Перевод: со всех языков на английский

с английского на все языки

magni

  • 101 aestumo

    aestĭmo (arch. aestŭ-), āvi, ātum, 1, v. a. [from aes, with the termination -tumo, which also appears in autumo; cf.: legitumus, finitumus, maritumus; later, legitimus, finitimus, maritimus; compare the Goth. aistjan, to estimate].
    I.
    To determine or estimate the extrinsic ( money) value of a thing, to value, rate, appraise; constr. with gen. or abl. (v. of price, Zumpt. §§

    444 and 456): domum emit prope dimidio carius quam aestimabat,

    Cic. Dom. 44:

    frumentum III denariis,

    id. Verr. 2, 3, 92:

    aliquid tenuissime,

    id. ib. 2, 4, 16:

    prata magno,

    id. Par. 6, 3:

    perfecit (Aratus) aestimandis possessionibus, ut, etc.,

    id. Off. 2, 23, 82; hence, litem alicui or alicujus, to estimate the value of an object in question, and thus determine how much the convicted person shall pay, to estimate or assess the damages; cf. Ascon. ad Cic. Verr. 1, 13, 38, and Beier ad Cic. Oratt. Fragm. Exc. IV. p. 265; Cic. Verr. l. l.—
    II.
    Trop., to estimate the intrinsic ( moral) worth of a thing, to weigh, value, hold, etc. (while existimare, as a consequence of aestimare, signifies to judge a thing in any way after estimating its value: ex pretio rei judicare; cf. Burm. ad Phaedr. 3, 4; Herz. ad Caes. B. G. 2, 17; Corte and Kritz ad Sall. C. 8, 2; Gronov. ad Liv. 4, 41; 34, 2; and aestimator).— Constr.
    (α).
    That which serves as a standard by which a thing is estimated with ex or the abl.:

    vulgus ex veritate pauca, ex opinione multa aestimant,

    Cic. Rosc. Com. 10:

    aliquem ex artificio comico,

    id. ib.:

    cum in Aquitaniam pervenisset, quae pars, ex tertiā parte Galliae est aestimanda, etc.,

    i. e. is to be reckoned as a third part, Caes. B. G. 3, 20:

    amicitias inimicitiasque non ex re, sed ex commodo,

    Sall. C. 10, 5.—With simple abl.:

    virtutem annis,

    Hor. Ep. 2, 1, 48: aliquid vitā, to measure a thing by life, i. e. to hold it as dear as life, Curt. 5, 5:

    nec Macedonas veteri famā, sed praesentibus viribus aestimandos,

    Just. 30, 4.—
    (β).
    The value attached to a thing in estimating it, in the gen. or abl. pretii (cf. I.); poet. also with acc. nihil:

    auctoritatem alicujus magni,

    Cic. Att. 7, 15: quod non minoris aestimamus quam quemlibet triumphum, Nep. Cat. 1:

    aliquid unius assis,

    Cat. 5, 2:

    aliquid permagno,

    Cic. Verr. 2, 4, 7, § 13:

    non magno,

    id. Fin. 3, 3, 11; so id. Tusc. 3, 4, 8:

    non nihilo aestimandum,

    id. Fin. 4, 23, 62:

    magno te aestimaturum,

    Liv. 40, 55:

    magno aestimantibus se,

    id. 40, 41. And with definite numerals which give the price-current for which a thing may be had; cf. Zumpt. § 456; Sall. Fragm. p. 974 Corte:

    denis in diem assibus animam et corpus aestimari,

    Tac. A. 1, 17:

    emori nolo, sed me esse mortuum nihil aestimo,

    Cic. Tusc. 1, 8, 15.—
    (γ).
    Among the histt. with a rel. clause.:

    aestimantibus, quanta futuri spe tam magna tacuisset,

    Tac. Agr. 18 fin.:

    quantopere dilectus sit, facile est aestimare,

    Suet. Aug. 57 (but in Sall. J. 31, 19, the correct read. is existumabitis, Dietsch).

    Lewis & Short latin dictionary > aestumo

  • 102 agito

    ăgĭto, āvi, ātum, 1, v. freq. a. [ago], as if the supine were agitu; cf.: quaero quaerito.
    I.
    Lit., to put a thing in motion, to drive or impel (mostly poet., or in more elevated prose; from poetry it passed, after the Aug. per., into common prose).
    A.
    Of cattle, to drive, conduct (cf. ago):

    calcari quadrupedem agitabo advorsum clivom,

    Plaut. As. 3, 3, 118:

    stimulo boves agitat,

    Vulg. Eccli. 38, 26:

    hanc in curru bijugos agitare leones,

    drives her span of lions, Lucr. 2, 602:

    agitantur quadrigae,

    Varr. L. L. 6, § 41 Müll.:

    ad flumina currus,

    Verg. G. 3, 18:

    jussit agitari currum suum,

    Vulg. 2 Macc. 9, 4: lanigeros greges hirtasque capellas, to drive, poet. for to tend, Verg. G. 3, 287:

    sacros jugales (dracones),

    Ov. M. 5, 661:

    quadrigas bigasque et equos desultorios,

    Suet. Caes. 39.—
    B.
    Of the motion of other things, to move, impel, shake:

    triremem in portu,

    Nep. Dion, 9, 2:

    alas,

    Ov. Tr. 3, 4, 21:

    manibusque leves agitavit habenas,

    id. M. 7, 221:

    hastam,

    id. ib. 3, 667: caput, to move the head ( in token of assent = annuere), id. ib. 1, 567:

    arundinem vento agitatam,

    Vulg. Matt. 11, 7.—Esp., of animals, to hunt, chase, pursue: etiamsi excitaturus [p. 72] non sis nec agitaturus feras, Cic. Off. 3, 17:

    aquila insectans alias aves atque agitans,

    id. Div. 2, 70:

    trepidas columbas,

    Ov. M. 5, 606; 11, 300:

    damas,

    id. ib. 10, 539:

    cursu timidos onagros,

    Verg. G. 3, 409 al. —
    C.
    Of the motion caused by the wind, to drive to and fro, toss about, agitate, disturb:

    ventus enim fit, ubi est agitando percitus aër,

    when the air is violently agitated and driven, Lucr. 6, 686:

    mare ventorum vi agitari atque turbari,

    Cic. Clu. 49 fin.; id. Univ. 3, 7:

    freta ponti Incipiunt agitata tumescere,

    Verg. G. 1, 357:

    aristas,

    Ov. A. A. 1, 553:

    Zephyris agitata Tempe,

    Hor. C. 3, 1, 24:

    ventis agitatur pinus,

    id. ib. 2, 10, 9:

    veteres agitantur orni,

    id. ib. 1, 9, 12:

    agitaret aura capillos,

    id. Epod. 15, 9.—
    D.
    Of the motion caused by the water: agitata numina Trojae, tossed or driven about upon the sea, Verg. A. 6, 68; Prop. 3, 21, 5.—
    E.
    In gen., of the motion caused by other things:

    magnes (lapis) agitat (ferri ramenta) per aes,

    Lucr. 6, 1054:

    agitari inter se concursu,

    Cic. N. D. 1, 39: pulsu externo agitari, Macr Somn. Scip. 9.— Poet. of mist, to produce it by motion or agitation: dejectuque (Peneus) gravi tenues agitantia fumos Nubila conducit, and by its impetuous descent (into the valley) raises clouds producing mist, Ov. M. 1, 571—
    II.
    Trop.
    A.
    To rouse up, excite, move, urge, drive, impel one to something: aliquem, sometimes in aliquid (so in Florus very freq.):

    in furias agitantur equae,

    are excited to fury, Ov. A. A. 2, 487:

    agitare plebem,

    to stir up, rouse, Liv. 3, 11:

    populum,

    Flor. 2, 12, 2; so id. 11, 6, 2 al.:

    agitatus cupiditate regni,

    id. 3, 1:

    gens sacratis legibus agitata in exitium urbis,

    id. 1, 16, 7.—
    B.
    To disquiet, disturb, to drive hither and thither, to vex, trouble, torment (the fig. taken from the sea agitated by storm; cf. Gernh. and Beier upon Cic. Off. 1, 24, 82):

    dii deaeque te agitant irati,

    Plaut. Pers. 4, 4, 115:

    atra bilis agitat hominem,

    id. Capt. 3, 4, 64; so id. Curc. 1, 1, 92; 2, 1, 24:

    ut eos agitent furiae, neque usquam consistere patiantur,

    Cic. Rosc. Am. 24 (cf. Verg. A. 3, 331:

    scelerum furiis agitatus Orestes,

    id. ib. 4, 471):

    suum quemque scelus agitat amentiaque afficit,

    id. ib. 24:

    agitare et insequi poëtas,

    Tac. Or. 4; 25 and 41:

    multis injuriis jactata atque agita ta,

    Cic. Quint. 2:

    est magni viri, rebus agitatis (= perturbatis, Beier) punire sontes,

    id. Off. 1, 24, 82:

    agitabatur animus inopiā rei familiaris et conscientiā scelerum,

    Sall. C. 5, 7:

    quos conscientia defectionis agitabat,

    Tac. Agr. 16:

    commotus metu atque libidine diversus agitabatur,

    was drawn in different directions, Sall. J 25, 6; Liv. 22, 12. ne te semper inops agitet vexetque cupido, Hor. Ep. 1, 18, 98:

    quos agitabat timor,

    Tac. Agr. 16:

    timore et metu agitati,

    Vulg. Judith, 15, 1:

    injuriis agitatus,

    Flor. 1, 8, 7:

    seditionibus,

    Just. 12, 4, 12.—
    C.
    To assail with reproach, derision, insult; to reprove, blame, scoff, deride, insult, mock:

    agitat rem militarem, insectatur totam legationem,

    attacks, ridicules, Cic. Mur. 9, 21; id. Brut. 28, 109: mea saevis agitat fastidia verbis, Hor Epod. 12, 13; without verbis:

    agitant expertia frugis,

    id. A. P. 341:

    vesanum poëtam agitant pueri,

    id. ib. 456.—
    D.
    In gen., to drive or urge on a thing, to accomplish or do, to drive at, to be employed in, be engaged in, to have, hold, keep, to celebrate; v. ago, II. D. (in the historians, esp. Sallust, very freq.):

    Haec ego non agitem?

    should I not drive at? Juv. 1, 52:

    vigilias,

    to keep, Plaut. Trin. 4, 2, 27; so,

    custodiam,

    id. Rud. 3, 6, 20; so Tac. A. 11, 18:

    hoc agitemus convivium vino et sermone suavi,

    let us celebrate, Plaut. As. 5, 1, 7:

    Dionysia,

    Ter. Heaut. 4, 4, 11; so id. Hec. 1, 2, 18:

    convivia,

    Ov. M. 7, 431; Suet. Claud. 32 festa gaudia, Sil. 15, 423:

    meum natalem,

    Plaut. Pers. 5, 1, 16;

    so festos dies,

    Cic. Verr. 2, 2, 63:

    jocos,

    Ov. M. 3, 319:

    agraria lex a Flavio tribuno plebis vehementer agitabatur,

    was powerfully urged, supportcd, Cic. Att. 1, 19:

    quae cum praecepta parentis mei agitarem,

    was striving to comply with, Sall. J. 14, 2 (modestius dictum pro:

    studere, ut agerem, Cort.): laeti pacem agitabamus,

    were at peace, enjoyed the delights of peace, id. ib. 14, 10:

    dicit se missum a consule venisse quaesitum ab eo, pacem an bellum agitaturus foret,

    id. ib. 109, 2:

    quoniam deditionis morā induciae agitabantur,

    there was a truce, id. ib. 29, 4; id. C. 24, 2.— Poet.:

    ceu primas agitant acies, certamina miscent,

    as if they formed the front rank, Sil. 9, 330.—Hence of time, esp. life, to pass, spend (cf. ago, II. D 5.):

    vita hominum sine cupiditate agitabatur,

    Sall. C. 2, 1:

    agitare aevum,

    Verg. G. 4, 154; id. A. 10, 235:

    festos dies,

    Tac. H. 3, 78.—In Sall., Tac., Flor., et al., agitare absol., to live, dwell, abide, sojourn, be:

    hi propius mare Africum agitabant,

    Sall. J 18, 9; cf id. ib. 19, 5; id. Fragm. H. 3, 11; so id. J. 54, 2; 59, 1; 94, 4:

    laeti Germant agitabant,

    Tac. A. 1, 50:

    secretus agitat,

    id. ib. 11, 21:

    montium editis sine cultu atque eo ferocius agitabant,

    id. ib. 4, 46; Flor. 4, 12, 48.—
    E.
    Of the mind: agitare aliquid or de aliquā re (in corde, in mente, animo, cum animo, secum, etc.), to drive at a thing in the mind, i. e. to turn over, revolve, to weigh, consider, meditate upon, and with the idea of action to be performed or a conclusion to be made, to deliberate upon, to devise, contrive, plot, to be occupied with, to design, intend, etc.: id ego semper mecum sic agito et comparo, Att ap. Non. 256, 20:

    quom eam rem in corde agito,

    Plaut. Truc 2, 5, 3:

    id agitans mecum,

    Ter. Phorm. 4, 3, 10; so Sall. J. 113, 3:

    habet nihil aliud quod agitet in mente,

    Cic. N. D. 1, 41:

    est tuum sic agitare animo, ut, etc.,

    id. Fam. 6, 1:

    quae omnes animo agitabant,

    Tac. A. 6, 9:

    provincias secretis imaginationibus agitans,

    id. ib. 15, 36 in animo bellum, Liv 21, 2; Vell. 1, 16; Quint. 12, 2, 28.—With inf., as object:

    ut mente agitaret bellum renovare,

    Nep. Ham. 1, 4.— Poet.:

    aliquid jamdudum invadere magnum Mens agitat mihi,

    Verg. A 9, 187. —Sometimes also without mente, animo, and the like, agitare aliquid, in the same signif:

    quodsi ille hoc unum agitare coeperit, esse, etc.,

    Cic. Verr. 2, 3, 96:

    rem a me saepe deliberatam et multum agitatam requiris,

    id. Ac. 1, 2: oratori omnia quaesita, disputata, tractata, agitata ( well considered or weighed) esse debent, id. de Or. 3, 14:

    fugam,

    Verg. A. 2, 640.—So esp. freq. in Tac.:

    Britanni agitare inter se mala servitutis, Agr 15: bellum adversus patrem agitare,

    id. H. 4, 86, id. A. 1, 5; 1, 12.—With de:

    de bello,

    Tac. H. 2, 1:

    agitanti de Claudio,

    id. A. 6, 46:

    de tempore ac loco caedis agitabant,

    id. ib. 15, 50; 1, 12; id. H. 4, 59.—With num:

    agitavere, num Messalinam depellerent amore Silli,

    Tac. A. 11, 29; id. H. 1, 19.— With - ne:

    agitavere placeretne, etc.,

    Tac. H. 3, 1.—With an:

    an Artaxata pergeret, agitavit,

    Tac. A. 13, 41 —With quomodo, Tac. A. 2, 12.—With ut (of purpose):

    ut Neronem pudor caperet, insita spe agitari,

    Tac. A. 16, 26.—
    F.
    To treat or speak of or concerning a thing, to confer about, deliberate upon. Romae per omnīs locos et conventus de facto consulis agitart ( impers., for agitabatur), discussions were had, Sall. J 30, 1;

    cum de foedere victor agitaret,

    Liv. 9, 5; 30, 3.—
    * G.
    Sat agitare, with gen., in Plaut., = sat agere, to have enough to do, to have trouble with: nunc agitas sat tute tuarum rerum, Bacch. 4, 3, 23.

