Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

noxia

  • 1 noxia

    noxĭa, ae, f. (s.-ent. causa) [noxius] [st1]1 [-] tort, préjudice, dommage.    - noxiam nocere XII Tab. 12, 2a: causer un dommage. --- cf. Fest. 180, 25.    - noxiae esse (alicui), Liv. 8, 18, 4: causer du tort (à qqn).    - cf. Liv. 41, 23, 14 ; Plin. 21, 108. [st1]2 [-] faute, délit.    - noxiae poena par esto, Cic. Leg. 3, 11: que la punition soit proportionnée à la faute. --- cf. Cic. Amer. 62 ; Plaut. Bac. 1004.    - manufesto teneo [te] in noxia, Plaut. Merc. 729: je te prends en faute manifestement. --- cf. Liv. 7, 4, 5 ; 33, 20, 7.    - res noxiae est alicui, Liv. 10, 19, 2: la culpabilité d'une chose est imputable à qqn.    - noxiam merere: commettre une faute.
    * * *
    noxĭa, ae, f. (s.-ent. causa) [noxius] [st1]1 [-] tort, préjudice, dommage.    - noxiam nocere XII Tab. 12, 2a: causer un dommage. --- cf. Fest. 180, 25.    - noxiae esse (alicui), Liv. 8, 18, 4: causer du tort (à qqn).    - cf. Liv. 41, 23, 14 ; Plin. 21, 108. [st1]2 [-] faute, délit.    - noxiae poena par esto, Cic. Leg. 3, 11: que la punition soit proportionnée à la faute. --- cf. Cic. Amer. 62 ; Plaut. Bac. 1004.    - manufesto teneo [te] in noxia, Plaut. Merc. 729: je te prends en faute manifestement. --- cf. Liv. 7, 4, 5 ; 33, 20, 7.    - res noxiae est alicui, Liv. 10, 19, 2: la culpabilité d'une chose est imputable à qqn.    - noxiam merere: commettre une faute.
    * * *
        Noxia, noxiae. Terent. Faulte, Offense qu'on a faicte par mesgarde.
    \
        Noxia careo. Plaut. Je n'en suis point coulpable, Ce n'est pas ma faulte.
    \
        Noxiae esse dicitur res aliqua. Liu. Quand on est blasmé et reprins de quelque chose.
    \
        In noxia esse. Terent. Avoir failli, Estre en faulte.
    \
        Noxiis vacuum esse. Plaut. N'estre point en faulte.
    \
        Noxiam remittere. Plaut. Pardonner une faulte.

    Dictionarium latinogallicum > noxia

  • 2 noxia

    noxia, ae, f. (sc. causa, v. noxius, a, um), I) die Schuld, schuldbare Handlung, das Vergehen, privatae noxiae, Liv.: in noxia esse, Plaut.: in noxia aliqua comprehendi, Caes.: noxia penes alqm est, Liv.: noxiā carēre, Plaut.: alci noxiae esse, zur Schuld angerechnet werden, Liv.: noxiam defendere (ablehnen), Ter.: adeo neminem noxiae paenitebat, Liv.: alia omnis penes milites noxia erat, Liv. – Plur., noxiae leves, Ter.: minimae noxiae, Cic.: noxiis vacuum esse, Plaut. – II) meton., der Schaden, veneficiorum, Plin.: noxiam nocere, noxiam sarcire, ICt.: alci noxiae esse, zum Schaden gereichen, ICt.

    lateinisch-deutsches > noxia

  • 3 noxia

    noxia, ae, f. (sc. causa, v. noxius, a, um), I) die Schuld, schuldbare Handlung, das Vergehen, privatae noxiae, Liv.: in noxia esse, Plaut.: in noxia aliqua comprehendi, Caes.: noxia penes alqm est, Liv.: noxiā carēre, Plaut.: alci noxiae esse, zur Schuld angerechnet werden, Liv.: noxiam defendere (ablehnen), Ter.: adeo neminem noxiae paenitebat, Liv.: alia omnis penes milites noxia erat, Liv. – Plur., noxiae leves, Ter.: minimae noxiae, Cic.: noxiis vacuum esse, Plaut. – II) meton., der Schaden, veneficiorum, Plin.: noxiam nocere, noxiam sarcire, ICt.: alci noxiae esse, zum Schaden gereichen, ICt.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > noxia

  • 4 noxia

        noxia ae, f    [noxius], hurt, harm, damage, injury: ad defendendam noxiam, T.: fides data, haud futurum noxiae indicium, L.: sive ullius eorum quos oderat noxia, L.— An injurious act, fault, offence, trespass: Hic in noxiāst, offends, T.: in minimis noxiis id primum quaeritur: desertori noxiae fore, the blame would fall on, L.
    * * *
    crime, fault

    Latin-English dictionary > noxia

  • 5 noxia

    noxĭa, ae, f., v. noxius, II.

