-
1 RYÐJA
(ryð, rudda, ruddr), v.1) to clear, free (land) from trees (ryðja markir; hann ruddi lönd í Haukadal);ryðja götu gegnum skóg, to clear, open a road through a forest;2) to clear, empty;ryðja búrit, to empty the pantry;ryðja skip, to unload a ship;ryðja höfn, to clear the harbour, leave the haven;impers., hvernig skjótt ruddi samnaðinn, how the flock dispersed;3) as a law term, to challenge;ryðja kvið, dóm, to challenge neighbours, jurors, out of the kviðr, dómr;4) with preps.:ryðja e-u á e-t, to throw, toss upon (þeir ruddu viðinum á hurðina);ryðja e-m í brott, to drive away, sweep off;ryðja sér til ríkis, to clear the way to a kingdom, obtain it by conquest;ryðja til e-s, to clear the way for a thing, prepare for (ok ruddu þeir til likgraptarins);ryðja e-u upp, to tear up (þeir ruddu upp jörðu ok grjóti);5) refl., ryðjast um, to clear one’s way, make great havoc.* * *ryð, ruddi, rutt, [this word has lost the initial h (qs. hryðja), being derived from hrjóða, denoting ‘to clear, rid of,’ cp. also hroði, hryðja, sweepings, offal; and is altogether different from rjóða = to redden; the h remains in hruðning, q. v.; see hrjóða; Engl. rid; Scot. red or redde; Dan. rydde.]B. To clear; taka at ryðja mörkina ok brenna, ok byggja síðan … en er spurðisk til Ólafs at hann ryðr markir, kölluðu þeir hann Trételgju, Hkr. i. 55; hann ruddi lönd í Haukadal, Landn. 103; Önundr konungr lagði á þat kapp mikit ok kostnað at ryðja markir ok byggja eptir ruðin, Hkr. i. 45; sumir konungar ruddu marklönd stór ok bygðu þar, 48; þeir ruddu markir ok bygðu stór héruð, 137; sú bygð var mjök sundrlaus, bygð við vötn en rudd í skógum, Ó. H. 174; hann lét húsa ok r. Ekreyjar, Fms. x. 154; hér eptir ruddisk landit ok siðaðisl, Fb. i. 575; hann lét r. viða í skógum ok byggja, Landn. 68; r. götu gegnum skóg, Fb. i. 72; r. land fyrir sér, to clear it, N. G. L. i. 173; r. götu, to open a road, Eb. 46 new Ed.; r. veg, stíg, to clear the way, Fms. x. 15, Eg. 293:—ryðja sér til rúms, to make oneself room, Fms. viii. 93; þar sem ek gæta rutt mér til rúms ok kippt manni ór sæti, Fb. i. 136; r. sér til ríkis. to clear the way to a kingdom, conquer it, Fms. iv. 60; r. sér til landa, Glúm, (in a verse):—r. skip, to clear, unload a ship, Fs. 182, Gullþ. 55, Eg. 100, Nj. 10, Fb. i.496, ii. 229: ryðja búrit, to empty it, Háv. 41–43 new Ed.:—to strip, disable, in fighting, Eg. 123:—r. höfn, to clear the harbour, leave the haven, Fms. ix. 45; ryðja lögréttu, to clear the court of strangers, Grág. i. 7; munu halir allir heimstöð ryðja, to clear, make empty the homestead, Vsp.; Valhöll ryðja fyr vegnu fólki, to clear Valhalla, make it ready for receiving slain heroes, Em. 1:—with dat., ryðja e-u brott, to drive away, 544. 38, Fms. iv. 231; ryðja herklæðum af sér, to strip off one’s armour, El. 102, cp. Hkm. 4:—to heap, pile, þeir ruddu viðinum á hurðina, they blocked up the door, Gullþ. 60:—r. til e-s, to clear the way for a thing; at r. til þeirra atburða er Ólafr konungr verðr við staddr, Fms.ii. 89; ok mundi þat r. til landauðnar, Bs. i. 24; ok ruddu þeir til líkagraptarins við Sléttu-karla, Fbr. 58; Þorlákr biskup ruddi til þess á sínum dögum, at þá var settr ok ritaðr Kristinna-laga þáttr, Bs. i. 73; ok ryði hvárr-tveggi sín vitni til bókar, K. Á. 184:—impers., hvernig skjótt ruddi samnaðinn, how the flock dispersed, Ó. H. 220.II. as a law term; ryðja kvið, dóm, or also ryðja mann ór kvið, dómi, to challenge a neighbour, juror, out of the kviðr or dómr, Grág. i. 7, 17, 34, 49, Nj. 110, 235; ef hann ryðr kvið at frændsemi, … hann skal ryðja við sjálfan sik at frændsemi ok at mægðum, skalat maðr ryðja við sjálfan sik at guðsifjum, hann skal r. við sóknar aðilja eða varnar, … ok er honum rett at r. þann upp, Grág. i. 50; sá er ór er ruddr, 31; þá er hann ruddi hann ór dómi, 31, and passim.III. reflex., ryðjask um, to clear one’s way, make great havoc; Atli hleypr upp á skip at Rúti ok ryðsk um fast, Nj. 9, Fb. ii. 219; eu þeir ruddusk um ágæta vel, Fas. ii. 492; andask ómaginn, ok ryðsk svá til ( it turns out) at ómaginn átti fé eptir, Grág. i. 224:—to throng, crowd, ryðjask að. -
2 EYÐA
(-dda, -ddr), v.1) to make empty (auðr), clear of, deprive of its contents (eyða allan fjörðinn bæði at mönnum ok fé); eyða bygð (bœi ok borgir, heröð), to desolate, lay waste;2) to desert, depart from (féllu sumir, en sumir eyddu hálfrýmin); eyða veizluna, to break up the feast; eyða þing, to dissolve the meeting;3) to do away with, destroy, with dat. (eyddi eldr konum ok börnum);4) to spend, squander (eyða fé, peningum);5) to render void in law, annul, with acc. or dat. (eyða vígsmál or vígsmálum);6) refl., eyðast, to come to nought; eyddist erfisgørðin fyrir honum, he let the funeral feast drop.* * *I. with dat. denoting to waste, destroy, of men or things; hann eyddi ( slew) öllum fjölkunnigum mönnum, Stj. 491, Fms. ii. 41, vii. 8; ekki muntu með þessu e. öllum sonum Haralds konungs, i. 16.β. of money; eyða fé, etc., to spend money, Eg. 70, Grág. i. 327, Nj. 29, Fms. i. 118: to squander, 655 iii. 1, Nj. 18, Fms. xi. 423, Fs. 79: reflex., hann átti land gott en eyddusk lausafé, but his loose cash went, Fms. vi. 102.II. with acc. to lay waste, desolate, or the like; upp eyða ( lay waste) alla þeirra bygð, Fms. v. 161; þá vóru eydd skip Svía-konungs átjan, eighteen of the Swedish king’s ships were made void of men, x. 353; hann eyddi bygðina, iv. 44.2. to desert, leave; en skyldi út bera ok e. skemmuna, Fms. v. 262; féllu sumir en sumir eyddu ( deserted from) hálfrýmin (in a battle), viii. 226; skip brotið eða eytt, a ship wrecked or abandoned, Grág. i. 91; en hón er nú eydd af mönnum, forlorn or deserted of men, Al. 1.