    Lewis & Short latin dictionary > agito

  • 103 alioqui

    ălĭōquī (Corssen, Ausspr. II. p. 839, questions the MS. authority for the forms ălĭ-ōquin and cĕtĕrōquin, but if they are genuine, he believes they have the prep. in affixed, as in deoin), adv. (prop. abl. alioqui, i. e. alio quo modo, in some other way; used in the ante-Aug. per. only once in Lucr.; but freq. after that per., esp. by the histt., and by Pliny the younger).
    I.
    Lit., to indicate that something has its existence or right in all but the exception given, in other respects, for the rest, otherwise; Gr. allôs, often with adj. standing either before or after it:

    milites tantum, qui sequerentur currum, defuerunt: alioqui magnificus triumphus fuit,

    Liv. 37, 46 Madv.;

    8, 9: Hannibal tumulum tutum commodumque alioqui, nisi quod longinquae aquationis erat, cepit,

    id. 30, 29, 10:

    atqui si vitiis mediocribus ac mea paucis Mendosa est natura, alioquin recta,

    Hor. S. 1, 6, 66 K. and H.:

    solitus alioquin id temporis luxus principis intendere,

    Tac. A. 13, 20 Halm; so id. ib. 4, 37; Curt. 7, 4, 8; 8, 2, 2.—Sometimes concessive, hence also with quamquam, quamvis, cum, as for the rest, besides: triumphatum de Tiburtibus: alioqui mitis victoria fuit, i. e. although in other respects the victory was, etc., Liv. 7, 19: at si tantula pars oculi media illa peresa est, Incolumis quamvis alioqui splendidus orbis ( al though in other respects uninjured and clear) occidit extemplo lumen, Lucr. 3, 414 (Lachmann rejected this line; Munro receives it and reads alioquoi):

    ideo nondum eum legi, cum alioqui validissime cupiam,

    Plin. Ep. 9, 35 Keil; so Plin. 10, 69, 93, § 198.—
    II.
    Transf.
    A.
    To indicate that something exists, avails, or has influence in other cases beside those mentioned, yet, besides, moreover (syn.:

    porro, praeterea): sed haec quidem alioquin memoria magni professoris, uti interponeremus, effecit,

    Cels. 8, 4:

    ne pugnemus igitur, cum praesertim plurimis alioqui Graecis sit utendum,

    very many other Greek words besides, Quint. 2, 14, 4 Halm:

    non tenuit iram Alexander, cujus alioqui potens non erat,

    of which he had not the control at other times, Curt. 4, 2, 6; Tac. H. 3, 32:

    quā occasione Caesar, validus alioquin spernendis honoribus hujuscemodi orationem coepit,

    id. A. 4, 37.—So in questions, Quint. 4, 5, 3.—Also et alioqui in Pliny: afficior curā; et alioqui meus pudor, mea dignitas in discrimen adducitur, Plin Ep. 2, 9, 1; so id. ib. 10, 42, 2; id. Pan. 45, 4; 68, 7; 7, 9.—And in copulative clauses with et... et, cum... tum, etc., both in general (or in other respects)... and:

    et alioqui opportune situm, et transitus eā est in Labeates,

    Liv. 43, 19:

    mors Marcelli cum alioqui miserabilis fuit, tum quod, etc.,

    id. 27, 27, 11; so Quint. 5, 6, 4; 12, 10, 63.—
    B.
    To indicate that something is in itself situated so and so, or avails in a certain manner, in itself, even in itself, himself, etc.: corpus, quod illa (Phryne) speciosissima alioqui ( in herself even most beautiful) diductā nudaverat tunicā, Quint. 2, 15, 9 Spald.; 10, 3, 13; 2, 1, 4.—
    C.
    Ellipt. like the Gr. allôs, and commonly placed at the beginning of a clause, to indicate that something must happen, if the previous assertion or assumption shall not be (which fact is not [p. 86] expressed), otherwise, else (cf. aliter, b. g):

    vidistine aliquando Clitumnum fontem? si nondum (et puto nondum: alioqui narrāsses mihi),

    Plin. Ep. 8, 8; 1, 20: Nec, si pugnent inter se, qui idem didicerunt, idcirco ars, quae utrique tradita est, non erit;

    alioqui nec armorum, etc.,

    Quint. 2, 17, 33; so id. 4, 2, 23:

    non inornata debet esse brevitas, alioqui sit indocta,

    id. 4, 2, 46:

    Da mihi liberos, alioquin moriar,

    Vulg. Gen. 30, 1; ib. Matt. 6, 1; ib. Heb. 9, 17:

    languescet alioqui industria, si nullus ex se metus aut spes,

    Tac. A. 2, 38.—
    D.
    (Eccl. Lat.) As an advers. conj., but (cf. ceterum and the Gr. alla):

    alioquin mitte manum tuam et tange os ejus et carnem,

    Vulg. Job, 2, 5. Cf. Hand, Turs. I. pp. 234-241.

    Lewis & Short latin dictionary > alioqui

  • 104 alioquin

    ălĭōquī (Corssen, Ausspr. II. p. 839, questions the MS. authority for the forms ălĭ-ōquin and cĕtĕrōquin, but if they are genuine, he believes they have the prep. in affixed, as in deoin), adv. (prop. abl. alioqui, i. e. alio quo modo, in some other way; used in the ante-Aug. per. only once in Lucr.; but freq. after that per., esp. by the histt., and by Pliny the younger).
    I.
    Lit., to indicate that something has its existence or right in all but the exception given, in other respects, for the rest, otherwise; Gr. allôs, often with adj. standing either before or after it:

    milites tantum, qui sequerentur currum, defuerunt: alioqui magnificus triumphus fuit,

    Liv. 37, 46 Madv.;

    8, 9: Hannibal tumulum tutum commodumque alioqui, nisi quod longinquae aquationis erat, cepit,

    id. 30, 29, 10:

    atqui si vitiis mediocribus ac mea paucis Mendosa est natura, alioquin recta,

    Hor. S. 1, 6, 66 K. and H.:

    solitus alioquin id temporis luxus principis intendere,

    Tac. A. 13, 20 Halm; so id. ib. 4, 37; Curt. 7, 4, 8; 8, 2, 2.—Sometimes concessive, hence also with quamquam, quamvis, cum, as for the rest, besides: triumphatum de Tiburtibus: alioqui mitis victoria fuit, i. e. although in other respects the victory was, etc., Liv. 7, 19: at si tantula pars oculi media illa peresa est, Incolumis quamvis alioqui splendidus orbis ( al though in other respects uninjured and clear) occidit extemplo lumen, Lucr. 3, 414 (Lachmann rejected this line; Munro receives it and reads alioquoi):

    ideo nondum eum legi, cum alioqui validissime cupiam,

    Plin. Ep. 9, 35 Keil; so Plin. 10, 69, 93, § 198.—
    II.
    Transf.
    A.
    To indicate that something exists, avails, or has influence in other cases beside those mentioned, yet, besides, moreover (syn.:

    porro, praeterea): sed haec quidem alioquin memoria magni professoris, uti interponeremus, effecit,

    Cels. 8, 4:

    ne pugnemus igitur, cum praesertim plurimis alioqui Graecis sit utendum,

    very many other Greek words besides, Quint. 2, 14, 4 Halm:

    non tenuit iram Alexander, cujus alioqui potens non erat,

    of which he had not the control at other times, Curt. 4, 2, 6; Tac. H. 3, 32:

    quā occasione Caesar, validus alioquin spernendis honoribus hujuscemodi orationem coepit,

    id. A. 4, 37.—So in questions, Quint. 4, 5, 3.—Also et alioqui in Pliny: afficior curā; et alioqui meus pudor, mea dignitas in discrimen adducitur, Plin Ep. 2, 9, 1; so id. ib. 10, 42, 2; id. Pan. 45, 4; 68, 7; 7, 9.—And in copulative clauses with et... et, cum... tum, etc., both in general (or in other respects)... and:

    et alioqui opportune situm, et transitus eā est in Labeates,

    Liv. 43, 19:

    mors Marcelli cum alioqui miserabilis fuit, tum quod, etc.,

    id. 27, 27, 11; so Quint. 5, 6, 4; 12, 10, 63.—
    B.
    To indicate that something is in itself situated so and so, or avails in a certain manner, in itself, even in itself, himself, etc.: corpus, quod illa (Phryne) speciosissima alioqui ( in herself even most beautiful) diductā nudaverat tunicā, Quint. 2, 15, 9 Spald.; 10, 3, 13; 2, 1, 4.—
    C.
    Ellipt. like the Gr. allôs, and commonly placed at the beginning of a clause, to indicate that something must happen, if the previous assertion or assumption shall not be (which fact is not [p. 86] expressed), otherwise, else (cf. aliter, b. g):

    vidistine aliquando Clitumnum fontem? si nondum (et puto nondum: alioqui narrāsses mihi),

    Plin. Ep. 8, 8; 1, 20: Nec, si pugnent inter se, qui idem didicerunt, idcirco ars, quae utrique tradita est, non erit;

    alioqui nec armorum, etc.,

    Quint. 2, 17, 33; so id. 4, 2, 23:

    non inornata debet esse brevitas, alioqui sit indocta,

    id. 4, 2, 46:

    Da mihi liberos, alioquin moriar,

    Vulg. Gen. 30, 1; ib. Matt. 6, 1; ib. Heb. 9, 17:

    languescet alioqui industria, si nullus ex se metus aut spes,

    Tac. A. 2, 38.—
    D.
    (Eccl. Lat.) As an advers. conj., but (cf. ceterum and the Gr. alla):

    alioquin mitte manum tuam et tange os ejus et carnem,

    Vulg. Job, 2, 5. Cf. Hand, Turs. I. pp. 234-241.

    Lewis & Short latin dictionary > alioquin

  • 105 amecus

    1.
    ămīcus (old form ămēcus, Paul. ex Fest. p. 15 Müll.), a, um, adj. [amo], friendly, kind, amicable, favorable, inclined to, liking; constr. with dat., Zumpt, Gram. §

    410: animo esse amico erga aliquem,

    Ter. Hec. 3, 3, 29; Cic. Fam. 1, 7, 3:

    tribuni sunt nobis amici,

    id. Q. Fr. 1, 2 fin.:

    homo amicus nobis jam inde a puero,

    Ter. Ad. 3, 3, 86:

    Pompeium tibi valde amicum esse cognovi,

    Cic. Fam. 1, 8, 5; id. Att. 9, 5:

    amicus non magis tyranno quam tyrannidi,

    Nep. Dion, 3, 2; id. Att. 9:

    male numen amicum,

    Verg. A. 2, 735; Ov. F. 3, 834:

    (Fortuna) amica varietati constantiam respuit,

    Cic. N. D. 2, 16:

    amica luto sus,

    fond of, Hor. Ep. 1, 2, 26.— Comp.:

    mihi nemo est amicior Attico,

    Cic. Att. 16, 16:

    amicior Cilicum aerariis quam nostro,

    id. ib. 7, 1, 6; id. Fam. 3, 2, 1.— Sup.:

    Deiotarum, fidelissimum regem atque amicissimum rei publicae nostrae,

    Cic. Att. 15, 2, 2:

    cum summi viri, tum amicissimi,

    id. Am. 2, 8:

    amicissimi viri,

    Suet. Caes. 1:

    successor conjunctissimus et amicissimus,

    Cic. Fam. 3, 3:

    hoc libro ad amicum amicissimus de amicitiā scripsi,

    id. Am. 1, 5; 23, 88 (but the comp. and sup. may sometimes be rendered as belonging to 2. amicus, a greater friend, the greatest friend, as in Cic. Att. 16, 16, and Am. 1, 5; so in Gr. basileus etc.).—
    B.
    Of things, kindly, pleasing (mostly poet.;

    so Cic. rarely): nihil homini amico est opportuno amicius,

    Plaut. Ep. 3, 3, 44:

    secundum te nihil est mihi amicius solitudine,

    Cic. Att. 12, 15:

    portus intramus amicos,

    Verg. A. 5, 57: fessos opibus solatur amicis, id. [p. 106] ib. 5, 416:

    vento amico ferri,

    Ov. Tr. 1, 5, 17:

    per amica silentia lunae,

    Verg. A. 2, 255:

    amici imbres,

    id. G. 4, 115:

    sidus amicum,

    Hor. Epod. 10, 9:

    sol amicum tempus agens,

    bringing the welcome hour, id. C. 3, 6, 43:

    tempus fraudibus amicum,

    Stat. S. 5, 2, 39:

    brevitas postulatur, qui mihimet ipsi amicissima est,

    Cic. Quinct. 34.—
    * C.
    Amicum est mihi (after the Gr. philon esti moi; in pure Lat., mihi cordi est, etc.); with inf., it pleases me, it accords with my feelings:

    nec dis amicum est nec mihi te prius Obire,

    Hor. C. 2, 17, 2.—Hence, adv., in a friendly manner, kindly, amicably.
    a.
    Old form ămīcĭter, Pac. ap. Non. 510, 26; Plaut. Pers. 2, 3, 3.—
    b.
    Class. form ămīcē:

    facis amice,

    Cic. Am. 2, 9:

    haec accipienda amice,

    id. ib. 24, 88; id. Fin. 1, 10; id. Off. 1, 26. —
    * Comp., Front. ad M. Caes. 1, 6.— Sup., Cic. Div. in Caecil. 9; Caes. B. C. 2, 17.
    2.
    ămīcus, i, m. [from amo, as philos from phileô, and from ] ( gen. plur. amicūm, Ter. Heaut. prol. 24).
    A.
    A friend; constr. with gen. or poss. adj.; v. Zumpt, Gram. §

    410: est is (amicus) tamquam alter idem,

    Cic. Am. 21, 80 (cf. id. ib. 25, 92; id. Off. 1, 17):

    amicum qui intuetur, tamquam exemplar intuetur sui,

    id. Am. 7, 23:

    Non tam utilitas parta per amicum, quam amici amor ipse delectat,

    id. ib. 14, 51: Amicus certus in re incertā cernitur, Enn. ap. Cic. ib. 17, 64:

    boni improbis, improbi bonis amici esse non possunt,

    Cic. ib. 20, 74:

    ex omnibus saeculis vix tria aut quattuor nominantur paria amicorum,

    id. ib. 4, 15:

    tu ex amicis certis mi es certissimus,

    Plaut. Trin. 1, 2, 54 and 57:

    vetus verbum hoc est, Communia esse amicorum inter se omnia,

    Ter. Ad. 5, 4, 18:

    Respicis antiquum lassis in rebus amicum,

    Ov. P. 2, 3, 93:

    Alba tuus antiquissimus non solum amicus, verum etiam amator,

    Cic. Verr. 2, 3, 63 fin.:

    hospitis et amici mei M. Pacuvii fabula,

    id. Am. 7, 24:

    suis incommodis graviter angi non amicum sed se ipsum amantis est,

    of one loving not his friend, but himself, id. ib. 3, 10:

    ab amicis honesta petere, amicorum causā honesta facere,

    id. ib. 13, 44:

    paternus amicus ac pernecessarius,

    id. Fl. 6, 14:

    amicus novus,

    id. Am. 19, 67:

    vetus,

    id. ib.; Verg. A. 3, 82; Hor. S. 2, 6, 81; Ov. P. 1, 6, 53:

    amici ac familiares veteres,

    Suet. Tib. 55:

    aequaevus,

    Verg. A. 5, 452:

    ardens,

    id. ib. 9, 198:

    dulcis,

    Hor. S. 1, 3, 69; Ov. P. 1, 8, 31:

    carus,

    Hor. C. 4, 9, 51; Ov. Tr. 3, 6, 7:

    jucundus,

    Hor. S. 1, 3, 93:

    amici jucundissimi et omnium horarum,

    Suet. Tib. 42:

    amicus propior,

    Hor. Ep. 1, 9, 5:

    fidelis,

    id. ib. 2, 2, 1; Vulg. Eccli. 6, 14:

    fidus,

    Hor. Ep. 1, 5, 24:

    verus,

    Cic. Am. 21, 82; Vulg. Eccli. 25, 12:

    mendax,

    Hor. A. P. 425:

    secernere blandum amicum a vero,

    Cic. Am. 25, 95:

    memor,

    Ov. Tr. 5, 9, 33:

    summus,

    Ter. Phorm. 1, 1, 1:

    primus,

    Vulg. 1 Macc. 10, 65:

    amici tristes,

    Hor. C. 1, 7, 24:

    maesti,

    Ov. Tr. 1, 9, 5:

    dives,

    Hor. Ep. 1, 8, 24:

    inops,

    id. S. 1, 2, 5:

    inferioris ordinis amici,

    Cic. Am. 19, 69:

    communes amici,

    Cic. Fam. 5, 2:

    amice, salve!

    Ter. Eun. 3, 5, 12; so Cat. 55, 7; Verg. A. 6, 507; Hor. C. 2, 14, 6; and Vulg. Matt. 20, 13:

    magnanimi veritatis amici,

    Cic. Off. 1, 19:

    amicos parare,

    Ter. And. 1, 1, 39:

    amicos parare optimam vitae, ut ita dicam, supellectilem,

    Cic. Am. 15, 55:

    minus amicorum habens,

    Ter. Eun. 4, 6, 22:

    me unum atque unicum amicum habuit,

    Cat. 73, 6;

    amicos habere,

    Cic. Am. 11, 36; so Vulg. Prov. 22, 11:

    nos sibi amicos junget,

    Ter. Hec. 5, 2, 32; Hor. S. 1, 3, 54:

    amicum servare,

    id. ib.:

    amicum servare per durum tempus,

    Ov. P. 2, 6, 29:

    aliquo uti amico,

    to have one as a friend, Cic. de Or. 1, 14, 62; Hor. S. 1, 4, 96:

    sibi amicum facere,

    Vulg. Luc. 16, 9:

    amicum diligere,

    Verg. A. 9, 430; Vulg. Deut. 13, 6:

    amico inservire,

    Ter. Heaut. 3, 1, 8:

    amico parcere,

    Hor. S. 1, 4, 35:

    et monendi amici saepe sunt et objurgandi,

    Cic. Am. 24, 88:

    amico ignoscere,

    Hor. Ep. 2, 2, 110:

    angorem pro amico capere,

    Cic. Am. 13, 48:

    amici jacentem animum excitare,

    id. ib. 16, 59:

    amicum consolari,

    Ov. Tr. 5, 4, 41:

    amico orbatus,

    Cic. Am. 3, 10:

    amicum offendere,

    Hor. S. 1, 3, 73:

    non paucis munitus amicis,

    Ov. P. 2, 3, 25.—Also for patronus, patron, protector; so Horace of Mæcenas, Epod. 1, 2:

    amicus potens,

    powerful friend, id. C. 2, 18, 12; so,

    magnus,

    Juv. 3, 57; 6, 313: Suet. Aug. 56:

    valentissimi,

    id. ib. 35.—And for socius, companion:

    trepido fugam exprobravit amico,

    Ov. M. 13, 69.—
    B.
    In polit. relations, a friend of the State (who was not always socius, an ally, but the socius was always amicus; cf.

    amicitia): Deiotarus ex animo amicus, unus fidelis populo Romano,

    Cic. Phil. 11, 13:

    socio atque amico regi,

    Liv. 37, 54; 7, 30 et saep.; Suet. Caes. 11.—
    C.
    In and after the Aug. per., a counsellor, courtier, minister of a prince, Nep. Milt. 3, 2 Dähn.:

    fuerunt multi reges ex amicis Alexandri Magni,

    id. Reg. 3, 1; so Suet. Caes. 70, 72; 70, 79; id. Aug. 16; 17; 35; 56; 66; id. Calig. 19; id. Ner. 5; id. Galb. 7 al.; cf. Ernest. ad Suet. Excurs. XV.—Hence, ămī-ca, ae, f.
    A.
    In bon. part., a female friend (very rare; cf. hetaira in Hom., Aristoph., Plato):

    amicae, cognatae,

    Ter. Hec. 4, 2, 16:

    at haec amicae erunt, ubi, etc.,

    id. ib. 5, 2, 24:

    Me (laedit) soror et cum quae dormit amica simul,

    Prop. 2, 6, 12:

    ibit ad adfectam, quae non languebit, amicam Visere,

    Ov. Am. 2, 2, 21; cf. Juv. 3, 12; 6, 353; 6, 455; 6, 481; so Inscr. Grut. 865, 17; 891, 4. —
    B.
    In mal. part., = meretrix, a concubine, mistress, courtesan (esp. freq. in the comic poets; so in Gr. hetaira com. in Att. usage): eum suus pater ab amicā abduxit, Naev. ap. Gell. 6, 8:

    mulierem pejorem quam haec amica est Phaedromi non vidi,

    Plaut. Curc. 5, 1, 3; so id. Trin. 3, 2, 25; 3, 4, 22; id. Cist. 2, 3, 28; id. Ep. 5, 2, 36; 5, 2, 39 al.:

    sive ista uxor sive amica est,

    Ter. And. 1, 3, 11; id. Heaut. 1, 1, 52; 1, 2, 15; 3, 3, 6; 4, 6, 15 et saep.; Cic. Att. 10, 10; Dig. 50, 16, 144.

    Lewis & Short latin dictionary > amecus

  • 106 amicus

    1.
    ămīcus (old form ămēcus, Paul. ex Fest. p. 15 Müll.), a, um, adj. [amo], friendly, kind, amicable, favorable, inclined to, liking; constr. with dat., Zumpt, Gram. §

    410: animo esse amico erga aliquem,

    Ter. Hec. 3, 3, 29; Cic. Fam. 1, 7, 3:

    tribuni sunt nobis amici,

    id. Q. Fr. 1, 2 fin.:

    homo amicus nobis jam inde a puero,

    Ter. Ad. 3, 3, 86:

    Pompeium tibi valde amicum esse cognovi,

    Cic. Fam. 1, 8, 5; id. Att. 9, 5:

    amicus non magis tyranno quam tyrannidi,

    Nep. Dion, 3, 2; id. Att. 9:

    male numen amicum,

    Verg. A. 2, 735; Ov. F. 3, 834:

    (Fortuna) amica varietati constantiam respuit,

    Cic. N. D. 2, 16:

    amica luto sus,

    fond of, Hor. Ep. 1, 2, 26.— Comp.:

    mihi nemo est amicior Attico,

    Cic. Att. 16, 16:

    amicior Cilicum aerariis quam nostro,

    id. ib. 7, 1, 6; id. Fam. 3, 2, 1.— Sup.:

    Deiotarum, fidelissimum regem atque amicissimum rei publicae nostrae,

    Cic. Att. 15, 2, 2:

    cum summi viri, tum amicissimi,

    id. Am. 2, 8:

    amicissimi viri,

    Suet. Caes. 1:

    successor conjunctissimus et amicissimus,

    Cic. Fam. 3, 3:

    hoc libro ad amicum amicissimus de amicitiā scripsi,

    id. Am. 1, 5; 23, 88 (but the comp. and sup. may sometimes be rendered as belonging to 2. amicus, a greater friend, the greatest friend, as in Cic. Att. 16, 16, and Am. 1, 5; so in Gr. basileus etc.).—
    B.
    Of things, kindly, pleasing (mostly poet.;

    so Cic. rarely): nihil homini amico est opportuno amicius,

    Plaut. Ep. 3, 3, 44:

    secundum te nihil est mihi amicius solitudine,

    Cic. Att. 12, 15:

    portus intramus amicos,

    Verg. A. 5, 57: fessos opibus solatur amicis, id. [p. 106] ib. 5, 416:

    vento amico ferri,

    Ov. Tr. 1, 5, 17:

    per amica silentia lunae,

    Verg. A. 2, 255:

    amici imbres,

    id. G. 4, 115:

    sidus amicum,

    Hor. Epod. 10, 9:

    sol amicum tempus agens,

    bringing the welcome hour, id. C. 3, 6, 43:

    tempus fraudibus amicum,

    Stat. S. 5, 2, 39:

    brevitas postulatur, qui mihimet ipsi amicissima est,

    Cic. Quinct. 34.—
    * C.
    Amicum est mihi (after the Gr. philon esti moi; in pure Lat., mihi cordi est, etc.); with inf., it pleases me, it accords with my feelings:

    nec dis amicum est nec mihi te prius Obire,

    Hor. C. 2, 17, 2.—Hence, adv., in a friendly manner, kindly, amicably.
    a.
    Old form ămīcĭter, Pac. ap. Non. 510, 26; Plaut. Pers. 2, 3, 3.—
    b.
    Class. form ămīcē:

    facis amice,

    Cic. Am. 2, 9:

    haec accipienda amice,

    id. ib. 24, 88; id. Fin. 1, 10; id. Off. 1, 26. —
    * Comp., Front. ad M. Caes. 1, 6.— Sup., Cic. Div. in Caecil. 9; Caes. B. C. 2, 17.
    2.
    ămīcus, i, m. [from amo, as philos from phileô, and from ] ( gen. plur. amicūm, Ter. Heaut. prol. 24).
    A.
    A friend; constr. with gen. or poss. adj.; v. Zumpt, Gram. §

    410: est is (amicus) tamquam alter idem,

    Cic. Am. 21, 80 (cf. id. ib. 25, 92; id. Off. 1, 17):

    amicum qui intuetur, tamquam exemplar intuetur sui,

    id. Am. 7, 23:

    Non tam utilitas parta per amicum, quam amici amor ipse delectat,

    id. ib. 14, 51: Amicus certus in re incertā cernitur, Enn. ap. Cic. ib. 17, 64:

    boni improbis, improbi bonis amici esse non possunt,

    Cic. ib. 20, 74:

    ex omnibus saeculis vix tria aut quattuor nominantur paria amicorum,

    id. ib. 4, 15:

    tu ex amicis certis mi es certissimus,

    Plaut. Trin. 1, 2, 54 and 57:

    vetus verbum hoc est, Communia esse amicorum inter se omnia,

    Ter. Ad. 5, 4, 18:

    Respicis antiquum lassis in rebus amicum,

    Ov. P. 2, 3, 93:

    Alba tuus antiquissimus non solum amicus, verum etiam amator,

    Cic. Verr. 2, 3, 63 fin.:

    hospitis et amici mei M. Pacuvii fabula,

    id. Am. 7, 24:

    suis incommodis graviter angi non amicum sed se ipsum amantis est,

    of one loving not his friend, but himself, id. ib. 3, 10:

    ab amicis honesta petere, amicorum causā honesta facere,

    id. ib. 13, 44:

    paternus amicus ac pernecessarius,

    id. Fl. 6, 14:

    amicus novus,

    id. Am. 19, 67:

    vetus,

    id. ib.; Verg. A. 3, 82; Hor. S. 2, 6, 81; Ov. P. 1, 6, 53:

    amici ac familiares veteres,

    Suet. Tib. 55:

    aequaevus,

    Verg. A. 5, 452:

    ardens,

    id. ib. 9, 198:

    dulcis,

    Hor. S. 1, 3, 69; Ov. P. 1, 8, 31:

    carus,

    Hor. C. 4, 9, 51; Ov. Tr. 3, 6, 7:

    jucundus,

    Hor. S. 1, 3, 93:

    amici jucundissimi et omnium horarum,

    Suet. Tib. 42:

    amicus propior,

    Hor. Ep. 1, 9, 5:

    fidelis,

    id. ib. 2, 2, 1; Vulg. Eccli. 6, 14:

    fidus,

    Hor. Ep. 1, 5, 24:

    verus,

    Cic. Am. 21, 82; Vulg. Eccli. 25, 12:

    mendax,

    Hor. A. P. 425:

    secernere blandum amicum a vero,

    Cic. Am. 25, 95:

    memor,

    Ov. Tr. 5, 9, 33:

    summus,

    Ter. Phorm. 1, 1, 1:

    primus,

    Vulg. 1 Macc. 10, 65:

    amici tristes,

    Hor. C. 1, 7, 24:

    maesti,

    Ov. Tr. 1, 9, 5:

    dives,

    Hor. Ep. 1, 8, 24:

    inops,

    id. S. 1, 2, 5:

    inferioris ordinis amici,

    Cic. Am. 19, 69:

    communes amici,

    Cic. Fam. 5, 2:

    amice, salve!

