Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

nūndinum

  • 1 nūndinum

    Latin-English dictionary > nūndinum

  • 2 nundinum

    nundĭnum, i, n., v. nundinus, III.

    Lewis & Short latin dictionary > nundinum

  • 3 Nundina

    nundĭnus, a, um, adj. [novem-dies], of or belonging to nine days; hence, subst.
    I.
    Nundĭna, ae, f. (sc. dea), the goddess who presided over the purification and naming of infants, which took place in the case of boys on the ninth and in that of girls on the eighth day after birth, Macr. S. 1, 16, 36.—
    II.
    nundĭnae, ārum (sing. collat. form nundĭna, ae, Sid. Ep. 7, 5), f., the ninth day, i. e. the market-day, the weekly market; denoting the time, the place, and the business (on market-days the country people came into the city for the purpose of buying and selling, and of attending to public and religious affairs): nundinas feriatum diem esse voluerunt antiqui, ut rustici convenirent mercandi vendendique causā: eumque nefastum, ne, si liceret cum populo agi, interpellarentur nundinatores, Paul. ex Fest. p. 173 Müll.; cf.:

    Rutilius scribit, Romanos instituisse nundinas, ut octo quidem diebus in agris rustici opus facerent, nono autem die, intermisso rure, ad mercatum Legesque accipiendas Romam venirent,

    Macr. S. 1, 16, § 34:

    annum ita diviserunt, ut nonis modo diebus urbanas res usurparent, reliquis VII. ut rura colerent,

    Varr. R. R. 2 praef. § 1: erat in eo ipso loco nundinarum panêguris, Cic. Att. 1, 14, 1:

    illi Capuam nundinas rusticorum, horreum Campani agri esse voluerunt,

    id. Agr. 2, 33, 89; Plin. 28, 2, 5, § 28; 18, 3, 3, § 13:

    farris pretium in trinis nundinis ad assem redegit,

    id. 18, 3, 4, § 15.—
    B.
    Trop., trade, traffic, sale:

    totius rei publicae nundinae,

    Cic. Phil. 5, 4, 11; cf.:

    vectigalium flagitiosissimae nundinae,

    id. ib. 2, 14, 35.—
    III.
    nundĭnum, i, n., the markettime, for the most part only in the connection inter nundinum, the time between two nundinae, and trinum nundinum, the time of three nundinae, or at least seventeen days (reckoned from the first market-day to the third, inclusive; it was necessary that this period should expire before a bill could be put to the vote. Macr. S. 1, 16, § 34): si nihil gustat inter nundinum, Lucil. ap. Non. 214, 28:

    quoties priscus homo ac rusticus Romanus inter nundinum barbam radebat,

    Varr. ib. 214, 30; 32:

    postquam comitia decemviris creandis in trinum nundinum indicta sunt,

    on the third market-day, Liv. 3, 35:

    rogatio sive non trino forte nundino promulgata sive non idoneo die,

    Quint. 2, 4, 35:

    quod in ceteris legibus trinum nundinum esse oportet,

    Cic. Dom. 16, 41:

    primo nundino,

    Lampr. Alex. Sev. 28.—
    B.
    The duration of the consulship, under the emperors ( = two months), Vop. Tac. 9; Lampr. Alex. Sev. 43.

    Lewis & Short latin dictionary > Nundina

  • 4 nundinus

    nundĭnus, a, um, adj. [novem-dies], of or belonging to nine days; hence, subst.
    I.
    Nundĭna, ae, f. (sc. dea), the goddess who presided over the purification and naming of infants, which took place in the case of boys on the ninth and in that of girls on the eighth day after birth, Macr. S. 1, 16, 36.—
    II.
    nundĭnae, ārum (sing. collat. form nundĭna, ae, Sid. Ep. 7, 5), f., the ninth day, i. e. the market-day, the weekly market; denoting the time, the place, and the business (on market-days the country people came into the city for the purpose of buying and selling, and of attending to public and religious affairs): nundinas feriatum diem esse voluerunt antiqui, ut rustici convenirent mercandi vendendique causā: eumque nefastum, ne, si liceret cum populo agi, interpellarentur nundinatores, Paul. ex Fest. p. 173 Müll.; cf.:

    Rutilius scribit, Romanos instituisse nundinas, ut octo quidem diebus in agris rustici opus facerent, nono autem die, intermisso rure, ad mercatum Legesque accipiendas Romam venirent,

    Macr. S. 1, 16, § 34:

    annum ita diviserunt, ut nonis modo diebus urbanas res usurparent, reliquis VII. ut rura colerent,

