Перевод: со всех языков на английский

с английского на все языки

non-ego

  • 21 fallo

    fallo, fĕfelli, falsum, 3 (archaic inf. praes. pass. fallier, Pers. 3, 50; perf. pass. fefellitus sum, Petr. Fragm. 61, MSS.), v. a. [Sanscr. sphal, sphul, to waver; Gr. sphallô, a-sphalês], to deceive, trick, dupe, cheat, disappoint (freq. and class.; syn.: decipio, impono, frustror, circumvenio, emungo, fraudo).
    I.
    In gen.
    (α).
    Of living objects:

    T. Roscius non unum rei pecuniariae socium fefellit, verum novem homines honestissimos ejusdem muneris, etc.... induxit, decepit, destituit, omni fraude et perfidia fefellit,

    Cic. Rosc. Am. 40, 116 sq.; so,

    aliquem dolis,

    Ter. And. 3, 2, 13; cf. id. Heaut. 3, 1, 61:

    senem,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 43:

    referam gratiam, atque eas itidem fallam, ut ab illis fallimur,

    Ter. Eun. 2, 3, 93: tu illum fructu fallas, Poët. ap. Cic. N. D. 3, 29, 73:

    id ipsum sui fallendi causa milites ab hostibus factum existimabant,

    Caes. B. G. 7, 50, 2:

    tum laqueis captare feras et fallere visco Inventum,

    Verg. G. 1, 139; cf. Ov. M. 15, 474:

    is enim sum, nisi me forte fallo, qui, etc.,

    Cic. Phil. 12, 8, 21:

    num me fefellit, Catilina, non modo res tanta, verum dies?

    id. Cat. 1, 3, 7:

    nisi me fallit animus,

    id. Rosc. Am. 17, 48; cf.:

    neque eum prima opinio fefellit,

    Caes. B. C. 3, 67, 3:

    ne spes eum fallat,

    Cic. Fam. 1, 3; Caes. B. G. 2, 10, 4:

    si in hominibus eligendis spes amicitiae nos fefellerit,

    Cic. Verr. 2, 2, 11, § 28:

    in quo cum eum opinio fefellisset,

    Nep. Ages. 3, 5:

    nisi forte me animus fallit,

    Sall. C. 20, 17:

    nisi memoria me fallit,

    fails me, Gell. 20, p. 285 Bip.:

    nisi me omnia fallunt,

    Cic. Att. 8, 7, 1; cf.:

    omnia me fallunt, nisi, etc.,

    Sen. Ep. 95 med.:

    nisi quid me fallit,

    Cic. Fam. 5, 20, 6; cf.:

    si quid nunc me fallit in scribendo,

    id. ib. 3, 5, 4:

    dominum sterilis saepe fefellit ager,

    Ov. A. A. 1, 450:

    certe hercle hic se ipsus fallit, non ego,

    Ter. And. 3, 2, 15:

    tam libenter se fallunt, quam si una fata decipiunt,

    Sen. Brev. Vit. 11, 1:

    cum alios falleret, se ipsum tamen non fefellit,

    Lact. 1, 22, 5.— Pass. in mid. force, to deceive one's self, be deceived, to err, be mistaken:

    errore quodam fallimur in disputando,

    Cic. Rep. 3, 35:

    qua (spe) possumus falli: deus falli qui potuit?

    id. N. D. 3, 31, 76:

    memoriā falli,

    Plin. 10, 42, 59, § 118:

    jamque dies, nisi fallor, adest,

    Verg. A. 5, 49; Cic. Att. 4, 17, 1; 16, 6, 2:

    ni fallor,

    Ov. F. 4, 623; Lact. 2, 19, 1; cf.:

    ordinis haec virtus erit et venus, aut ego fallor,

    Hor. A. P. 42.—With object-clause:

    dicere non fallar, quo, etc.,

    Luc. 7, 288:

    quamquam haut falsa sum, nos odiosas haberi,

    Plaut. Aul. 2, 1, 4; cf.:

    id quam facile sit mihi, haud sum falsus,

    id. Men. 5, 2, 3; Ter. And. 4, 1, 23; Sall. J. 85, 20:

    neque ea res falsum me habuit,

    did not deceive me, id. ib. 10, 1:

    ut falsus animi est!

    Ter. Eun. 2, 2, 43.—
    (β).
    Of inanim. or abstr. objects:

    promissum,

    not to fulfil, Curt. 7, 10, 9:

    fidem hosti datam fallere,

    to violate, break, betray, deceive, Cic. Off. 1, 13, 39:

    quodsi meam spem vis improborum fefellerit atque superaverit,

    id. Cat. 4, 11, 23; cf. id. de Or. 1, 1, 2:

    non fallam opinionem tuam,

    id. Fam. 1, 6 fin.; cf. Caes. B. C. 3, 86 fin.:

    imperium,

    to fail to execute, Plin. 7, 37, 38, § 125:

    cum lubrica saxa vestigium fallerent,

    betrayed, Curt. 4, 9.— Poet.:

    tu faciem illius Falle dolo,

    imitate deceptively, assume, Verg. A. 1, 684:

    sua terga nocturno lupo,

    i. e. to hide, conceal, Prop. 4, 5, 14:

    casses, retia,

    to shun, avoid, Ov. H. 20, 45; 190. —
    (γ).
    Absol.: neque quo pacto fallam... Scio quicquam, Caecil. ap. Cic. N. D. 3, 29 fin.:

    cum maxime fallunt, id agunt, ut viri boni esse videantur,

    Cic. Off. 1, 13, 41:

    ea (divinatio) fallit fortasse nonnumquam,

    id. Div. 1, 14, 25:

    non in sortitione fallere,

    id. Verr. 2, 2, 53, § 132:

    in ea re,

    Nep. Them. 7, 2; Cels. 7, 26, 2: ne falleret bis relata eadem res, Liv. 29, 35, 2:

    ut, si quid possent, de induciis fallendo impetrarent,

    Caes. B. G. 4, 13, 5:

    germinat et numquam fallentis termes olivae,

    Hor. Epod. 16, 45:

    plerumque sufflati atque tumidi (oratores) fallunt pro uberibus,

    Gell. 7, 14, 5.—
    B.
    Impers.: fallit (me) I deceive myself, I mistake, am mistaken:

    sed nos, nisi me fallit, jacebimus,

    Cic. Att. 14, 12, 2; cf.:

    nisi me propter benevolentiam forte fallebat,

    id. Cael. 19, 45; id. Sest. 50, 106:

    nec eum fefellit,

    id. Off. 2, 7, 25:

    vide, ne te fallat,

    Varr. R. R. 2, 1, 25. And cf. under II. B. 2.
    II.
    In partic.
    A.
    To deceive in swearing, to swear falsely:

    is jurare cum coepisset, vox eum defecit in illo loco: SI SCIENS FALLO,

    Cic. Fam. 7, 1, 2; cf.:

    lapidem silicem tenebant juraturi per Jovem haec verba dicentes: SI SCIENS FALLO, TVM ME DISPITER, etc., Paul. ex Fest. s. v. lapidem, p. 115 Müll.: si sciens fefellisset,

    Plin. Pan. 64, 3; cf. Liv. 21, 45, 8; Prop. 4, 7, 53:

    expedit matris cineres opertos Fallere,

    i. e. to swear falsely by the ashes of your mother, Hor. C. 2, 8, 10.—
    B.
    With respect to one's knowledge or sight, for the more usual latēre: to lie concealed from, to escape the notice, elude the observation of a person (so in Cic., Sall., and Caes. for the most part only impers., v. 2. infra).
    (α).
    With acc.:

    neque enim hoc te, Crasse, fallit, quam multa sint et quam varia genera dicendi,

    Cic. de Or. 1, 60, 255:

    tanto silentio in summum evasere, ut non custodes solum fallerent, sed, etc.,

    Liv. 5, 47, 3:

    nec fefellit veniens ducem,

    id. 2, 19, 7; Curt. 7, 6, 4; cf.:

    quin et Atridas duce te (Mercurio)... Priamus... Thessalosque ignes et iniqua Trojae Castra fefellit,

    Hor. C. 1, 10, 16:

    quos fallere et effugere est triumphus,

    id. ib. 4, 4, 52:

    Spartacum si qua potuit vagantem Fallere testa,

    id. ib. 3, 14, 20; Suet. Caes. 43:

    nec te Pythagorae fallant arcana,

    Hor. Epod. 15, 21; id. Ep. 1, 6, 45:

    nec quicquam eos, quae terra marique agerentur, fallebat,

    Liv. 41, 2, 1 Drak.:

    ut plebem tribunosque falleret judicii rescindendi consilium initum,

    id. 4, 11, 4:

    tanta celeritate, ut visum fallant,

    Plin. 9, 50, 74, § 157:

    oculos littera fallit,

    cannot be distinctly read, Ov. A. A. 3, 627.— With acc. and inf.:

    neutros fefellit hostes appropinquare,

    Liv. 31, 33, 8 Weissenb. ad loc.—Mid. with gen.:

    nec satis exaudiebam, nec sermonis fallebar tamen,

    Plaut. Ep. 2, 2, 55.—
    (β).
    Absol., to escape notice, be unseen, remain undiscovered:

    speculator Carthaginiensium, qui per biennium fefellerat, Romae deprehensus,

    Liv. 22, 33, 1; 25, 9, 2:

    spes fallendi, resistendive, si non falleret,

    of remaining unnoticed, id. 21, 57, 5:

    non fefellere ad Tifernum hostes instructi,

    id. 10, 14, 6.—So with part. perf., Liv. 42, 64, 3; 23, 19, 11.—With part. pres.: ne alio itinere hostis falleret ad urbem incedens, i. e. arrive secretly, lanthanoi prosiôn, Liv. 8, 20, 5; cf. id. 5, 47, 9; Verg. A. 7, 350:

    nec vixit male, qui natus moriensque fefellit,

    i. e. has remained unnoticed, Hor. Ep. 1, 17, 10:

    fallere pro aliquo,

    to pass for, Gell. 7, 14:

    bonus longe fallente sagitta,

    Verg. A. 9, 572.—
    2.
    Impers.: fallit (me), it is concealed from me, unknown to me, I do not know, am ignorant of (for the most part only with negatives or in negative interrogations), constr. with subject-clause:

    non me fefellit: sensi,

    Plaut. Bacch. 2, 3, 64:

    num me fefellit, hosce id struere?

    Ter. Heaut. 3, 2, 3; cf.:

    in lege nulla esse ejusmodi capita, te non fallit,

    Cic. Att. 3, 23, 4:

    nec me animi fallit, etc.,

    Lucr. 1, 136; 5, 97:

    quem fallit?

    who does not know? Plin. 2, 103, 106, § 233:

    neque vero Caesarem fefellit, quin, etc.,

    Caes. B C. 3, 94, 3.—
    C.
    To cause any thing (space, time, etc.) not to be observed or felt, to lighten any thing difficult, or to appease, silence any thing disagreeable, to beguile ( poet. and in post-Aug. prose):

    medias fallunt sermonibus horas Sentirique moram prohibent,

    Ov. M. 8, 652:

    jam somno fallere curam,

    Hor. S. 2, 7, 114:

    Fallebat curas aegraque corda labor,

    Ov. Tr. 3, 2, 16; cf.

    dolores,

    id. ib. 5, 7, 39:

    luctum,

    Val. Fl. 3, 319:

    molliter austerum studio fallente laborem,

    Hor. S. 2, 2, 12; Ov. M. 6, 60; Plin. 27, 7, 28, § 49.—Prov.:

    fallere credentem non est operosa puellam Gloria,

    Ov. H. 2, 63.—Hence, falsus, a, um, P. a., deceptive, pretended, feigned, deceitful, spurious, false (syn.: adulterinus, subditus, subditicius, spurius).
    A.
    [p. 722] Adj.:

    testes aut casu veri aut malitia falsi fictique esse possunt,

    Cic. Div. 2, 11, 27; cf.:

    falsum est id totum, neque solum fictum, sed etiam imperite absurdeque fictum,

    id. Rep. 2, 15:

    ementita et falsa plenaque erroris,

    id. N. D. 2, 21, 55:

    pro re certa spem falsam domum retulerunt,

    id. Rosc. Am. 38, 110; cf.:

    spe falsa atque fallaci,

    id. Phil. 12, 2, 7; so,

    spes,

    id. Sull. 82, 91:

    falsa et mendacia visa,

    id. Div. 2, 62, 127; cf.:

    falsa et inania visa,

    id. ib.:

    falsum et imitatione simulatum,

    id. de Or. 2, 45, 189; cf. id. Phil. 11, 2, 5:

    argumentum,

    id. Inv. 1, 48, 90:

    qui falsas lites falsis testimoniis Petunt,

    Plaut. Rud. prol. 13:

    reperiuntur falsi falsimoniis,

    id. Bacch. 3, 6, 12:

    ambitio multos mortales falsos fieri subegit,

    Sall. C. 10, 5 Kritz.:

    pater (opp. verus),

    a supposed father, Ov. M. 9, 24; cf. id. ib. 1, 754:

    falsi ac festinantes,

    Tac. A. 1, 7: suspectio, Enn. ap. Non. 511, 5:

    nuntius,

    Cic. de Or. 1, 38, 175:

    rumores,

    Caes. B. G. 6, 20, 2:

    poena falsarum et corruptarum litterarum,

    Cic. Fl. 17, 39; cf.:

    falsas esse litteras et a scriba vitiatas,

    Liv. 40, 55, 1:

    falsarum tabularum rei,

    Suet. Aug. 19:

    fama,

    Cic. Lael. 4, 15:

    appellatio,

    Quint. 7, 3, 5:

    sententiae,

    id. 8, 5, 7:

    crimina,

    Hor. C. 3, 7, 14;

    terrores,

    id. Ep. 2, 1, 212:

    opprobria,

    i. e. undeserved, id. ib. 1, 16, 38; cf.

    honor,

    id. ib. 39: falsi Simoëntis ad undam, i. e. fictitious (simulati), Verg. A. 3, 302; cf.:

    falsi sequimur vestigia tauri (i. e. Jovis),

    Val. Fl. 8, 265:

    vultu simulans Haliagmona,

    Stat. Th. 7, 739:

    ita ceteros terruere, ut adesse omnem exercitum trepidi ac falsi nuntiarent,

    Tac. H. 2, 17:

    ne illi falsi sunt qui divorsissumas res pariter expectant,

    deceived, mistaken, Sall. J. 85, 20; cf.:

    falsus utinam vates sim,

    Liv. 21, 10, 10; so,

    vates,

    id. 4, 46, 5.— Comp. (rare):

    quanto est abjectior et falsior ista (theologia),

    Aug. Civ. D. 7, 5 fin.:

    nihil est hominum inepta persuasione falsius,

    Petr. 132; cf. Paul. ex Fest. p. 92, 11 Müll.— Sup.:

    id autem falsissimum est,

    Col. 1, 6, 17.—
    (β).
    With gen.:

    Felix appellatur Arabia, falsi et ingrati cognominis,

    Plin. 12, 18, 41, § 82.—
    2.
    False, counterfeit, spurious, = adulterinus (late Lat.): moneta, Cod. Th. 9, 21, 9.—
    B.
    As subst.
    1.
    falsus, i, m., a liar, deceiver:

    Spurinnam ut falsum arguens,

    a false prophet, Suet. Caes. 81 fin.; id. Tib. 14.—
    2.
    falsum, i, n., falsehood, fraud:

    ex falsis verum effici non potest,

    Cic. Div. 2, 51, 106; cf.:

    veris falsa remiscet,

    Hor. A. P. 151:

    vero distinguere falsum,

    id. Ep. 1, 10, 29:

    falsum scripseram,

    Cic. Att. 7, 14, 2; Quint. 7, 2, 53:

    ex illa causa falsi,

    i. e. of fraud, Dig. 48, 10 (De lege Cornelia de falsis), 1;

    v. the whole title: acclinis falsis animus,

    Hor. S. 2, 2, 6:

    nec obstitit falsis Tiberius,

    Tac. A. 2, 82:

    simulationum falsa,

    id. ib. 6, 46 et saep.—Adverb.:

    telisque non in falsum jactis,

    i. e. not at random, with effect, Tac. A. 4, 50 fin.:

    jurare falsum,

    Ov. Am. 3, 3, 11.— Adv., untruly, erroneously, unfaithfully, wrongly, falsely; in two forms, falso and false.
    1.
    falso:

    eho mavis vituperari falso, quam vero extolli?

    Plaut. Most. 1, 3, 21 sq.; cf. id. Trin. 1, 2, 173;

    so opp. vero,

    Curt. 5, 2, 2: ei rei dant operam, ut mihi falso maledicatur, Cato ap. Charis. p. 179 P.: falso criminare, Enn. ap. Non. 470, 16:

    neque me perpetiar probri Falso insimulatam,

    id. Am. 3, 2, 7; 21; cf.:

    non possum quemquam insimulare falso,

    Cic. Verr. 2, 5, 41, § 107:

    falso memoriae proditum,

    id. de Imp. Pomp. 14, 41:

    cum Tarquinius... vivere falso diceretur,

    id. Rep. 2, 21; cf.:

    adesse ejus equites falso nuntiabantur,

    Caes. B. C. 1, 14, 1:

    cum utrumque falso fingerent,

    Liv. 42, 2:

    falso in me conferri,

    Cic. Fam. 5, 5, 2: aliquem falso occidere, i. e. by mistake, Naev. ap. Charis. p. 179 P.; cf.:

    ut miseri parentes quos falso lugent, vivere sciant,

    Liv. 34, 32, 13; and:

    falso lamentari eas Darium vivum,

    Curt. 3, 12:

    falso queritur de natura sua genus humanum,

    Sall. J. 1:

    falso plurima volgus amat,

    Tib. 3, 3, 20 (so perh. also in Cic. Ac. 2, 46, 141, non assentiar saepe falso, instead of false).—Ellipt.: Da. Si quid narrare occepi, continuo dari tibi verba censes. Si. Falso, Ter. And. 3, 2, 24; cf.:

    atqui in talibus rebus aliud utile interdum, aliud honestum videri solet. Falso: nam, etc.,

    Cic. Off. 3, 18, 74; so Quint. 2, 17, 12; Nep. Alc. 9:

    quia inter inpotentes et validos falso quiescas, = quia falluntur qui putant quiesci posse,

    Tac. Germ. 36.—
    2.
    false (very rare): judicium false factum, Sisenn. ap. Charis. p. 179; Plaut. Capt. 3, 4, 78 Fleck. (Cic. Ac. 2, 46, 141 dub., B. and K., al. falso).— Sup.:

    quae adversus haec falsissime disputantur,

    Aug. Conf. 10, 13.