    Lewis & Short latin dictionary > noxia

  • 6 noxia

    ae f. [ noxius I \]
    1) вина, провинность, проступок ( noxiae poena par esto C)
    alicui noxiae esse L — вменяться в вину кому-л., но тж. причинять ущерб кому-л. или Dig быть кому-л. во вред
    2) вред, ущерб (n. vini PM)

    Латинско-русский словарь > noxia

  • 7 noxia

    1) вред, вина, a) вообще, напр. poena est noxae vindicta (1. 131 pr. D. 50, 16);

    fato, non noxae imputari (1. 1 C. 9, 16);

    b) особ. ущерб, причиненный проступком домочадца, вред, причиненный рабом, за который отвечал его господин, также вред и убыток, причиненный животным, за который отвечал собственник (1. 1 pr. D. 9, 1. § 1 eod. 1. 17 § 18 D. 21, 1. 1. 238 § 3 D. 50, 16. 1. 2 § 1 D. 9, 4. 1. 14 eod. 1. 20 eod.);

    2) сам вред, причиненный рабом или животным, напр. noxiam s. noxam nocere (см. s. a);

    noxiam sarcire (1. 1 § 11 D. 9, 1).

    3) вознаграждение за вред и убыток, noxae s. ad noxam dedere (L. XII. tab. VIII. 5. XII. 3);

    noxae accipere (1. 17 § 2 D. 7, 1);

    ad noxam teneri (1. 11 § 6 D. 43, 24. 1. 17 § 17 D. 21, 1. cf. 1. 11 § 8 D. 19, 1. 1. 2 D. 19, 4. 1. 11 § 1 1. 30 D. 21, 2. 1. 45 § 1 D. 30. 1. 72 § 5 D. 46, 3. 1. 3 pr. D. 47, 6. 1. 174. 200 D. 50, 16); (cp. Gai. I. 13. 140. IV. 75. 79).

    4) вещь, которая причинила вред, corpus, quod nocuit, i. e. servus (§ 1 I. 4, 8).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > noxia

  • 8 Parapholidoptera noxia

    2. RUS кузнечик m вредный [бескрылый]
    3. ENG
    4. DEU
    5. FRA

    2. RUS кузнечик m вредный
    3. ENG
    4. DEU
    5. FRA

    VOCABULARIUM NOMINUM ANIMALIUM QUINQUELINGUE > Parapholidoptera noxia

  • 9 noxius

    , noxia, noxium (m,f,n)
      1) вредный;
      2) виновный, достойный наказания

    Dictionary Latin-Russian new > noxius

  • 10 noxie

    noxĭus, a, um, adj. ( comp. noxior, Sen. Clem. 1, 13, 2 dub.; al. obnoxior.— Sup. noxissimus or noxiissimus, Sen. Clem. 1, 26, 3 dub.; better, noxiosissimus) [id.].
    I.
    Hurtful, harmful, injurious, noxious (used by Cic. only in archaic lang.; v. the foll.):

    MAGISTRATVS NECOBEDIENTEM ET NOXIVM CIVEM MVLTA COERCETO,

    Cic. Leg. 3, 3, 6 (araneus) aculeo noxius, Plin. 9, 48, 72, § 155:

    afflatus maris (opp. utiles),

    id. 17, 4, 2, § 24:

    tela,

    Ov. Tr. 5, 10, 22:

    terrae halitus,

    Quint. 7, 2, 3:

    lingua,

    Mart. 2, 61, 7:

    aves,

    rapacious, id. 10, 5, 12:

    crimina,

    Verg. A. 7, 326. —
    II.
    Guilty, culpable, criminal: dictum oportuit. Lys. Non possum, ita instas;

    urges quasi pro noxio,

    Plaut. Merc. 4, 3, 25:

    nobilitas,

    Sall. J. 42:

    qui citati non affuerant, noxios judicavit,

    Liv. 39, 41: corda, Ov. M. 10, 351:

    omnibus omnium rerum noxior,

    Sen. Clem. 1, 13, 2: reducto comā capite, ceu noxii solent, culprits, criminals (esp. those condemned to be thrown to wild beasts), Suet. Vit. 17; id. Calig. 27; id. Claud. 34; id. Ner. 12.—
    (β).
    With abl.:

    Falisci, eodem noxii crimine,

    Liv. 7, 20, 9. —
    (γ).
    With gen.:

    noxius conjurationis,

    Tac. A. 5, 11:

    facinoris,

    Dig. 29, 5, 3, § 12.— Esp. as subst.: noxĭa, ae, f., hurt, harm, damage, injury (class.; syn. noxa).
    A.
    Lit.: noxia, ut Serv. Sulpicius Rufus ait, damnum significat, apud poëtas autem et oratores ponitur pro culpā, at noxa peccatum, aut pro peccato poenam, Paul. ex Fest. p. 174 Müll.:

    in re incipiundā ad defendendam noxiam,

    Ter. Phorm. 1, 4, 48:

    si ab eo fides sibi data esset, haud futurum noxiae futurum,

    Liv. 8, 18, 4:

    sive ullius eorum quos oderat noxia,

    id. 41, 23, 14:

    veneficiorum noxia,

    Plin. 21, 17, 68, § 108:

    vini,

    id. 14, 16, 19, § 100.—
    B.
    Transf., an injurious act, a fault, offence, trespass:

    noxa est corpus, quod nocuit id est servus: noxia ipsum maleficium, veluti furtum, damnum, rapina, injuria,

    Just. Inst. 4, 8, 1:

    Tranioni remitte, quaeso, hanc noxiam causā meā,

    Plaut. Most. 5, 2, 47:

    manufestum teneo in noxiā,

    id. Merc. 4, 3, 31:

    noxiā carere,

    id. Bacch. 4, 9, 87:

    noxiis vacuum esse,

    id. Merc. 5, 4, 23:

    in noxiā esse,

    id. ib. 4, 3, 30:

    amicum castigare ob meritam noxiam,

    id. Trin. 1, 1, 1 and 4:

    quod in minimis noxiis et in his levioribus peccatis id primum quaeritur, quae causa maleficii fuerit,

