-
1 MEL
I)n. time, moment (á því méli dreif lið til hans).n. pl. mouth-bit of a bridle.* * *or mél, also mæl, n. [another form of mál (q. v.), but only used in a temporal sense; Ulf. mél = καιρός and χρόνος]:—time, a while; hann skal leggja á eigi skemra mel ( not shorter notice than) en viku stefnu, Grág. ii. 349: in the phrase, eða meira meli, or a longer time; þrem nóttum fyrr eða meira meli …, fjórtán nóttum fyrr, eðr meira meli, a fortnight or more, Kb. i. 85; þá skulu þeir kveðja nótt fyrr en dómar fara út, eða meira meli, Sb. ii. 105; sjáu nóttum fyrr, eða meira mæli, Kb. 13.2. the nick of time, the phrase, á því meli, at that time, moment, Grág. i. 392; á því meli er hann spurði sökina, 473; á því meli dreif til hans lið, Fms. viii. 27; en á þessu meli réð Knútr fyrir Englandi, x. 397; ok á því meli (mæli Ed.) er Björn var ór landi varð höfðingja skipti í Noregi, Bjarn. 13; ok vildi hann eigi útan fara á því meli (i. e. during the three years of outlawry), Glúm. 371; á várþingi eða á því meli, … á várþingi eða á því mæli sem nú var tínt, Grág. ii. 248; á skömmu mæli, within a short time, 655 xvii. 6; ok á þessu mæli, er Hákon svarfaðisk þar um á Gautlandi, Fms. xi. 40; þá er enn maðr leystr ór strenginum á því mælinu, 152; á því meli er var í milli andláts hans ok upptekningar hans, in the meantime between …, Bs. i. 194. -
2 MÉL
I)n. time, moment (á því méli dreif lið til hans).n. pl. mouth-bit of a bridle.* * *n. pl., in mod. usage míl and mil, járn-mil, [it remains in Scot. mil-drop, and perh. Engl. mildew]:—the mouth-piece, bit, only in pl., for the mél were composed of two iron pieces linked together, see Worsaae, Nos. 487, 489 (like the Engl. snaffle-bit), and are used so still in Icel.; gnöguðu beislin svá at niðr féllu á jörð mélin, Karl. 376, freq. in mod. usage.COMPDS: méldropi, mélgreypr, mélregn. -
3 mél
-
4 mél-regn
mél-skúr, iron rain, iron shower, Vellekla, are prob. from the same word. -
5 mel-bakki
a, m. a ‘mel-bank,’ hank on which bent-grass grows, also a sand-bank, Nj. 155, 265. -
6 mél-greypr
adj. chafing at the mél, champing the bit, epithet of a steed, Akv. 3, 4, 13. The poët. compds -
7 mel-rakki
a, m. the ‘mel-dog,’ the white or polar fox, from its burrowing in these sand-hanks, Nj. 198, Bs. i. 581, Grág. ii. 347, Sturl. i. 88. -
8 mel-teigr
m. a field of mel ( oats), D. I. i. 199. -
9 mél-dropi
a, m. the drop or foam, from a horse’s mouth, Vþm. 14, Edda 7. -
10 mel-dýna
u, f. a pad or cushion filled with melr. -
11 mel-fluga
u, f. a moth in clothes, (mod.) -
12 mel-gras
n., botan. elymus arenarius, a kind of oats, Hjalt.; whence the local name Melgras-eyri in western Icel. -
13 mel-karl
m. a nickname, Sturl. ii. 228. -
14 mel-torfa
u, f. turf grown with oats (melr), Hrafn. 27. -
15 mel·rakki
-
16 járn-mél
n. pl. the iron mouth-piece of a bridle. -
17 bitill, mél
-
18 MÁL
