Перевод: с исландского на английский

с английского на исландский

kin

  • 1 ættmenni, skyldmenni

    Íslensk-ensk orðabók > ættmenni, skyldmenni

  • 2 KYN

    * * *
    I)
    (gen. pl. kynja), n.
    1) kin, kindred (þar átti hann kyn hálft); danskr at kyni, Danish by extraction; telja kyn sitt til e-s, to claim kindred with;
    2) kind, sort, species; ískyldasta kyni, of the most befitting kind; alls kyns, of every kind; hvers kyns, of any kind; margs kyns, of many kinds; þess kyns, of that kind;
    3) gender (karl-, kvenn-kyn).
    (gen. pl. kynja), n. wonder marvel, portent (þá urðu mörg kyn bæði í draumum ok sýnum).
    * * *
    1.
    n., gen. pl. kynja, dat. kynjum; [akin to kænn, kunna]:—wonder; en eptir þetta kyn þyngisk hönd Drottins yfir …, Stj. 436; þótti mönnum þetta kyn mikil, Sturl.: þá urðu mörg kyn bæði í draumum ok sýnum, Bs. i. 662; þótti þeim þat kynjum sæta, 655 xxvii. 22; mönnum þótti kynjum við bregða, Fms. vi. 95: in mod. usage, það er ekki kyn, ‘tis not to be wondered at.
    COMPDS: kynburðr, kynjalauss, kynjalæti, kynjamein, kynjamenn, kynjasótt, kynjavetr.
    2.
    n., gen. pl. kynja, (but kyna less correct, Greg. 75, Sks. 450 B); [Ulf. kuni = γένος, passim; = φυλή, Luke ii. 36, Philipp. iii. 5; ἐφημερία, Luke i. 8; A. S. cyn; Engl. kin; O. H. G. kunni; Dutch kunne; lost in mod. Germ; Swed.-Dan. kön; Lat. genus; Gr. γένος]:—kin, kindred; þar átti hann kyn hálft, Eg. 288; faðir þeirra hafði kyn átt tveim megin Gautelfar, 72; Danskr, Sænskr at kyni, Danish, Swedish by extraction, Ó. H. passim; e-m kippir í kyn, Fms. ii. 34, Glúm. 346; telja kyn sitt til e-s, Fms. v. 132; ek á kyn á Jamtalandi, Ó. H. 211:—in names of families = a house, Ölvusinga-kyn, the house of the O., Landn.; Mýramanna-kyn, the house of the M., Eg. 770; Vatnsfirðinga-kyn, the house of the W., Ld. 129; Eireks kyn, Eirek’s kin, Ó. H. (in a verse); kyn þjóðar, mankind, Geisli 20, Merl. 2. 29; fíra kyn, lofða kyn, Ýt. 21; gumna kyn, id.; kyn beirna, id.; lýða kyn, id., Edda (in a verse); kyn aldar, id., Harms. 34; gýgjar kyn, giant-kind, Helr. 13; gyldis kyn, wolf-kind, Edda (Ht.); kyn kvenna, womankind, Kormak; karl-kyn, male kind; kvenn-kyn, womankind; jöfra kyn, the royal kin, Ó. H. (in a verse); konunga kyn, royal family, Fms. xi. 406.
    2. a tribe; í öllum kynjum ( tribes) Israel, Stj. 342; allra mannligra kyna, Greg. 75.
    II. a kind, sort, species; allr fénaðr meðr jöfnu kyni, Stj. 178; með reykelsi ok öllu kyni blóta, 656. A. ii. 14; í skyldasta kyni, of the most befitting kind, Landn. 168; hvalr tvítögr eða lengri eins kyns, Grág. ii. 337; alls kyns, of every kind, Fms. v. 345; annars kyns, of other kinds, viii. 251; hvers kyns, of any kind; engis kyns, of no kind, Stj. 27; margs kyns, of many kinds, Fb. ii. 297; þess kyns, of that kind, Fms. vi. 216.
    2. gender; karl-kyn, masculine; kvenn-kyn, feminine, Skálda 185; hvárginligt kyn, neuter, 185; föll, kyn ok nafn, 180; kynja-skipti, change of gender, 185. kyns-maðr, m. a kinsman; frá kynsmönnum Abrahams, 656 B. 2; fyrstr sinna kynsmanna, Eg. 263, 536, Fms. ii. 22.

    Íslensk-ensk orðabók > KYN

  • 3 HÁLFA

    f.
    1) region, part (veröldin var greind í þrjár hálfuir);
    2) lineage, kin (frjálsborinn í allar hálfur);
    3) af e-s hálfu, on one’s behalf; on one’s part; af guðs hálfu ok lands-laga, on behalf of God and the law of the land.
    * * *
    u, f. often proncd. álfa, [akin to hálfr; Goth. halba = μέρος, 2 Cor. iii. 9; A. S. half; Hel. halba = latus]:—prop. a half, a part:
    I. a region, quarter, of the world, Stj. 72; í fyrrnefndum fjallsins hálfum, 87; í öllum hálfum heimsins, 18; í álfum Orkneyjaríkis, Magn. 502; í várri byggilegri hálfu ( zone), Rb. 478; veröldin var greind í þrjár hálfur, Edda 147; whence Austr-álfa, the East = Asia; Norðr-álfa, the North = Europe; Suðr-hálfa, Africa; vestr-álfa, America, (mod.); heims-álfa, one of the three (four) quarters; lands-álfa, region, Jesús gékk burt þaðan og fór í lands-álfur Tyri og Sidonis, Matth. xv. 21.
    β. with the notion of lineage, kin; svá höfðu þeir grimmliga leikit alla þá hálfu, all people of that kin, Fms. viii. 23; þá skulu taka arf bræðrungar ok systrungar, en fleiri menn ór annari hálfu ( lineage), Grág. i. 17; seint er satt at spyrja, mér hefir kennt verit, at móðir mín væri frjálsborin í allar hálfur, Ó. H. 114; konungborin í allar ættir ok hálfur, Fb. ii. 171, cp. Ó. H. 87, l. c.
    γ. setja út í hálfur, to expand, of a metaphor, Edda 69.
    II. as a law phrase, on one’s behalf or part; af Guðs hálfu ok lands-laga, on behalf of God and the law of the land, Fms. vi. 94, Sks. 638; af e-s hálfu, on one’s part, Fms. xi. 444; Jóns biskups af einni hálfu, ok Gísla bónda af annarri hálfu, Dipl. iii. 7; á báðar hálfur, on both sides, v. 26; af annarra manna hálfu, on the part of other men, 2; af minni hálfu, on my part; hvártveggi hálfan, both parts, D. N. hálfu-þing, n. a kind of hustings, N. G. L. i. 251.