    Cic. Rosc. Am. 22, 62:

    si qua clades incidisset, desertori magis, quam deserto noxiae fore,

    the blame would fall on, Liv. 10, 19: metum prorsus et noxiam conscientiae pro foedere haberi, fear and guilt served the participants as an agreement, i. e. brought them to an agreement, Tac. A. 6, 4. —Hence, adv.: noxĭē (post-class.), injuriously, perniciously:

    multos petulca confoderat,

    Sulp. Sev. Dial. 2, 9; Aug. Conf. 1, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > noxie

  • 11 noxius

    noxĭus, a, um, adj. ( comp. noxior, Sen. Clem. 1, 13, 2 dub.; al. obnoxior.— Sup. noxissimus or noxiissimus, Sen. Clem. 1, 26, 3 dub.; better, noxiosissimus) [id.].
    I.
    Hurtful, harmful, injurious, noxious (used by Cic. only in archaic lang.; v. the foll.):

    MAGISTRATVS NECOBEDIENTEM ET NOXIVM CIVEM MVLTA COERCETO,

    Cic. Leg. 3, 3, 6 (araneus) aculeo noxius, Plin. 9, 48, 72, § 155:

    afflatus maris (opp. utiles),

    id. 17, 4, 2, § 24:

    tela,

    Ov. Tr. 5, 10, 22:

    terrae halitus,

    Quint. 7, 2, 3:

    lingua,

    Mart. 2, 61, 7:

    aves,

    rapacious, id. 10, 5, 12:

    crimina,

    Verg. A. 7, 326. —
    II.
    Guilty, culpable, criminal: dictum oportuit. Lys. Non possum, ita instas;

    urges quasi pro noxio,

    Plaut. Merc. 4, 3, 25:

    nobilitas,

    Sall. J. 42:

    qui citati non affuerant, noxios judicavit,

    Liv. 39, 41: corda, Ov. M. 10, 351:

    omnibus omnium rerum noxior,

    Sen. Clem. 1, 13, 2: reducto comā capite, ceu noxii solent, culprits, criminals (esp. those condemned to be thrown to wild beasts), Suet. Vit. 17; id. Calig. 27; id. Claud. 34; id. Ner. 12.—
    (β).
    With abl.:

    Falisci, eodem noxii crimine,

    Liv. 7, 20, 9. —
    (γ).
    With gen.:

    noxius conjurationis,

    Tac. A. 5, 11:

    facinoris,

    Dig. 29, 5, 3, § 12.— Esp. as subst.: noxĭa, ae, f., hurt, harm, damage, injury (class.; syn. noxa).
    A.
    Lit.: noxia, ut Serv. Sulpicius Rufus ait, damnum significat, apud poëtas autem et oratores ponitur pro culpā, at noxa peccatum, aut pro peccato poenam, Paul. ex Fest. p. 174 Müll.:

    in re incipiundā ad defendendam noxiam,

    Ter. Phorm. 1, 4, 48:

    si ab eo fides sibi data esset, haud futurum noxiae futurum,

    Liv. 8, 18, 4:

    sive ullius eorum quos oderat noxia,

    id. 41, 23, 14:

    veneficiorum noxia,

    Plin. 21, 17, 68, § 108:

    vini,

    id. 14, 16, 19, § 100.—
    B.
    Transf., an injurious act, a fault, offence, trespass:

    noxa est corpus, quod nocuit id est servus: noxia ipsum maleficium, veluti furtum, damnum, rapina, injuria,

    Just. Inst. 4, 8, 1:

    Tranioni remitte, quaeso, hanc noxiam causā meā,

    Plaut. Most. 5, 2, 47:

    manufestum teneo in noxiā,

    id. Merc. 4, 3, 31:

    noxiā carere,

    id. Bacch. 4, 9, 87:

    noxiis vacuum esse,

    id. Merc. 5, 4, 23:

    in noxiā esse,

    id. ib. 4, 3, 30:

    amicum castigare ob meritam noxiam,

    id. Trin. 1, 1, 1 and 4:

    quod in minimis noxiis et in his levioribus peccatis id primum quaeritur, quae causa maleficii fuerit,

    Cic. Rosc. Am. 22, 62:

    si qua clades incidisset, desertori magis, quam deserto noxiae fore,

    the blame would fall on, Liv. 10, 19: metum prorsus et noxiam conscientiae pro foedere haberi, fear and guilt served the participants as an agreement, i. e. brought them to an agreement, Tac. A. 6, 4. —Hence, adv.: noxĭē (post-class.), injuriously, perniciously:

    multos petulca confoderat,

    Sulp. Sev. Dial. 2, 9; Aug. Conf. 1, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > noxius

