-
1 murmure
murmure [myʀmyʀ]1. masculine noun2. plural masculine nounmurmures ( = protestations) murmurings ; ( = objections) objections ; ( = rumeurs) rumours (Brit), rumors (US)* * *myʀmyʀnom masculin1) ( chuchotement) murmur2) ( plainte sourde)4) ( rumeur) rumour [BrE]* * *myʀmyʀ1. nm(= son) murmur2. murmures nmplmurmurings, mutterings* * *murmure nm1 ( chuchotement) murmur; murmure d'admiration/d'indignation murmur of admiration/of protest;2 ( plainte sourde) murmures mutterings;4 ( rumeur) rumourGB; des murmures courent dans la ville rumoursGB are going around town.[myrmyr] nom masculin1. [d'une personne] murmur2. [commentaire]un murmure de protestation/d'admiration a murmur of protest/admiration————————murmures nom masculin pluriel -
2 murmure
-
3 murmure
murmur, whisper -
4 murmurer
murmurer [myʀmyʀe]➭ TABLE 1 intransitive verba. ( = chuchoter) to murmur• on murmure que... rumour has it that...* * *myʀmyʀe
1.
1) ( chuchoter) to murmurmurmurer quelque chose à quelqu'un/à l'oreille de quelqu'un — to murmur something to somebody/into somebody's ear
2) ( dire) to sayon murmure qu'il est riche — he is rumoured [BrE] to be rich
2.
verbe intransitif1) ( chuchoter) [personne] to murmur; [vent] to whisper; [ruisseau] to babble2) ( se plaindre) to mutter3) ( faire courir des bruits) to spread rumours [BrE]on murmure à leur sujet — there are rumours [BrE] about them
* * *myʀmyʀe1. vt(= dire) to whisperIl m'a murmuré à l'oreille qu'il allait partir. — He whispered in my ear that he was going to leave.
2. vi1) to mutter2) fig, [feuillage, vent] to whisper* * *murmurer verb table: aimerA vtr1 ( chuchoter) to murmur; murmurer qch à qn/à l'oreille de qn to murmur sth to sb/into sb's ear;2 ( dire) to say; on murmure qu'il est he is rumouredGB to be; on murmure que it is rumouredGB that.B vi1 ( chuchoter) [personne] to murmur; [vent] to whisper; [ruisseau, source] to babble;2 ( se plaindre) to mutter; obéir sans murmurer to obey without a murmur;3 ( faire courir des bruits) to spread rumoursGB; on murmure à leur sujet there are rumoursGB about them.[myrmyre] verbe intransitif1. [parler à voix basse] to murmur2. (littéraire) [source, brise] to murmur3. [se plaindre]murmurer (contre) to mutter ou to grumble (about)————————[myrmyre] verbe transitifon murmure que... there is a rumour (going about) that... -
5 murmur
murmur, ŭris, n. (m.: murmur fit verus, Varr. ap. Non. 214, 14) [Sanscr. marmara, susurrus, murmur, and the Greek mormurô and murmurô], a murmur, murmuring; a humming, roaring, growling, grumbling; a rushing, crashing, etc. (class.;syn.: fremitus, strepitus, fragor, stridor, susurrus): murmur populi,
Liv. 45, 1: serpitque per agmina murmur. Verg. A. 12, 239:quanto porrexit murmure panem,
Juv. 5, 67.—Of prayer, a low, indistinct tone:quos ubi placavit precibus et murmure longo,
Ov. M. 7, 251; Juv. 10, 290.—Of the humming of bees:strepit omnis murmure campus,
Verg. A. 6, 709.—Of the roar of a lion, Mart. 8, 55, 1;of the tiger: tigridis Hyrcanae jejunum murmur,
Stat. Th. 12, 170.—Of inanimate things, a murmur, roar, rushing, crashing, crash, rumbling:nam et odor urbanitatis, et mollitudo humanitatis, et murmur maris, et dulcedo orationis sunt ducta a ceteris sensibus,
Cic. de Or. 3, 40, 161:dare,
to roar, Lucr. 6, 142:magno misceri murmure caelum,
Verg. A. 4, 160:ventosum,
the rushing wind, id. E. 9, 58.—Of thunder:exanimes primo murmure caeli,
Juv. 13, 224.—Of a volcanic mountain:Aetnaei verticis,
Suet. Calig. 51.—Of an earthquake, a roaring, rumbling:praecedit sonus, alias murmuri similis, alias mugitibus, aut clamori humano, armorumve pulsantium fragori,
Plin. 2, 80, 82, § 193.—Of wind-instruments:cornuum,
the sound, Hor. C. 2, 1, 17: inflati buxi, of the tibia, Ov. M. 14, 537:aurium,
a singing in the ears, Plin. 28, 7, 21, § 75 (Jahn, animalia).— Trop.:contemnere murmura famae,
Prop. 2, 5, 29; of a muttering, rebellious murmur:contra Dominum,
Vulg. Exod. 16, 7; id. Act. 6, 1. -
6 murmur
murmur uris, n a murmur, murmuring, hum, roar, growling, grumbling, crash: populi, L.: serpitque per agmina murmur, V.: pro verbis murmura reddunt, roars (of lions), O.: strepit omnis murmure campus, hum (of bees), V.: maris: ventosum, the rushing wind, V.: exanimes primo murmure caeli, i. e. thunder, Iu.: cornuum, sound, H.: inflati buxi, i. e. of the tibia, O.* * *Imurmur/mutter; whisper/rustle, hum/buzz; low noise; roar/growl/grunt/rumbleIImurmur/mutter; whisper/rustle, hum/buzz; low noise; roar/growl/grunt/rumble -
7 dans
dans [dɑ̃]━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━a. (lieu: position) inb. (lieu: mouvement) intoc. (lieu: origine) out of• dans combien de temps serez-vous prêt ? how long will it be before you are ready?e. ( = dans des limites de) within• cela coûte dans les 50 € it costs about 50 euros• cette pièce fait dans les 8 m2 this room is about 8m2* * *dɑ̃Note: GénéralitésLa préposition dans est présentée ici dans ses grandes lignes. Les expressions courantes comme dans l'abondance, dans le genre, être dans le pétrin etc sont traitées respectivement dans les articles abondance, genre, pétrin etcOn trouvera ci-dessous des exemples illustrant les principales utilisations de la préposition mais il sera toujours prudent de consulter l'entrée du nom introduit par dansPar ailleurs, la consultation des notes d'usage dont la liste est donnée pourra apporter des réponses à certains problèmes bien précis1) (lieu, sans déplacement) indans un avion/bus — on a plane/bus
dans une voiture/un taxi — in a car/a taxi
qu'est-ce que je fais dans tout ça? — (colloq) what am I doing in all this?