* * *I)n.1) speech, faculty of speech (þrøngdi svá sóttarfari konungs, at hann misti málsins);þau hafa ekki mál, they are dumb;2) language, tongue;norrønt mál, the Norse tongue;3) speech, speaking (hvárt er Flosi svá nær, at hann megi heyra mál mitt);4) colloquy, talk, speech;koma á mál (or at máli) við e-n, to come to talk with, speak to;finna (hitta) e-n at máli, to obtain speech with;krefja e-n máls, to ask an interview with;leita mills við e-n (spyrja e-n máls, mæla mál of e-m), to broach a subject to one;bera mál á e-t, hafa e-t á (or at) máli, to speak (talk) of (allir menn höfðu á máli, hversu fríðr maðr hann var);lúka sínu máli, to end one’s speech;þat er mál manna, at, people say that;5) tale, story;nú er þar til máls at taka, now it must be told;6) saw, saying;fornt (fornkveðit) mál er, at, it is an old saw that;7) diction, construction of sentences;8) sentence;tvau mál, two sentences;fullt mál, a full period;9) suit, action, cause;hefja mál á hendr e-m, to bring an action against one;búa mál, to prepare a suit;sœkja mál, to prosecute;10) stipulation, agreement (ek vil halda mil við hann þan, sem mælt vóru);lauss allra mála, free of all stipulations;11) case, matter, affair (þetta mál var við Jórunni rœtt);svá er mál með vexti, the matter stands thus;var þat annat mál, another matter;miðla mál, to mediate;tillagagóðr inna stœrri mála, a good counsellor in great matters;hafa sitt mál, to have one’s own way, have one’s will (honum eirir illa, of hann hefir eigi sitt mál);hafa mikit til síns máls, to have much in support of one’s case;e-t skiptir miklu (litlu) máli, it is of great (small) importance;12) three months (mál ok misseri).n.1) measure (fimm álna er hátt mál hans);leggja, bera mál við e-t, to measure (hann lagði mál við öll in stœrstu tré);2) time, high time (mál er upp at standa);sagði, at þá var mið nótt ók at enn væri mál at sofa, and still time to sleep;3) meal;í eitt mál, at einu máli, for one single meal;deila mat at málum, to deal out food at each meal.n. inlaid ornaments (on the hilts and guards of swords).* * *1.n., old pl. ḿl, 673. 47, Greg.; [Ulf. maþl = ἀγορά; Hel. mahal = speech, meeting; Dan. maal; from the old Teut. maþl or mahal was formed the mid. Lat. mallum = parliament, public meeting (Du Cange), and mallum again was in Norman-French rendered by parliament.]A. Speech, faculty of speech; mál heitir orð …, Edda 110; þau hafa ekki mál, they are dumb, Fms. i. 97, Fs. i. 250; þröngdi svá sóttar-fari konungs at hann misti málsins, x. 148; þeir hafa eigi manns rödd né mál, Rb. 348; þeir hafa gauð fyrir mál, 346; mál, heyrn, sjón, Edda 6.II. speech as spoken, language, tongue; Norrænt mál, the Norse tongue, Fms. vii. 165; Gírskt mál, Greg. 75; í máli þeirra, til várs máls, in our tongue; í hverju máli, Skálda 161, 168; í vóru máli, 163, 166, 167, 169; í málinu, 165; kynnask várt mál at ráða þat er á Norrænu er ritað, Bs. i. 59; nema mál á Danska tungu, Grág.; rita at Norrænu máli, Hkr. (pref.); þeir skildu eigi hans mál, þá mælti kvinnan á Norrænu, Fs. 136.2. speech, speaking; hvárt er Flosi svá nær at hann megi heyra mál mitt, Nj. 36, 200; ver eigi nær honum en mál nemi, Fms. iv. 28; en skáldskapr var honum svá tiltækr, at hann mælti af tungu fram sem annat mál, 374; engi var svá vitr at snjallara mál mundi fram bera, vii. 158; snjallr í máli ok talaðr vel. ix. 535; skilr þú nokkut hérmanna mál, Fas. ii. 512; en er hann lauk sínu máli, Ld. 106, 130, Íb. 12; ok fara svá öllu máli um sem hann hafi áðr ekki um mælt, Grág. i. 40; ef hann kveðr svá at ok hafði í máli sínu, ‘heilt ráð ok heimolt,’ en eigi ella, 317; kveðr jarl þings ok mælti þeim