    Ter. Eun. 3, 5, 12; so Cat. 55, 7; Verg. A. 6, 507; Hor. C. 2, 14, 6; and Vulg. Matt. 20, 13:

    magnanimi veritatis amici,

    Cic. Off. 1, 19:

    amicos parare,

    Ter. And. 1, 1, 39:

    amicos parare optimam vitae, ut ita dicam, supellectilem,

    Cic. Am. 15, 55:

    minus amicorum habens,

    Ter. Eun. 4, 6, 22:

    me unum atque unicum amicum habuit,

    Cat. 73, 6;

    amicos habere,

    Cic. Am. 11, 36; so Vulg. Prov. 22, 11:

    nos sibi amicos junget,

    Ter. Hec. 5, 2, 32; Hor. S. 1, 3, 54:

    amicum servare,

    id. ib.:

    amicum servare per durum tempus,

    Ov. P. 2, 6, 29:

    aliquo uti amico,

    to have one as a friend, Cic. de Or. 1, 14, 62; Hor. S. 1, 4, 96:

    sibi amicum facere,

    Vulg. Luc. 16, 9:

    amicum diligere,

    Verg. A. 9, 430; Vulg. Deut. 13, 6:

    amico inservire,

    Ter. Heaut. 3, 1, 8:

    amico parcere,

    Hor. S. 1, 4, 35:

    et monendi amici saepe sunt et objurgandi,

    Cic. Am. 24, 88:

    amico ignoscere,

    Hor. Ep. 2, 2, 110:

    angorem pro amico capere,

    Cic. Am. 13, 48:

    amici jacentem animum excitare,

    id. ib. 16, 59:

    amicum consolari,

    Ov. Tr. 5, 4, 41:

    amico orbatus,

    Cic. Am. 3, 10:

    amicum offendere,

    Hor. S. 1, 3, 73:

    non paucis munitus amicis,

    Ov. P. 2, 3, 25.—Also for patronus, patron, protector; so Horace of Mæcenas, Epod. 1, 2:

    amicus potens,

    powerful friend, id. C. 2, 18, 12; so,

    magnus,

    Juv. 3, 57; 6, 313: Suet. Aug. 56:

    valentissimi,

    id. ib. 35.—And for socius, companion:

    trepido fugam exprobravit amico,

    Ov. M. 13, 69.—
    B.
    In polit. relations, a friend of the State (who was not always socius, an ally, but the socius was always amicus; cf.

    amicitia): Deiotarus ex animo amicus, unus fidelis populo Romano,

    Cic. Phil. 11, 13:

    socio atque amico regi,

    Liv. 37, 54; 7, 30 et saep.; Suet. Caes. 11.—
    C.
    In and after the Aug. per., a counsellor, courtier, minister of a prince, Nep. Milt. 3, 2 Dähn.:

    fuerunt multi reges ex amicis Alexandri Magni,

    id. Reg. 3, 1; so Suet. Caes. 70, 72; 70, 79; id. Aug. 16; 17; 35; 56; 66; id. Calig. 19; id. Ner. 5; id. Galb. 7 al.; cf. Ernest. ad Suet. Excurs. XV.—Hence, ămī-ca, ae, f.
    A.
    In bon. part., a female friend (very rare; cf. hetaira in Hom., Aristoph., Plato):

    amicae, cognatae,

    Ter. Hec. 4, 2, 16:

    at haec amicae erunt, ubi, etc.,

    id. ib. 5, 2, 24:

    Me (laedit) soror et cum quae dormit amica simul,

    Prop. 2, 6, 12:

    ibit ad adfectam, quae non languebit, amicam Visere,

    Ov. Am. 2, 2, 21; cf. Juv. 3, 12; 6, 353; 6, 455; 6, 481; so Inscr. Grut. 865, 17; 891, 4. —
    B.
    In mal. part., = meretrix, a concubine, mistress, courtesan (esp. freq. in the comic poets; so in Gr. hetaira com. in Att. usage): eum suus pater ab amicā abduxit, Naev. ap. Gell. 6, 8:

    mulierem pejorem quam haec amica est Phaedromi non vidi,

    Plaut. Curc. 5, 1, 3; so id. Trin. 3, 2, 25; 3, 4, 22; id. Cist. 2, 3, 28; id. Ep. 5, 2, 36; 5, 2, 39 al.:

    sive ista uxor sive amica est,

    Ter. And. 1, 3, 11; id. Heaut. 1, 1, 52; 1, 2, 15; 3, 3, 6; 4, 6, 15 et saep.; Cic. Att. 10, 10; Dig. 50, 16, 144.

    Lewis & Short latin dictionary > amicus

  • 107 annus

    annus, i, m. [acc. to some, as Corssen, Beitr. 16, for am-nus, from 2. an- am-; or acc. to others, directly from 2. anus, a ring, and kindred to the form appearing, in enoautos, di-enos, tri-enos].
    I.
    Lit., a circuit, circular course, periodical return: tempus a brumā ad brumam, dum sol redit, vocatur annus;

    quod, ut parvi circuli anuli, sic magni dicebantur circites ani, unde annus,

    Varr. L. L. 6, § 8 Müll.; cf.

    for the same idea: circum tribus actis annis,

    Lucr. 5, 883:

    anno, qui solstitiali circumagitur orbe,

    Liv. 1, 19; 6, 1:

    quae (stellae) volvunt magnos in magnis orbibus annos,

    Lucr. 5, 644; so Verg. A. 1, 234:

    multis solis redeuntibus annis,

    Lucr. 1, 311; so Verg. A. 8, 47; cf. also Voss ad Verg. G. 2, 402; and the Heb. = month, from = to renew; hence, a year (consisting among the Rom. orig. of ten months, ending with Dec. and beginning with Mart., but from the time of Numa of twelve):

    annos sexaginta natus,

    Ter. Heaut. 1, 1, 10:

    principio circum tribus actis impiger annis Floret equus,

    Lucr. 5, 881:

    tempora mutare annorum,

    the seasons, id. 2, 170:

    anni tempus, Varr, R. R. 1, 46: nemo est tam senex, qui se annum non putet posse vivere,

    Cic. Sen. 7, 24:

    centum et septem complevit annos,

    id. ib. 5, 13 et saep.:

    anni fugaces,

    Hor. C. 2, 14, 1:

    anni mobiles,

    id. A. P. 157:

    annus piger,

    id. Ep. 1, 1, 21:

    anni breves,

    id. C. 4, 13, 23:

    per exactos annos,

    id. ib. 3, 22, 6:

    initio anni,

    Liv. 2, 52:

    principio anni,

    id. 2, 48:

    anno ineunte,

    Suet. Calig. 42; id. Tib. 54:

    anno exeunte,

    Cic. Div. 1, 25:

    extremo anno,

    Liv. 2, 64:

    extremo anni,

    Tac. A. 6, 27:

    anno circumacto,

    Liv. 6, 1:

    vertente anno,

    Vulg. 2 Reg. 11, 1:

    annus totus,

    Hor. S. 2, 3, 1:

    annus solidus,

    a full year, Liv. 1, 19.— Poet.:

    pleno anno,

    at the close of, Hor. C. 3, 18, 5; Plaut. Stich. 1, 1, 30; id. Men. 2, 1, 9:

    nondum centum et decem anni sunt, cum lata est lex,

    Cic. Off. 2, 21, 75: lex anno post quam lata sit abrogata, id. Cornel. Fragm. ap. Orell. IV. 2, p. 448.—
    B.
    Adverb. phrases.
    1.
    Anno.
    a.
    A year ago, last year, perusi (for the most part anteclass.;

    not used by Cic.),

    Plaut. Am. prol. 91:

    quattuor minis ego emi istanc anno,

    id. Men. 1, 3, 22; id. Truc. 2, 4, 39: utrum anno an horno te abstuleris a viro, Lucil. ap. Non. p. 121, 8; so,

    ab anno priore,

    Vulg. 2 Cor. 8, 10; and:

    ab anno praeterito,

    ib. ib. 9, 2.—
    b.
    A full or whole year, Liv. 3, 39 fin.:

    corpus ejus matronae anno luxerunt,

    Aur. Vict. Vir. Ill. 10 fin. (in Livy, instead of it, annum; v. 2. infra).—
    c.
    In each year, yearly:

    uno boum jugo conseri anno quadragena jugera, difficilis tricena justum est,

    Plin. 18, 18, 48, § 173.—But in is freq. added when it is related how often a thing happened during the year, Varr. R. R. 2, 11, 8:

    ter in anno,

    Cic. Rosc. Am. 46:

    semel in anno,

    Vulg. Heb. 9, 7 (cf.:

    semel per annum,

    ib. Ex. 30, 10) al. (but without in' ter et quater anno, Hor. C. 1, 31, 14:

    bis anno,

    Plin. 2, 73, 75, § 184).—
    2.
    Annum, a year, during a whole year:

    matronae annum eum luxerunt,

    Liv. 2, 7.—
    3.
    Ad annum, for the coming year, a year hence:

    faciendum est ad annum,

    Cic. de Or. 3, 24, 92:

    quem ad annum tribunum plebis videbam fore,

    id. Att. 5, 2.—
    4.
    In annum.
    a.
    For a year: prorogatum in annum im [p. 127] perium est, Liv. 37, 2, 11: si quid Est ( gnaws) animum, differs curandi tempus in annum? Hor. Ep. 1, 2, 39:

    provisae frugis in annum Copia,

    id. ib. 1, 18, 109.—
    b.
    In the next year, the next year:

    quod stercoratione faciunt in annum segetes meliores,

    Varr. R. R. 2, 2, 12.—
    5.
    Per annos, year by year, yearly:

    arva per annos mutant, et superest ager,

    Tac. G. 26; so,

    per omnes annos,

    Vulg. Lev. 16, 34; ib. Luc. 2, 41.—
    6.
    Omnibus annis, all the years, always, Hor. Ep. 1, 7, 21.—
    II.
    Transf.
    A.
    Poet., a part of a year, a season of the year:

    nunc frondent silvae, nunc formosissimus an-nus,

    now the forest is clothed with verdure, now the year is most beautiful, Verg. E. 3, 57; so,

    pomifer annus,

    Hor. C. 3, 23, 8:

    hibernus annus,

    id. Epod. 2, 29: Pisaeumque domus non aestuat annum, i. e. the summer (in which season of the year the Olympic games were celebrated at Pisa), Stat. S. 1, 3, 8.—
    B.
    The produce of the year ( poet. or in post-Aug. prose; cf.

    annona, I.),

    Luc. 9, 437:

    agricolae annum flevere,

    id. 3, 452; 3, 70; Stat. Th. 4, 710; Val. Fl. 5, 424:

    nec arare terram aut exspectare annum,

    Tac. G. 14, ubi v. Rup.; cf. Schwarz ad Plin. Pan. 29.—
    C.
    Time of life ( poet.):

    Dum vernat sanguis, dum rugis integer annus,

    while your years are free from wrinkles, Prop. 5, 5, 59:

    vitae longus et annus erit,

    the years of life, id. 3, 7, 38.—
    D.
    In polit. life, the age to which one must attain in order to be appointed to an office (cf. annalis, II.):

    quod hoc honore me adfecistis primā petitione, quod anno meo,

    Cic. Agr. 2, 2:

    subito reliquit annum suum seseque in annum proximum transtulit,

    id. Mil. 9, 24:

    qui anno suo petierint,

    id. ib. 9, 24; id. Att. 1, 1; id. Fam. 10, 25.—
    E.
    In astronomy: annus magnus or mundanus, the period of time in which the constellations return to the same place; acc. to Macr. Somn. Scip. 2, 11, 15,000 years; v. Cic. N. D. 2, 20; Tac. Or. 16; and Madv. ad Cic. Fin. 2, 31, 102.

    Lewis & Short latin dictionary > annus

  • 108 armiger

    armĭger (ARMIGERVS in a late inscr., Orell. 3631), gĕra, gĕrum, adj. [arma-gero], bearing weapons, armed, warlike (in this last sense rare, instead of armifer).
    I.
    Pennigero non armigero in corpore, Att. ap. Cic. Fam. 7, 33:

    cum paucis armigeris,

    Curt. 3, 12:

    Phoebumque, armigerum deum (i. e. Martem),

    Sil. 7, 87:

    Colchis armigeră proelia sevit humo,

    Prop. 4, 10, 10:

    sulcus,

    Claud. I. Cons. Stil. 324, i. q. armiferum arvum (v. armifer fin.).—
    II.
    Subst., an armor-bearer, shield-bearer, a female armorbearer (this is the prevailing signif. of the word).
    A.
    Masc.:

    armiger,

    Plaut. Merc. 5, 2, 11; id. Cas. prol. 55:

    Sergius armiger Catilinae,

    i.e. an adherent, Cic. Dom. 5:

    regisque Thoactes Armiger,

    Ov. M. 5, 148; so id. ib. 12, 363:

    hic (Butes) Dardanio Anchisae Armiger ante fuit,

    Verg. A. 9, 648:

    vocavit armigerum suum,

    Vulg. Jud. 9, 54; ib. 1 Reg. 14, 1; ib. 1 Par. 10, 4 et saep.:

    armiger Jovis, i. e. aquila,

    Ov. M. 15, 386; Verg. A. 9, 564 (cf. Hor. C. 4, 4, 1: minister fulminis ales): armiger hac magni patet Hectoris, i. e. the promontory of Misenus, named after Misenus, the armor-bearer of Hector, Stat. S. 2, 77.—
    B.
    Fem.:

    armigera, of the armor-bearer of Diana,

    Ov. M. 3, 166; 5, 619.