    Varr. R. R. 2 praef. § 1: erat in eo ipso loco nundinarum panêguris, Cic. Att. 1, 14, 1:

    illi Capuam nundinas rusticorum, horreum Campani agri esse voluerunt,

    id. Agr. 2, 33, 89; Plin. 28, 2, 5, § 28; 18, 3, 3, § 13:

    farris pretium in trinis nundinis ad assem redegit,

    id. 18, 3, 4, § 15.—
    B.
    Trop., trade, traffic, sale:

    totius rei publicae nundinae,

    Cic. Phil. 5, 4, 11; cf.:

    vectigalium flagitiosissimae nundinae,

    id. ib. 2, 14, 35.—
    III.
    nundĭnum, i, n., the markettime, for the most part only in the connection inter nundinum, the time between two nundinae, and trinum nundinum, the time of three nundinae, or at least seventeen days (reckoned from the first market-day to the third, inclusive; it was necessary that this period should expire before a bill could be put to the vote. Macr. S. 1, 16, § 34): si nihil gustat inter nundinum, Lucil. ap. Non. 214, 28:

    quoties priscus homo ac rusticus Romanus inter nundinum barbam radebat,

    Varr. ib. 214, 30; 32:

    postquam comitia decemviris creandis in trinum nundinum indicta sunt,

    on the third market-day, Liv. 3, 35:

    rogatio sive non trino forte nundino promulgata sive non idoneo die,

    Quint. 2, 4, 35:

    quod in ceteris legibus trinum nundinum esse oportet,

    Cic. Dom. 16, 41:

    primo nundino,

    Lampr. Alex. Sev. 28.—
    B.
    The duration of the consulship, under the emperors ( = two months), Vop. Tac. 9; Lampr. Alex. Sev. 43.

    Lewis & Short latin dictionary > nundinus

  • 5 nūndinae

        nūndinae ārum, f    [novem+dies], the ninth day, market-day, fair-day, weekly market: nundinarum panh/guris.—In the phrase trinūm nundinūm (sc. spatium), a period of three market-days, till the third market-day (17 to 24 days): ubi promulgatio trinūm nundinūm?—Since nundinum came to be regarded later as an acc sing. n.: comitia in trinum nundinum indicta, on the third market-day, L.— A market-place, market-town: Capuam nundinas rusticorum esse voluerunt.— Fig., trade, traffic, sale: totius rei p. nundinae: vectigalium flagitiosissimae.

    Latin-English dictionary > nūndinae

  • 6 trini

    trīni ( terni), ae, a, num. distr. adj. [tres], three each, three.
    I.
    Lit.:

    ipse cum tribus legionibus circum Samorabrivam trinis hibernis hiemare constituit,

    Caes. B. G. 5, 53:

    trina sacrificia in die,

    Suet. Ner. 56:

    castra,

    Caes. B. G. 7, 46; Liv. 9, 43, 6:

    litterae,

    Cic. Att. 11, 17, 1; cf. Varr. L. L. 10, § 67 Müll.—
    II.
    Transf., threefold, triple, = triplex:

    trinis catenis vinctus,

    Caes. B. G. 1, 53:

    subsidia, Auct. B. Alex. 37, 3: soles,

    Plin. 2, 31, 31, § 99:

    lunae,

    id. ib.:

    nomina,

    Ov. F. 6, 216:

    trina bella civilia, plura externa,

    Tac. H. 1, 2:

    miles Vitellianus trinis et ipse praesidiis occurrit,

    id. ib. 3, 82:

    capita (Cerberi),

    Sen. Herc. Fur. 783.—
    B.
    Sing.: trīnus, a, um, adj., three, triple, three each:

    cantus trino conficitur versu,

    Plin. 10, 35, 52, § 106:

    trino relicto praesidio, Auct. B. Afr. 80, 2: forum,

    Stat. S. 4, 9, 15:

    genus interdictorum,

    Aus. Idyll. 11, 63; 11, 66.—
    2.
    Mostly in phrase, trinum nundinum, the time of three nundinae or market-days; v. nundinus, III.—By the lex Caecilia et Didia, B. C. 98, that a promulgatio trinum nundinum, or a putting up in public for at least seventeen days, should be made of any proposed law before taking a vote on it, Cic. Dom. 16, 41; id. Phil. 5, 3, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > trini

  • 7 trīnī

        trīnī ae, a, num distr.    [tres], three each, three: circum Samorabrivam trinis hibernis hiemare, Cs.: litterae.—In the phrase, trinūm nundinūm, see nundinae.— Threefold, triple: trinis catenis vinctus, Cs.: Nomina, O.

