nefandum adulterium,

    to discover, detect it, Cic. Mil. 27, 72:

    res ejus indicio,

    id. Clu. 16, 47.—
    3.
    Of plants, to take root; of a graft:

    cum comprehendit (surculus),

    Varr. R. R. 1, 40 fin.; so,

    in gen.,

    Col. 3, 5, 1; 5, 6, 18; Pall. Jan. 13, 5.—
    4.
    Of women, to conceive, become pregnant, = concipere:

    si mulier non comprehendit, etc.,

    Cels. 5, 21 fin.
    5.
    Of a space, to contain, comprise, comprehend, include:

    ut nuces integras, quas uno modio comprehendere possis,

    Varr. R. R. 1, 7, 3:

    circuitus ejus triginta et duo stadia comprehendit,

    Curt. 6, 6, 24. —
    6.
    In late medic. lang., of medicines, to combine:

    aliquid melle,

    Veg. Art. Vet. 6, 27, 1; Scrib. Comp. 88; 227 al.—
    7.
    Of the range of a missile:

    quantum impulsa valet comprehendere lancea nodo,

    Sil. 4, 102.—
    8.
    Of the reach of a surgical instrument:

    si vitium in angusto est, quod comprehendere modiolus possit,

    Cels. 8, 3 init.
    II.
    Trop.
    A.
    To comprehend by the sense of sight, to perceive, observe, see (very rare):

    aliquid visu,

    Sil. 3, 408;

    and without visu: comprehendere vix litterarum apices,

    Gell. 13, 30, 10.—
    B.
    To comprehend something intellectually, to receive into one's mind, to grasp, perceive, comprehend; with abl.: si quam opinionem jam mentibus vestris comprehendistis: si eam ratio convellet, si oratio labefactabit, etc., if any opinion has already taken root in your mind (the figure taken from the rooting of plants; v. supra, I. B. 3.), Cic. Clu. 2, 6:

    omnes animo virtutes,

    id. Balb. 1, 3; id. N. D. 3, 25, 64:

    animo haec tenemus comprehensa, non sensibus,

    id. Ac. 2, 7, 21 sq.:

    omnia animis et cogitatione,

    id. Fl. 27, 66; cf. id. de Or. 2, 31, 136:

    aliquid mente,

    id. N. D. 3, 8, 21:

    aliquid memoriā,

    id. Tusc. 5, 41, 121:

    qualis animus sit vacans corpore, intellegere et cogitatione comprehendere,

    id. ib. 1, 22, 50:

    aliquid certis signis,

    Col. 6, 24, 3:

    aliquid experimentis assiduis,

    Pall. 2, 13, 8.—Without abl.:

    esse aliquid, quod conprehendi et percipi posset,

    Cic. Ac. 2, 6, 17; 2, 6, 18:

    virtutum cognitio confirmat percipi et conprehendi multa posse,

    id. ib. 2, 8, 23; 1, 11, 42.—
    C.
    To comprehend or include in words; to comprise in discourse or in writing, to express, describe, recount, narrate, etc.:

    breviter paucis comprendere multa,

    Lucr. 6, 1082; cf.:

    breviter comprehensa sententia,

    Cic. Fin. 2, 7, 20; Quint. 9, 3, 91:

    comprehendam brevi,

    Cic. de Or. 1, 8, 34:

    perinde ac si in hanc formulam omnia judicia conclusa et comprehensa sint,

    id. Rosc. Com. 5, 15:

    (Cato) verbis luculentioribus et pluribus rem eandem comprehenderat,

    id. Att. 12, 21, 1:

    ipsa natura circumscriptione quādam verborum comprehendit concluditque sententiam,

    id. Brut. 8, 34:

    in eā (terrā) enim et lapis et harena et cetera ejus generis sunt in nominando comprehensa,