  • 12 noxius

    noxĭus, a, um [noceo] [st1]1 [-] nuisible, pernicieux, malfaisant, dangereux, préjudiciable.    - (araneus) aculeo noxius, Plin. 9, 48, 72, § 155: (l'araignée) au dard nuisible.    - noxia lingua, Mart. 2, 61, 7: langue malfaisante.    - noxiae aves, Mart. 10, 5, 12: oiseaux de proie.    - crimina noxia, Virg. En. 7, 326: imputations (calomnies) qui blessent (funestes). [st1]2 [-] coupable, criminel.    - noxio sanguine parentabo injuriae meae, Petr. 81: je leur ferai expier de leur sang criminel l'outrage que j'ai subi.    - noxii, ōrum, m.: les coupables, les criminels.    - eodem noxii crimine, Liv. 7, 20, 9: coupables du même crime.    - frustrandis bestiis noxius, Tert.: coupable de voler aux bêtes leur nourriture.    - avec gén. noxius conjurationis, Tac. An. 5, 11: coupable de conspiration.    - noxior, *Sen. Clem. 1, 13, 2.
    * * *
    noxĭus, a, um [noceo] [st1]1 [-] nuisible, pernicieux, malfaisant, dangereux, préjudiciable.    - (araneus) aculeo noxius, Plin. 9, 48, 72, § 155: (l'araignée) au dard nuisible.    - noxia lingua, Mart. 2, 61, 7: langue malfaisante.    - noxiae aves, Mart. 10, 5, 12: oiseaux de proie.    - crimina noxia, Virg. En. 7, 326: imputations (calomnies) qui blessent (funestes). [st1]2 [-] coupable, criminel.    - noxio sanguine parentabo injuriae meae, Petr. 81: je leur ferai expier de leur sang criminel l'outrage que j'ai subi.    - noxii, ōrum, m.: les coupables, les criminels.    - eodem noxii crimine, Liv. 7, 20, 9: coupables du même crime.    - frustrandis bestiis noxius, Tert.: coupable de voler aux bêtes leur nourriture.    - avec gén. noxius conjurationis, Tac. An. 5, 11: coupable de conspiration.    - noxior, *Sen. Clem. 1, 13, 2.
    * * *
        Noxius, pen. corr. Adiect. Sallust. Qui a commis quelque faulte et forfaict, Coulpable de quelque cas.
    \
        Facere noxia sua lumina. Ouid. Veoir quelque chose dont puis apres on ha dommage, Offenser aucun par son regard.
    \
        Spicula noxia. Ouid. Nuisants, Dommageables, Portants dommage.
    \
        Noxius coniurationis. Tacit. Coulpable de la conjuration, et consentant.

    Dictionarium latinogallicum > noxius

  • 13 noxa

    noxa, ae, f. [for noc-sa, from noc-eo, like rixa from ringor], hurt, harm, injury, which one does or suffers (v. Döderl. Synon. 2, p. 153 sqq.; not in Cic., but cf. noxia; syn.: injuria, contumelia).
    I.
    Lit.: QVANDOQVE HICE HOMINES... NOXAM NOCVERVNT, an old fetial formula in Liv. 9, 10 fin.; so, too, perhaps, SI SERVVS FVRTVM FAXIT NOXAMVE NOCVIT, Fragm. XII. Tab. in Dig. 9, 4, 2, § 1 (al. NOXIAMVE):

    servus, qui noxam nocuit,

    Dig. 35, 2, 63:

    si eadem (terra) ad noxam genuit aliqua,

    injurious, Plin. 2, 63, 63, § 158:

    tristes pellere a foribus noxas,

    Ov. F. 6, 129:

    ab noxā curculionum conditas fruges defendere,

    Col. 1, 6, 15:

    nihil eam rem noxae faturam,

    Liv. 34, 19:

    rempublicam non extra noxam modo, sed etiam extra famam noxae conservandam esse,

    id. 34, 61:

    sine ullius noxā urbis,

    id. 36, 21: prava incepta consultoribus noxae esse, Sall. Or. Phil. contr. Lep.:

    sine ullā noxā,

    Cels. 7, 26, 4:

    veram noxam concipere,

    i. e. sickness, Col. 12, 3, 7.—
    II.
    Transf.
    A.
    An injurious act, i. e. a fault, offence, crime, = delictum:

    noxae appellatione omne delictum continetur,

    Dig. 50, 16, 238, § 3:

    aliquem tenere in noxā,

    Plaut. Cas. 2, 8, 71:

    hic in noxā est,

    Ter. Phorm. 2, 1, 36:

    in noxā esse,

    Liv. 32, 26; 7, 4:

    noxae damnatus,

    id. 8, 35:

    reus ejus noxae,

    id. 5, 47:

    capitalis,

    id. 3, 55:

    neve ea caedes capitalis noxae haberetur,

    id. 3, 55: qui in furto aut in latrocinio aut aliquā noxā sint comprehensi, * Caes. B. G. 6, 16:

    graviorem noxam fateri,

    Ov. P. 2, 9, 72:

    noxa caput sequitur,

    Paul. Sent. 2, 31, 8 sq.; cf. also Paul. ex Fest. under noxia init.
    B.
    Punishment (not ante-Aug.;

    most freq. in jurid. Lat.): noxam merere,

    Liv. 8, 28, 8 Drak.:

    aliquem noxā pecuniāque exsolvere,

    id. 23, 14, 3; 2, 59, 6; 26, 29, 4:

    noxae dedere aliquem,

    to deliver one up for punishment, Dig. 4, 3, 9; so ib. 7, 1, 17, § 2; cf. ib. 9, 4, 19;

    hence: mergi freto, satius illi insulae (Siciliae) esse, quam velut dedi noxae inimico,