3) ( temps)finir quelque chose dans les temps — (colloq) to finish something in time
4) ( domaine) in5) ( état)dans la misère/le silence — in poverty/silence
6) ( but)7) ( approximation) about* * *dɑ̃ prép1) (position) in, (à l'intérieur de) inC'est dans le tiroir. — It's in the drawer.
C'est dans la boîte. — It's in the box., It's inside the box.
C'est dans le salon. — It's in the lounge.
Il est dans sa chambre. — He's in his bedroom.
Je l'ai lu dans le journal. — I read it in the newspaper.
2) (direction) intoElle a couru dans le salon. — She ran into the lounge.
Il est entré dans mon bureau. — He came into my office.
Remets-le dans son coffret. — Put it back in its case.
3) (provenance) out of, fromJe l'ai pris dans le tiroir. — I took it out of the drawer., I took it from the drawer.
Je l'ai pris dans le salon. — I took it out of the lounge.
boire dans un verre — to drink out of a glass, to drink from a glass
On a bu dans des verres en plastique. — We drank out of plastic glasses.
4) (= parmi) amongIl est dans les meilleurs. — He's among the best., He's one of the best.
5) (temps) indans 2 mois — in 2 months, in 2 months' time
6) (approximation) aboutÇa va chercher dans les 20 euros. — It's about 20 euros.
* * *❢ La préposition dans est présentée ici dans ses grandes lignes. Les expressions courantes comme dans la pénombre, dans le monde entier, être dans le pétrin etc sont traitées respectivement dans les articles pénombre, monde, pétrin etc. On trouvera ci-dessous des exemples illustrant les principales utilisations de la préposition mais il sera toujours prudent de consulter l'entrée du nom introduit par dans. Par ailleurs, la consultation des notes d'usage pourra apporter des réponses à certains problèmes bien précis.prép1 (lieu, sans déplacement) être dans la cuisine/le tiroir/la forêt to be in the kitchen/the drawer/the forest; dans cette histoire/son discours/cette affaire fig in this story/his speech/this business; être dans le brouillard/l'eau to be in the fog/the water; dans cette région/ville in this region/town; être dans un avion/train/bus/bateau to be on a plane/train/bus/boat; être dans une voiture/un taxi to be in a car/a taxi; il y a des fleurs dans le vase there are some flowers in the vase; le paquet est dans le placard/la chambre the parcel is in the cupboard/the bedroom; l'histoire se passe dans un train/dans un pays lointain the story takes place on a train/in a distant country; il est en vacances dans le Cantal/les Alpes he's on vacation in the Cantal/the Alps; j'ai lu ça dans Proust/un magazine I read that in Proust/a magazine; boire dans un verre to drink out of a glass; fouiller dans un tiroir to rummage through a drawer ; prendre une casserole dans un placard to take a pan out of a cupboard; vider qch dans l'évier to pour sth down the sink; qu'est-ce que je fais dans tout ça○? what am I doing in all this?; ce n'est pas dans ton intérêt it's not in your interest; dans l'ensemble by and large; dans le fond in fact;2 ( avec des verbes de mouvement) aller dans la cuisine/le grenier to go to the kitchen/the attic; entrer dans une pièce to go into a room; voler dans les airs to fly in the air; descendre dans un puits to go down a well; monter dans un avion to get on a plane;3 ( temps) dans ma jeunesse/leur adolescence/le futur in my youth/their adolescence/the future; dans deux heures/jours/ans in two hours/days/years; je t'appellerai dans la journée I'll call you during the day; dans l'immédiat for the time being; dans la minute qui a suivi the next moment; dans l'heure qui suivit within the hour; finir qch dans les temps○ to finish sth in time;4 ( domaine) être dans les affaires/l'édition/la restauration to be in business/publishing/the catering business;5 ( état) dans la misère/le silence in poverty/silence;6 ( but) dans un esprit de vengeance in a spirit of revenge; dans l'espoir de in the hope of; dans l'intention de faire with the intention of doing; dans cette optique from this perspective;7 ( approximation) about, around; dans les 30 euros/20%/50 ans about ou around 30 euros/20%/50 years old; ça coûte dans les 1 000 euros it costs about ou around 1,000 euros.