Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

mōles

  • 41 molior

    mōlior, ītus sum, īrī [ moles ]
    1)
    а) (с усилием) приводить в движение, сдвигать с места (navigia QC; montes sede sua L)
    б) поднимать ( ancoram L); вырывать ( truncos arborum QC); подрывать ( fundamenta ab imo QC); взламывать (portam L; clausum adĭtum domūs QC); пробиваться (m. sabulum aegre QC)
    2) выводить, пробуждать ( corpora ex somno L)
    3) обрабатывать, распахивать, вспахивать ( terram aratro L)
    4) метать, бросать (ferrum O; fulmina V; sagittas in pectus O)
    5) управлять, править (m. habenas V)
    6) колебать, потрясать, подрывать ( fidem L)
    7)
    а) воздвигать, сооружать, возводить, строить (urbes, muros, arcem V)
    б) застраивать или укреплять ( locum V); образовывать, создавать ( flumen insulas molitur QC); пролагать ( viam V)
    8) переносить, проделывать ( laborem V); совершать ( fugam V); продолжать ( iter C): устраивать (triumphos O, L); готовить (-ся), подготовлять, замышлять (fraudera, defectionem L; majora C; exitium principis T); предпринимать ( tantas res L); причинять, вызывать ( morbos V); возбуждать ( animum alicujus L); внушать (amorem C; odium C)
    9) двигаться, трогаться, выступать ( hinc L); отчаливать, стараться отплыть ( a terrā L)
    10) стараться, силиться, прилагать усилия (de или in aliquā re C etc.); бороться (adversus aliquid T)

    Латинско-русский словарь > molior

  • 42 Nemeaeus

    a, um [ Nemea ]
    немейский (leo, тж. pestis и moles O)

    Латинско-русский словарь > Nemeaeus

  • 43 operosus

    operōsus, a, um [ opera ]
    1) весьма трудный, сопряжённый с большим трудом, требующий большого усилия, тяжёлый (opus, artes C; carmen H); с трудом достающийся или добытый ( gloria rerum O)
    2) искусный, художественный ( templa O); величественный ( mundi moles O)
    3) деятельный, трудолюбивый, хлопотливый (colonus O; senectus C)
    4) сильно действующий, действенный, оказывающий (полезное) влияние ( herba O)

    Латинско-русский словарь > operosus

  • 44 piger

    gra, grum [одного корня с piget ]
    1) медленный, медлительный ( elephanti pigra moles Cld); вялый, ленивый (in aliquā re C, alicujus rei Fl или ad aliquid C, L etc.); затяжной ( bellum H): долго тянущийся ( annus H); медленно действующий ( remedium Col); медленно текущий ( mare T); стоячий ( palus O)
    2) (тж. frumento p. Ap) малохлебородный, бесплодный (campus H; ager Ap)
    4) притупляющий, приводящий в оцепенение (frigus Tib; sopor Ctl)
    5) мрачный, угрюмый, печальный ( vultus M)

    Латинско-русский словарь > piger

  • 45 pineus

    pīneus, a, um [ pinus ]
    сосновый (silva V, Sil)
    pinea nux Cato, PMpinea
    pinea moles Prp, texta O или compages Mnavis

    Латинско-русский словарь > pineus

  • 46 praecelsus

    prae-celsus, a, um
    очень высокий, высоко вздымающийся (rupes V; moles St; перен. fortuna St)

    Латинско-русский словарь > praecelsus

  • 47 praegravidus

    prae-gravidus, a, um

    Латинско-русский словарь > praegravidus

  • 48 praejacio

    prae-jacio, (jēcī), jactum, ere

    Латинско-русский словарь > praejacio

  • 49 praevalidus

    prae-validus, a, um
    1) очень сильный ( juvĕnis L); весьма крепкий (ramus Su; moles St); весьма мощный ( vires Man); могущественный (urbs L; homo T)
    2) славный, крупный, громкий ( nomma equĭtum T)
    4) укрепившийся, укоренившийся ( vitia T)

    Латинско-русский словарь > praevalidus

  • 50 protelo

    prōtēlo, āvī, ātum, āre [одного корня с telum ]
    2) пригонять, доставлять ( aliquem in portum Tert)
    3) откладывать, отсрочивать (diem Dig; litem CJ)
    4) продлевать жизнь, т. е. спасать ( aliquos Tert)
    5) протягивать, pass. быть протяжённым, длинным ( protelata moles Eccl)

    Латинско-русский словарь > protelo

  • 51 roboreus

    rōboreus, a, um [ robur ]
    дубовый (pons O; moles Pt)

