Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

mănĭpŭlus

  • 1 manipulus

    mănĭpŭlus (sync. mănīplus, in poets; plur.:

    inter manipula,

    Spart. Hadrian. 10), i, m. [manus-pleo, plenus], a handful, a bundle.
    I.
    Lit.:

    de his (herbis) manipulos fieri,

    Varr. R. R. 1, 49:

    manipulos obligare,

    Col. 11, 2, 40:

    vincire,

    id. 2, 19, 2:

    alligari,

    Plin. 18, 28, 67, § 262:

    filicumque maniplis Sternere humum,

    Verg. G. 3, 297:

    nexos deferre maniplos,

    Col. 10, 315:

    maniplos solvere,

    the bundles of hay, Juv. 8, 153.—
    II.
    Transf.
    A.
    = haltêres, pieces of metal held in the hand during gymnastic exercises, to increase the momentum of a leap or stroke, Cael. Aur. Tard. 5, 2, 38.—
    B.
    Because the ancient Romans adopted a pole, with a handful of hay or straw twisted about it, as the standard of a company of soldiers; in milit. lang., a certain number of soldiers belonging to the same standard, a company, maniple; generally applied to infantry, and only by way of exception to cavalry:

    miles pulcre centuriatus est expuncto in manipulo,

    Plaut. Curc. 4, 4, 29:

    pertica suspensos portabat longa maniplos: Unde maniplaris nomina miles habet,

    Ov. F. 3, 117:

    adeo ut iidem ordines, manipulique constarent,

    Caes. B. C. 2, 28:

    manipulos laxare,

    id. B. G. 2, 25:

    continere ad signa manipulos,

    id. ib. 6, 33:

    in legione sunt manipuli triginta,

    Gell. 16, 4, 6.—Of cavalry:

    infrenati manipli,

    Sil. 4, 316: App. M. 9, p. 221, 5.—Comically: manipulus farum, a troop, band, Ter. Eun. 4, 7, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > manipulus

  • 2 manipulus

    maniple, company of soldiers, one third of a cohort; handful, bundle

    Latin-English dictionary > manipulus

  • 3 manipulus (poet. manipl-)

       manipulus (poet. manipl-) ī, m    [manus+ PLE-], a handful, bundle: filicum manipli, V.: maniplos solvere, bundles of hay, Iu.—Of soldiers, a company, maniple, one third of a cohort (its standard originally bore a wisp of hay): manipulos circumiens, S.: manipulos laxare, Cs.: continere ad signa manipulos, Cs.: Volscorum manipli, forces, V.: furum, a band, T.

    Latin-English dictionary > manipulus (poet. manipl-)

  • 4 manipulāris or manupulāris (poet. manupl-)

       manipulāris or manupulāris (poet. manupl-) e, adj.    [manipulus], belonging to a maniple of a company, manipular: miles, O.: iudices, i. e. selected from the common soldiers.—As subst, m., a soldier of a maniple, common soldier: tamquam unus manipularis: trīs suos nactus manipulares, comrades, Cs.

    Latin-English dictionary > manipulāris or manupulāris (poet. manupl-)

  • 5 manipulātim

        manipulātim adv.    [manipulus], by maniples: dispersi aliis aliā manipulatim, in squads, L.
    * * *
    in handfuls; in companies

    Latin-English dictionary > manipulātim

  • 6 commanipulatio

    Latin-English dictionary > commanipulatio

  • 7 commanipularis

    com-mănĭpŭlāris, is, m., a comrade who is in the same manipulus, Tac. H. 4, 46; Inscr. Orell. 3557.—So also ‡

    COMMANIPVLARIVS, ii,

    Inscr. Rein. 8, 74.

    Lewis & Short latin dictionary > commanipularis

  • 8 commanipulatio

    commănĭpŭlātĭo, ōnis, f. [commanipulo], companionship in a manipulus, Spart. Nig. 10, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > commanipulatio

  • 9 commanipulo

    com-mănĭpŭlo, ōnis, m., a comrade of the same manipulus, Spart. Nig. 10, 5.—

    So also ‡ COMMANIPVLVS and COMMANIPLVS,

    Inscr. Orell. 3557; Inscr. Grut. 551, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > commanipulo

  • 10 fur

    fūr, fūris, comm. [root fer-, v. fero; cf. Gr. phôr, Gell. 1, 18], a thief (syn.: latro, praedo, pirata, raptor).
    I.
    Lit.:

    quodsi duodecim tabulae nocturnum furem quoquo modo, diurnum autem, si se telo defenderet, interfici impune voluerunt, etc.,