    Varr. R. R. 1, 9, 1:

    emplastra quoque, quae supra comprehensa sunt,

    Cels. 5, 27, 3; so absol.:

    ad veterum rerum nostrarum memoriam comprehendendam impulsi sumus,

    Cic. Brut. 5, 19:

    aliquid dictis,

    Ov. M. 13, 160:

    quae si comprendere coner,

    id. Tr. 5, 2, 27. —
    2.
    Poet.: aliquid numero, to number, enumerate:

    neque enim numero comprendere refert,

    Verg. G. 2, 104; Ov. A. A. 2, 447; cf.:

    numerum quorum comprendere non est,

    id. Tr. 5, 11, 19.—
    D.
    To comprehend any one in affection, to bind to one's self, to put under obligation, to embrace with kindness (rare;

    mostly in Cic.): multos amicitiā, tueri obsequio, etc.,

    to have many friends, Cic. Cael. 6, 13:

    adulescentem humanitate tuā,

    id. Fam. 13, 15, 3:

    quod omnibus officiis per se, per patrem, per majores suos totam Atinatem praefecturam comprehenderit,

    id. Planc. 19. 47.—
    E.
    To shut in, include (late Lat.):

    spiritum in effigiem,

    Lact. 4, 8, 9:

    elementorum figurae humanā specie comprehensae,

    id. 2, 6, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > compraendo

  • 37 comprehendo

    com-prĕhendo ( conp-; also com-prendo, very freq. in MSS. and edd.; cf. Quint. 1, 5, 21. In MSS. also comprae-hendo and compraendo, v. prehendo), di, sum, 3, v. a., to lay hold of something on all sides; to take or catch hold of, seize, grasp, apprehend; to comprehend, comprise (class. in prose and poetry).
    I.
    Prop.
    A.
    In gen.:

    quid (opus est) manibus, si nihil comprehendendum est?

    Cic. N. D. 1, 33, 92:

    (vulva) non multo major quam ut manu comprehendatur,

    Cels. 4, 1 fin.:

    cum (forfex) dentem comprehendere non possit,

    id. 7, 12, 1:

    mordicus manum eorum (elephantorum),

    Plin. 9, 15, 17, § 46:

    morsu guttura,

    Luc. 4, 727:

    nuces modio,

    Varr. R. R. 1, 7, 3:

    naves,

    to join one to another, fasten together, Liv. 30, 10, 5; cf.:

    oras vulneris suturae comprehendunt,

    Cels. 7, 4, 3:

    comprehendunt utrumque et orant,

    Caes. B. G. 5, 31:

    ter frustra comprensa manus effugit imago,

    Verg. A. 2, 794; cf.

    aures,

    Tib. 2, 5, 92:

    nisi quae validissima (ovis), non comprehendatur (sc. stabulis) hieme,

    let none but the strongest be kept in the winter, Col. 7, 3, 15 Schneid.:

    naves in flumine Vulturno comprehensae,

    assembled together, put under an embargo, Liv. 26, 7, 9; so id. 29, 24, 9; Suet. Tib. 38; id. Calig. 39:

    ignem,

    to take, catch, Caes. B. G. 5, 43;

    and in a reverse constr.: ignis robora comprendit,

    Verg. G. 2, 305; cf.:

    opera flammā comprehensa,

    Hirt. B. G. 8, 43; and:

    avidis comprenditur ignibus agger,

    Ov. M. 9, 234:

    loca vallo,

    Front. 2, 11, 7; and absol.:

    comprehensa aedificia,

    Liv. 26, 27, 3.—
    B.
    In partic.
    1.
    To attack, seize upon in a hostile manner, to seize, lay hold of, arrest, catch, apprehend:

    aliquem pro moecho Comprehendere et constringere,

    Ter. Eun. 5, 5, 23; 5, 1, 20:

    tam capitalem hostem,

    Cic. Cat. 2, 2, 3:

    hominem,

    id. Q. Fr. 1, 2, 4, § 14:

    nefarios duces,

    id. Cat. 3, 7, 16:

    Virginium,

    Liv. 3, 48, 6; cf. id. 1, 41, 1:

    praesidium Punicum,

    id. 26, 14, 7:

    hunc comprehenderant atque in vincula conjecerant,

    Caes. B. G. 4, 27; 5, 25:

    in fugā,

    id. ib. 5, 21.—Rarely of disease:

    comprehensus morbo,

    Just. 23, 2, 4; cf.:

    comprehensi pestiferā lue,

    id. 32, 3, 9.—Of places, to occupy, seize upon:

    aliis comprehensis collibus munitiones perfecerunt,

    Caes. B. C. 3, 46 fin.
    * b.
    Of things, to intercept' -epistulas, Just. 20, 5, 12.—
    2.
    To seize upon one, to apprehend him in any crime:

    fures,

    Cat. 62, 35.—With inf.: qui interesse concentibus interdictis fuerint comprehensi, Cod. Th. 16, 4, 5.—Hence,
    b.
    Transf. to the crime:

    nefandum adulterium,

    to discover, detect it, Cic. Mil. 27, 72:

    res ejus indicio,

    id. Clu. 16, 47.—
    3.
    Of plants, to take root; of a graft:

    cum comprehendit (surculus),

    Varr. R. R. 1, 40 fin.; so,

    in gen.,

    Col. 3, 5, 1; 5, 6, 18; Pall. Jan. 13, 5.—
    4.
    Of women, to conceive, become pregnant, = concipere:

    si mulier non comprehendit, etc.,

    Cels. 5, 21 fin.
    5.
    Of a space, to contain, comprise, comprehend, include:

    ut nuces integras, quas uno modio comprehendere possis,

    Varr. R. R. 1, 7, 3:

    circuitus ejus triginta et duo stadia comprehendit,

    Curt. 6, 6, 24. —
    6.
    In late medic. lang., of medicines, to combine:

    aliquid melle,

    Veg. Art. Vet. 6, 27, 1; Scrib. Comp. 88; 227 al.—
    7.
    Of the range of a missile:

    quantum impulsa valet comprehendere lancea nodo,

    Sil. 4, 102.—
    8.
    Of the reach of a surgical instrument:

    si vitium in angusto est, quod comprehendere modiolus possit,

    Cels. 8, 3 init.
    II.
    Trop.
    A.
    To comprehend by the sense of sight, to perceive, observe, see (very rare):

    aliquid visu,

    Sil. 3, 408;

    and without visu: comprehendere vix litterarum apices,

    Gell. 13, 30, 10.—
    B.
    To comprehend something intellectually, to receive into one's mind, to grasp, perceive, comprehend; with abl.: si quam opinionem jam mentibus vestris comprehendistis: si eam ratio convellet, si oratio labefactabit, etc., if any opinion has already taken root in your mind (the figure taken from the rooting of plants; v. supra, I. B. 3.), Cic. Clu. 2, 6:

    omnes animo virtutes,

    id. Balb. 1, 3; id. N. D. 3, 25, 64:

    animo haec tenemus comprehensa, non sensibus,

    id. Ac. 2, 7, 21 sq.:

    omnia animis et cogitatione,

    id. Fl. 27, 66; cf. id. de Or. 2, 31, 136:

    aliquid mente,

    id. N. D. 3, 8, 21:

    aliquid memoriā,

    id. Tusc. 5, 41, 121:

    qualis animus sit vacans corpore, intellegere et cogitatione comprehendere,

    id. ib. 1, 22, 50:

    aliquid certis signis,

    Col. 6, 24, 3:

    aliquid experimentis assiduis,

    Pall. 2, 13, 8.—Without abl.:

    esse aliquid, quod conprehendi et percipi posset,

    Cic. Ac. 2, 6, 17; 2, 6, 18:

    virtutum cognitio confirmat percipi et conprehendi multa posse,

    id. ib. 2, 8, 23; 1, 11, 42.—
    C.
    To comprehend or include in words; to comprise in discourse or in writing, to express, describe, recount, narrate, etc.:

    breviter paucis comprendere multa,

    Lucr. 6, 1082; cf.:

    breviter comprehensa sententia,

    Cic. Fin. 2, 7, 20; Quint. 9, 3, 91:

    comprehendam brevi,

    Cic. de Or. 1, 8, 34:

    perinde ac si in hanc formulam omnia judicia conclusa et comprehensa sint,

    id. Rosc. Com. 5, 15:

    (Cato) verbis luculentioribus et pluribus rem eandem comprehenderat,

    id. Att. 12, 21, 1:

    ipsa natura circumscriptione quādam verborum comprehendit concluditque sententiam,

    id. Brut. 8, 34:

    in eā (terrā) enim et lapis et harena et cetera ejus generis sunt in nominando comprehensa,

