Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

istīus+mŏdi

  • 1 istius modi

    istīus-mŏdi (also separately istīus mŏdi, istīmŏdi, Plaut. Truc. 5, 38), of that kind, such:

    istius modi amicos,

    Plaut. Ep. 1, 2, 16:

    istius modi clientes,

    id. Most. 3, 2, 59:

    cum istius modi virtutibus,

    id. Rud. 2, 2, 15:

    vos esse istius modi,

    Ter. Heaut. 2, 4, 7:

    istiusmodi ratio,

    Cic. Verr. 1, 11, 33:

    nihil istiusmodi,

    id. ib. 2, 4, 5, § 9.

    Lewis & Short latin dictionary > istius modi

  • 2 istīus modī

        istīus modī    see modus.

    Latin-English dictionary > istīus modī

  • 3 istiusmodi

    istīus-mŏdi (also separately istīus mŏdi, istīmŏdi, Plaut. Truc. 5, 38), of that kind, such:

    istius modi amicos,

    Plaut. Ep. 1, 2, 16:

    istius modi clientes,

    id. Most. 3, 2, 59:

    cum istius modi virtutibus,

    id. Rud. 2, 2, 15:

    vos esse istius modi,

    Ter. Heaut. 2, 4, 7:

    istiusmodi ratio,

    Cic. Verr. 1, 11, 33:

    nihil istiusmodi,

    id. ib. 2, 4, 5, § 9.

    Lewis & Short latin dictionary > istiusmodi

  • 4 istiusmodi

    istīus-modī (besser getrennt istius modi) = talis, von der Art, nihil istiusmodi, Cic.: ratio istiusmodi, Cic. – / Archaist. Nbf. istī modi, *Acc. tr. 136 R2. Cato oratt. 20. fr. 1. Plaut. truc. 930.

    lateinisch-deutsches > istiusmodi

  • 5 istiusmodi

    istīus-modī (besser getrennt istius modi) = talis, von der Art, nihil istiusmodi, Cic.: ratio istiusmodi, Cic. – ⇒ Archaist. Nbf. istī modi, *Acc. tr. 136 R2. Cato oratt. 20. fr. 1. Plaut. truc. 930.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > istiusmodi

  • 6 istiusmodi

    этого рода, такой, подобный

    Латинско-русский словарь > istiusmodi

  • 7 apage

    ăpăgĕ, interj. éloigne, loin d'ici.    - [gr]gr. ἄπαγε.    - apage te a me, Plaut. Am. 2, 1, 32: éloigne-toi de moi.    - apage istius modi salutem, Plaut.: foin d'un remède de ce genre.    - apage sis: va-t-en, de grâce.
    * * *
    ăpăgĕ, interj. éloigne, loin d'ici.    - [gr]gr. ἄπαγε.    - apage te a me, Plaut. Am. 2, 1, 32: éloigne-toi de moi.    - apage istius modi salutem, Plaut.: foin d'un remède de ce genre.    - apage sis: va-t-en, de grâce.
    * * *
        Apage, non placet me hoc noctis esse. Plaut. Arriere de là.
    \
        Apage te. Terent. Oste toy.
    \
        Apage te a dorso meo. Plaut. Oste toy.
    \
        Apage te cum nostro Sexto Seruilio. Vatinius ad Ciceronem. Ostez-vous de là, toy et Servilius, n'avez vous point de honte de me prier de ce?
    \
        Apage istiusmodi salutem cum cruciatu quae aduenit. Plaut. Ostez moy ces saluz qui, etc.
    \
        Apagesis, ego formidolosus? Terent. Va t'en d'ici: dis tu que j'ay paour?
    \
        De exercitatione, et consuetudine, et commentatione dixi. Apagesis, nunc de ratione videamus. Cic. Ostez moy cela, C'est assez dit, Il suffit.