    Lewis & Short latin dictionary > fallo

  • 22 falsum

    fallo, fĕfelli, falsum, 3 (archaic inf. praes. pass. fallier, Pers. 3, 50; perf. pass. fefellitus sum, Petr. Fragm. 61, MSS.), v. a. [Sanscr. sphal, sphul, to waver; Gr. sphallô, a-sphalês], to deceive, trick, dupe, cheat, disappoint (freq. and class.; syn.: decipio, impono, frustror, circumvenio, emungo, fraudo).
    I.
    In gen.
    (α).
    Of living objects:

    T. Roscius non unum rei pecuniariae socium fefellit, verum novem homines honestissimos ejusdem muneris, etc.... induxit, decepit, destituit, omni fraude et perfidia fefellit,

    Cic. Rosc. Am. 40, 116 sq.; so,

    aliquem dolis,

    Ter. And. 3, 2, 13; cf. id. Heaut. 3, 1, 61:

    senem,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 43:

    referam gratiam, atque eas itidem fallam, ut ab illis fallimur,

    Ter. Eun. 2, 3, 93: tu illum fructu fallas, Poët. ap. Cic. N. D. 3, 29, 73:

    id ipsum sui fallendi causa milites ab hostibus factum existimabant,

    Caes. B. G. 7, 50, 2:

    tum laqueis captare feras et fallere visco Inventum,

    Verg. G. 1, 139; cf. Ov. M. 15, 474:

    is enim sum, nisi me forte fallo, qui, etc.,

    Cic. Phil. 12, 8, 21:

    num me fefellit, Catilina, non modo res tanta, verum dies?

    id. Cat. 1, 3, 7:

    nisi me fallit animus,

    id. Rosc. Am. 17, 48; cf.:

    neque eum prima opinio fefellit,

    Caes. B. C. 3, 67, 3:

    ne spes eum fallat,

    Cic. Fam. 1, 3; Caes. B. G. 2, 10, 4:

    si in hominibus eligendis spes amicitiae nos fefellerit,

    Cic. Verr. 2, 2, 11, § 28:

    in quo cum eum opinio fefellisset,

    Nep. Ages. 3, 5:

    nisi forte me animus fallit,

    Sall. C. 20, 17:

    nisi memoria me fallit,

    fails me, Gell. 20, p. 285 Bip.:

    nisi me omnia fallunt,

    Cic. Att. 8, 7, 1; cf.:

    omnia me fallunt, nisi, etc.,

    Sen. Ep. 95 med.:

    nisi quid me fallit,

    Cic. Fam. 5, 20, 6; cf.:

    si quid nunc me fallit in scribendo,

    id. ib. 3, 5, 4:

    dominum sterilis saepe fefellit ager,

    Ov. A. A. 1, 450:

    certe hercle hic se ipsus fallit, non ego,

    Ter. And. 3, 2, 15:

    tam libenter se fallunt, quam si una fata decipiunt,

    Sen. Brev. Vit. 11, 1:

    cum alios falleret, se ipsum tamen non fefellit,

    Lact. 1, 22, 5.— Pass. in mid. force, to deceive one's self, be deceived, to err, be mistaken:

    errore quodam fallimur in disputando,

    Cic. Rep. 3, 35:

    qua (spe) possumus falli: deus falli qui potuit?

    id. N. D. 3, 31, 76:

    memoriā falli,

    Plin. 10, 42, 59, § 118:

    jamque dies, nisi fallor, adest,

    Verg. A. 5, 49; Cic. Att. 4, 17, 1; 16, 6, 2:

    ni fallor,

    Ov. F. 4, 623; Lact. 2, 19, 1; cf.:

    ordinis haec virtus erit et venus, aut ego fallor,

    Hor. A. P. 42.—With object-clause:

    dicere non fallar, quo, etc.,

    Luc. 7, 288:

    quamquam haut falsa sum, nos odiosas haberi,

    Plaut. Aul. 2, 1, 4; cf.:

    id quam facile sit mihi, haud sum falsus,

    id. Men. 5, 2, 3; Ter. And. 4, 1, 23; Sall. J. 85, 20:

    neque ea res falsum me habuit,

    did not deceive me, id. ib. 10, 1:

    ut falsus animi est!

    Ter. Eun. 2, 2, 43.—
    (β).
    Of inanim. or abstr. objects:

    promissum,

    not to fulfil, Curt. 7, 10, 9:

    fidem hosti datam fallere,

    to violate, break, betray, deceive, Cic. Off. 1, 13, 39:

    quodsi meam spem vis improborum fefellerit atque superaverit,

    id. Cat. 4, 11, 23; cf. id. de Or. 1, 1, 2:

    non fallam opinionem tuam,

    id. Fam. 1, 6 fin.; cf. Caes. B. C. 3, 86 fin.:

    imperium,

    to fail to execute, Plin. 7, 37, 38, § 125:

    cum lubrica saxa vestigium fallerent,

    betrayed, Curt. 4, 9.— Poet.:

    tu faciem illius Falle dolo,

    imitate deceptively, assume, Verg. A. 1, 684:

    sua terga nocturno lupo,

    i. e. to hide, conceal, Prop. 4, 5, 14:

    casses, retia,

    to shun, avoid, Ov. H. 20, 45; 190. —
    (γ).
    Absol.: neque quo pacto fallam... Scio quicquam, Caecil. ap. Cic. N. D. 3, 29 fin.:

    cum maxime fallunt, id agunt, ut viri boni esse videantur,

    Cic. Off. 1, 13, 41:

    ea (divinatio) fallit fortasse nonnumquam,

    id. Div. 1, 14, 25:

    non in sortitione fallere,

    id. Verr. 2, 2, 53, § 132:

    in ea re,

    Nep. Them. 7, 2; Cels. 7, 26, 2: ne falleret bis relata eadem res, Liv. 29, 35, 2:

    ut, si quid possent, de induciis fallendo impetrarent,

    Caes. B. G. 4, 13, 5:

    germinat et numquam fallentis termes olivae,

    Hor. Epod. 16, 45:

    plerumque sufflati atque tumidi (oratores) fallunt pro uberibus,

    Gell. 7, 14, 5.—
    B.
    Impers.: fallit (me) I deceive myself, I mistake, am mistaken:

    sed nos, nisi me fallit, jacebimus,

    Cic. Att. 14, 12, 2; cf.:

    nisi me propter benevolentiam forte fallebat,

    id. Cael. 19, 45; id. Sest. 50, 106:

    nec eum fefellit,

    id. Off. 2, 7, 25:

    vide, ne te fallat,

    Varr. R. R. 2, 1, 25. And cf. under II. B. 2.
    II.
    In partic.
    A.
    To deceive in swearing, to swear falsely:

    is jurare cum coepisset, vox eum defecit in illo loco: SI SCIENS FALLO,

    Cic. Fam. 7, 1, 2; cf.:

    lapidem silicem tenebant juraturi per Jovem haec verba dicentes: SI SCIENS FALLO, TVM ME DISPITER, etc., Paul. ex Fest. s. v. lapidem, p. 115 Müll.: si sciens fefellisset,

    Plin. Pan. 64, 3; cf. Liv. 21, 45, 8; Prop. 4, 7, 53:

    expedit matris cineres opertos Fallere,

    i. e. to swear falsely by the ashes of your mother, Hor. C. 2, 8, 10.—
    B.
    With respect to one's knowledge or sight, for the more usual latēre: to lie concealed from, to escape the notice, elude the observation of a person (so in Cic., Sall., and Caes. for the most part only impers., v. 2. infra).
    (α).
    With acc.:

    neque enim hoc te, Crasse, fallit, quam multa sint et quam varia genera dicendi,

    Cic. de Or. 1, 60, 255:

    tanto silentio in summum evasere, ut non custodes solum fallerent, sed, etc.,

    Liv. 5, 47, 3:

    nec fefellit veniens ducem,

    id. 2, 19, 7; Curt. 7, 6, 4; cf.:

    quin et Atridas duce te (Mercurio)... Priamus... Thessalosque ignes et iniqua Trojae Castra fefellit,

    Hor. C. 1, 10, 16:

    quos fallere et effugere est triumphus,

    id. ib. 4, 4, 52:

    Spartacum si qua potuit vagantem Fallere testa,

    id. ib. 3, 14, 20; Suet. Caes. 43:

    nec te Pythagorae fallant arcana,

    Hor. Epod. 15, 21; id. Ep. 1, 6, 45:

    nec quicquam eos, quae terra marique agerentur, fallebat,

    Liv. 41, 2, 1 Drak.:

    ut plebem tribunosque falleret judicii rescindendi consilium initum,

    id. 4, 11, 4:

    tanta celeritate, ut visum fallant,

    Plin. 9, 50, 74, § 157:

    oculos littera fallit,

    cannot be distinctly read, Ov. A. A. 3, 627.— With acc. and inf.:

    neutros fefellit hostes appropinquare,

    Liv. 31, 33, 8 Weissenb. ad loc.—Mid. with gen.:

    nec satis exaudiebam, nec sermonis fallebar tamen,

    Plaut. Ep. 2, 2, 55.—
    (β).
    Absol., to escape notice, be unseen, remain undiscovered:

    speculator Carthaginiensium, qui per biennium fefellerat, Romae deprehensus,

    Liv. 22, 33, 1; 25, 9, 2:

    spes fallendi, resistendive, si non falleret,

    of remaining unnoticed, id. 21, 57, 5:

    non fefellere ad Tifernum hostes instructi,

    id. 10, 14, 6.—So with part. perf., Liv. 42, 64, 3; 23, 19, 11.—With part. pres.: ne alio itinere hostis falleret ad urbem incedens, i. e. arrive secretly, lanthanoi prosiôn, Liv. 8, 20, 5; cf. id. 5, 47, 9; Verg. A. 7, 350:

    nec vixit male, qui natus moriensque fefellit,

    i. e. has remained unnoticed, Hor. Ep. 1, 17, 10:

    fallere pro aliquo,

    to pass for, Gell. 7, 14:

    bonus longe fallente sagitta,

    Verg. A. 9, 572.—
    2.
    Impers.: fallit (me), it is concealed from me, unknown to me, I do not know, am ignorant of (for the most part only with negatives or in negative interrogations), constr. with subject-clause:

    non me fefellit: sensi,

    Plaut. Bacch. 2, 3, 64:

    num me fefellit, hosce id struere?

    Ter. Heaut. 3, 2, 3; cf.:

    in lege nulla esse ejusmodi capita, te non fallit,

    Cic. Att. 3, 23, 4:

    nec me animi fallit, etc.,

    Lucr. 1, 136; 5, 97:

    quem fallit?

    who does not know? Plin. 2, 103, 106, § 233:

    neque vero Caesarem fefellit, quin, etc.,

    Caes. B C. 3, 94, 3.—
    C.
    To cause any thing (space, time, etc.) not to be observed or felt, to lighten any thing difficult, or to appease, silence any thing disagreeable, to beguile ( poet. and in post-Aug. prose):

    medias fallunt sermonibus horas Sentirique moram prohibent,

    Ov. M. 8, 652:

    jam somno fallere curam,

    Hor. S. 2, 7, 114:

    Fallebat curas aegraque corda labor,

    Ov. Tr. 3, 2, 16; cf.

    dolores,

    id. ib. 5, 7, 39:

    luctum,

    Val. Fl. 3, 319:

    molliter austerum studio fallente laborem,

    Hor. S. 2, 2, 12; Ov. M. 6, 60; Plin. 27, 7, 28, § 49.—Prov.:

    fallere credentem non est operosa puellam Gloria,

    Ov. H. 2, 63.—Hence, falsus, a, um, P. a., deceptive, pretended, feigned, deceitful, spurious, false (syn.: adulterinus, subditus, subditicius, spurius).
    A.
    [p. 722] Adj.:

    testes aut casu veri aut malitia falsi fictique esse possunt,

    Cic. Div. 2, 11, 27; cf.:

    falsum est id totum, neque solum fictum, sed etiam imperite absurdeque fictum,

    id. Rep. 2, 15:

    ementita et falsa plenaque erroris,

    id. N. D. 2, 21, 55:

    pro re certa spem falsam domum retulerunt,

    id. Rosc. Am. 38, 110; cf.:

    spe falsa atque fallaci,

    id. Phil. 12, 2, 7; so,

    spes,

    id. Sull. 82, 91:

    falsa et mendacia visa,

    id. Div. 2, 62, 127; cf.:

    falsa et inania visa,

    id. ib.:

    falsum et imitatione simulatum,

    id. de Or. 2, 45, 189; cf. id. Phil. 11, 2, 5:

    argumentum,

    id. Inv. 1, 48, 90:

    qui falsas lites falsis testimoniis Petunt,

    Plaut. Rud. prol. 13:

    reperiuntur falsi falsimoniis,

    id. Bacch. 3, 6, 12:

    ambitio multos mortales falsos fieri subegit,

    Sall. C. 10, 5 Kritz.:

    pater (opp. verus),

    a supposed father, Ov. M. 9, 24; cf. id. ib. 1, 754:

    falsi ac festinantes,

    Tac. A. 1, 7: suspectio, Enn. ap. Non. 511, 5:

    nuntius,

    Cic. de Or. 1, 38, 175:

    rumores,

    Caes. B. G. 6, 20, 2:

    poena falsarum et corruptarum litterarum,

    Cic. Fl. 17, 39; cf.:

    falsas esse litteras et a scriba vitiatas,

    Liv. 40, 55, 1:

    falsarum tabularum rei,

    Suet. Aug. 19:

    fama,

    Cic. Lael. 4, 15:

    appellatio,

    Quint. 7, 3, 5:

    sententiae,

    id. 8, 5, 7:

    crimina,

    Hor. C. 3, 7, 14;

    terrores,

    id. Ep. 2, 1, 212:

    opprobria,

    i. e. undeserved, id. ib. 1, 16, 38; cf.

    honor,

    id. ib. 39: falsi Simoëntis ad undam, i. e. fictitious (simulati), Verg. A. 3, 302; cf.:

    falsi sequimur vestigia tauri (i. e. Jovis),

    Val. Fl. 8, 265:

    vultu simulans Haliagmona,

    Stat. Th. 7, 739:

    ita ceteros terruere, ut adesse omnem exercitum trepidi ac falsi nuntiarent,

    Tac. H. 2, 17:

    ne illi falsi sunt qui divorsissumas res pariter expectant,

    deceived, mistaken, Sall. J. 85, 20; cf.:

    falsus utinam vates sim,

    Liv. 21, 10, 10; so,

    vates,

    id. 4, 46, 5.— Comp. (rare):

    quanto est abjectior et falsior ista (theologia),

    Aug. Civ. D. 7, 5 fin.:

    nihil est hominum inepta persuasione falsius,

    Petr. 132; cf. Paul. ex Fest. p. 92, 11 Müll.— Sup.:

    id autem falsissimum est,

    Col. 1, 6, 17.—
    (β).
    With gen.:

    Felix appellatur Arabia, falsi et ingrati cognominis,

    Plin. 12, 18, 41, § 82.—
    2.
    False, counterfeit, spurious, = adulterinus (late Lat.): moneta, Cod. Th. 9, 21, 9.—
    B.
    As subst.
    1.
    falsus, i, m., a liar, deceiver:

    Spurinnam ut falsum arguens,

    a false prophet, Suet. Caes. 81 fin.; id. Tib. 14.—
    2.
    falsum, i, n., falsehood, fraud:

    ex falsis verum effici non potest,

    Cic. Div. 2, 51, 106; cf.:

    veris falsa remiscet,

    Hor. A. P. 151:

    vero distinguere falsum,

    id. Ep. 1, 10, 29:

    falsum scripseram,

    Cic. Att. 7, 14, 2; Quint. 7, 2, 53:

    ex illa causa falsi,

    i. e. of fraud, Dig. 48, 10 (De lege Cornelia de falsis), 1;

    v. the whole title: acclinis falsis animus,

    Hor. S. 2, 2, 6:

    nec obstitit falsis Tiberius,

    Tac. A. 2, 82:

    simulationum falsa,

    id. ib. 6, 46 et saep.—Adverb.:

    telisque non in falsum jactis,

    i. e. not at random, with effect, Tac. A. 4, 50 fin.:

    jurare falsum,

    Ov. Am. 3, 3, 11.— Adv., untruly, erroneously, unfaithfully, wrongly, falsely; in two forms, falso and false.
    1.
    falso:

    eho mavis vituperari falso, quam vero extolli?

    Plaut. Most. 1, 3, 21 sq.; cf. id. Trin. 1, 2, 173;

    so opp. vero,

    Curt. 5, 2, 2: ei rei dant operam, ut mihi falso maledicatur, Cato ap. Charis. p. 179 P.: falso criminare, Enn. ap. Non. 470, 16:

    neque me perpetiar probri Falso insimulatam,

    id. Am. 3, 2, 7; 21; cf.:

    non possum quemquam insimulare falso,

    Cic. Verr. 2, 5, 41, § 107:

    falso memoriae proditum,

    id. de Imp. Pomp. 14, 41:

    cum Tarquinius... vivere falso diceretur,

    id. Rep. 2, 21; cf.:

    adesse ejus equites falso nuntiabantur,

    Caes. B. C. 1, 14, 1:

    cum utrumque falso fingerent,

    Liv. 42, 2:

    falso in me conferri,

    Cic. Fam. 5, 5, 2: aliquem falso occidere, i. e. by mistake, Naev. ap. Charis. p. 179 P.; cf.:

    ut miseri parentes quos falso lugent, vivere sciant,

    Liv. 34, 32, 13; and:

    falso lamentari eas Darium vivum,

    Curt. 3, 12:

    falso queritur de natura sua genus humanum,

    Sall. J. 1:

    falso plurima volgus amat,

    Tib. 3, 3, 20 (so perh. also in Cic. Ac. 2, 46, 141, non assentiar saepe falso, instead of false).—Ellipt.: Da. Si quid narrare occepi, continuo dari tibi verba censes. Si. Falso, Ter. And. 3, 2, 24; cf.:

    atqui in talibus rebus aliud utile interdum, aliud honestum videri solet. Falso: nam, etc.,

    Cic. Off. 3, 18, 74; so Quint. 2, 17, 12; Nep. Alc. 9:

    quia inter inpotentes et validos falso quiescas, = quia falluntur qui putant quiesci posse,

    Tac. Germ. 36.—
    2.
    false (very rare): judicium false factum, Sisenn. ap. Charis. p. 179; Plaut. Capt. 3, 4, 78 Fleck. (Cic. Ac. 2, 46, 141 dub., B. and K., al. falso).— Sup.:

    quae adversus haec falsissime disputantur,

    Aug. Conf. 10, 13.