    Латинско-русский словарь > roboreus

  • 52 rudis

    I e
    1) необработанный, неотделанный (moles O; saxum Q; materies Pt); невозделанный ( ager Col); сырой (lana O, St)
    2) беспорядочный, неубранный ( capilli SenT); незаконченный (sc. opus Q)
    3) грубый, суровый (textum, vestis O); дикорастущий ( herba M); жёсткий, незрелый ( uva M)
    4) молодой, юный ( agna M); ранний ( anni Q)
    5)
    а) грубый, неискусный (vox Q, T; lingua L; vetustas L)
    б) (тж. r. artium bonarum T) неучёный, невежественный ( animi Q); необученный (bellorum, sc. elephantus Fl); неопытный, невинный ( filia M)
    r. (in) aliquā re или alicujus rei C, T, O etc., реже ad aliquid L, O, QC и alicui rei M — неопытный в чём-либо, несведущий в отношении чего-л.
    r. somni Oбессонный
    II rudis, is f.
    1) тонкая палочка для размешивания, мешалка Cato, PM

    Латинско-русский словарь > rudis

  • 53 solidesco

    solidēsco, —, —, ere [ solidus I \]
    1) уплотняться, твердеть ( moles sub aquā solidescit Vtr)

    Латинско-русский словарь > solidesco

  • 54 validus

    a, um [ valeo ]
    1)
    а) сильный, крепкий (homo Pl; ungues, sc. aquilae VF; taurus O)
    ferre v. Apвыносливый
    б) прочный ( abies PM); могучий (vires Enn etc.); мощный (ventus, flumen Lcr); могущественный (hostis L; urbs C)
    2) здоровый, укрепляющий, питательный ( cibus CC)
    3) сильнодействующий (venenum f.); действенный, активный ( medicamenta CC)
    4) здоровый (nondum ex morbo satis v. l.)
    5) имеющий силу, действительный (senatus consultum T); энергичный ( dicendi genus Q)
    6) большой, грузный ( moles VF)
    v. alicui rei, alicujus rei или ad aliquid — способный на что-л. (v. spernendis rumoribus T)

    Латинско-русский словарь > validus

  • 55 Quos ego!

    Вергилий, "Энеида", I, 133-35 - слова Нептуна:
    Jám caelúm terrámque meó sine númine, Vénti
    Без моего изволенья вы землю мешать с небесами,
    Ветры, решились и вод воздымать такие громады?
    (Перевод В. Брюсова)
    Конечно, Пальмерстон не любит эмигрантов, но он считает их жупелом [ Windschläuche ], который хорошо иметь под рукой, чтобы при случае пригрозить континенту: "quos ego!" Кстати, он очень непрочно сидит в своем министерском кресле, но выбить из седла старую лису все же не легко. (К. Маркс - Морицу Эльснеру, 8.XI 1855.)
    Один Сипягин был собственно даже очень доволен всей этой сценой. Ему пришлось выказать силу своего красноречия, усмирить начинавшуюся бурю. Он знал латинский язык, и вергилиевское: quos ego! (Я вас!) не было ему чуждым. Сознательно он не сравнивал себя с Нептуном, но как-то сочувственно вспомнил о нем. (И. С. Тургенев, Новь.)
    С тех пор, как я видел Булгарина, имя его сделалось для меня матерным словом. Я полагал, что он умный ветреник, но он площадный дурак. - Говорит, что сам знает, что он интриган, но это сопряжено с благородной целию и все поступки его клонятся к пользе отечественной словесности. Экий урод! Но quos ego... (Д. В. Веневитинов - М. П. Погодину, 7.I 1827.)
    Михайловна, отправивши большой поднос с официантом, подошла к Павлу Алексеичу, потрепала его по плечу и взяла под мышки. - Шли бы вы, батюшка, в кабинет... Ольга Петровна, изволили видеть, недовольны... Чайку напились? - Quos ego! - вскричал Павел Алексеич. - Квас квасом, сударь, а я вам дело говорю, Павел Алексеич. (П. Д. Боборыкин, На суд.)
    Судя по многим описаниям облика Рубинштейна, репинский портрет его (дирижирующим) является очень метким. Трудно восстановить, чем было дирижирование Рубинштейна как профессиональное явление, но то, что он требовал, - он получал. Я знавал людей, игравших и певших под его управлением: шутили о знаменитом вергилиевском "Quos ego!" (Я вас!) в его мимике рук и палочки (так, говорят, протекало памятное дирижирование автором своей оперы "Демон"). (Б. В. Асафьев, А. Г. Рубинштейн.)
    Пусть бы он [ Бетховен ] отдавался беспорядочным капризам романтической фуги, то порывистой, то спокойной. Пусть бы он изображал, подобно Керубини, версальского Нептуна, который с высоко-мерным видом выкрикивает свое "quos ego", приводя в трепет прирученные волны. Но чудо заключается в том, что здесь неистовство стихийных страстей сочетается, сливается, образуя составную часть, пропорциональную энергии разума. (Ромен Роллан, Бетховен. Finita comoedia. Эпилог.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Quos ego!

