Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

lassitūdō

  • 1 lassitudo

    lassĭtūdo, ĭnis, f. [id.], faintness, weariness, heaviness, lassitude (class.):

    exercitationis finis esse debet lassitudo, quae citra fatigationem est,

    Cels. 1, 2:

    omnia membra lassitudo mihi tenet,

    Plaut. Stich. 2, 2, 12:

    lassitudinem hercle verba tua mihi addunt,

    id. Merc. 1, 2, 45:

    lassitudinem alicui eximere,

    id. ib. 1, 2, 17:

    sedare,

    id. Bacch. 1, 1, 75:

    illic (in lapicidinis) ibi demumst locus, ubi labore lassitudost exigunda ex corpore,

    id. Capt. 5, 4, 4:

    artius ex lassitudine dormire,

    Cic. Inv. 2, 4, 14:

    nulla lassitudo impedire officium et fidem debet,

    id. Fam. 12, 25, 6:

    nostros vires lassitudine deficiebant,

    Caes. B. C. 2, 41:

    lassitudine confici,

    id. ib. 3, 92 and 95:

    cursu ac lassitudine exanimati,

    id. B. G. 2, 23:

    lassitudine oppressi,

    id. ib. 4, 15:

    timere, ne non virtute hostium, sed lassitudine sua vincerentur,

    Curt. 3, 7, 9:

    in lassitudine homines proniores sunt ad iracundiam,

    Plin. 22, 24, 51, § 111:

    citra lassitudinem exercere aliquid,

    not to weary, Sen. Ira, 3, 9, 1.—
    (β).
    With gen. subj.:

    lassitudo armorum equitandive,

    Plin. 23, 1, 26, § 52.— Transf., as a term of reproach: lassitudo conservūm, reduviae flagri, that wearies his fellowslaves with stripes, Titin. ap. Fest. p. 270 Müll.

    Lewis & Short latin dictionary > lassitudo

  • 2 lassitudo

    lassĭtūdo, ĭnis, f. fatigue, épuisement, lassitude.    - lassitudine exanimari (confici), Caes.: être harassé de fatigue.    - citra lassitudinem, Sen.: sans aller jusqu'à la fatigue.    - lassitudinem sedare (reficere, recreare, solvere, levare): dissiper la fatigue.    - lassitudo armorum equitandive, Plin. 23: fatigue produite par le maniement des armes ou par l'équitation.
    * * *
    lassĭtūdo, ĭnis, f. fatigue, épuisement, lassitude.    - lassitudine exanimari (confici), Caes.: être harassé de fatigue.    - citra lassitudinem, Sen.: sans aller jusqu'à la fatigue.    - lassitudinem sedare (reficere, recreare, solvere, levare): dissiper la fatigue.    - lassitudo armorum equitandive, Plin. 23: fatigue produite par le maniement des armes ou par l'équitation.
    * * *
        Lassitudo, pen. prod. lassitudinis. Cic. Lasseté.

    Dictionarium latinogallicum > lassitudo

  • 3 lassitudo

    lassitudo lassitudo, inis f усталость, утомление

    Латинско-русский словарь > lassitudo

  • 4 lassitudo

    lassitūdo, dinis, f. (lassus), die Mattigkeit, Abspannung der Kräfte, Müdigkeit, als fortschreitender Zustand = das Müdewerden, die Ermattung (s. Mützell Curt. 3, 7 [17], 9), Cic. u.a.: sine ullo labore lassitudo et oscitatio et horror membra percurrens, Sen.: sine lassitudine vim frigoris esse perpessum, Curt.: lassitudine exanimari, confici, Caes.: studia graviora citra lassitudinem (nicht bis zur E.) exercere, Sen. – m. subj. Genet., lass. militum, Liv.: ingenii lassitudinem sentire, Sen. rhet.: mit obj. Genet. = das Ermüdende, armorum equitandive, Plin.: itinerum, Plin.: itineris, Amm. – Plur., Plin. 20, 192 u. 240; 22, 32; 27, 130.

    lateinisch-deutsches > lassitudo

  • 5 lassitudo

    lassitūdo, dinis, f. (lassus), die Mattigkeit, Abspannung der Kräfte, Müdigkeit, als fortschreitender Zustand = das Müdewerden, die Ermattung (s. Mützell Curt. 3, 7 [17], 9), Cic. u.a.: sine ullo labore lassitudo et oscitatio et horror membra percurrens, Sen.: sine lassitudine vim frigoris esse perpessum, Curt.: lassitudine exanimari, confici, Caes.: studia graviora citra lassitudinem (nicht bis zur E.) exercere, Sen. – m. subj. Genet., lass. militum, Liv.: ingenii lassitudinem sentire, Sen. rhet.: mit obj. Genet. = das Ermüdende, armorum equitandive, Plin.: itinerum, Plin.: itineris, Amm. – Plur., Plin. 20, 192 u. 240; 22, 32; 27, 130.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > lassitudo