β. impers., eða héruð eyði, if counties be laid waste, K. Þ. K. 38; hence eyði-hús, etc. (below).3. as a law term, of a meeting, to terminate, dissolve; ef þeir eru eigi samþinga, eðr vár-þing eru eydd, or if it be past the várþing, Grág. ii. 271; en er sá dagr kom er veizluna skyldi eyða, when men were to depart, break up the feast, Fms. xi. 331.4. a law term, eyða mál, sókn, vörn, to make a suit void by counter-pleading; e. dæmð mál, Grág. ii. 23; munu vér e. málit með öxar-hömrum, Fs. 61; ok eyðir málit fyrir Birni, 125; eyddi Broddhelgi þá enn málit, Vápn. 13; at hann vildi í því hans sök e., ef hann vildi hans mál í því e., of unlawful pleading, Grág. i. 121; vera má at Eysteinn konungr hafi þetta mál eytt með lögkrókum sínum, Fms. vii. 142; eyddusk sóknir ok varnir, Nj. 149: with dat., eytt vígsmálum, 244; hélt þá Snorri fram málinu ok eyddi bjargkviðnum, Eb. 160, Arnkels (but no doubt less correct). -
3 eyða
(-dda, -ddr), v.1) to make empty (auðr), clear of, deprive of its contents (eyða allan fjörðinn bæði at mönnum ok fé); eyða bygð (bœi ok borgir, heröð), to desolate, lay waste;2) to desert, depart from (féllu sumir, en sumir eyddu hálfrýmin); eyða veizluna, to break up the feast; eyða þing, to dissolve the meeting;3) to do away with, destroy, with dat. (eyddi eldr konum ok börnum);4) to spend, squander (eyða fé, peningum);5) to render void in law, annul, with acc. or dat. (eyða vígsmál or vígsmálum);6) refl., eyðast, to come to nought; eyddist erfisgørðin fyrir honum, he let the funeral feast drop.* * *u, f. [auðr], a gap, lacuna, in a book, (mod.) -
4 HÖND
* * *(gen. handar, dat. hendi; pl. hendr), f.1) hand;taka hendi á e-u, to touch with the hand;hafa e-t í hendi, to hold in the hand;drepa hendi við e-u, to refuse;halda hendi yfir e-m, to protect one;taka e-n höndum, to seize, capture;bera hönd fyrir höfuð sér, to defend oneself;eiga hendr sínar at verja, to act in self defence;láta e-t hendi firr, to let go out of one’s hands, to lose;taka í hönd e-m, to join hands with one;eiga e-t jöfnum höndum, to own in equal shares;sverja sér af hendi, to forswear;af hendi e-s, on one’s behalf, on the part of (af hendi landsmanna);at hendi, as adv. in turn;hverr at hendi, each in turn;felast á hendi e-m, to be under one’s protection;hvat er þér á höndum, what hast thou in hand?;ef honum væri ekki á höndum, if he had nothing in hand, if his hands were free;eiga e-t fyrir hendi (höndum), to have in hand (duty, business, engagement);vera í hendi, to be at hand, at one’s disposal;hafa vel (illa) í höndum, to behave well (badly);hafa e-t með höndum, to have in hand, manage, discharge;hljóta e-t undan hendi e-s, from one, at one’s hand;á hönd, á hendr, against (lýsa vígi á hönd e-m);snúa vanda á hendr e-m, to throw the responsibility on one;fœrast e-t á hendr, to undertake;ganga (drífa) á hönd e-m, to submit to one;bjargast á sínar hendr, by one’s own handiwork;selja, gefa, fá e-t í hönd (hendr) e-m, to give into one’s hands, hand over;búa e-t í hendr e-m, to make it ready for one;kalla til e-s í hendr e-m, to lay claim to a thing at the hands of another;þá sömu nótt, er fór í hönd, the following night;veðr óx í hönd, the wind rose higher and higher;vera hœgt um hönd, to be easy in hand;til handa e-m, into one’s hands;ganga til handa e-m, to put oneself in another’s hands, submit to him;ef þat berr þér til handa, if it befalls thee;þá skömrn kýs ek mér eigi til handa, I will not have that shame at my door;biðja konu til handa e-m, on one’s behalf, for him;2) the arm and hand, the arm (höndin gekk af axlarliðnum; hann hefir á hœgri hendi hring fyrir ofan ölnboga);var eigi djúpara en þeim tók undir hendr, the water just reached to their armpits;3) hand, side;á hœgri (vinstri) hönd, on the right (left) hand, side;á hvára hönd, on either hand;minnar (yðvarrar) handar, for my (your) part;4) kind, sort;allra handa árgœzka, great abundance of all things.* * *f., gen. handar, dat. hendi, acc. hönd, pl. hendr, mod. proncd. höndur, gen. handa; [Goth. handus; A. S. and Engl. hand; O. H. G. hant; Germ. hand; Dan. haand; Swed. hand]:—a hand; beit höndina þar er nú heitir úlfliðr, Edda 17; armleggir, handleggir ok hendr, Anecd. 6; kné eðr hendi, Grág. ii. 8; ganga á höndum, Fms. vi. 5; með hendi sinni, K. Þ. K. 5 new Ed.; taka hendi á e-u, to touch with the hand, Fms. x. 110; taka höndum um háls e-m, Nj. 10; hvítri hendi, Hallfred; hafa e-t í hendi, to hold in hand, wield, Eg. 297, Nj. 84, 97, 255; hrjóta ór hendi e-m, Fms. xi. 141; hafa fingrgull á hendi, Nj. 146; handar-högg, Fms. xi. 126, Fas. ii. 459; sjá ekki handa sinna skil (deili), not to be able to see one’s hands, of a dense fog.2. the arm and hand, the arm, like Gr. χείρ, Nj. 160, 253; á hendi heitir alnbogi, Edda 110; hendr til axla, Fas. i. 160; leggir handa ok fóta, Magn. 532; hönd fyrir ofan úlnlið, Nj. 84; hafa hring á hendi, of an arm-ring, Nj. 131; hring á hægri hendi fyrir ofan ölnboga, Fms. iv. 383:—the arm and arm-pit, ná, taka undir hönd ( arm-pit) e-m, Gþl. 380; var eigi djúpara en þeim tók undir hendr, the water reached to their arm-pits, Ld. 78; taka undir hönd sér, to take hold under one’s arms, Eg. 237, Nj. 200; sjá undir hönd e-m, Fas. ii. 558; renna undir hendr e-m, to backspan one, Háv. 40, 41; þykkr undir hönd, stout, Ld. 272.3. metaph. handwriting, hand; rita góða hönd, to write a good hand; snar-hönd, running hand, italics.II. the hand, side; hægri hönd, the right hand; vinstri hönd, the left hand; á hvára hönd, on either hand, each side, Landn. 