  • 56 adaequo

    ad-aequo, āvī, ātum, āre, gleichmachen, I) eig.: moles moenibus, Caes. – verwüstend, tecta solo, Liv.: Alesiam (verst. solo) flammis, einäschern, Flor. – II) übtr.: 1) gleichmachen, gleichstellen, a) m. cum u. Abl.: cum virtute fortunam, Cic.: adaequatus cum alqo, ihm gleichgeachtet, Cic. – b) m. Dat.: colonias iure ac dignitate urbi, Suet.: alqm sibi, Tac.: se virtute nostris, Caes.: se opibus et dignatione fratri, Suet.: quibus (senibus) nunc honore adaequatus est, Plin ep. – Insbes.: α) vergleichend gleichstellen, formam, aetatem, genus mortis magni Alexandri fatis, Tac. ann. 2, 73 in. – β) hervorbringend gleichmachen, quibus duobus operibus vix nova haec magnificentia quicquam adaequare potuit, konnte irgend etwas gleich Großes hervorbringen, Liv. 1, 56, 2. – 2) gleichkommen, gleichkommend erreichen, a) m. Acc. (s. Kraner Caes. b.c. 2, 16, 3): altitudinem muri, Caes.: navium cursum, Caes.: deorum vitam, Cic.: alqm gratiā apud Caesarem, Caes.: precationes alcis laudibus, jmds. Gebet mit entsprechendem Lobe preisen, Plin. pan. – b) absol.: senatorum urna copiose absolvit, equitum adaequavit, ergab Stimmengleichheit, Cic. ad Q. fr. 2, 6, 6.