  • 6 lassitūdō

        lassitūdō inis, f    [lassus], faintness, weariness, heaviness, lassitude: militum, S.: nulla lassitudo inpedire officium debet: nostros vires lassitudine deficiebant, Cs.
    * * *
    weariness, exhaustion, faintness; lassitude

    Latin-English dictionary > lassitūdō

  • 7 lassitudo

    lassitūdo, inis f. [ lassus ]
    усталость, утомление

    Латинско-русский словарь > lassitudo

  • 8 lassitudo

    усталость (1. 27 C. 1, 3).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > lassitudo

  • 9 lassitudo

    , inis f
      усталость

    Dictionary Latin-Russian new > lassitudo

  • 10 усталость

    lassitudo,inis

    Latin-Russian dictionary > усталость

  • 11 fatigatio

    fătīgātĭo, ōnis, f. [id.], weariness, fatigue (stronger than lassitudo; v. the foll.; perh. not ante-Aug.; but defatigatio in Cic. and Caes.).
    I.
    Prop.:

    exercitationis finis esse debet lassitudo, quae citra fatigationem est,

    Cels. 1, 2:

    equorum atque hominum,

    Liv. 22, 15, 7:

    deficiens dolore et fatigatione,

    Quint. 11, 3, 173:

    sudor et fatigatio,

    id. 11, 3, 147;

    so with sudor,

    id. 1, 2, 31; 1, 12, 11:

    requiescit labor ille, cujus sibi ipsa fatigatio obstabat,

    id. 11, 2, 43; cf. id. 10, 3, 27; Tac. H. 2, 60.—
    II.
    Trop., jeer, banter (post-class.):

    qui cum in auditorio vel levi fatigatione taxaverunt,

    Eutr. 9, 19; Sulp. Sever. Dial. 1, 4 med. —In plur., Sid. Ep. 1, 8.—
    III.
    Concr.:

    fatigationi consulitur,

    the wearied, fatigued, Amm. 24, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > fatigatio

  • 12 citra

    I citrā praep. cum acc.
    1) по эту сторону, на этой стороне
    c. tertiam syllăbam Cперед третьим слогом
    lassitudo, quae c. fatigationem est CC — усталость, но не доведённая до изнеможения
    peccavi c. scelus O — я провинился, но не совершил преступления
    c. satietatem Colне досыта
    2) редко до, перед (c. Trojana tempora O; c. juventam O)
    3) (= sine) без
    plus usus sine doctrina, quam c. usum doctrina valet Q — практика без теории ценнее, чем теория без практики
    4) ( = praeter) кроме, за исключением
    etiam c. spectaculorum dies Su — даже и не в дни, установленные для представлений
    II citrā adv. (compar. citerius)
    по эту сторону, на этой стороне
    nec c. moveri nec ultra O — не двигаться ни туда, ни сюда

    Латинско-русский словарь > citra

  • 13 degravo

    dē-gravo, āvī, ātum, āre = καταβαρέω, durch schwere Last niederdrücken, niederziehen, zu Boden drücken, erdrücken, I) eig.: a) übh.: degravat Aetna caput, Ov.: quaecumque meum degravat unda caput, Prop.: altera degravet ulmum vitis, Ov.: statim degravari eas quas insederit (marinus homo) partes (navigiorum), et si diutius permaneat, etiam mergi, Plin.: etiam peritos nandi lassitudo et vulnera et pavor degravant (lähmen), Liv. – m. Abl. (wodurch?), pauci enatant, quia plures onere degravati perierant, Phaedr.: aedificium paulatim degravatum pondere suo praeceps attrahitur, Col.: quae (duo milia) illatis ex transverso signis degravabant prope circumventum cornu, Liv.: gradiens ingenti litora passu degravat, Ov. – im Zshg. absol., quā pulverum mole degravante! Plin. 11, 83. – b) prägn., belasten, schwer beladen, sodaß die Last das Belastete niederzieht, haec gremium, laxos degravat illa sinus, Ov. fast. 4, 436. – II) übtr., niederdrücken, niederbeugen, schwer belästigen, Bassum Aufidium vidi quassum, aetati (Altersschwäche) obluctantem; sed iam plus illum degravat, quam quod possit attolli, Sen. ep. 30, 1: ut (bos) nec sui tergoris mole nec labore operis degravetur, Col. 6, 2, 15: absol., consul non ultra castra insecutus, quia vulnus degravabat, Liv. 7, 24, 9.

