-
1 accommodo
accommŏdo (adcommŏdo), āre, āvi, ātum, tr. [st1]1 [-] adapter, ajuster. - aliquid alicui rei accommodare: adapter qqch à qqch. - rem rei accomodare, Cic. Tim. 26: ajuster une chose à une autre. - sibi personam accommodare, Cic. Off. 1, 115: s'adapter un rôle, une personnalité. - umeris alas accommodare, Ov. M. 8, 209: ajuster des ailes aux épaules. - aliquid ad aliquam rem accommodare: adapter qqch à qqch. - sibi coronam ad caput accommodare, Cic. de Or. 2, 250: s'ajuster une couronne à la tête. --- cf. Plaut. Trin. 719. [st1]2 [-] accommoder, approprier, conformer à. - avec dat. accommodare orationem multitudinis auribus, Cic. de Or. 2, 159: approprier son éloquence aux oreilles de la foule. - naturae se accommodare, Sen. Ep. 17, 9: s'accommoder à la nature. - avec ad: accommodare ad virium imbecillitatem dicendi genus, Cic. Br. 202: adapter sa manière oratoire à la faiblesse de ses forces physiques. - ad aliquem exacuendum orationem suam accommodare, Cic. de Or. 1, 131: destiner ses paroles à aiguillonner qqn. - accommodare testes ad crimen, Cic. Verr. pr. 55: produire les témoins appropriés à un chef d'accusation. - accommodare aliquem ad sententiam, Cic. Fin. 1, 34: mettre qqn d'accord avec une maxime. - largitio ad facultates accommodanda est, Cic.: il faut proportionner ses libéralités à sa fortune. - accomodari in + acc.: s'adapter à, s'appliquer à. - in omnem eventum consilia accommodabantur, Liv. 40, 57, 8: le plan s'adaptait à toute éventualité. - cf. Cic. Inv. 1, 26 ; 2, 155 ; Div. 2, 111. - se accommodare: s'adapter, se conformer. - accommodare se dicenti, Quint.: conformer son attitude au discours de qqn. - ad hanc notionem nihil video quod potius accommodem, quam... Cic.: de cette notion je ne vois pas de meilleure conclusion à tirer que... - accommodare operam studiis, Quint, 1, 10, 15: consacrer son activité aux études, se consacrer aux études. - alicui accommodare de aliqua re, Cic. Fam. 13, 2: donner des accommodements à qqn à propos de qqch, se montrer accommodant à l'égard de qqn à propos de qqch. [st1]3 [-] employer, appliquer (son attention, ses soins...) - lapis dentifriciis accommodatur, Plin.: cette pierre est utilisée pour les dentifrices. - accommodare se ad rempublicam, Cic.: se consacrer aux affaires publiques. - accommodare operam fabulis, Quint.: s'occuper de sornettes. - accommodare se alicui assertorem, Suet.: se faire le défenseur de qqn. - accommodare animum negotio, Suet. Aug. 98: appliquer son esprit à une affaire. - accommodare operam studiis, Quint. 1, 10, 15: consacrer son activité aux études. - accommodare pecoribus curam, Quint. 1, 12, 7: donner ses soins aux troupeaux. [st1]4 [-] accorder; faire une concession, accorder des facilités. - alicui actionem accommodare, Dig. 39, 3, 22: accorder le droit d'instance à qqn. - fidem accommodare, Dig. 34, 9, 10: interposer sa parole. - accomodare tempus orandi, Cic.: donner tout le temps de plaider. - accomodare mendacium alicui, Cic.: obliger qqn par un mensonge. - accommodare alicui de habitatione, Cic. Fam. 13, 2: mettre un logement à la disposition de qqn.* * *accommŏdo (adcommŏdo), āre, āvi, ātum, tr. [st1]1 [-] adapter, ajuster. - aliquid alicui rei accommodare: adapter qqch à qqch. - rem rei accomodare, Cic. Tim. 26: ajuster une chose à une autre. - sibi personam accommodare, Cic. Off. 1, 115: s'adapter un rôle, une personnalité. - umeris alas accommodare, Ov. M. 8, 209: ajuster des ailes aux épaules. - aliquid ad aliquam rem accommodare: adapter qqch à qqch. - sibi coronam ad caput accommodare, Cic. de Or. 2, 250: s'ajuster une couronne à la tête. --- cf. Plaut. Trin. 719. [st1]2 [-] accommoder, approprier, conformer à. - avec dat. accommodare orationem multitudinis auribus, Cic. de Or. 2, 159: approprier son éloquence aux oreilles de la foule. - naturae se accommodare, Sen. Ep. 17, 9: s'accommoder à la nature. - avec ad: accommodare ad virium imbecillitatem dicendi genus, Cic. Br. 202: adapter sa manière oratoire à la faiblesse de ses forces