[dɑ̃] préposition1. [dans le temps - généralement] in ; [ - insistant sur la durée] during ; [ - dans le futur] in ; [ - indiquant un délai] withindans son enfance in ou during her childhood, when she was a childc'était à la mode dans les années 50 it was fashionable in ou during the 50'sdans dix ans, on ne parlera plus de son livre in ten years ou years' time, his book will be forgottenvous serez livré dans la semaine you'll get the delivery within the week ou some time this weekils ont cherché partout dans la maison they looked through the whole house, they looked everywhere in the housea. [wagon] on the undergroundb. [couloirs] in the undergrounddans le train/l'avion on the train/the planemonte dans la voiture get in ou into the carpartout dans le monde all over the world, the world overje suis bien dans ces chaussures I feel comfortable in these shoes, these shoes are comfortableils se sont couchés dans l'herbe they lay down in ou on the grassdans la brume/pénombre in the mist/darkboire dans un verre to drink out of ou from a glass4. [à travers] through5. [indiquant l'appartenance à un groupe]dans l'enseignement in ou within the teaching professionil est dans mon équipe he's on ou in my team6. [indiquant la manière, l'état]je ne suis pas dans le secret I haven't been let in on ou I'm not in on the secretdans le but de in order to, with the aim ofun contrat rédigé dans les formes légales a contract drawn out ou up in legal terms7. [indiquant une approximation] -
8 désapprobation
désapprobation [dezapʀɔbasjɔ̃]feminine noun* * *dezapʀɔbasjɔ̃nom féminin disapproval* * *dezapʀɔbasjɔ̃ nf* * *désapprobation nf disapproval; exprimer sa désapprobation pour qch to express one's disapproval of sth.[dezaprɔbasjɔ̃] nom fémininI don't approve ou I disapprove of smoking. Je suis contre le tabacI'm totally against it. Je m'y oppose complètementI don't think it's right to smack children. Je pense qu'il ne faut pas frapper les enfantsI'm not happy about you staying out late. Ça ne me plaît pas que tu rentres tardShe was wrong to ou It was wrong of her to walk out on him like that. Elle a eu tort de le quitter comme çaFrankly, that's no way to behave. Franchement, ce ne sont pas des façons de se comporterIt's just not on! C'est inacceptable ! -
9 marmonnement
maʀmɔnmɑ̃ nmmumbling, muttering* * *[marmɔnmɑ̃] nom masculin -
10 parcourir
parcourir [paʀkuʀiʀ]➭ TABLE 11 transitive verbb. ( = regarder rapidement) to glance through* * *paʀkuʀiʀ1) ( sillonner) to travel all over [pays, continent]2) ( franchir) to cover [distance]3) ( traverser)4) ( examiner rapidement) to glance through, to skim [lettre, offres d'emploi]; to scan [horizon]* * *paʀkuʀiʀ vt1) [trajet, distance] to coverGavin a parcouru cinquante kilomètres à vélo. — Gavin covered 50 kilometres on his bike.
2) [article, livre] to skim through, to glance through3) [lieu] to go all over, to travel up and down4) [frisson, vibration] [corps] to run through* * *parcourir verb table: courir vtr1 ( sillonner) to travel all over [pays, continent]; parcourir la ville to go all over town; parcourir un lieu à la recherche de to scour a place in search of;2 ( franchir) to cover [distance]; il a parcouru à pied la route jusqu'à Berlin he walked all the way to Berlin; il reste un long chemin à parcourir there's still a long way to go;3 ( traverser) la chemin de fer parcourt toute la région the railway runs right across the region; un frisson me parcourut le dos a shiver ran down my spine;4 ( examiner rapidement) to glance through, to skim [lettre, offres d'emploi]; to scan [horizon]; parcourir un endroit des yeux or du regard to have a quick glance around a place.[parkurir] verbe transitif1. [distance - généralement] to cover ; [ - en courant] to run ; [ - en marchant] to walk ; [ - à cheval, à vélo] to ride2. [pour visiter] to travel through (inseparable)parcourir les mers [marin, bateau] to sail the seas3. [suj: douleur, frisson] to run through (inseparable)4. [jeter un coup d'oeil à - journal, roman, notes de cours] to skim ou to leaf through (inseparable) -
11 marmottement
-
12 in-tremō
in-tremō uī —, ere, to tremble, shake within, quake to the centre: intremere murmure Trinacriam, V.: intremuit malus, V.: tellus, O.: genua intremuere, O.: (clamore) intremuere undae, V. -
13 misceō