    Lewis & Short latin dictionary > falsum

  • 23 simitu

    sĭmītu (collat. form sĭmītur, Inscr. Orell 2863; Inscr. Neap. ap. Momms. 423; v. Corss. Krit. Beitr. p. 400), adv. [Sanscr. sama; Gr. homo-; old Lat. semo, together; cf.: semul, semper, similis, etc.] (ante-class. form of simul), at once, at the same time, together: gratia habetur utrisque illisque sibique simitu, Lucil. ap. Non. 175, 16: ita opertis oculis simitu manducatur ac molit, Pompon. ap. Non. 477, 4 (Com. Rel. v. 100 Rib.):

    multas res simitu in meo corde vorso,

    Plaut. Trin. 2, 1, 1 Brix ad loc.:

    ego hic esse et illi simitu hau potero,

    id. Most. 3, 2, 105 Lorenz ad loc.:

    ego te simitu novi cum Porthaone,

    id. Men. 5, 1, 45; so with cum:

    non ego cum vino simitu ebibi inperium tuom,

    id. Am. 2, 1, 84 (where Ritschl would restore the form simitur to avoid the hiatus, so id. Most. 3, 2, 105 supra;

    v. Ind. Schol. Bonn, 1853, p. xii.): ut cum eo simitu mitterer,

    Plaut. Ps. 1, 1, 56:

    cum eo simitu mitti,

    id. ib. 4, 2, 55; cf. id. Stich. 1, 3, 94; 2, 2, 66; 5, 5, 2; id. Merc. 1, 2, 8; 5, 2, 6; Att. ap. Non. p. 280, 4 (Trag. Rel. v. 79 Rib.).

    Lewis & Short latin dictionary > simitu

  • 24 simitur

    sĭmītu (collat. form sĭmītur, Inscr. Orell 2863; Inscr. Neap. ap. Momms. 423; v. Corss. Krit. Beitr. p. 400), adv. [Sanscr. sama; Gr. homo-; old Lat. semo, together; cf.: semul, semper, similis, etc.] (ante-class. form of simul), at once, at the same time, together: gratia habetur utrisque illisque sibique simitu, Lucil. ap. Non. 175, 16: ita opertis oculis simitu manducatur ac molit, Pompon. ap. Non. 477, 4 (Com. Rel. v. 100 Rib.):

    multas res simitu in meo corde vorso,

    Plaut. Trin. 2, 1, 1 Brix ad loc.:

    ego hic esse et illi simitu hau potero,

    id. Most. 3, 2, 105 Lorenz ad loc.:

    ego te simitu novi cum Porthaone,

    id. Men. 5, 1, 45; so with cum:

    non ego cum vino simitu ebibi inperium tuom,

    id. Am. 2, 1, 84 (where Ritschl would restore the form simitur to avoid the hiatus, so id. Most. 3, 2, 105 supra;

    v. Ind. Schol. Bonn, 1853, p. xii.): ut cum eo simitu mitterer,

    Plaut. Ps. 1, 1, 56:

    cum eo simitu mitti,

    id. ib. 4, 2, 55; cf. id. Stich. 1, 3, 94; 2, 2, 66; 5, 5, 2; id. Merc. 1, 2, 8; 5, 2, 6; Att. ap. Non. p. 280, 4 (Trag. Rel. v. 79 Rib.).

    Lewis & Short latin dictionary > simitur

  • 25 relinquo

    rĕ-linquo, līqui, lictum, 3, v. a.
    I.
    (With the idea of the re predominating.) To leave behind (cf. desero, omitto).
    A.
    In gen., to leave behind by removing one's self; to leave, move away from; to leave, abandon (a person or thing).
    1.
    Lit.:

    puerum apud matrem domi,

    Plaut. Men. prol. 28:

    ipse abiit foras, me reliquit pro atriensi in sedibus,

    id. Poen. 5, 5, 4:

    me filiis Relinquont quasi magistrum,

    Ter. Phorm. 1, 2, 22:

    dicerent non me plane de provinciā decessisse, quoniam alterum me reliquissem,

    Cic. Fam. 2, 15, 4:

    C. Fabium legatum cum legionibus II. castris praesidio relinquit,

    Caes. B. G. 7, 40:

    cum me servum in servitute pro te hic reliqueris,

    Plaut. Capt. 2, 3, 75; cf. id. ib. 5, 1, 18:

    fratrem, sc. in provinciā,

    Cic. Fam. 2, 15, 4:

    post tergum hostem relinquere,

    Caes. B. G. 4, 22; cf. id. ib. 7, 11:

    ille omnibus precibus petere contendit, ut in Galliā relinqueretur,

    might be left behind, id. ib. 5, 6:

    greges pecorum... sub opacā valle reliquit,

    Ov. M. 11, 277 et saep.:

    ea causa miles hic reliquit symbolum,

    Plaut. Ps. 1, 1, 53:

    hic exemplum reliquit ejus,

    id. ib. 2, 2, 56:

    (Hecuba) Hectoris in tumulo canum de vertice crinem... relinquit,

    leaves behind, Ov. M. 13, 428:

    (cacumina silvae) limum tenent in fronde relictum,

    left behind, remaining, id. ib. 1, 347.— To leave behind one's self by moving away:

    longius delatus aestu, sub sinistrā Britanniam relictam conspexit,

    Caes. B. G. 5, 8:

    jamque hos, jamque illos, populo mirante, relinquit,

    Sil. 16, 503; cf. in pass., to remain or be left behind, Lucr. 5, 626.—
    2.
    Trop.: hanc eram ipsam excusationem relicturus ad Caesarem, was about to leave behind me just this excuse (for my departure), Cic. Att. 9, 6, 1:

    aculeos in animis,

    id. Brut. 9, 38:

    quod coeptum est dici, relinquitur in cogitatione audientium,

    Auct. Her. 4, 30, 41:

    aetate relictā,

    Ov. M. 7, 170:

    repetat relicta,

    Hor. Ep. 1, 7, 97.—

    Of rank or merit: (Homerus) omnes sine dubio et in omni genere eloquentiae procul a se reliquit,

    Quint. 10, 1, 51.—
    B.
    In partic.
    1. a.
    Lit.:

    ea mortua est: reliquit filiam adulescentulam,

    Ter. Heaut. 3, 3, 41:

    cum pauper cum duobus fratribus relictus essem,

    Varr. R. R. 3, 16, 2; cf.:

    pauper jam a majoribus relictus,

    Nep. Epam. 2, 1:

    agri reliquit ei non magnum modum,

    Plaut. Aul. prol. 13:

    heredem testamento reliquit hunc P. Quintium,

    Cic. Quint. 4, 15:

    cum ei testamento sestertiūm milies relinquatur,

    id. Off. 3, 24, 93:

    non, si qui argentum omne legavit, videri potest signatam quoque pecuniam reliquisse,

    Quint. 5, 11, 33:

    qui mihi reliquit haec quae habeo omnia,

    Ter. Eun. 1, 2, 40:

    cedo, quid reliquit Phania,

    id. Hec. 3, 5, 8 and 13:

    fundos decem et tres reliquit,

    Cic. Rosc. Am. 7, 20:

    aliquantum aeris alieni,

    id. Quint. 4, 15:

    servus aut donatus aut testamento relictus,

    Quint. 5, 10, 67:

    alicui arva, greges, armenta,

    Ov. M. 3, 585:

    se testamento liberum relictum,

    Dig. 21, 1, 17, § 16.—
    b.
    Trop., to leave, leave behind one:

    consiliorum ac virtutum nostrarum effigiem,

    Cic. Arch. 12, 30:

    qui sic sunt, haud multum heredem juvant, Sibi vero hanc laudem relinquont: vixit, dum vixit, bene,

    Ter. Hec. 3, 5, 11:

    rem publicam nobis,

    Cic. Rep. 1, 46, 70; cf.:

    statum civitatis,

    id. ib. 1, 21, 34; id. Par. 1, 2, 10:

    opus alicui,

    id. Rep. 1, 22, 35: memoriam [p. 1558] aut brevem aut nullam, id. Off. 2, 16, 55:

    monumentum audaciae suae aeternum,

    id. Verr. 2, 1, 49, § 129:

    quae scripta nobis summi ex Graeciā sapientissimique homines reliquerunt,

    id. Rep. 1, 22, 35:

    scriptum in Originibus,

    id. Brut. 19, 75:

    scripta posteris,

    Quint. 1, praef. 1:

    in scriptis relictum,

    Cic. de Or. 2, 46, 194:

    orationes reliquit et annales,

    id. Brut. 27, 106:

    duo tantum volumina,

    Suet. Gram. 7:

    librum de suis rebus imperfectum,

    id. ib. 12; cf.:

    si non omnia vates Ficta reliquerunt,

    Ov. M. 13, 734:

    pater, o relictum Filiae nomen,

    Hor. C. 3, 27, 34.—
    2.
    To leave a thing behind; to leave remaining; to allow or permit to remain, to let remain, leave; pass., to be left, to remain.
    a.
    Lit.:

    nihil relinquo in aedibus, Nec vas, nec vestimentum,

    Ter. Heaut. 1, 1, 88:

    multis autem non modo granum nullum, sed ne paleae quidem ex omni fructu atque ex annuo labore relinquerentur,

    Cic. Verr. 2, 3, 48, § 114:

    nihil de tanto patrimonio,

    id. Rosc. Am. 3, 10:

    equitatus partem illi adtribuit, partem sibi reliquit,

    Caes. B. G. 7, 34:

    angustioribus portis relictis,

    id. ib. 7, 70;

    41: unam (filiam) minimamque relinque,

    leave to me, Ov. M. 6, 299:

    jam pauca aratro jugera regiae Moles relinquent,

    Hor. C. 2, 15, 2:

    dapis meliora relinquens,

    id. S. 2, 6, 89:

    magis apta tibi tua dona relinquam,

    id. Ep. 1, 7, 43:

    haec porcis hodie comedenda relinquis,

    id. ib. 1, 7, 19; cf.:

    habitanda fana Apris reliquit,

    id. Epod. 16, 20:

    relinquebatur una per Sequanos via,

    remained, Caes. B. G. 1, 9; cf.:

    unā ex parte leniter acclivis aditus relinquebatur,

    id. ib. 2, 29:

    se cum paucis relictum videt,

    Sall. C. 60, 7:

    nec aliud dicionis Atheniensium praeter ipsam urbem reliquit,

    Just. 5, 7, 3.—
    b.
    Trop.:

    quasi corpori reliqueris Tuo potestatem coloris ulli capiendi mala,

    Plaut. Truc. 2, 2, 37:

    quam igitur relinquis populari rei publicae laudem?

    Cic. Rep. 3, 35, 48:

    ut vobis non modo dignitatis retinendae, sed ne libertatis quidem recuperandae spes relinquatur,

    id. Agr. 1, 6, 17:

    ceterorum sententiis semotis, relinquitur non mihi cum Torquato, sed virtuti cum voluptate certatio,

    id. Fin. 2, 14, 44; cf.:

    ne qua spes in fugā relinqueretur,

    Caes. B. G. 1, 51:

    nullā provocatione ad populum contra necem et verbera relicta,

    Cic. Rep. 2, 37, 62; Hor. S. 1, 10, 51:

    quis igitur relictus est objurgandi locus?

    Ter. And. 1, 1, 127; cf.:

    nihil est preci loci relictum,

    id. ib. 3, 4, 22; id. Phorm. 3, 3, 14;

    and, in another sense: plane nec precibus nostris nec admonitionibus relinquit locum,

    i. e. he leaves no occasion for them, renders them superfluous, Cic. Fam. 1, 1, 2:

    ne cui iniquo relinqueremus vituperandi locum,

    id. Q. Fr. 2, 4, 1:

    Aedui nullum sibi ad cognoscendum spatium relinquunt,

    Caes. B. G. 7, 42:

    spatium deliberandi,

    Nep. Eun, 12, 3:

    vita turpis ne morti quidem honestae locum relinquit,

    Cic. Quint. 15, 49; Plaut. Cas. 2, 3, 33; cf. Cic. Brut. 72, 253 (v. Bernhardy ad loc.):

    vita relicta est tantum modo,

    Ov. P. 4, 16, 49:

    quod munitioni castrorum tempus relinqui volebat,

    Caes. B. G. 5, 9 fin.:

    mihi consilium et virtutis vestrae regimen relinquite,

    Tac. H. 1, 84:

    suspicionem alicui relinquere,

    Suet. Caes. 86:

    aliquem veniae vel saevitiae alicujus,

    Tac. H. 1, 68 fin.:

    aliquem poenae,

    Plin. Ep. 2, 11, 20:

    aliquem poenae,

    Ov. M. 7, 41: leto, poenaeque, id. id. 14, 217; cf.:

    urbem direptioni et incendiis,

    to give up, surrender, abandon, Cic. Fam. 4, 1, 2:

    neu relinquas hominem innocentem ad alicujus tui dissimilis quaestum,

    do not leave, id. ib. 13, 64:

    aliquid in alicujus spe,

    id. Div. in Caecil. 8, 26; cf. id. ib. 4, 16. — Poet., with obj.-clause:

    (metus) Omnia suffundens mortis nigrore, neque ullam Esse voluptatem liquidam puramque relinquit,

    Lucr. 3, 40; 1, 703; Ov. M. 14, 100:

    dum ex parvo nobis tantundem haurire relinquas,

    Hor. S. 1, 1, 52; Sil. 3, 708: nihil relinquitur nisi fuga, there is nothing left, nothing remains, but, etc., Att. ap. Cic. Att. 9, 10, 6:

    relinquitur illud, quod vociferari non destitit, non debuisse, etc.,

    Cic. Fl. 34, 85; cf.:

    mihi nihil relicti quicquam aliud jam esse intellego,

    Plaut. Merc. 3, 4, 81.— Impers. relinquitur, with ut (Zumpt, Gram. §

    621): relinquitur, ut, si vincimur in Hispaniā, quiescamus,

    it remains, that, Cic. Att. 10, 8, 2; cf.: relinquebatur, ut neque longius ab agmine legionum discedi Caesar pateretur, Caes. B. G. 5, 19 fin. — In a logical conclusion: relinquitur ergo, ut omnia tria genera sint causarum, hence it follows that, etc., Cic. Inv. 1, 9, 12; id. Div. 2, 5, 14.—
    3.
    With double predicate, to leave a thing behind in a certain state; to leave, let remain, suffer to be, etc.:

    eum Plautus locum Reliquit integrum,

    has left untouched, Ter. Ad. prol. 10:

    praesertim cum integram rem et causam reliquerim,

    have left unaltered, Cic. Att. 5, 21, 13; cf.:

    Scaptius me rogat, ut rem sic relinquam,

    id. ib. 5, 21, 13, §

    12: Morini, quos Caesar in Britanniam proficiscens pacatos reliquerat,

    Caes. B. G. 4, 37; cf.:

    amici, quos incorruptos Jugurtha reliquerat,

    Sall. J. 103, 2:

    reliquit (eam) Incertam et tristi turbatam volnere mentis,

    Verg. A. 12, 160:

    (naves) in litore deligatas ad ancoram relinquebat,

    Caes. B. G. 5, 9:

    erat aeger in praesidio relictus,

    id. ib. 6, 38:

    in mediis lacerā nave relinquor aquis,

    Ov. P. 2, 3, 28:

    quod insepultos reliquissent eos, quos, etc.,

    Cic. Rep. 4, 8, 26; 2, 11, 21:

    aliquid incohatum,

    id. ib. 1, 35, 55; cf.:

    inceptam oppugnationem,

    to give up, abandon, quit, Caes. B. G. 7, 17:

    incoepta fila,

    Ov. M. 6, 34:

    infecta sacra,

    id. ib. 6, 202:

    opus incoeptum,

    id. A. A. 2, 78:

    verba imperfecta,

    id. H. 13, 13:

    pro effectis relinquunt, vixdum incohata,

    Quint. 5, 13, 34:

    aliquid injudicatum,

    id. 10, 1, 67:

    aliquid neglectum,

    id. 1, 1, 29:

    incertum,

    id. 2, 10, 14:

    tantas copias sine imperio,

    Caes. B. G. 7, 20 init.; cf.:

    sine ture aras,

    Ov. M. 8, 277:

    verbum in ambiguo,

    Lucr. 4, 1137:

    mulierem nullam nominabo: tantum in medio relinquam,

    Cic. Cael. 20, 48; cf.:

    correptio in dubio relicta,

    Quint. 7, 9, 13.
    II.
    (With the idea of the verb predominant.) To leave behind one, to leave, go away from; to forsake, abandon, desert a person or thing.
    A.
    In gen.
    1.
    Lit.:

    ubi illaec obsecrost quae me hic reliquit,

    Plaut. Truc. 2, 6, 32: relinquamus nebulonem hunc, Scip. Afr. ap. Gell. 4, 18, 3; cf.:

    non ego te hic lubens relinquo neque abeo abs te,

    Plaut. Am. 1, 3, 33:

    domum propinquosque reliquisse,

    Caes. B. G. 1, 44; cf. id. ib. 1, 30:

    relictis locis superioribus,

    Hirt. B. G. 8, 36:

    loci relinquendi facultas,

    Caes. B. G. 3, 4 fin.:

    Ilio relicto,

    Hor. C. 1, 10, 14:

    urbes,

    id. ib. 2, 20, 5:

    moenia,

    id. Epod. 17, 13:

    litus relictum Respicit,

    Ov. M. 2, 873:

    Roma relinquenda est,

    id. Tr. 1, 3, 62:

    colles clamore relinqui (sc.: a bubus),

    were left behind, Verg. A. 8, 216 Wagn.:

    limen,

    id. ib. 5, 316:

    mensas,

    id. ib. 3, 213:

    dominos,

    Cat. 61, 51:

    volucres Ova relinquebant,

    Lucr. 5, 802 et saep.—
    2.
    Trop.: me somnu' reliquit, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 52 Vahl.); cf.:

    quem vita reliquit,

    Lucr. 5, 63: reliquit aliquem vita, for to die, Ov. M. 11, 327:

    ubi vita tuos reliquerit artus,

    id. Ib. 339;

    for which, also, reversely: animam relinquam potius, quam illas deseram,

    Ter. Ad. 3, 4, 52; so,

    vitam,

    Verg. G. 3, 547; cf. Tac. A. 4, 34:

    lucem,

    Verg. A. 4, 452:

    lumen vitale,

    Ov. M. 14, 175:

    consitus sum senectute, vires Reliquere,

    Plaut. Men. 5, 2, 6:

    aliquem animus,

    id. Mil. 4, 8, 37; Caes. B. G. 6, 38:

    animus reliquit euntem,

    Ov. M. 10, 459:

    aliquem anima,

    Nep. Eum. 4, 2:

    ab omni honestate relictus,

    abandoned, destitute of, Cic. Rab. Perd. 8, 23:

    ab alterā (quartanā) relictum esse,

    id. Att. 8, 6, 3; cf. Hor. S. 2, 3, 290.—
    B.
    In partic., pregn., to leave in the lurch; to forsake, abandon, desert, etc. (v. desero, destituo, prodo).
    1.
    Lit.:

    qui... Reliquit deseruitque me,

    has forsaken me, has given me the slip, Plaut. Most. 1, 3, 45; cf.:

    reliquit me homo atque abiit,

    Ter. And. 4, 4, 5:

    succurrere relictae,

    Verg. A. 9, 290.—

    Of the forsaking of a lover by his mistress,

    Plaut. Truc. 2, 4, 64; Tib. 3, 6, 40; Prop. 1, 6, 8; Ov. H. 10, 80; id. M. 8, 108:

    paucos, qui ex fugā evaserant, reliquerunt,

    i. e. let them escape, Caes. B. G. 3, 19. — Of things, to leave, give up, abandon, etc.:

    argentum si relinquo ac non peto, etc.,

    Plaut. Aul. 1, 2, 31:

    auctores signa relinquendi et deserendi castra,

    Liv. 5, 6; cf.:

    relictā non bene parmulā,

    Hor. C. 2, 7, 10.—
    2.
    Trop., to leave, let alone, give up, resign, neglect, forsake, abandon, relinquish:

    rem et causam et utilitatem communem non relinquere solum, sed etiam prodere,

    Cic. Caecin. 18, 50 (for which:

    derelinquo jam communem causam,

    id. ib. 35, 103):

    jus suum dissolute,

    id. ib. 36, 103:

    affectum, cum ad summum perduxerimus,

    Quint. 6, 1, 29:

    (puella) Quod cupide petiit, mature plena reliquit,

    Hor. Ep. 2, 1, 100: eum rogato, ut relinquat alias res et huc veniat, to leave or lay aside every thing else, Plaut. Rud. 4, 6, 8; cf.:

    omnibus relictis rebus,

    id. Cist. 1, 1, 6; so,

    relictis rebus (omnibus),

    id. Ep. 4, 2, 35; id. Truc. 2, 1, 25; Ter. And. 2, 5, 1; id. Eun. 1, 2, 86; id. Heaut. 4, 7, 12; Lucr. 3, 1071; Cic. de Or. 3, 14, 51; Caes. B. C. 3, 102; cf.

    also: res omnes relictas habeo prae quod tu velis,

    Plaut. Stich. 2, 2, 38:

    omnia relinques, si me amabis, cum, etc.,

    Cic. Fam. 2, 14:

    et agrorum et armorum cultum,

    to give up, abandon, neglect, id. Rep. 2, 4, 7:

    si tu ea relinquis et deseris,

    id. Verr. 2, 4, 36, § 80:

    studium exquirendi,

    id. Ac. 1, 3, 7:

    agrum alternis annis,

    to suffer to lie fallow, Varr. R. R. 1, 44, 3:

    loca relicta,

    uncultivated, wild lands, Front. Limit. p. 42 Goes.; so,

    relictae possessiones,

    Cic. Agr. 1, 1, 3:

    milites bellum illud, quod erat in manibus, reliquisse,

    abandoned, relinquished, id. Rep. 2, 37, 63; cf. possessionem, Pollio ap. Cic. Fam. 10, 33, 4:

    obsidionem,

    to raise the siege, Liv. 5, 48:

    caedes relinquo, libidines praetereo,

    leave unmentioned, Cic. Prov. Cons. 3, 6:

    consulto relinquere (locum), opp. praetermittere,

    id. Off. 3, 2, 9; cf.:

    hoc certe neque praetermittendum neque relinquendum est,

    id. Cat. 3, 8, 18; and:

    audistis haec, judices, quae nunc ego omnia praetereo et relinquo,

    id. Verr. 2, 3, 44, § 106;

    in this sense also,

    id. Brut. 45, 165; cf. id. ib. 19, 76; Hor. A. P. 150:

    cur injurias tuas conjunctas cum publicis reliquisti?

    left unnoticed, uncensured, Cic. Verr. 2, 1, 33, § 84; cf.:

    vim et causam efficiendi reliquerunt,

    id. Fin. 1, 6, 18:

    vos legatum omni supplicio interfectum relinquetis?

    id. Imp. Pomp. 5, 11:

    quis est, qui vim hominibus armatis factam relinqui putet oportere,

    id. Caecin. 3, 9.— Poet., with obj.clause:

    quod si plane contueare, mirari multa relinquas,

    leave off, cease, Lucr. 6, 654.

    Lewis & Short latin dictionary > relinquo

  • 26 amplecto

    am-plector (old form amploctor, Prisc. p. 552, 39 P.), exus, 3, v. dep. ( act. form amplecto, Liv. And. Od. ap. Diom. p. 379 P.; cf. Prisc. p. 797 P.; Struve, 114.—In pass., Plaut. Mil. 2, 6, 27; Lucil. ap. Prisc. p. 791 P.).
    I.
    A.. Lit., to wind or twine round a person or thing (aliquem, plekesthai amphitina; hence with reference to the other object; cf. adimo), to surround, encompass, encircle; of living beings, to embrace (class. in prose and poetry): genua amplectens, Liv. And. Od. ap. Diom. p. 379 P. (as transl. of Hom. Od. 6, 142: gounôn labôn):

    amplectimur tibi genua,

    Plaut. Rud. 1, 5, 16; so id. Cist. 2, 3, 25:

    exsanguem (patrem) amplexus,

    Tac. H. 3, 25:

    effigiem Augusti amplecti,

    id. A. 4, 67:

    magnam Herculis aram,

    id. ib. 12, 24:

    serpens arboris amplectens stirpem,

    Lucr. 5, 34:

    quorum tellus amplectitur ossa,

    id. 1, 135:

    manibus saxa,

    to grasp, Liv. 5, 47:

    munimento amplecti,

    id. 35, 28; so id. 41, 5 et saep.:

    amplectitur intra se insulam,

    Plin. 5, 1, 1, § 3:

    amplexa jugerum soli quercus,

    id. 16, 31, 56, § 130:

    et molli circum est ansas amplexus acantho,

    Verg. E. 3, 45:

    urbes amplecti muro,

    Hor. A. P. 209 et saep.:

    visne ego te ac tute me amplectare?

    Plaut. Most. 1, 4, 9; * Ter. And. 2, 5, 19:

    ille me amplexus atque osculans flere prohibebat,

    Cic. Somn. Scip. 3 (id. Rep. 6, 14, where Orell. reads complexus).—
    B.
    Of space, to embrace:

    spatium amplexus ad vim remigii,

    Tac. A. 12, 56:

    quattuor milia passuum ambitu amplexus est,

    id. ib. 4, 49:

    domus naturae amplectens pontum terrasque jacentes,

    Manil. 1, 536.—
    II.
    Trop.
    A.
    To embrace in mind or knowledge, i. e. to comprehend, to understand:

    animo rei magnitudinem amplecti,

    Cic. de Or. 1, 5, 19:

    Quas (artes) si quis unus complexus omnes,

    id. ib. 1, 17, 76:

    quae si judex non amplectetur omnia consilio, non animo ac mente circumspiciet,

    id. Font. 7; also simply to reflect upon, to consider:

    cogitationem toto pectore amplecti,

    id. Att. 12, 35.—
    B.
    In discourse, to comprehend, i.e. to discuss, to handle, treat:

    quod ego argumentum pluribus verbis amplecterer,

    Cic. Rosc. Com. 12:

    actio verbis causam et rationem juris amplectitur,

    id. Caecin. 14, 40:

    omnes res per scripturam amplecti,

    id. Inv. 2, 50: non ego cuncta meis amplecti versibus opto, Verg. G. 2, 42:

    totius Ponti forma breviter amplectenda est, ut facilius partes noscantur,

    Plin. 4, 12, 24, § 75.—Also of a name, to comprehend under:

    quod idem interdum virtutis nomine amplectimur,

    Cic. Tusc. 2, 13, 30; cf.:

    si quis universam et propriam oratoris vim definire complectique vult,

    to define the peculiar function of the orator and include the whole of it, id. de Or. 1, 15, 64; so of a law, to include:

    sed neque haec (verba) in principem aut principis parentem, quos lex majestatis amplectitur,

    Tac. A. 4, 34.—
    C.
    Of study, learning, to include, embrace: neque eam tamen scientiam, quam adjungis oratori, complexus es, but yet have notincluded in your attainments that knowledge which, etc., Cic. de Or. 1, 17, 77:

    Quod si tantam rerum maximarum arte suā rhetorici illi doctores complecterentur,

    id. ib. 1, 19, 86.—
    D.
    To embrace in heart, i.e. to love, favor, cherish:

    quem mihi videtur amplecti res publica,

    Cic. Cat. 4, 3:

    nimis amplecti plebem videbatur,

    id. Mil. 72:

    aliquem amicissime,

    id. Fam. 6, 6 fin.; Sall. J. 7, 6:

    hoc se amplectitur uno, i. e. se amat,

    esteems himself, Hor. S. 1, 2, 53:

    qui tanto amore possessiones suas amplexi tenebant,

    Cic. Sull. 20;

    opp. repudiare,

    id. de Or. 1, 24;

    opp. removere,

    id. Cat. 4, 7:

    amplecti virtutem,

    id. Phil. 10, 4:

    nobilitatem et dignitates hominum amplecti,

    id. Fam. 4, 8: mens hominis amplectitur maxime cognitionem, delights in understanding, id. Ac. pr. 2, 10, 31: (episcopum) amplectentem eum fidelem sermonem, * Vulg. Tit. 1, 9: amplexus civitates (sc. animo), having fixed his mind on, i. e. intending to attack, seize, Tac. Agr. 25:

    causam rei publicae amplecti,

    Cic. Sest. 93;

    and so playfully of one who robs the State treasury: rem publicam nimium amplecti,

    id. Fl. 18.—
    E.
    In circumlocution: magnam Brigantium partem aut victoriā amplexus est aut bello, embraced in conquest, i. e. conquered, Tac. Agr. 17.

    Lewis & Short latin dictionary > amplecto

  • 27 amplector

    am-plector (old form amploctor, Prisc. p. 552, 39 P.), exus, 3, v. dep. ( act. form amplecto, Liv. And. Od. ap. Diom. p. 379 P.; cf. Prisc. p. 797 P.; Struve, 114.—In pass., Plaut. Mil. 2, 6, 27; Lucil. ap. Prisc. p. 791 P.).
    I.
    A.. Lit., to wind or twine round a person or thing (aliquem, plekesthai amphitina; hence with reference to the other object; cf. adimo), to surround, encompass, encircle; of living beings, to embrace (class. in prose and poetry): genua amplectens, Liv. And. Od. ap. Diom. p. 379 P. (as transl. of Hom. Od. 6, 142: gounôn labôn):

    amplectimur tibi genua,

    Plaut. Rud. 1, 5, 16; so id. Cist. 2, 3, 25:

    exsanguem (patrem) amplexus,

    Tac. H. 3, 25:

    effigiem Augusti amplecti,

    id. A. 4, 67:

    magnam Herculis aram,

    id. ib. 12, 24:

    serpens arboris amplectens stirpem,

    Lucr. 5, 34:

    quorum tellus amplectitur ossa,

    id. 1, 135:

    manibus saxa,

    to grasp, Liv. 5, 47:

    munimento amplecti,

    id. 35, 28; so id. 41, 5 et saep.:

    amplectitur intra se insulam,

    Plin. 5, 1, 1, § 3:

    amplexa jugerum soli quercus,

    id. 16, 31, 56, § 130:

    et molli circum est ansas amplexus acantho,

    Verg. E. 3, 45:

    urbes amplecti muro,

    Hor. A. P. 209 et saep.:

    visne ego te ac tute me amplectare?

    Plaut. Most. 1, 4, 9; * Ter. And. 2, 5, 19:

    ille me amplexus atque osculans flere prohibebat,

    Cic. Somn. Scip. 3 (id. Rep. 6, 14, where Orell. reads complexus).—
    B.
    Of space, to embrace:

    spatium amplexus ad vim remigii,

    Tac. A. 12, 56:

    quattuor milia passuum ambitu amplexus est,

    id. ib. 4, 49:

    domus naturae amplectens pontum terrasque jacentes,

    Manil. 1, 536.—
    II.
    Trop.
    A.
    To embrace in mind or knowledge, i. e. to comprehend, to understand:

    animo rei magnitudinem amplecti,

    Cic. de Or. 1, 5, 19:

    Quas (artes) si quis unus complexus omnes,

    id. ib. 1, 17, 76:

    quae si judex non amplectetur omnia consilio, non animo ac mente circumspiciet,

    id. Font. 7; also simply to reflect upon, to consider:

    cogitationem toto pectore amplecti,

    id. Att. 12, 35.—
    B.
    In discourse, to comprehend, i.e. to discuss, to handle, treat:

    quod ego argumentum pluribus verbis amplecterer,

    Cic. Rosc. Com. 12:

    actio verbis causam et rationem juris amplectitur,

    id. Caecin. 14, 40:

    omnes res per scripturam amplecti,

    id. Inv. 2, 50: non ego cuncta meis amplecti versibus opto, Verg. G. 2, 42:

    totius Ponti forma breviter amplectenda est, ut facilius partes noscantur,

    Plin. 4, 12, 24, § 75.—Also of a name, to comprehend under:

    quod idem interdum virtutis nomine amplectimur,

    Cic. Tusc. 2, 13, 30; cf.:

    si quis universam et propriam oratoris vim definire complectique vult,

    to define the peculiar function of the orator and include the whole of it, id. de Or. 1, 15, 64; so of a law, to include:

    sed neque haec (verba) in principem aut principis parentem, quos lex majestatis amplectitur,

    Tac. A. 4, 34.—
    C.
    Of study, learning, to include, embrace: neque eam tamen scientiam, quam adjungis oratori, complexus es, but yet have notincluded in your attainments that knowledge which, etc., Cic. de Or. 1, 17, 77:

    Quod si tantam rerum maximarum arte suā rhetorici illi doctores complecterentur,

    id. ib. 1, 19, 86.—
    D.
    To embrace in heart, i.e. to love, favor, cherish:

    quem mihi videtur amplecti res publica,

    Cic. Cat. 4, 3:

    nimis amplecti plebem videbatur,

    id. Mil. 72:

    aliquem amicissime,

    id. Fam. 6, 6 fin.; Sall. J. 7, 6:

    hoc se amplectitur uno, i. e. se amat,

    esteems himself, Hor. S. 1, 2, 53:

    qui tanto amore possessiones suas amplexi tenebant,

    Cic. Sull. 20;

    opp. repudiare,

    id. de Or. 1, 24;

    opp. removere,

    id. Cat. 4, 7:

    amplecti virtutem,

    id. Phil. 10, 4:

    nobilitatem et dignitates hominum amplecti,

    id. Fam. 4, 8: mens hominis amplectitur maxime cognitionem, delights in understanding, id. Ac. pr. 2, 10, 31: (episcopum) amplectentem eum fidelem sermonem, * Vulg. Tit. 1, 9: amplexus civitates (sc. animo), having fixed his mind on, i. e. intending to attack, seize, Tac. Agr. 25:

    causam rei publicae amplecti,

    Cic. Sest. 93;

    and so playfully of one who robs the State treasury: rem publicam nimium amplecti,

    id. Fl. 18.—
    E.
    In circumlocution: magnam Brigantium partem aut victoriā amplexus est aut bello, embraced in conquest, i. e. conquered, Tac. Agr. 17.