215; á vinstri hönd, Nj. 196; á hægri hönd; á tvær hendr, on both hands or sides, Ísl. ii. 368, Fas. i. 384; á báðar hendr, Grág.; hvat sem á aðra hönd ber, whatsoever may happen; á aðra hönd … en á aðra, Ld. 46; til hvárigrar handara, Fms. x. 313; til annarrar handar, Nj. 50, 97; til sinnar handar hvárr, 140; til beggja handa, Eg. 65; til ýmsa handa, Bs. i. 750; þver-hönd, a hand’s breadth; örv-hönd.III. sayings and phrases referring to the hand:1. sayings; sjálfs hönd er hollust, one’s own hand is best, i. e. if you want to have a thing well done, do it yourself, Glúm. 332, Ó. H. 157; blíð er bætandi hönd, blessed is the mending hand; gjörn er hönd á venju, Grett. 150, Nj. (in a verse), and Edda (Ht. 26); margar hendr vinna létt verk; fiplar hönd á feigu tafli; betri ein kráka í hendi en tvær á skógi, Ld. 96; skamma stund verðr hönd höggvi fegin, see högg.2. phrases; drepa hendi við, to refuse, Nj. 71; halda hendi yfir e-m, to hold one’s hand over, protect, 266, Fbr. 22, Anecd. 14; taka e-n höndum, to take hold with the hands, seize, capture, Fms. x. 314, Nj. 265, passim; eiga hendr sínar at verja, to act in self-defence, 84, 223; hefja handa, to lift the hands, stir for action, 65, Ld. 262; bera hönd fyrir höfuð sér, to put one’s hand before one’s head, stand on one’s guard, defend oneself; vera í hers höndum, óvina höndum, to be in a state of war, exposed to rapine; vera í góðum höndum, vina-höndum, góðra manna höndum, to be in good hands, among friends.β. læknis-hendr, ‘leech hands,’ healing hands; pains and sickness were believed to give way to the magical touch of a person gifted with such hands, Sdm. 4, Magn. S. Góða ch. 36 (Fms. vi. 73), cp. Rafns S. ch. 2; hönd full, a handful, Fms. ii. 302, vi. 38, viii. 306; fullar hendr fjár, hands full of gold:—kasta hendinni til e-s, to huddle a thing up; með harðri hendi, with hard hand, harshly, rudely; með hangandi hendi, with drooping hand, slothfully; fegins hendi, with glad hand, joyfully; sitja auðum höndum, to sit with empty hands, sit idle; but með tómar hendr, empty-handed, portionless, Thom.:—láta hendr standa fram úr ermum, to work briskly; víkja hendi til e-s (handar-vik), to move the hand to do a thing; það er ekki í tveim höndum að hafa við e-n, of double handed (i. e. faltering) half measures, when the one hand undoes what the other has done; kann ek þat sjá at ekki má í tveim höndum hafa við slíka menn, Band. 3; láta hönd selja hendi, of a ready bargain; láta e-t ganga hendi firr, to let go out of one’s hands, lose, Ld. 202; ok lét sér eigi hendi firr ganga, and never lost sight of him, 656 ii. 4; e-m fallask hendr, to be discomfited, lose one’s head (see falla); leggja görva hönd á allt, to be a ready hand, adept in everything, Thom. 300 (see göra F. 2); taka í hönd e-m, to join hands, Nj. 3; takask í hendr, to join, shake hands, Grág. ii. 80; leggja hendr saman, id., Gþl. 18,—of shaking hands as symbolical of a bargain, see the compds hand-lag, hand-festi, handa-band; eiga, taka, jöfnum höndum, to own, take with even hands, i. e. in equal shares, Grág. i. 171, ii. 66, Hkr. i. 318; vinna jöfnum höndum, to work even-handed, to help one another; e-m eru mislagðar hendr, one’s hands are amiss, when bad work is done by one from whom better was expected; honum hafa verið mislagðar hendr, etc.B. Metaph. usages:I. dat., sverja sér af hendi, to forswear, Fms. vii. 176; færa af höndum sér, to dismiss, Grág. i. 248; hefjask af höndum e-m, Fms. xi. 59:—af hendi e-s, on one’s behalf, part, Landn. 154; af hendi Hákonar, Fms. i. 20, iv. 118; af hendi landsmanna, ix. 359; af sinni hendi, of one’s own hand, for one’s own part, Grág. i. 392; reiða, greiða, gjalda, inna af hendi or höndum, to discharge, pay off, Fms. vii. 230, Nj. 146, 190, 232, 239, 257, 281, Grág. i. 82, ii. 374; selja, láta af hendi (höndum), to part with, dismiss, Nj. 186, 231, Fms. vii. 173, Rb. 12; líða af hendi, to pass, of time, Ísl. ii. 144, Fms. iv. 83: koma, bera at hendi, to happen, Nj. 71, 177: at hendi, as adv. in turn; hvern at hendi, each in turn, Fms. i. 150: þar næst Gunnarr, þá Loðinn, þá hverr at hendi, Nj. 140; hverr segir at hendi þat er frá honum hefir stolit verit, Mar.: felask á hendi e-m, to be under one’s charge, protection, Nj. 201, Bs. i. 167, 173. vera e-m á hendi, id., Fms. vii. 243; vera bundinn á hendi e-m, Sturl. i. 57: hafa e-t á höndum (hendi), to have a thing in hand, of duty, business to be done, Grág. i. 38; eiga ferð á höndum, Ld. 72; hvat er þér á höndum, what hast thou in hand? for what art thou concerned, distressed? Nj. 133, Ld. 270; ella eru þér stórir hlutir á höndum, Fms. vii. 30; ef honum væri ekki á höndum, if he had nothing in hand, if his hands were free, Ld. 42: eiga e-t fyrir hendi (höndum), to have in hand (duty, business, engagement), Fas. ii. 557; farvegr langr fyrir hendi, Fms. xi. 316; tveir kostir fyrir höndum, Nj. 264, Grág. i. 279; hafa sýslu fyrir höndum, Ísl. ii. 344; eiga vandræði fyrir höndum, Ld. 4; eiga gott fyrir höndum, Hkr. iii. 254: vera í hendi, to be at hand, within reach, at one’s disposal, in one’s power; hann er eigi í hendi, Fms. vi. 213; þat er eigi í hendi, ‘tis no easy matter, v. l.; hafa raun ( evidence) í hendi, Bs. i. 708; hafa ráð e-s í hendi sér, Ld. 174, Fas. i. 260; hafa vel, ílla í höndum, to behave well, badly, Ísl. ii. 387, Eg. 158; varð honum þat vel í höndum, 50: hafa e-t með höndum (fé, auðæfi, embætti, etc.), to have in hand, manage, discharge, Grág. ii. 389, Greg. 25, Stj. 248, Hkr. iii. 131; to design, hafa ráð, stórræði með höndum, 623. 