misceō miscuī, mīxtus, ēre, to mix, mingle, intermingle, blend: picem sulphure, S.: (sortes) pueri manu miscentur: mella Falerno, H.: nectare aquas, O.: Fulgores operi, V.: fletum cruori, O.: cum undis miscentur aquae, O.: mixtos in sanguine dentīs, scattered, V.—To unite, have intercourse: sanguinem ac genus, intermarry, L.: corpus cum aliquā: per conubia Gaetulos secum, S.: se tibi, O.—To mix, prepare: alteri mulsum: miscenda Cum Styge vina bibas, i. e. you shall die, O.: nullis aconita propinquis, Iu.—To mingle, unite, assemble, associate, join: (se) viris, V.: circa regem densae Miscentur (apes), gather thickly, V.: mixtis lustrabo Maenala nymphis (i. e. permixtus nymphis), V.: tres legiones in unam, Ta.: desertos sibi, i. e. fraternize with, Ta.: volnera, inflict on one another, V.: certamina, L.: proelia, V.: manūs, Pr.—To throw into confusion, disturb, confound, embroil: magno misceri murmure pontum, V.: miscent se maria, V.: mixto agmine, in disorder, V.: ignes murmura miscent, confound their thunders, V.: incendia, scatter, V.—To overturn, confound, make a disturbance in, move, upturn: caelum ac terras, L.: caelum terris et mare caelo, Iu.—Fig., to mix, mingle, unite, join, associate: cuius animum cum suo misceat: aliquid de nostris moribus, add, Iu.: haec ita mixta fuerunt, ut temperata nullo fuerint modo, mixed... by no means harmonized: utile dulci, H.: mixtus aliquo deus, transformed into, Pr.—To throw into confusion, embroil, disturb, confound: fortuna miscere omnia coepit, S.: rem p. malis contionibus: plura, to cause more disturbance: plurima, N.: sacra profanis, H.: fors et virtus miscentur in unum, contend together, V.—To stir up, excite, concoct: Ita tu istaec tua misceto, ne me admisceas, T.: nova quaedam misceri et concitari mala videbam.* * *miscere, miscui, mixtus Vmix, mingle; embroil; confound; stir up -
14 per-stringō
per-stringō inxī, ictus, ere, to bind closely, press hard, touch closely, graze: femur, V.: solum aratro, plough slightly: vomere portam, graze against: uterum perstrinxerat arbor, had overgrown, O.: murmure aures, deafen, H.—Fig., to touch closely, affect deeply, wound, move, touch: horror spectantes perstringit, L.: eos vocis libertate.—Of a speaker, to touch slightly, glance over: unam quamque rem: quod meis litteris perstrictus est (Crassus), slighted: cultum alcuius levibus verbis, slightly censure, Ta. -
15 strepō
strepō uī, —, ere, to make a noise, rattle, rustle, rumble, murmur, hum, roar: Inter se, C. poët.: fluvii-strepunt Hibernā nive turgidi, H.: strepit adsiduo cava tempora circum Tinnitu galea, V.: haec cum streperent, vociferated, L.—Of music, to sound: rauco strepuerunt cornua cantu, V.: iam litui strepunt, H.—Of places, to resound, sound, be filled, ring: strepit murmure campus, V.: omnia terrore ac tumultu, L.: aures clamoribus plorantium, L.—Fig., to be heard: intra Albanam arcem sententia Messalini strepebat, i. e. was not heard outside, Ta.* * *strepere, strepui, strepitus Vmake a loud noise; shout confusedly; resound -
16 tōnsa
-
17 trāns-eō
trāns-eō iī (rarely īvī; fut. trānsiet, Tb.; fut perf. trānsierītis, O.), itus, īre, to go over, go across, cross over, pass over, pass by, pass: ad uxorem meam, T.: e suis finibus in Helvetiorum finīs, Cs.: per media castra, S.: per illud (iter) Murmure blanditiae minimo transire solebant, i. e. by the voice, O.: Taurum: Alpīs, L.: flumen, Cs.: equum cursu, to pass by, V.: quem (serpentem) rota transiit, ran over, V.: Rhodanus nonnullis locis vado transitur, i. e. is fordable, Cs.: Alpes vix integris vobis transitae, L.—Fig., to go through, pervade: quod quaedam animalis intellegentia per omnia ea transeat, pervades.—Of a speaker, to pass over, make a transition, turn: ad partitionem: in iram, O.: transitum est ad honestatem dictorum: transeatur ad alteram contionem, L.—To hasten over, go briefly through, touch, sum up: leviter unamquamque rem.—To pass over, pass by, leave untouched, disregard: malueram alqd silentio transiri.—To pass by, elapse: cum legis dies transierit: menses transeunt, Ph.—To pass, spend: vitam silentio, S.: annum quiete, Ta.—To go over, pass over, desert, be converted: nec manere nec transire aperte ausus, L.: ad adversarios: transit cohors ad eum, Cs.: a Patribus ad plebem, L.—To go, pass over, be changed, be transformed, turn: in humum fallaciter, O.: in plurīs figuras, O.: in aestatem post ver, O.—To go beyond, overstep, transgress, violate: finem et modum: verecundiae finīs.—To go through, get through, endure: ea quae premant et ea quae inpendeant. -