    Latin-English dictionary > trīnī

  • 8 indico

    1.
    in-dĭco, āvi, ātum, āre, v. a. (indicasso, is, for indicavero, is, Plaut. Poen. 4, 2, 66; id. Rud. 4, 3, 89), to point out, indicate (class.).
    I.
    In gen., to show, declare, disclose, make known, reveal, betray.
    A.
    Of persons:

    rem omnem dominae indicavit,

    Cic. Clu. 64, 180:

    Catilina non se purgavit, sed indicavit,

    id. Mur. 25, 51:

    conscios delendae tyrannidis,

    id. Tusc. 2, 22, 52: jam me vobis indicabo, will betray or accuse myself, id. Arch. 11, 28:

    indicabo meum consilium tibi,

    id. Fam. 10, 21, 2:

    rem patri,

    Ter. Ad. 4, 4, 19:

    causam publicae pestis,

    Liv. 8, 18, 4:

    de conjuratione,

    to give information, inform, Sall. C. 48, 4:

    quis tibi de epistulis istis indicavit,

    Cic. Fl. 37, 92; Sall. C. 30, 6:

    aliquid in vulgus,

    to make publicly known, Cic. Univ. 2:

    satis est actori sic indicare,

    Quint. 4, 2, 7.—With rel. clause:

    contentus indicare quid facti sit,

    Quint. 4, 2, 128.—With acc. and inf.:

    digitis ita figuratis ut temporis et aevi (Janum) esse deum indicent,

    Plin. 34, 7, 16, § 33.—
    B.
    Of things concr. and abstr.:

    vultus indicat mores,

    shows, indicates, Cic. Leg. 1, 9; id. Brut. 94, 324:

    lacrimis dolorem,

    Nep. Att. 4 fin.:

    hoc res ipsa indicat,

    Ter. Eun. 4, 3, 16:

    id esse verum parva haec fabella indicat,

    Phaedr. 1, 15, 3:

    supercilia maxime indicant factum,

    Plin. 11, 37, 51, § 138:

    ut epularum sollemnium fides ac tibiae... indicant,

    Cic. de Or. 3, 51, 197. — Pass.:

    aetas veterinorum indicatur dentibus,

    Plin. 11, 37, 64, § 168:

    cum res non gesta indicatur, sed ut sit gesta ostenditur,

    Quint. 9, 2, 40. —
    II.
    In partic.
    A.
    To intimate, give a hint of, to state briefly, mention:

    indicare convenit, quae prodit Onesicritus,

    Plin. 6, 23, 26, § 96:

    aliquid obiter,

    id. 33, 1, 5, § 15:

    nominatim,

    id. 15, 14, 15, § 49:

    ut indicavimus,

    id. 36, 15, 24, § 115.—
    B.
    To set or tell the price of a thing, to value, put a price on: hanc eme. Do. Modo ut sciam, quanti indicet, etc., Plaut. Pers. 4, 4, 25:

    indica, fac pretium,

    id. ib. 37:

    cum postulasset, ut sibi fundus semel indicaretur,

    Cic. Off. 3, 15, 62. —
    C.
    In jurid. Lat., to carry on a judicial process to conviction:

    Indicasse est detulisse, arguisse, accusasse et convicisse,

    Dig. 50, 16, 197.
    2.
    in-dīco, xi, ctum, 3 ( imp. indice, Plaut. Ps. 1, 5, 132:

    indixti for indixisti,

    Front. de Cels. Ep. 3), v. a. [in-dico], to declare publicly, to proclaim, publish, announce, to appoint (class.):

    totius Galliae concilium Bibracte indicitur,

    Caes. B. G. 7, 63; Liv. 1, 50, 4:

    forum,

    Verg. A. 5, 758: Romae [p. 934] dierum viginti supplicatio indicitur, Caes. B. G. 7, 90:

    exercitum in aliquem locum,

    to order it to, Liv. 6, 12; cf.

    of time: comitia in trinum nundinum,

    id. 3, 35, 1:

    bellum populo Romano suo nomine indixit,

    Cic. Cat. 2, 6, 14; cf. Varr. L. L. 6, § 61 Müll.:

    dies indicta pugnae,

    Liv. 10, 27, 3:

    justitium,

    Cic. Phil. 5, 12, 31: familiaribus cenas, to invite one ' s self as their guest, Suet. Ner. 27:

    iter alicui,

    Verg. A. 7, 468:

    funus,

    to invite to a funeral, Varr. L. L. 6, § 61 Müll.; Cic. Leg. 2, 24, 61; Suet. Caes. 84:

    simul divom templis indicit honorem,

    a thanksgiving, Verg. A. 1, 632; 3, 264; Sil. 7, 90.—With ut:

    in diem certam ut ad lucum Ferentinae conveniant indicit,

    Liv. 1, 50, 1. —
    B.
    Trop.:

    qui ipsi sibi bellum indixissent,

    are their own enemies, Cic. Fin. 5, 10, 29:

    philosophiae bellum indicere,

    id. de Or. 2, 37, 55.—
    II.
    Esp.
    A.
    To appoint a place of gathering, fix, name a destination or rendezvous:

    exercitu indicto ad portam Esquilinam in posteram diem,

    Liv. 6, 22, 8:

    exercitus omnis Aquiloniam est indictus,

    id. 10, 38, 4:

    exercitus Pisas indictus erat,

    id. 40, 41, 7:

    clam exercitu indicto,

    id. 41, 14, 2.—
    B.
    To impose, enjoin, inflict:

    multam,

    to impose a penalty, Plin. 18, 3, 3, § 11:

    tributum,

    Liv. 4, 60; cf.:

    servorum numerum et pondus argenti senatoribus,

    Tac. H. 3, 58:

    populo famem indixit,

    Suet. Cal. 26 fin.:

    sibimet ipse exsilium indixit,

    Liv. 39, 52, 9; cf.: sibi patientiam, to enjoin upon one ' s self, Sen. Ep. 123, 5:

    iter ad regem Latinum Indicit primis juvenum,

    Verg. A. 7, 468:

    certum dominis servorum numerum,

    Suet. Ner. 44; id. Aug. 25:

    libertus, cui patronus operas indicere vellet,

    to prescribe, Gai. Inst. 4, 162.

    Lewis & Short latin dictionary > indico

См. также в других словарях:

  • Nundinum — Der im römischen Reich verwendete Begriff Nūndinum (lateinisch: Nūndinae, neuntägig) bezeichnet einen neuntägigen Zeitraum. Unter Einbezug der Inklusivzählung handelt es sich jedoch nur um acht Tage. Mit Nundinae wurden ebenso die Markttage… …   Deutsch Wikipedia

  • Lettres nundinales — Nundines Les nundines, en latin nundinae (de novem « neuf » et dies « jour »), étaient l appellation des jours de marché dans la Rome antique, qui dans le calendrier romain revenaient périodiquement tous les neuvièmes jours[1] …   Wikipédia en Français

  • Nundinae — Nundines Les nundines, en latin nundinae (de novem « neuf » et dies « jour »), étaient l appellation des jours de marché dans la Rome antique, qui dans le calendrier romain revenaient périodiquement tous les neuvièmes jours[1] …   Wikipédia en Français

  • Nundine — Nundines Les nundines, en latin nundinae (de novem « neuf » et dies « jour »), étaient l appellation des jours de marché dans la Rome antique, qui dans le calendrier romain revenaient périodiquement tous les neuvièmes jours[1] …   Wikipédia en Français

  • Nundines — Les nundines, en latin nundinae (de novem « neuf » et dies « jour »), étaient l appellation des jours de marché dans la Rome antique, qui dans le calendrier romain revenaient périodiquement tous les neuvièmes jours[1]. Elles… …   Wikipédia en Français

  • NUNDINIA seu NUNDINA Consulum — occurrunt apud Historiae Aug. Scriptores aliquot locis. Lamprid. Alexandro Seu. c. 8. Consulatum ter iniit tantum ordinarium: ac primo nundino sibi alios semper suffecit. Vopisc. in Tacito, c. 9. In eadem oratione fratri suo Floriano Consulatum… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Beard — Bearded redirects here. For the British music magazine, see Bearded (magazine). For other uses, see Beard (disambiguation). Example of a full, untrimmed beard and moustache …   Wikipedia

  • 7-Tage-Woche — Die Woche ist heute in so gut wie allen Kulturen eine Zeiteinheit von sieben Tagen. Die Woche ist in Deutschland weder eine gesetzliche Einheit im Messwesen noch physikalische Maßeinheit im Sinne von Einheitensystemen. Nach dem deutschen… …   Deutsch Wikipedia

  • Kalenderwoche — Die Woche ist heute in so gut wie allen Kulturen eine Zeiteinheit von sieben Tagen. Die Woche ist in Deutschland weder eine gesetzliche Einheit im Messwesen noch physikalische Maßeinheit im Sinne von Einheitensystemen. Nach dem deutschen… …   Deutsch Wikipedia

  • Parentalia — Die Parentalia (auch dies parentales) waren im römischen Kalender als Nundinum Priode die „Tage des Totenkultes“, die den verstorbenen Eltern (parentes) und anderen Familienvorfahren gewidmet waren. Der Gedenkcharakter des Seelenfests wird… …   Deutsch Wikipedia

  • Tubilustrium — Das Tubilustrium repräsentierte als eineinhalbtägige Kulthandlung „Vorfeier der Landtage“ bereits im römischen Kalender vor der römischen Republik den neunten Tag nach den Iden. Die ab 450 v. Chr. „verdeckten Tubilustria“ konnten ihre… …   Deutsch Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»