morginn

(-s, pl. mornar, morgnar), m. morning;

á morgin, to-morrow;

at morni, next morning (konungr dvaldist þar um nótt, en at morni bjó hann ferð sína);

í morgin, this (past) morning (dauðan segir þú þann nú, er vér höfum hjalat við í morgin); tomorrow (í morgin, sem ljóst er, skulu vér rannsaka bœinn);

um morgininn (eptir), next morning.

* * *

and morgunn, m., also in old writers spelt with y, myrginn, in mod. usage morgun; in the contracted cases the g is in old MSS. left out, thus, dat. morni, pl. mornar, morna, mornum, see the rhyme in the verse Landn. 87, v. l.: [Ulf. maurgins = πρωϊ; A. S. and Germ. morgen; Engl. morn, morning, morrow]:—morning, Vsp. 6, 22, Am. 50; er at morni kömr, when morning came, next morning, Hm. 22; at morni, Fms. i. 10: so in the saying, langr er konungs-morgun, long is the king’s morning, Mkv. 13, Sighvat (Fms. v. 211), passim; miðr morgin, mid-morning, about six o’clock, K. Þ. K. 40, see miðr; á morgun, to-morrow, Grág. i. 18, 26, Fms. vi. 72 Ísl. ii. 330, Nj. 7, 32; á myrgin, Fms. ix. 21; í nótt eða snemma á myrgin, viii. 397, v. l.; but í morgin, last morning, iv. 248, Nj. 203, Bs. i. 810; ár morgin, in the early morning, Am. 85; um myrgininn eptir, Fms. vi. 45; snemma morguns, early in the morning; árla morguns, id.

COMPDS: morgunsár, morgindrykkja, morgindögg, morgungjöf, morgunmatr, morgunmál, morgunroði, morgunskin, morgunsól, morgunstjarna, morgunstund, morgunsvæfr, morguntíðir, morguntími, morgunvakr, morgonveiðr, morginverk.

m. -a- (тж. morgunn и myrginn), gen. morgins, pl. morgnar; в старых рукописях g в сокр. формах выпадает: dat. morni, pl. mornar, morna, mornum

* * *

с. м. р. - a- утро; of morgunn eptir на следующее утро; í morgunn сегодня утром

m. Friday morning, Fms. viii. 35, Orkn. (in a verse, App.)

m. the morning of a citation-day, Mar.

I) (-ar, -ar), f.

1) bath;

2) hot spring (fyrir sunnan ána eru laugar).

II) from ljúga.

* * *

f., old dat. laugu; with the article laugunni, Rd. 276, Thom. 484, but lauginni, Sturl. ii. 98, Fms. vii. 150; pl. laugar: [cp. Swed. lör; Dan. löver in lör-dag, löver-dag, = Icel. laugar-dagr, q. v.]:—a bath; hón varðveitti barn drottningar óborit meðan hón var í laugu, Landn. 110; taka laugar, Fs. 72; þar vóru laugar görvar, en er konungr var í lauginni var tjaldat yfir kerit, Fms. vii. 150; prestr er skyldr at vígja þrjár laugar um dag (of baptismal water), N. G. L. i. 347; laug skal göra hveim er liðinn er hendr þvá ok höfuð (of washing the dead), Sdm. 34 (Bugge); síðan vóru borð tekin, en Flosi tók laugar ok lið hans, Nj. 176, (hand-laug, mund-laug, q. v.): the bath in which a new-born infant is washed is called laug.

II. in Icel. a hot spring, which was used for bathing; en Föstudags-aptan fóru biskupar báðir til laugar í Laugar-ás eptir náttverð, Bs. i. 78; eitt hvert kveld er þeir fóru til laugar, … en laugin ( the spring) var ekki á almanna-veg, 621; þat var eitt kveld er Snorri sat í laugu, at talat var um höfðingja, … Sturla Bárðarson hafði haldit vörð yfir lauginni ok leiddi hann Snorra heim, Sturl. ii. 98; fyrir sunnan ána eru laugar ( hot springs) ok þar hjá jarðholur stórar, Eg. 747; Kjartan fór opt til Sælingsdals-laugar (the well in S.), jafnan bar svá til at Guðrún var at laugu, Ld. 160; Gestr kemr til Sælingsdals-laugar, ok dvelsk þar um hríð, Guðrún kom til laugar ok fagnar vel Gesti frænda sínum, 124.