18 trepidō
trepidō āvī, ātus, āre [trepidus].—Of persons, to hurry with alarm, be in confusion, be agitated, be disturbed: festinare, trepidare, S.: Quid est quod trepidas, T.: trepidante totā civitate ad excipiendum Poenum, L.: artos circum cavos (mures), Ph.: nobis trepidandum in acie instruendā erat, L.: Dum trepidant alae, V.: lymphati trepidare coeperunt, Cu.: recenti mens trepidat metu, H.: formidine belli, O.: ultra Fas, H.: Trepidari sentio et cursari rursum prorsum, T.: totis trepidatur castris, Cs.— To tremble at, be afraid of: harundinis umbram, Iu.: Ne trepidate meas, Teucri, defendere naves, V.: trepidat, ne Suppositus venias, Iu.—Of persons, to waver, hesitate, tremble, be at a loss: per alia atque alia pavida consilia, L. —Of things, to tremble, waver, shake, flicker, palpitate: (aqua) per pronum trepidat cum murmure rivum, H.: flammae trepidant, H.: Sic aquilam pennā fugiunt trepidante columbae, O.: cuius octavum trepidavit aetas Claudere lustrum, has hastened, H.* * *trepidare, trepidavi, trepidatus Vtremble, be afraid, waver -
19 compleo
com-plĕo ( conp-), ēvi, ētum, 2 (contr. forms: complerunt, complerint, complerat, complesse, etc., for compleverunt, etc., very often), v. a. [pleo, whence suppleo, plenus], to fill up, fill full, fill out (class. in prose and poetry).I.Lit., of material objects.A.In gen., with acc. of place, vessel, etc., filled.(α).Alone:(β).hostes fossam complent,
Caes. B. G. 5, 40; Auct. B. Hisp. 16; Tac. H. 2, 25:tune aut inane quicquam putes esse, cum ita conpleta et conferta sint omnia, ut, etc.,
Cic. Ac. 2, 40, 125:metu, ne compleantur navigia,
Liv. 41, 3, 2:deducunt socii navis et litora conplent,
Verg. A. 3, 71:conplebant Laidos aedes (amatores),
Prop. 2, 6, 1:corpora quae loca complerent,
occupy space, Lucr. 1, 522:legiones cum loca Camporum complent,
id. 2, 324:milites complent murum,
Caes. B. G. 7, 27:vigiles domum Flavii complevere,
Tac. H. 3, 69; id. A. 15, 33:scrobem ad medium,
Col. Arb. 4, 5:non bene urnam,
Ov. M. 12, 616:vascula,
Quint. 1, 2, 28:paginam,
to fill out, write full, Cic. Att. 13, 34 fin.:speluncas, of the winds,
Lucr. 6, 197.—With abl. of material, etc.:(γ).fossas sarmentis et virgultis,
Caes. B. G. 3, 18:totum prope caelum... humano genere conpletum est,
Cic. Tusc. 1, 12, 28:mundum animorum multitudine,
id. Div. 2, 58, 119:bestiis omnium gentium circum conplere,
Liv. 44, 9, 4:naufragorum trepidatione passim natantium flumen conpleverunt,
id. 42, 62, 6:Hispanias Gallias Italiam monumentis ingentium rerum,
id. 30, 28, 4:quos (gradus) ubi accusator concitatis hominibus complerat,
Cic. Clu. 34, 93:munus Apolline dignum libris,
Hor. Ep. 2, 1, 217:late loca milite,
Verg. A. 2, 495:naves serpentibus,
Nep. Hann. 11, 6:amphoras plumbo,
id. ib. 9, 3:statuas aëneas pecuniā,
id. ib. 9, 3:horrea messibus,
Luc. 3, 66:complentur moenia et tecta maerentium turbā,
Tac. A. 3, 1:Palatium multitudine et clamoribus complebant,
id. ib. 14, 61:virgultibus et cratibus et corporibus exanimis complere lossas,
id. ib. 4, 51; cf.also: et terrae... stirpium renovatione complentur,
Cic. N. D. 2, 51, 128.—With gen.:B.conviviumque vicinorum cottidie conpleo,
Cic. Sen. 14, 46:cum completus jam mercatorum carcer esset,
id. Verr. 2, 5, 57, § 147:quae causa... ararum conpleverit urbis,
Lucr. 5, 1162.—Esp.1.In milit. lang.a.To make the army, a legion, etc., of a full number, to complete, fill up:b.legiones in itinere,
Caes. B. C. 1, 25:cohortes pro numero militum complet,
Sall. C. 56, 1; Nep. Milt. 5, 1:legione completā per maniplos,
Sil. 8, 119.—To man, fill with men:2. 3.classem Romanam sociis navalibus,
Liv. 24, 11, 9:naves colonis pastoribusque,
Caes. B. C. 1, 56; cf.:has (naves) sagittariis tormentisque compleverunt,
id. ib. 2, 4:naves bis denas aut plures,
Verg. A. 11, 327 Serv.—Transf., of light, sound, etc. (freq.).a.To fill with light, maké full:b.ut cuncta suā luce conpleat (sol),
Cic. Rep. 6, 17, 17:mundum suā luce,
id. N. D. 2, 46, 119:terras largā luce,
id. ib. 2, 19, 43:orbem (luna),