    Liv. 26, 29, 4; and:

    rem rusticam pessimo cuique servorum, ut carnifici noxae dedimus,

    Col. 1 prooem.:

    quod ajunt aediles: noxā solutus non sit (servus) sic intellegendum est, ut non hoc debeat pronuntiari, nullam eum noxam commisisse, sed illud, noxā solutum esse, hoc est noxali judicio subjectum non esse: ergo si noxam commisit nec permanet, noxā solutus videtur,

    Dig. 21, 1, 17, § 17: non noxae eximitur Q. Fabius, qui contra edictum imperatoris pugnavit;

    sed, noxae damnatus, donatur populo Romano,

    Liv. 8, 35, 5:

    noxae accipere aliquem,

    to receive one for the purpose of punishing him, Dig. 7, 1, 17, § 2.— —
    C.
    Concr., that which commits an offence, an offender, criminal (jurid. Lat.): noxa est corpus, quod nocuit, id est servus;

    noxia ipsum maleficium, veluti furtum, damnum, rapina, injuria,

    Just. Inst. 4, 8, 1:

    aut noxiam sarcire aut noxam dedere oportet,

    the guilty thing, Dig. 9, 1, 1, § 11; so,

    noxae deditio,

    ib. 9, 4, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > noxa

  • 14 intestatus

    [st1]1 [-] intestātus, a, um: a - qui n'a pas fait de testament, intestat.    - intestata, ae, f.: celle qui n'a pas fait de testament.    - intestātō (ab intestātō): sans testament, intestat, ab intestat.    - intestato mori, Cic. de Or. 1, 183: mourir intestat. --- cf. Cic. Inv. 2, 50.    - ab intestato heres, Dig. 37, 7, 1, 8: héritier ab intestat. b - qui ne mérite pas confiance.    - Pomp. d. Non. 323, 28. [st1]2 [-] intestatus, i, m. [in, privatif + testis: témoin ou testicule (jeu de mots de Plaute)]: privé de ses témoins ou privé de ses testicules.    - si intestatus non abeo hinc, bene agitur pro noxia, Plaut. Mil. 1416: si je m'en vais d'ici sans être privé de mes moyens, on agit bien quand on considère ma faute.
    * * *
    [st1]1 [-] intestātus, a, um: a - qui n'a pas fait de testament, intestat.    - intestata, ae, f.: celle qui n'a pas fait de testament.    - intestātō (ab intestātō): sans testament, intestat, ab intestat.    - intestato mori, Cic. de Or. 1, 183: mourir intestat. --- cf. Cic. Inv. 2, 50.    - ab intestato heres, Dig. 37, 7, 1, 8: héritier ab intestat. b - qui ne mérite pas confiance.    - Pomp. d. Non. 323, 28. [st1]2 [-] intestatus, i, m. [in, privatif + testis: témoin ou testicule (jeu de mots de Plaute)]: privé de ses témoins ou privé de ses testicules.    - si intestatus non abeo hinc, bene agitur pro noxia, Plaut. Mil. 1416: si je m'en vais d'ici sans être privé de mes moyens, on agit bien quand on considère ma faute.
    * * *
        Intestatus, pen. prod. Cic. Qui est mort sans tester, ou faire testament, ou De qui personne ne s'est porté pour heritier, ja soit qu'il eust faict testament, ou Duquel le testament n'est pas valable.
    \
        Intestatus. Pomponius. Lequel on ne croit point, et ne peult estre receu à tesmoing.
    \
        Intestatus. Plaut. Qui n'est point convaincu par tesmoings.

    Dictionarium latinogallicum > intestatus

  • 15 noxiosus

    noxiōsus, a, um [ noxia ]
    1) виновный, грешный, греховный (animus Sen; corpus Pt)

    Латинско-русский словарь > noxiosus

  • 16 animal

    animal, ālis, n. (st. animale, s. Lucr. 3, 633; v. anima), I) jedes Geschöpf, lebende Wesen mit ausgebildetem Körper, das Tier im weitesten Sinne, dah. v. Menschen (Ggstz. inanimum), cum inter inanimum et animal hoc maxime intersit, quod animal agit alquid, Cic.: animalia inanimaque omnia rigentia, gelu, Liv.: omne quod vivit, sive animal sive terrā editum (Erdgewächs), Cic.: nec ullum superfuisse animal, Liv.: animalia et sata, Sen.: animalium semen ignis is qui anima ac mens, Varr. LL.: bipedum solus homo animal gignit, Plin. – u. vom Weltall als beseeltem Wesen, Cic. Tim. 3. § 10. u. 4. § 11. – II) im engern Sinne, a) das Tier im Ggstz. zum Menschen, multa ab animalium vocibus translata in homines, Varr. LL.: so nun malum aliquod aut noxium animal, Sen.: u. animalia noxia, Ungeziefer, Col.: animalia aquatilia, Varr. LL.: animalia minuta, Varr., minutiora, Tert.: animalia infirmiora, valentiora, Val. Max.: animalia saevissima, Sen.: cum hoc animal tam sit canorum suā sponte, v. Hahn, Cic.: alqm in cavea velut novum animal aliquod et inusitatum diu pascere, Sen.: si quod animal in mustum cecīderit, Col.: nec muribus aliove animali abstinerent, Liv. – dah. = belua, verächtlich von einem Menschen, funestum illud animal, Untier, Cic. Pis. 21. – b) (in der Vulgärspr.) das Rind, iumenta, pecora et animalia, Gloss. Paris. no. 437. p. 185 H. – c) das Postpferd, mutare animalia, Capit. Maxim. duo 25, 2.