    Íslensk-ensk orðabók > HÁLFA

  • 4 kvenn-kné

    n. kin by the woman’s side, cognate lineage, Hkr. i. 112: a female degree of kin, Fms. ix. 251, 327.

    Íslensk-ensk orðabók > kvenn-kné

  • 5 BREGÐA

    (bregð; brá, brugðum; brugðinn), v. with dat.
    bregða sverði, knífi, to draw a sword, knife;
    bregða fingri, hendi í e-t, to put (thrust) the finger, hand, into;
    hón brá hárinu undir belti sér, she put (fastened) her hair under her belt;
    bregða kaðli um e-t, to pass a rope round a thing;
    bregða augum sundr, to open the eyes;
    bregða e-m á eintal, to take one apart;
    bregða sér sjúkum, to feign illness;
    2) to deviate from, disregard (vér höfum brugðit af ráðum þínum);
    3) to alter, change;
    bregða lit, litum, to change colour, to turn pale;
    bregða e-m í e-s líki, to turn one (by spell) into another shape (þú brátt þér í merar líki);
    4) to break up, leave off, give up;
    bregða tjöldum, to strike the tents;
    bregða boði, to countermand a feast;
    bregða sýslu, to leave off working;
    bregða svefni, blundi, to awake;
    bregða tali, to break off talking;
    bregða orrustu, kaupi, to break off a battle, bargain;
    5) to break (bregða trúnaði, heiti, sáttmáli);
    6) bregða e-m e-u, to upbraid, reproach one with a thing (Kálfr brá mér því í dag);
    7) with prepp.,
    bregða e-m á loft, to lift one aloft;
    bregða e-u á, to give out, pretend (hann brá á því, at hann mundi ríða vestr til Miðfjarðar);
    absol., bregða á e-t, to begin (suddenly) doing a thing;
    Kimbi brá á gaman, took it playfully, laughed at it;
    þeir brugðu á glímu ok á glens, they started wrestling and playing;
    hestrinn brá á leik, broke into play, ran away;
    hönd bregðr á venju, is ready for its old work;
    þá brá Ingimundr til útanferðar, I. started to go abroad;
    bregða e-u undan, to put it out of the way, to hide it;
    bregða upp hendi, höndum, to hold up the hand;
    bregða e-u við, to ward off with (bregða við skildi); fig. to put forth as an example, to praise, wonder at (þínum drengskap skal ek við bregða);
    absol., bregða við, to start off, set about a thing without delay;
    brá hann við skjótt ok fór, he started off at once and went;
    8) refl., bregðast;
    9) impers., e-u bregðr, it ceases, fails;
    veðráttu brá eigi, there was no change in the weather;
    of a sudden appearance, kláða brá á hvarmana, the eye-lids began to itch;
    þá brá ljóma af Logafjöllum, then from L. there burst flashes of light;
    ljósi bregðr fyrir, a light passes before the eye;
    with preps., bregðr af vexti hans frá öðrum selum, his shape differs from that of other seals;
    e-m bregðr í brún, one is amazed, startled (nú bregðr mönnum í brún mjök);
    e-m bregðr til e-s, one person takes after, resembles another;
    en því bregðr mér til foreldris míns, in that I am like my father;
    þat er mælt, at fjórðungi bregði til fóstrs, the fostering makes the fourth part of a man;
    e-m bregðr við e-t = e-m bregðr í brún;
    brá þeim mjök við, er þeir sá hann inn ganga, it startled them much when they saw him come in;
    en þó brá fóstru Melkorku mest við þessi tíðindi, this news most affected M.’s nurse.
    * * *
    pret. sing. brá, 2nd pers. brátt, later brást; pl. brugðu, sup. brugðit; pres. bregð; pret. subj. brygði: reflex, (sk, z, st), pret. brásk, bráz, or brást, pl. brugðusk, etc.: poët. with the neg. suff. brá-at, brásk-at, Orkn. 78, Fms. vi. 51.
    A. ACT. WITH DAT.
    I. [A. S. bregdan, brædan; Old Engl. and Scot. to brade or braid; cp. bragð throughout]:—to move swiftly:
    1. of a weapon, to draw, brandish; b. sverði, to draw the sword, Gísl. 55, Nj. 28, Ld. 222, Korm. 82 sqq., Fms. i. 44, ii. 306, vi. 313, Eg. 306, 505; sverð brugðit, a drawn sword, 746; cp. the alliterative phrase in Old Engl. Ballads, ‘the bright browne (= brugðinn) sword:’ absol., bregð (imperat.), Korm. l. c.: b. knífi, to slash with a knife, Am. 59; b. flötu sverði, to turn it round in the band, Fms. vii. 157; saxi, Bs. i. 629: even of a thrust, b. spjóti, Glúm. 344.
    2. of the limbs or parts of the body, to move quickly; b. hendi, fingri, K. Þ. K. 10, Fms. vi. 122; b. augum sundr, to open the eyes, iii. 57, cp. ‘he bradde open his eyen two,’ Engl. Ballads; b. fótum, Nj. 253; b. fæti, in wrestling; b. grönum, to draw up the lips, 199, Fms. v. 220.
    3. of other objects; b. skipi, to turn the ship (rare), Fms. viii. 145, Eb. 324; b. e-m á eintal, einmæli, to take one apart, Fms. vi. 11, Ölk. 35; b. sér sjúkum, to feign sickness, Fagrsk. ch. 51; bregða sér in mod. usage means to make a short visit, go or come for a moment; eg brá mér snöggvast til …, etc.