Tib. 2, 4, 18:lunae se cornua lumine complent,
Verg. A. 3, 645:quod maria ac terras omnis caelumque rigando Conpleat (sol),
Lucr. 5, 595.—To fill with sound, cause to resound, etc., to fill, make full:c.omnia clamoribus,
Lucr. 4, 1014:omnia vocibus,
id. 5, 1065:nemus querellis,
id. 2, 358; cf.:nemus timendā voce,
Hor. Epod. 6, 9:aëra tinnitibus et murmure,
Ov. M. 14, 537:atria ululatu,
id. ib. 5, 153:atria fremitu,
id. ib. 5, 3 et saep.:fremitu aequora,
Prop. 2, 16 (3, 8), 37:aures (sonus),
Cic. Rep. 6, 18, 18; cf. id. Agr. 3, 1, 3:caelum clamore,
Sen. Herc. Oet. 798: aures sermonibus, Claud. Cons. Prob. et Olyb. 31: clamor omnia variis terrentium ac paventium vocibus complet, Liv. 5, 21, 11.—Of odors, etc.:4.omnia primo motu ac spiritu suo, vini, unguenti, corporis odore complesset,
Cic. Verr. 2, 3, 12, § 31; cf. Veg. Vet. 1, 17, 3. —Transf., to cover, overwhelm:5.Dianam (i. e. simulacrum) coronis et floribus,
i. e. to deck, adorn, Cic. Verr. 2, 4, 35, § 77:vortentibus Telebois telis conplebantur corpora,
Plaut. Am. 1, 1, 95.—To fill, sate with food or drink:II.multo cibo et potione,
Cic. Tusc. 5, 35, 100:se flore Liberi,
Plaut. Cist. 1, 2, 8:haec avis scribitur conchis se solere conplere,
Cic. N. D. 2, 49, 124.—Trop.A. B.To fill with any notion, story, desire, humor, passion:C.completi sunt animi auresque vestrae, me... obsistere, etc.,
Cic. Agr. 3, 1, 3:reliquos (milites) bonā spe,
Caes. B. C. 2, 21:aliquem gaudio,
Cic. Fin. 5, 24, 69:taedio,
Quint. 8, 6, 14:animos robore,
Luc. 5, 412:omnia luctu,
Sall. C. 51, 9:omnia terrore,
Liv. 34, 9, 13:cuncta pavore,
Curt. 3, 13, 10 al. —With gen.:aliquem erroris et dementiae,
Plaut. Am. 1, 2, 9:aliquem flagitii et formidinis,
id. Men. 5, 5, 3.—To make complete or perfect, to finish; of a promise, to fulfil it:2.lustrationem (annuam) menstruo spatio (luna),
Cic. N. D. 1, 31, 87; cf. Verg. A. 5, 46:his rebus completis legiones reduci jussit,
Caes. B. C. 3, 46 (Dinter, ex conj., comparatis):nocturnum erat sacrum, ita ut ante mediam noctem conpleretur,
Liv. 23, 35, 15:studia,
Gell. 13, 5:conplent ea beatissimam vitam,
Cic. Fin. 5, 24, 71; cf. id. ib. 3, 13, 43; id. Tusc. 5, 16, 47:summam promissi,
id. Verr. 2, 3, 49, § 116:rerum humanarum sorte completā,
Curt. 10, 6, 6 al. —Of time, to finish, complete:* A.Gorgias centum et septem conplevit annos,
Cic. Sen. 5, 13:cum VII. et LXX. annos complesset,
Nep. Att. 21, 1:Corvinus centesimum annum complevit,
Val. Max. 8, 13, 1; Lact. Op. Dei, 4, 3; cf.:sua fata,
Ov. Tr. 4, 10, 77:sua tempora,
id. M. 15, 816:quinque saecula vitae suae,
id. ib. 15, 395:materna tempora,
i. e. the time of pregnancy, id. ib. 3, 312; cf. id. ib. 11, 311:semel quadrigis, semel desultore misso, vix unius horae tempus utrumque curriculum conplebat,
Liv. 44, 9, 4.—Hence, complētus, a, um, P. a.Prop., filled full, full: alveus Tiberis ruderibus, * Suet. Aug. 30.—B.* Comp., Gell. 1, 7, 20. -
20 condita
con-do, dĭdi, dĭtum, 3, v. a. [con- = cum, and 2. do], lit., to bring, lay or put together (very freq. in all periods and species of composition).I.With the access. idea of uniting, to put or join together into a whole, to form, fashion, produce, make by joining together.A.Prop., of the founding of towns or states, to found, establish: Romam, Enn. ap. Varr. R. R. 3, 1, 2, and Suet. Aug. 7 fin. (Ann. v. 494 Vahl.):(β).oppida,
Varr. L. L. 5, § 142; Hor. Ep. 2, 1, 8:urbem,
Lucr. 5, 1107; Cic. Cat. 3, 1, 2; Sall. C. 6, 1; Liv. 1, 19, 1; Suet. Aug. 18; 47; Just. 2, 4, 15; 2, 15, 1:arces,
Verg. E. 2, 61:locum,
Hor. S. 1, 5, 92: colonias. Vell. 1, 15; Just. 16, 3, 7:civitatem,
Cic. Rep. 1, 7, 12:regna,
Just. 2, 1 init.:imperium Poenorum,
id. 19, 1, 1.—Hence, often ante and post Romam conditam, before and after the foundation of Rome, Cic. Tusc. 1, 1, 3; cf. Liv. praef. § 6 al.—Transf. to the inhabitants:b.Romanam gentem,
Verg. A. 1, 33:genus hominum,
Just. 2, 6, 11.—Hence, mid.:optato conduntur Thybridis alveo,
they settle, Verg. A. 7, 303 (condi proprie dicuntur, qui sibi statuunt civitatem. Conduntur ergo; sedem stabilem locant, Serv.). —Of the erecting, building of other things, to make, construct, build:c.aram,
Liv. 1, 7, 11; 28, 46, 16:sepulcrum,
Hor. Epod. 9, 26:moenia,