    lateinisch-deutsches > animal

  • 17 culpa

    culpa (altlat. colpa), ae, f., das Verschulden, die Verschuldung, die Schuld, I) eig. u. meton.: 1) eig.: a) übh. (Ggstz. laus): c. belli, Liv.: c. delicti, Cic.: c. neglegentiae, Q. Cic. – correctio huius culpae, Cic.: liberatio culpae, Cic.: satisfactio culpae, Quint. – nulla conscientia de culpa, Sall. Cat. 35, 2. – affinis culpae, Cic.: sibi nullius conscius culpae, Plin. ep.; vgl. istius nescius culpae, Verg.: expers culpae, Suet.: a culpa vacuus, Sall.: culpae reus, Cic. – c. aliena, Cic.: magna, maxima, Cic.: minor, Cic.: turpis, Cic. – Abl. culpā, durch (eigenes) V., zB. nihil mihi mali casus attulit; omnia culpā contracta sunt, Cic.: nusquam culpā male rem gessit, Nep.: culpā amittere alqd, Liv.: ebenso meā culpā, tuā culpā, suā culpā u. dgl., zB. non meā culpā saepe ad vos oratum mitto, es ist nicht meine Sch., daß ich usw., Sall.: magis adeo id facilitate, quam aliā ullā culpā meā contigit, Cic.: nemo, nisi suā culpā, diu dolet, Quint.: summā meā culpā, Cic. – culpā alcis, zB. accusatorum culpā, Val. Max.: nullā ducis culpā, Tac.: bes. oft accĭdit alqd culpā alcis, operā et culpā alcis, culpā senectutis, Cic.: ea molestissime ferre homines debent, quae ipsorum culpā contracta sunt, Cic. – abesse a culpa, sowohl v. Pers., zB. innocens est quispiam, verum tamen, quamquam abest a culpa, suspicione tamen non caret, Cic.; als v. Lebl., ferre fortunam praesertim quae absit a culpa, Cic. – abest culpa ab alqo od. ab alqa re, zB. a filio, Quint.: quicquid accĭderit, a quo mea culpa absit, animo forti feram, Cic. – non abhorrere a tali culpa (v. Pers.), Cic.: absolvere alqm culpā niveis lapillis (Ggstz. damnare nigris), Ov. – accusare populi culpam, non accusatoris, Cic. – admittere in se culpam, Ter.: enixe amovere ab se culpam, Liv.: arguere alqm culpae (Ggstz. liberare culpae), Liv.: ea culpa, quam arguo, Liv.: assignare culpae alcis imprudentiaeque, quod (daß) etc., Cic.: assignare culpae fortunam (zur persönl. Sch. anrechnen) Auct. b. Afr.: uni culpam attribuere, Cic.: augere culpam, culpam alcis rei, Cic., culpam suam, Plin. ep.: avertere omnem culpam in fraudem Carthaginiensium, Liv. – carere culpā, Plaut., Cic. u.a.: coarguere suam culpam, Cic.: commereri culpam, Plaut.: commerere culpam, Ter., culpam in se, Plaut.: committere culpam, Cic.: communicare culpam suam cum altero, Cic. – conferre culpam suam in senectutem, Cic., culpam omnem in Domitium, Cic., in me omnem illorum temporum culpam, Cic., huius circumsessionis tuae causam et culpam in alios, Cic.: ut in eo ipso, in quo reprehendatur, culpam in adversarium conferat, Cic. – in quo non modo culpa nulla, sed ne suspicio quidem potuit consistere (Platz greifen), Cic.: cum in homine nulla culpa inveniretur, Cic. – culpā contaminare personam (seinen Charakter), Cornif. rhet.: contrahere culpam (v. Pers.), Cic.: fortunam in culpam convertere, jmdm. sein Schicksal als Schuld beimessen, Cic.: corrigere virtute culpam suam, Liv. – dare alci summam laudem vitio et culpae, Cic.: dare veniam culpae, Ov.: demovere culpam ab aliis, Cic.: derivare culpam suam in alqm, Cic. – non potes effugere huius culpae poenam, Cic. – est culpa mea, tua etc., est culpa alcis, zB. sed haec mea culpa est, Cic.: tua summa culpa est, si etc., du bist am meisten schuld, Cic.: tua tamen non nulla culpa est, Cic.: nostra nulla culpa est, Cic.: de reliquo iam nostra culpa erit, si etc., Cic.: multorum est enim et varia culpa, Cic.: hominum esse istam culpam, non deorum, Cic. – est culpa in alqo od. in alqa re, zB. ego culpam non in nauarchis, sed in te fuisse demonstro, Cic.: illa modo in ducibus culpa, quod ut odio essent civibus fecerant, alia omnis penes milites noxia erat, Liv.: in hominum vitiis ais esse culpam, Cic.: dav. verschieden scit culpam in facto, non scelus esse meo, Ov. trist. 