    Cic. Mil. 3, 9: ita in legibus posiverunt, furem duplici comdemnari, feneratorem quadrupli, Cato, R. R. praef. § 1: fures privatorum furtorum, opp. fures publici, id. ap. Gell. 11, 18, 18:

    canes aluntur in Capitolio, ut significent, si fures venerint,

    Cic. Rosc. Am. 20, 56:

    fures aerari,

    Sall. C. 52, 12:

    a Philippo interrogatus, quid latraret, furem se videre respondit,

    Cic. de Or. 2, 54, 220:

    M. Carbo condemnatus, fur magnus, e Sicilia,

    i. e. extortioner, id. Fam. 9, 21, 3:

    ne quis fur esset, neu latro, neu quis adulter,

    Hor. S. 1, 3, 106:

    (Priapus) furum aviumque Maxima formido,

    id. ib. 1, 8, 3:

    Sallustius historicus priscorum verborum ineruditissimus fur,

    Suet. Gram. 15:

    fur tuos,

    i. e. who carried you off, Plaut. Capt. 5, 4, 21.—In the fem.:

    fures estis ambae,

    Plaut. Poen. 5, 4, 67.—
    II.
    Transf.
    A.
    As a term of vituperation applied to slaves, thief, rascal, rogue, knave:

    tun' trium litterarum homo Me vituperas? fur, etiam fur trifurcifer,

    Plaut. Aul. 2, 4, 47; cf.:

    non fur, sed trifur?

    id. ib. 4, 4, 6; 4, 10, 38 sc.; id. Cas. 3, 6, 1; id. Ps. 1, 3, 131 et saepe quid domini faciant, audent cum talia fures! Verg. E. 3, 16:

    manipulus furum,

    Ter. Eun. 4, 7, 6.—
    B.
    A robber-bee, drone, usually called fucus, Varr. R. R. 3, 16, 19.

    Lewis & Short latin dictionary > fur

  • 11 maniciolum

    mănŭcĭŏlum ( mănĭc-), i, n. dim. [manucium], a small bundle, = manipulus, Petr. 63, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > maniciolum

  • 12 manipularis

    mănĭpŭlāris or mănū̆pŭlāris (sync. mănĭplāris and mănū̆plāris), e, adj. [manipulus], with miles, or absol., of or belonging to a maniple or company, manipular (class.):

    pertica suspensos portabat longa maniplos: Unde maniplaris nomina miles habet,

    Ov. F. 3, 117:

    manipulares judices,

    who once were common soldiers, Cic. Phil. 1, 8, 20: imperator, one who rose from the ranks to be general (of C. Marius), Plin. 33, 11, 53, § 150.—
    II.
    Subst.: mănĭpŭlāris ( - plaris), is, m., a soldier of a maniple, a common soldier:

    Pompeium, tanquam unus manipularis, secutus sum,

    Cic. Att. 9, 10, 1:

    Rufus diu manipularis, dein centurio, mox praefectus,

    Tac. A. 1, 20:

    non placet quem scurrae laudant, manipularis mussitant,

    Plaut. Truc. 2, 6, 10:

    optimo quoque manipularium,

    Tac. A. 1, 21.—
    B.
    Esp., a soldier of the same maniple, a fellow-soldier, comrade:

    postquam ex opsidione in tatum eduxi manuplaris meos,

    Plaut. Most. 5, 1, 7:

    si centuriati bene sunt manuplares mei,

    id. Mil. 3, 2, 3:

    conveniunt manuplares eccos,

    id. Most. 1, 3, 154:

    centurio, tres suos nactus manipulares,

    Caes. B. G. 7, 47: mei. id. B. C. 3, 91.

    Lewis & Short latin dictionary > manipularis

  • 13 manuciolum

    mănŭcĭŏlum ( mănĭc-), i, n. dim. [manucium], a small bundle, = manipulus, Petr. 63, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > manuciolum

  • 14 manuplaris

    mănĭpŭlāris or mănū̆pŭlāris (sync. mănĭplāris and mănū̆plāris), e, adj. [manipulus], with miles, or absol., of or belonging to a maniple or company, manipular (class.):

    pertica suspensos portabat longa maniplos: Unde maniplaris nomina miles habet,

    Ov. F. 3, 117:

    manipulares judices,

    who once were common soldiers, Cic. Phil. 1, 8, 20: imperator, one who rose from the ranks to be general (of C. Marius), Plin. 33, 11, 53, § 150.—
    II.
    Subst.: mănĭpŭlāris ( - plaris), is, m., a soldier of a maniple, a common soldier:

    Pompeium, tanquam unus manipularis, secutus sum,

    Cic. Att. 9, 10, 1:

    Rufus diu manipularis, dein centurio, mox praefectus,

    Tac. A. 1, 20:

    non placet quem scurrae laudant, manipularis mussitant,

    Plaut. Truc. 2, 6, 10:

    optimo quoque manipularium,

    Tac. A. 1, 21.—
    B.
    Esp., a soldier of the same maniple, a fellow-soldier, comrade:

    postquam ex opsidione in tatum eduxi manuplaris meos,

    Plaut. Most. 5, 1, 7:

    si centuriati bene sunt manuplares mei,

    id. Mil. 3, 2, 3:

    conveniunt manuplares eccos,

    id. Most. 1, 3, 154:

    centurio, tres suos nactus manipulares,

    Caes. B. G. 7, 47: mei. id. B. C. 3, 91.