    4. adding prepp.; b. upp; b. upp hendi, höndum, to hold up the hand, Fms. i. 167; b. upp glófa, 206, Eb. 326: b. e-m á lopt, to lift aloft, Eg. 122, Nj. 108; b. e-u undan, to put a thing out of the way, to hide it, Fas. i. 6; undir, Sturl. ii. 221, Ld. 222, Eb. 230: b. e-u við (b. við skildi), to ward off with …, Vápn. 5; but chiefly metaph. to put forth as an example, to laud, wonder at, etc.; þínum drengskap skal ek við b., Nj. 18; þessum mun ek við b. Áslaugar órunum, Fas. i. 257; nú mun ek því við b. ( I will speak loud), at ek hefi eigi fyr náð við þik at tala, Lv. 53: b. e-u á, to give out, pretend; hann brá á því at hann mundi ríða vestr til Miðfjarðar, Sturl. iii. 197, Fms. viii. 59, x. 322. β. to deviate from, disregard; vér höfum brugðit af ráðum þínum, Fær. 50, Nj. 13, 109, Ísl. ii. 198, Grág. i. 359; b. af marki, to alter the mark, 397.
    5. to turn, alter, change; b. lit, litum, to change colour, to turn pale, etc., Fms. ii. 7, Vígl. 24; b. sér við e-t, to alter one’s mien, shew signs of pain, emotion, or the like, Nj. 116; b. e-m í (or b. á sik) e-s líki, to turn one (by spell) into another shape, Bret. 13; at þú brátt þér í merar líki, Ölk. 37; hann brá á sik ýmissa dýra líki, Edda (pref.) 149.
    II. to break up or off, leave off, give up; b. búi, to give up one’s household, Grág. i. 153, Eg. 116, 704; b. tjöldum, to break up, strike the tents, Fms. iv. 302; b. samvist, to part, leave off living together, ii. 295; b. ráðahag, to break off an engagement, esp. wedding, 11; b. boði, to countermand a feast, 194; b. kaupi, to break off a bargain, Nj. 51, Rd. 251; b. sýslu, to leave off working, Fms. vi. 349; b. svefni, blundi, to awake, Sdm. 2; smátt bregðr slíkt svefni mínum, Lv. 53; b. tali, to break off talking, Vápn. 22; b. orustu, to break off the battle, Bret.: esp. freq. in poetry, b. hungri, föstu, sulti, to break or quell the hunger (of the wolf); b. gleði; b. lífi, fjörvi, to put to death, etc., Lex. Poët.
    2. to break faith, promise, or the like; b. máli, Grág. i. 148; trúnaði, Nj. 141; brugðið var öllu sáttmáli, Hkr. ii. 121; b. heiti, Alvm. 3: absol., ef bóandi bregðr við griðmann ( breaks a bargain), Grág. i. 153.
    3. reflex., bregðask e-m (or absol.), to deceive, fail, in faith or friendship; Gunnarr kvaðsk aldri skyldu b. Njáli né sonum hans, Nj. 57; bregðsk þú oss nú eigi, do not deceive us, Fms. vi. 17; vant er þó at vita hverir mér eru trúir ef feðrnir b., ii. 11; en þeim brásk framhlaupit, i. e. they failed in the onslaught, vii. 298; þat mun eigi bregðask, that cannot fail, Fas. ii. 526, Rb. 50; fáir munu þeir, at einörð sinni haldi, er slíkir brugðusk við oss, Fms. v. 36, Grett. 26 new Ed.
    III. [A. S. brædan, to braid, braider], to ‘braid,’ knot, bind, the band, string being in dat.; hann bregðr í fiskinn öðrum enda, he braided the one end in the fish, Finnb. 220; hón brá hárinu undir belli sér, she braided her hair under her belt; (hann) brá ( untied) brókabelti sínu, Fas. i. 47; er þeir höfðu brugðið kaðli um, wound a cable round it, Fms. x. 53; hefir strengrinn brugðizk líttat af fótum honum, the rope had loosened off his feet, xi. 152: but also simply and with acc., b. bragð, to braid a braid, knit a knot, Eg. (in a verse); b. ráð, to weave a plot, (cp. Gr. ράπτειν, Lat. suere), Edda (in a verse); in the proper sense flétta and ríða, q. v., are more usual.
    2. in wrestling; b. e-m, the antagonist in dat., the trick in acc., b. e-m bragð (hæl-krók, sveiflu, etc.)
    3. recipr., of mutual strife; bregðask brögðum, to play one another tricks; b. brigzlum, to scold one another, Grág. ii. 146; b. frumhlaupum, of mutual aggression, 13, 48; bregðask um e-t, to contest a thing, 66, cp. i. 34.
    4. part., brugðinn við e-t, acquainted with a thing; munuð þit brátt brugðnir við meira, i. e. you will soon have greater matters to deal with, Fs. 84; hann er við hvárttveggja b., he is well versed in both, Gísl. 51.
    IV. metaph. to upbraid, blame, with dat. of the person and thing; fár bregðr hinu betra, ef hann veit hit verra (a proverb), Nj. 227; Þórðr blígr brá honum því ( Thord threw it in his face), á Þórsnesþingi, at …, Landn. 101; Kálfr brá mér því í dag, Fms. vi. 105; b. e-m brizglum, Nj. 227.
    B. NEUT. OR ABSOL. without a case, of swift, sudden motion.
    I. b. á e-t, as, b. á leik, gaman, etc., to start or begin sporting, playing; Kimbi brá á gaman, K. took it playfully, i. e. laughed at it, Landn. 101; b. á gamanmál, Fms. xi. 151; þeir brugðu á glímu ok á glens, they started wrestling and playing, Ld. 220; bregðr hann (viz. the horse) á leik, the horse broke into play, ran away, Fms. xi. 280; Glúmr svaraði vel en brá þó á sitt ráð, Glum gave a gentle answer, but went on in his own way, Nj. 26, Fas. i. 250: the phrase, hönd bregðr á venju, the hand is ready for its old work, Edda (Ht.) verse 26, cp. Nj. ch. 78 (in a verse).