physiques. - ad aliquem exacuendum orationem suam accommodare, Cic. de Or. 1, 131: destiner ses paroles à aiguillonner qqn. - accommodare testes ad crimen, Cic. Verr. pr. 55: produire les témoins appropriés à un chef d'accusation. - accommodare aliquem ad sententiam, Cic. Fin. 1, 34: mettre qqn d'accord avec une maxime. - largitio ad facultates accommodanda est, Cic.: il faut proportionner ses libéralités à sa fortune. - accomodari in + acc.: s'adapter à, s'appliquer à. - in omnem eventum consilia accommodabantur, Liv. 40, 57, 8: le plan s'adaptait à toute éventualité. - cf. Cic. Inv. 1, 26 ; 2, 155 ; Div. 2, 111. - se accommodare: s'adapter, se conformer. - accommodare se dicenti, Quint.: conformer son attitude au discours de qqn. - ad hanc notionem nihil video quod potius accommodem, quam... Cic.: de cette notion je ne vois pas de meilleure conclusion à tirer que... - accommodare operam studiis, Quint, 1, 10, 15: consacrer son activité aux études, se consacrer aux études. - alicui accommodare de aliqua re, Cic. Fam. 13, 2: donner des accommodements à qqn à propos de qqch, se montrer accommodant à l'égard de qqn à propos de qqch. [st1]3 [-] employer, appliquer (son attention, ses soins...) - lapis dentifriciis accommodatur, Plin.: cette pierre est utilisée pour les dentifrices. - accommodare se ad rempublicam, Cic.: se consacrer aux affaires publiques. - accommodare operam fabulis, Quint.: s'occuper de sornettes. - accommodare se alicui assertorem, Suet.: se faire le défenseur de qqn. - accommodare animum negotio, Suet. Aug. 98: appliquer son esprit à une affaire. - accommodare operam studiis, Quint. 1, 10, 15: consacrer son activité aux études. - accommodare pecoribus curam, Quint. 1, 12, 7: donner ses soins aux troupeaux. [st1]4 [-] accorder; faire une concession, accorder des facilités. - alicui actionem accommodare, Dig. 39, 3, 22: accorder le droit d'instance à qqn. - fidem accommodare, Dig. 34, 9, 10: interposer sa parole. - accomodare tempus orandi, Cic.: donner tout le temps de plaider. - accomodare mendacium alicui, Cic.: obliger qqn par un mensonge. - accommodare alicui de habitatione, Cic. Fam. 13, 2: mettre un logement à la disposition de qqn.* * *Accommodo, accommodas, pen. corr. accommodare, Ex ad, et commodo compositum. Approprier, Appliquer, Accommoder, Faire rapporter une chose à une autre, Adapter.\Ad rempub. et ad magnas res gerendas se accommodare. Cic. S'addonner, S'appliquer à gouverner la chose publique, et à, etc.\Accommodare animum literis. Suet. Quintil. Appliquer son esprit à l'estude, S'addonner à l'estude.\Iusiurandum ad alicuius rei testimonium. Cic. Jurer, Prester serment en tesmoignage.\Suum consilium ad consilium alterius. Cic. S'accorder à l'advis d'autruy. \ Coronam sibi ad caput accommodare. Cic. Se mettre bien proprement une couronne sur la teste.\Curam auribus. Quintil. Ouir diligemment.\Curam pecoribus et agris. Quintil. Appliquer son soing et sa solicitude à, etc.\Ensem lateri accommodare. Virg. Ceindre une espee à son costé comme il appartient.\Ferulas accommodare. Celsus. Esclisser un bras ou jambe rompue, Mettre et appliquer des esclisses ou atelles.\Intentionem accommodare. Plin. iunior. Attentivement faire quelque chose.\Illud si scissem, ad id meas literas accommodassem. Cic. J'eusse accommodé mes lettres à cela.\Mendacium suum alicui. Cic. Mentir pour faire plaisir à autruy, Luy prester un mensonge.\Operam studio literarum, et Accommodare curam literis. Quint. Mettre et employer sa peine et son labeur à l'estude.\Orationem auribus multitudinis. Cic. Attremper son parler selon la fantasie du commun.\Patientiam accommodare. Laisser faire. B.\Patientiam accommodare vtenti, vel vsurpanti. Souffrir et laisser jouyr. B.\Vt sumptus huius peregrinationis accommodet ad mercedes Argileti. Cic. Qu'il ne despende point plus à ce voyage que monte le revenu de la ferme, Qu'il taille et mesure la despense de ce voyage selon le revenu, etc.\Tempus alicui rei, et ad aliquam rem. Cic. Appliquer le temps. et l'employer.