    lateinisch-deutsches > degravo

  • 14 ementior

    ē-mentior, tītus sum, īrī, erlügen, erdichten, lügend od. fälschlich vorgeben, täuschen, auspicia, Cic. u.a. (s. Drak. u. Fabri Liv. 21, 63, 5): falsa naufragia, Liv.: vanitas ementiendae stirpis, Liv.: alqm, sich lügenhaft ausgeben für jmd., Plaut. trin. 985. – mit Acc. u. Infin., eo me beneficio obstrictum esse ementior, Cic.: multiplices fuisse merces ementiebantur, Liv. – m. dopp. Acc. = fälschlich ausgeben für usw., se genitum septemplice Nilo, Ov. met. 5, 188: em. auctorem eius doli Sullam, Tac. ann. 13, 47. – ganz absol., falsche Aussagen machen, Cic. Rosc. Am. 127; part. or. 50. Suet. Caes. 66. – in alqm, gegen jmd. Lügen erdenken, Cic. part. or. 73. – Partic. Perf. auch passiv, auspicia ementita, Cic.: lassitudo ementita, Apul.: ementitus infans, Tertul.: n. pl. subst., ementita et falsa plenaque erroris, Cic. de nat. deor. 2, 56.

    lateinisch-deutsches > ementior

  • 15 exigo

    ex-igo, ēgī, āctum, ere (ex u. ago), I) heraus-, wegtreiben, herausjagen, A) eig.: 1) leb. Wesen: a) im allg.: cervam e montibus, Liv.: reges ex civitate, Cic.: regibus exactis, Sall. hist. fr.: hostem e campo, Liv.: capellas a grege in campos, Varro: pecus in bucita (= buceta) circum antiquom oppidum, Varro LL.: pastum sues, auf die Weide treiben, Varro: e stratis corpus, emporspringen von usw., Stat.: exactus furiis suis, fortgetrieben von usw., Ov. – b) insbes., α) uxorem (matrimonio), eine Gattin verstoßen, Plaut., Ter. u. Suet.: ebenso virum ab se, Plaut. – β) (wie εκβάλλω) einen Schauspieler (u. somit auch sein Stück) durch Zischen, Pochen usw. von der Bühne treiben, also durchfallen lassen, im Passiv exigi = durchfallen, Ter. Andr. prol. 27 (u. dazu Spengel). Ter. Hec. prol. 12 u. 15. – 2) Lebl.: a) ins Meer ergießen, et sacer admissas exigit Hebrus aquas, Ov. her. 2, 114. – b) vertreiben = verkaufen, agrorum fructus, Liv. 34, 9, 9: merces, Col. poët. 10, 317. – c) (hervor)treiben, radices, Cels.: brevem materiam, durum et latum folium, Col.: duplices uvas, Col. – d) poet., mit etwas ausholen, etwas in Schwung setzen, ensem, Ov. met. 5, 171. – B) übtr.: a) leb. Wesen: hic damnatos cum dedecore et traductione vitā exigit, bringt vom Leben zum Tode, Sen. de ira 1, 6, 4. – b) Lebl., heraustreiben, vertreiben, wegbrin gen, ubi labore lassitudo est exigunda ex corpore, Plaut.: iam ego ex corpore exigam omnes maculas maerorum tibi, Plaut.: nec potuisse (maculam ex corpore) umquam exigi, Suet.: Liber tenues e corpore curas exiget, Gratt.: ex. morbos, Macr.: otium, verdrängen, Hor.: telis senectam, Ov.

    II) ganz hintreiben, A) eig.: tela in alqm, Sen.: manum, einen Hieb anbringen, Quint. – dah. ganz hineinstoßen, ensem per iuvenem, Verg.: ferrum per praecordia, Ov.: ferrum per viscera, Lucan. – prägn., durchbohren, durchstoßen, illum exigit hasta, Val. Flacc. Vgl. Gronov Sen. de cons. ad Marc. 16. – B) übtr., zu etwas zwingen, exigi in poenas, Stat. Theb. 1, 215.