51: hljóta undan hendi e-s, from one, at one’s hands, Fas. i. 365: undir höndum, eigi lítill undir höndum, not a small man to handle, Fms. vii. 17; vera undir höndum e-m, to be under or in one’s hands, under one’s protection, in one’s power, Sks. 337, Fms. i. 7, 13; sitja undir hendi e-m, Hkr. i. 166,—um hendr, Fms. iv. 71, is prob. an error = undir hendi.2. absol., annarri hendi, on the other hand, Fms. vii. 158; en annarri hendi vildu þeir gjarna veita konungi hlýðni, ix. 258.II. acc., with prepp.; á hönd, á hendr, against; höfða sök, lýsa vígi (etc.) á hönd e-m, to make a suit … against, Grág. i. 19, Nj. 86, 87, 98, 99, 101, 110, 120, 230; hyggja e-t á hendr e-m, to lay a thing to a person’s charge, Hom. 115; reynask á hendr e-m, to have a charge brought home to one, Fms. xi. 76; snúa vanda á hendr e-m, to throw the responsibility upon …, Nj. 215; færa, segja stríð á hendr e-m, to wage, declare war against one; fara geystr á hendr e-m, to rage against, Fms. vii. 230; færask e-t á hendr, to undertake, Nj. 126; ganga á hönd e-m, to vex one, 625. 33; sótt elnar á hendr e-m, Eg. 126; leggja e-t á hendr e-m, to lay ( a burden) on one’s hands, Fms. xi. 98; in a good sense, ganga á hönd, to pay homage to, submit, Ó. H. 184; dreif allt fólk á hönd honum, submitted to him, filled his ranks, Fms. i. 21; bjargask á sínar hendr, by one’s own handwork, Vápn. 28; (for at hönd, Grág. i. 135, read á hönd): selja, fá, gefa e-t í hönd, hendr e-m, to give into one’s hands, hand over; selja sök í hönd e-m (handsöl), Grág. ii. 80, Nj. 4, 98, 112, 186; so, halda e-u í hönd e-m, Ísl. ii. 232, Fms. vii. 274; búa í hendr e-m, to make it ready for one, Ld. 130; veiði berr í hendr e-m, Nj. 252; kalla til e-s í hendr e-m, to lay claim to a thing at the hands of another, Ld. 300, Eg. 350, Fms. iv. 222, ix. 424; þegar í hönd, offhand, immediately, Bs. i; þá sömu nótt er fór í hönd, the following night, Fms. viii. 397, Glúm. 341; gjalda í hönd, to pay in cash, Vm. 16; veðr óx í hönd, the wind rose higher and higher, Fb. i. 432: undir jafna hönd, equally, Sturl. iii. 243; standa óbrigðiliga undir jafna hönd, Dipl. v. 26: væra hægt um hönd, to be easy in hand, Nj. 25; þegar eg vil er hægt um hönd, heima á Fróni að vera, Núm. 1. 10; but mér er e-t um hönd, it is awkward, costs trouble: hafa við hönd sér, to keep at hand, Fms. x. 264; tóku konur manna ok dætr ok höfðu við hönd sér viku, Grett. 97; hafa e-t við höndina, to have it at hand.III. gen., with prepp.; til handa e-m, into one’s hands; fara Guði til handa, to go into God’s hands, Blas. 51; ganga til handa e-m, to put oneself in another’s hands, submit to him, Rb. 404, Eg. 12, Fms. vii. 234, Fas. ii. 522; ef þat berr þér til handa, if it befalls thee, i. 135; þá skömm kýs ek mér eigi til handa, I will not have that shame at my door, Nj. 191: for one, on one’s behalf, biðja konu til handa e-m, 120, 180, Grág. i. 353; í þeirri bæn er hann orti oss til handa, for its, for our use, our sake, 655 i. 2; hann hélt fénu til handa Þrándi, Landn. 214, Nj. 151; safnar konungr liði (til) handa Oddi, Fas. ii. 553; til handa Þorkatli, Fs.β. dropping the prep. til; mikit fé handa honum, Rd. 195 (late MSS.): whence, handa has become an adverb with dat., handa e-m, for one, Lat. alicui, which is freq. in mod. usage.2. adverbial; allra handa, Dan. allehaande, of every kind; allra handa árgæzka, Edda (pref.); allra handa ganganda fé, Þórð. 51 new Ed.; fjögurra handa, of a fourfold kind, H. E. i. 525.3. absol., minnar handar, for my part, Ísl. ii. 356; yðvarrar handar, for your part, Fms. ix. 498; hvárrar-tveggju handar, on either hand, Skálda 164; innan handar, within one’s hands, easy, Ld. 112; þótti þeim innan handar falla at taka land þetta hjá sér sjálfum, 210.C. COMPDS:I. plur., handa-afl, n., Edda, = handafl, p. 237. handa-band, n. a joining or shaking of hands, as a law term = handlag, Dipl. i. 11, iv. 2, Vígl. 23; in plur., Bs. (Laur. S.); heilsa, kveðja með handabandi. handa-festi, f. a hold for the hands, Fms. ii. 276. handa-gangr, m. grasping after a thing with all hands, Fas. iii. 345. handa-görvi, f. ‘hand-gear,’ gloves, Sd. 143, Fbr. 139. handa-hóf, n., in the phrase, af handahófi, at random. handa-kenning, f. hand touching, Eluc. 20. handa-klapp, n. a clapping of hands, Skálda 174. handa-læti, n. pl. gestures with the arms, Sks. 116. handar-mál, n., in the phrase, at handarmáli, in heaps; var þá drepit lið hans at handarmáli, Fas. i. 41. handa-saumr, m. tight gloves, Bs. ii. 10. handa-síðr, adj. = handsíðr. handa-skil, n. pl., in the phrase, sjá ekki h., not to see one’s own hands, as in the dark, in a dense fog. handa-skol, n. pl. maladroitness; það er allt í handaskolum. handa-skömm, f. shameful work, a scandal; það er mesta h.! handa-staðr, m. the print of the hands. Fas. i. 285. handa-tak, n., -tekt, f., -tekja, u, f. a taking of hands, as a bargain, Háv. 42, H. E. ii. 194, D. N. i. 398. handa-tæki, n. pl. a laying hold, a fight, Bs. i. (Laur. S.): a pledging of hands, Dipl. ii. 6, D. N. passim. handa-upphald, n. a lifting the arms, Stj. 296. handa-verk, n. pl. one’s handiwork, doings, N. G. L. i. 76, Fms. vii. 295, Stj. 198; í handaverkum eða bókfræði, 46; handaverk manna, men’s handiwork, Blas. 47; Guðs h.; ek em þín h., Sks. 610; hans h., Fms. viii. 406.II. sing., handar-bak, n. the back of the hand, Sdm. 7. handar-gagn, n. a being ready to the hand; leggja e-t til handargagns, to lay it so as to be ready at hand, Hkr. ii, 158, 249. handar-grip, n. a measure, = spönn, Karl. 481. handar-hald, proncd. handarald, n. a handle, Fas. ii. 355. handar-jaðarr, m. the hand’s edge; in the phrase, vera undir handar-jaðri e-s, to be in one’s hands, in one’s power, Fær. 201. handar-kriki, a, m. ‘hand’s-creek,’ the arm-pit, Eg. 396, Fms. vi. 348, Sturl. ii. 37. handar-mein, n. a sore in the hand, Bs. i. 115, 187, Sturl. ii. 177. handar-stúfr, m. a ‘hand-stump,’ stump of the arm, the hand being hacked off, Fms. x. 258, xi. 119. handar-vani, a, m. maimed in hand, Hm. 70, Matth. xviii. 8. handar-veif, n., í handarveifi, in a ‘wave of the hand,’ in a moment. handar-vik, n. the hands’ reach, movement, work; lítið handarvik, a small work. handar-væni, a, m. want of hands (?), Hm. 72.☞ For the compds in hand- see pp. 237, 238. -