    lateinisch-deutsches > adaequo

  • 57 adduco

    ad-dūco, dūxī, ductum, ere, I) etw. heran-, an sich-, nach sich hin ziehen, 1) im allg.: ramulum (Ggstz. remittere, loslassen), Ov.: parvis colla lacertis, mit den Ärmchen den Hals (der Mutter) zur Umarmung nach sich hin ziehen, Ov.: lacertum (lacertos) od. palmas, zum Ausholen an sich ziehen, ausholen mit usw., Verg. u. Ov.: pedem, an sich ziehen, aufheben, um zu treten, Ov.: ostium cellae, zuziehen, Petr. – 2) insbes.: a) straff-, scharf anziehen, spannen, togam, Sen.: lorum, Liv.: funes, Caes.: balistae et reliqua tormenta contenta atque adducta vehementius, schärfer angezogen, Cic.: habenas (die Zügel), Ggstz. remittere, Cic. (im Bilde): habenam (den Schwungriemen), Verg.: arcum, Verg.: sagittam, Verg. – b) zusammenziehen, runzeln, adducit cutem macies, Ov., sitis miseros artus, Verg. – bes. add. frontem, die Stirn in (düstere) Falten ziehen (vor Kummer, Betrübnis usw., Ggstz. remittere fr.), Sen. u. Quint.: u. so vultum ad tristitiam, Sen. – II) jmd. mit sich (als dux) an einen Ort od. zu jmd. herbei-, hinführen, -bringen, -schaffen, -holen, mitnehmen, mitbringen, begleiten, A) eig.: a) leb. Wesen: alqm intro, Plaut.: alqm eo (dahin) in conspectum populi, Liv.: alqm ad se domum, Plaut.: turbam domum, Ter.: alqm ad cenam, Plaut.: alqm secum, Ter. u. Cic.: exercitum, Cic.: copias navibus (auf Sch.), Liv.: ad aegros medicum, Cic.: gentes in Italiam, Cic.: alqm in ius od. in iudicium od. bl. alqm, vor Gericht ziehen, Cic. – insbes., zuführen, alci pueros venales ex Gallia, Cic.: alci scortum, Ter. u. Nep.: alci exercitum subsidio (zur Hilfe), Nep. – b) lebl. Objj., etw. herbei-, mitführen, -bringen, aurum secum, Liv.: tantas moles, Curt. – insbes., ein Gewässer, eine Wasserleitung herbeileiten, hinleiten, lacum fossā ad flumen, Plin. ep.: aquam, Cic.: aquam, quae vocatur Tepula, ex agro Lucullano Romam et in Capitolium, Frontin. aqu.: Virginem ab octavi lapidis diverticulo duobus milibus passuum, Plin. – B) übtr.: 1) im allg.: errat, qui ea (animalia) in exemplum hominis adducit, als Beisp. aufstellt, Sen.: quibus promulgationibus potest quis illam rationem adducere, quoniam etc., den Grund anführen, ICt. – 2) insbes.: a) in eine gewisse Lage bringen, in einen Zustand versetzen, alqm in sermonem, invidiam, vituperationem, zum Gegenstand des usw.... machen, Cic.: alqm in suspicionem alci, jmd. bei einem in V. bringen, verdächtigen, Nep.: res in extremum discrimen, Cic.: in angustias summas, Cic.: alqm in eam necessitatem, ut etc., Liv.: tuli graviter et acerbe in eum me locum adduci, ut etc., in die Lage, Alternative versetzt werde, Cic.: u. so eo adduxit eos, ut etc., Cic.: est res iam in eum locum adducta, ut etc., dahin gekommen usw., Cic. – se suumque regnum ad ultimum discrimen, sich u. sein Reich aufs Spiel setzen, Liv.: alqd ad effectum, zustande bringen, Liv.: nondum Myronis (signa) satis ad veritatem adducta, erreichen die Wahrheit noch nicht ganz, Cic. – b) jmd. zu einer bestimmten Tätigkeit, Gemütsstimmung, Gesinnung hinführen, bringen, bewegen, antreiben, veranlassen, bestimmen, his rebus adductus, Caes.: alqm ad misericordiam, Ter.: ad iracundiam, Cic.: ad nequitiam, verleiten, Plaut. u. Ter.: in fletum, in metum, Cic.: in consuetudinem, Caes., od. ad consuetudinem, Cic.: adduci ad suspicandum, Cic.: non facile ad credendum, sich überzeugen lassen, glauben können, Nep. – adduci in eam od. maximam spem m. folg. ut u. Konj., od. m. folg. Akk. u. Infinit. Fut., od. m. folg. Genet. Subst. u. Gerundivi, zB. in eam spem adducimur, ut nobis ea contentio... interdum non fugienda videatur, Cic.: in spem maximam et verissimam sumus adducti, hunc ipsum annum salutarem civitati fore, Cic.: eā morā in spem adductus Aulus conficiendi belli, Sall. – m. folg. ut u. Konj., adducis me, ut tibi assentiar, Cic.: u. adductus sum officio, fide, misericordiā, ut etc., Cic. – bei vorhergeh. Negat. m. folg. quin. u. Konj., nullā calamitate victus... potuit adduci, quin etc., Hirt. b.G. 8, 19, 8. – dah. adductus alqā re, durch etwas bewogen, Bruti precibus, auf Bitten des B., Cic.: mercedulā, um ärmlichen Lohn, Cic.: pudore, aus Scham, Caes. – bes. jmd. zu dem Glauben be stimmen, vollst. alqm adducere, ut existimet m. folg. Acc. u. Infinit., Cic.: u. non possum adduci, ut putem, od. non adducor, ut putem, Cic., non adducor, ut credam, Liv., adduci nequeo, quin existimem, Suet., eo magis adducor, ut credam, Liv., alle m. folg. Acc. u. Infinit.: u. dah. bl. adducor m. folg. Acc. u. Infinit., Cic. (s. Wopkens Lectt. Tull. 3, 2. p. 330 ed. Hand): u. non od. vix posse adduci, ut etc., Cic.: u. ganz absol., adducor igitur et propemodum assentior, Cic. Vgl. übh. Krebs-Schmalz Antib. Aufl. 7. Bd. 1. S. 86. – c) einen Zustand herbeiführen, febres, sitim, Hor.: taedium vini, Plin. – / Archaist. Imperat. adduce, Plaut. asin. 355; Stich. 151. Ter. Phorm. 309 Fl. (Umpf. adduc): synk. Perf. adduxti, Ter. heaut. 819. – synk. Infin. adduxe, Plaut. rud. 1047. – paragog. Infin. Praes. Pass. adducier, Plaut. Bacch. 112.