    Dictionarium latinogallicum > apage

  • 8 mergo

    mergo, ĕre, mersi, mersum - tr. - [st2]1 [-] plonger (dans l'eau), submerger, engloutir. [st2]2 [-] au fig. plonger, enfoncer, précipiter dans, engloutir, absorber dans. [st2]3 [-] cacher, rendre invisible.    - inf. prés. passif arch. mergier, Juv.; mergeri, Vulg.    - eos mergi in aquam jussit, Cic. N. D. 2: il les fit plonger dans l'eau (en parl. des poulets).    - aves, quae se in mari mergunt, Cic.: oiseaux, qui plongent dans la mer.    - mersa navis omnes destituit, Curt. 4: la barque sombra et abandonna tous ses passagers.    - quis te, Palinure, deorum medio sub aequore mersit? Virg. En. 6: lequel des dieux, Palinure, t'a noyé en pleine mer?    - corpusque sub aequora mersi, Ov. M. 13: et je plongeai sous l'eau.    - mergere se in voluptates, Liv.: se plonger dans les plaisirs.    - mergi in voluptates, Curt.: se plonger dans les plaisirs.    - mergere censum domini, Plin. 9: engloutir la fortune de son maître.    - mergere aliquem malis, Virg.: plonger qqn dans un abîme de maux.    - malim istius modi mihi amicos furno mersos quam foro, Plaut.: les amis de ton espèce, je préfèrerais les voir plutôt accablés de coups que de dettes.    - vino somnoque mersi, Liv. 41: plongés dans l'ivresse et dans le sommeil.    - mergunt Pelion et templum, Val.-Flac.: ils perdent de vue le mont Pélion et le temple.    - Alexander nondum mersus secundis rebus, Liv.: Alexandre, qui n'est pas encore submergé par la prospérité.    - mersis fer opem rebus, Ov. M. 1: viens au secours de notre profonde détresse.    - mergere vultum, Sen.: baisser la tête.    - mergere lumina, Sen.: baisser les yeux.
    * * *
    mergo, ĕre, mersi, mersum - tr. - [st2]1 [-] plonger (dans l'eau), submerger, engloutir. [st2]2 [-] au fig. plonger, enfoncer, précipiter dans, engloutir, absorber dans. [st2]3 [-] cacher, rendre invisible.    - inf. prés. passif arch. mergier, Juv.; mergeri, Vulg.    - eos mergi in aquam jussit, Cic. N. D. 2: il les fit plonger dans l'eau (en parl. des poulets).    - aves, quae se in mari mergunt, Cic.: oiseaux, qui plongent dans la mer.    - mersa navis omnes destituit, Curt. 4: la barque sombra et abandonna tous ses passagers.    - quis te, Palinure, deorum medio sub aequore mersit? Virg. En. 6: lequel des dieux, Palinure, t'a noyé en pleine mer?    - corpusque sub aequora mersi, Ov. M. 13: et je plongeai sous l'eau.    - mergere se in voluptates, Liv.: se plonger dans les plaisirs.    - mergi in voluptates, Curt.: se plonger dans les plaisirs.    - mergere censum domini, Plin. 9: engloutir la fortune de son maître.    - mergere aliquem malis, Virg.: plonger qqn dans un abîme de maux.    - malim istius modi mihi amicos furno mersos quam foro, Plaut.: les amis de ton espèce, je préfèrerais les voir plutôt accablés de coups que de dettes.    - vino somnoque mersi, Liv. 41: plongés dans l'ivresse et dans le sommeil.    - mergunt Pelion et templum, Val.-Flac.: ils perdent de vue le mont Pélion et le temple.    - Alexander nondum mersus secundis rebus, Liv.: Alexandre, qui n'est pas encore submergé par la prospérité.    - mersis fer opem rebus, Ov. M. 1: viens au secours de notre profonde détresse.    - mergere vultum, Sen.: baisser la tête.    - mergere lumina, Sen.: baisser les yeux.
    * * *
        Mergo, mergis, mersi, mersum, mergere. Plin. Plonger en l'eaue.
    \
        Mergere cymbas. Plin. Enfondrer les nasselles, Les mettre en fond, Faire noyer.
    \
        Pars maxima classis mergitur. Lucan. Est noyee.
    \
        Mergere vltimis suppliciis, per translationem. Pli. Noyer et envelopper aucun jusques à le faire mourir meschamment.
    \
        Mersus secundis rebus. Liu. Noyé.
    \
        Neque in hoc administrantur tutelae, vt mergantur pupilli. Vlp. Soyent noyez en debtes, Acablez de debtes.