III. in Icel. the hot springs were public bathing-places, and the word is freq. in local names, Laugar, f. pl., Laugar-á, Laugar-áss, Lauga-ból, Laugar-brekka, Laugar-dalr, Laugar-dælar, Laugar-nes, Lauga-land, Lauga-vatn, Lauga-fell, Laugar-vellir, Lauga-sker, Laugar-hús, Landn.; see the Sagas, the map of Icel., Eggert Itin.; and as the latter part of a compd, Valla-laug, Sælingsdals-laug, Reykja-laug, etc., all indicating places with hot springs used for baths in olden times.

IV. Saturday was the day appointed for cleansing and bathing, and hence the day took its name, laugar-aptan, m. ‘bath-eve,’ Saturday evening, Ísl. ii. 274: laugar-dagr, m. ‘bath-day,’ Saturday, Grág., K. Þ. K., N. G. L., the Sagas passim: laugardags-morginn, m., -kveld, n. Saturday morning, evening, passim: laugar-kveld, n. = laugaraptan, Ísl. ii. 247: laugar-morginn, m. ‘bath-morning,’ Saturday morning, Ísl. ii. 232: laugar-nátt, f. ‘bath-night,’ Saturday night, (the night between Saturday and Sunday, as shewn by Sturl. ii. 170); ok er lofat at eta hvítan mat miðviku-nátt ok laugarnátt í Hvíta-dögum, K. Á. 188, K. Þ. K. This washing and fasting had a religious character, as is shewn bv laugavatn, Sól. 50; as also by the verse in Skíða R.,—aldrei frá ek at aumum þrjót | mun íllra meina batna | fyrr en lofar at leggja af biót | ok laugarnætr at vatna, 202: and that it came from the remote heathen age, when the year was still counted by pentads and not by heptads, we may infer from the freq. use of laug as the latter part of the compd in proper names, esp. of women, Ás-laug, Guð-laug, Þór-laug, Odd-laug, Sigr-laug, Snæ-laug, Vé-laug (= the Holy well, the Holy bath); and of men, Her-laugr, Guð-laugr, see Landn. and the Sagas.

V. COMPDS: laugarhús, laugarker, laugarpíning, laugavatn.

m. morning, = morginn.

* * *

m. morning; see morginn.

(mið, mitt), a. middle, lying in the middle; nær miðri veröldinni, near the middle of the world; G. leggr í móti atgeirinum ok kom á hann miðjan, and struck him in the middle; áin var opin um mitt, in the middle; mið nótt, midnight (þá var mið nótt); m. dagr, midday (þat var nær miðjum degi, er þeir fundust); m. aptann, six o’clock p. m.; m. morginn, six o’clock a. m.; at miðjum vetri, um miðjan vetr, at midwinter; mitt sumar, midsummer; miðrar brautar, in the middle of the road.

adv. = minnr, less.

* * *

adv. = minnr, less; see minni, minnr.

(mið, mitt), a. middle, lying in the middle; nær miðri veröldinni, near the middle of the world; G. leggr í móti atgeirinum ok kom á hann miðjan, and struck him in the middle; áin var opin um mitt, in the middle; mið nótt, midnight (þá var mið nótt); m. dagr, midday (þat var nær miðjum degi, er þeir fundust); m. aptann, six o’clock p. m.; m. morginn, six o’clock a. m.; at miðjum vetri, um miðjan vetr, at midwinter; mitt sumar, midsummer; miðrar brautar, in the middle of the road.

adv. = minnr, less.