    lateinisch-deutsches > adduco

  • 58 adhaeresco

    ad-haerēsco, haesī, ere, hängen-, kleben-, stecken bleiben, sich anhängen, haften, I) eig.: gravis lateri craterae limus adhaesit, Hor.: ne faex in lateribus (doliorum) adhaerescat, Cato: saepe minores (insulae) maioribus velut cumbulae onerariis adhaerescunt, Plin. ep.: u. im Bilde, tamquam in quodam incili iam omnia adhaeserunt, stecken geblieben, ins Stocken geraten, Cael. in Cic. ep.: nonne providendum senatui fuit, ne in hanc tantam seditionis materiam ista funesta fax adhaeresceret, Cic. – v. geschleuderten Geschossen, Bränden, Caes. u.a.: ad turrim, Caes.; vgl. im Bilde, in me uno consulares faces..., in me omnia coniurationis tela adhaeserunt, Cic.; u. ratio, simul atque emissa est, adhaerescit, haftet (im Gemüt), Cic. – v. Schiffen, Schiffbrüchigen, ad moles Caesaris, Caes.: ad saxa Sirenum, Cic.; vgl. im Bilde, ad quamcumque sunt disciplinam quasi tempestate delati, ad eam tamquam ad saxum adhaerescunt, Cic.: in Scyllaeo illo aeris alieni tamquam in freto ad columnam (bei der Schuldsäule), Cic. – v. Pfropfreisern, sich ansetzen, anwachsen, amygdalis (Dat.), Pallad. – II) übtr.: a) irgendwo sich anhängen, hängen bleiben, sich festsetzen, nicht weichen, α) v. Pers.u. personif. Ggstndn., an einer Pers. (als beständiger Begleiter usw.), adhaesit homini ad infumum ventrem fames, Plaut.: u. so adh. egressibus, auf Schritt u. Tritt den Ausgehenden begleiten, Tac. – an einem Ort, nactus hoc litus adhaesi, Ov.: si potes in his locis adhaerescere, auf längere Zeit deines Bleibens sein kann, Cic. – an einem Zustande, iustitiae honestatique, nicht weichen von usw. (Ggstz. iustitiam etc. deserere), Cic. – β) v. Lebl.: ad omnium vestrum studium, Anklang finden, Cic. de or. 3, 37: quae prava sunt, fastidiis adhaerescere, hafte am übeln Eindruck = dem hafte ein übler Eindruck an, habe einen übeln Eindruck zur Folge (Ggstz. quae recta sunt, probari), Cic. de or. 1, 258. – b) stecken bleiben, stocken, v. Redner u.v. der Rede, Hortensius in celeritate et continuatione verborum adhaerescens, Cic. Brut. 320: oratio ita libere fluebat, ut nusquam adhaeresceret, Cic. Brut. 274.

    lateinisch-deutsches > adhaeresco

  • 59 aeger

    aeger, gra, grum (viell. verwandt mit dem lettischen īgt, verdrießlich, mürrisch sein), unwohl, I) physisch unwohl, unpäßlich, krank, leidend, angegriffen, erschöpft (Ggstz. sanus), a) v. leb. Wesen, deren Körper usw.: α) v. den Pers. selbst: Tiro, Cic.: mulier, Ter.: sus, Verg. u. Col.: aegrum simulare, sich krank stellen, Liv. u. (alqm) aegrum simulare, vorgeben, jmd. sei krank, Aur. Vict. – graviter aeger, Cic., nimis aeger, Gell.: homines aegri gravi morbo, Cic.: gravi et periculoso morbo aeger, Liv.: gravi corporis morbo aeger, Tac.: diutinis morbis aegra corpora, Liv.: aeger pulmonibus, Lucil. fr.: aeger vulneribus, Nep., ex vulnere, Cic. – aeger corpore, Curt. (vgl. unten no. II): aeger pedibus, Sall. u. Gell.: aeger oculis ex verna intemperie, Liv.: longā navigatione aeger, Tac. – später m. Genet. od. Acc., aegra corporis, saucia animi, Apul. met. 4, 33: cuius morbi aeger esset, Val. Max. 5, 7. ext. 1: manum aeger, Tac. hist. 4, 81: pedes graviter aeger, Gell. 19, 10, 1. – subst., aeger, grī, m., der Kranke, Cic. (verb. aegri ac