4, 1, 24. – est culpa penes alqm, zB. ego etiam illorum esse hanc culpam credidi, quae te est penes, Ter.: ne penes ipsos culpa esset cladis forte Gallico bello acceptae, Liv.: si vicarii dati, penes eos culpa est, qui etc., Traian. in Plin. ep. – esse in culpa, v. Pers.u. Lebl., zB. nos in culpa sumus, Cic.: simili sunt in culpa, qui etc., Cic.: medicus magna est in culpa, si etc., Cic.: malo Tironis verecundiam in culpa esse, quam illiberalitatem Curii, Cic.: Ggstz. extra culpam esse, zB. dico aut omnes extra culpam fuisse, aut, si uni culpa attribuenda sit, in eo maximam fuisse, qui summum imperium obtineret, aut, si omnes in culpa fuerint, oportuisse etc., Cic.: extra culpam belli esse, Liv. – excludere culpam, unmöglich machen, zB. eam dedisses hominibus rationem, quae vitia culpamque excluderet, Cic. – fateri culpam suam, Quint. – haeret omnis culpa sola in alqo, Ter.: haeret in alqo culpa crimenque, Cic. – ignoscere culpae minori, Petron.: incĭdere in hoc culpae genus non fraude, Cic.: inclinare omnem culpam in collegam, Liv.: invenire alqm in culpa, Ter. – liberare alqm culpā, Cic.: liberare alqm culpae (Ggstz. arguere alqm culpae), Liv.: luere culpam maiorum (von den Nachkommen), Curt.: sanguine liberûm suorum culpam defectionis luere, Liv.-merere culpam in alqa re, Ter., od. alqā re, zB. prave quid imperando, Mela: videndum est an minui culpa possit, Quint. – piare miserorum morte culpam hanc, Verg.: plectere culpam, Cic.: ponere se extra omnem culpam causamque, Cic.: non omnes, qui Oppianicum condemnarunt, in culpa sunt ac suspicione ponendi, als Schuld habend u. verdächtig anzusehen, Cic.: praestare culpam, für die Sch. Bürgschaft leisten, Cic.: purgare (rechtfertigen) culpam, Liv. – redimere praeteritam culpam, ausgleichen, gut machen, Planc. in Cic. ep. (vgl. redimere nullam congiario culpam, nullam alimentis crudelitatem, Plin. pan.): regerere communem culpam in alqm, Plin. ep.: remittere culpam, Val. Flacc.: a se removere culpam, Liv.: remotum esse a culpa (v. Pers.), Cic.: reprehendere alcis culpam, Cic.: residet culpa alcis rei in alqo, Cic. – subest nulla culpa, Cic. fr.: suscipere culpam, culpam alcis rei, aliquid culpae recusando, Cic.: in se suscipere istius culpam crimenque, Cic.: sustinere culpam alcis rei, die Sch. von etw. tragen, v. Pers., Cic.; u. v. Lebl., zB. horum malorum omnium culpam fortuna sustinet, Cic.; u. (v. Pers.) m. folg. quod (daß usw.), ut iam ne istius quidem rei culpam sustineam, quod minus diu fuerim in provincia, quam fortasse fuerit utile, Cic. – teneri aliquā culpā erroris humani, Cic.: transferre culpam (omnem culpam) in alios od. in se, Cic.: transferre suam culpam ad negotia, Sall.: tribuere alqd culpae alcis, Cornif. rhet., Caes. u.a. – vacare culpā, omni culpā (v. Pers.), Cic.: vacare culpā in alqa re (v. Pers.), Cic.: versari in simili culpa (v. Pers.), Cic.: vertere culpam alcis rei in gloriam alqā re, Plin. ep.: vitare culpam, Hor. – im Plur., ut hoc iam ante confirmem, in hoc uno genere omnes inesse culpas istius maximas avaritiae, maiestatis, dementiae, libidinis, crudelitatis, Cic. Verr., 5, 42: seraque fata, quae manent culpas etiam sub Orco, Hor. carm. 3, 22, 29: u. so Plur. noch Hor. carm. 4, 4, 36; 4, 15, 11. Vitr. 3, 1, 4. Apul. de dogm. Plat. 2, 27. Arnob. 1, 27 u.a. Auson. lud. sept. sap. praef. 14 u.a. – b) insbes.: α) die Schuld der Unkeuschheit, der Fall, culpa inter viros ac feminas vulgata, Tac.: celare culpam falsa sub imagine, Ov. – β) die Schuld der Nachlässigkeit, die Nachlässigkeit, die man verschuldet, si neque maiorem feci ratione malā rem, nec sum facturus vitio culpāve (durch Verschwendung oder N.) minorem, Hor. sat. 2, 6, 6 sq.: u. so Gaius dig. 17, 2, 72. Ulp. dig. 42, 5, 8. § 3. – 2) meton., die Schuld = der schuldige Gegenstand, continuo culpam (die Ursache der Seuche, das kranke Schaf) ferro compesce, Verg. georg. 3, 468. – II) übtr., das Gebrechen einer Sache (Ggstz. laus, Vollkommenheit), operum et laudes et culpae, Vitr. 3, 1, 4.