    Lewis & Short latin dictionary > armiger

  • 109 assevero

    as-sĕvēro ( ads-, Ritschl, B. and K., Halm), āvi, ātum, 1, v. a. [severus].
    I.
    A.. Lit., to do any thing with earnestness, [p. 179] to do or pursue earnestly (opp. jocari, Cic. Brut. 85, 293; rare in early Latin;

    syn.: affirmo, confirmo, assero, dico): quae est ista defensio? utrum adseveratur in hoc an tentatur?

    is this matter conducted in earnest? Cic. Verr. 2, 2, 10.—Hence, of discourse, to assert strongly or firmly, to declare positively, to affirm (in the class. per. only in prose; with this word in this sense, cf. the Engl. to assure; the Germ. versichern; the Gr. ischurizomai, bebaioô; and the Lat. confirmo, adfirmo): neminem eorum haec adseverare audias, * Plaut. Mil. 3, 1, 164:

    pulchre adseverat sese ab Oppianico destitutum,

    Cic. Clu. 26, 72:

    unum illud firmissime adseverabat in exsilium se iturum,

    id. Att. 10, 14:

    periti rerum adseverant non ferre (Arabiam) tantum, etc.,

    Plin. 12, 18, 41, § 83 Jan (others adstruxerunt, v. astruo fin.):

    Halicarnasii mille et ducentos per annos nullo motu terrae nutavisse sedes suas adseveraverant,

    Tac. A. 4, 55; 6, 28; 12, 42; 14, 16; id. H. 2, 80:

    constantissime adseveravit fore, ut etc.,

    Suet. Vesp. 5.—Also, de aliquā re:

    neque hoc meum, de quo tanto opere hoc libro adseveravi, umquam adfirmabo esse verius quam tuum,

    Cic. Or. 71, 237:

    quem ad modum adversarius de quāque re adseveret,

    id. Brut. 57, 208:

    neminem ullā de re posse contendere neque adseverare,

    id. Ac. 2, 11, 35.—Of inanimate things, to make known, to show, prove, demonstrate:

    adseverant magni artus Germanicam originem,

    Tac. Agr. 11.—
    B.
    In Tac., of conduct (cf. asseveratio):

    viri gravitatem adseverantes,

    assuming an air of gravity, Tac. A. 13, 18. —
    II.
    In App., to make grave or serious:

    frontem,

    App. M. 3, p. 135, 10, and 8, p. 203, 24.— Advv.: adsĕvēranter and adsĕ-vērātē, with asseveration, earnestly, emphatically.
    A.
    Form adsĕvēranter:

    loqui valde adseveranter,

    Cic. Att. 15, 19, 2. — Comp.:

    Haec Antiochus fere multo etiam adseverantius (dixit),

    Cic. Ac. 2, 19, 61.—
    B.
    Form adsĕvērātē:

    tragoedias scite atque adseverate actitavit,

    earnestly, Gell. 6, 5, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > assevero

  • 110 attineo

    at-tĭnĕo ( adt-, Dietsch, Weissenb.), tĭnui, tentum, 2, v. a. and n. [teneo].
    I.
    Act., (so only ante-class. or in the histt.; most freq. in Plaut. and Tac.).
    A.
    To hold to, to bring or hold near:

    aliquem ante oculos attinere,

    Plaut. Men. 5, 1, 30.—
    B.
    To hold or detain at some point (class. retinere), to hold fast, keep hold of, to hold, keep, detain, hold back, delay:

    testes vinctos,

    Plaut. Truc. 4, 3, 63; id. Bacch. 2, 2, 3:

    animum,

    id. Mil. 4, 8, 17:

    lectos viros castris attinere,

    Tac. A. 2, 52; 6, 17:

    prensam dextram vi attinere,

    id. ib. 1, 35; 2, 10; 3, 71 fin.:

    cunctos, qui carcere attinebantur, necari jussit,

    id. ib. 6, 19; 3, 36 fin.; 12, 68; 13, 15; 13, 27;

    15, 57: set ego conperior Bocchum Punicā fide simul Romanum et Numidam spe pacis adtinuisse,

    detained, amused, Sall. J. 108, 3:

    ad ea Corbulo satis comperto Vologesen defectione Hyrcaniae attineri,

    is detained, hindered, Tac. A. 13, 37 fin.; 13, 50; 14, 33; 14, 56 fin.; 16, 19; id. H. 2, 14 fin.
    C.
    To hold possession of, to occupy, keep, guard, preserve: Quamque at tinendi magni dominatūs sient, Ter. Fragm. ap. Cic. Or. 47, 157:

    ripam Danubii,

    Tac. A. 4, 5.—
    II.
    Neutr.
    A.
    To stretch out to, to reach to:

    nunc jam cultros attinet, i. e. ad cultros,

    now he is reaching forth for, Plaut. Capt. 2, 2, 17.—Hence, of relations of place, to extend or stretch somewhere:

    Scythae ad Borysthenem atque inde ad Tanain attinent,

    Curt. 6, 2, 9.—
    B.
    To belong somewhere; only in the third person: hoc (res) attinet (more rare, haec attinent) ad me (less freq. simply me), or absol. hoc attinet, this belongs to me, concerns me, pertains or appertains to me, relates or refers to me; cf. Rudd. II. p. 209; Roby, § 1534 (the most usu. class. signif. of the word).
    1.
    Attinet (attinent) ad aliquem:

    negotium hoc ad me attinet,

    Plaut. Bacch. 2, 2, 51:

    num quidnam ad filium haec aegritudo attinet?

    id. ib. 5, 1, 24:

    nunc quam ad rem dicam hoc attinere somnium,

    id. Rud. 3, 1, 19; id. Most. 1, 3, 4:

    Quid istuc ad me attinet?

    id. Poen. 3, 3, 24:

    Quid id ad me attinet?

    id. Trin. 4, 2, 136, and id. ib. 4, 3, 58:

    quod quidem ad nos duas attinuit,

    id. Poen. 5, 4, 9 et saep.:

    comperiebam nihil ad Pamphilum quicquam attinere,

    Ter. And. 1, 1, 64; 1, 2, 16:

    Scin tu... ad te attinere hanc Omnem rem?

    id. Eun. 4, 6, 6; id. Ad. 1, 2, 54; 2, 1, 32; 3, 1, 9; id. Phorm. 3, 1, 17:

    nunc nil ad nos de nobis attinet,

    Lucr. 3, 852; 4, 30:

    vobis alio loco, ut se tota res habeat, quod ad eam civitatem attinet, demonstrabitur,

    in respect to that city, Cic. Verr. 2, 2, 5:

    quod ad me attinet,

    id. ad Q. Fr. 2, 1; so id. Att. 5, 17; id. Fam. 1, 2 al.:

    quod ad provincias attineret,

    Liv. 42, 10; 23, 26 al.:

    tamquam ad rem attineat quicquam,

    Hor. S. 2, 2, 27 al.:

    sed quid istae picturae ad me attinent?

    Plaut. Men. 1, 2, 36: Do. Hae quid ad me? Tox. Immo ad te attinent:

    et tuā refert,

    id. Pers. 4, 3, 27:

    tantumne ab re tuast oti tibi, Aliena ut cures eaque nil quae ad te attinent?

    Ter. Heaut. 1, 1, 24:

    cetera quae ad colendam vitem attinebunt,

    Cic. Fin. 4, 14, 38.—And with nunc = ad hoc tempus (eccl. Lat.): Quod nunc attinet, vade, and for this time (Gr. to nun echon), Vulg. Act. 24, 25.—
    2.
    Attinet (attinent) aliquem: neque quemquam attinebat [p. 196] id recusare, Cic. Quinct. 19: de magnitudine vocis nihil nos attinet commonere, Auct. ad Her. 3, 11, 20:

    in his, quae custodiam religionis attinent,

    Val. Max. 1, 1, n. 14.—
    3.
    Hoc attinet (haec attinent), and more freq. attinet with an inf. as subject ( act. and pass.), it concerns, it matters, is of moment, is of consequence, is of importance: ea conquisiverunt, quae nihil attinebant, Auct. ad Her. 1, 1, 1:

    nec patitur Scythas... Parthum dicere, nec quae nihil attinent,

    Hor. C. 1, 19, 12:

    de quo quid sentiam, nihil attinet dicere,

    Cic. Fam. 4, 7, 3:

    nihil enim attinet quemquam nominari,

    id. Leg. 2, 17, 42:

    quia nec eosdem nominari adtinebat,

    Liv. 23, 3, 13:

    nec adtinuisse demi securim, cum sine provocatione creati essent, interpretabantur,

    id. 3, 36; 2, 41; 6, 23; 6, 38; 34, 3; 36, 11;

    37, 15: Quid attinet tot ora navium gravi Rostrata duci etc.,

    Hor. Epod. 4, 17 al. —And in pregn. signif., it is serviceable, useful, or avails for, etc.:

    quid attinuit cum iis, quibuscum re concinebat, verbis discrepare?

    Cic. Fin. 4, 22, 60:

    eā re non venit, quia nihil attinuit,

    id. Att. 12, 18:

    nec victoribus mitti adtinere puto,

    Liv. 23, 13:

    sin (frumenta) protinus usui destinantur, nihil attinet repoliri,

    Col. 2, 21, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > attineo

  • 111 audeo

    audĕo, ausus, 2, v. a. and n. ( perf. ausi = ausus sum, Cato ap. Prisc. p. 868 P.; hence freq. in the poets, and prose writers modelled after them, subj. sync. ausim, Plaut. Poen. 5, 6, 21; Ter. Eun. 5, 2, 45; 5, 2, 65; Lucr. 2, 178; 5, 196; Verg. E. 3, 32; id. G. 2, 289; Tib. 4, 1, 193; Prop. 2, 5, 24; 3, 12, 21; Ov. Am. 2, 4, 1; Stat. Th. 1, 18; 3, 165; id. Achill. 2, 266; Liv. praef. 1; Plin. Ep. 4, 4 fin.; Tac. Agr. 43: ausis, Att. ap. Non. p. 4, 62; Lucr. 2, 982; 4, 508; 5, 730; 6, 412; cf. Paul. ex Fest. p. 27 Müll.:

    ausit,

    Cat. 61, 65; 61, 70; 61, 75; 66, 28; Ov. M. 6, 466; Stat. Th. 12, 101; id. Achill. 1, 544; Liv. 5, 3 fin.:

    * ausint,

    Stat. Th. 11, 126; cf. Prisc l. l.; Struve, p. 175 sq.; Ramsh. Gr. p. 140; Neue, Formenl. II. pp. 333 sq., 542, 547 sq. al.) [acc. to Pott, for avideo from avidus, pr. to be eager about something, to have spirit or courage for it; v. 1. aveo], to venture, to venture to do, to dare; to be bold, courageous (with the idea of courage, boldness; while conari designates a mere attempt, an undertaking; syn.: conor, molior); constr. with acc., inf., quin, in with acc. or abl., and absol.
    (α).
    With acc. (mostly in poets and histt., esp. in Tac.):

    Quā audaciā tantum facinus audet?

    Ter. Eun. 5, 4, 37; so,

    ut pessimum facinus auderent,

    Tac. H. 1, 28; 2, 85; Suet. Calig. 49: quid domini faciant, audent cum talia furesl Verg. E. 3, 16:

    ausum talia deposcunt,

    Ov. M. 1, 199; 13, 244:

    capitalem fraudem ausi,

    Liv. 23, 14; 3, 2; 26, 40; Vell. 2, 24, 5:

    erant qui id flagitium formidine auderent,

    Tac. A. 1, 69:

    ausuros nocturnam castrorum oppugnationem,

    id. ib. 2, 12; 4, 49; 11, 9; 12, 28; 14, 25; id. H. 1, 48; 2, 25; 2, 69;

    4, 15 al.: ad audendum aliquid concitāsset, nisi etc.,

    Suet. Caes. 8; 19; id. Tib. 37; id. Tit. 8; Just. 5, 9 al.; hence also pass.:

    multa dolo, pleraque per vim audebantur,

    Liv. 39, 8 fin.:

    auderi adversus aliquem dimicare,

    Nep. Milt. 4 fin.:

    agenda res est audendaque,

    Liv. 35, 35, 6; Vell. 2, 56 fin.:

    patroni necem,

    Suet. Dom. 14.—Also ausus, a, um, pass., Tac. A. 3, 67 fin.
    (β).
    With inf. (the usual constr.;

    freq. both in prose and poetry): etiam audes meā revorti gratiā?

    Plaut. Men. 4, 3, 23:

    Ecquid audes de tuo istuc addere?

    do you undertake, venture upon? id. ib. 1, 2, 40:

    commovere me miser non audeo,

    I venture not to stir, id. Truc. 4, 3, 44:

    Neque tibi quicquam dare ausim,

    Ter. Eun. 5, 2, 65:

    nil jam muttire audeo,

    id. And. 3, 2, 25; 3, 5, 7; id. Heaut. 5, 1, 80; id. Phorm. 5, 1, 31:

    hoc ex ipsis caeli rationibus ausim confirmare,

    Lucr. 5, 196:

    auderent credere gentes,

    id. 2, 1036; 1, 68; by poet. license transf. to things: Vitigeni latices in aquaï fontibus audent Misceri, the juice from the vine ventures boldly to intermingle with the water, id. 6, 1072:

    Mithridates tantum victus efficere potuit, quantum incolumis numquam est ausus optare,

    Cic. Imp. Pomp. 9, 25:

    imperatorem deposcere,

    id. ib. 5, 12: ut de Ligarii (facto) non audeam confiteril id. Lig. 3, 8: audeo dicere, I dare say, venture to assert, = tolmô legein, Cic. Fin. 5, 28, 84 et saep.:

    qui pulsi loco cedere ausi erant,

    Sall. C. 9, 4; 20, 3:

    quem tu praeponere no bis Audes,

    Cat. 81, 6:

    refrenare licentiam,

    Hor. C. 3, 24, 28:

    vana contemnere,

    Liv. 9, 17, 9:

    mensuram prodere ausos,

    Plin. 2, 1, 1, § 3 al.:

    non sunt ausi persequi recedentes,

    Vulg. Gen. 35, 5; 44, 26; ib. Job, 29, 22; 37, 24; ib. Matt. 22, 46; ib. Act. 5, 13; ib. Rom. 5, 7 et persaepe.—
    * (γ).
    With quin:

    ut non audeam, quin promam omnia,

    Plaut. As. 1, 1, 11.—
    (δ).
    With in with acc. or abl. (eccl. Lat.): Rogo vos ne praesens audeam in quosdam (Gr. epi tinas), Vulg. 2 Cor. 10, 2: In quo quis audet, audeo et ego (Gr. en ô), ib. 2 Cor. 11, 21.—
    (ε).
    Absol.:

    (Romani) audendo... magni facti,

    Sall. H. Fragm. 4 (n. 12 fin. Gerl.):

    Nec nunc illi, quia audent, sed quia necesse est, pugnaturi sunt,

    Liv. 21, 40, 7:

    in ejus modi consiliis periculosius esse deprehendi quam audere,

    Tac. Agr. 15 fin.:

    duo itinera audendi (esse), seu mallet statim arma, seu etc.,

    id. H. 4, 49:

    auctor ego audendi,

    Verg. A. 12, 159:

    Nam spirat tragicum satis et feliciter audet,

    Hor. Ep. 2, 1, 166.—With an object to be supplied from the context:

    hos vero novos magistros nihil intellegebam posse docere, nisi ut auderent (sc. dicere, orationes habere, etc.),

    Cic. de Or. 3, 24, 94; Quint. 10, 1, 33 Frotsch.; 1, 5, 72: Judaei sub ipsos muros struxere aciem, rebus secundis longius ausuri (sc. progredi, to advance further), Tac. H. 5, 11: 2, 25, cf. Verg. A. 2, 347.— Hence, P. a.,
    1.
    audens, entis, daring, bold, intrepid, courageous; mostly in a good sense ( poet. or in post-Aug prose):

    tu ne cede malis, sed contra audentior ito,

    Verg. A. 6, 95:

    audentes deus ipse juvat,

    Ov. M. 10, 586; so id. A. A. 1, 608; id. F. 2, 782:

    spes audentior,

    Val. Fl. 4, 284:

    nil gravius audenti quam ignavo patiendum esse,

    Tac. A. 14, 58; id. H. 2, 2 audentissimi cujusque procursu. id. Agr. 33; id. Or. 14 al.— Adv.: audenter, boldly, fearlessly, rashly: liceat audenter dicere, — Vulg Act. 2, 29; Dig. 28, 2, 29 fin.Comp.:

    audentius jam onerat Sejanum,

    Tac. A. 4, 68 progressus, id. ib. 13, 40:

    circumsistere,

    id. H. 2, 78:

    inrupere,

    id. ib. 1, 79:

    agere fortius et audentius,

    id. Or 18.— Sup prob not in use.—
    2.
    ausus, a, um, ventured, attempted, undertaken, hence subst.: au-sum, i, n., a daring attempt, a venture, an undertaking, enterprise ( poet. or in postAug. prose; acc. to Serv. ad Verg. A. 12, 351, perh. not before Verg.):

    At tibi pro scelere, exclamat, pro talibus ausis,

    Verg. A. 2, 535; 12, 351:

    fortia ausa,

    id. ib. 9, 281:

    ingentibus annuat ausis,

    Ov. M. 7, 178; 2, 328; 11, 12; 9, 621; 10, 460; 11, 242; id. H. 14, 49 al.; Stat. Th. 4, 368:

    ausum improbum,

    Plin. 2, 108, 112, § 147.