    2. b. við, to start off, set about a thing without delay, at a moment’s notice, may in Engl. often be rendered by at once or the like; brá hann við skjótt ok fór, he started off at once and went, Fms. i. 158; þeir brugðu við skjótt, ok varð þeim mjök við felmt, i. e. they took to their heels in a great fright, Nj. 105; þeir brugðu við skjótt, ok fara þaðan, 107; bregðr hon við ok hleypr, Grett. 25 new Ed., Bjarn. 60; hrossit bregðr nú við hart, id.; en er Ólafr spurði, at Þorsteinn hafði skjótt við brugðit, ok hafði mikit fjölmenni, Ld. 228.
    β. b. til e-s, þá brá Ingimundr til utanferðar, Ingimund started to go abroad, Sturl. i. 117; b. til Grænlands ferðar, Fb. i. 430.
    II. reflex, to make a sudden motion with the body; Rútr brásk skjótt við undan högginu, Nj. 28, 129; b. við fast, to turn sharply, 58, 97; bregðsk (= bregðr) jarl nú við skjótt ok ferr, the earl started at once, Fms. xi. 11; hann brásk aldregi við ( he remained motionless) er þeir píndu hann, heldr en þeir lysti á stokk eðr stein, vii. 227.
    2. metaph. and of a circumlocutory character; eigi þætti mér ráðið, hvárt ek munda svá skjótt á boð brugðisk hafa, ef …, I am not sure whether I should have been so hasty in bidding you, if …, Ísl. ii. 156; bregðask á beina við e-n, to shew hospitality towards, Fms. viii. 59, cp. bregða sér above.
    β. b. yfir, to exceed; heyra þeir svá mikinn gný at yfir brásk, they heard an awful crash, Mag. 6; þá brásk þat þó yfir jafnan ( it surpassed) er konungr talaði, Fms. x. 322, yet these last two instances may be better read ‘barst,’ vide bera C. IV; bregðask úkunnr, reiðr … við e-t, to be startled at the novelty of a thing, v. 258; b. reiðr við, to get excited, angry at a thing, etc.
    C. IMPERS.
    I. the phrase, e-m bregðr við e-t, of strong emotions, fear, anger, or the like; brá þeim mjök við, er þau sá hann inn ganga, it startled them much, when they saw him come in, Nj. 68; Flosa brá svá við, at hann var í andliti stundum sem blóð, 177; en þó brá fóstru Melkorku mest við þessi tíðindi, i. e. this news most affected Melkorka’s nurse, Ld. 82; aldri hefi ek mannsblóð séð, ok veit ek eigi hve mér bregðr við, I wot not how it will touch me, Nj. 59; brá honum svá við, at hann gerði fölvan í andliti … ok þann veg brá honum opt síðan ( he was oft since then taken in such fits), þá er vígahugr var á honum, Glúm. 342; en við höggit brá Glæsi svá at …, Eb. 324; Þorkell spurði ef honum hefði brugðit nokkut við þessa sýslu.—Ekki sjám vér þér brugðit hafa við þetta, en þó sýndist mér þér áðr brugðit, Fms. xi. 148.
    β. bregða í brún, to be amazed, shocked, Fms. i. 214; þá brá Guðrúnu mjök í brún um atburð þenna allan saman, Ld. 326, Nj. 14; þat hlægir mik at þeim mun í brún b., 239; nú bregðr mönnum í brún mjök ( people were very much startled), því at margir höfðu áðr enga frétt af haft, Band. 7.
    II. with prepp. við, til, í, af; of appearances, kynligu, undarliga bregðr við, it has a weird look, looks uncanny, of visions, dreams, or the like; en þó bregðr nú kynligu við, undan þykir mér nú gaflaðit hvárt-tveggja undan húsinu, Ísl. ii. 352, Nj. 62, 197, Gísl. 83; nú bregðr undrum við, id., Fms. i. 292.
    III. e-m bregðr til e-s, one person turns out like another, cp. the Danish ‘at slægte en paa;’ þat er mælt at fjórðungi bregði til fóstrs, the fostering makes the fourth part of the man, Nj. 64; en því bregðr mér til foreldris míns, in that I am like my father, Hkr. iii. 223; er þat líkast, at þér bregði meir í þræla ættina en Þveræinga, it is too likely, that thou wilt show thyself rather to be kith and kin to the thrall’s house than to that of Thweræingar, Fb. i. 434; b. til bernsku, to be childish, Al. 3.
    β. bregðr af vexti hans frá öðrum selum, his shape differs from that of any other seals, Sks. 41 new Ed. (afbrigði).
    IV. to cease; e-u bregðr, it ceases; svá hart … at nyt (dat.) bregði, ( to drive the ewes) so fast that they fail ( to give milk), Grág. ii. 231; þessu tali bregðr aldri (= þetta tal bregzk aldri), this calculation can never fail, Rb. 536; veðráttu (dat.) brá eigi, there was no change in the weather, Grett. 91; skini sólar brá, the sun grew dim, Geisü 19; fjörvi feigra brá, the life of the ‘feys’ came to an end (poët.), Fms. vi. 316 (in a verse); brá föstu, hungri, úlfs, ara, the hunger of wolf and eagle was abated, is a freq. phrase with the poets.
    V. of a sudden appearance; kláða (dat.) brá á hvarmana, the eye-lids itched, Fms. v. 96: of light passing swiftly by, þá brá ljóma af Logafjöllum, Hkv. 1. 15; ljósi bregðr fyrir, a light passes before the eye; mey brá mér fyrir hvarma steina, a maid passed before my eyes, Snót 117; þar við ugg (dat.) at þrjótum brá, i. e. the rogues were taken by fear, 170.