    Lewis & Short latin dictionary > amplector

  • 28 frango

    frango, frēgi, fractum, 3, v. a. [root in Gr. FPAT, rhêgnumi, rhêgma, rhôgaleos; Goth. Brikkan; Irish brissim; Germ. brechen; Engl. break; but cf. Fick, Vergl. Wörterb. p. 182, and v. the letter F], to break, break in pieces, dash to pieces, shiver, break in two (cf.: rumpo, diffringo).
    I.
    Lit.: hastas frangit quatitque, Enn. ap. Macr. S. 6, 3 (Ann. v. 435 ed. Vahl.); cf.: aes sonit, franguntur hastae, id. Fragm. ap. Non. 504, 33 (Trag. v. 213 ed. Vahl.): fraxinus frangitur atque abies consternitur alta, is broken, felled, id. ap. Macr. S. 6, 2 (Ann. v. 195 ed. Vahl.):

    simulacra,

    Lucr. 6, 419:

    milvo est quoddam bellum quasi naturale cum corvo: ergo alter alterius ubicumque nactus est ova, frangit,

    Cic. N. D. 2, 49, 125:

    anulus aureus fractus et comminatus est,

    id. Verr. 2, 4, 25, § 56:

    compluribus navibus fractis,

    dashed to pieces, Caes. B. G. 4, 29, 3:

    naves,

    Hor. A. P. 20:

    navem is fregit apud Andrum insulam,

    Ter. And. 1, 3, 17; cf. Auct. Her. 4, 44, 57:

    domus fracta conjectu lapidum,

    Cic. Att. 4, 3, 2:

    janua frangatur, latret canis,

    Hor. S. 1, 2, 128:

    patinam,

    id. ib. 2, 8, 72:

    lagenam,

    id. ib. 81:

    crystallina,

    Mart. 14, 111:

    aulas in caput,

    Plaut. Capt. 1, 1, 21:

    corpora ad saxum,

    Verg. A. 3, 625:

    vindices rerum capitalium laqueo gulam fregere,

    broke his neck, strangled him, Sall. C. 55, 5:

    cervices civium Romanorum in carcere,

    Cic. Verr. 2, 5, 57, § 147; id. Vatin. 11, 26:

    senile guttur parentis impiā manu,

    Hor. Epod. 3, 2:

    cerebrum,

    Verg. A. 5, 413:

    brachium,

    Cic. de Or. 2, 62, 253; cf.

    coxam,

    Plin. Ep. 2, 1, 5:

    crus,

    Hor. Ep. 1, 17, 59:

    crura,

    Cic. Phil. 13, 12, 27; Suet. Aug. 67; id. Tib. 44; Vulg. Johan. 19, 31:

    cornu in arbore,

    Ov. F. 5, 121:

    non ego te, tigris ut aspera Gaetulusve leo, frangere persequor,

    to tear in pieces, Hor. C. 1, 23, 10; cf.:

    indomitos ut cum Massyla per arva Armenti reges magno leo fregit hiatu, etc.,

    Stat. Th. 11, 28; Val. Fl. 2, 458; Plin. 8, 40, 61, § 150:

    nubes in montem actae non franguntur, sed circumfunduntur,

    Sen. Q. N. 2, 28, 2.—
    B.
    Transf., in gen., to break up small, to grind, bruise, crush (freq. since the Aug. per.):

    glebam bidentibus,

    Verg. G. 2, 400;

    glebas,

    id. ib. 3, 161:

    fruges robore saxi,

    Lucr. 1, 882:

    farra saxo,

    Val. Fl. 2, 448:

    hordeum molis,

    Plin. 18, 7, 14, § 72:

    granum dentibus,

    id. 18, 24, 54, § 196:

    fabam,

    id. 19, 3, 15, § 40:

    glandem (sues),

    Verg. G. 2, 72:

    testes homini,

    Plin. 11, 49, 110, § 263:

    toros,

    to press, throw one's self upon, Mart. 2, 59, 3; 4, 8, 6: comam in gradus, to twist, braid, Quint. 1, 6, 44:

    mare montis ad ejus Radices frangit fluctus,

    breaks, Lucr. 6, 695; cf.:

    quam (fortunam) existimo levem et imbecillam ab animo firmo et gravi tamquam fluctum a saxo frangi oportere,

    Cic. Fam. 9, 16, 6:

    fluctus (scopulus),

    Luc. 6, 266:

    undam,

    Ov. F. 4, 282:

    aquas,

    Quint. 9, 4, 7:

    amnem nando,

    Luc. 8, 374; cf. Sil. 3, 457; 8, 555:

    iter,

    i. e. turn off from it, Stat. Th. 12, 232.
    II.
    Trop., to break down, subdue, weaken, diminish, violate; to soften, move, touch:

    quem (Viriathum) C. Laelius praetor ita fregit et comminuit ferocitatemque ejus ita repressit, ut, etc.,

    broke down, subdued, Cic. Off. 2, 11 fin.; cf.:

    fractam illam et debilitatam vim suam, etc.,

    id. Fam. 1, 9, 2:

    quem series immensa laborum fregerit,

    Ov. H. 9, 6:

    nationes frangere domareque,

    Cic. Prov. Cons. 13, 33:

    proeliis calamitatibusque fracti,

    Caes. B. G. 1, 31, 7:

    victi sumus igitur, aut, si vinci dignitas non potest, fracti certe et abjecti,

    Cic. Fam. 4, 7, 2:

    te ut ulla res frangat?

    would break, shake thy resolution, id. Cat. 1, 9, 22; cf.:

    frangi metu, cupiditate,

    id. Off. 1, 20, 68:

    fractus ac debilitatus metu,

    id. de Or. 1, 26, 121:

    flecti animo atque frangi,

    id. Sull. 6, 18:

    frangi animo,

    id. Phil. 2, 15, 37:

    dolore,

    id. Fin. 2, 29, 95:

    misericordiā,

    id. Att. 7, 12, 3:

    pudore,

    id. Tusc. 2, 21, 48 et simil.; cf.

    also: aliquem auctoritate,

    id. ib. 1, 21 fin.:

    aliquem patientiā,

    id. Brut. 25, 95: quae (vis) summas frangit infirmatque opes, Poët. ap. Cic. Rab. Post. 10, 28:

    debilitatur ac frangitur eloquentia,

    Tac. Dial. 39:

    mollis illa educatio, quam indulgentiam vocamus, nervos omnes et mentis et corporis frangit,

    Quint. 1, 2, 6:

    frangitur vox,

    id. 11, 3, 20; cf. id. 12, 11, 2:

    vox Auditur fractos sonitus imitata tubarum,

    Verg. G. 4, 72:

    et illa (littera), quae est sexta nostrarum (i. e. F) quoties aliquam consonantem frangit, ut in hoc ipso frangit, multo fit horridior,

    i. e. weakens, Quint. 12, 10, 29 Spald. (v. the passage in its connection); cf. id. 1, 4, 11:

    primum divisit ineleganter: duo enim genera quae erant, fecit tria: hoc est non dividere, sed frangere,

    Cic. Fin. 2, 9, 26; cf.:

    frangas citius quam corrigas, quae in pravum induruerunt,

    Quint. 1, 3, 12:

    bellum proeliis frangere,

    Cic. Prov. Cons. 13, 32:

    dignitatem,

    id. Fam. 9, 16, 6:

    hunc (pedum dolorem) abstinentiā, sanctitate vicit et fregit,

    Plin. Ep. 1, 12, 5:

    ut equorum cursum delicati minutis passibus frangunt,

    Quint. 9, 4, 113:

    animos frangi et debilitari molestiā,

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 1, § 2:

    ingenium (mala),

    Ov. Tr. 3, 14, 33:

    sublimia pectora (Venus et vinum),

    id. F. 1, 301:

    ego unus contudi et fregi exsultantis praedonis audaciam,

    Cic. Phil. 13, 13 fin.; cf. id. Fragm. ap. Non. 301, 8 (id. Rep. 3, 36 ed. Mos.):

    furorem et petulantiam alicujus,

    id. Pis. 14, 31:

    libidines,

    id. Leg. 3, 13, 31:

    odium iramque (risus),

    Quint. 6, 3, 9:

    impetum cogitationis (membranae),

    id. 10, 3, 31:

    consilium alicujus,

    Cic. Fam. 4, 4, 4; cf.:

    sententiam alicujus,

    id. ib. 1, 4, 1:

    foedus,

    id. Pis. 12, 28; id. Scaur. 42:

    fidem,

    id. Rosc. Com. 6, 16:

    jura pudicitiae,

    Prop. 4 (5), 5, 28:

    mandata,

    Hor. Ep. 1, 13, 19:

    fas,

    Grat. Cyneg. 451:

    morantem diem mero (= breviorem reddere),

    to shorten, Hor. C. 2, 7, 6:

    vina,

    i. e. to weaken, dilute, Mart. 14, 103; Plin. 14, 22, 28, § 138:

    cum frangerem jam ipse me cogeremque illa ferre toleranter,

    Cic. Fam. 4, 6, 2:

    nec animus tantis se laboribus frangeret, neque, etc.,

    id. Arch. 11, 29:

    ante quam calores aut frigora se fregerunt,

    diminished, abated, Varr. R. R. 2, 2, 18; cf.:

    Scaevola paulum quiescet, dum se calor frangat,

    Cic. de Or. 1, 62, 265:

    fracti aestus et nondum orta frigora,

    Cels. 7, 7, 4 fin.; cf.:

    fluctus se frangit,

    Sen. Med. 392:

    glacies se frangit,

    id. Q. N. 4, 5, 4.—Hence, fractus, a, um, P. a., weakened, weak, feeble, faint:

    jamque adeo fracta est aetas effetaque tellus Vix animalia parva creat,

    Lucr. 2, 1151:

    quod me audis fractiorem esse animo,

    i. e. more disheartened, less courageous, Cic. Att. 11, 12, 4; cf.:

    spes amplificandae fortunae fractior,

    id. Lael. 16, 59:

    in compositione fractus,

    powerless, feeble, Quint. 12, 10, 12; cf.:

    quid est tam fractum, tam minutum, tam in ipsa concinnitate puerile?

    Cic. Brut. 83, 287; and:

    corruptum et omnibus vitiis fractum dicendi genus,

    Quint. 10, 1, 125: corrupta oratio maxime comprehensione obscura, compositione fracta consistit, id. [p. 777] 8, 3, 57:

    effeminata et fracta impudicis modis (musice),

    id. 1, 10, 31.

    Lewis & Short latin dictionary > frango

  • 29 nego

    nĕgo, āvi, ātum, 1 ( perf. subj. negāssim for negaverim, Plaut. As. 2, 4, 96.—Lengthened collat. form negumo: negumate in carmine Cn. Marci vatis significat negate, Paul. ex Fest. p. 165 Müll.; cf. Herm. Doct. Metr. p. 614), v. n. and a. [for ne-igo, ne and ajo, q. v.], to say no, to deny, refuse (opp. ajo, to say yes; v. ajo; cf.: abnuo, diffiteor, infitior).
    I.
    In gen.: vel ai, vel nega, say yes or no, Naev. ap. Prisc. p. 473 P.:

    vel tu mihi aias vel neges,

    Plaut. Rud. 2, 4, 14:

    negat quis? nego. Ait? aio,

    Ter. Eun. 2, 2, 21:

    Diogenes ait, Antipater negat,

    Cic. Off. 3, 23, 91:

    quasi ego id curem, quid ille aiat aut neget,

    id. Fin. 2, 22, 70:

    quia nunc aiunt, quod tunc negabant,

    id. Rab. Post. 12, 35.— With acc. and inf., to say or affirm that not, to deny that, etc.:

    Demosthenes negat, in eo positas esse fortunas Graeciae, hoc, etc.,

    Cic. Or. 8 fin.:

    Stoici negant quidquam esse bonum, nisi quod honestum sit,

    id. Fin. 2, 21, 68; id. de Or. 3, 14, 54:

    nego, ullam picturam fuisse, quin abstulerit,

    id. Verr. 2, 4, 1, § 1; Caes. B. G. 6, 31.—With quoniam (eccl. Lat.):

    negat quoniam Jesus est Christus,

    Vulg. 1 Joann. 2, 22.—Sometimes two propositions depend upon nego, with the latter of which an affirmative verb (dico, etc.) is to be supplied:

    plerique negant Caesarem in condicione mansurum: postulataque haec ab eo interposita esse, etc.,

    Cic. Att. 7, 15, 3:

    negabat cessandum et utique prius confligendum,

    Liv. 35, 1:

    ille negat se Numidam pertimescere, virtuti suorum credere,

    Sall. J. 106, 3; Vell. 2, 118, 5; Ter. Phorm. 2, 3, 6.—Sometimes another negation follows, which, however, does not destroy the first:

    negat nec suspicari,

    Cic. Ac. 1, 2, 7:

    negato esse nec mu, nec mutuum,

    Plaut. Stich. 1, 3, 101:

    tu autem te negas infracto remo, neque columbae collo, commoveri,

    Cic. Ac. 2, 25, 79.—
    (β).
    Pass. with inf., they say I am not, etc.:

    casta negor (sc. esse),

    Ov. F. 4, 321:

    saepe domi non es, cum sis quoque saepe negaris,

    Mart. 2, 5, 5:

    ex eo negantur ibi ranae coaxare,

    Suet. Aug. 94:

    ciconiae pullum qui ederit, negatur annis continuis lippiturus,

    Plin. 29, 6, 38, § 128.—
    II.
    In partic.
    A.
    To deny a thing;

    factum est: non nego,

    Ter. Ad. 5, 3, 12;

    opp. fateri,

    Cic. Brut. 19, 76:

    sed posthac omnia, quae certa non erunt, pro certo negato,

    id. Att. 5, 21, 5:

    negaturum aut me pro M. Fulvio, aut ipsum M. Fulvium censetis?

    Liv. 38, 43:

    negando minuendove,

    Suet. Caes. 66:

    mitto enim domestica, quae negari possunt,

    i. e. the proof of which can be suppressed, Cic. Pis. 5, 11:

    videant servi ne quis neget,

    Juv. 10, 87.— With quin:

    negare non posse, quin rectius sit, etc.,

    Liv. 40, 36:

    quod si negari non potest, quin, etc.,

    Lact. 5, 23 init.
    B.
    To deny, refuse: quicquam quisquam cuiquam, quod ei conveniat, neget, Enn. ap. Auct. Her. 4, 12, 18 (Trag. v. 448 Vahl.):

    numquam reo cuiquam tam praecise negavi, quam hic mihi,

    Cic. Att. 8, 4, 2:

    postquam id obstinate sibi negari videt,

    Caes. B. G. 5, 6:

    alicui impune negare,

    Ov. M. 13, 741:

    patriae opem,

    id. H. 3, 96:

    miseris,

    id. Tr. 5, 8, 13:

    civitatem alicui,

    Suet. Aug. 40:

    non ego me vinclis verberibusque nego,

    Tib. 2, 3, 80; Luc. 8, 3:

    exstingui primordia tanta negabam,

    Sil. 9, 532:

    neque enim negare tibi quidquam potest,

    Vulg. 3 Reg. 2, 17.—
    b.
    Se, to refuse (ante class.):

    obsecrat, Ut sibi ejus faciat copiam: illa enim se negat,

    Ter. Phorm. 1, 2, 63; id. Hec. 1, 2, 45.—
    C.
    E s p., to decline an invitation:

    invitatus ad haec aliquis de ponte negabit,

    Juv. 14, 135.—
    2.
    Transf., of inanim. things ( poet.):

    poma negat regio,

    i. e. does not yield, produce, Ov. Tr. 3, 10, 73:

    nec mihi materiam bellatrix Roma negabat,

    id. ib. 2, 321:

    pars ventis vela negare,

    i. e. to furl the sails, Ov. M. 11, 487:

    si dextra neget,

    Stat. Th. 6, 553:

    saxa negantia ferro,

    opposing, id. Silv. 3, 1:

    illi membra negant,

    his limbs fail him, id. Th. 2, 668.—
    D.
    To deny any knowledge of, to reject (with acc. of persons;

    eccl. Lat.): negaverunt Dominum,

    Vulg. Jer. 5, 12:

    qui me negaverit,

    ib. Matt. 10, 33: Christum negantes, ib. Judae, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > nego

  • 30 negumo

    nĕgo, āvi, ātum, 1 ( perf. subj. negāssim for negaverim, Plaut. As. 2, 4, 96.—Lengthened collat. form negumo: negumate in carmine Cn. Marci vatis significat negate, Paul. ex Fest. p. 165 Müll.; cf. Herm. Doct. Metr. p. 614), v. n. and a. [for ne-igo, ne and ajo, q. v.], to say no, to deny, refuse (opp. ajo, to say yes; v. ajo; cf.: abnuo, diffiteor, infitior).
    I.
    In gen.: vel ai, vel nega, say yes or no, Naev. ap. Prisc. p. 473 P.:

    vel tu mihi aias vel neges,

    Plaut. Rud. 2, 4, 14:

    negat quis? nego. Ait? aio,

    Ter. Eun. 2, 2, 21:

    Diogenes ait, Antipater negat,

    Cic. Off. 3, 23, 91:

    quasi ego id curem, quid ille aiat aut neget,

    id. Fin. 2, 22, 70:

    quia nunc aiunt, quod tunc negabant,

    id. Rab. Post. 12, 35.— With acc. and inf., to say or affirm that not, to deny that, etc.:

    Demosthenes negat, in eo positas esse fortunas Graeciae, hoc, etc.,

    Cic. Or. 8 fin.:

    Stoici negant quidquam esse bonum, nisi quod honestum sit,

    id. Fin. 2, 21, 68; id. de Or. 3, 14, 54:

    nego, ullam picturam fuisse, quin abstulerit,

    id. Verr. 2, 4, 1, § 1; Caes. B. G. 6, 31.—With quoniam (eccl. Lat.):

    negat quoniam Jesus est Christus,

    Vulg. 1 Joann. 2, 22.—Sometimes two propositions depend upon nego, with the latter of which an affirmative verb (dico, etc.) is to be supplied:

    plerique negant Caesarem in condicione mansurum: postulataque haec ab eo interposita esse, etc.,

    Cic. Att. 7, 15, 3:

    negabat cessandum et utique prius confligendum,

    Liv. 35, 1:

    ille negat se Numidam pertimescere, virtuti suorum credere,

    Sall. J. 106, 3; Vell. 2, 118, 5; Ter. Phorm. 2, 3, 6.—Sometimes another negation follows, which, however, does not destroy the first:

    negat nec suspicari,

    Cic. Ac. 1, 2, 7:

    negato esse nec mu, nec mutuum,

    Plaut. Stich. 1, 3, 101:

    tu autem te negas infracto remo, neque columbae collo, commoveri,

    Cic. Ac. 2, 25, 79.—
    (β).
    Pass. with inf., they say I am not, etc.:

    casta negor (sc. esse),

    Ov. F. 4, 321:

    saepe domi non es, cum sis quoque saepe negaris,

    Mart. 2, 5, 5:

    ex eo negantur ibi ranae coaxare,

    Suet. Aug. 94:

    ciconiae pullum qui ederit, negatur annis continuis lippiturus,

    Plin. 29, 6, 38, § 128.—
    II.
    In partic.
    A.
    To deny a thing;

    factum est: non nego,

    Ter. Ad. 5, 3, 12;

    opp. fateri,

    Cic. Brut. 19, 76:

    sed posthac omnia, quae certa non erunt, pro certo negato,

    id. Att. 5, 21, 5:

    negaturum aut me pro M. Fulvio, aut ipsum M. Fulvium censetis?