    Lewis & Short latin dictionary > audeo

  • 112 augmen

    augmen, ĭnis, n. [augeo], an increase, enlargement, augmentation, growth (only ante- and post-class.):

    corporis,

    Lucr. 2, 495; 3, 268:

    Augmine vel grandi vel parvo,

    id. 1, 435:

    augmine donare,

    id. 2, 73; 5, 1307:

    magni augminis coluber,

    Arn. 7, p. 249.—In plur.:

    Sursus enim versus gignuntur et augmina (flammarum corpora) sumunt,

    Lucr. 2, 188:

    cum sumant augmina noctes,

    id. 5, 681; for Arn. 7, p. 231, v. augmentum fin.

    Lewis & Short latin dictionary > augmen

  • 113 auspicatus

    1.
    auspĭcātus, a, um, Part. and P. a., v. auspicor.
    2.
    auspĭcātus, ūs, m. [auspicor], the taking of auspices, augury:

    Pici in auspicatu magni,

    Plin. 10, 18, 20, § 40 (on Cic. Rep. 2, 29, 51, v. Moser).

    Lewis & Short latin dictionary > auspicatus

  • 114 Cabiri

    Căbīri, ōrum, m., = Kabeiroi (v. Liddell and Scott, s.v.), the Cabiri, deities worshipped by the Pelasgi as tutelary geniì, in whose honor mysteries were celebrated at Lemnos and Samothrace; originally attendants of the great gods (dei magni and potes, Varr. L. L. 5, 10, 18); they were afterwards identified with these, and, with the Dioscuri, worshipped as guardian spirits (cf. Samothraces, s.v. Samothracia): celsa Cabirūm Delubra tenes, Att. ap. Varr. L. L. 7, § 11 Müll. (Trag. Rel. v. 526 Rib.).— Sing.:

    Cabiro patre,

    Cic. N. D. 3, 23, 58; Lact. 1, 15, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > Cabiri

  • 115 caerula

    1.
    caerŭlĕus, and in poetry equally common, caerŭlus, a, um, adj. [cf. cae -sius, kuanos, and Sanscr. cjamas = dark]
    I.
    Lit., dark-colored, dark blue, dark green, cerulean, azure, kuaneos; poet. epithet of the sky, of the sea, and other similar objects (as dark, opp. albus and marmoreus color, Lucr. 2, 771 sq., and syn. with ater, Verg. A. 3, 64; v. under II. A.).
    A.
    Of the sky: caeli caerula templa, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 50 Vahl.); id. ap. Varr, L. L. 7, § 6 Müll. (Ann. v. 66 Vahl.); cf.:

    (zonae) extremae Caeruleā glacie concretae,

    Verg. G. 1, 236.—Also subst.: caerŭla. ōrum, n., Ov. M. 14, 814:

    per caeli caerula,

    Lucr. 1, 1089; 6, 96;

    and without caeli,

    id. 6, 482.—Of the universe:

    magni per caerula mundi,

    Lucr. 5, 770;

    and of the brightness of the stars: bigae,

    Verg. Cir. 37.—Of mountain heights, Ov. M. 11, 158; cf.

    candor,

    Plin. 35, 6, 28, § 47:

    splendor,

    id. 37, 9, 51, § 134.—
    B.
    Of the sea:

    ponti plaga caerula,

    Lucr. 5, 482; cf. id. 2, 772 sq.:

    pontus,

    Cat. 36, 11; Ov. M. 13, 838: mare, Cic. Ac. Fragm. ap. Non. p. 162, 30:

    aequora,

    Cat. 64, 7; so,

    campi = mare,

    Plaut. Trin. 4, 1, 15:

    aquae,

    Ov. M. 8, 229; 15, 699:

    undae,

    Tib. 1, 3, 37; 1, 4, 45; Varr. ap. Non. p. 254, 21:

    vada,

    Verg. A. 7, 198:

    gurges,

    Ov. M. 2, 528:

    color (lacus) caerulo albidi or, viridior et pressior,

    Plin. Ep. 8, 20, 4:

    Oceani amictus,

    Claud. Laud. Stil. 2, 249; App. M. 10, p. 254, 11.—Also subst.: cae-rŭla, ōrum, n., the sea, the blue surface of the sea:

    caerula verrunt,

    Verg. A. 4, 583; 3, 208; 8, 672; Stat. Th. 3, 250.—Of objects that have relation to the sea:

    di,

    sea-deities, Ov. M. 2, 8 sq.: deus, kat.exochên, Neptune, Prop. 3 (4), 7, 62; cf.

    of the same: Jovis frater,

    Ov. M. 1, 275:

    Triton,

    id. ib. 1. 333: Nereus. id. H. 9, 14:

    Thetis,

    Tib. 1, 5, 46;

    and of the same: mater (sc. Achillis),

    Hor. Epod. 13, 16; Ov. M. 13, 288:

    Psamathe,

    a sea-nymph, id. ib. 11, 398: oculi Neptuni. Cic. N. D. 1, 30, 83:

    currus (Neptuni),

    Verg. A. 5, 819:

    equi (Tritonis),

    Ov. H. 7, 50:

    Scylla (navis),

    Verg. A. 5, 123; cf.

    color. Ov M. 14, 555: puppis,

    id. F. 2, 112; via. Plaut Rud. 1, 5, 10; Ov. H. 16, 104.—
    C.
    Also of rivers and things that are connected therewith:

    caeruleus Thybris,

    Verg. A. 8, 64 amnis, Tib. 3, 4, 18; Stat. S. 1, 5, 51: Cydnus. Tib. 1, 7, 14:

    crines,

    Ov. M. 5, 432; guttae. id. ib. 5, 633.—
    D.
    Of other darkblue objects:

    omnes se Britanni vitro inficiunt, quod caeruleum efficit colorem, atque hoc horridiores sunt in pugnā aspectu,

    Caes. B. G. 5, 14:

    an si caeruleo quaedam sua tempora fuco Tinxerit. idcirco caerula forma bona'st?

    Prop. 2, 18, 31 sq. (3, 11, 9 sq.); Mart. 11, 53, 1:

    olearum plaga,

    Lucr. 5, 1372; draco. Ov. M. 12, 13' angues, Verg. G. 4, 482;

    colla,

    id. A. 2, 381:

    serpens,

    Ov. M. 3, 38:

    guttae (serpentis),

    id. ib. 4, 578: vestis. Juv. 2. 97:

    vexillum,

    Suet. Aug. 25:

    flos (heliotropi),

    Plin. 22, 21, 29, § 57:

    oculi (Germanorum),

    Tac. G. 4; hence Germania [p. 265] pubes, Hor. Epod. 16, 7.—Hence, subst.: caerŭlĕum, i, n., a blue color, steel-color, both natural and artificial, Plin. 33, 13, 57, § 161 sq.; 35, 6, 28, § 47; Vitr. 7, 111; 9, 1.—
    II.
    Transf.
    A.
    In gen., dark, gloomy, dun, sable, black; poet. epithet of death, the night, rain, etc.:

    stant Manibus arae Caeruleis moestae vittis,

    Verg. A. 3, 64 Serv.:

    imber,

    id. ib. 3, 194;

    5, 10: caeruleus (color) pluviam denuntiat,

    id. G. 1, 453; so,

    equi (Plutonis),

    Ov. F. 4, 446:

    ratis fati,

    Prop. 2 (3), 28, 40:

    puppis (Charontis),

    Verg. A. 6, 410:

    mors,

    Albin. ad Liv. 1, 93:

    nox,

    Stat. S. 1, 6, 85:

    umbra noctis,

    id. Th. 2, 528; Verg. Cir. 214:

    panis,

    Juv. 14, 128:

    baca (lauri),

    Plin. 15, 30, 39, § 128:

    bacis caerula tinus,

    Ov. M. 10, 98.—
    B.
    Dark green, green, greenish:

    cucumis,

    Prop. 4 (5), 2, 43:

    coma,

    Ov. M. 11, 158:

    arbor Palladis,

    id. A. A. 2, 518: campi caerula laetaque prata, Enn. ap. Macr. S. 6, 3.
    2.
    Caerŭlĕus, i, m., the name of an aqueduct at Rome, Plin. 36, 15, 24, § 122; Suet. Claud. 20; Front. Aquaed. 13.

    Lewis & Short latin dictionary > caerula

  • 116 caeruleum

    1.
    caerŭlĕus, and in poetry equally common, caerŭlus, a, um, adj. [cf. cae -sius, kuanos, and Sanscr. cjamas = dark]
    I.
    Lit., dark-colored, dark blue, dark green, cerulean, azure, kuaneos; poet. epithet of the sky, of the sea, and other similar objects (as dark, opp. albus and marmoreus color, Lucr. 2, 771 sq., and syn. with ater, Verg. A. 3, 64; v. under II. A.).
    A.
    Of the sky: caeli caerula templa, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 50 Vahl.); id. ap. Varr, L. L. 7, § 6 Müll. (Ann. v. 66 Vahl.); cf.:

    (zonae) extremae Caeruleā glacie concretae,

    Verg. G. 1, 236.—Also subst.: caerŭla. ōrum, n., Ov. M. 14, 814:

    per caeli caerula,

    Lucr. 1, 1089; 6, 96;

    and without caeli,

    id. 6, 482.—Of the universe:

    magni per caerula mundi,

    Lucr. 5, 770;

    and of the brightness of the stars: bigae,

    Verg. Cir. 37.—Of mountain heights, Ov. M. 11, 158; cf.

    candor,

    Plin. 35, 6, 28, § 47:

    splendor,

    id. 37, 9, 51, § 134.—
    B.
    Of the sea:

    ponti plaga caerula,

    Lucr. 5, 482; cf. id. 2, 772 sq.:

    pontus,

    Cat. 36, 11; Ov. M. 13, 838: mare, Cic. Ac. Fragm. ap. Non. p. 162, 30:

    aequora,

    Cat. 64, 7; so,

    campi = mare,

    Plaut. Trin. 4, 1, 15:

    aquae,

    Ov. M. 8, 229; 15, 699:

    undae,

    Tib. 1, 3, 37; 1, 4, 45; Varr. ap. Non. p. 254, 21:

    vada,

    Verg. A. 7, 198:

    gurges,

    Ov. M. 2, 528:

    color (lacus) caerulo albidi or, viridior et pressior,

    Plin. Ep. 8, 20, 4:

    Oceani amictus,

    Claud. Laud. Stil. 2, 249; App. M. 10, p. 254, 11.—Also subst.: cae-rŭla, ōrum, n., the sea, the blue surface of the sea:

    caerula verrunt,

    Verg. A. 4, 583; 3, 208; 8, 672; Stat. Th. 3, 250.—Of objects that have relation to the sea:

    di,

    sea-deities, Ov. M. 2, 8 sq.: deus, kat.exochên, Neptune, Prop. 3 (4), 7, 62; cf.

    of the same: Jovis frater,

    Ov. M. 1, 275:

    Triton,

    id. ib. 1. 333: Nereus. id. H. 9, 14:

    Thetis,

    Tib. 1, 5, 46;

    and of the same: mater (sc. Achillis),

    Hor. Epod. 13, 16; Ov. M. 13, 288:

    Psamathe,

    a sea-nymph, id. ib. 11, 398: oculi Neptuni. Cic. N. D. 1, 30, 83:

    currus (Neptuni),

    Verg. A. 5, 819:

    equi (Tritonis),

    Ov. H. 7, 50:

    Scylla (navis),

    Verg. A. 5, 123; cf.

    color. Ov M. 14, 555: puppis,

    id. F. 2, 112; via. Plaut Rud. 1, 5, 10; Ov. H. 16, 104.—
    C.
    Also of rivers and things that are connected therewith:

    caeruleus Thybris,

    Verg. A. 8, 64 amnis, Tib. 3, 4, 18; Stat. S. 1, 5, 51: Cydnus. Tib. 1, 7, 14:

    crines,

    Ov. M. 5, 432; guttae. id. ib. 5, 633.—
    D.
    Of other darkblue objects:

    omnes se Britanni vitro inficiunt, quod caeruleum efficit colorem, atque hoc horridiores sunt in pugnā aspectu,

    Caes. B. G. 5, 14:

    an si caeruleo quaedam sua tempora fuco Tinxerit. idcirco caerula forma bona'st?