    III) etwas hinaustreiben = etwas zurücklegen, A) eig.: Athon, Val. Flacc.: mare, Plin.: mediam dies exegerat horam, Ov.: Phoebe, qui aestivos spatiosius exigis ignes, d.i. lange Sommertage machst, Prop. – B) übtr., zu Ende bringen, vollbringen, vollenden, a) übh.: monumentum aere perennius, Hor.: exactus tenui pumice versus eat, Prop.: commentarii ita sunt exacti, ut etc., Quint.: eandem gracilitatem stilo, zustande bringen, nachbilden, Quint.: opus, Ov. rem. 811; met. 15, 871 (vgl. unten no. IV, A, b): per hiemes aestusque et inaequales autumnos et breve ver spatiis exegit quattuor annum, brachte durch vier Zeiträume zu Ende, vollendete in vier Z., Ov. – b) eine Zeit zurücklegen, α) hin- od. zubringen, verleben, exquirit, qualem diem supremum noctemque exegisset, Tac.: ex. triginta dies in exspectatione mortis, Sen.: exacto per (unter) scelera die, Tac.: ex. sine metu reliquam noctem, Petron.: in Tuscis otium aestatis, Plin. ep.: ex. malam aetatem, Plaut.: totam aetatem in armis, Sen.: vitam in peregrinatione, Sen.: omnibus scortis abiectiorem et obsceniorem vitam, Val. Max.: senectutem Cypri profugus exegit, Val. Max.: ex. vitam taetre, Cato fr.: dispersam et vagam vitam miserabiliter, Val. Max.: cibo agresti vescendo vitam, Vitr.: vitam sine cura, Lucil.: uti boni honestique vitam exigerent, Sall.: quo studio vitam suam te absente exegerit, Ter.: ut sint, qui omne vitae tempus nudi exigant, Val. Max. – β) eine Zeit vollends zubringen, vollenden, exegit annum tribus spatiis, führte zu Ende, Ov. met. 1, 118: erant, de quibus plura dici vellem, nisi iam dies exactus esset (verstrichen wäre), Tac. dial.: iam dies exactus erat, Ov.: exactis mensibus, Verg.: aestas exacta erat, war zu Ende, Caes.: tribus aestatibus exactis, Verg.: exacto iam mense octavo, Iustin.: iam aestatem exactam esse, Sall.: ante exactam hiemem, Caes.: exacto quoque anno, Cels.: iam ad pariendum temporibus exactis, Cic.: exactā pueritiā, Iustin.: exactā aetate, am Ende seiner Tage, im hohen Alter, hochbetagt (zB. mori), Cic.: grandaevi senes, exactā aetate feminae, Tac.: eodem anno Q. Fabius Maximus moritur exactae aetatis, als hochbetagter Greis, Liv. – c) erdulden, alcis causā hanc aerumnam, Plaut. capt. 1009.