5 AUSA
* * *I)(eys, jós, jósum, ausinn), v.1) to sprinkle, pour, with dat.;þær taka hvern dag vatn í brunninum ok ausa (viz. því) upp yfir askinn, pour it over the ash-tree;ausa síld ór netjum, to empty the nets of the herrings;fig., ausa sauri á e-n, to bespatter with abuse;ausa e-m e-u í augu upp, to throw … in one’s face;2) ausa e-n (or e-t) e-u, to besprinkle with a thing;ausa e-n moldu, to sprinkle with earth, to bury;ausa barn vatni, a sort of baptism in the heathen age (Sigurðr jarl jós sveininn vatni ok kallaði Hákon);3) with acc., to bale;ausa skip upp, to bale the ship out;fig., ausa bát sinn, to make wetter;4) of a horse, to kick or lash out with the hind legs.f. ladle;ekki er enn sopit, þó í ausuna sé komit, there’s many a slip ‘twixt the cup and lip.* * *jós, josu (mod. jusu), ausit; pres. ind. eyss; subj. eysi or ysi, mod. jysi (hauriret), cp. Lat. haurio, haus-it; not found in Goth. or in Germ.I. to sprinkle, with dat. of the liquid, and the object in acc. or with a prep.; þær taka hvern dag vatn í brunninum, ok ausa (viz. Því) upp yfir askinn, …pour it over the ash-boughs, Edda 11; ef maðr eyss eldi (fire, embers,) Grág. ii. 128; a. síld ór netjum, to empty the nets of the herrings, GÞl. 427: a. út, to pour out, fé, Grett. 126.2. ausa moldu, to sprinkle with mould, bury; hlóðu Þeir at grjóti ok jósu at moldu, Eg. 300; er hann höfðu moldu ausit, Bjarn. II; salr ausinn moldu, his chamber sprinkled with mould (poët.), Hervar. S.; ausinn haugi, Ýt. 26.β. ausa vatni is a standing phrase for a sort of baptism used in the last centuries, at least, of the heathen age. The child when born was sprinkled with water and named, yet without the intervention of a priest; this rite is mentioned as early as in the Hávamál, one of the very oldest mythological didactic poems on record, where it is attributed even to Odin; ef ek skal Þegn ungan verpa vatni á, if I am to throw water on a young thane, 159; Jósu vatni Jarl létu heita, Jóð ól Edda jósu vatni, hörvi svartan, hétu Þræl, Rm. 7, 31; sá var siðr göfigra manna, at vanda menn mjök til at ausa vatni ok gefa nafn; …Sigurðr jarl jós sveininn vatni ok kallaði Hákon, Hkr. i. 118; Eiríkr ok Gunnhildr áttu son er Haraldr konungr jós vatni ok gaf nafn sitt, 122; eptir um daginn jós Hákon konungr Þann svein vatni ok gaf nafn sitt, 135, Fms. i. 66, xi. 2; fæddi Þóra sveinbarn ok var Grimr nefndr er vatni var ausinn, Eb. 26; enn áttu Þau Skallagrímr son, sá var vatni ausinn ok nafn gefit ok kallaðr Egill, Eg. 146, 147, 166, Ld. 108, Gísl. 32 (of Snorre Gode); and so in many instances from Icel., Norway, and the Orkneys, all of them of the heathen age. The Christian term is skíra, q. v. 3. metaph. of scolding or abuse; hrópi ok rógi ef Þú eyss á holl regin, Ls. 4; ausa sauri á e-n, to bespatter with foul language, ausask sauri á (recipr.), Bjarn. 33; a. e-m e-u í augu upp, to throw in one’s face, Eg. 576; hann jós upp ( poured out) Þar fyrir alÞýðu öllum glæpum föður síns, Mart. 80; um verka Þann er hverr jós á annan, Bjarn. 42.II. of a horse, to kick or lash out with his hinder feet, opp. to prjóna, to rear up and strike with the fore feet; hestrinn tók at frýsa, blása ok ausa, Greg. 49; at merrin eysi, Sturl. ii. 40 C.III. to pump, esp. a ship, with the ship in acc.; Hallfreðr jós at sínum hlut, Fs. 113, Grett. 95 A, Fbr. 173, N. G. L. i. 102: a. bát sinn, to make water, Fms. vii. 331. -
6 VERÐA
(verð; varð, urðum; orðinn, vorðinn), v.1) to happen, come to pass;ætluðu allir, at þeir myndi tala um mál sitt, en þat varð ekki, but it came not to pass, it was not so;þá varð óp mikit at lögbergi, then there arose a great shout at the Lawhill;2) verða e-m, to happen to, befall one (slikt verðr opt ungum mönnum);þat varð Skarphéðni, at stökk í sundr skóþvengr hans, it happened to S. that his shoe-string snapped asunder;sjaldan verðr víti vörum, the wary man will seldom make a slip;e-m verðr þörf e-s, one comes to be in need of;3) to happen to be, occur;í lœk þann, er þar verðr, in the brook that happens to be there;varð fyrir þeim fjörðr, they came on a fjord;verða á leið e-s, to be on one’s path, happen to one;4) verða brottu, to leave, absent oneself (þeir sá þann sinn kost líkastan at verða á brottu);verða úti, to go away (verð úti ok drag ongan spott at oss);to perish in a storm from cold (sumir urðu úti);þeim þótti honum seint heim verða, they thought that he was long in coming home;5) with acc. to lose;kváðust okkr hafa orðit bæði, said that they had lost us both;6) followed by a noun, a., pp., adv., as predicate, to become;þá verðr þat þinn bani, it will be thy death;verða glaðr, hryggr, reiðr, to become glad, sad, angry;verða dauðr to die (áðr Haraldr inn hárfagri yrði dauðr) with participles;ok varð ekki eptir honum gengit, he was not pursued;verða þeir ekki fundnir, they could not be found;blóð hans varð ekki stöðvat, the blood could not be staunched;þeim varð litit til hafs, they happened to look seaward;impers., e-m verðr bilt, one is amazed;Kolbeini varð ekki fyrir, K. lost his head, was paralysed;with adverbs; hann varð vel við skaða sinn, he bore his loss well, like a man;jarl varð illa við þetta, the earl was vexed by this;7) with infin., denoting necessity, one must, needs, is forced, obliged to do;þat verðr hverr at vinna, er ætlat er, every