    Prop. 2, 18, 31 sq. (3, 11, 9 sq.); Mart. 11, 53, 1:

    olearum plaga,

    Lucr. 5, 1372; draco. Ov. M. 12, 13' angues, Verg. G. 4, 482;

    colla,

    id. A. 2, 381:

    serpens,

    Ov. M. 3, 38:

    guttae (serpentis),

    id. ib. 4, 578: vestis. Juv. 2. 97:

    vexillum,

    Suet. Aug. 25:

    flos (heliotropi),

    Plin. 22, 21, 29, § 57:

    oculi (Germanorum),

    Tac. G. 4; hence Germania [p. 265] pubes, Hor. Epod. 16, 7.—Hence, subst.: caerŭlĕum, i, n., a blue color, steel-color, both natural and artificial, Plin. 33, 13, 57, § 161 sq.; 35, 6, 28, § 47; Vitr. 7, 111; 9, 1.—
    II.
    Transf.
    A.
    In gen., dark, gloomy, dun, sable, black; poet. epithet of death, the night, rain, etc.:

    stant Manibus arae Caeruleis moestae vittis,

    Verg. A. 3, 64 Serv.:

    imber,

    id. ib. 3, 194;

    5, 10: caeruleus (color) pluviam denuntiat,

    id. G. 1, 453; so,

    equi (Plutonis),

    Ov. F. 4, 446:

    ratis fati,

    Prop. 2 (3), 28, 40:

    puppis (Charontis),

    Verg. A. 6, 410:

    mors,

    Albin. ad Liv. 1, 93:

    nox,

    Stat. S. 1, 6, 85:

    umbra noctis,

    id. Th. 2, 528; Verg. Cir. 214:

    panis,

    Juv. 14, 128:

    baca (lauri),

    Plin. 15, 30, 39, § 128:

    bacis caerula tinus,

    Ov. M. 10, 98.—
    B.
    Dark green, green, greenish:

    cucumis,

    Prop. 4 (5), 2, 43:

    coma,

    Ov. M. 11, 158:

    arbor Palladis,

    id. A. A. 2, 518: campi caerula laetaque prata, Enn. ap. Macr. S. 6, 3.
    2.
    Caerŭlĕus, i, m., the name of an aqueduct at Rome, Plin. 36, 15, 24, § 122; Suet. Claud. 20; Front. Aquaed. 13.

    Lewis & Short latin dictionary > caeruleum

  • 117 Caeruleus

    1.
    caerŭlĕus, and in poetry equally common, caerŭlus, a, um, adj. [cf. cae -sius, kuanos, and Sanscr. cjamas = dark]
    I.
    Lit., dark-colored, dark blue, dark green, cerulean, azure, kuaneos; poet. epithet of the sky, of the sea, and other similar objects (as dark, opp. albus and marmoreus color, Lucr. 2, 771 sq., and syn. with ater, Verg. A. 3, 64; v. under II. A.).
    A.
    Of the sky: caeli caerula templa, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 50 Vahl.); id. ap. Varr, L. L. 7, § 6 Müll. (Ann. v. 66 Vahl.); cf.:

    (zonae) extremae Caeruleā glacie concretae,

    Verg. G. 1, 236.—Also subst.: caerŭla. ōrum, n., Ov. M. 14, 814:

    per caeli caerula,

    Lucr. 1, 1089; 6, 96;

    and without caeli,

    id. 6, 482.—Of the universe:

    magni per caerula mundi,

    Lucr. 5, 770;

    and of the brightness of the stars: bigae,

    Verg. Cir. 37.—Of mountain heights, Ov. M. 11, 158; cf.

    candor,

    Plin. 35, 6, 28, § 47:

    splendor,

    id. 37, 9, 51, § 134.—
    B.
    Of the sea:

    ponti plaga caerula,

    Lucr. 5, 482; cf. id. 2, 772 sq.:

    pontus,

    Cat. 36, 11; Ov. M. 13, 838: mare, Cic. Ac. Fragm. ap. Non. p. 162, 30:

    aequora,

    Cat. 64, 7; so,

    campi = mare,

    Plaut. Trin. 4, 1, 15:

    aquae,

    Ov. M. 8, 229; 15, 699:

    undae,

    Tib. 1, 3, 37; 1, 4, 45; Varr. ap. Non. p. 254, 21:

    vada,

    Verg. A. 7, 198:

    gurges,

    Ov. M. 2, 528:

    color (lacus) caerulo albidi or, viridior et pressior,

    Plin. Ep. 8, 20, 4:

    Oceani amictus,

    Claud. Laud. Stil. 2, 249; App. M. 10, p. 254, 11.—Also subst.: cae-rŭla, ōrum, n., the sea, the blue surface of the sea:

    caerula verrunt,

    Verg. A. 4, 583; 3, 208; 8, 672; Stat. Th. 3, 250.—Of objects that have relation to the sea:

    di,

    sea-deities, Ov. M. 2, 8 sq.: deus, kat.exochên, Neptune, Prop. 3 (4), 7, 62; cf.

    of the same: Jovis frater,

    Ov. M. 1, 275:

    Triton,

    id. ib. 1. 333: Nereus. id. H. 9, 14:

    Thetis,

    Tib. 1, 5, 46;

    and of the same: mater (sc. Achillis),

    Hor. Epod. 13, 16; Ov. M. 13, 288:

    Psamathe,

    a sea-nymph, id. ib. 11, 398: oculi Neptuni. Cic. N. D. 1, 30, 83:

    currus (Neptuni),

    Verg. A. 5, 819:

    equi (Tritonis),

    Ov. H. 7, 50:

    Scylla (navis),

    Verg. A. 5, 123; cf.

    color. Ov M. 14, 555: puppis,

    id. F. 2, 112; via. Plaut Rud. 1, 5, 10; Ov. H. 16, 104.—
    C.
    Also of rivers and things that are connected therewith:

    caeruleus Thybris,

    Verg. A. 8, 64 amnis, Tib. 3, 4, 18; Stat. S. 1, 5, 51: Cydnus. Tib. 1, 7, 14:

    crines,

    Ov. M. 5, 432; guttae. id. ib. 5, 633.—
    D.
    Of other darkblue objects:

    omnes se Britanni vitro inficiunt, quod caeruleum efficit colorem, atque hoc horridiores sunt in pugnā aspectu,

    Caes. B. G. 5, 14:

    an si caeruleo quaedam sua tempora fuco Tinxerit. idcirco caerula forma bona'st?

    Prop. 2, 18, 31 sq. (3, 11, 9 sq.); Mart. 11, 53, 1:

    olearum plaga,

    Lucr. 5, 1372; draco. Ov. M. 12, 13' angues, Verg. G. 4, 482;

    colla,

    id. A. 2, 381:

    serpens,

    Ov. M. 3, 38:

    guttae (serpentis),

    id. ib. 4, 578: vestis. Juv. 2. 97:

    vexillum,

    Suet. Aug. 25:

    flos (heliotropi),

    Plin. 22, 21, 29, § 57:

    oculi (Germanorum),

    Tac. G. 4; hence Germania [p. 265] pubes, Hor. Epod. 16, 7.—Hence, subst.: caerŭlĕum, i, n., a blue color, steel-color, both natural and artificial, Plin. 33, 13, 57, § 161 sq.; 35, 6, 28, § 47; Vitr. 7, 111; 9, 1.—
    II.
    Transf.
    A.
    In gen., dark, gloomy, dun, sable, black; poet. epithet of death, the night, rain, etc.:

    stant Manibus arae Caeruleis moestae vittis,

    Verg. A. 3, 64 Serv.:

    imber,

    id. ib. 3, 194;

    5, 10: caeruleus (color) pluviam denuntiat,

    id. G. 1, 453; so,

    equi (Plutonis),

    Ov. F. 4, 446:

    ratis fati,

    Prop. 2 (3), 28, 40:

    puppis (Charontis),

    Verg. A. 6, 410:

    mors,

    Albin. ad Liv. 1, 93:

    nox,

    Stat. S. 1, 6, 85:

    umbra noctis,

    id. Th. 2, 528; Verg. Cir. 214:

    panis,

    Juv. 14, 128:

    baca (lauri),

    Plin. 15, 30, 39, § 128:

    bacis caerula tinus,

    Ov. M. 10, 98.—
    B.
    Dark green, green, greenish:

    cucumis,

    Prop. 4 (5), 2, 43:

    coma,

    Ov. M. 11, 158:

    arbor Palladis,

    id. A. A. 2, 518: campi caerula laetaque prata, Enn. ap. Macr. S. 6, 3.
    2.
    Caerŭlĕus, i, m., the name of an aqueduct at Rome, Plin. 36, 15, 24, § 122; Suet. Claud. 20; Front. Aquaed. 13.

    Lewis & Short latin dictionary > Caeruleus

  • 118 caeruleus

    1.
    caerŭlĕus, and in poetry equally common, caerŭlus, a, um, adj. [cf. cae -sius, kuanos, and Sanscr. cjamas = dark]
    I.
    Lit., dark-colored, dark blue, dark green, cerulean, azure, kuaneos; poet. epithet of the sky, of the sea, and other similar objects (as dark, opp. albus and marmoreus color, Lucr. 2, 771 sq., and syn. with ater, Verg. A. 3, 64; v. under II. A.).
    A.
    Of the sky: caeli caerula templa, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 50 Vahl.); id. ap. Varr, L. L. 7, § 6 Müll. (Ann. v. 66 Vahl.); cf.:

    (zonae) extremae Caeruleā glacie concretae,

    Verg. G. 1, 236.—Also subst.: caerŭla. ōrum, n., Ov. M. 14, 814:

    per caeli caerula,

    Lucr. 1, 1089; 6, 96;

    and without caeli,

    id. 6, 482.—Of the universe:

    magni per caerula mundi,

    Lucr. 5, 770;

    and of the brightness of the stars: bigae,

    Verg. Cir. 37.—Of mountain heights, Ov. M. 11, 158; cf.

    candor,

    Plin. 35, 6, 28, § 47:

    splendor,

    id. 37, 9, 51, § 134.—
    B.
    Of the sea:

    ponti plaga caerula,

    Lucr. 5, 482; cf. id. 2, 772 sq.:

    pontus,

    Cat. 36, 11; Ov. M. 13, 838: mare, Cic. Ac. Fragm. ap. Non. p. 162, 30:

    aequora,

    Cat. 64, 7; so,

    campi = mare,

    Plaut. Trin. 4, 1, 15:

    aquae,

    Ov. M. 8, 229; 15, 699:

    undae,

    Tib. 1, 3, 37; 1, 4, 45; Varr. ap. Non. p. 254, 21:

    vada,

    Verg. A. 7, 198:

    gurges,

    Ov. M. 2, 528:

    color (lacus) caerulo albidi or, viridior et pressior,

    Plin. Ep. 8, 20, 4:

    Oceani amictus,

    Claud. Laud. Stil. 2, 249; App. M. 10, p. 254, 11.—Also subst.: cae-rŭla, ōrum, n., the sea, the blue surface of the sea:

    caerula verrunt,

    Verg. A. 4, 583; 3, 208; 8, 672; Stat. Th. 3, 250.—Of objects that have relation to the sea:

    di,

    sea-deities, Ov. M. 2, 8 sq.: deus, kat.exochên, Neptune, Prop. 3 (4), 7, 62; cf.

    of the same: Jovis frater,

    Ov. M. 1, 275:

    Triton,

    id. ib. 1. 333: Nereus. id. H. 9, 14:

    Thetis,

    Tib. 1, 5, 46;

    and of the same: mater (sc. Achillis),

    Hor. Epod. 13, 16; Ov. M. 13, 288:

    Psamathe,

    a sea-nymph, id. ib. 11, 398: oculi Neptuni. Cic. N. D. 1, 30, 83:

    currus (Neptuni),

    Verg. A. 5, 819:

    equi (Tritonis),

    Ov. H. 7, 50:

    Scylla (navis),

    Verg. A. 5, 123; cf.

    color. Ov M. 14, 555: puppis,

    id. F. 2, 112; via. Plaut Rud. 1, 5, 10; Ov. H. 16, 104.—
    C.
    Also of rivers and things that are connected therewith:

    caeruleus Thybris,

    Verg. A. 8, 64 amnis, Tib. 3, 4, 18; Stat. S. 1, 5, 51: Cydnus. Tib. 1, 7, 14:

    crines,

    Ov. M. 5, 432; guttae. id. ib. 5, 633.—
    D.
    Of other darkblue objects:

    omnes se Britanni vitro inficiunt, quod caeruleum efficit colorem, atque hoc horridiores sunt in pugnā aspectu,

    Caes. B. G. 5, 14:

    an si caeruleo quaedam sua tempora fuco Tinxerit. idcirco caerula forma bona'st?

    Prop. 2, 18, 31 sq. (3, 11, 9 sq.); Mart. 11, 53, 1:

    olearum plaga,

    Lucr. 5, 1372; draco. Ov. M. 12, 13' angues, Verg. G. 4, 482;

    colla,

    id. A. 2, 381:

    serpens,

    Ov. M. 3, 38:

    guttae (serpentis),

    id. ib. 4, 578: vestis. Juv. 2. 97:

    vexillum,

    Suet. Aug. 25:

    flos (heliotropi),

    Plin. 22, 21, 29, § 57:

    oculi (Germanorum),

    Tac. G. 4; hence Germania [p. 265] pubes, Hor. Epod. 16, 7.—Hence, subst.: caerŭlĕum, i, n., a blue color, steel-color, both natural and artificial, Plin. 33, 13, 57, § 161 sq.; 35, 6, 28, § 47; Vitr. 7, 111; 9, 1.—
    II.
    Transf.
    A.
    In gen., dark, gloomy, dun, sable, black; poet. epithet of death, the night, rain, etc.:

    stant Manibus arae Caeruleis moestae vittis,

    Verg. A. 3, 64 Serv.:

    imber,

    id. ib. 3, 194;

    5, 10: caeruleus (color) pluviam denuntiat,

    id. G. 1, 453; so,

    equi (Plutonis),

    Ov. F. 4, 446:

    ratis fati,

    Prop. 2 (3), 28, 40:

    puppis (Charontis),

    Verg. A. 6, 410:

    mors,

    Albin. ad Liv. 1, 93:

    nox,

    Stat. S. 1, 6, 85:

    umbra noctis,

    id. Th. 2, 528; Verg. Cir. 214:

    panis,

    Juv. 14, 128:

    baca (lauri),

    Plin. 15, 30, 39, § 128:

    bacis caerula tinus,

    Ov. M. 10, 98.—
    B.
    Dark green, green, greenish:

    cucumis,

    Prop. 4 (5), 2, 43:

    coma,

    Ov. M. 11, 158:

    arbor Palladis,

    id. A. A. 2, 518: campi caerula laetaque prata, Enn. ap. Macr. S. 6, 3.
    2.
    Caerŭlĕus, i, m., the name of an aqueduct at Rome, Plin. 36, 15, 24, § 122; Suet. Claud. 20; Front. Aquaed. 13.