* * *

mið, mitt, adj. with a suppressed radical j, which appears before a vowel, miðjan, miðja, miðjar, miðjum; [Ulf. midjis = μέσος; A. S. medel; cp. Engl. mid, midst, middle; Hel. middi; O. H. G. mitti; etc.; Lat. medius; Gr. μέσος]:—the middle; á miðjum pöllum, Nj. 150; nær miðri inni vestri bygð, Landn, 105; kóm á hann miðjan, hit him in the middle ( in the pit of the stomach), Nj. 96; í mitt lær, Fs. 53; áin var opin um mitt, in the middle, 52; þeir stefndu mitt leiðar-sundit, Fms. viii. 131.

2. in a temp. sense: mið nótt, midnight; þá var mið nótt, Edda 30; at miðri nótt, … of miðja nótt, 29; þá er dró at miðri nótt, Grett. 140: miðjan dag, midday, Vsp.; nær miðjum degi, about midday, Ó. H. 223; allt til dögurðar máls eða miðs dags, Sks. 20: miðr aptan, ‘mid-eve,’ six o’clock P. M., Fb. ii. 128, Hrafn. 9; miðs aptans tíð, 625. 177: miðr morgun, ‘mid-morning,’ six o’clock A. M.; milli miðs morguns og dagmála; sofa fram yfir miðjan morgun: mitt sumar, midsummer, Nj. 4; at miðju sumri: miðr vetr, midwinter, miðs vetrar nótt, a midwinter night, Fms. i. 33; miðs vetrar blót, Fb. ii; um miðjan vetr, at midwinter; at miðjum vetri, Ó. H. 104.

3. a kind of local gen.; miðrar brautar, ‘midways,’ in the middle of the road, Rm.; miðra fletja, miðra skutla, miðrar rekkju, in the middle of the bed, table, benches, id.

II. in local names, Mið-á, Mið-berg, Mið-dalir, Mið-engi, Mið-fell, Mið-garðr, Mið-fjörðr (whence Mið-firðingar, m. pl.), Mið-hóp, Mið-hús, Mið-jökull, Mið-skáli, etc., Landn.; Mið-bæli, D. I.

B. COMPDS: miðaptann, miðbik, miðbreytis, miðbyrði, miðbær, miðdagr, miðdegi, miðdigr, miðdægri, miðfasta, miðfirðis, miðfylking, miðgarðr, miðheimr, miðherðar, miðhjalli, miðhlíðis, miðhlutr, Miðjarðarhaf, miðjarðarsjór, miðkafli, miðkvísl, miðlangr, miðleiðis, miðlektia, miðmessa, miðmjór, miðrmorgun, miðmundi, miðnætti, miðpallr, miðskammr, miðskeið, miðskip, miðskipa, miðsumar, miðsumarsvaka, miðsyndis, miðuppnám, miðveröld, miðrvetr, miðsvetrarblót, miðvika, miðvikudagr, miðþriðjungr, miðþröngr.

(þrjár, þrjú), card. numb. three.

* * *

þrjár, þrjú; gen. þriggja; dat. þrimr and þrim, later and mod. þremr, þrem; acc. þrjá, þrjár, þrjú: [Goth. þreis; A. S. þrî; Engl. three; O. H. G. drî; Germ. drei; Dan. tre; Lat.-Gr. tres, τρεις; etc.]:—three, Nj. 16, 23, 81, Grág. i. 82, ii. 392, Landn. 126, K. Þ. K. 164, Fms. v. 8, vii. 235, and passim; brjóta í þrjú (cp. í tvau), to break into three (mod. í þrennt), Hom. 141, Ísl. ii. 337.