    IV) auftreiben, beitreiben = einfordern, einkassieren, verlangen, fordern, A) eig.: a) Gelder: pecunias, Cic.: vectigalia, Cic.: m. dopp. Acc., Mesopotamenos non exegit tributum, Spart. Hadr. 21, 12: unum quemque iuxta vires exegit tam argentum quam aurum de populo terrae, Vulg. 4. regg. 23, 35. – Passiv exigor m. Acc. rei, exigor portorium, der Zoll wird von mir verlangt, Caecil. com. 92; sese pecunias maximas exactos esse, Q. Metell. Num. fr. bei Gell. 15, 14, 2 (vgl. unten no. B, a). – b) eine Leistung: ex. opus, beaufsichtigen, leiten, Ov. met. 14, 268. Col. 3, 13, 11 (vgl. no. III, B, a): aedes privatas velut publicum opus, den Bau von Privathäusern wie öffentliche Bauten beaufsichtigen u. betreiben (v. den Zensoren), Liv. 6, 4, 6. – Insbes., α) den Bau (Ausbau) von etw. verlangen, viam, Cic.: sarta tecta sacris publicis, sie in Dach u. Fach, im baulichen Zustande erhalten, Liv.: u. so omnia sarta tecta, Cic. – β) die Stellung von etwas verlangen, etw. requirieren, aufbieten, equitum peditumque certum numerum a civitatibus, Caes.: obsides ab Apolloniatibus, Caes.: custodiae in portis, vigiliae vicatim exactae, Liv.: vehicula (Transportfuhrwerke), Plin. pan. – B) übtr.: a) verlangen, fordern, auf etw. dringen, α) v. Pers.: insiurandum, Liv.: rationem (Rechenschaft), Ggstz. reddere, Val. Max.: Sen. u.a.: u. so ab alqo rationem alienae culpae, Sen. rhet.: veritatem a teste, Cic.: promissum ab alqo, Cic.: duplices ab alqo mercedes, Quint.: disciplinam severissime, Suet.: poenas de alqo oder alci, jmd. strafen (weil Strafen anfangs in Vieh od. einer Summe Geld bestanden), Ov.: so auch supplicium de alqo, Flor.: piacula ab alqo, Liv.; exigerem nostrae qualia damna notae? sollt' ich Rache nehmen für die Schmach, die mich zeichnete? Ov. – Passiv exigor m. Acc. rei (vgl. oben no. A, a), intellegeres, quod minora exigaris ab eo, Vulg. Iob 11, 6: ferus sacrae viae vastator poenas exactus est vastationis suae, Cassiod. hist. eccl. 6, 45: ex. m. folg. ut u. Konj., Ov. fast. 6, 358. Curt. 8, 4 (16), 21. Iuven. 7, 238: ex. m. bl. Konj., Plin. ep. 6, 8, 5: ex. alqm (von jmd.) m. folg. ut u. Konj., Nepot. epit. Val. Max. 9, 20 (wo exigere Simonidem, ut prodiret): ex. ab alqo m. folg. ne u. Konj., Suet. Ner. 49, 4. Iuven. 13, 35: ex. m. folg. Acc. u. Infin., Suet. Cal. 43. Paul. dig. 29, 7, 8. § 2: im Passiv m. Nom. u. Infin., ubi exigitur argentarius rationes edere, Ulp. dig. 2, 13, 8. – β) v. Lebl., prout res exigit, es erfordert, nötig macht, Plin.: si quid res exigeret, Suet.: si ita res familiaris (Hausstand) exigat, Tac. dial.: ubi res vigiliam exigeret, wenn sich Wachsamkeit nötig machte, Vell. – b) fragen, facta alcis, Ov. art. am. 2, 130: ab alqo, cur etc., Tac. ann. 2, 85.

    V) nach einem Maßstabe, Maße etw. ganz genau abmessen, abwägen, untersuchen, A) eig.: columnas ad perpendiculum, Cic.: materiam ad regulam et libellam, Plin.: pondus margaritarum manu, Plin. – B) übtr.: 1) im allg., nach etwas abmessen, abwägen, beurteilen, prüfen, ad illam summam veritatem legitimum ius, Cic.: ad suas leges atque instituta ea, quae Lacedaemone fiunt, Liv.: opus ad vires suas, Ov.: omnia argumenta ad obrussam, Sen.: illa nonnisi aure exiguntur, quae fiunt per sonos, Quint. – 2) insbes.: a) etw. erwägen, überlegen, über etwas mit sich od. jmd. zu Rate gehen, sich beraten, verhandeln, tempus secum ipsa modumque exigit, Verg.: mecum exigo, Sen.: talia secum, Ov.: – de his rebus ut exigeret cum eo, Planc. in Cic. ep.: quo (die) de his coram exigere possimus, Plin. ep.: haec exigentes (sc. inter se), Liv. – dah. non satis exactum, quid agam, ausgemacht, gewiß, Cic.: nec satis exactum est, corpus an umbra forem, Ov. – b) nach etwas abmessend einrichten, suo equorumque cultu ad luxuriam magis quam ad magnificentiam exacto, Curt.: opus est aliquo, ad quem mores nostri se ipsi exigant, sich bilden, Sen.

    lateinisch-deutsches > exigo

  • 16 praepedio

    prae-pedio, īvī u. iī, ītum, īre (prae und pes), I) vorn verwickeln, -binden, -fesseln, praepeditus latere forti ferreo, starkes Eisen um den Leib gelegt, Plaut. Poen. 828: praepeditis Numidarum equis, während die Pf. der N. an den Füßen gefesselt waren, Tac. ann. 4, 25. – bildl., sese praedā praepediant, sie mögen sich verwickeln in usw. = sich aufhalten lassen durch usw., Liv. 8, 38, 13. – II) übtr., verhindern, hemmen, aufhalten, abhalten, timor praepedit dicta linguae od. verba, Plaut.: imperitorum mentes timor praepediebat, machte befangen, Auct. b. Hisp.: subitus dextrae praepedit orsa tremor, Ov.: si forte aliquos flumina nives venti praepedissent, Plin. pan.: cum lassitudo ac vulnera fugam praepedissent, Liv.: aliquoties dicere incipientem cum lacrimae praepedissent, Liv. (u. so fletu praepediente, Tac.): praepedita singultibus anima, Hieron.: verba sua praepediens, stotternd, Tac.: recitantium vero praecipua pronuntiationis adiumenta, oculi manus, praepediuntur, Plin. ep.: ad omnia praepeditae naves, in allem gehemmte, Flor.: praepediri valetudine, Tac.: avaritia bonas artes praepedit, macht unwirksam, Sall. – m. folg. Infin., etiamsi praepeditus sit perculsas tot victoriis Germanias servitio premere, Tac. ann. 2, 73.