málum á þinginu at Hákon jarl skyldi heita vargr í véum, Fms. xi. 40; tína fyrir mér öll þau mál ok athæfi er hafa þarf fyrir konungi, Sks. 301.3. speaking one to another, colloquy; vera á máli, to deliberate, converse, Vtkv., 1; hann kom opt á mál við konung, Eg. 106; engi þorði at krefja hann máls, 601; Þórdís gékk til máls við Egil frænda sinn, 765; þegar er þeir fundu menn at máli, Fms. i. 204; ef þeir vildu hafa hans mál, 241; síðan hættu þau málinu, Nj. 10; hann leitaði þá máls um við Ásgerði hverju þat gegndi, Eg. 703; ok spyrja hana máls hvar til þessi svör skulu koma, Hkr. i. 77; þat var karl ok kerling, mælti hann mál af þeim ok spurði, Fas. iii. 525; höfðu menn at máli (people noticed, of something extraordinary), at…, Fms. vii. 301; allir menn höfðu á máli, er Ólaf sá, hversu fríðr maðr hann var, Ld. 88; bera mikit mál á, Fms. x. 93; þat var mál manna, people said that; or, þat er mál manna, people say, Nj. 268, Eg. 29, Fms. vii. 150.4. a tale, narrative; nú er þat til máls at taka (of resuming the narrative after an episode), to take up the story again, Ld. 314, Nj. 16, 29, 135, 148, 196; er fyrr var getið í þessu máli, Fms. xi. 41; þar hef ek upp þat mál, Eg. 735.5. a saw; þat er fornt mál (‘tis an old saw), at bísna skal at betr verði, Fms. x. 261, Glúm. 344; á líti þeir mál in fornu, look to the old wise sayings, Sighvat (forn-mæli, q. v.)6. gramm. diction, construction of sentences; mál ok hættir, Edda 49; ef þat mál ( figure of speech) er upp er tekit haldi of alla vísu-lengd, 123; breyta háttum með máli einu, to vary the verses with the sentences, Edda 124 (for specimens see lit. 9–23); tvau mál, two sentences; fullt mál, a full period; hér lýkr máli, lúka heilu máli, a sentence closes; annat ok þriðja vísu-orð er sér um mál, ok er þat stál kallat, of the intercalary sentences in poetry, Edda 125; þeir kölluðu at hann hafði eigi rétt ort at máli, Fms. v. 209; samhljóðendr megu ekki mál eðr atkvæði göra einir við sik, Skálda; hér er mál fullt í hverju vísu-orði, Edda; Skáldskapar-mál, poetical diction, id.; bragar-mál, id., 124.7. mál is the name of old songs containing old saws or sentences, such as the Háva-mál; as also of poems in a dialogue (mál); all such poems were in a peculiar metre called mála-háttr, which is opposed to the epic kviðu-háttr, thus, Grímnis-mál, Vafþrúðnis-mál, Alvís-mál, Hamðis-mál, Hákonar-mál, Eiríks-mál; in some instances the name has been applied erroneously, e. g. Atla-mál; the Rígs-mál is a name given in modern times, the old name was Rígs-þula.B. As a law phrase, with the notion of public speaking, action, or the like:1. a suit, action, cause; hefja mál á hendr e-m, Fms. vii. 130; hafa mál á höndum, Grág. i. 38; sókn skal fyrr fara fram hvers máls en vörn, nema þat sé allt eitt, ok sé þat annars máls sókn er annars er vörn, 59; Njáll nefndi vátta ok sagði únýtt málit, Nj. 36; ekki á Bjarkeyjar-réttr á því máli at standa, Fms. vii. 130; þeir veittu Gizuri hvíta at hverju máli, Nj. 86; báru þeir kvið um mál Otkels, 87; færa mál fram at dómi, Grág, i. 135; sækja mál, to prosecute, Nj. 86, 99; sækja mál lögliga ok réttliga, Fms. vii. 133; Gunnarr sótti málit þar til er hann bauð til varna, Nj. 36; en um tólf mánuðr stendr þeirra mál, the case