    Varr. R. R. 1, 9, 1:

    emplastra quoque, quae supra comprehensa sunt,

    Cels. 5, 27, 3; so absol.:

    ad veterum rerum nostrarum memoriam comprehendendam impulsi sumus,

    Cic. Brut. 5, 19:

    aliquid dictis,

    Ov. M. 13, 160:

    quae si comprendere coner,

    id. Tr. 5, 2, 27. —
    2.
    Poet.: aliquid numero, to number, enumerate:

    neque enim numero comprendere refert,

    Verg. G. 2, 104; Ov. A. A. 2, 447; cf.:

    numerum quorum comprendere non est,

    id. Tr. 5, 11, 19.—
    D.
    To comprehend any one in affection, to bind to one's self, to put under obligation, to embrace with kindness (rare;

    mostly in Cic.): multos amicitiā, tueri obsequio, etc.,

    to have many friends, Cic. Cael. 6, 13:

    adulescentem humanitate tuā,

    id. Fam. 13, 15, 3:

    quod omnibus officiis per se, per patrem, per majores suos totam Atinatem praefecturam comprehenderit,

    id. Planc. 19. 47.—
    E.
    To shut in, include (late Lat.):

    spiritum in effigiem,

    Lact. 4, 8, 9:

    elementorum figurae humanā specie comprehensae,

    id. 2, 6, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > comprehendo

  • 38 conprehendo

    com-prĕhendo ( conp-; also com-prendo, very freq. in MSS. and edd.; cf. Quint. 1, 5, 21. In MSS. also comprae-hendo and compraendo, v. prehendo), di, sum, 3, v. a., to lay hold of something on all sides; to take or catch hold of, seize, grasp, apprehend; to comprehend, comprise (class. in prose and poetry).
    I.
    Prop.
    A.
    In gen.:

    quid (opus est) manibus, si nihil comprehendendum est?

    Cic. N. D. 1, 33, 92:

    (vulva) non multo major quam ut manu comprehendatur,

    Cels. 4, 1 fin.:

    cum (forfex) dentem comprehendere non possit,

    id. 7, 12, 1:

    mordicus manum eorum (elephantorum),

    Plin. 9, 15, 17, § 46:

    morsu guttura,

    Luc. 4, 727:

    nuces modio,

    Varr. R. R. 1, 7, 3:

    naves,

    to join one to another, fasten together, Liv. 30, 10, 5; cf.:

    oras vulneris suturae comprehendunt,

    Cels. 7, 4, 3:

    comprehendunt utrumque et orant,

    Caes. B. G. 5, 31:

    ter frustra comprensa manus effugit imago,

    Verg. A. 2, 794; cf.

    aures,

    Tib. 2, 5, 92:

    nisi quae validissima (ovis), non comprehendatur (sc. stabulis) hieme,

    let none but the strongest be kept in the winter, Col. 7, 3, 15 Schneid.:

    naves in flumine Vulturno comprehensae,

    assembled together, put under an embargo, Liv. 26, 7, 9; so id. 29, 24, 9; Suet. Tib. 38; id. Calig. 39:

    ignem,

    to take, catch, Caes. B. G. 5, 43;

    and in a reverse constr.: ignis robora comprendit,

    Verg. G. 2, 305; cf.:

    opera flammā comprehensa,

    Hirt. B. G. 8, 43; and:

    avidis comprenditur ignibus agger,

    Ov. M. 9, 234:

    loca vallo,

    Front. 2, 11, 7; and absol.:

    comprehensa aedificia,

    Liv. 26, 27, 3.—
    B.
    In partic.
    1.
    To attack, seize upon in a hostile manner, to seize, lay hold of, arrest, catch, apprehend:

    aliquem pro moecho Comprehendere et constringere,

    Ter. Eun. 5, 5, 23; 5, 1, 20:

    tam capitalem hostem,

    Cic. Cat. 2, 2, 3:

    hominem,

    id. Q. Fr. 1, 2, 4, § 14:

    nefarios duces,

    id. Cat. 3, 7, 16:

    Virginium,

    Liv. 3, 48, 6; cf. id. 1, 41, 1:

    praesidium Punicum,

    id. 26, 14, 7:

    hunc comprehenderant atque in vincula conjecerant,

    Caes. B. G. 4, 27; 5, 25:

    in fugā,

    id. ib. 5, 21.—Rarely of disease:

    comprehensus morbo,

    Just. 23, 2, 4; cf.:

    comprehensi pestiferā lue,

    id. 32, 3, 9.—Of places, to occupy, seize upon:

    aliis comprehensis collibus munitiones perfecerunt,

    Caes. B. C. 3, 46 fin.
    * b.
    Of things, to intercept' -epistulas, Just. 20, 5, 12.—
    2.
    To seize upon one, to apprehend him in any crime:

    fures,

    Cat. 62, 35.—With inf.: qui interesse concentibus interdictis fuerint comprehensi, Cod. Th. 16, 4, 5.—Hence,
    b.
    Transf. to the crime:

    nefandum adulterium,

    to discover, detect it, Cic. Mil. 27, 72:

    res ejus indicio,

    id. Clu. 16, 47.—
    3.
    Of plants, to take root; of a graft:

    cum comprehendit (surculus),

    Varr. R. R. 1, 40 fin.; so,

    in gen.,

    Col. 3, 5, 1; 5, 6, 18; Pall. Jan. 13, 5.—
    4.
    Of women, to conceive, become pregnant, = concipere:

    si mulier non comprehendit, etc.,

    Cels. 5, 21 fin.
    5.
    Of a space, to contain, comprise, comprehend, include:

    ut nuces integras, quas uno modio comprehendere possis,

    Varr. R. R. 1, 7, 3:

    circuitus ejus triginta et duo stadia comprehendit,

    Curt. 6, 6, 24. —
    6.
    In late medic. lang., of medicines, to combine:

    aliquid melle,

    Veg. Art. Vet. 6, 27, 1; Scrib. Comp. 88; 227 al.—
    7.
    Of the range of a missile:

    quantum impulsa valet comprehendere lancea nodo,

    Sil. 4, 102.—
    8.
    Of the reach of a surgical instrument:

    si vitium in angusto est, quod comprehendere modiolus possit,

    Cels. 8, 3 init.
    II.
    Trop.
    A.
    To comprehend by the sense of sight, to perceive, observe, see (very rare):

    aliquid visu,

    Sil. 3, 408;

    and without visu: comprehendere vix litterarum apices,

    Gell. 13, 30, 10.—
    B.
    To comprehend something intellectually, to receive into one's mind, to grasp, perceive, comprehend; with abl.: si quam opinionem jam mentibus vestris comprehendistis: si eam ratio convellet, si oratio labefactabit, etc., if any opinion has already taken root in your mind (the figure taken from the rooting of plants; v. supra, I. B. 3.), Cic. Clu. 2, 6:

    omnes animo virtutes,

    id. Balb. 1, 3; id. N. D. 3, 25, 64:

    animo haec tenemus comprehensa, non sensibus,

    id. Ac. 2, 7, 21 sq.:

    omnia animis et cogitatione,

    id. Fl. 27, 66; cf. id. de Or. 2, 31, 136:

    aliquid mente,

    id. N. D. 3, 8, 21:

    aliquid memoriā,

    id. Tusc. 5, 41, 121:

    qualis animus sit vacans corpore, intellegere et cogitatione comprehendere,

    id. ib. 1, 22, 50:

    aliquid certis signis,

    Col. 6, 24, 3:

    aliquid experimentis assiduis,

    Pall. 2, 13, 8.—Without abl.:

    esse aliquid, quod conprehendi et percipi posset,

    Cic. Ac. 2, 6, 17; 2, 6, 18:

    virtutum cognitio confirmat percipi et conprehendi multa posse,

    id. ib. 2, 8, 23; 1, 11, 42.—
    C.
    To comprehend or include in words; to comprise in discourse or in writing, to express, describe, recount, narrate, etc.:

    breviter paucis comprendere multa,

    Lucr. 6, 1082; cf.:

    breviter comprehensa sententia,

    Cic. Fin. 2, 7, 20; Quint. 9, 3, 91:

    comprehendam brevi,

    Cic. de Or. 1, 8, 34:

    perinde ac si in hanc formulam omnia judicia conclusa et comprehensa sint,

    id. Rosc. Com. 5, 15:

    (Cato) verbis luculentioribus et pluribus rem eandem comprehenderat,

    id. Att. 12, 21, 1:

    ipsa natura circumscriptione quādam verborum comprehendit concluditque sententiam,

    id. Brut. 8, 34:

    in eā (terrā) enim et lapis et harena et cetera ejus generis sunt in nominando comprehensa,

    Varr. R. R. 1, 9, 1:

    emplastra quoque, quae supra comprehensa sunt,

    Cels. 5, 27, 3; so absol.:

    ad veterum rerum nostrarum memoriam comprehendendam impulsi sumus,

    Cic. Brut. 5, 19:

    aliquid dictis,

    Ov. M. 13, 160:

    quae si comprendere coner,

    id. Tr. 5, 2, 27. —
    2.
    Poet.: aliquid numero, to number, enumerate:

    neque enim numero comprendere refert,

    Verg. G. 2, 104; Ov. A. A. 2, 447; cf.:

    numerum quorum comprendere non est,

    id. Tr. 5, 11, 19.—
    D.
    To comprehend any one in affection, to bind to one's self, to put under obligation, to embrace with kindness (rare;

    mostly in Cic.): multos amicitiā, tueri obsequio, etc.,

    to have many friends, Cic. Cael. 6, 13:

    adulescentem humanitate tuā,

    id. Fam. 13, 15, 3:

    quod omnibus officiis per se, per patrem, per majores suos totam Atinatem praefecturam comprehenderit,

    id. Planc. 19. 47.—
    E.
    To shut in, include (late Lat.):

    spiritum in effigiem,

    Lact. 4, 8, 9:

    elementorum figurae humanā specie comprehensae,

    id. 2, 6, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > conprehendo

  • 39 concutio

    con-cŭtĭo, cussi, cussum, 3, v. a. [quatio, as cur = quāre].
    I.
    To strike one upon another, to strike together (rare): utrum cavae manus concutiantur, an planae, Sen. Q. N. 2, 28, 1:

    concussā manu dare signa,

    Ov. M. 11, 465:

    frameas,

    Tac. G. 11.—
    II.
    To shake violently, to shake, agitate (freq. and class. in prose and poetry).
    A.
    Lit. (mostly poet.): concutit ungula terram, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 419 Vahl.): tonitru concussa aequora caeli, Att. ap. Non. p. 505, 8 (Trag. Rel. v. 224 Rib.); cf.:

    templa caeli summa sonitu (in a parodying of pathos),

    Ter. Eun. 3, 5, 42; cf.:

    serena caeli sonitu,

    Lucr. 2, 1101; 6, 358:

    grandi tonitru concussa repente Terra,

    id. 5, 551; cf. id. 6, 544:

    terra ingenti motu concussa est,

    Liv. 3, 10, 6; Ov. M. 8, 781:

    concussae cadunt urbes,

    Lucr. 5, 1236: concusso terrae motu theatro, * Suet. Ner. 20:

    moenia,

    Ov. M. 13, 175:

    freta,

    id. ib. 6, 691;

    7, 201: undas,

    id. ib. 8, 605:

    artus,

    Lucr. 5, 1076; 6, 595; cf. id. 2, 949:

    corpora risu,

    id. 1, 918; 2, 976; cf. Juv. 3, 101; Quint. 6, 3, 9:

    caput,

    Ov. M. 2, 50:

    caesariem,

    id. ib. 1, 179; cf.