    Íslensk-ensk orðabók > BREGÐA

  • 6 BURÐR

    (-ar, -ir), m.
    1) carriage, bearing, of the limbs or body (burðr líkamans birtir hugskotsins ráð);
    2) birth (frá Krists burði); of domestic animals, lambing, calving (þær kýr, er bezt búast til burðar);
    3) fetus, the thing born, offspring (fíll gengr tvó ár með burðinum; hinn hæsti burðr várr dróttinn J. Kr.);
    4) pl., burðir, birth, extraction; heiðinn at burðum, heathen by birth burðir ok ætt, birth and kinship.
    * * *
    ar, m. pl. ir, [Engl. birth; Hel. giburd; Germ. geburt; cp. bera A. II]:—birth, esp. of the birth of Christ; frá Guðs, Drottins, Krists burði, Bs. i. 112, 145, 158, 173; frá hingað-burði Christi, id., 64, 75, 79, 85; til burðar Christi, Rb. 84: of men, sótt burðar = jóðsótt, labours, K. Á. 104.
    2. of domestic animals, calving, lambing, hence sauð-burðr, the lambing-time; þeim kúm er bezt búast til burðar, Bs. i. 194.
    3. birth, the thing born, an embryo; Fíllinn gengr tvö ár með burðinum, Stj. 70; at þær (viz. the ewes) skyldi sinn burð geta, 178; fæða sinn burð, 97; með konum leysisk burðr (abort), Bs. i. 798.
    4. in pl. birth, extraction; heiðinn at burðum (MS. sing.), heathen by birth, Ver. 40; burðir ok ætt, kith and kin, Fms. i. 83; er ekki er til Noregs kominn fyrir burða sakir, ix. 389; Hákon jarl hafði burði til þess, at halda foðurleifð sinni, ok hafa jarlsnafn, i. 223; þykkjumk ek hafa til þess burði ok frænda styrk, Eg. 474; hence in mod. usage burðir means one’s ‘physique,’ strength; burðamaðr mikill, a mighty strong man; hafa litla burði, to have little strength; yfir-burðir, superior strength (cp. bera yfir), and afburðir, q. v.
    II. the bearing of limbs, body; lima-burðr, fóta-burðr, höfuð-burðr.
    III. [bera C], the compds at-burðr, við-burðr, til-burðr, hop, accident; fyrir-burðr, vision.
    IV. answering to bera A. I, vide byrðr, and compds like á-burðr.
    β. saman-burðr, comparison.
    COMPDS: burðamunr, burðardagr, burðarmaðr, burðarsveinn, burðartími.

    Íslensk-ensk orðabók > BURÐR

  • 7 ERFÐ

    * * *
    f. [(Germ. erbe], inheritance; for the etymology vide arfr; the law distinguishes between frænd-erfð, family inheritance, and út-erfð, alien inheritance, N. G. L. ii. 146; within the frænd-erfð the law records thirteen degrees of kin, Gþl. 232–242, N. G. L. i. 49, Jb. 128 sqq., Grág. i. 170. sqq.: special kinds of ‘út-erfð’ are, brand-erfð (q. v.). gest-erfd, skip-erfð, gjaf-erfð, land-erfð, félaga-erfð, litla-erfð, leysings-erfð, N. G. L. i. 50: again, in mod. usage erfð implies the notion of a family, and út-erfð, út-arfar are used of distant kinsfolk, inheritance in a different line, or the like; vide Grág., Nj., and the Sagas freq.
    β. inheriting, succession, Gþl. 48–55.
    COMPDS: erfðabálkr, erfðaeinkunn, erfðafé, erfðagoðorð, erfðáland, erfðamaðr, erfðamark, erfðamál, erfðapartr, erfðaskipan, erfðastaðr, erfðatal, erfðaúmagi, erfðaöldr.

    Íslensk-ensk orðabók > ERFÐ

  • 8 frænd-lauss

    adi. (frænd-leysi, n.), kin-less, without kinsmen, 623. 14, 51, Rd. 265, Grág. i. 188.

    Íslensk-ensk orðabók > frænd-lauss

  • 9 frændsemis-tala

    u, f. the tracing of kinship, lineage, Grág;, i. 28; vera í frændsemis-tölu við e-n, to be of kin to one, Eg. 72, Fms. i. 14.

    Íslensk-ensk orðabók > frændsemis-tala

  • 10 frænd-stúlka

    u, f. a ‘kin-girl,’ a niece or the like.

    Íslensk-ensk orðabók > frænd-stúlka

  • 11 frænd-sveinn

    m. a ‘kin-boy,’ a nephew or the like, Ld. 232.

    Íslensk-ensk orðabók > frænd-sveinn

  • 12 föður-kyn

    n. father’s kin, Eg. 266.

    Íslensk-ensk orðabók > föður-kyn

  • 13 HLEYTI

    n.
    1) part = leyti;
    2) pl. affinity;
    gøra hleyti, bindast hleytum við e-n, to marry into another’s family.
    * * *
    n., hleti, or hlœti, in Norse MSS. spelt leyti, whence in mod. Icel. usage leiti
    I. plur. [for the root see hlaut, hlutr], kin, consanguinity; jöfra hleyti, royal blood, Fms. xi. (in a verse); görva hleyti við e-n, to marry into another’s family, Skv. 1. 34; hvárrgi þeirra Snorra né Arnkels þótti bera mega kviðinn fyrir hleyta sakir við sækjanda ok varnar-aðilja, Eb. 50, viz. Snorri being the brother-in-law to the plaintiff, Arnkell to the defendant; ef hann fengi hennar, heldr en þeim manni er ekki var við þá hleytum bundinn, Sks. 760; nauð-hleytamaðr (q. v.), a near kinsman; eiga hleyti við konu sína (= eiga hjúskap við), 689.
    2. a tribe, family; hann var af því kennimaðr at sínu hleyti, 625. 88, ‘in ordine vicis suae ante Deum’ of the Vulgate, Luke i. 8; þá kom at hleyti Zacharias at fremja biskups embætti, Hom. (St.); vil ek at þú gangir í mitt hleyti þó at ek sé nánari, Stj. 425, rendering of ‘tu meo utere privilegio’ of the Vulgate, Ruth iv. 6.
    II. sing. [hlutr], a share, usually spelt leiti; in the phrase, at nokkru, engu, öllu leiti, for some, none, every part; að mínu, þínu … leiti, for my, thy part, freq. in mod. usage, dropping the aspirate; at sumu leiti, Fas. iii. 159; at mínu leiti, Fb. ii. 204; at nokkuru leiti, iii. 575.
    2. of time, a season of the year, mod. leiti; um vetrnátta-leytið, D. N. i. 609; um Hallvarðsvöku-leytið, 392, iii. 206; um Jóla-leiti um Páska-leiti, um Jóns-messuleiti; annat leiti, another time; sögðu at honum þótti annat leiti ( sometimes) ekki úfært, en stundum ( sometimes) var hann svá hræddr, at …, Orkn. 418; um sama leiti, about the same time; um hvert leiti, at what time? when?
    COMPDS: hleytamenn, hleytismaðr.