    Dictionarium latinogallicum > mergo

  • 9 moror

    [st1]1 [-] mŏror, āri, ātus sum: a - intr. - s'attarder, agir avec lenteur, tarder à; s’arrêter, séjourner, demeurer, rester.    - eamus ergo ad cenam: quid stas? Thr. ubi vis: non moror, Ter. Eun. 3, 2, 6: eh bien, allons dîner: qu'attends-tu? Thr. quand tu voudras; je ne te retiens pas.    - quid multis moror? Ter. And. 1, 1, 87: pourquoi tarder à parler davantage? (= abrégeons).    - ne multis morer, Cic. Verr. 2, 4: bref!    - Brundisii moratus es, Cic. Fam. 15: tu as fait une halte à Brindes.    - haud multa moratus, Virg. En. 3: sans tarder, aussitôt.    - nec plura moratus, Virg. En. 5: sans tarder, aussitôt.    - rosa quo locorum Sera moretur, Hor.: où se trouve encore la rose tardive.    - Corycia semper qui puppe moraris, Juv. 14: toi qui restes toujours sur un navire corycien.    - ab omnibus sciscitor qui ex ista regione veniunt quid agas, ubi et cum quibus moreris, Sen. Ep. 32: à tous ceux qui viennent de ta région, je demande ce que tu fais, où et avec qui tu demeures.    - nec morati sunt quin decurrerent ad castra, Liv. 40, 31, 8: et ils ne tardèrent pas à fondre sur le camp.    - morati, ōrum, m. Liv.: les soldats laissés en arrière.    - ad sexcentos moratorum in citeriore ripā cepit, Liv.: il fit prisonniers environ six cents hommes, qui étaient restés sur l'autre bord.    - ad duo milia aut moratorum aut palantium per agros, Liv. 24: environ deux mille hommes, restés en arrière ou qui erraient dans les campagnes. b - tr. - retarder, retenir, empêcher, différer, s'opposer à.    - praemittit equites, qui primum impetum sustineant ac morentur, Caes. B. C. 2, 26: il envoya au-devant la cavalerie pour soutenir le premier choc et ralentir (l'attaque).    - morari ab itinere hostem, Liv. 23, 28, 9: retarder l'ennemi dans sa marche.    - argentum non morabor quin feras, Plaut. As.: je ne t'empêche pas d'emmener tout de suite l'argent.    - tribunos appellavit et, nullo morante arreptus a viatore, Liv. 3: il en appela aux tribuns et, personne n'intervenant, il fut arrêté par l'huissier.    - nihil morari aliquem: ne pas retenir qqn, le laisser partir.    - nihil amplius vos moramur, Capitol.: nous ne vous retenons plus (formule par laquelle le président congédiait l'assemblée).    - C. Sempronium nihil moror, Liv. 4: je ne retiens plus C. Sempronius ( = je retire mon accusation contre C. Sempronius). c - tr. - avec une négation ne pas s'opposer (à une chose), pas être attaché (à une chose), ne pas y tenir, ne pas s'en soucier (non moror, nihil moror...).    - aliquid nihil morari (aliquid non morari): ne pas être attaché à qqch, ne pas se soucier de qqch, ne pas faire cas de qqch.    - vina nihil moror illius orae, Hor. Ep. 1, 15, 16: je n'estime pas les vins de ce canton.    - nec dona moror, Virg. En. 5: et je n'attends pas de récompenses.    - nil ego istos moror faeceos mores, Plaut. Trin. 2: je n'ai aucun goût pour ces moeurs ignobles.    - nihil moror barbarico ritu esse, Plaut.: je ne me soucie pas de la nourriture des barbares.    - nihil moror mihi istius modi clientes, Plaut.: je ne me soucie pas des clients de cette espèce.    - i quo properabas, nihil moror, Plaut.: va où tu courais, je m'y oppose pas (= cela m'est égal).    - nihil moror eos salvos esse, Cic. Phil. 13: il m'est bien égal qu'ils aient la vie sauve.    - nil moror eum tibi esse amicum, Plaut. Trin. 2: il m'est bien égal que tu l'aies pour ami.    - nihil ego moror quominus decemviratu abeam, Liv. 3: ce n'est pas moi qui mettrai du retard à quitter le décemvirat. d - tr. - retenir l'attention de, intéresser, captiver, charmer.    - morari populum, Hor.: intéresser le peuple.    - morari oculos auresque, Hor.: charmer les yeux et les oreilles. [st1]2 [-] mōror, āri: Plaut. Suet. être fou, extravaguer, déraisonner.    - cf. grec. μωρός: sot, fou, insensé.