    lateinisch-deutsches > culpa

  • 18 immaturus

    im-mātūrus (in-mātūrus), a, um, unreif, I) eig.: a) v. Früchten, frons, Quint.: pira, uvae, Cels.: amomum, Plin. – b) von Geschwüren, metuo, ne (vomicam) immaturam secem, Plaut. Pers. 315. – c) v. leb. Wesen u. deren Alter usw., unreif, noch nicht mannbar, puellae, Suet. Tib. 61, 5: m. Dat., dum esset immatura aetas nuptiis, Donat. Ter. Andr. 443. – prägn., gallorum imm. cantus, das Krähen der noch nicht mannbaren (jungen) Hähne, Quint. 11, 3, 51. – II) übtr., unzeitig, zu früh, a) von Lebl.: caesura arboris (Ggstz. tempestiva), Plin.: mors, Lucr., Catull., Cic. u.a.: interitus, Cic.: obitus, Suet.: amor, Lucr.: consilium, Liv. u. Suet.: morum senilis auctoritas immatura (unnatürlich) adulescentibus creditur, Quint. – b) von leb. Wesen: immatura licet, tamen huc non noxia veni, Prop.: infans, qui conceptus erat, immaturus est editus, Suet.: ut si filius immaturus obisset, Hor.: quamquam tibi immaturo vita erepta, Sall. – prägn., imm. funus, die Leiche des vor der Zeit Gestorbenen, Quint. 6. praef. § 3.

    lateinisch-deutsches > immaturus

  • 19 irrevocabilis

    irrevocābilis (in-revocabilis), e, nicht zurückrufbar, I) eig.: vulgus, Lucan.: aetas, Lucr.: verbum, Hor. – II) übtr.: A) nicht zurückziehbar, spicula irrevocabili hamo noxia, Plin.: ancorae pondere irrevocabili iactae, Plin. – B) unwiderruflich, unerbittlich, casus, Liv.: cursus (Gang), Sen.: impetus (Plur.) animi, Sen.: constantia, Plin. ep.: paenitentia, Arnob.: donatio, ICt. – insbes., unversöhnlich, Aiax, Orest. trag. 710: Domitiani natura irrevocabilior, Tac. Agr. 42.

    lateinisch-deutsches > irrevocabilis

  • 20 noxa

    noxa, ae, f. (noceo), I) der Schaden, noxae esse, zum Schaden gereichen, schaden, Sall.: reo esse noxae (Ggstz. reo esse absolutioni), Tac.: sine noxa, ohne Schaden, ohne Unglück, Suet.: sine ullius noxa, Liv. fr.: sine ullius urbis noxa, Liv.: noxam capere, concipere, contrahere, Schaden nehmen, Colum. u.a. – II) meton.: A) das Schadende, und zwar: 1) die Schaden bringende schuldbare Handlung, die Schuld, das Vergehen, Verbrechen, noxae reus, Liv.: in noxa esse, Ter. u. Liv.: qui in furto aut in latrocinio aut aliquā noxiā sint comprehensi, Caes.: noxam committere, ICt., sich mit Schuld behaften, Verbrechen begehen: noxam nocere, Schaden tun, Formul. vet. b. Liv. 9, 10, 9: avertere noxam ab alqo ad auctorem delicti, Liv.: sine noxam, cuius arguimur, nos purgare, Liv. – 2) konkret, der schadende Gegenstand, das Beweisstück, das Korpusdelikti, noxae deditio, noxam dedere, ICt. – B) die Strafe, dedi noxae, zur Strafe usw., Liv.: eximere noxae, Liv.: noxam merere, Liv.: noxā liberari, Liv.: noxā pecuniāque exsolvi, Liv.: luere pecuniā noxam, Liv.

    lateinisch-deutsches > noxa

См. также в других словарях:

  • noxia — index guilt Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • noxia — /noks(i)ya/ In the civil law, an offense committed or damage done by a slave …   Black's law dictionary

  • noxia — /noks(i)ya/ In the civil law, an offense committed or damage done by a slave …   Black's law dictionary

  • noxia — Same as noxa …   Ballentine's law dictionary

  • Euphorbia noxia — Saltar a navegación, búsqueda ? Euphorbia noxia Estado de conservación …   Wikipedia Español

  • Euphorbia noxia — Taxobox status = VU | status system = IUCN2.3 regnum = Plantae divisio = Magnoliophyta classis = Magnoliopsida ordo = Malpighiales familia = Euphorbiaceae genus = Euphorbia species = E. noxia binomial = Euphorbia noxia binomial authority = Pax… …   Wikipedia

  • Russian wheat aphid — Scientific classification Kingdom: Animalia Phylum …   Wikipedia

  • Michael Alberti — (* 13. November 1682 in Nürnberg; † 17. Mai 1757 in Halle (Saale)) war ein deutscher Mediziner, Physiker und Philosoph. Inhaltsverzeichnis …   Deutsch Wikipedia

  • faulte — Faulte, Culpa, Delictum, Erratum, Mendum, Menda, mendae, Noxia, Noxa, Offensa, Peccatum, Praeuaricatio, Vitium. Amender une faulte en qualité de communauté, Publice satisfacere. Supplier et amender la faulte de quelque chose par une autre,… …   Thresor de la langue françoyse

  • Jean-Baptiste De Goué — Armes de la famille de Goué : d or au lion de gueules surmonté d un fleur de lys d azur Jean Baptiste de Goué (1646 9 décembre 1690, Villeneuve la Guyard[1 …   Wikipédia en Français

  • Jean-Baptiste Le Goué — Jean Baptiste de Goué Armes de la famille de Goué : d or au lion de gueules surmonté d un fleur de lys d azur Jean Baptiste de Goué (1646 9 décembre 1690, Villeneuve la Guyard[1 …   Wikipédia en Français

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»