stands over for twelve months, Grág. i. 143; sækja mál á þingi, Nj. 36; færa vörn fyrir mál, 87; mál kemr í dóm, Glúm. 365; höfða mál, to institute a suit, Grág. i. 142; búa mál, to prepare a suit, of the preliminaries, Glúm. 365, passim; leggja mál undir e-n (as umpire), Nj. 105; hafa sitt mál, to get one’s verdict, win the suit, passim; vera borinn máli, to be cast, convicted, N. G. L. i. 122: to be beaten, get the worst, passim: vígs-mál, legorðs-mál, fé-mál, etc.2. an indictment, charge;þá eru þeir varðir máli ef þeir fá þann bjargkvið, Grág. i. 54; ok versk hann þá málinu, 317; at upp skyldi vera rannsókn en þau ór málinu ef hann hittisk eigi þar, Ld. 44; ek vil svara því máli, I will answer that charge, Nj. 99; ok bað Sigurð Hranason svara þar málum fyrir sik, Fms. vii. 130; á hann kost at láta varða skóggang eða görtæki, ef hann vill til hins meira máls færa ok skal hann stefna ok láta varða skóggang, Grág. i. 430; hann spurði alla ena beztu menn, hvert mál þeim þætti Gunnarr eiga á þeim nöfnum fyrir fjörráðin, Nj. 105; leynd mál, hidden charges, Grág. i. 362.3. procedure, order; at alþingis-máli réttu ok allsherjar-lögum, Nj. 87: pleading, enda er svá sem þeir mæli eigi þeim ḿlum nema þeir vinni eiða at, Grág. ii. 342.4. stipulation, agreement; mál meginlig, Vsp.; bregða máli, Grág. i. 148; ok skilja þeir eigi þat mál görr, en svá, 136; nema þau vili annat mál á göra, 336; en ek skal lauss allra mála ef hann kemr eigi svá út, Ísl. ii. 217; skulu þeirra manna mál standask, Grág. i. 296: engagement, ok vitja málanna fyrir hönd okkra beggja, Fms. xi. 104.5. transactions; en hvert sem at þessum málum var setið lengr eða skemr, Ld. 22.6. a case; lá ek þá í vöggu er þær skyldu tala um mitt mál, Fas. i. 340; mál hans stendr í miklum háska, Mar.; en þó skaltu svá um þitt mál hugsa, … at þá munt þú skamt eiga úlifat, Nj. 85; at hvárir-tveggju hafi nakkvat síns máls, Jb. 12; þat er mál Sigurðar konungs at mæla til Inga konungs, Fms. vii. 221; festi járnburð, at svá skyldi sanna mál hans, 230; honum eirir ílla ef hann hefir eigi sitt mál, Ísl. ii. 237; þá skal sá þeirra hafa sitt mál er eið vill at vinna, Grág. i. 393; Þórólfr bað Ölvi byrja mál sitt við konung, Eg. 62; at vit fáim rétt af þessu máli, 40; flytja mál sitt, Ld. 180; muntú mér verða at trúa til málanna þinna allra, Fms. xi. 104; allir er eiðsvarar erut við þetta mál, Nj. 192; eiga síðan allt mitt mál undir yðr fóstbræðrum, Fas. ii. 532; þetta mál var við Jórunni rætt, Ld. 22; þykki mér nú vandast málit, Nj. 4; svá er mál með vexti, the case is this, Lv. 43, Fas. iii. 59; var þat annat m., another affair, Nj. 256; ekki eru þau efni í um várt mál, Ld. 76; konungr átti dóm á þeirra máli, id.; ber hann upp fyrir bróður sinn málit, hann berr upp málit ok biðr Unnar, ok undra ek er þú ferr með því máli, Fas. i. 364; Austmaðrinn heldr nú á málinu við bónda Nj. 259; ef þér vilit göra málit at álitum, 3; svara þessu máli, Fms. vii. 124; miðla mál, to mediate, Íb. 12; inna stærri mála, in important cases, Nj. 2.7. special phrases, e-t skiptir miklu, litlu … máli, to bear much or little upon a case, to be of great (small …) importance, Eg. 742, Ó. H. 31, passim: skiptir þá eigi máli, Grág. i. 43; varða máli, id.; ef honum þætti máli varða at hann næði því, Rd. 260: þú kvaddir þess kviðar er eigi átti máli at skipta um víg Auðúlfs, who had no concern with the slaying of A., Nj. 87.C. COMPDS, máls- and mála-: máls-afglöpun, f. a false or collusive action, whereby the suit is lost, Grág. i. 494. máls-bót, f. an excuse, exculpation, Fms. vii. 207; esp. in plur., hafa sér e-ð til málsbóta, to use as an excuse. mála-efni, n. pl. a cause, its circumstances and nature, Nj. 47, Háv. 51; íll málaefni, a bad case, Fs. 41. 