    lateinisch-deutsches > praepedio

  • 17 vis

    vīs, Akk. vim Abl. vī; Plur. vīrēs, ium, f. (v. ἴς, Ϝίς), die Kraft, Stärke, Gewalt, I) eig. u. meton.: A) eig.: 1) im allg.: a) Sing.: celeritas et v. equorum, Cic.: magna v. eorum (urorum) et magna velocitas, Caes. – v. Lebl., v. atque impetus fluminis, Caes.: v. vini, Cic.: v. flammae, Nep.: v. frigorum, Cic.: v. morbi, Nep.: nec ideo ferrum secandi vim perdidit, Sen. – b) Plur. (in der Bedeutung »Körperkraft« vorherrschend, Ggstz. lassitudo, Augustin. de civ. dei 19, 4, 2), vires nervique, sanguis viresque, Cic.: vires adulescentis, Cic.: dare alci vires, Prop. u. Ov.: lacertis et viribus pugnare, Cic.: validis viribus hastam contorquere, Verg.: pro viribus, Cic.: supra vires, Hor. – v. Lebl.: vires oleae, Cato: vires herbae, Ov.: neglecta solent incendia sumere vires, Hor. – poet. m. folg. Infin., nec mihi sunt vires inimicos pellere tectis, Ov. her. 1, 109. – 2) insbes., die gegen jmd. od. etw. feindlich gerichtete Gewalt, der Zwang, die Gewalttätigkeit, Gewalttat, der Gewaltakt, a) übh.: cum vi vis illata defenditur, Cic.: vim facere, Caes.: vim facere in alqm, Ter., alci, Cic.: vim facere per fauces portus, gewaltsam durchbrechen durch usw., Liv.: vim adhibere, Cic.: alci vim afferre, Cic.: alci vim inferre, Liv. epit. u. Suet.: alci vim et manus inferre, Cic.: vitae suae vim inferre, Vell.: per vim, Cic. u.a.: vi, malo, plagis, Cic.: manu ac vi (durch Mord u. Gewalttat), Sall.: vi (durch Gewalt = gezwungen) aut voluntate (freiwillig), Liv. – v. Lebl., naves totae factae ad quamvis vim perferendam, Gewalt, Stoß, Caes.: v. caeli, Unwetter, Plin. – vis est m. Infin., vis est experirier, der Versuch wird zur Gewalt, Plaut. truc. 753. – b) die gegen jmds. Keuschheit gerichtete Gewalt, alci vim afferre, Cic. u. Ov.: vim pati, Ov. – B) meton.: 1) die Menge, piscium magna atque altilium vis, Lucil. fr.: v. auri argentique, Cic.: v. maxima ranunculorum, Cic.: magna v. pulveris, Caes.: odora canum vis, Verg.: profundere vim lacrimarum, einen Strom v. Tr., Cic. – 2) Plur. vires, als milit. t.t., die Wehrkraft, Streitkräfte, Truppen, praeesse exercitui, ut praeter auctoritatem vires quoque ad coërcendum haberet, Caes.: satis virium ad certamen, Liv.: undique contractis viribus signa cum Papirio conferre, Liv. – 3) v. der Zeugungskraft, a) Sing.: vis genitalis = der männl. Samen, Tac. ann. 6, 28. – b) Plur. vires, die Zeugungskräfte = die Hoden, Arnob. 5, 6. Corp. inscr. Lat. 13, 1751 u.a. – II) übtr.: 1) im allg., geistige u. moralische Kraft, Macht, Gewalt, Wirkung, der Nachdruck, der Einfluß, v. illa divina et virtus orationis, Cic.: v. ac facultas oratoris, Cic.: v. summa ingenii, Cic.: v. patriae, Cic.: v. magna est conscientiae, Cic.: v. magna est in fortuna in utramque partem, Cic.: quod ostentum habuit hanc vim, ut etc., Cic. – 2) insbes., der einem geistigen Ggstde. inwohnende Gehalt, der Inhalt, die Natur, das Wesen, die Bedeutung, a) übh.: in quo est omnis vis amicitiae, Cic.: v. virtutis, Cic.: vim formamque villaticae pastionis exponere, Varro. – oft verb. natura atque vis (Natur u. Wesen) animi, Cic.: vis et natura divina, Cic. – b) insbes., die Bedeutung, der Sinn eines Wortes usw., verbi, nominis, Cic.: vis, natura, genera verborum et simplicium et copulatorum, Cic.: quae vis insit in his paucis verbis, si attendes, intelleges, Cic. – / Genet. Sing. vis, Ulp. dig. 4, 2, 1. Paul. sent. 5, 30 u.a. ICt.: Dat. Sing. vi, Auct. b. Afr. 69, 2. Corp. inscr. Lat. 5, 837. – Archaist. Nom. Plur. vis, Lucr. 3, 265, u. Akk. Plur. vis, Lucr. 2, 586. Sall. hist. fr. 3, 62 (84). Messala bei Macr. sat. 1, 9, 14.