Verg. A. 1, 276; Ov. M. 3, 13; 14, 775; Just. 2, 12, 4.—Of written productions, to compose, write, celebrate, write or treat of, describe: SIVE CARMEN CONDIDISSET, Fragm. XII. Tab. ap. Cic. Rep. 4, 10, 12; so,(β).carmen,
Lucr. 5, 2; Hor. S. 2, 1, 82; id. Ep. 1, 3, 24; id. A. P. 436; Liv. 27, 37, 7; 31, 12, 10; Quint. 10, 1, 56 et saep.:poëma,
Cic. Att. 1, 16, 15:longas Iliadas,
Prop. 2, 1, 14:bella,
Verg. E. 6, 7:Caesaris acta,
Ov. Tr. 2, 336:proelia,
Stat. Th. 1, 8:festa numeris,
Ov. F. 6, 24:alterum satirae genus,
Quint. 10, 1, 95:aliqua in hac materiā,
id. 3, 1, 19:prosam orationem,
Plin. 5, 29, 31, § 112:historiam,
id. 12, 4, 8, § 18; cf.:aliquid annalibus,
id. 2, 9, 6, § 43:praecepta medendi,
id. 26, 2, 6, § 10:laudes alicujus,
id. 22, 13, 15, § 35.— Rarely,Absol.:B.si etiamnum Homero condente Aegyptus non erat,
Plin. 13, 13, 27, § 88.—Trop., to establish, found, to be the author of, to produce, make:II.jusjurandum,
Plaut. Rud. 5, 3, 18:aurea saecula,
Verg. A. 6, 793:collegium novum,
Liv. 5, 52, 11:morem,
Plin. 11, 37, 55, § 150:nova fata,
Verg. A. 10, 35:aeternam famam ingenio suo,
Phaedr. 3, prol. 53; so,nomen memorandum,
Sil. 4, 37:militarem disciplinam artemque bellandi,
Flor. 1, 3, 1:somniorum intellegentiam (Joseph),
Just. 36, 2, 8.—Of the gods:portenta sua,
to fuifil, accomplish, Sil. 16, 126.— Impers.:naturā rerum conditum est, ut, etc.,
Dig. 19, 5, 4.—With the access. idea of carefulness, to put away, to lay, put, or place somewhere for preservation, etc.; to lay up, store or treasure up (opp. promo).A.In gen.1.Prop.(α).Aliquid:(β).pecuniam,
Cic. Clu. 26, 72:frumentum,
id. N. D. 2, 63, 157; Hor. Ep. 2, 1, 140: condere et reponere fructus, [p. 409] Cic. N. D. 2, 62, 156:agri multa efferunt, quae... mandentur condita vetustati,
id. ib. 2, 60, 151; cf. id. Brut. 4, 16; Varr. R. R. 1, 62;Auct. B. Afr. 65: vinum,
Varr. R. R. 1, 13; cf. Mart. 13, 111, 2; Verg. E. 3, 43; Hor. Ep. 1, 1, 12:aliquid proprio horreo,
id. C. 1, 1, 9:Sabinum testā levi,
id. ib. 1, 20, 3:pressa mella puris amphoris,
id. Epod. 2, 15:messem,
Tib. 1, 1, 42:fruges,
Paul. Sent. 2, 8, 2.—With the designation of the place (most freq. by in and acc.):2.minas viginti in crumenam,
Plaut. Truc. 3, 1, 9:mustum in dolium,
Varr. R. R. 1, 65, 1:cineres in urnas,
Suet. Calig. 15:barbam in auream pyxidem,
id. Ner. 12; cf. id. ib. 47:legem in aerarium,
id. ib. 28:libri in sacrarium conditi,
Gell. 1, 19, 10; cf.the foll.: te in pistrinum,
Plaut. Ps. 1, 5, 120; cf.:aliquem in custodiam,
Liv. 31, 23, 9; Tac. H. 4, 2:aliquem in carcerem,
to thrust into prison, imprison, Cic. Verr. 2, 5, 29, § 76; Liv. 26, 16, 6; 29, 22, 7; 30, 21, 5;45, 42, 5: aliquem in vincula,
id. 23, 38, 7; 26, 34, 4. —With adv.:argentum intro,
Plaut. Ps. 1, 3, 120; id. Truc. 5, 28:sortes eo,
Cic. Div. 2, 41, 86 Orell. N. cr. —With in and abl.:litteras publicas in aerario sanctiore,
to keep, lay up, Cic. Verr. 2, 4, 63, § 140:se (aves) in foliis,
Verg. G. 4, 473:novissimo die dein (argyritin) condunt in plumbeo vase,
Plin. 33, 6, 35, § 109.—With abl.:condidit (libros Sibyllinos) duobus forulis auratis sub Palatini Apollinis basi,
Suet. Aug. 31; Scrib. Comp. 145.—With locat.:id domi nostrae,
Cic. Verr. 2, 2, 2, § 5; cf.:ut ei jam exploratus et domi conditus consulatus videretur,
i. e. he was sure of it, id. Mur. 24, 49.—Trop.: teneo omnia;B.in pectore condita sunt,
Plaut. Ps. 4, 1, 31:mandata corde memori,
Cat. 64, 231:tu, qui omne bonum in visceribus medullisque condideris,
Cic. Tusc. 5, 9, 27:in causis conditae sunt res futurae,
lie, are contained, id. Div. 1, 56, 128. —Hence,Esp.,1.In econom. lang., to preserve, pickle (for which the access. form condio, īre, became prevalent):2. 3.lentiscum in acetum (cf. just before, oleae quomodo condiantur),
Cato, R. R. 117:ficus in orcas,
Col. 12, 15, 2:fructum in cados,
Plin. 13, 4, 9, § 48:corna in liquidā faece,
Ov. M. 8, 666:oleum,
Suet. Caes. 53.—To inter, bury (cf. compono, II. B. 1. c.):b.mortuos cerā circumlitos,
Cic. Tusc. 1, 45, 108:aliquem sepulcro,
id. Leg. 2, 22, 56; Verg. A. 3, 67; Ov. M. 7, 618; 8, 235:ossa parentis terrā,
Verg. A. 5, 48; so,aliquem terrā,
Plin. 7, 54, 55, § 187:corpora defunctorum in lapide sarcophago,
id. 36, 17, 27, § 131:fraternas umbras tumulo,
Ov. F. 5, 451; so id. M. 14, 442; Val. Fl. 5, 198:ossa peregrinā ripā,
Ov. M. 2, 337:in Tomitanā condar humo?