138, Ó. H. 150, Band. 12. máls-endi, a, m., see málsemd. máls-eyrendi, n. a discourse, Sturl. i. 140. mála-ferli, n. pl. lawsuits, litigation, Fs. 47, Eg. 644, Nj. 78, Sturl. i. 105, Fær. 109. mála-flutningr, m. the conduct of a suit, Hrafn. 17. mála-fylgjumaðr ( mála-fylgismaðr), m. a lawyer; mikill m., a great taker up of suits, Nj. 1, Bs. i. 82. máls-fylling, f. the conclusion of a case, Fb. iii. 451. máls-grein, f. a sentence, Skálda 174, 181, Bs. i. 753 ( a passage in a letter): a phrase, Stj. 79, Edda 49; partr málsgreinar = pars orationis, Skálda 180: diction, style, Edda 120. mála-háttr, m. [mál, háttr], a kind of metre, Edda 142, where a specimen is given. máls-hattr, m. a phrase, Stj. 67, 126: = málsgrein, Skálda 170: a proverb, saying, Fms. ii. 33, Fas. iii. 104, Stj. 133, passim. málshátta-safn, n. a collection of proverbs. mála-hlutr or máls-hlutr or -hluti, a, m. one side of a case or suit eiga enn þyngra málahlut, Ísl. ii. 172; þá ferr ílla m. várr ( our case), Lv. 95: a share, mun sá verða m. várr beztr, Nj. 88; nú kann vera, at ek kunna ekki at sjá málahlut til handa mér, en vilja munda ek halda sæmd minni, Sturl. i. 105. mála-kosta, u, f. a complaint, pleading in a case, Sturl. i. 613, H. E. i. 457. mála-leitan, f. a negotiation, the mooting a question, Eg. 521, Eb. 130, Fms. vii. 299, Orkn. 56. mála-lenging, f. useless prolongation. mála-lok, n. pl. the end of a case, conclusion, Eb. 106, Nj. 102, Bs. i. 68. mála-lyktir, f. pl. = málalok, Eb. 24, 36, Nj. 88, Fms. vii. 14. máls-löstr, m. bad grammar, Skálda 181. mála-maðr, m. = málafylgju-maðr, Dropl. 6, Ld. 298, Boll. 354. mála-mannligt, n. adj. like, worthy of a málamaðr, Bs. i. 751. máls-metandi, part., m. maðr, a person of mark. mála-mynd, f.; til málamyndar, only for appearance, not seriously. máls-orð, n. a word in a sentence, Edda 124, 126, 128. máls-partr, m. a part of speech, Skálda 185: a part in a suit, mod. máls-rödd, f. = málrómr, Stj. 81. mála-skil, n. pl. knowledge of proceeding. Sturl. iii. 10. mála-skot, n. an appeal in a case, K. Á. 218. mála-sóku, f. a lawsuit, prosecution, Nj. 248. máls-spell, n. a flaw in a suit, Nj. 170, Fms. x. 12. mála-sönnun, f. evidence, Mar. mála-tilbúningr or mála-tilbúnaðr, m. the preparation of a suit, Grág. i. 490, Eb. 282, Nj. 36, 100. mála-tilleitan, f. = málaleitan, Þórð. 67. mála-vöxtr, m. the state of a case, Fms. vi. 11, Al. 113, Bs. i. 67, Nj. 79. máls-þörf, f. a wish to speak, Fms. vi. 374.2.n. [Ulf. mêl = χρόνος, καιρός; A. S. mâl; Engl. meal; Germ. mahl; Dan. and Swed. maal, mâl = a mark]:—a measure: hann mælti grundvöll undir húss, þat var þeirra átrúnaðr ef málit gengi saman, þá er optarr væri reynt, at þess manns ráð mundi saman ganga, ef mál-vöndrinn þyrri, en þróask ef hann vissi til