    lateinisch-deutsches > vis

  • 18 medulla

    mĕdulla, ae, f. [st2]1 [-] moelle, cœur, entrailles. [st2]2 [-] la fleur, la moelle (d’une chose), la quintescence.    - in medullis, Cic. Fam. 15, 16, 2: au fond de mon coeur.    - Suadae medulla: la moelle de la persuasion, la quintescence de l'éloquence.    - haec mihi semper erunt imis infixa medullis, Ov. Tr. 1, 5, 9: cela restera toujours gravé au fond de mon coeur.    - nondum implevere medullas maturae mala nequitiae, Juv. 14, 215: les maux de l'âge mûr n'ont pas encore empoisonné son coeur.    - medulla ventris, Plaut. Stich.: les entrailles.    - ossa vides rerum vacuis exucta medullis, Juv. 8, 90: tu vois leurs os vidés de leur substance et séchés jusqu'à la moelle.
    * * *
    mĕdulla, ae, f. [st2]1 [-] moelle, cœur, entrailles. [st2]2 [-] la fleur, la moelle (d’une chose), la quintescence.    - in medullis, Cic. Fam. 15, 16, 2: au fond de mon coeur.    - Suadae medulla: la moelle de la persuasion, la quintescence de l'éloquence.    - haec mihi semper erunt imis infixa medullis, Ov. Tr. 1, 5, 9: cela restera toujours gravé au fond de mon coeur.    - nondum implevere medullas maturae mala nequitiae, Juv. 14, 215: les maux de l'âge mûr n'ont pas encore empoisonné son coeur.    - medulla ventris, Plaut. Stich.: les entrailles.    - ossa vides rerum vacuis exucta medullis, Juv. 8, 90: tu vois leurs os vidés de leur substance et séchés jusqu'à la moelle.
    * * *
        Medulla, medullae. Plin. La moelle qui est dedens les os.
    \
        Mihi medullam lassitudo perbibit. Plaut. M'a tout esmoellé.
    \
        Est mollis flamma medullas. Virg. L'esmoelle.

    Dictionarium latinogallicum > medulla

  • 19 degravo

    dē-gravo, āvī, ātum, āre = καταβαρέω, durch schwere Last niederdrücken, niederziehen, zu Boden drücken, erdrücken, I) eig.: a) übh.: degravat Aetna caput, Ov.: quaecumque meum degravat unda caput, Prop.: altera degravet ulmum vitis, Ov.: statim degravari eas quas insederit (marinus homo) partes (navigiorum), et si diutius permaneat, etiam mergi, Plin.: etiam peritos nandi lassitudo et vulnera et pavor degravant (lähmen), Liv. – m. Abl. (wodurch?), pauci enatant, quia plures onere degravati perierant, Phaedr.: aedificium paulatim degravatum pondere suo praeceps attrahitur, Col.: quae (duo milia) illatis ex transverso signis degravabant prope circumventum cornu, Liv.: gradiens ingenti litora passu degravat, Ov. – im Zshg. absol., quā pulverum mole degravante! Plin. 11, 83. – b) prägn., belasten, schwer beladen, sodaß die Last das Belastete niederzieht, haec gremium, laxos degravat illa sinus, Ov. fast. 4, 436. – II) übtr., niederdrücken, niederbeugen, schwer belästigen, Bassum Aufidium vidi quassum, aetati (Altersschwäche) obluctantem; sed iam plus illum degravat, quam quod possit attolli, Sen. ep. 30, 1: ut (bos) nec sui tergoris mole nec labore operis degravetur, Col. 6, 2, 15: absol., consul non ultra castra insecutus, quia vulnus degravabat, Liv. 7, 24, 9.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > degravo