    Lewis & Short latin dictionary > manuplaris

  • 15 manupularis

    mănĭpŭlāris or mănū̆pŭlāris (sync. mănĭplāris and mănū̆plāris), e, adj. [manipulus], with miles, or absol., of or belonging to a maniple or company, manipular (class.):

    pertica suspensos portabat longa maniplos: Unde maniplaris nomina miles habet,

    Ov. F. 3, 117:

    manipulares judices,

    who once were common soldiers, Cic. Phil. 1, 8, 20: imperator, one who rose from the ranks to be general (of C. Marius), Plin. 33, 11, 53, § 150.—
    II.
    Subst.: mănĭpŭlāris ( - plaris), is, m., a soldier of a maniple, a common soldier:

    Pompeium, tanquam unus manipularis, secutus sum,

    Cic. Att. 9, 10, 1:

    Rufus diu manipularis, dein centurio, mox praefectus,

    Tac. A. 1, 20:

    non placet quem scurrae laudant, manipularis mussitant,

    Plaut. Truc. 2, 6, 10:

    optimo quoque manipularium,

    Tac. A. 1, 21.—
    B.
    Esp., a soldier of the same maniple, a fellow-soldier, comrade:

    postquam ex opsidione in tatum eduxi manuplaris meos,

    Plaut. Most. 5, 1, 7:

    si centuriati bene sunt manuplares mei,

    id. Mil. 3, 2, 3:

    conveniunt manuplares eccos,

    id. Most. 1, 3, 154:

    centurio, tres suos nactus manipulares,

    Caes. B. G. 7, 47: mei. id. B. C. 3, 91.

    Lewis & Short latin dictionary > manupularis

См. также в других словарях:

  • Manipŭlus — 1) (röm. Ant.), Handvoll, Bündel, z.B. Heu; 2) Truppenabtheilung, 1/3 der Cohorte, bei den Veliten, Hastaten u. Principes 120 M., bei den Triariern 60 M. Der M. war in 2 Centuriae getheilt, s.u. Cohorte u. Legion; 3) auf Recepten eine Handvoll …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Manipulus — Manipulus, Manipel, bei der röm. Legion (s.d.) der 3. Theil einer Cohorte …   Herders Conversations-Lexikon

  • MANIPULUS — I. MANIPULUS in Ecclesia Romana dicitur sacrum indumentum Subdiaconi: quod antiquitus linteum erat seu sudariolum, ad extergendum sudorem et a Subdiacono praecipue ferebatur ad polienda vasa sacra, alias dictum, Aer, Brachiale, Brandeum,… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • manipulus — (лат.) горсть …   Словарь ботанических терминов

  • Манипул — (Manipulus) часть римского легиона; см. Легион …   Энциклопедический словарь Ф.А. Брокгауза и И.А. Ефрона

  • МАНИПУЛ —    • Manipŭlus,          см. Acies, Боевой строй …   Реальный словарь классических древностей

  • Man. — manipulus, a handful …  

  • Thomas of Ireland — (fl. 1295 died before 1338), known as Thomas Hibernicus, not to be confused with the Franciscan friar Thomas de Hibernia (d. c. 1270),[1] was an Irish writer. His claim to fame is not as an original author, but as an anthologist and indexer.… …   Wikipedia

  • manipule — 1. manipule [ manipyl ] n. m. • 1380; lat. médiév. manipulus, dit aussi mappula « petite serviette » ♦ Liturg. Bande d étoffe que porte à l avant bras gauche le prêtre pour la célébration de la messe. manipule 2. manipule [ manipyl ] n. m. •… …   Encyclopédie Universelle

  • Manipur White-toothed Rat — Conservation status Least Concern (IUCN 2.3) Scientific classification …   Wikipedia

  • Manipel — Ma|ni|pel1 〈m. 5〉 Unterabteilung, dritter Teil der röm. Kohorte [<lat. manipulus „Handvoll“] Ma|ni|pel2 〈f. 21; kath. Kirche〉 zum Messgewand gehörendes, breites, über dem linken Unterarm getragenes Schmuckband [<ital. manipolo „Armbinde“] * …   Universal-Lexikon

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»