    Liv. 38, 43:

    negando minuendove,

    Suet. Caes. 66:

    mitto enim domestica, quae negari possunt,

    i. e. the proof of which can be suppressed, Cic. Pis. 5, 11:

    videant servi ne quis neget,

    Juv. 10, 87.— With quin:

    negare non posse, quin rectius sit, etc.,

    Liv. 40, 36:

    quod si negari non potest, quin, etc.,

    Lact. 5, 23 init.
    B.
    To deny, refuse: quicquam quisquam cuiquam, quod ei conveniat, neget, Enn. ap. Auct. Her. 4, 12, 18 (Trag. v. 448 Vahl.):

    numquam reo cuiquam tam praecise negavi, quam hic mihi,

    Cic. Att. 8, 4, 2:

    postquam id obstinate sibi negari videt,

    Caes. B. G. 5, 6:

    alicui impune negare,

    Ov. M. 13, 741:

    patriae opem,

    id. H. 3, 96:

    miseris,

    id. Tr. 5, 8, 13:

    civitatem alicui,

    Suet. Aug. 40:

    non ego me vinclis verberibusque nego,

    Tib. 2, 3, 80; Luc. 8, 3:

    exstingui primordia tanta negabam,

    Sil. 9, 532:

    neque enim negare tibi quidquam potest,

    Vulg. 3 Reg. 2, 17.—
    b.
    Se, to refuse (ante class.):

    obsecrat, Ut sibi ejus faciat copiam: illa enim se negat,

    Ter. Phorm. 1, 2, 63; id. Hec. 1, 2, 45.—
    C.
    E s p., to decline an invitation:

    invitatus ad haec aliquis de ponte negabit,

    Juv. 14, 135.—
    2.
    Transf., of inanim. things ( poet.):

    poma negat regio,

    i. e. does not yield, produce, Ov. Tr. 3, 10, 73:

    nec mihi materiam bellatrix Roma negabat,

    id. ib. 2, 321:

    pars ventis vela negare,

    i. e. to furl the sails, Ov. M. 11, 487:

    si dextra neget,

    Stat. Th. 6, 553:

    saxa negantia ferro,

    opposing, id. Silv. 3, 1:

    illi membra negant,

    his limbs fail him, id. Th. 2, 668.—
    D.
    To deny any knowledge of, to reject (with acc. of persons;

    eccl. Lat.): negaverunt Dominum,

    Vulg. Jer. 5, 12:

    qui me negaverit,

    ib. Matt. 10, 33: Christum negantes, ib. Judae, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > negumo

  • 31 nunc

    nunc, adv. [Sanscr. nu, nūnam, now; Gr. nu, nun; cf. Lat. num, with demonstr. -ce], now, at present, at this time (prop of that which is present to the speaker or writer).
    A.
    In gen.
    1.
    Contrasted with past time (opp. tum, tunc, antea, quondam, aliquando, olim, etc.):

    longe aliam, inquam, praebes nunc atque olim,

    Plaut. As. 1, 3, 53; Ter. Heaut. 2, 1, 4:

    alium esse censes nunc me atque olim,

    id. And. 3, 3, 13:

    omnia, quae sunt conclusa nunc artibus, dispersa quondam fuerunt,

    Cic. de Or 1, 42, 187:

    sed tu illum animum nunc adhibe, quaeso, quo me tum esse oportere censebas,

    id. Fam. 6, 1, 16; Ter. Ad. 1, 2, 24; Verg. A. 6, 776: sed erat tunc excusatio oppressis;

    nunc nulla est,

    Cic. Phil. 7, 5, 14; Liv. 4, 34, 6; 4, 25, 13:

    arx minus aliquanto nunc munita quam antea,

    Cic. Div. in Caecil. 5, 13: nunc si videtur, hoc;

    illud alias,

    id. Tusc. 1, 11, 23; Liv. 29, 18, 18; Suet. Tib. 29:

    aut nunc... aut aliquando,

    Cic. Mil. 25, 67:

    ante hoc tempus numquam... sed nunc,

    id. Ac. 1, 1, 3.—
    2.
    Contrasted with future time (opp. postea, mox, olim, etc.):

    Cluentio nisi nunc satisfecero, postea satisfaciendi potestas non erit,

    Cic. Clu. 4, 10; Liv. 39, 19, 6:

    deos nunc testes esse, mox fore ultores,

    id. 3, 2, 4; 3, 25, 8:

    qui olim nominabitur, nunc intellegitur,

    Quint. 10, 1, 104; Verg. A. 4, 627; cf. Liv. 40, 15, 4.—
    3.
    Absol. of present time, without suggestion of contrast, = hodie, nostro tempore:

    nunc tibi pater hic est,

    Plaut. Capt. 5, 4, 21:

    Marcellus, qui nunc aedilis curulis est,

    Cic. de Or. 1, 13, 57.— With the interrog. ne, in the form nun-cine (for num-ce-ne;

    ante-class.): hem, nuncin demum?

    Ter. And. 4, 1, 59.—
    B.
    Strengthened by demum, denique, primum (v. h. vv.):

    nunc demum intellego,

    Plaut. Mil. 2, 6, 62; Ter. Heaut. 2, 3, 12:

    nunc demum rescribo his litteris,

    Cic. Att. 16, 3, 1:

    tantum accessit, ut mihi nunc denique amare videar, antea dilexisse,

    id. ib. 14, 17, A, 5; id. Fam. 9, 14, 11; Ov. A. A. 3, 121:

    nunc, quam rem oratum huc veni, primum proloquar,

    Plaut. Am. prol. 50; 2, 2, 63; 2, 2, 52:

    nunc primum hoc aures tuae crimen accipiunt?

    Cic. Verr. 2, 2, 8, § 24; 2, 2, 60, § 147:

    hoc quoque propter tuos ternos denarios nunc primum postulatur,

    id. ib. 2, 3, 25, § 63.—
    C.
    In special phrases.
    1.
    Ut nunc est, as things now are, in the present state of affairs, as matters stand: constitui, ut nunc est, cum exercitu proficisci, Poll. ap. Cic. Fam. 9, 31, 17:

    quae (causae) si manebunt... et, ut nunc est, mansurae videntur,

    Cic. Att. 12, 29, 1:

    suaviter, ut nunc est, inquam,

    Hor. S. 1, 9, 5.—
    2.
    Qui nunc sunt, the men of this time, those now living, the present age:

    judiciis, qui nunc sunt. hominum,

    Cic. ad Q. Fr. 1, 1, 15, § 43; Plin. 22, 25, 71, § 147; cf.:

    tace stulta: non tu nunc hominum mores vides?

    of the men of this day, Plaut. Pers. 3, 1, 57.—
    3.
    Nunc ipsum, just now, at this very time:

    quin nunc ipsum non dubitabo rem tantam abicere si id erit rectius,

    Cic. Att. 7, 3, 2; 8, 9, 2; 12, 40, 2:

    nunc tamen ipsum,

    id. ib. 12, 16, 11.—Nunc repeated with emphasis:

    nunc, nunc o liceat crudelem abrumpere vitam,

    Verg. A. 8, 579 (al. nunc o nunc);

    5, 189: nunc, nunc adeste, nunc in hostiles domos Iram vertite,

    Hor. Epod. 5, 53.—
    II.
    Transf.
    A.
    Of past or future time, conceived as present, now, at that time.
    1.
    Of past time:

    id adeo nos nunc factum invenimus,

    Plaut. Most. 2, 2, 46: item Menandri Phasma nunc nuper dedit (Gr. nun arti), Ter. Eun. prol. 9:

    nunc in causā refrixit,

    Cic. Planc. 23, 55:

    quos ego campos antea nitidissimos vidissem, hos ita vastatos nunc videbam, ut, etc.,

    id. Verr. 2, 3, 18, § 47:

    nunc reus erat apud Crassum,

    id. Att. 2, 24, 4:

    cum eum antea tui similem in dicendo viderim, tum vero nunc... multo videbam similiorem,

    id. Brut. 71, 250:

    incerto nunc etiam exitu victoriae signa intulerunt,

    Caes. B. G. 7, 62, 6; 6, 40, 6: nunc Saliaribus Ornare pul vinar deorum Tempus erat dapibus, Hor C. 1, 37, 2.—Esp. in orat. obliq., where the nunc of direct narration is retained: dixit, nunc demum se voti esse damnatum, Nep Timol. 5, 3; Liv. 3, 19, 8; 3, 40, 10; 8, 33, 18; 8, 34, 3;

    42, 52, 8: nec nunc adulteria objecturum ait,

    Tac. A. 11, 30; cf. Nipperd. ad Tac. A. 14, 35; Krebs, Antibarb. p. 774. —
    2.
    Of future time (rare):

    quis nunc te adibit? Cui videberis bella? Quem nunc amabis?

    Cat. 8, 16 sq.; Just. 8, 2, 10.—
    B.
    Of the state of affairs, the condition of the argument, etc., now, under these circumstances, in view of this.
    1.
    In gen.:

    nunc quoniam hominem generavit et ornavit deus, perspicuum sit, etc.,

    Cic. Leg. 1, 9, 27; Prop. 4, 9, 73:

    vera igitur illa sunt nunc omnia,

    Cic. Ac. 2, 33, 106:

    non ego nunc vereor, ne sis mihi vilior istis,

    Prop. 1, 2, 25; Ov. F. 1, 333:

    nunc itaque et versus et cetera ludicra pono,

    Hor. Ep. 1, 1, 10:

    quid nunc?

    Plaut. As. 3, 3, 71; id. Aul. 2, 3, 77.—
    2.
    Introducing a fact or conclusion opposed to a previous supposition or thought:

    etiamsi ad vos esset singulos aliquid ex hoc agro perventurum, tamen honestius eum vos universi quam singuli possideretis. Nunc vero cum ad nos nihil pertineat, etc.,

    Cic. Agr. 2, 31, 85; id. Tusc. 3, 1, 2; id. Cat. 2, 7, 16; id. Font. 11, 24: si ecastor nunc habeas quod des, alia verba perhibeas;

    nunc quia nihil habes, maledictis te eam ductare postulas,

    Plaut. As. 1, 3, 36; id. Bacch. 3, 3, 8; Quint. 8, 6, 48; 10, 5, 7; Liv. 21, 40, 3:

    quodsi Mazaeus supervenisset, ingens clades accipi potuit: nunc, dum ille segnis in eo tumulo sedet, etc.,

    Curt. 4, 12, 15.—
    C.
    Nunc... nunc, now... now; at one time, at another; sometimes... sometimes:

    tribuni plebis nunc fraudem, nunc neglegentiam consulum accusabant,

    Liv. 4, 2:

    nunc hac parte, nunc illā,

    id. 34, 13:

    ut nunc in liminibus starent, nunc errabundi domos suas pervagarentur,

    id. 1, 29:

    nunc hos, nunc illos aditus omnemque pererrat Arte locum,

    Verg. A. 5, 441; 5, 189:

    nunc huc, nunc illuc curro,

    Ov. H. 10, 19.—Also thrice repeated:

    nunc ad prima signa, nunc in medium, nunc in ultimo agmine aderat,

    Curt. 7, 3, 17; Just. 4, 1, 4;

    and even five times,

    Sen. Dial. 5 (Ira), 3, 6.—The first nunc is sometimes poetically omitted: pariterque sinistros, Nunc dextros solvere sinus, Verg. A. [p. 1228] 5, 830.—
    b.
    Nunc... mox, Vell. 2, 63.—
    c.
    Nunc... postremo, Liv. 3, 49.—
    d.
    Nunc... modo, Liv. 8, 32; Ov. M. 13, 922.—
    D.
    In forming a climax, but now, Plaut. Bacch. 3, 3, 8:

    quae quidem multo plura evenirent, si ad quietem integri iremus: nunc onusti cibo et vino perturbata et confusa cernimus,

    Cic. Div. 1, 29, 60:

    si haec non ad cives Romanos, si non ad homines, verum ad bestias conqueri vellem, tamen tantā rerum atrocitate commoverentur. Nunc vero cum loquar apud senatores populi Romani, etc.,

    id. Verr. 2, 5, 67, § 171:

    si... nunc (vero),

    id. Font. 11, 25; id. Cat. 2, 7, 14; id. Fam. 15, 13, 3: cum aliquid videbatur caveri posse, tum id neglegi dolebam;

    nunc vero, eversis omnibus rebus, etc.,

    id. ib. 6, 21, 1: cum... nunc vero, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 19, 1.—
    E.
    In a transition, to introduce a new subject, in that case, now, then: abi nunc, populi fidem implora, Auct. ap. Cic. Fam. 10, 32, 3; Sen. Ben. 5, 12, 3 sq.; 6, 35, 5; Plaut. Stich. 1, 3, 17; cf. Sall. J. 14, 17; for nunciam, v. jam, I. A. 1. b.

    Lewis & Short latin dictionary > nunc

  • 32 sacramentum

    sā̆crāmentum, i, n. [sacro].
    I.
    In good class. Lat., a jurid. and milit. t. t.
    A.
    Jurid. t. t., the sum which the two parties to a suit at first deposited, but afterwards became bound for, with the tresviri capitales; so called because the sum deposited by the losing party was used for religious purposes, esp. for the sacra publica; v. Fest. p. 344 Müll.; or, perh. more correctly, because the money was deposited in a sacred place; v. the foll. passage of Varro and Müller's note. (Another reason is given in Isid. Orig. 5, 24 fin.: sacramentum est pignus sponsionis; vocatum autem sacramentum, quia violare, quod quisque promittit, perfidia est): ea pecunia, quae in judicium venit in litibus, sacramentum a sacro. Qui petebat et qui infitiabatur, de aliis rebus utrique quingenos aeris ad pontem deponebant, de aliis rebus item certo alio legitimo numero assum;

    qui judicio vicerat, suom sacramentum e sacro auferebat, victi ad aerarium redibat,

    Varr. L. L. 5, § 180 Müll. N. cr.: qui prior vindicaverat, dicebat: quando tu injuria vindicavisti, de aeris sacramento te provoco; adversarius quoque dicebat: similiter ego te;

    seu L. asses sacramenti nominabant... Postea praedes Praetor ab utroque accipiebat sacramenti, quod id in publicum cedebat,

    Gai. Inst. 4, 16; cf. id. ib. 4, 16, § 13 sq.;

    95: sacramenti autem nomine id aes dici coeptum est quod et propter aerarii inopiam et sacrorum publicorum multitudinem consumebatur id in rebus divinis,

    Fest. p. 344 Müll.: cum in rem aliquam agerent litigatores et poena se sacramenti peterent, poscebant judicem, qui dabatur post trigesimum diem, Pseudo-Ascon. ad. Cic. Verr. 2, 1, 9, § 26 (p. 164 Orell.):

    de multae sacramento consules comitiis centuriatis tulerunt,

    Cic. Rep. 2, 35, 60.—
    2.
    Meton., a cause, a civil suit or process:

    decemviri re quaesitā et deliberatā sacramentum nostrum justum judicaverunt,

    Cic. Caecin. 33, 97; cf.

    transf. in gen.: homines graves, quibuscum tibi justo sacramento contendere, non liceret,

    on equal terms, with a fair chance of success, id. de Or. 1, 10, 42: cetera... entechna et arguta adparebunt, ut sacramento contendas mea non esse, lay a wager, i. e. confidently assert, id. Fam. 7, 32, 2:

    injustis vindiciis ac sacramentis ali enos fundos petere,

    id. Mil. 27, 74: si Xviri [p. 1612] sacramentum in libertatem injustum judicassent, id. Dom. 29, 78.—
    B.
    Milit. t. t. (cf. infra, 2, the passage from Cic. Off. 1, 11, 36), orig. the preliminary engagement entered into by newly-enlisted troops (this was followed by the proper military oath, jusjurandum, which was at first voluntary, but, after the second Punic war, was demanded by the military tribune): milites tum (i.e. 538 A.U.C.), quod numquam antea factum erat, jurejurando ab tribunis militum adacti milites [jussu consulis conventuros]: nam ad eam diem nihil praeter sacramentum fuerat;

    et, ubi ad decuriatum aut centuriatum convenissent, suā voluntate ipsi inter sese decuriati equites, centuriati pedites conjurabant, sese fugae atque formidinis ergo non abituros neque ex ordine recessuros, nisi, etc.... Id ex voluntario inter ipsos foedere ad tribunos ac legitimam juris jurandi adactionem translatum,

    Liv. 22, 38, 2 seq. Weissenb. ad loc.; cf. Front. Strat. 4, 1, 4; and v. Becker, Antiq. 3, 2, p. 292 sq.—Hence, since that time,
    2.
    For jusjurandum, the military oath of allegiance (very freq. and class.):

    milites Domitianos sacramentum apud se dicere jubet,

    to take the oath of allegiance, Caes. B. C. 1, 23; so,

    sacramentum dicere,

    id. ib. 1, 86 fin.:

    quos consulis sacramento rogavisset,

    id. B. G. 6, 1:

    sacramentum dicere alicui,

    Tac. A. 1, 28; and in a like signif. in Livy: sacramento (abl.) dicere, Liv. 2, 24 fin.; 4, 53; 25, 5; 41, 5 fin.:

    sacramento dicere alicui,

    id. 24, 8: ut omnes minores quinquaginta annis sacramento (abl.) rogaret, should administer the oath of allegiance to them, swear them in, id. 40, 26; so,

    rogare (aliquos) sacramento,

    id. 32, 26; 35, 2; Quint. 12, 2, 26;

    in a like sense: adigere sacramento aliquos,

    Liv. 4, 5; 7, 11; 9, 29; Tac. A. 1, 37; id. H. 1, 55:

    adigere aliquos sacramento Othonis,

    id. ib. 1, 76:

    Vitellii,

    id. ib. 2, 55:

    Vespasiani,

    id. ib. 2, 79:

    adigere aliquos sacramento in nomen senatūs,

    Suet. Galb. 16:

    sacramento aliquem tenere... sacramento tenere,

    Caes. B. C. 2, 32; cf.:

    secundo eum obliget militiae sacramento, quia, priore amisso, jure cum hostibus pugnare non poterat,

    Cic. Off. 1, 11, 36 (in which passage the primary jurid. signif. is alluded to):

    ex quibus (legionibus) aetate aut valetudine fessi sacramento solvebantur,

    Tac. A. 16, 13 fin.:

    legionibus, quae sacramentum mutaverant, in paenitentiam conversis,

    i. e. had revolted, Suet. Claud. 13; cf.:

    paenitentia mutati sacramenti,

    id. Galb. 10:

    alicujus sacramentum exuere,

    Tac. H. 3, 42:

    hoc sacramento (viz. in the service of Bacchus) initiatos juvenes milites faciendos censetis?