mikilleiks, gékk nú málit saman ok var þrem sinnum reynt, Korm. 8; fimm álna er hátt mál hans, Fms. vi. 929; ganga undir mál, to undergo a mál (for measuring one’s height); þat sögðu menn at þeir hefði jafnmiklir menn verit, þá er þeir gengu undir mál, Ld. 178; leggja, bera mál við, to measure; hann lagði mál við öll in stærstu tré, 216; með því sama máli sem þér mælit út mun yðr verða aptr mælt, Mar.; bar hón mál á, ok þurfti þá þrjár álnar ok þver hönd, Bs. ii. 168; kunna maga mál, to know the measure of one’s stomach, Hm. 20.2. a length of sixteen fathoms, D. N. (Fr.)B. Temp. [Ulf. mêl = χρόνος, καιρός], a ‘meal,’ of time, i. e. a certain portion of time:I. time, high time; skipverjum þótti mál ór hafi, Landn. 206: with infin., Vsp. 14, Hm. 111, Skm. 10, Bm. 1; mönnum væri mál at lýsa sökum sínum, Nj. 149; at mál væri at ganga at sofa, Fms. ii. 138; mælti biskup at mál væri at sofa, 139; sagði mál at ríða, Orkn. 48: adding a dat., mál er mér at ríða, Hkv. 2. 47: ok er mál at vit farim, Fær. 255; mál er at leita at hestum várum, Korm. 182; ok er allt mál at ættvíg þessi takisk af, Ld. 258; ok er nú mál at hætta, Fms. vi. 212: e-m er mál (of stools):—í mál, in due time; þóat í mál yrði borinn kviðrinn, Grág. i. 54.2. the moment, nick of time (mál, q. v.); at hann var þar þá nótt, ok á því máli …, of an alibi, N. G. L. i. 309.II. the meal-time, morning and evening, Edda 103; hence of cattle, missa máls, to miss the time, sheep lost or astray for a day so that they cannot be milked, Grág. ii. 230, 231; kvikfénaðr missir máls, Snót; hence málnyta. q. v.; deila mat at málum, to deal out meat at each meal, Grág. i. 149; í hvert mál, Hm. 36; í eitt mál, for one single ‘meal,’ Karl. 347, Grág. i. 293; fæða þá í tvau mál, ii. 400; í bæði mál (see i B, p. 317): at því máli = Germ. diesmahl, Korm. (in a verse); þat er ok mitt ráð þó þat sé at fyrra máli at menn snæði nokkut, Fb. ii. 676; þat vilda ek at þær æti at einu máli kýr Hálfdanar bróður míns, Ó. H. 64; ef ættak at málungi mat, if I had meat from meal to meal, Hm.2. of the day marks; dag-mál = day-meal = 9 o’clock A. M.; and nátt-mál, night-time = 9 o’clock P. M.; í fyrra málið, to-morrow morning; eg skal koma í fyrra málið.III. of the seasons of the year; í misseri eru mál tvau, í máli eru mánuðr þrír, Rb. 6; mál ok misseri, Hm.; sumar-mál, the time when summer sets in (middle of April), opp. to vetr-nætr, when winter sets in; hríð-mál. q. v.COMPDS: málamatr, málamjólk, málsverðr.3.n. [Ulf. mêl = γραφή and γράμμα; Hel. mâl = imago, effigies; cp. also Goth. maljan = γράφειν, whence mod. Germ. mahlerei, mahlen, = pingere]:—prop. ‘a drawing,’ but it is used in old writers only of inlaid ornaments on spear’s heads or on the hilts and guards of swords; görir Þorgrímr þar af spjót, mál vóru í, Gísl. 18; hann hafði króka-spjót í hendi haugtekit ok allgóð mál í, Ld. 78; spjót, þá fann hann blóð í málunum, Glúm. 344; stál bjartra mála, Korm. 1; gull-mál (q. v.), Þiðr. 110; stála-mál, inlaid work of steel, Ht. R. 33. For specimens of ‘mál’ see Worsaae, Nos. 325, 331; a plate with inlaid work on the outside and a Runic inscription on the inside was found in Oct. 1870 in the cairn Greenmount in Ireland, and is described by Major-General Lefroy.COMPDS: málajárn, málasax, málaspjót, málasteinn. -