id. P. 3, 1, 6:inhumatos Manes,
Luc. 9, 151:Alexandrum intemperantiā bibendi... condidit,
brought to the grave, Sen. Ep. 83, 23:patrem,
Phaedr. 4, 4, 30:fulgura publica condere,
Juv. 6, 587, v. fulgur; cf.:Aruns dispersos fulminis ignes Colligit et terrae maesto cum murmure condit,
Luc. 1, 606 sq. —Poet., of time, to pass, spend, live through, bring to a close:4.saecla vivendo,
Lucr. 3, 1090:longos soles cantando,
Verg. E. 9, 52:cum referetque diem condetque relatum,
i. e. morning and evening, id. G. 1, 458:diem collibus in suis,
Hor. C. 4, 5, 29:diem,
Stat. Th. 10, 54; Plin. Ep. 9, 36, 4; id. Pan. 80 fin.; Macr. Somn. Scip. 1, 20 fin.:noctem,
Sil. 4, 482.—In respect to lustrum, v. 2. lustrum, I.—Transf., to conceal, hide, secrete, suppress:5.Sibyllam quidem sepositam et conditam habeamus, ut... injussu senatūs ne legantur quidem libri,
Cic. Div. 2, 54, 112:quicquid sub terrā est in apricum proferet aetas, Defodiet condetque nitentia,
Hor. Ep. 1, 6, 25:lumen,
Lucr. 4, 434; so,lunam (nubes),
Hor. C. 2, 16, 3:aliquid jocoso furto,
id. ib. 1, 10, 8:vultus,
Ov. M. 2, 330; cf.:vultum aequore,
id. ib. 11, 255:enses,
to sheathe, Hor. Epod. 7, 2:ferrum,
Phaedr. 5, 2, 8:gladium,
Quint. 8, prooem. §15: scuta latentia,
Verg. A. 3, 237:oculos,
to close, shut, Ov. Tr. 3, 3, 44 (but oculi conditi, v. P. a. infra); so,lumina,
Prop. 4 (5), 11, 64:se in viscera (terrae),
Ov. M. 2, 274:se sub lectum,
Suet. Calig. 51.—Mid., Plin. 8, 57, 82, § 223:nocte... aliquot Numidarum turmas medio in saltu condiderat,
i. e. placed in ambush, Liv. 27, 26, 8; so, hostis in silvis armatum militem condidit, Curt. 8, 1, 4; cf.:ibi Dahas condidit,
id. 7, 7, 32:(Danai) notā conduntur in alvo,
concealed themselves, Verg. A. 2, 401:fera murmura,
Prop. 4 (5), 4, 61:iram,
Tac. A. 2, 28.—With abl.:his mensibus pisces jacent speluncis conditi,
Plin. 9, 16, 24, § 56:huic sollertiā est inanium ostrearum testis se condere,
id. 8, 31, 51, § 98:luna condita tenebris,
Tac. A. 1, 28:aliquid alvo,
to swallow, Sil. 6, 199.—Poet.a.To thrust or strike in deep, to plunge (cf. abscondo):(β).ensem in pectus,
Ov. M. 13, 392:digitos in lumina,
id. ib. 13, 561; 12, 295;5, 423: ensem totum alicui in adverso pectore,
Verg. A. 9, 348:telum jugulo,
Ov. M. 13, 459; Sen. Oedip. 1037; cf. pass.:nihil tam facile in corpus quam sagitta conditur,
Cels. 7, 5, n. 2.—Trop.:b.stimulos caecos in pectore,
Ov. M. 1, 727.—To hide by sailing away, to lose sight of:1.navita condit urbes,
Val. Fl. 2, 443; cf. abscondo.—Hence,condĭtus, a, um, P. a., close, secret, deep (rare):2.praecordia,
Hor. S. 1, 4, 89:oculi,
deep set, Plin. 11, 37, 53, § 141.—condĭta, ōrum, n., the laid up store (late Lat.), Cod. Th. 7, 4, 3; Dig. 32, 95 al.
- 1
- 2
См. также в других словарях:
murmure — [ myrmyr ] n. m. • XIIe; lat. murmur « grondement », onomat.; changt de sens en fr. à cause de la prononc. du u, d ab. [ u ] , puis [ y ] I ♦ 1 ♦ Bruit sourd, léger et continu de voix humaines. ⇒ bourdonnement, chuchotement, susurrement. Rires et … Encyclopédie Universelle
murmure — MURMURE. s. m. Bruit sourd & confus de plusieurs personnes qui parlent en mesme temps. Il se prend ordinairement pour le bruit & les plaintes que font des personnes mal contentes. Il s eleva un murmure general contre cette proposition. quel… … Dictionnaire de l'Académie française
Murmure — (phonétique) Pour la revue précédemment nommée « Murmure », voir Mrmr. Le murmure est un des phénomènes phonétiques affectant le mode d articulation des consonnes occlusives sonores Il est noté à l aide du signe diactritique … Wikipédia en Français
murmure — Murmure, m. penac. Admurmuratio, Murmur. Murmure et grondement de soldats, Fremitus militum. Liuius lib. 22 … Thresor de la langue françoyse
murmuré — murmuré, ée (mur mu ré, rée) part. passé de murmurer. Dit à voix basse. Des paroles murmurées dans l oreille … Dictionnaire de la Langue Française d'Émile Littré
murmuré — s. m. [Etnografia] Instrumento musical de indígenas brasileiros, formado de ossos humanos. = MUREMURÉ ‣ Etimologia: tupi muremu re … Dicionário da Língua Portuguesa
múrmure — s. m. 1. Murmúrio. 2. Ruído das ondas ou da água corrente. ‣ Etimologia: latim murmur, uris … Dicionário da Língua Portuguesa
murmure — obs. form of murmur n. and v … Useful english dictionary
murmure — (mur mu r ) s. m. 1° Bruit léger des eaux, des vents, etc. • À peine parlions nous qu un murmure confus, Sortant du fond de l antre, expliquait leur refus, CORN. Oedipe, I, 6. • Une fontaine y faisait un doux murmure, FÉN. Tél. IV. • Le… … Dictionnaire de la Langue Française d'Émile Littré
MURMURE — s. m. Bruit sourd et confus de plusieurs personnes qui parlent en même temps, ou qui font entendre des sons inarticulés en signe d improbation ou d approbation. Quel murmure est ce que j entends ? Il s éleva dans l auditoire un murmure flatteur.… … Dictionnaire de l'Academie Francaise, 7eme edition (1835)
MURMURE — n. m. Bruit de voix sourd et confus. Un murmure se fit entendre. Il s’éleva dans l’auditoire un murmure flatteur. Murmure d’approbation, d’admiration. Il désigne aussi le Bruit et les plaintes que font des personnes mécontentes. Dans ce sens, il… … Dictionnaire de l'Academie Francaise, 8eme edition (1935)