    Íslensk-ensk orðabók > HLEYTI

  • 14 HOLD

    * * *
    n.
    1) flesh;
    svörðr ok hold, skin and flesh;
    bjarnar hold, bear’s flesh;
    2) pl. fleshiness.
    * * *
    n. [A. S. hold; Dan. huld; Swed. hull], flesh; Ýmis hold, Vþm. 21; svörðr ok hold, skin and flesh, Eg. 770; þá var allt hold hans fúit ok öll klæði, Fms. iv. 110; þrútnar hörund eðr stekkr undan hold, Grág. ii. 15; hold né bein, Ephes. v. 30, Luke xxiv. 39; hold ok bein, flesh and bone; hold af mínu holdi, Gen. ii. 23: phrases, hold ok hjarta, flesh and heart, Hm. 95; hold ok hams, q. v.
    2. edible flesh, meat = kjöt; beru hold, bear’s flesh, Vkv. 9; bjarnar hold, Sks. 191; lambs hold, lamb’s flesh, Hom. 82; hnísu hold, Fms. vii. 161.
    3. plur. fleshiness, stoutness, fatness, esp. of cattle, Fbr. 17 new Ed.; ala fé svá at úhætt sé fyrir holda sakir, Grág. i. 431; at þat standi eigi fyrir holdum, 140; vera í góðum holdum, to be in good condition, freq.; góðu holdi (sing.), Bs. i. 350; hann er mesta holda hnyðja, of a fat person.
    II. eccl. the flesh, rendering of Gr. σάρξ (whereas κρέας is rendered by kjöt); og þau munu eitt hold vera, Matth. xix. 5, 6; holds breiskleiki, Rom. vi. 19; vera í holdinu, to be in the flesh, vii. 5, 18, 25, viii. 1, 3, 9, 12, 13: opp. to andi, John iii. 6, vi. 63, 1 Cor. i. 26, 29; andinn er fúss en holdið er breiskt, Matth. xxvi. 41; eptir holdinu, after the flesh, John viii. 15, Acts ii. 30, Rom. i. 3, iv. 1, ix. 3, 8, 1 Cor. x. 18, 2 Cor. v. 16, Gal. vi. 12, Ephes. ii. 11; allt hold, all flesh, Luke iii. 6 John xvii. 2; hold og blóð, Matth. xvi. 17: kith, kin, mitt hold, Rom. xi. 14, Fms. x. 110:—in mod. usage also distinction is usually made between hold, flesh, and kjöt, meat.
    COMPDS: holdsveiki, holdsveikr.

    Íslensk-ensk orðabók > HOLD

  • 15 HVÁRR

    pron.
    1) which (of the two) in pl. of two parties, hvárir sigrast, which of both (hosts) will gain the day;
    2) each (of the two); h. við annan, each to the other; sinn veg h., each his own way;
    3) at hváru, yet, nevertheless, however.
    * * *
    pron. interrog. and indef., contr. from hvaðarr, which is obsolete, but occurs thrice in poets of the 10th century, Kormak, Fas. i. 297 (in a verse), Hkr. i. 205 (in a verse): mod. form hvorr, still so proncd. in the south of Icel.: [Goth. hwaþar; A. S. hwæðer, cp. Engl. whether; Hel. hweðar, cp. Germ. weder]:
    I. interrog. direct and indirect, whether, which of two, Lat. uter, in a dual sense, distinguished from hverr in plur.: in plur., like Lat. utri, of two parties, hvárir sigrask, either, which of both (hosts) will gain the day, Nj. 198, Fms. x. 199; hvárir ná máli annarra, Nj. 8: in sing., hvárr þeirra, each of them, both, Grág. i. 120: with a possess. pron., hvárr okkar, Nj. 202: hvárr—annarr, one—another, either … the other; hvárr sem ( either) annars frændkonu á, Grág. i. 29; hvárr við annan, Fms. ii. 366; hvárr okkarr við annan, one to another, Fær. 174; annarr hvarr (q. v.), either.
    II. indef., each of two; hvárir við aðra, Fms. x. 299, Grág. i. 70; hvarir til annarra, Eg. 126; selja grið hvárir öðrum, Grág. ii. 20; tveggja (gen.) hvárr, either of the twain, 623. 24, Blas. 40, Fms. vii. 157; hvárt … eða, either … or; hvárt er þú vill, láta okkr lifa eðr deyja, Fms. i. 205; á hvára hlið, Rm.; sextigu barna, jafnmart hvárt, syni ok dætr, Stj. 408; hætt er þeirra hvárt, Hm. 87; sinn dag hvárir, Fbr.; sinn veg hvárr, Róm. 347; á sínum stól hvárr þeirra, Stj. 602; mánaðar mat hvars, N. G. L. i. 67, 98, 99; hann kastaði á öxl sér hvárum tveimr, two on each shoulder, Grett. 134 A.
    2. adverbial, at hváru, yet, nevertheless, however, often spelt at-vóru, Hom. 116, 119, cp. Hkr. iii. 288; att varu, Al. 30, 137, Hom. 158; sár mun gramr at hváru, but however that may be …, Hallfred; þó at hváru, yet, N. G. L. i. 48; þá á hinn þó at hváru at skuldfesta hann, Grág. i. 233; en hinn selr þó at hváru, yet nevertheless, ii. 253; þót hváru (= þó at h.), 313; þá freistum attvóru, Al. 137, this phrase is now obsolete, and is rare even in old writers.
    B. Neut. hvárt, interrog. adverb, whether, direct and indirect; commonly in the first of two correlative clauses, hvárt …, eða or eðr …, whether …, or …, Lat. utrum …, an …, Nj. 205, etc., passim; hvat? … hvárt mægð eðr frændsemi, what? … whether is it affinity or kin? Fb. i. 328; hvárt (better hvat) segi þér til? hvárt skal ek fara eðr eigi, whether shall I go or not? Stj. 602; fæ ek nú varliga séð, hvárt Hrærekr mun fá nauðgat mik til eða eigi at ek láta drepa hann? Ó. H. 74:—but the latter of the two clauses is often dropped; hvárt grætr þú, whether dost thou weep (or not)? what! art thou weeping? Nj. 202; hvárt er rétt, bóndi, whether is it true (or not)? 79; eld kveyki þér nú sveinar, eða hvárt skal nú búa til seyðis? 199; hvárt er Flosi svá nær, at hann megi heyra mál mitt? 200; hvárt er nú engi kona sú er þér er eigandi? Stj. 411, 602; hvat sagðir þú? hvárt eigi þetta? Þiðr. 59; hann vildi vita hvárt hann var í brynju, Ó. H. 74.
    2. with adv. er (es, sem), either … or; hvártz sem (sic) maðr verðr sekr at sátt eða á várþingi, Grág. i. 121; hvárt er Hákon Gamli vill eðr eigi, Fms. i. 74; hvárt sem þat er at lögbergi eða í lögréttu, whether it be at the bill of laws or in the legislative chamber? Grág. i. II; hvárt sem þat var í löndum eða í lausa-aurum? Íb. 16; hvárt er friðr er betri eða verri? Ó. H. 208, Fms. iv. 79; hvárt sem þat er heldr í þessarri eðr annarri bók, Stj.