19 MELR
(-s, -ar), m.1) lyme-grass;2) sand-bank, gravel-bank.* * *m., pl. melar, a kind of wild oats, esp. bent-grass, arundo arenaria, growing in sandy soil; it is esp. found in Skaptafells-sýsla and in Mýra-sýsla (near to Hitarnes and Akrar), cp. Bjarn. 22, which probably refers to cutting this grass, cp. Eggert Itin. §§ 490, 813; þeir leiddu hesta sína undir melbakka ok skáru fyrir þá melinn at þeir dæi eigi af sulti, Nj. 265; átta tigir mels í Hátuninga mcl, D. I. i. 199.II. a sand-hill grown with bent-grass (such hills are called dunes or denes in E. Anglia, links on the N. E. coast); then, generally, a sand-bank, whether overgrown or bare; ríða eptir melunum, fram melana; á melunum með ánni; þar eru melar brattir ok lausgrýttir, … ok hrundu þeim af melunum, Glúm. 394, 395; ok er hann kom á mela þá … þá settisk hann á melinn … þá hratt Lambi honum fyrir melinn ofan á sandinn, Eg. 746, 748; ganga fram á mel nokkurn, Ld. 62; þá ríðr hann undir melinn, Gísl. 19; á sandmel þeim er þar verðr, Ó. H. 226; þar sem sandmelar tveir rauðir stóðu, … undir enum syðra melnum, Landn. 77, Gísl. 23.III. freq. in Icel. local names, Melr, Melar, Mela-hverfi, Mela-sveit, whence Mela-menn or Mel-menn (Nj. 151), Rauði-melr; Rauðmelingar, the men from Mel and R., Landn.COMPDS: melasól, melbakki, meldýna, melgras, melkarl, melrakki, melrakkabelgr, melrakkaveiðr, Melrakka-dalr, -nes, -slétta, Landn., Fbr., melteigr, meltorfa. -
20 MALA
* * *(mel; mól, mólum; malinn), v. to grind (mala valbygg).* * *pret. mól, mólu; subj. pret. mœli, Gs. 10; part. malinn; reflex. pret. mólsk, Edda 78; a defect. strong verb supplied by weak forms, thus the strong pres. indic. sing. mel scarcely occurs; in mod. usage it is weak throughout, mala, malaði, malat, although the strong pret. may still be used in writing: [Ulf. malan = ἀγήθειν, Luke xvii. 35, and so through other Teut. languages; cp. Lat. mola, molere; Gr. μύλη; derived are Icel. mylja and melja, q. v.]:—to grind; en sú náttúra fylgði kvernunum, at þat mólsk á kverninni er sá mælti fyrir er mól, … Fróði konungr bað þær mala gull ok frið ok sælu Fróða … þær mólu litla hríð áðr niðr sukku skipin, Edda 78, 79 (the tale of Fróði and the power-mill, cp. 221); auð mölum Fróða (dat.) mölum alsælan, Gs. 5; né mœli svá mær bergrisa … malit hefi ek fyrir mik …, mól míns föður mær rammliga, … mölum enn framar, … mólu meyjar megins kostuðu, … malit höfum, Fróði, sem munum heita, 10 sqq.; frá ek at Fróða meyjar fullgóliga mólu, Edda 81 (in a verse); hann tók klæði ambáttar ok gékk at mala, Sæm. 110; mala valbygg, Hkv. 2. 2; konungr heyrði í hús nokkut kveðandi svá fagra, at honum fannsk mikit um, hann reið til hússins ok sá inn at þar sat kona við kvern, ok kvað for- knnnar fagrt við er hón mól, Fms. vii. 233; á þeim kvörnum mólu tólf konur byggkorn ok hveiti-korn til mannfæðis, höfðu hinar konurnar þá malat sitt hveiti, Od. xx. 106; at mala þeim korn eðr baka þeim brauð, H. E. i. 503; þær er mólu ból Amlóða (q. v.), Edda 67 (in a verse): metaph., stýri mól, of a rudder in the sea, Rekst.II. metaph. to purr, of a cat, Germ. spinnen, freq. in mod. usage.III. part. malit gull (cp. malmr), ground gold, pure gold; roðinn gulli mölnu, Sighvat.