\Testes ad crimen. Cic. Amener et produire les tesmoings, et s'en servir à la preuve du crime.\Vocem veritati. Quintil. Accommoder sa voix et pronontiation à la nature de la chose dont on parle, Prononcer selon que requiert la matiere subjecte.\Accommodare et fingere se ad alicuius arbitrium et nutum. Cic. S'accommoder et desguiser selon, etc.\Accommodare aliquid in rem aliquam, vt In plures causas accommodare idem exordium. Cic. Faire servir et venir à propos.\Pyxinum eodem accommodatum est. Celsus. Est propre, utile, et convenable à cela mesme.\Accommodare alicui de habitatione. Cic. Luy bailler logis, Luy faire ce plaisir de luy prester ou trouver logis.\Accommodare alicui aedes ad nuptias. Cic. Prester sa maison pour faire nopces. -
2 accommodo
ac-commodo, āvī, ātum, āre1) прилаживать, привешивать ( ensem lateri V); прикладывать ( emplastra fracto capiti CC); надевать ( insignia Cs)a. sibi coronam ad caput C — возложить на себя венокa. gladium dextrae LM — взять меч в правую руку2) приноравливать, устраивать, сообразовывать, приспособлять, согласовывать (sumptūs, ad mercedes C)accommodabo consilium meum ad tuum C — я согласую свой план с твоимjus jurandum suum ad alicujus testimonium a. C — выносить свой приговор в соответствии с чьим-л. показаниемa. orationem auribus auditorum C — приноровить свою речь к ушам (т. е. к пониманию) слушателей3) прилагать, употреблять, посвящать (operam studiis Q; animum negotio Su)a. se ad magnas res gerendas C — предназначать себя для великих дел4) присваивать, приписывать (effigies, quam artifices diis accommodant QC)a. alicui verba Q — влагать в чьи-л. уста (следующие) слова5) предоставлять, давать (alicui possessionem, audientiam Dig) -
3 accommodo
ac-commodo (ad-commodo), āvī, ātum, āre, etwas an etwas anpassen, anlegen, anfügen, aufsetzen, auflegen u. dgl., I) eig., insignia, Caes.: mit ad u. Akk. od. m. bl. Dat., dextrae gladium, Lucil. fr.: coronam sibi ad caput, Cic.: clipeum ad dorsum, Plaut.: calauticam capiti, Cic.: lateri ensem, Verg.: emplastra fracto capiti, Cels. – II) übtr.: A) etw. einer Sache anpassen = etw. nach etw. od. ihm gemäß einrichten, abmessen, einer Sache anbequemen, u. se acc. od. Pass. accommodari, sich zu od. nach etw. bequemen, sumptus ad mercedes, Cic.: testes ad crimen, angemessen od. beliebig beiziehen (heranziehen), Cic.: iusiurandum suum ad alcis testimonium, als Geschworener nach jmds. Zeugnis sein Urteil abgeben, Cic.: ad hanc praesensionem nihil video quod accommodem, was ich ihm entsprechend finden, was ich damit vereinigen könnte, Cic.: u. so acc. eum (Demosthenem) unum ad eam, quam sentiam, eloquentiam, Cic.: orationem auribus auditorum, Cic.: orandae litis tempus, günstig legen, Cic.: exordium in plures causas, auf mehrere Fälle anwenden, Cornif. rhet. u. Cic.: ut iidem versus alias in aliam rem posse accomodari viderentur, Cic.: acc. in omnem eventum consilia, Liv.: rationem secundum condicionem, Quint.: morem accommodari prout conducat, die Sitte bequeme sich nach dem jedesmaligen Bedürfnisse, Tac. – ad voluntatem alcis et arbitrium et nutum totum se fingere et accommodare, Cic.: se ad rem publicam et ad magnas res gerendas, Cic. – alci acc. de habitatione, sich gefällig erweisen, Cic. ep. 13, 2 M. – B) übh. an etwas heranbringen; dah. a) beilegen, diis effigiem, Curt.: alci verba, in den Mund legen, Quint. – b) zukommen lassen, α) übh., verwenden, anwenden, geben, hergeben, widmen, opem, consilium, ICt.: alci manum tantisper, behilflich sein, Apul.: curam pratis, Quint.: nonnullam operam his studiis, Quint.: lapis dentifriciis accommodatur, wird zu Zahnpulver verwendet, benutzt, Plin. – se od. animum alci rei, sich mit etwas befassen, in etwas einlassen (im guten u. üblen Sinne), Suet. Aug. 98, 5 u. Dom. 8, 1. – u. so se alci, sich mit jmd. einlassen, Suet. Tib. 48, 2. – se ducem alci, sich hergeben zum usw., Suet. Galb. 9. – β) leihweise zukommen lassen, leihen, tres panes, Augustin. quaest. euang. 2, 21: vel tunicam mihi accommoda vel etiam paenulam, Prisc. 16, 8.