  • 20 ementior

    ē-mentior, tītus sum, īrī, erlügen, erdichten, lügend od. fälschlich vorgeben, täuschen, auspicia, Cic. u.a. (s. Drak. u. Fabri Liv. 21, 63, 5): falsa naufragia, Liv.: vanitas ementiendae stirpis, Liv.: alqm, sich lügenhaft ausgeben für jmd., Plaut. trin. 985. – mit Acc. u. Infin., eo me beneficio obstrictum esse ementior, Cic.: multiplices fuisse merces ementiebantur, Liv. – m. dopp. Acc. = fälschlich ausgeben für usw., se genitum septemplice Nilo, Ov. met. 5, 188: em. auctorem eius doli Sullam, Tac. ann. 13, 47. – ganz absol., falsche Aussagen machen, Cic. Rosc. Am. 127; part. or. 50. Suet. Caes. 66. – in alqm, gegen jmd. Lügen erdenken, Cic. part. or. 73. – Partic. Perf. auch passiv, auspicia ementita, Cic.: lassitudo ementita, Apul.: ementitus infans, Tertul.: n. pl. subst., ementita et falsa plenaque erroris, Cic. de nat. deor. 2, 56.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > ementior

См. также в других словарях:

  • Lassitudo — Lassitu̱do [aus gleichbed. lat. lassitudo] w; , ...dines: Mattigkeit, Erschöpfung, Ermüdung …   Das Wörterbuch medizinischer Fachausdrücke

  • Lassitudo — Las|si|tu|do die; , ...dines [...ne:s] <aus gleichbed. lat. lassitudo> Mattigkeit, Erschöpfung, Ermüdung …   Das große Fremdwörterbuch

  • Lassitudo — Abgeschlagenheit (schweiz.); Burnout; Niedergeschlagenheit; Erschöpfung …   Universal-Lexikon

  • Abgeschlagenheit — Lassitudo (fachsprachlich); Burnout; Niedergeschlagenheit; Erschöpfung * * * Ạb|ge|schla|gen|heit, die; : das ↑ Abgeschlagensein (2): die Erkältung ging mit Kopfschmerzen und A. einher. * * * Abgeschlagenheit,   Abspannung …   Universal-Lexikon

  • lassitude — [ lasityd ] n. f. • XIVe; lat. lassitudo 1 ♦ État d une personne lasse. ⇒ abattement, fatigue. « toujours épuisée et accablée, atteinte de [...] lassitude chronique » (Hugo) . 2 ♦ Abattement mêlé d ennui, de dégoût, de découragement. Auguste fut… …   Encyclopédie Universelle

  • lasitud — (Del lat. lassitudo, inis.) ► sustantivo femenino Estado de debilidad o desfallecimiento, por cansancio: ■ toma vitaminas para vencer la lasitud. ANTÓNIMO vigor * * * lasitud (del lat. «lassitūdo») f. Desfallecimiento; falta de fuerzas por… …   Enciclopedia Universal

  • Lassitüde — Las|si|tü|de die; , n <aus fr. lassitude »Müdigkeit, Überdruss«, dies aus lat. lassitudo, vgl. ↑Lassitudo> (veraltet) svw. ↑Lassitudo …   Das große Fremdwörterbuch

  • lassitude — A sense of weariness. [L. lassitudo, fr. lassus, weary] * * * las·si·tude las ə .t(y)üd n a condition of weariness, debility, or fatigue <a disease typically accompanied by chronic lassitude> * * * las·si·tude (lasґĭ t d) [L. lassitudo …   Medical dictionary

  • Lassitude — Las si*tude (l[a^]s s[i^]*t[=u]d), n. [L. lassitudo, fr. lassus faint, weary; akin to E. late: cf. F. lassitude. See {Late}.] A condition of the body, or mind, when its voluntary functions are performed with difficulty, and only by a strong… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • lassitude — noun Etymology: Middle English, from Latin lassitudo, from lassus weary; probably akin to Old English læt late more at late Date: 15th century 1. a condition of weariness or debility ; fatigue 2. a condition of listlessness ; languor Synonyms:… …   New Collegiate Dictionary

  • lassitude — /las i toohd , tyoohd /, n. 1. weariness of body or mind from strain, oppressive climate, etc.; lack of energy; listlessness; languor. 2. a condition of indolent indifference: the pleasant lassitude of the warm summer afternoon. [1525 35; < L… …   Universalium

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»