    Liv. 39, 15.—
    b.
    Transf., in gen., an oath, a solemn obligation or engagement (mostly post-Aug.):

    ut sacramento contendas mea non esse,

    Cic. Fam. 7, 32, 2:

    non ego perfidum Dixi sacramentum: ibimus, ibimus, etc.,

    Hor. C. 2, 17, 10:

    in verba Eumolpi sacramentum juravimus,

    Petr. 117, 5:

    amicitiae sacramentum delevi,

    id. 80, 4:

    sacramento quodam nexi,

    Just. 20, 4, 14:

    se sacramento obstringere, ne, etc.,

    Plin. Ep. 10, 96 (97), 7:

    si quod inesset mutis animalibus tacitum ac naturale sacramentum,

    App. M. 3, p. 140, 31.—
    II.
    In eccl. and late Lat., something to be kept sacred.
    1.
    A secret:

    sacramentum regis abscondere,

    Vulg. Tob. 12, 7.—
    2.
    The gospel revelation: nolite verba, cum sacramentum meum Erit canendum, providenter quaerere, Prud. steph. 10,15.—
    3.
    A mystery:

    sacramentum stellarum,

    Vulg. Apoc. 1, 20:

    pietatis,

    id. 1 Tim. 3, 16; Lact. 7, 24; Aug. de Agone Christi, 24.—
    4.
    A sacrament:

    signa, cum ad res divinas pertinent, sacramenta appellantur,

    Aug. Ep. 138:

    baptismi,

    id. Doctr. Christ. 3, 13:

    sanguinis Christi,

    id. Ep. ad Bonif. 98, 9:

    (matrimonii),

    Vulg. Eph. 5, 32.—
    5.
    The office of the ministry:

    Athanasium episcopum... coctus in unum quaesitus (synodus ut appellant) removit a sacramento quod obtinebat,

    Amm. 15, 7, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > sacramentum

  • 33 coepio

    coepĭo, coepi, coeptum, 3 (the tempp. press. only a few times in the ante-class. period, and coepturus, Liv. 30, 5, 6; 42, 47, 3; Quint. 10, 1, 46; Plin. 16, 25, 41, § 98; Suet. Calig. 46; the tempp. perff., both in act. and pass. form, very freq.;

    a trisyl. coëpit,

    Lucr. 4, 619 Lachm. N. cr.), v. a. and n. [contr. from co-ăpio = apo; hence coapias for coepias in Cod. Ambros.; Plaut. Trin. 4, 3, 46; v. in the foll., and cf. Lachm. ad Lucr. 2, p. 248], lit. to lay hold of something on different sides, to lay hold of; hence of an action, to begin, commence, undertake ( = incipio, which is the class. pres.).
    I.
    Act.
    1.
    Tempp. press.: coepiam seditiosa verba loqui, Cato ap. Paul. ex Fest. p. 59, 10 Müll. lubido extemplo coepere est convivium, Plaut. Pers. 1, 3, 41:

    mage si exigere coepias,

    id. Trin. 4, 3, 46 Ritschl N. cr.:

    neque pugnas neque ego lites coepio,

    id. Men. 5, 5, 57:

    ubi nihil habeat, alium quaestum coepiat,

    id. Truc. 2, 1, 23: mane coepiam, Caecil. ap. Non. p. 89, 17: non Prius olfecissem, quam ille quicquam coeperet, Ter. Ad. 3, 3, 43 Fleck.; cf.

    Neue, Formenl. 2, 616: se Hasdrubalem adgressurum, ceterum non ante coepturum, quam, etc.,

    Liv. 30, 5, 6:

    nos rite coepturi ab Homero videmur,

    Quint. 10, 1, 46:

    nemine opinante quidnam coepturus esset,

    Suet. Calig. 46.—
    2.
    Tempp. perff. act.; the object usu. an inf.; so always in Cic. and Cæs.; mostly an inf. act.; rarely pass.; sometimes the acc. of a noun or pronoun.
    (α).
    With inf. act.:

    cum ver esse coeperat,

    Cic. Verr. 2, 5, 10, § 27; Ov. A. A. 1, 615 sq.:

    discere coepit, Enn. Ann. ap. Fest. s. v. sam, p. 325, 24 Müll. (v. 228 Vahl.): amare coepi,

    Ter. Eun. 3, 5, 20:

    oppugnare,

    Caes. B. G. 2, 6:

    ire foras coeperunt,

    Lucr. 4, 531:

    coeperit inter se vesci, etc.,

    id. 5, 72 et saep.—
    (β).
    With inf. pass. (in the poets and histt.):

    per terrarum orbem fruges coepisse creari,

    Lucr. 2, 614:

    alia hujuscemodi fieri coepere,

    Sall. C. 51, 40:

    cum Lacedaemoniis pugnari coepit,

    Nep. Epam. 10, 3; so,

    urbanus haberi,

    Hor. Ep. 1, 15, 27:

    verti,

    id. ib. 2, 1, 149:

    institui,

    id. A. P. 21:

    moveri,

    Ov. M. 3, 106; Suet. Tib. 75:

    expleri,

    id. Caes. 26:

    eligi,

    Tac. H. 1, 16:

    occidi,

    id. ib. 3, 34:

    prohiberi,

    Just. 14, 5, 9: coeptum est fieri, Auct. B. Afr. 69; 78; Liv. 24, 49, 4; 25, 34, 13; 27, 42, 5.—
    (γ).
    With acc. (rare in prose; cf. B. infra): coepit cursum, Att. ap. Cic. Div. 1, 22, 45:

    novam mapalibus urbem,

    Sil. 15, 420:

    cur non ego id perpetrem, quod coepi?

    Plaut. Cas. 3, 5, 57:

    si quicquam hodie hic turbae coeperis,

    Ter. Eun. 4, 7, 30:

    quae coeperamus,

    Quint. 6, prooem. 15:

    hujuscemodi orationem,

    Tac. A. 4. 37:

    (Sabinus) obsidium coepit per praesidia,

    id. ib. 4, 39.—
    (δ).
    Absol.:

    nam primum... Non coepisse fuit: coepta expugnare secundum est,

    Ov. M. 9, 619:

    dimidium facti, qui coepit, habet,

    Hor. Ep. 1, 2, 40:

    Titus Livius hexametri exordio coepit,

    Quint. 9, 4, 74; cf. id. 9, 4, 117:

    si coepisset a toto corpore,

    id. 9, 4, 23; cf. id. 7, 1, 2; 8, 6, 50:

    pro vallo castrorum ita coepit (sc. dicere),

    Tac. H. 1, 36:

    Civilis ita coepit,

    id. ib. 5, 26; id. A. 1, 41; 2, 37.—
    (ε).
    With an ellipsis for dicere coepi, to begin to speak:

    ita coepit tyrannus,

    Liv. 34, 31, 1; 39, 15, 2:

    coram data copia fandi, Maximus Ilioneus placido sic pectore coepit,

    Verg. A. 1, 521; 6, 372:

    tum ita coepit: numquam mihi, etc.,

    Liv. 28, 27, 1; Tac. A. 1, 41 fin.:

    ad hunc modum coepit,

    id. ib. 2, 37; id. H. 1, 36 fin.; Phaedr. 4, 23, 2.—
    B.
    Pass. in the tempp. perff. and with the inf. pass. (cf. Zumpt, Gram, §

    221): jure coepta appellari est Canis,

    Plaut. Men. 5, 1, 18:

    ante petitam esse pecuniam, quam esset coepta deberi,

    Cic. de Or. 1, 37, 168; id. Div. 2, 2, 7; id. Brut. 67, 236; 88, 301; id. Verr. 2, 3, 90, § 209; 2, 5, 4, § 9; id. Fam. 13, 29, 1; id. Att. 3, 15, 5; 6, 1, 3; Liv. 1, 57, 3; 2, 1, 4; 3, 38, 2;

    9, 7, 7: quae (res) inter eos agi coeptae, neque perfectae essent,

    Caes. B. G. 1, 47; 4, 18:

    bello premi sunt coepti,

    Nep. Timoth. 3, 1; Cat. 95, 2.—With inf. act.:

    mitescere discordiae intestinae coeptae,

    Liv. 5, 17, 10; cf. Weissenb. ad loc.— Hence, coeptus, a, um, Part., begun, commenced, undertaken. consilium fraude coeptum, Liv. 35, 36, 5:

    coeptum atque patratum bellum foret,

    Sall. J. 21, 2:

    jussis Carmina coepta tuis,

    Verg. E. 8, 12; so,

    coepti fiducia belli,

    id. A. 2, 162; Liv. 35, 23, 1:

    amor,

    Ov. H. 17, 189:

    iter,

    id. F. 1, 188:

    arma,

    Tac. H. 2, 6; 4, 61:

    coeptam deinde omissam actionem repetere,

    id. ib. 4,44:

    dies,

    id. A. 4, 25 (cf. infra II.):

    luce,

    id. ib. 1, 65;

    15, 55: nocte,

    id. ib. 2, 13:

    hieme,

    id. ib. 12, 31. —Hence, subst.: coeptum, i, n., a work begun, a beginning, undertaking (most freq. after the Aug. per. and in the plur.; perh. never in Cic.;

    also not in Hor.): ut repetam coeptum pertexere dictis,

    Lucr. 1, 418:

    nec taedia coepti Ulla mei capiam,

    Ov. M. 9, 616:

    coepti paenitentia,

    Quint. 12, 5, 3; Suet. Oth. 5:

    manus ultima coepto Defuit,

    Ov. Tr. 2, 555: ne audaci coepto deessent; Liv. 42, 59, 7; cf. Verg. G. 1, 40:

    feroci,

    Sil. 11, 202.—With adv.:

    bene coepto,

    Liv. 45, 15, 7:

    bene coepta,

    Vell. 2, 14; and:

    temere coepta,

    Liv. 36, 15, 2.— Plur.:

    coeptis meis,

    Ov. M. 1, 2:

    nostris,

    id. ib. 9, 486:

    immanibus,

    Verg. A. 4, 642 al. —Without adj., Ov. M. 8, 67; 8, 463; Liv. 23, 35, 16; 23, 41, 4; 24, 13, 4; Tac. H. 2, 85; 3, 52; Suet. Ner. 34; id. Vesp. 6 et saep.—
    II.
    Neutr., to begin, take a beginning, commence, originate, arise (most freq. since the Aug. per.; not in Cic.): neve inde navis incohandae exordium coepisset, Enn. ap. Auct. Her. 2, 22, 34 (Trag. Rel. v. 282 Vahl.):

    sic odium coepit glandis,

    Lucr. 5, 1416:

    post, ubi silentium coepit... verba facit, etc.,

    Sall. J. 33, 4:

    cum primum deditio coepit,

    id. ib. 62, 7:

    ubi dies coepit,

    id. ib. 91, 4 (cf. supra, I. 2. d):

    vere coepturo,

    Plin. 16, 25, 41, § 98:

    postquam apud Cadmiam pugna coepit,

    Nep. Epam. 10, 3; so,

    pugna,

    Liv. 2, 6, 10; Quint. 2, 4, 42; 9, 4, 50; cf. id. 9, 4, 55:

    quando coeperit haec ars,

    id. 2, 17, 8:

    obsidium coepit per praesidia,

    Tac. A. 4, 49:

    a quo jurgium coepit,

    Quint. 5, 10, 72; so with ab, Tac. H. 2, 47; and with ex, id. A. 15, 54 and 68; cf.:

    quibus, uti mihi, ex virtute nobilitas coepit,

    Sall. J. 85, 17.

    Lewis & Short latin dictionary > coepio

  • 34 serie

    1.
    sērĭus, a, um, adj. [perh. for sevrius; root sev-, severus; Gr. sebas, semnos], grave, earnest, serious, opp. to sportive, jocular (class. only of things;

    severus, both of persons and things): res (opp. jocosae),

    Cic. Off. 1, 37, 134:

    sermo (opp. jocus),

    Auct. Her. 3, 14, 25:

    non res potissimum seria, sed quasi ludus ac jocus,

    Lact. 2, 18, 3: graves seriaeque res, Cic. Off. 1, 29, 103; so,

    res serias omnis extollo in alium diem,

    Plaut. Poen. 2, 51:

    ait rem seriam Velle agere mecum,

    Ter. Eun. 3, 3, 7; Liv. 23, 7 fin.:

    dies religiosus ad agendum quicquam rei seriae,

    id. 26, 17 al.:

    verba,

    Tib. 3, 6, 52; cf. Hor. A. P. 107:

    quaestiones,

    Suet. Calig. 32:

    carmina,

    Plin. Pan. 54, 2:

    curae,

    id. ib. 82 fin.:

    partes dierum,

    id. ib. 49 fin.:

    tempus,

    id. Ep. 4, 25, 3 et saep.:

    opinor hercle hodie quod ego dixi per jocum, Id eventurum esse et severum et serium,

    Plaut. Poen. 5, 3, 51:

    si aliquid serium, etc.,

    Quint. 6, 3, 16:

    nec quicquam grave ac serium,

    Tac. A. 3, 50 fin. —With sup.:

    verba seria dictu,

    Hor. A. P. 107.—As subst.: sērĭum, i, and more freq. sērĭa, ōrum, n., earnestness, seriousness; serious matters or discourse (often opp. jocus); sing.:

    si quid per jocum Dixi, nolito in serium convortere,

    Plaut. Poen. 5, 5, 42:

    itaque res in serium versa est,

    Curt. 5, 7, 10:

    nihil ad serium,

    Tac. A. 6, 14.— Plur.:

    quīcum joca, seria, ut dicitur,

    Cic. Fin. 2, 26, 85:

    joca atque seria cum humillimis agere,

    Sall. J. 96, 2:

    cum his seria ac jocos celebrare,

    Liv. 1, 4 fin.:

    per seria per jocos,

    Tac. A. 2, 13:

    sed tamen amoto quaeramus seria ludo,

    Hor. S. 1, 1, 27; 2, 2, 125; id. A. P. 226; Ov. F. 5, 341 al.:

    mala,

    Hor. A. P. 451:

    mea (opp. lusus),

    Ov. Tr. 1, 8, 31:

    (Marsus) seria partitur in tria genera,

    Quint. 6, 3, 108:

    ille seria nostra, ille deliciae,

    Plin. Ep. 8, 1, 2.—Of persons, for severus (ante- and post-class.): non ego te novi tristem servum, serium? Afran. ap. Non. 33, 33:

    amicos serios aspernatur,

    App. Mag. 98, p. 336, 9:

    Solon,

    id. ib. 9, p. 278 fin.; Amm. 26, 2, 2; 29, 6, 1; Treb. Claud. 12, 5; Mam. Grat. Act. 12, 2; Quint. Decl. 15, 3.—Hence, adv. in two forms.
    A.
    sērĭō, in earnest, seriously (mostly anteclass.; a favorite word of Plaut.;

    not in Cic. or Cæs.): nec joco nec serio,

    Plaut. Am. 3, 2, 25:

    si quid dictum est per jocum, Non aequom est id te serio praevortier,

    id. ib. 3, 2, 40:

    an id joco dixisti? equidem serio ac vero ratus,

    id. ib. 3, 3, 9; so (opp. joco) id. Bacch. 1, 1, 42; Ter. Heaut. 3, 2, 30; Liv. 7, 41, 3: vereor serio, Naev. ap. Charis. p. 195; Plaut. Am. 2, 2, 225; id. Cas. 4, 2, 11; id. Ep. 1, 1, 29; id. Merc. 4, 1, 19; id. Ps. 1, 3, 106; 4, 7, 94; id. Poen. 1, 1, 32; 1, 3, 26; 1, 3, 29; id. Rud. 2, 5, 11; 4, 4, 1; id. Truc. 2, 2, 47; 2, 5, 29; Ter. Eun. 3, 1, 3; 3, 3, 22; id. Ad. 5, 9, 18; Liv. 4, 25 fin.; Quint. 1, 2, 1; 9, 2, 14; Plin. Ep. 2, 20, 10.—
    B.
    sērĭē, in earnest, seriously:

    (post-class.) vultu serie pulcro,

    Aur. Vict. Epit. 15.
    2.
    sērĭus, comp. adv., v. 3. sero.