debiles, Lact.): u. aegra, ae, f., die Kranke, Ter. – β) v. Körper u. seinen Teilen: corpus, Cic.: corpora, Verg. u. Liv.: sinisterius brachium, Suet.: genua, Verg.: oculi, Gell.: lumina, Sen.: pars, partes, Cels.: stomachus, Hor.: dens, Mart.: quibus aeger est pulmo, Lungenkranke, Macr. – u. so vom als Körper gedachten Staate, pars rei publicae, krank = zerrüttet, Cic.: civitas, Liv.: res, Liv.: aegra vulnere Ausonia, Sil. – γ) v. körperl. Zuständen od. Tätigkeiten, leidend, valetudo, Cic. u. Gell. – u. beschwerlich, lästig, anhelitus, Verg.: balatus, Ov.: victoria, Aur. Vict.: cataplasmatum usus aeger atque difficilis aegrotanti videtur, Cael. Aur. acut. 3, 4, 38. – b) v. Gewächsen, seges, Verg.: arbor, vites, Pallad. – c) v.a. Ggstdn.: res (Ggstz. sana), Sen. de ira 1, 17, 2: moles aegra, zerrüttet, verfallen, Stat. Theb. 10, 868: quid in toto terrarum orbe validum, quid aegrum (faul, zerrüttet) fuerit, Tac. hist. 1, 4: movere et quatere quicquid usquam aegrum (Schadhaftes) foret, Tac. hist. 2, 86. – II) geistig unwohl, u. zwar von jeder Art leidenschaftlicher Aufregung, v. Liebe, Hoffnung, Furcht, Sorge, Trauer, krank, krankhaft, leidend, angegriffen, eingenommen, beklommen, verstimmt, tief gebeugt, kummerbeladen, verdrießlich, unzufrieden, mißvergnügt, bekümmert, geängstigt, a) v. Pers.u. deren Geist, Gemüt, mortalibus aegris, Lucr. 6, 1: aegra amans, Verg.: capellas protenus aeger ago, Verg.: Psyche aegerrima, Apul. met. 6, 13: aegra municipia, schwierige (den Gehorsam versagende), Tac. Agr. 32. – animus, Enn. fr. u. Sall.: animi, Liv.: cor, Enn. fr. u. Ov.: anima, mens, Ov.: pectora, Val. Flacc. – m. ab u. Abl., ab animo aeger fui, Plaut. Epid. 129. – m. bl. Abl., aegra animo, Enn. tr. 288 (213): animo magis quam corpore aeger, Liv. 21, 52, 3: minus aeger animo quam corpore, Plin. ep. 9, 22, 3: bes. m. Abl. causae, aeger ingentibus curis, Verg. Aen. 1, 208: amore, Liv. 30, 11, 3: morā, Tac. hist. 1, 31: visis, Sil. 170: animus aeger avaritiā, Sall. Iug. 29, 1: anima aegra cruciatibus, Ov. met. 9, 179: subitis bonis aegra, Sil. 7, 726: aegra periclis pectora, Sil. 15, 135: aegra laetis invidia, Stat. Theb. 1, 126. – m. Genet., aeger animi, Liv. 1, 58, 9; 2, 36, 4; 30, 15, 9. Curt. 4, 3 (13), 11. Tac. hist. 3, 58. Sil. 8, 108: m. Genet. causae, aeger consilii, Sall. hist. fr. 4, 73 (76). Stat. Theb. 11, 141: aegra sanitatis, Laev. bei Prisc. 6, 95: timoris aeger, Sil. 3, 72: delicti, Sil. 13, 52: morae, Lucan. 7, 240: rerum temere motarum, Flor. 3, 17, 9: foedi in se commissi, Augustin. de civ. dei 1, 19. – b) v. geistigen, gemütlichen od. den Geist, das Gemüt erregenden Zuständen, teils = peinlich, schmerzlich, schmerzvoll, kummervoll, verdrießlich, luctus, Lucr. u. Ov.: amor, mors, Verg.: senectus, Ov.: aegris oculis introspicere alqd, mit neidischen Augen, Tac.: numquam quicquam meo animo fuit aegrius, quam etc., Plaut. Amph. 910: u. neutr. Sing. subst., plus aegri ex hoc abitu viri quam ex adventu voluptatis cepi, Plaut. Amph. 641: sed cui nihil accidit aegri, Lucr. 5, 173. – teils = schwach, dah. auch wankend, schwankend, fides, Sil. 2, 392: spes, Sil. 9, 543. Claud. nupt. Hon. et Mar. 14. – / Komp. Neutr. aegrius, Plaut. Amph. 910. Lucr. 4, 465: Superl. aegerrimus, Sil. 8, 166. Gell. 16, 16, 1. Apul. met. 6, 13. Not. Tir. 82, 58.