Страницы
См. также в других словарях:
mel — mel·a·nel·li·dae; mel·ane·mia; mel·a·ne·sid; mel·a·nif·er·ous; mel·a·ni·idae; mel·a·nin; mel·an·irid·o·some; mel·a·nism; mel·a·nist; mel·a·nis·tic; mel·a·nite; mel·a·ni·za·tion; mel·a·nize; mel·a·no; mel·a·no·carcinoma; mel·a·no·cerite;… … English syllables
mel — s. m. 1. Suco doce que as abelhas depositam no favo. 2. [Figurado] Doçura, suavidade. 3. [Brasil] Calda ou fezes que filtram das formas onde o açúcar está a purgar. 4. (Também se diz mel de furo.) 5. Caldo grosso que se apura para ir purgar… … Dicionário da Língua Portuguesa
Mel — Escudo … Wikipedia Español
Mel — may refer to: Contents 1 Places 2 People 3 Other uses 4 See also Places Australia MEL, the IATA airport code for … Wikipedia
Mel's — may refer to: Mel s Diner, the setting for the 1976–1985 TV series Alice Mel s Drive In, a restaurant chain Mel s Hole, an urban legend about a geographic anomaly See also Mel (disambiguation) MEL (disambiguation) Mels St. Mel s … Wikipedia
mélæna — ou méléna [ melena ] n. m. • 1803 mélène; du gr. melaina, fém. de melas « noir » et nosos « maladie » ♦ Méd. Évacuation de selles de couleur très foncée, contenant du sang digéré. Le mélæna provient d une hémorragie de la partie supérieure du… … Encyclopédie Universelle
mel — Mot Monosíl·lab Nom masculí mel·lífer mel|·lí|fer Mot Pla Adjectiu variable mel·lífic mel|·lí|fic Mot Pla Adjectiu variable … Diccionari Català-Català
mel — /mel/, n. (in prescriptions) honey. [ < L] * * * (as used in expressions) Allen Mel Brooks Mel Gibson Mel Columcille * * * … Universalium
Mel — /mel/, n. a male given name, form of Melvin. * * * (as used in expressions) Allen Mel Brooks Mel Gibson Mel Columcille * * * … Universalium
Mel — [meːl, auch mɛl], Zeichen mel, Hinweiswort bei der Angabe von Tonhöheempfindungen (Verhältnistonhöhe). Einer Frequenz von 20 Hz wird die Tonhöhe 0 mel, einer Frequenz von 1 000 Hz bei einem Lautstärkepegel von 40 phon die Tonhöhe 1 000 mel… … Universal-Lexikon
mel — MEL, meli, s.m. (fiz.) Unitate de măsură pentru înălţimea sunetului, egală cu a mia parte din înălţimea unui sunet care are o putere de o mie de hertzi. – Din engl. mel. Trimis de cornel, 31.05.2004. Sursa: DEX 98 mel s. m., pl. meli Trimis de… … Dicționar Român