    Lewis & Short latin dictionary > serie

  • 35 serium

    1.
    sērĭus, a, um, adj. [perh. for sevrius; root sev-, severus; Gr. sebas, semnos], grave, earnest, serious, opp. to sportive, jocular (class. only of things;

    severus, both of persons and things): res (opp. jocosae),

    Cic. Off. 1, 37, 134:

    sermo (opp. jocus),

    Auct. Her. 3, 14, 25:

    non res potissimum seria, sed quasi ludus ac jocus,

    Lact. 2, 18, 3: graves seriaeque res, Cic. Off. 1, 29, 103; so,

    res serias omnis extollo in alium diem,

    Plaut. Poen. 2, 51:

    ait rem seriam Velle agere mecum,

    Ter. Eun. 3, 3, 7; Liv. 23, 7 fin.:

    dies religiosus ad agendum quicquam rei seriae,

    id. 26, 17 al.:

    verba,

    Tib. 3, 6, 52; cf. Hor. A. P. 107:

    quaestiones,

    Suet. Calig. 32:

    carmina,

    Plin. Pan. 54, 2:

    curae,

    id. ib. 82 fin.:

    partes dierum,

    id. ib. 49 fin.:

    tempus,

    id. Ep. 4, 25, 3 et saep.:

    opinor hercle hodie quod ego dixi per jocum, Id eventurum esse et severum et serium,

    Plaut. Poen. 5, 3, 51:

    si aliquid serium, etc.,

    Quint. 6, 3, 16:

    nec quicquam grave ac serium,

    Tac. A. 3, 50 fin. —With sup.:

    verba seria dictu,

    Hor. A. P. 107.—As subst.: sērĭum, i, and more freq. sērĭa, ōrum, n., earnestness, seriousness; serious matters or discourse (often opp. jocus); sing.:

    si quid per jocum Dixi, nolito in serium convortere,

    Plaut. Poen. 5, 5, 42:

    itaque res in serium versa est,

    Curt. 5, 7, 10:

    nihil ad serium,

    Tac. A. 6, 14.— Plur.:

    quīcum joca, seria, ut dicitur,

    Cic. Fin. 2, 26, 85:

    joca atque seria cum humillimis agere,

    Sall. J. 96, 2:

    cum his seria ac jocos celebrare,

    Liv. 1, 4 fin.:

    per seria per jocos,

    Tac. A. 2, 13:

    sed tamen amoto quaeramus seria ludo,

    Hor. S. 1, 1, 27; 2, 2, 125; id. A. P. 226; Ov. F. 5, 341 al.:

    mala,

    Hor. A. P. 451:

    mea (opp. lusus),

    Ov. Tr. 1, 8, 31:

    (Marsus) seria partitur in tria genera,

    Quint. 6, 3, 108:

    ille seria nostra, ille deliciae,

    Plin. Ep. 8, 1, 2.—Of persons, for severus (ante- and post-class.): non ego te novi tristem servum, serium? Afran. ap. Non. 33, 33:

    amicos serios aspernatur,

    App. Mag. 98, p. 336, 9:

    Solon,

    id. ib. 9, p. 278 fin.; Amm. 26, 2, 2; 29, 6, 1; Treb. Claud. 12, 5; Mam. Grat. Act. 12, 2; Quint. Decl. 15, 3.—Hence, adv. in two forms.
    A.
    sērĭō, in earnest, seriously (mostly anteclass.; a favorite word of Plaut.;

    not in Cic. or Cæs.): nec joco nec serio,

    Plaut. Am. 3, 2, 25:

    si quid dictum est per jocum, Non aequom est id te serio praevortier,

    id. ib. 3, 2, 40:

    an id joco dixisti? equidem serio ac vero ratus,

    id. ib. 3, 3, 9; so (opp. joco) id. Bacch. 1, 1, 42; Ter. Heaut. 3, 2, 30; Liv. 7, 41, 3: vereor serio, Naev. ap. Charis. p. 195; Plaut. Am. 2, 2, 225; id. Cas. 4, 2, 11; id. Ep. 1, 1, 29; id. Merc. 4, 1, 19; id. Ps. 1, 3, 106; 4, 7, 94; id. Poen. 1, 1, 32; 1, 3, 26; 1, 3, 29; id. Rud. 2, 5, 11; 4, 4, 1; id. Truc. 2, 2, 47; 2, 5, 29; Ter. Eun. 3, 1, 3; 3, 3, 22; id. Ad. 5, 9, 18; Liv. 4, 25 fin.; Quint. 1, 2, 1; 9, 2, 14; Plin. Ep. 2, 20, 10.—
    B.
    sērĭē, in earnest, seriously:

    (post-class.) vultu serie pulcro,

    Aur. Vict. Epit. 15.
    2.
    sērĭus, comp. adv., v. 3. sero.

    Lewis & Short latin dictionary > serium

  • 36 serius

    1.
    sērĭus, a, um, adj. [perh. for sevrius; root sev-, severus; Gr. sebas, semnos], grave, earnest, serious, opp. to sportive, jocular (class. only of things;

    severus, both of persons and things): res (opp. jocosae),

    Cic. Off. 1, 37, 134:

    sermo (opp. jocus),

    Auct. Her. 3, 14, 25:

    non res potissimum seria, sed quasi ludus ac jocus,

    Lact. 2, 18, 3: graves seriaeque res, Cic. Off. 1, 29, 103; so,

    res serias omnis extollo in alium diem,

    Plaut. Poen. 2, 51:

    ait rem seriam Velle agere mecum,

    Ter. Eun. 3, 3, 7; Liv. 23, 7 fin.:

    dies religiosus ad agendum quicquam rei seriae,

    id. 26, 17 al.:

    verba,

    Tib. 3, 6, 52; cf. Hor. A. P. 107:

    quaestiones,

    Suet. Calig. 32:

    carmina,

    Plin. Pan. 54, 2:

    curae,

    id. ib. 82 fin.:

    partes dierum,

    id. ib. 49 fin.:

    tempus,

    id. Ep. 4, 25, 3 et saep.:

    opinor hercle hodie quod ego dixi per jocum, Id eventurum esse et severum et serium,

    Plaut. Poen. 5, 3, 51:

    si aliquid serium, etc.,

    Quint. 6, 3, 16:

    nec quicquam grave ac serium,

    Tac. A. 3, 50 fin. —With sup.:

    verba seria dictu,

    Hor. A. P. 107.—As subst.: sērĭum, i, and more freq. sērĭa, ōrum, n., earnestness, seriousness; serious matters or discourse (often opp. jocus); sing.:

    si quid per jocum Dixi, nolito in serium convortere,

    Plaut. Poen. 5, 5, 42:

    itaque res in serium versa est,

    Curt. 5, 7, 10:

    nihil ad serium,

    Tac. A. 6, 14.— Plur.:

    quīcum joca, seria, ut dicitur,

    Cic. Fin. 2, 26, 85:

    joca atque seria cum humillimis agere,

    Sall. J. 96, 2:

    cum his seria ac jocos celebrare,

    Liv. 1, 4 fin.:

    per seria per jocos,

    Tac. A. 2, 13:

    sed tamen amoto quaeramus seria ludo,

    Hor. S. 1, 1, 27; 2, 2, 125; id. A. P. 226; Ov. F. 5, 341 al.:

    mala,

    Hor. A. P. 451:

    mea (opp. lusus),

    Ov. Tr. 1, 8, 31:

    (Marsus) seria partitur in tria genera,

    Quint. 6, 3, 108:

    ille seria nostra, ille deliciae,

    Plin. Ep. 8, 1, 2.—Of persons, for severus (ante- and post-class.): non ego te novi tristem servum, serium? Afran. ap. Non. 33, 33:

    amicos serios aspernatur,

    App. Mag. 98, p. 336, 9:

    Solon,

    id. ib. 9, p. 278 fin.; Amm. 26, 2, 2; 29, 6, 1; Treb. Claud. 12, 5; Mam. Grat. Act. 12, 2; Quint. Decl. 15, 3.—Hence, adv. in two forms.
    A.
    sērĭō, in earnest, seriously (mostly anteclass.; a favorite word of Plaut.;

    not in Cic. or Cæs.): nec joco nec serio,

    Plaut. Am. 3, 2, 25:

    si quid dictum est per jocum, Non aequom est id te serio praevortier,

    id. ib. 3, 2, 40:

    an id joco dixisti? equidem serio ac vero ratus,

    id. ib. 3, 3, 9; so (opp. joco) id. Bacch. 1, 1, 42; Ter. Heaut. 3, 2, 30; Liv. 7, 41, 3: vereor serio, Naev. ap. Charis. p. 195; Plaut. Am. 2, 2, 225; id. Cas. 4, 2, 11; id. Ep. 1, 1, 29; id. Merc. 4, 1, 19; id. Ps. 1, 3, 106; 4, 7, 94; id. Poen. 1, 1, 32; 1, 3, 26; 1, 3, 29; id. Rud. 2, 5, 11; 4, 4, 1; id. Truc. 2, 2, 47; 2, 5, 29; Ter. Eun. 3, 1, 3; 3, 3, 22; id. Ad. 5, 9, 18; Liv. 4, 25 fin.; Quint. 1, 2, 1; 9, 2, 14; Plin. Ep. 2, 20, 10.—
    B.
    sērĭē, in earnest, seriously:

    (post-class.) vultu serie pulcro,

    Aur. Vict. Epit. 15.
    2.
    sērĭus, comp. adv., v. 3. sero.

    Lewis & Short latin dictionary > serius

  • 37 внешний мир

    1) General subject: external world, (объективно существующий) externe world, non ego, non-ego, not self, not-self, outness, outside, outward, the outer world, things without us
    2) Philosophy: non-self
    3) Jargon: street
    4) Aviation medicine: outside world
    5) Psychoanalysis: (объективно существующий) external world

    Универсальный русско-английский словарь > внешний мир

  • 38 объективная действительность

    1) General subject: non ego, non-ego, not self, not-self, outness
    2) Philosophy: non-self, objective reality
    3) Makarov: ontic reality

    Универсальный русско-английский словарь > объективная действительность

  • 39 grex

    grex, grĕgis, m. ( fem., Lucil. ap. Charis. p. 72 P.; Lucr. 2, 662; Inscr. ap. Maff. Mus. Veron. 127, 4) [Sanscr. root jar-, come together; Gr. ageirô, agora], a flock, herd, drove, swarm (cf.: armentum, jumentum, pecus).
    I.
    Lit., of animals:

    pecudes dispulsae sui generis sequuntur greges,

    Cic. Att. 7, 7, 7; cf.:

    greges armentorum reliquique pecoris,

    id. Phil. 3, 12, 31:

    nobilissimarum equarum,

    id. Verr. 2, 2, 7, § 20:

    asinorum,

    Varr. R. R. 2, 6, 2:

    lanigeri,

    Verg. G. 3, 287:

    vir gregis ipse caper,

    id. E. 7, 7; cf.:

    dux gregis,

    i. e. a bull, Ov. A. A. 1, 326:

    elephantorum,

    Plin. 5, 1, 1, § 5:

    porcorum,

    Juv. 2, 80:

    pavonum,

    Varr. R. R. 3, 6, 2:

    anserum,

    id. ib. 3, 10, 1:

    anatum,

    id. ib. 3, 11, 1:

    avium,

    Hor. Ep. 1, 3, 19.—Opp. to armenta, of small cattle:

    non ego sum pastor, non hic armenta gregesve,

    Ov. M. 1, 513; 4, 635; Tib. 1, 5, 28.—Prov.:

    grex totus in agris Unius scabie cadit,

    Juv. 2, 79. —
    II.
    Transf.
    A.
    Of a number of persons, in a good or bad sense, a company, society, troop, band, crowd.
    1.
    In gen.:

    in hunc igitur gregem P. Sullam ex his honestissimorum hominum gregibus reicietis?

    Cic. Sull. 28, 77:

    amicorum,

    id. Att. 1, 18, 1; cf.:

    scribe tui gregis hunc,

    i. e. receive him into the number of your friends, Hor. Ep. 1, 9, 13:

    philosophorum,

    Cic. de Or. 1, 10, 42:

    ille virorum (of the Fabians),

    Sil. 7, 58:

    Cethegus libertos suos orabat, uti grege facto cum telis ad se irrumperent,

    i. e. in a body, Sall. C. 50, 2; id. J. 58, 3:

    quos respexit rex grege facto venientes,

    Liv. 8, 24, 13:

    ne servi quidem uno grege profugiunt dominos,

    i. e. all together, Curt. 10, 2, 12:

    ego forsitan propter multitudinem patronorum in grege annumerer,

    Cic. Rosc. Am. 32, 89:

    Epicuri de grege porcus,

    Hor. Ep. 1, 4, 16:

    grex contaminatus turpium virorum,

    id. C. 1, 37, 9:

    venalium,

    Plaut. Cist. 4, 2, 67:

    indocilis,

    Hor. Epod. 16, 37:

    cum populum gregibus comitum premit spoliator,

    Juv. 1, 46.—
    2.
    In partic., of players or charioteers, a company, troop, band: si voltis adplaudere hunc gregem et fabulam, Plaut. Ps. 5, 2, 33; id. Cas. prol. 22; Ter. Heaut. prol. 45; id. Phorm. prol. 32; Petr. 80; Inscr. Grut. 1024, 5; Inscr. ap. Marin. Frat. Arv. p. 257.—
    B.
    Of things (very rare):

    virgarum,

    a bundle of rods, Plaut. Ps. 1, 3, 99.

    Lewis & Short latin dictionary > grex

  • 40 lucrum

    lū̆crum, i, n. [root laf-; Gr. laô, apolauô; Goth. Laun; Germ. Lohn; cf. Laverna], gain, profit, advantage (syn.: quaestus, compendium; cf.: commodum, fructus).
    I.
    Lit.:

    rem gero et facio lucrum,

    Plaut. Pers. 4, 3, 34:

    quoi di sunt homini propitii lucrum ei obiciunt,

    id. Curc. 4, 2, 44:

    non ego omnino lucrum omne esse utile homini existumo,

    id. Capt. 2, 2, 75:

    lucrum facere (opp. damnum facere),

    id. ib. 2, 2, 77:

    vendendi quaestu et lucro ducerentur,

    Cic. Tusc. 5, 3, 9:

    aliquid ad praedam lucrumque revocare,

    id. Phil. 3, 12, 30:

    qui ex publicis vectigalibus tanta lucra fecit,

    id. Verr. 2, 3, 38, § 86:

    frumentaria lucra exigere,

    id. ib. 2, 3, 37, §

    85: dat de lucro, nihil detrahit de vivo: minus igitur lucri facit,

    id. Fl. 37, 91:

    lucri bonus est odor ex re qualibet,

    Juv. 14, 208: lucro est, it is profitable, advantageous:

    nobis lucro fuisti potius quam decori tibi,

    Plaut. As. 1, 3, 40:

    amanti amoenitas malo est, nobis lucro,

    id. Men. 2, 3, 5:

    quod in divinis rebus sumptumst sapienti lucrost,

    id. Mil. 3, 1, 81; id. Cist. 1, 1, 52: ponere or deputare in lucro, to count as gain:

    omne id deputare esse in lucro,

    Ter. Phorm. 2, 1, 16; 21:

    id ego in lucris pono,

    Cic. Fam. 7, 24, 1; cf.:

    quem sors dierum cunque dabit lucro Appone,

    Hor. C. 1, 9, 14:

    in lucro, quae datur hora, mihi est,

    Ov. Tr. 1, 3, 67: lucri facere, to gain, get the credit of:

    quae ille universa naturali quodam bono fecit lucri,

    Nep. Thras. 1;

    v. lucrifacio: lucrum et damnum,

    profit and loss, Gai. Inst. 3, 150; Ulp. Fragm. 25, 15; cf.:

    qui mensis damnis, quae dentur tempora lucro,

    Juv. 6, 571: quom scis jam senex, tum in otium Te conloces, dum potis ames;

    id jam lucrist, Quor vivas,

    Plaut. Merc. 3, 2, 10:

    de lucro prope jam quadriennium vivimus,

    i. e. as by a miracle, in constant, imminent danger of death, Cic. Fam. 9, 17, 1:

    de lucro tibi vivere me scito,

    Liv. 40, 8, 2:

    qui (Mercurius) me in mercimoniis Juvit lucrisque quadruplicavit rem meam,

    Plaut. Stich. 3, 1, 4.—
    II.
    Transf.
    A.
    Love of gain, avarice:

    lucri pallida tabes,

    Luc. 4, 96:

    impius lucri furor,

    Sen. Hippol. 4, 540.—
    B.
    Wealth, riches:

    omne lucrum tenebris alta premebat humus,

    Ov. Am. 3, 8, 35:

    periculosum semper putavi lucrum,

    Phaedr. 5, 4, 8:

    non turpe lucrum sectantes,

    Vulg. 1 Tim. 3, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > lucrum

См. также в других словарях:

  • Non-ego — Non e go, n. [L., not I.] (Metaph.) The union of being and relation as distinguished from, and contrasted with, the ego. See {Ego}. [1913 Webster] …   The Collaborative International Dictionary of English

  • non-ego — /nɒn ˈigoʊ/ (say non eegoh) noun all that is not the ego or conscious self; object as opposed to subject …  

  • non-ego — n. Philos. all that is not the conscious self …   Useful english dictionary

  • EGO and NON-EGO —    (i. e. I and Not I, or Self and Not Self), are terms used in philosophy to denote respectively the subjective and the objective in cognition, what is from self and what is from the external to self, what is merely individual and what is… …   The Nuttall Encyclopaedia

  • ego — ego; ego·cen·tric·i·ty; ego·cen·trism; ego·hood; ego·ism; ego·ist; ego·is·tic; ego·ity; ego·ma·nia; ego·ma·ni·ac; ego·tism; ego·tist; ego·tize; non·ego; su·per·ego; ego·cen·tric; ego·is·ti·cal; ego·is·ti·cal·ly; ego·ma·ni·a·cal; ego·tis·tic;… …   English syllables

  • ego — e go, n.; pl. {egos}. [L., I.] The conscious and permanent subject of all psychical experiences, whether held to be directly known or the product of reflective thought; the subject consciously considered as I by a person; opposed to {non ego}.… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Non-dualite — Non dualité La non dualité désigne à la fois l unité fondamentale qui, selon certaines écoles spirituelles, sous tendrait la diversité apparente, la multiplicité des formes du monde, et les approches philosophiques ou pratiques qui conduiraient à …   Wikipédia en Français

  • Non-duelle — Non dualité La non dualité désigne à la fois l unité fondamentale qui, selon certaines écoles spirituelles, sous tendrait la diversité apparente, la multiplicité des formes du monde, et les approches philosophiques ou pratiques qui conduiraient à …   Wikipédia en Français

  • Égo — Ego Voir « ego » sur le Wiktionnaire. Ego …   Wikipédia en Français

  • Ego la Planète Vivante — Personnage de fiction apparaissant dans Thor Alias Ego premier Origine La Galax …   Wikipédia en Français

  • Ego death — is an experience sometimes undergone by psychonauts, mystics, shamans, monks, psychologists, and others interested in exploring the depths of the mind.The practice of ego death as a deliberately sought mystical experience in some ways overlaps,… …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»