one must do the work that is set before him;þar er bera verðr til grjót, where stones have to be carried;verð ek nú flýja, now I must flee;8) with preps., verða af e-u, to come to pass (var um rœtt, at hann skyldi leita fara, en eigi varð af);varð ekki af ferðinni, the journey came to nought was given up;verðr þetta af, at hann tekr við sveinunum, the end was that at last he took the boys;starf ok kostnaðr varð af þessu, trouble and expenses arose from this;livat verðr af e-u, what becomes of;hvat varð af húnum mínum, what has become of my cubs?;verða at e-u, to become (verða at undri, undrsjónum);veiztu, hvat þér mun verða at bana, knowest thou what will be the cause of thy death?;verða at engu, to come to nothing;verða á, to come on, happen;þvat sem á yrði síðan, whatever might happen later on;e-m verðr á, one makes a blunder, mistake (þótti þér ekki á verða fyrir honum, er hann náði eigi fénu?);verða eptir, to be left (honum varð þar eptir geit ok hafr);verða fyrir e-u, to meet with (verða fyrir goða reiði);to forebode (verða fyrir stórfundum);verða fyrir e-m, to be in one’s way, as a hindrance (því meira sem oss verðr fyrir, því harðara skulu þér niðr koma);verða í, to happen (tókust nú upp leikar sem ekki hefði í orðit);verða til e-s, to come forth to do a thing, be ready to;en sá er nefndr Hermóðr, er til þeirar farar varð, who undertook this journey;verða við e-m, to respond to (bið ek þik, at þú verðir við mér, þó at engi sé verðleiki til).* * *pres. verð, verðr, verð; pret. varð, vart (mod. varðst), varð; pl. urðu; subj. yrði: imperat. verð; part. orðinn; pl. orðnir, spelt phonetically ornir, Niðrst. 6: in later vellums occur freq. the forms vurðu, vyrði, vorðinn, see Introd.; but the old poets use it for alliteration as if it began with a vowel: with neg. suff. verðr-at, Fm. 6; varð-at, Vþm. 38; urðu-a it, Gh. 3; urðu-t. Lex. Poët.: [Ulf. wairþan = γίγνεσθαι, ἔσεσθαι; A. S. weorðan; Old Engl. worth, as in the phrase ‘woe worth the day!’ Germ. werden; Dan. vorde; Swed. varda.]A. To become, happen, come to pass; sá atburðr varð, at …, Ó. H. 196; varð hitt at lyktum, at …, 191; ef svá verðr, at …, Al. 20; ef svá verðr ( if it so happen), at ek deyja, Eg. 34; fundr þeirra varð á Rogalandi, 32; mörg dæmi hafa orðit í forneskju, Ó. H. 73; varð þar hin snarpasta orrosta. Eg. 297; at því sem nú er orðit, Blas. 46; þá varð ( arose) hlátr mikill, id.; varð óp mikit, Nj.; þat varð um síðir, and so they did at last, 240; er þetta allvel orðit, well done, well happened, 187; þau tíðendi eru hér vorðin, Fms. iv. 309 (orðin, Ó. H. 139, l. c.); þat varð ekki, but it came not to pass, Nj.2. adding dat. to happen, to befall one; þat varð mér, it befell me, Ísl. ii. (in a verse); varð þeim af in mesta deila, Nj. 189; Eyjólfi varð orðfall, speechlessness befell E., he faltered, 225; þat varð Skarphéðni at stökk í sundr skóþvengr hans, 145; urðu þeim þegar in sömu undr, 21.3. to blunder, make a slip; þat varð þinni konu, at hón átti mög við mér, Ls. 40; sjaldan verðr viti vörum, Hm. 6; þat verðr mörgum manni at um myrkvan staf villisk, Eg. (in a verse); skalat honum þat verða optarr enn um sinn … ef eigi verðr þeim optarr enn um sinn, Grág. (Kb.) i. 55; e-m verðr Þorf e-s, to come in need of, Hm. 149; ef þeim verðr nökkut er honum hefir fylgt, if anything should befall them, Hom. 65; annat man þér verða (another fate, death, will be thine), enn þú sprongir, Sturl. iii. 225; cp. verða úti, to perish in a storm from cold, Fms. vii. 122; sumir urðu úti, Bs. i. 71; verða til, to perish.4. to happen to be, to occur, or the like; í læk þann er þar verðr, in the brook that happens to be there, Eg. 163; holt þat er þar verðr, 746; varð þá enn brátt á er þvers varð fyrir þeim, þá kölluðu þeir þverá, 132; varð fyrir þeim fjörðr, they came on a fiord, 130; verða á leið e-s, to be in one’s path, happen to one, Ó. H. 181; taka þat sem á leið hans verðr, Grág. ii. 346; verða á fætr, to fall on one’s, feet, Fb. iii. 301; verða ek á fitjum, Vkv. 27; þeim þótti honum seint heim verða, Fbr. 8 new Ed.: verða brottu, to leave, absent oneself; þeir sá þann sinn kost líkastan at verða á brottu, Fms. vii. 204; verð í brottu í stað, begone, Fs. 64: verða úti, id., Nj. 16.II. followed by a noun, adjective, participle, adverb, as predicate; þá verðr þat þinn bani, Nj. 94; hann varð tveggja manna bani, he became the bane of, i. e. slew, two men, 97; hann mun verða engi jafnaðar-maðr, Ld. 24; ef hann vyrði konungr, Fms. i. 20; verða biskup, prestr …, Bs. i. passim; ok verðr eigi gjöf, ef …, it becomes not a gift, if …, Grág. (Kb.) i. 130; verða þær málalyktir, at …, the end was that …, Nj. 88: verða alls hálft annat hundrat, the whole amount becomes, Rb. 88; honum varð vísa á munni, Fms. xi. 144; varð henni þá ljóð á munni, Fb. i. 525; þat varð henni á munni er hón sá þetta, Sd. 139: hví henni yrði þat at munni, Fms. xi. 149; þá er í meðal verðr, when there is an interval, leisure, Skálda (Thorodd): cp. the mod. phrase, þegar í milli veiðr fyrir honum, of the empty hour; varð Skarpheðinn þar í millum ok gaflhlaðsins, S. was jammed in between, Nj. 203; prob. ellipt. = verða fastr.2. with adjectives, to become so and so:α. verða glaðr, feginn, hryggr, to become glad, fain, sad, Fms. i. 21, viii. 19, passim; verða langlífr, to be long-lived, Bs. i. 640; verða gamall, to become old, Nj. 85; verða sjúkr, veykr, to become sick; verða sjónlauss, blindr, to become blind, Eg. 759; verða ungr í annat sinn, Fms. i. 20; verða varr, to become aware (see varr); verða víss, Nj. 268; verða sekr, to become outlawed; verða vátr, to become wet, 15; verða missáttr við e-n, Landn. 