    comam,

    id. F. 2, 846:

    tempora,

    id. M. 13, 644:

    manum,

    id. ib. 11, 465:

    pectus,

    id. ib. 2, 755:

    arma manu,

    to hurl, id. ib. 1, 143; 7, 130; cf.:

    tela lacertis,

    id. ib. 12, 79:

    te certo arcu,

    to hit surely, Prop. 1, 7, 15:

    inmissis aurigae undantia lora Concussere jugis,

    Verg. A. 5, 147:

    in calicibus concussis,

    Plin. 35, 16, 55, § 193 Sillig N. cr.:

    munimenta arietibus admotis,

    Curt. 8, 2, 22:

    aures Caesaris concutit fragor,

    Luc. 6, 163:

    corpus concutit gestatio,

    Sen. Ep. 15, 6:

    pectora planctu,

    Stat. S. 5, 1, 179.— Pass.:

    quorum (ignium) ictu concuti aera verum est,

    Plin. 2, 43, 43, § 112:

    corpus concutitur gestatione,

    Cels. 3, 21:

    majore cachinno Concutitur,

    Juv. 3, 100:

    concutitur sanguis,

    Lucr. 3, 249.—Esp. in part. perf.:

    mugitibus aether,

    Verg. G. 3, 151:

    risu tremulo (ora),

    Lucr. 1, 919; 2, 976:

    rates,

    shattered, Ov. P. 2, 3, 59:

    coma,

    id. F. 2, 846:

    corpus vulnere,

    Stat. S. 3, 4, 70:

    fores,

    Ov. Am. 1, 6, 50:

    ilex,

    Verg. G. 4, 81:

    quercus,

    id. ib. 1, 159:

    materies per artus,

    Lucr. 2, 949:

    Lyrnesia moenia dextrā,

    Ov. M. 13, 175:

    mons,

    Prop. 3, 13 (4, 12), 53:

    paries,

    Dig. 39, 2, 18, § 11:

    remo concusso tollere ratem,

    Val. Fl. 1, 340.— With Gr. acc.:

    pectus concussa crebris verberibus,

    Luc. 2, 335.—
    2.
    Se, to examine by shaking one's self; the figure taken from the searching of a thief, etc., by shaking his garments; hence, trop. equiv. to search, examine (cf. excutio):

    te ipsum Concute, num qua tibi vitiorum inseverit olim Natura,

    Hor. S. 1, 3, 35 Orell. ad loc. and cf. B. 3. infra.—
    B.
    Trop.
    1.
    To shake the power of, shake to its foundation, to shatter, cause to waver, to impair, disturb, distract:

    rem publicam,

    Cic. Phil. 2, 42, 109; Plin. Pan. 6, 3:

    provincias magnis momentis,

    Vell. 2, 78:

    regnum,

    Liv. 33, 19, 1:

    orbem,

    Tac. H. 1, 16:

    opes Lacedaemoniorum,

    Nep. Epam. 6, 4:

    provincias magnis molimentis,

    Vell. 2, 78, 1:

    concusso jam et paene fracto Hannibale,

    Liv. 28, 44, 11:

    domum,

    Tac. H. 3, 45:

    concussā Transrhenanorum fide,

    id. ib. 5, 25:

    nondum concusso senatusconsulto,

    id. A. 14, 43:

    imperium Persarum,

    Curt. 4, 14, 20; cf. Plin. Ep. 10, 114 (115), 3:

    concussa fides,

    Luc. 1, 182.—
    2.
    To shake in feeling, to agitate violently.
    a.
    Usually, to put in fear, terror, or anxiety, to terrify, alarm, trouble:

    terrorem metum concutientem definiunt,

    Cic. Tusc. 4, 8, 19:

    consules declarantur M. Tullius et C. Antonius, quod factum primo populares conjurationis concusserat,

    Sall. C. 24, 1:

    populum Romanum terrore Numantini belli,

    Vell. 2, 90, 3; Quint. 4, 2, 37:

    urbem,

    Verg. A. 4, 666:

    totam Asiam,

    Curt. 4, 1, 20:

    ingens barbaros pavor concusserat,

    id. 8, 2, 24:

    casu concussus acerbo,

    Verg. A. 5, 700; Tac. H. 2, 99 fin.:

    extemplo turbati animi concussaque vulgi Pectora,

    Verg. A. 11, 451. — Poet. in a Greek constr.:

    casu animum concussus amici,

    Verg. A. 5, 869:

    hoc concussa metu mentem Juturna virago,

    id. ib. 12, 468; so Hor. S. 2, 3, 295.—
    (β).
    In the jurists: aliquem, to terrify one by threats, etc., in order to extort money from him, Dig. 1, 18, 6, § 3; Paul. Sent. 5, 25, 12; Cod. Th. 9, 27, 6; cf. concussio, II., concussor, and concussura.—
    b.
    In gen., of any excitement of the passions: magnum et summum est deoque vicinum, non concuti. Hanc stabilem animi sedem Graeci euthumian vocant... ego tranquillitatem voco, Sen. Tranq. 2, 3:

    hoc agite: Poenas petite violatae Stygis: Concutite pectus,

    Sen. Herc. Fur. 105.—
    3.
    To urge, excite, rouse to activity, = excitare, commovere (rare and not ante-Aug.):

    fecundum concute pectus,

    Verg. A. 7, 338:

    tu concute plebem,

    Petr. Poet. 124, 288:

    se concussere ambae,

    Juv. 10, 328:

    non leviter se Numidia concussit,

    Flor. 3, 1, 2.—Hence, * concussus, a, um, P. a., stirred up, restless:

    Pallas aliquanto concussior,

    Mart. Cap. 4, § 332.

    Lewis & Short latin dictionary > concutio

  • 40 aliquī

        aliquī aliqua, aliquod, gen. alicūius, dat. and abl plur. aliquīs or aliquibus, pronom adj. indef.    [ali- + qui], some, any: si est aliqui sensus in morte praeclarorum virorum: evadit in aliquod magnum malum, T.: significatio virtutis: aliquam fallaciam portare, T.: nomen Palamedis, any rumor of the name, V.—As subst: aliqui Oppianicum gratis condemnavit: ex eo quod aliqui fecerit. —Esp., some one, one or another: ut aliquam productem moram, T.: haec aliquā ex parte habere: ad aliquod oppidum venire: non cupiditate aliquā inductus, sed, etc.: non sine aliquā spe: ire in aliquas terras, some other countries: mercaturas facere aut aliquam ob causam navigare, for any other purpose.—Praegn., some, considerable, important: quod Italiam sine aliquo volnere cepissent, without serious loss, Cs.: manca sine aliquā accessione virtus, imperfect without some addition: aliquod nomenque decusque, i. e. no mean, V.— With numerals: tres aliqui aut quattuor, some three or four.
    * * *
    I
    in some way/extent
    II
    aliqua, aliquod/aliquid PRON
    some; any; a few; a particular/certain aliqui; some other; about/like (NUM); (aliqua)

    Latin-English dictionary > aliquī

См. также в других словарях:

  • One to Another — Single by The Charlatans from the album Tellin Stories Released August 26, 1996 Format CD (7 ) Genre …   Wikipedia

  • one after another — or one after the other used for saying that actions are done or things happen with very little time between them They got married young and had four children one after another …   English dictionary

  • one after another — ► one after another (or the other) following one another in quick succession. Main Entry: ↑one …   English terms dictionary

  • one or another — (or the other) denoting or referring to a particular but unspecified one out of a set of items not all instances fall neatly into one or another of these categories …   Useful english dictionary

  • one or another — ► one or another (or the other) a particular but unspecified one out of a set of items. Main Entry: ↑one …   English terms dictionary

  • one with another — Taken all together, taken on an average • • • Main Entry: ↑another …   Useful english dictionary

  • one after another — index consecutive Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • one after another — adverb in single file (Freq. 2) the prisoners came out one by one • Syn: ↑one by one, ↑one at a time * * * one after another one after the other phrase used for saying that actions are done or things happen with very little time between them …   Useful english dictionary

  • One after another — After Aft er, prep. 1. Behind in place; as, men in line one after another. Shut doors after you. Shak. [1913 Webster] 2. Below in rank; next to in order. Shak. [1913 Webster] Codrus after Ph?bus sings the best. Dryden. [1913 Webster] 3. Later in… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • one after another other — ˌone after aˈnother/the ˈother idiom first one person or thing, and then another, and then another, up to any number or amount • The bills kept coming in, one after another. Main entry: ↑oneidiom …   Useful english dictionary

  • one after another (or the other) — following one another in quick succession. → one …   English new terms dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»