    lateinisch-deutsches > aeger

  • 60 agger

    agger, eris, m. (2. aggero), I) alles (wie Erde, Sand, Steine, Rasen, Reisholz), was zur Bildung einer Aufschüttung, einer Erhöhung od. zum Ausfüllen einer Vertiefung (eines Grabens, Sumpfes usw.) herbeigetragen wird, das Material-, das Nötige zum Ausschutt od. zum Damme (zum Walle), die Dammerde, Schanzerde, die Erde zur Beschüttung, zur Ausfüllung, der Erdschutt, der Schutt, zunächst als milit. t.t. bei der Befestigung des Lagers (vgl. unten no. II), aggerem petere, comportare, Caes.: cratibus atque aggere paludem od. aggere et cratibus fossas explere, Caes.: u. so fossas aggere complere, Verg.: cavernas aggere implere, Curt.: trabes aggere vestire, Caes.: rates (iunctas) terrā et aggere integere, mit Erde u. Steinen beschütten, Caes.: collo tenus aggeribus obrutus, Amm. – poet., moliri aggere tecta, bauen u. mit Erdschutt befestigen, Verg.: tepidoque onerabant aggere terrae, mit der Erde, die noch von dem kaum abgebrannten Scheiterhaufen warm war, Verg.

    II) übtr., jeder aus zusammengetragener Erde usw. errichtete Damm, Erdwall, Erhöhung, 1) zunächst u. gew. als milit. t.t., a) der zur Befestigung des Lagers durch die aufgeworfene Erde des Grabens gebildete Damm, auf dem das vallum (der durch Palisaden, Pfähle, Flechtwerke verbundene eig. Wall) errichtet wurde, der Schanzaufwurf, die Schanze, der Erdwall, beim Lager für nur eine Nacht gew. 3 Fuß hoch, bei stehenden Lagern, namentl. eines Belagerungsheeres, viel höher u. breiter (die Erde war gegen das Herabrollen mit Faschinen, Palisaden od. Baumstämmen befestigt, dah. auch der agger dem Feuer ausgesetzt), worauf man, wie auf einer Mauer, Bollwerke u. Türme errichtete, sowie das Sturmzeug (die Mauerbrecher) aufpflanzte, die mit dem Fortschreiten der Schanzarbeit der Mauer nicht nur immer näher, sondern oft auch mit ihr auf gleiche Höhe gebracht wurden, aggere, vineis, turribus oppidum oppugnare, Cic.: urbem cingere vallo et fossā, aggere maximo, vineis, turre altissimā, Cic.: aggerem apparare, instruere, exstruere, facere, iacĕre, Caes.: aggeres constituere, Plin. – aggerem ad urbem promovere, Cic.: vineas et aggerem muro iniungere, Liv. – aggeri ignem inferre, Caes.: aggeribus ignes inicere, Liv.: aggerem ac vineas incendium hausit, Liv. – im Bilde, esset vel receptaculum pulso Antonio vel agger oppugnandae Italiae Graecia, Cic. Phil. 10, 9. – b) zum Schutz gegen feindliche Anfälle vor einem Orte aufgeführter Damm, Wall, Hochwall, agger Tarquinii, gew. bl. agger, der zur Sicherung der Stadt Rom nach ihrer sich in die Ebene verlaufenden Ostseite hin vom kollinischen bis zum esquilinischen Tore von Servius Tullius aufgeführte, von Tarquinius Superbus noch erhöhte »Hochwall«, von Cicero ( de rep. 2, 11) maximus gen., weil er 7 Stadien (beinahe eine röm. od. 1/5 deutsche Meile) lang, 50 Fuß breit u. über 60 Fuß hoch war, mit einem über 100 Fuß breiten u. 60 Fuß tiefen Graben, gegen diesen mit einer Futtermauer von Werksteinen versehen, oben durch Türme geschützt (Plin. 3, 67; 36, 104). In dieser Gegend (der Umgebung der jetzigen Porta San Lorenzo), von Mäcenas wahrsch. zu einem sonnigen Spaziergang umgeschaffen (s. Hor. sat. 1, 8, 15), versammelte sich viel Volks, weshalb dort auch Gaukler, Wahrsager (Iuven. 6, 588; vgl. Quint. 12, 10, 74), Affenführer ( Iuven. 5, 153 sqq.) u. dgl. ihr Wesen trieben; unterhalb, nach der Stadt zu, wohnten viele arme Leute (Iuven. 8, 43), und von diesem Damme stürzte sich wohl auch der (bei Sueton erwähnte) dem öffentlichen Spotte preisgegebene Römer herab, Suet. Cal. 27, 2. – dah. poet. für Wall, zum Schutz einer Stadt, Stadtwall, Stadtmauer übh., primas in litore sedes castrorum in morem pinnis et aggere cingit, Verg.: proelia miscent aggeribus murorum, Verg.; vgl. cocto aggere opus, Mauer von Brandziegelsteinen, Prop. – c) zum Schutz gegen die Einfälle der Nachbarn, die errichtete Grenzbefestigung, Tac. ann. 2, 19 extr.

    2) übh. ein zum Schutz angelegter Erdwall, Damm, wie a) als Einfriedigung der Äcker, Erdwall (vgl. Varr. r.r. 1, 14, 2 sqq.), terreus, Varr.: agrestis, Tac. – b) zur Sicherung eines Ufers, Hafens, Ufer-, Fluß-, Hafendamm ( sonst moles, ital. molo), Verg. u. Tac., Vitr. u. Ov. – dah. (bei Dichtern) die Böschung des Ufers u. das Ufer (als natürl. Flußdamm), gramineus ripae agger, Verg.: herbosus agger, Ov.: flumineus agger, Sil. – c) zur Sicherung des Weges durch sumpfige Gegenden, der Dammweg, pontes et aggeres umido paludum imponere, Tac. ann. 1, 61. – d) das Aufschütten einer Straße (auch Brückenstraße), der Damm, Erdwall, agger viae, Verg. Aen. 5, 273 (u. dazu Serv.). Tac. hist. 2, 24 u. 42. – bei Spät. der Dammweg = die Straße, Landstraße selbst, sofern sie durch Aufschütten erhöht und befestigt war, agger publicus = via publica (Heerstraße), Sidon. u.a.: solidus agger, von der appischen Straße, Stat.: Aurelius agger, Rutil. Nam. u. Mulvius agger (Brückendamm, Brücke), Stat. Vgl. A.W. Zumpt observv. in Rutil. Claud. Namat. carmen p. 105 u. (über agger publicus) Savaro Sidon. ep. 4, 24. p. 292.