    Íslensk-ensk orðabók > HVÁRR

  • 16 höfðingja-kyn

    n. noble kin.

    Íslensk-ensk orðabók > höfðingja-kyn

  • 17 JÓÐ

    n. baby (jóð ól Edda).
    * * *
    n. [this interesting word is prob. akin to óðal, auðr, eðli, referring to an old lost strong verb, jóða, auð, throwing light upon the sense of these words]:—a baby, Edda 108, Rm. 38; jóð ól Edda, jósu vatni, Rm. 7; ól ek mér jóð, Gh. 14, Skv. 3. 60 (Bugge); eiga jóð, Vkv. 31; fæða jóð, Am. 103; jóðs aðal, a baby’s nature, poët. of one sucking like a baby, Ýt. 13: poët., arnar-jóð, úlfs, gyldis, örnis jóð, an eagle’s, wolf’s, giant’s kin, Lex. Poët.; hauk-jóð, a hawk’s offspring, Rekst.; hún (the fox) á sér í holu jóð, hvað eiga þau að eta? Snót.

    Íslensk-ensk orðabók > JÓÐ

  • 18 KIND

    * * *
    (pl. kindir and kindr), f.
    1) kind, race; fyrða (gumna, seggja, skatna, ýta) kind, the sons of men, mankind;
    2) creature, being; lifði engi kvik kind eptir, no living creature lived after; sterkari en nökkur kind önnur, stronger than any other creature; helgar.
    * * *
    f., pl. kindir, mod. kindr; [A. S. cind, gecynd; Engl. kind; cp. Lat. gent-em ( gens)]:—kind, kin, kith, of men and beasts; helgar kindir, ‘holy-kind’ = the gods, Vsp. 1, opp. to mann-kind, mankind; ok ólusk þaðan af mannkindir, Edda 6; bæði karl-kindar ok kvenn-kindar, both of male kind and female kind, 79; mellu kind, the giantess kind, Nj. (in a verse); Hrímnis kind, giant kind, Hdl.; Fenris kind, the kith of F. = the wolves; Ellu kind, the kith of Ella = the English; Gamla kind, Fjölnis kind, the kindred of G. (Fjölni); Jamta kindir, the Jamt people; Bjarmskar kindir, the Perms; Syslu kind, the Osel people, Vsp. 32, Ó. H. (in a verse), Fagrsk. (in a verse), Hallfred, Hkr. i. (in a verse), Ýt.; Svía kind, the Swedish people, id.: mann-kind. q. v.; firða kind, virða, ljóna, skatna, seggja, gumna, ýta kind or kindir, the kind ( sons) of men = mankind, Sól. 1, Rekst. 4, Vsp. 14, Likn. 3;, Lex. Poët. passim; þær kindir, those people, Gkv. 2. 31; hver kind, what kind of people? = who? Kormak; þvi fólki er svá háttað at þat er miklu stærra ok sterkara en nokkur kind önnur, than any other creature, Fas. ii. 234; hverjar kindir ætar eru, what kind (of beasts) may be eaten? K. Þ. K. 130; lifði engi kvik kind eptir (no ‘quick kind,’ living creatures, lived after), útan ein öldrud kona ok kapall, D. I. i. 246; allar konur sem annars kyns ok kindar eru en hann, Stj. 207; allir ok sérhverir klerkar, hverrar stéttar, vígslu eða tignar sem hverr er, N. G. L. iii. 280: a child, Germ. kind, leysa kind frá konum, of a midwife. Sdm. 9.
    II. in mod. usage, sheep, plur. kindur, ellipt. from sauð-kind, ‘sheep-kind;’ sér eignar smalamaðr fé, þó enga eigi hann kindina, the shepherd calls the sheep his own, though he owns no sheep thereof, a saying; kindrnar hlupu allar saman í einn hnapp, … kindrnar liðu hægt og hægt og smábítandi undan piltinum, … nú verð eg að fara og hóa kindunum dálítið lengra fram eptir, Piltr og Stúlka 9–13; þessa kind veit eg ekki hver á, 19; æ! hvaða smali er það skrattinn sá arna, að þekkja ekki kindrnar hans fóður síns! 20, 21:—hence, kind-lauss, sheepless, 15; kinda-hópr, a flock of sheep, etc.
    2. þorsk-kind, a cod-fish; ó-kind, a nasty thing, monster; kindin þín, thou wretch! þú verðr hýdd, kindin þín! ef þú kemr of snemma heim í kveld, Piltr og Stúlka 9.