150 (and so in endless instances): in the phrase, verða dauðr, to die; dauðr varð inn Húnski, Am. 98; áðr Haraldr inn Hárfagri yrði dauðr, Íb. 6; síðan Njáll var(ð) dauðr, Nj. 238, and a few more instances, very freq. on Runic stones, but now obsolete.β. with participles; verða búinn, to be ready, Fms. vii. 121; verða þeir ekki fundnir, they could not be found, Gísl. 56; verða staddr við e-t, to be present, Eg. 744; in mod. usage with a notion of futurity, e. g. eg verð búinn á morgun, I shall be ready to-morrow; eg verð farinn um það. I shall be gone then: with neut, part., járn er nýtekit verðr ór afli, just taken out of the furnace, Sks. 209 B; varð ekki eptir honum gengit, he was not pursued, Nj. 270; þeim varð litið til hafs, they happened to look, 125; honum varð litið upp til hlíðarinnar, 112; blóð varð eigi stöðvat, the blood could not be stopped, Fms. i. 46, Nj. 210.γ. phrases, e-m verðr bilt, to be amazed, Edda 29, Korm. 40, Nj. 169; verða felmt, 105; verða íllt við, hverft við, id.; Kolbeini varð ekki fyrir, K. lost his head, was paralysed, as if stunned, Sturl. iii. 285.3. with adverbs or adverbial phrases; ef þat bíðr at verða vet, Hm.; ma þetta verða vel þótt hitt yrði ílla, Nj.; verða verr enn til er stýrt, Róm. 321; hann varð vel við skaða sinn, bore it well, like a man, Eg. 76, Nj. 75; faðir hans varð ílla við þetta ( disliked it), ok kvað hann taka stein um megn sér, Fær. 58; jarl varð ílla við þetta, was much vexed by it, Fms. ix. 341; varð hann údrengiliga við sitt líflát, Ld. 234; hvernig varð hann við þá er þér rudduð skipið, Ó. H. 116; hversu Gunnarr varð við, how G. bore it, Nj. 82; verra verðr mér við, enn ek ætla at gott muni af leiða, 109; mér hefir orðit vel við þik í vetr, I have been pleased with thee this winter, Fms. vii. 112; eigi vildi ek svá við verða blóðlátið, fiskbleikr sem þú ert—Ek ætla, segir hinn, at þá myndir verr við verða ok ódrengiligar, 269; þar varð ílla með þeim, things went ill with them, they became enemies, Nj. 39: to behave, varð engum jafnvel til mín sem þessum, Fms. vii. 158; hann lætr sér verða á alla vega sem bezt til Áka, xi. 76; hann lét henni hafa orðit stórmannliga, Hkr. iii. 372.III. with prepp., verða af; hvat er orðit af e-u, what is come of it? where is it? of a thing lost; segðu mér þat, hvat varð af húnum mínum, Vkv. 30; hvat af motrinum er orðit, Ld. 208; nú hverfr Óspakr á brott svá at eigi vitu menn hvat af honum verðr, Band. 5; varð ekki af atlögu búanda, Ó. H. 184; ekki mun af sættum verða, Fb. i. 126: to come to pass, varð ekki af eptir-för, it came to naught; varð því ekki af ferðinni, Ísl. ii. 247; Símon kvað þá ekki mundu af því verða, S. said that could not be, Fms. vii. 250; ok verðr þetta af, at hann tekr við sveinunum, the end was that at last he took the boys, Fær. 36; eigi mun þér þann veg af verða, Karl. 197:—verða at e-u, to come to; hvat þér mun verða at bana, what will be the cause of thy death, Nj. 85; verða at flugu, Fas. i. 353 (see ‘at’ C. I. α); verða at undri, skömm, honum varð ekki at því kaupi, the bargain came to naught for him, Al. 7; cp. the mod. honum varð ekki að því, it failed for him:—e-m verðr á (cp. á-virðing), to make a blunder, mistake; kölluðu þat mjök hafa vorðit á fyrir föður sínum, at hann tók hann til sín, Fs. 35; þótti þér ekki á verða fyrir honum er hann náði eigi fénu, Nj. 33; Þorkell settisk þá niðr, ok hafði hvárki orðit á fyrir honum áðr né síðan, 185; aldri varð á um höfðingskap hans, 33:—verða eptir, to be left, Rb. 126, Stj. 124, 595; honum varð þar eptir geit ok hafr, Hrafn. 1:—verða fyrir e-u, to be hit, be the object of; fyrir víginu hefir orðit Svartr, S. is the person killed, Nj. 53; verða fyrir öfund, görningum, to be the victim of, Lex. Poët.: e-m verðr lítið fyrir e-u, it costs one small effort (see fyrir):—verða til e-s, to come forth to do a thing, volunteer, or the like; en sá er nefndr Hermóðr er til þeirrar farar varð, Edda 37; til þess hefir engi orðit fyrr en þú, at skora mér á hólm, Ísl. ii. 225; en engi varð til þess, no one volunteered, Nj. 86; einn maðr varð til at spyrja, 82; þá verðr til ok svarar máli konungs sá maðr, er …, Odd. 12; hverr sem til verðr um síðir at koma þeim á réttan veg, Fb. i. 273: fengu þeir ekki samit, því at þeim varð mart til, many things happened, i. e. so as to bring discord, Sturl. ii. 17 C; mundi okkr Einari eigi annat smátt til orðit, Hrafn. 9; eigi varð verri maðr til, there was no worse man, Stj. 482:—verða við, to respond to; bið ek þik at þú verðir við mér þó at engi sé verðleiki til, Barl. 59; at hann beiddi Snorra ásjá, en ef hann yrði eigi við bað hann Gretti fara vestr, Grett. 112 new Ed.; verða við bæn e-s, to grant one’s request, passim.IV. with infin., denoting necessity, one must, needs, one is forced, obliged to do; þat verðr hverr at vinna er ætlað er, Nj. 10; varð ek þá at selja Hrafni sjálfdæmi, Ísl. ii. 245; eða yrði þeir út at hafa þann ómaga, Grág. (Kb.) ii. 21; þat munu þér þá reyna verða, you must try, Fbr. 23 new Ed.; þar er bera verðr til grjót, where stones have to be carried, Grág. (Kb.) ii. 90; lágu hestarnir í kafi svá at draga varð upp, Eg. 546; en vita verð ek ( I must know) hvar til þetta heyrir, Fms. ii. 146; munu þér því verða annars-staðar á leita, Nj. 223; at hann man verða sækja á ókunn lönd, Fms. viii. 19; ok verðr af því líða yfir þat, it must be passed by, Post.; maðr verðr eptir mann lifa, a saying, Fas. ii. 552; verð ek nú flýja, Ó. H. 188; urðu þeir at taka við Kristni, 105; vér höfum orðit til at hætta lífi ok sálu, hefir margr saklauss orðit at láta, sumir féit ok sumir fjörit, 31, 32; vér munum verða lifa við öðrum veiði-mat, Hým. 16; verða at skiljask við e-n, Skv. 1. 