    3) (poet.) von jeder Art von künstlicher od. natürlicher Erhöhung auf dem Boden, wie a) die, bes. in Lagern, aus Erde u. Rasen gebildete Erhöhung als Rednerbühne (suggestus) u. dgl., der Aufwurf (vgl. Ruperti Tac. ann. 1, 18, 3), tumulique ex aggere (von der aufgetürmten Erhöhung) fatur, Verg.: stetit aggere fultus cespitis, Lucan. – b) ein aus Rasen erbauter Altar, Val. Flacc. 5, 641 (vgl. ibid. 61). – c) der Grabhügel, agger tumuli, Verg.: busti, Lucan. u. Val. Flacc.: prodire ab aggeribus (Gräbern) conditos, Arnob. 1, 46. – d) der Holzstoß = Scheiterhaufen, Ov. u.a. – e) v. Bergen u. Hügeln als natürlichen Schutzwehren, die Höhe, aggeres Alpini, Verg.: aërii agger montis, die luftige Höhe des Berges, Sil. – f) von aufgetürmten Wasserwogen, ab alto aggere pelagi, Lucan.: consurgens agger aquarum, Sil. – u. endl. g) von jedem aufgetürmten »Haufen«, auch wir ein Wall, arenae, Haufen von Sand, Verg.: aggeres nivei, Verg.: medio ex aggere, Holzhaufen, Ov.: altus agger favillae, Lucan.: agger armorum, strues corporom, Tac.: cadaverum aggeres, Amm.: u. so in mediis aggeribus (Leichenhaufen), Val. Flacc.: aggeres epularum, Augustin. serm. 16, 4: aggeres calamitatum, ibid. 38, 10: agger testimoniorum, Augustin. de pecc. merit. et. remiss. 1, 53. – / Archaist. Nom. arger nach Prisc. 1, 45. – Lucil. sat. 11, 4 u. 26, 81 liest L. Müller agerem u. agere, aber Lachmann 346 u. 577 aggerem u. aggere.

    lateinisch-deutsches > agger

См. также в других словарях:

  • Moles — can refer to: Moles de Xert, a mountain range in the Baix Maestrat comarca, Valencian Community, Spain People Brodie Moles, Australian football player James Moles, English football player Thomas Moles, Ulster Unionist politician Andy Moles,… …   Wikipedia

  • Moles — ist der Name folgender Personen: Abraham Moles (1920–1992), französischer Elektrotechniker und Akustiker Arnaud de Moles (1470–1520), Bildhauer und Glasmaler Diese Seite ist eine Begriffsklärung zur Unterscheidung mehrerer mit …   Deutsch Wikipedia

  • Moles — (lat.), 1) großer Klumpen, Masse; 2) Steinmasse; 3) Belagerungsmaschine; 4) großes Gebäude; so Moles Hadriani, die jetzige Engelsburg in Rom, s.d.; 5) Damm …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Moles — (lat.), drückende Last, Masse; kolossales Bauwerk, z. B. M. Hadriani, die Engelsburg in Rom …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • moles — index bulk Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • Moles — 1. Surnom évoquant un métier, celui de tailleur de pierre spécialisé dans les meules de moulin. Certaines carrières granitiques étaient presque exclusivement dédiées à la confection de meules (latin mola). 2. Toponyme (voir Mola) …   Noms de famille

  • MOLES — I. MOLES apud Statium Theb. l. 6. v. 157. Quem non anguis atrox (quid enim hc opus, heu mihi, leti Mole fuit?) omnem supervacuam copiam notat, veteri Scholiastae. Ut moles liquens aque nimia, l. 9. v. 466. Moles Dryantis, homo ingenti corporis… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • moles — kurmiai statusas T sritis zoologija | vardynas taksono rangas gentis apibrėžtis Gentyje 13 rūšių. Paplitimo arealas – Europos ir Azijos miškų ir miškastepių juosta. atitikmenys: lot. Talpa angl. common Old World moles; Eurasian moles; moles; Old… …   Žinduolių pavadinimų žodynas

  • moles — kurminiai statusas T sritis zoologija | vardynas taksono rangas šeima apibrėžtis Šeimoje 14 genčių. Kūno masė – 10 300 g, kūno ilgis – 5 21 cm. atitikmenys: lot. Talpidae angl. moles; moles and desmans; moles and shrew moles vok. Landmaulwürfe;… …   Žinduolių pavadinimų žodynas

  • moles — (on the body)    The significance of moles featured in *fortune telling booklets from the 17th to the 19th centuries. They were thought to be signs of character or fate. One over the heart meant wickedness; over the spleen, a passionate nature,… …   A Dictionary of English folklore

  • Moles — This interesting surname of English origin is a nickname for someone bearing a fancied resemblance to the mammal, deriving from the Middle English mol(le) meaning mole plus the suffix s son of . The surname dates back to the late 13th Century,… …   Surnames reference

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»