    Lewis & Short latin dictionary > caeruleus

  • 119 caerulus

    1.
    caerŭlĕus, and in poetry equally common, caerŭlus, a, um, adj. [cf. cae -sius, kuanos, and Sanscr. cjamas = dark]
    I.
    Lit., dark-colored, dark blue, dark green, cerulean, azure, kuaneos; poet. epithet of the sky, of the sea, and other similar objects (as dark, opp. albus and marmoreus color, Lucr. 2, 771 sq., and syn. with ater, Verg. A. 3, 64; v. under II. A.).
    A.
    Of the sky: caeli caerula templa, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 50 Vahl.); id. ap. Varr, L. L. 7, § 6 Müll. (Ann. v. 66 Vahl.); cf.:

    (zonae) extremae Caeruleā glacie concretae,

    Verg. G. 1, 236.—Also subst.: caerŭla. ōrum, n., Ov. M. 14, 814:

    per caeli caerula,

    Lucr. 1, 1089; 6, 96;

    and without caeli,

    id. 6, 482.—Of the universe:

    magni per caerula mundi,

    Lucr. 5, 770;

    and of the brightness of the stars: bigae,

    Verg. Cir. 37.—Of mountain heights, Ov. M. 11, 158; cf.

    candor,

    Plin. 35, 6, 28, § 47:

    splendor,

    id. 37, 9, 51, § 134.—
    B.
    Of the sea:

    ponti plaga caerula,

    Lucr. 5, 482; cf. id. 2, 772 sq.:

    pontus,

    Cat. 36, 11; Ov. M. 13, 838: mare, Cic. Ac. Fragm. ap. Non. p. 162, 30:

    aequora,

    Cat. 64, 7; so,

    campi = mare,

    Plaut. Trin. 4, 1, 15:

    aquae,

    Ov. M. 8, 229; 15, 699:

    undae,

    Tib. 1, 3, 37; 1, 4, 45; Varr. ap. Non. p. 254, 21:

    vada,

    Verg. A. 7, 198:

    gurges,

    Ov. M. 2, 528:

    color (lacus) caerulo albidi or, viridior et pressior,

    Plin. Ep. 8, 20, 4:

    Oceani amictus,

    Claud. Laud. Stil. 2, 249; App. M. 10, p. 254, 11.—Also subst.: cae-rŭla, ōrum, n., the sea, the blue surface of the sea:

    caerula verrunt,

    Verg. A. 4, 583; 3, 208; 8, 672; Stat. Th. 3, 250.—Of objects that have relation to the sea:

    di,

    sea-deities, Ov. M. 2, 8 sq.: deus, kat.exochên, Neptune, Prop. 3 (4), 7, 62; cf.

    of the same: Jovis frater,

    Ov. M. 1, 275:

    Triton,

    id. ib. 1. 333: Nereus. id. H. 9, 14:

    Thetis,

    Tib. 1, 5, 46;

    and of the same: mater (sc. Achillis),

    Hor. Epod. 13, 16; Ov. M. 13, 288:

    Psamathe,

    a sea-nymph, id. ib. 11, 398: oculi Neptuni. Cic. N. D. 1, 30, 83:

    currus (Neptuni),

    Verg. A. 5, 819:

    equi (Tritonis),

    Ov. H. 7, 50:

    Scylla (navis),

    Verg. A. 5, 123; cf.

    color. Ov M. 14, 555: puppis,

    id. F. 2, 112; via. Plaut Rud. 1, 5, 10; Ov. H. 16, 104.—
    C.
    Also of rivers and things that are connected therewith:

    caeruleus Thybris,

    Verg. A. 8, 64 amnis, Tib. 3, 4, 18; Stat. S. 1, 5, 51: Cydnus. Tib. 1, 7, 14:

    crines,

    Ov. M. 5, 432; guttae. id. ib. 5, 633.—
    D.
    Of other darkblue objects:

    omnes se Britanni vitro inficiunt, quod caeruleum efficit colorem, atque hoc horridiores sunt in pugnā aspectu,

    Caes. B. G. 5, 14:

    an si caeruleo quaedam sua tempora fuco Tinxerit. idcirco caerula forma bona'st?

    Prop. 2, 18, 31 sq. (3, 11, 9 sq.); Mart. 11, 53, 1:

    olearum plaga,

    Lucr. 5, 1372; draco. Ov. M. 12, 13' angues, Verg. G. 4, 482;

    colla,

    id. A. 2, 381:

    serpens,

    Ov. M. 3, 38:

    guttae (serpentis),

    id. ib. 4, 578: vestis. Juv. 2. 97:

    vexillum,

    Suet. Aug. 25:

    flos (heliotropi),

    Plin. 22, 21, 29, § 57:

    oculi (Germanorum),

    Tac. G. 4; hence Germania [p. 265] pubes, Hor. Epod. 16, 7.—Hence, subst.: caerŭlĕum, i, n., a blue color, steel-color, both natural and artificial, Plin. 33, 13, 57, § 161 sq.; 35, 6, 28, § 47; Vitr. 7, 111; 9, 1.—
    II.
    Transf.
    A.
    In gen., dark, gloomy, dun, sable, black; poet. epithet of death, the night, rain, etc.:

    stant Manibus arae Caeruleis moestae vittis,

    Verg. A. 3, 64 Serv.:

    imber,

    id. ib. 3, 194;

    5, 10: caeruleus (color) pluviam denuntiat,

    id. G. 1, 453; so,

    equi (Plutonis),

    Ov. F. 4, 446:

    ratis fati,

    Prop. 2 (3), 28, 40:

    puppis (Charontis),

    Verg. A. 6, 410:

    mors,

    Albin. ad Liv. 1, 93:

    nox,

    Stat. S. 1, 6, 85:

    umbra noctis,

    id. Th. 2, 528; Verg. Cir. 214:

    panis,

    Juv. 14, 128:

    baca (lauri),

    Plin. 15, 30, 39, § 128:

    bacis caerula tinus,

    Ov. M. 10, 98.—
    B.
    Dark green, green, greenish:

    cucumis,

    Prop. 4 (5), 2, 43:

    coma,

    Ov. M. 11, 158:

    arbor Palladis,

    id. A. A. 2, 518: campi caerula laetaque prata, Enn. ap. Macr. S. 6, 3.
    2.
    Caerŭlĕus, i, m., the name of an aqueduct at Rome, Plin. 36, 15, 24, § 122; Suet. Claud. 20; Front. Aquaed. 13.

    Lewis & Short latin dictionary > caerulus

  • 120 calam

    clam (old access. form callim, or, acc. to Cod. Gu. 1, calam, Paul. ex Fest. p. 47, 3 Müll.) [root cal-; cf.: calix, celo, cella, occulo, caligo], adv. and prep., secretly, privately; and in the predicate after sum and fore, hidden, secret, unknown (opp. palam; except once in Caes., v. II. infra; in class. prose only used as adv.).
    I.
    Adv.
    A.
    In gen.: clamque palamque, Enn. ap. Gell. 12, 4 (247 Vahl.): ignis mortalibus clam Divisus, Att. ap. Cic. Tusc. 2, 10, 23:

    mea nunc facinora aperiuntur, clam quae speravi fore,

    Plaut. Truc. 4, 3, 21; cf. Ter. Ad. 1, 1, 46; Lucr. 5, 1157:

    nec id clam esse potuit,

    Liv. 5, 36, 6: clam mordax canis (Gr. lathrodêktês kuôn), Plaut. Bacch. 5, 2, 27; cf. Amm. 15, 3, 5; Ter. And. 2, 6, 13; Cat. 21, 5; cf. Ov. Am. 3, 14, 8:

    clam peperit uxor,

    Ter. Hec. 5, 2, 15:

    hanc tu mihi vel vi, vel clam, vel precario Fac tradas (a jurid. formula),

    id. Eun. 2, 3, 28; cf. Cic. Caecin. 32, 92:

    qui propter avaritiam clam depositum non reddidit,

    id. Tusc. 3, 8, 17:

    clam mussitantes,

    Liv. 33, 31, 1; Suet. Tib. 6:

    praemissis confestim clam cohortibus,

    id. Caes. 31; id. Ner. 34:

    ille Sychaeum Clam ferro incautum superat,

    stealthily, Verg. A. 1, 350:

    nec dic quid doleas, clam tamen usque dole,

    Ov. R. Am. 694:

    cui te commisit alendum Clam,

    id. M. 13, 432; cf. id. ib. 14, 310 al.—
    B.
    Esp.
    1.
    With advv.; with furtim, Plaut. Poen. 3, 3, 49;

    with furtive,

    id. ib. 5, 2, 61;

    with occulte,

    Plin. 36, 2, 2, § 6; poet. with tacitus:

    tacito clam venit illa pede, and similar words,

    Tib. 1, 10, 34; 4, 6, 16; cf.:

    strepito nullo clam reserare fores,

    id. 1, 8, 60; opp. palam, Enn. l. l.; Plaut. Merc. 5, 4, 63; Cic. Cael. 9, 20; id. Rosc. Am. 8, 23; id. Fam. 1, 1, 4; Tib. 2, 1, 84; Suet. Caes. 80; id. Dom. 2;

    and opp. propalam,

    Suet. Ner. 22.—
    2.
    With gen.:

    res exulatum at illam clam abibat patris,

    Plaut. Merc. 1, 1, 43 Ritschl (cf. lathrê Laomedontos, Hom. Il. 5, 269).—
    3.
    Clam est, with subj.-clause (cf. II. B. infra):

    meretricem commoneri Quam sane magni referat, nil clam'st,

    Plaut. Mil. 3, 3, 9.—
    II.
    Prep., without the knowledge of, unknown to, constr. with abl. or acc.
    (α).
    With abl. (only in the two foll. passages; for Plaut. Merc. 3, 2, 2; 4, 6, 5; id. Curc. 1, 3, 17; id. Am. prol. 107 al., where the abl. formerly stood with clam, have been corrected by Ritschl and recent edd.; v. Speng. ad Ter. And. 1, 5, 52;

    but cf. Ussing ad Plaut. Curc. l.l.): nec clam durateus Trojanis Pergama partu Inflammasset equos,

    Lucr. 1, 476 Munro ad loc.:

    non sibi clam vobis salutem fuga petivit?

    Caes. B. C. 2, 32.—
    (β).
    With acc.:

    clam uxorem,

    Plaut. As. Grex. 1; id. Cas. prol. 54: clam uxorem et clam filium, [p. 348] id. Merc. 3, 2, 2:

    matrem,

    id. Mil. 2, 1, 34:

    patrem,

    id. Merc. 2, 3, 8; 3, 4, 75; id. Truc. 2, 1, 37 Speng.; Gell. 2, 23, 16:

    senem,

    Plaut. Most. 5, 1, 13:

    uxorem,

    id. Cas. 2, 8, 32; id. As. Grex. 5; id. Men. 1, 2, 43; 5, 9, 78; id. Merc. 4, 6, 3 Ritschl:

    virum,

    id. Cas. 2, 2, 28; id. Am. prol. 107:

    clam alter alterum,

    id. Cas. prol. 51:

    illum,

    id. Merc. 2, 3, 26:

    omnīs,

    id. Aul. prol. 7:

    clam praesidia Pompeii, Auct. B. Hisp. 3: clam quemdam Philonem,

    id. ib. 35:

    nostros,

    id. ib. 16:

    dominum,

    Dig. 9, 2, 27, § 14:

    haec clam me omnia,

    Ter. Heaut. 1, 1, 46.—
    B.
    Clam me est, it is unknown to me, I know not (only in Plaut. and Ter.):

    neque adeo clam me est,

    Ter. Hec. 2, 2, 19:

    haud clam me est,

    id. ib. 3, 4, 10; so id. ib. 4, 1, 53;

    4, 2, 1: nec clam te est, quam, etc.,

    id. And. 1, 5, 52.—
    * C.
    Clam habere aliquem = celare aliquem, to keep secret from one, conceal from, Ter. Hec. 4, 4, 35; cf. Prisc. p. 988 P.; Pomp. Comm. Art. Don. p. 399.

    Lewis & Short latin dictionary > calam

См. также в других словарях:

  • Magni — bezeichnet: Magni (Motorrad), italienischer Motorradhersteller Magni, Sohn des Thor in der nordischen Mythologie Magni ist der Familienname folgender Personen: Alfredo Magni (* 1940), italienischer Fußballspieler und trainer Fiorenzo Magni ( *… …   Deutsch Wikipedia

  • magni — Element prim de compunere savantă cu semnificaţia mare , măreţ , magnific . [< it. magni , cf. lat. magnus – mare]. Trimis de LauraGellner, 24.05.2005. Sursa: DN  MAGNI elem. mare , măreţ , magnific . (< it. magni , cf. lat. magnus) Trimis …   Dicționar Român

  • Magni — may refer to: Magni Ásgeirsson, an Icelandic singer/musician and a contestant in the CBS show Rock Star: Supernova Magnicharters, a short word for an airline company. Móði and Magni, the sons of Thor and Sif in Norse mythology This disambiguation …   Wikipedia

  • Magni — (le fort) est le fils de Thor (dieu du tonnerre) et de Járnsaxa dans la mythologie nordique. A l âge de trois ans, il vint en aide à son père dans son combat contre le géant Hrungnir. Pour le récompenser de sa bravoure et de sa force, son père… …   Wikipédia en Français

  • magni- — element meaning great, from L. magni , comb. form of magnus great (see MAGNATE (Cf. magnate) (n.)) …   Etymology dictionary

  • Magni — (nord. Myth.), Sohn Thors u. Jarnsaxas, war erst drei Nächte (od. drei Jahre) alt, als er den Fuß des Riesen Hrungnir, welcher bei dessen Falle auf Thors Hals gekommen war u. von Niemand wegbewegt werden konnte, zur Seite warf. Der befreite Vater …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Magni — (Magnus), 1) Johannes, schwed. Geschichtschreiber, geb. 19. März 1488 in Linköping, gest. 22. März 1544 in Rom, seit 1523 Erzbischof in Upsala, verließ 1526 sein Vaterland, da er die kirchliche Reformation nicht zu hindern vermochte. In seiner… …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • MAGNI VI — MAGNI VI. qui similiter Sueciae Rex fuit. Fuit etiam hoc nomen Ducis Slesvicensis et Holsat. Item Ducum Brunsvicensium et Luneburg. etc. Vide infra …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Magni — Très répandu dans toute la moitié nord de l Italie, en particulier en Lombardie, le nom est l équivalent du français Magne, nom de personne médiéval correspondant au latin magnus (= grand). Le singulier Magno, moins fréquent, est surtout présent… …   Noms de famille

  • magni- — [mag′ni, mag′nə] [< L magnus, great, big < IE base * meĝ(h) > MUCH, Sans mahā , Gr megas, big] combining form great, big, large [magnificence] …   English World dictionary

  • Magni — (Force) Magni est le fils de Thor et de Jarnsaxa ainsi que le frére de Modi (Courage). Il est considéré comme le Dieu de la puissance et de la force, connu comme étant le seul être plus fort que son pére. Il est le seul avec ce dernier à pouvoir… …   Mythologie nordique

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»