24: the same verb twice, þá varð ek verða hapta, then came I to become a prisoner, Gkv. 1. 9; eg verð að verða eptir, I must stay behind.B. Peculiar isolated phrases, in some of which ‘verða’ is probably a different word, viz. = varða (q. v.), having been confounded with verða; thus, verða, verðr (= varða, varðar), to be liable, are frequent occurrences as a law phrase in the Grág.; svá fremi verðr beitin, ii. 226; þeim manni verðr fjörbaugs-garðr, er …, 212.2. the phrase, eigi verðr (= varðar) einn eiðr alla, see eiðr; also ymsar verðr sá er margar ferr, in many warfares there will be some defeats, Eg. 182.3. to forfeit, lose, prop. of paying a fine or penalty; heit ek á þann félaga er mik lætr eigi slíkt verða, Vápn. 11; æti þik ormar, yrða ek þik, kykvan, that snakes ate thee alive, and that I lost thee, Am. 22; fullhuginu sá er varð dróttinn, the brave man bereft of his master, Sighvat (Ó. H. 236); ek hefi orðinn þann guðföður, er …, I have lost a godfather who …, Hallfred (Js. 210); hér skaltú lífit verða, here shall thou forfeit life, i. e. die, Sturl. iii. (in a verse).4. the law phrase, verða síns, to suffer a loss; leiglendingr bæti honum allt þat er hann verðr síns fyrir lands-drottni (i. e. verðr missa), whatever he has to lose, whatever damage, Gþl. 362; þræll skal ekki verða síns um, N. G. L. i. 85; allt þat er hann verðr síns í, þá skal hinn bæta honum, Jb. 207 A; hann kvað þá ekki skyldu síns í verða (varða Ed.) um þetta mál, they should lose nothing, Rd. 253: vildi hann (viz. Herode) eigi verða heit sitt (= fyrir verða?), he would not forfeit, break his vow, Hom. 106.C. Reflex.; at þær ræður skyldi eigi með tjónum verðask, to be lost, forgotten, Sks. 561 B.2. recipr.; bræðr munu berjask ok at bönum verðask, Vsp. (Hb.); þá er bræðr tveir at bönum urðusk, Ýt. 11.3. part.; eptir orðna þrimu geira, Ód.; hluti orðna ok úorðna, past and future, MS. 623. 13; kvenna fegrst ok bezt at sér orðin, Nj. 268; þeir vóru svó vorðnir sik (so shapen, Germ. beschaffen), at þeir höfðu …, Stj. 7; þeir eru svá vorðnir sik, at þeir hafa eitt auga í miðju enninu, 68. -
7 ausa
* * *I)(eys, jós, jósum, ausinn), v.1) to sprinkle, pour, with dat.;þær taka hvern dag vatn í brunninum ok ausa (viz. því) upp yfir askinn, pour it over the ash-tree;ausa síld ór netjum, to empty the nets of the herrings;fig., ausa sauri á e-n, to bespatter with abuse;ausa e-m e-u í augu upp, to throw … in one’s face;2) ausa e-n (or e-t) e-u, to besprinkle with a thing;ausa e-n moldu, to sprinkle with earth, to bury;ausa barn vatni, a sort of baptism in the heathen age (Sigurðr jarl jós sveininn vatni ok kallaði Hákon);3) with acc., to bale;ausa skip upp, to bale the ship out;fig., ausa bát sinn, to make wetter;4) of a horse, to kick or lash out with the hind legs.f. ladle;ekki er enn sopit, þó í ausuna sé komit, there’s many a slip ‘twixt the cup and lip.* * *u, f. a ladle, ekki er sopið kálið Þó í ausuna sé komit (a proverb), many a slip ‘twixt the cup and the lip, Grett. 132, Þórð. 51.
См. также в других словарях:
empty — [emp′tē] adj. emptier, emptiest [ME emti & (with intrusive p ) empti < OE æmettig, unoccupied, lit., at leisure < æmetta, leisure (< æ , without + base of motan, to have to: see MUST1) + ig, Y2] 1. containing nothing; having nothing in… … English World dictionary
empty — emptiable, adj. emptier, n. emptily, adv. emptiness, n. /emp tee/, adj., emptier, emptiest, v., emptied, emptying, n., pl. empties. adj. 1. containing nothing; having none of the usual or appropriate contents: an empty bottle. 2. vacant; unocc … Universalium
empty — I. adjective (emptier; est) Etymology: Middle English, from Old English ǣmettig unoccupied, from ǣmetta leisure, perhaps from ǣ without + metta (probably akin to mōtan to have to) more at must Date: before 12th century 1. a. containing nothing … New Collegiate Dictionary
empty — /ˈɛmpti / (say emptee), /ˈɛmti / (say emtee) adjective (emptier, emptiest) 1. containing nothing; void of the usual or appropriate contents: an empty bottle. 2. vacant; unoccupied: an empty house. 3. without burden or load: an empty wagon. 4.… …
empty — adj., v., & n. adj. (emptier, emptiest) 1 containing nothing. 2 (of a house etc.) unoccupied or unfurnished. 3 (of a transport vehicle etc.) without a load, passengers, etc. 4 a meaningless, hollow, insincere (empty threats; an empty gesture). b… … Useful english dictionary
empty — emp•ty [[t]ˈɛmp ti[/t]] adj. ti•er, ti•est, 1) containing nothing; devoid of contents 2) vacant; unoccupied 3) devoid of human activity 4) hollow; meaningless 5) unemployed; idle: empty days[/ex] 6) math. Math. (of a set) containing no elements;… … From formal English to slang
empty — 1. adjective /ɛmptiː/ a) devoid of content b) Containing no elements (as of a string or array), opposed to being null (having no valid value). Syn: clean … Wiktionary
empty — emp·ty || emptɪ v. remove the contents of, make empty adj. containing nothing; without people; hollow, meaningless n. container devoid of contents … English contemporary dictionary
empty — ► ADJECTIVE (emptier, emptiest) 1) containing nothing; not filled or occupied. 2) having no meaning or likelihood of fulfilment: an empty threat. 3) having no value or purpose. ► VERB (empties, emptied) … English terms dictionary
Empty nose syndrome — (ENS) is a medical term coined by Dr. Kern and Dr. Stenquist (1996) to describe a cluster of symptoms that often occurs when a nose is crippled by over resection of the inferior and/or middle turbinates of the nose. ENS can be considered as a… … Wikipedia
Make Me a Millionaire — title card. Format Game/Lottery Show Created by J.D. Roth … Wikipedia