-
4 adcommŏdo
accommŏdo (adcommŏdo), āre, āvi, ātum, tr. [st1]1 [-] adapter, ajuster. - aliquid alicui rei accommodare: adapter qqch à qqch. - rem rei accomodare, Cic. Tim. 26: ajuster une chose à une autre. - sibi personam accommodare, Cic. Off. 1, 115: s'adapter un rôle, une personnalité. - umeris alas accommodare, Ov. M. 8, 209: ajuster des ailes aux épaules. - aliquid ad aliquam rem accommodare: adapter qqch à qqch. - sibi coronam ad caput accommodare, Cic. de Or. 2, 250: s'ajuster une couronne à la tête. --- cf. Plaut. Trin. 719. [st1]2 [-] accommoder, approprier, conformer à. - avec dat. accommodare orationem multitudinis auribus, Cic. de Or. 2, 159: approprier son éloquence aux oreilles de la foule. - naturae se accommodare, Sen. Ep. 17, 9: s'accommoder à la nature. - avec ad: accommodare ad virium imbecillitatem dicendi genus, Cic. Br. 202: adapter sa manière oratoire à la faiblesse de ses forces physiques. - ad aliquem exacuendum orationem suam accommodare, Cic. de Or. 1, 131: destiner ses paroles à aiguillonner qqn. - accommodare testes ad crimen, Cic. Verr. pr. 55: produire les témoins appropriés à un chef d'accusation. - accommodare aliquem ad sententiam, Cic. Fin. 1, 34: mettre qqn d'accord avec une maxime. - largitio ad facultates accommodanda est, Cic.: il faut proportionner ses libéralités à sa fortune. - accomodari in + acc.: s'adapter à, s'appliquer à. - in omnem eventum consilia accommodabantur, Liv. 40, 57, 8: le plan s'adaptait à toute éventualité. - cf. Cic. Inv. 1, 26 ; 2, 155 ; Div. 2, 111. - se accommodare: s'adapter, se conformer. - accommodare se dicenti, Quint.: conformer son attitude au discours de qqn. - ad hanc notionem nihil video quod potius accommodem, quam... Cic.: de cette notion je ne vois pas de meilleure conclusion à tirer que... - accommodare operam studiis, Quint, 1, 10, 15: consacrer son activité aux études, se consacrer aux études. - alicui accommodare de aliqua re, Cic. Fam. 13, 2: donner des accommodements à qqn à propos de qqch, se montrer accommodant à l'égard de qqn à propos de qqch. [st1]3 [-] employer, appliquer (son attention, ses soins...) - lapis dentifriciis accommodatur, Plin.: cette pierre est utilisée pour les dentifrices. - accommodare se ad rempublicam, Cic.: se consacrer aux affaires publiques. - accommodare operam fabulis, Quint.: s'occuper de sornettes. - accommodare se alicui assertorem, Suet.: se faire le défenseur de qqn. - accommodare animum negotio, Suet. Aug. 98: appliquer son esprit à une affaire. - accommodare operam studiis, Quint. 1, 10, 15: consacrer son activité aux études. - accommodare pecoribus curam, Quint. 1, 12, 7: donner ses soins aux troupeaux. [st1]4 [-] accorder; faire une concession, accorder des facilités. - alicui actionem accommodare, Dig. 39, 3, 22: accorder le droit d'instance à qqn. - fidem accommodare, Dig. 34, 9, 10: interposer sa parole. - accomodare tempus orandi, Cic.: donner tout le temps de plaider. - accomodare mendacium alicui, Cic.: obliger qqn par un mensonge. - accommodare alicui de habitatione, Cic. Fam. 13, 2: mettre un logement à la disposition de qqn. -