B. COMPDS with þrí- = three-, thrice-: þrí-angaðr, adj. three-forked, Stj. 430, MS. 544. 15. þrí-boginn, part. thrice-bent, Bárð. 175. þrí-breiðr, adj. of triple breadth, of cloth, Rb. 120, D. N. i. 410. þrí-bryddr, part. with threefold mounting, Landn. 190. þrí-deila, u, f. the rule of three. þrí-deildr, part. divided into three parts, A.A. 283. þrí-deili, n. a third part (?), N. G. L. i. 356. þrí-delningr, m. a third part, B. K. 40. þrí-engdr, part. three-pronged, Stj. 430. þri-falda, að, to make threefold, Stj. 551. þrí-faldr, adj. threefold, = þrefaldr, Fb. i. 423. þrí-forn, adj. thrice-old, i. e. three years old; þrífornt smjör, Skíða R. 197. þrí-fættr, adj. three-legged, Vápn. 24; þrífættr piltr þrifinn ok vandstilltr, in a riddle of the distaff. þrí-gilda, d, to pay threefold, Fms. x. 172, Gþl. 359. þrí-gildr, part. of threefold value. þrí-greindr, part. three-branched, Stj. 57, 67. þrí-hendr, adj. a metrical term, each line having three rhyming syllables, Edda i. 648. þrí-heilagr, adj. lasting three days, of feasts, e. g. halda Jól þríheilagt, to keep Christmas three days. þrí-húsaðr, part. consisting of three houses, Stj. 57. þrí-hyrndr, part. [A. S. þryhyrned], three-horned, triangular, Fms. iii. 180. þrí-hyrningr, m. a triangle, Pr. 477, 478: a local name of a mountain, Landn., Nj. þrí-höfðaðr, adj. three-headed, Niðrst. 6, Skm. 31. þrí-kvíslaðr, part. three-branched, Stj. ch. 135, Al. 168, Karl. 299. þrí-liða, u, f. the rule of three, mathem. þrí-menningr, m. a third cousin, Fb. i. 287, Nj. 235, Gþl. 247; in K. Á. 140 even of a woman. þrí-merkingr, m. a ring weighing three ounces, Grág. ii. 171. þrí-mútaðr, thrice-moulted, of a falcon, Karl. 10. þrí-nættr, adj. three nights old, Edda 58; þing þrínætt, lasting three nights (days), Js. 37. þrí-skafinn, part. thrice-polished, Fas. ii. 326. þrí-skeptr, part. wadmal of three strands, cp. tvískeptr, Grág. (Kb.) ii. 246. þrí-skeyta, u, f. a triangle, Rb. (1812) 25. þrí-skipta, t, to divide into three parts, Stj. 451, N. G. L. i. 389. þrí-strendingr, m. a kind of shell, Eggert Itin. ch. 901. þrí-taka, tók, to repeat thrice. þrí-tíðungr, m. a bull three years old, N. G. L. i. 31, 99, Gþl. 111. þrí-tugandi, -undi (mod. þrí-tugasti), [A. S. þryttigoða], the thirtieth. Fms. x. 194, Rb. (1812) 3. þrítug-nátti, of thirty nights (days), of a month, Jb., Rb. 10, 56. þrí-tugr and þrí-tögr, adj. aged thirty, Fms. iv. 2, Hom. 55; þrítögr, Íb. 15: having thirty oars, þrítugt skip, Fms. vii. 234, N. G. L. i. 104: measuring thirty (fathoms, ells), Fas. i. 159, Landn. 51, Rb. 12 ( of thirty days). þrítugs-aldr, m. the age of thirty. þrítug-sessa, u, f. a thirty-oared ship, Nj. 42. þrítugs-morginn, m. the morning of the thirtieth day, N. G. L. i. 14. þrí-tugti, the thirtieth, D. N. iv. 343, 369. þrítög-náttr, adj. = þrítugnátti, of thirty nights, epithet of a month, Íb. 7. þrí-valdi, a, m. the name of a giant, Edda (in a verse). þrí-vegis, adv. thrice. þrí-vetr, adj. three winters old, = þrévetr, Eluc. 149, Stj. 111, O. H. L. ch. 77. þrí-vægr, adj. of triple weight, 732. 16. þrí-þættr, adj. three-twisted. þrí-æri, n. a period of three years, D. N. þrí-ærr, adj. three years old, Stj. 111.

* * *

m. = morginn.

from morginn, morning.

m. -a-

утро, = morginn

* * *

с. м. р. - a- утро; of morgunn eptir на следующее утро; í morgunn сегодня утром

m. -a-

утро, = morginn

* * *

с. м. р. - a- утро; of morgunn eptir на следующее утро; í morgunn сегодня утром

dat. от morginn