    Íslensk-ensk orðabók > KIND

  • 19 KIPPA

    I)
    (-ta, -t), v. to pull, snatch, draw quickly (Egill kipti at sér sverð-inu); hann kippir mönnum at sér, he gets men together; kippa ofan seglinu, to pull the sail down; impers., e-m kippir í kyn (um e-t), one resembles his kinsmen (in something);
    refl., kippast um e-t, to struggle with one another about a thing; kippa við, to make a sudden motion (kippist hann svá hart við, at jörð öll skelfr).
    f. bundle, string (of).
    * * *
    t and ð, [Scot. to kip, see Jamies.]:—with dat. to pull or snatch; hann kipði honum upp at pallinum, Ó. H. 95; þá tók konungr í hár sveininum ok kipði, 63; k. bryggjum af landi. to pull in the gangways before weighing anchor, Fms. x. 286; kippa af (kippa út) þeirri bryggjunni, er þar var í meðal skipanna, i. 158; kippa ofan seglinu, to pull the sail down, Bs. i. 422; k. skóm á fætr sér, to slip on shoes, Nj. 28; Egill kipti at sér sverðinu, E. drew the sword in, Eg. 379; hann kippir mönnum at sér, he gets men together, Ld. 64; Guð kipti honum frá riki …, Sks. 714; k. aptr orðum sínum, to retract one’s words, 680; má því engu upp kippa, it cannot be retracted, 655 xx. 6.
    II. impers., in the phrase, e-m kippir í kyn um e-t, ‘to turn into one’s kin’ (= bregða í kyn), to be ‘a chip of the old block,’ resemble one’s kinsman; er þat eigi örvænt at honum kippi í kyn, Glúm. 346; at honum mundi í kyn kippa um údælleik, Sturl. i. 15; vera má at oss Íslendingum kippi í kyn, þó at vér gangim heldr fyrir blíðu en stríðu, Fms. ii, 34.
    III. reflex., kippask, to pull, tug; kippask um e-t, to ‘pull caps,’ struggle with one another about a thing; kippask þeir um lengi, Sturl. i. 15; þau öll kiptusk þá enn um Noreg, Fms. x. 390; nú er eigi allhóglegt at kippask um við hann, vi. 274; þar til kippask þau um kertið at þat stökk sundr í miðju, Mar.
    2. kippask við, to make a sudden motion, quiver convulsively; en meðan drýpr eitrið í andlit honum, þá kippisk hann svá hart við at jörð öll skelfr, Edda 40; þá at eins sá menn at Gísli kiptisk við ok þó litt, Fms. vii. 35.
    3. recipr., Eindriði segir, at þeir hefði sannlega kippsk ( struggled) nokkut svá, er hann vildi eigi at þeir hefði ferju-skipit, Bs. i. 709.

    Íslensk-ensk orðabók > KIPPA

  • 20 konunga-kyn

    n. royal kin, royalty, Fms. i. 107.

    Íslensk-ensk orðabók > konunga-kyn

Страницы
  • 1
  • 2

См. также в других словарях:

  • kin — kin·car·dine·shire; kin·chin; kin·cob; kin·dal; kin·der·be·weijs; kin·der·gart·ner; kin·der·hook; kin·dler; kin·dred·less; kin·dred·ness; kin·dred·ship; kin·e·ma; kin·e·mat·ics; kin·e·mat·o·graph; kin·e·ma·tog·ra·phy; kin·e·plas·ty;… …   English syllables

  • Kin — Cette page d’homonymie répertorie les différents sujets et articles partageant un même nom. {{{image}}}   Sigles d une seule lettre   Sigles de deux lettres > Sigles de trois lettres …   Wikipédia en Français

  • KiN — steht für: Flughafen Norman Manley International in Jamaika als IATA Code KiN steht für: Aktionsgruppe Kinder in Not, eine deutsche Hilfsorganisation zur Unterstützung notleidender Kinder in der Dritten Welt Kundenbetreuer im Nahverkehr, siehe… …   Deutsch Wikipedia

  • Kin — steht für: Flughafen Norman Manley International in Jamaika als IATA Code KiN steht für: Aktionsgruppe Kinder in Not, eine deutsche Hilfsorganisation zur Unterstützung notleidender Kinder in der Dritten Welt Kundenbetreuer im Nahverkehr, siehe… …   Deutsch Wikipedia

  • KIN — steht für: Flughafen Norman Manley International in Jamaika als IATA Code Microsoft KIN, das erste Smartphone von Microsoft KiN steht für: Aktionsgruppe Kinder in Not, eine deutsche Hilfsorganisation zur Unterstützung notleidender Kinder in der… …   Deutsch Wikipedia

  • kin — n: one s relatives kin·ship / ˌship/ n Merriam Webster’s Dictionary of Law. Merriam Webster. 1996. kin …   Law dictionary

  • Kin — can mean: * Kinship * Family * Kin, a boys name * Kin Canada, a Canadian non profit service organization. * Kin, Okinawa, a town in Okinawa, Japan * Kin (film), a 2000 UK/South Africa film directed by Elaine Proctor and starring Miranda Otto *… …   Wikipedia

  • Kin — Kin, n. [OE. kin, cun, AS. cynn kin, kind, race, people; akin to cennan to beget, D. kunne sex, OS. & OHG. kunni kin, race, Icel. kyn, Goth. kuni, G. & D. kind a child, L. genus kind, race, L. gignere to beget, Gr. gi gnesqai to be born, Skr. jan …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Kin-fo — est le personnage principal du roman de Jules Verne Les Tribulations d un Chinois en Chine. Sommaire 1 Le personnage 2 Son caractère 3 Citation 4 …   Wikipédia en Français

  • kin — [kın] n [plural] [: Old English; Origin: cyn] 1.) informal also kinsfolk, kinfolk your family 2.) next of kin formal your most closely related family ▪ We ll have to notify the next of kin of his death. →↑kindred →↑ …   Dictionary of contemporary English

  • KIN — could refer to:* KIN, a music group. * Kingston Railroad Station, Rhode Island, United States; Amtrak station code KIN. * Norman Manley International Airport, Kingston, Jamaica; IATA airport code KIN …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»