5 accommodo
ac-commodo (ad-commodo), āvī, ātum, āre, etwas an etwas anpassen, anlegen, anfügen, aufsetzen, auflegen u. dgl., I) eig., insignia, Caes.: mit ad u. Akk. od. m. bl. Dat., dextrae gladium, Lucil. fr.: coronam sibi ad caput, Cic.: clipeum ad dorsum, Plaut.: calauticam capiti, Cic.: lateri ensem, Verg.: emplastra fracto capiti, Cels. – II) übtr.: A) etw. einer Sache anpassen = etw. nach etw. od. ihm gemäß einrichten, abmessen, einer Sache anbequemen, u. se acc. od. Pass. accommodari, sich zu od. nach etw. bequemen, sumptus ad mercedes, Cic.: testes ad crimen, angemessen od. beliebig beiziehen (heranziehen), Cic.: iusiurandum suum ad alcis testimonium, als Geschworener nach jmds. Zeugnis sein Urteil abgeben, Cic.: ad hanc praesensionem nihil video quod accommodem, was ich ihm entsprechend finden, was ich damit vereinigen könnte, Cic.: u. so acc. eum (Demosthenem) unum ad eam, quam sentiam, eloquentiam, Cic.: orationem auribus auditorum, Cic.: orandae litis tempus, günstig legen, Cic.: exordium in plures causas, auf mehrere Fälle anwenden, Cornif. rhet. u. Cic.: ut iidem versus alias in aliam rem posse accomodari viderentur, Cic.: acc. in omnem eventum consilia, Liv.: rationem secundum condicionem, Quint.: morem accommodari prout conducat, die Sitte bequeme sich nach dem jedesmaligen Bedürfnisse, Tac. –————ad voluntatem alcis et arbitrium et nutum totum se fingere et accommodare, Cic.: se ad rem publicam et ad magnas res gerendas, Cic. – alci acc. de habitatione, sich gefällig erweisen, Cic. ep. 13, 2 M. – B) übh. an etwas heranbringen; dah. a) beilegen, diis effigiem, Curt.: alci verba, in den Mund legen, Quint. – b) zukommen lassen, α) übh., verwenden, anwenden, geben, hergeben, widmen, opem, consilium, ICt.: alci manum tantisper, behilflich sein, Apul.: curam pratis, Quint.: nonnullam operam his studiis, Quint.: lapis dentifriciis accommodatur, wird zu Zahnpulver verwendet, benutzt, Plin. – se od. animum alci rei, sich mit etwas befassen, in etwas einlassen (im guten u. üblen Sinne), Suet. Aug. 98, 5 u. Dom. 8, 1. – u. so se alci, sich mit jmd. einlassen, Suet. Tib. 48, 2. – se ducem alci, sich hergeben zum usw., Suet. Galb. 9. – β) leihweise zukommen lassen, leihen, tres panes, Augustin. quaest. euang. 2, 21: vel tunicam mihi accommoda vel etiam paenulam, Prisc. 16, 8.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > accommodo
См. также в других словарях:
ARABICA Gemma — apud Solin. c. 33. aspectu eburnea est, radi abnuit: contra nervorum molestias prodest habentibus. Plinio inter lapides recensetur l. 36. c. 21. Arabicus lapis, ebori similis, dentifriciis accommodatur crematus. De quo in dentifriciis eius usu… … Hofmann J. Lexicon universale
DENTRIFICIUM — Mart. in apophor. l. 14. Epigr. 56. cuius epigraphe Dentrifricium quod sic habet. Quid mecum est tibi? me puella sumat, Emptos non soleo polire dentes. Quo nomine pulvis denotatur; quo nativos dentes candefacere puellae solitae erant. Inprimis… … Hofmann J. Lexicon universale