    * * *
    [st1]1 [-] mŏror, āri, ātus sum: a - intr. - s'attarder, agir avec lenteur, tarder à; s’arrêter, séjourner, demeurer, rester.    - eamus ergo ad cenam: quid stas? Thr. ubi vis: non moror, Ter. Eun. 3, 2, 6: eh bien, allons dîner: qu'attends-tu? Thr. quand tu voudras; je ne te retiens pas.    - quid multis moror? Ter. And. 1, 1, 87: pourquoi tarder à parler davantage? (= abrégeons).    - ne multis morer, Cic. Verr. 2, 4: bref!    - Brundisii moratus es, Cic. Fam. 15: tu as fait une halte à Brindes.    - haud multa moratus, Virg. En. 3: sans tarder, aussitôt.    - nec plura moratus, Virg. En. 5: sans tarder, aussitôt.    - rosa quo locorum Sera moretur, Hor.: où se trouve encore la rose tardive.    - Corycia semper qui puppe moraris, Juv. 14: toi qui restes toujours sur un navire corycien.    - ab omnibus sciscitor qui ex ista regione veniunt quid agas, ubi et cum quibus moreris, Sen. Ep. 32: à tous ceux qui viennent de ta région, je demande ce que tu fais, où et avec qui tu demeures.    - nec morati sunt quin decurrerent ad castra, Liv. 40, 31, 8: et ils ne tardèrent pas à fondre sur le camp.    - morati, ōrum, m. Liv.: les soldats laissés en arrière.    - ad sexcentos moratorum in citeriore ripā cepit, Liv.: il fit prisonniers environ six cents hommes, qui étaient restés sur l'autre bord.    - ad duo milia aut moratorum aut palantium per agros, Liv. 24: environ deux mille hommes, restés en arrière ou qui erraient dans les campagnes. b - tr. - retarder, retenir, empêcher, différer, s'opposer à.    - praemittit equites, qui primum impetum sustineant ac morentur, Caes. B. C. 2, 26: il envoya au-devant la cavalerie pour soutenir le premier choc et ralentir (l'attaque).    - morari ab itinere hostem, Liv. 23, 28, 9: retarder l'ennemi dans sa marche.    - argentum non morabor quin feras, Plaut. As.: je ne t'empêche pas d'emmener tout de suite l'argent.    - tribunos appellavit et, nullo morante arreptus a viatore, Liv. 3: il en appela aux tribuns et, personne n'intervenant, il fut arrêté par l'huissier.    - nihil morari aliquem: ne pas retenir qqn, le laisser partir.    - nihil amplius vos moramur, Capitol.: nous ne vous retenons plus (formule par laquelle le président congédiait l'assemblée).    - C. Sempronium nihil moror, Liv. 4: je ne retiens plus C. Sempronius ( = je retire mon accusation contre C. Sempronius). c - tr. - avec une négation ne pas s'opposer (à une chose), pas être attaché (à une chose), ne pas y tenir, ne pas s'en soucier (non moror, nihil moror...).    - aliquid nihil morari (aliquid non morari): ne pas être attaché à qqch, ne pas se soucier de qqch, ne pas faire cas de qqch.    - vina nihil moror illius orae, Hor. Ep. 1, 15, 16: je n'estime pas les vins de ce canton.    - nec dona moror, Virg. En. 5: et je n'attends pas de récompenses.    - nil ego istos moror faeceos mores, Plaut. Trin. 2: je n'ai aucun goût pour ces moeurs ignobles.    - nihil moror barbarico ritu esse, Plaut.: je ne me soucie pas de la nourriture des barbares.    - nihil moror mihi istius modi clientes, Plaut.: je ne me soucie pas des clients de cette espèce.    - i quo properabas, nihil moror, Plaut.: va où tu courais, je m'y oppose pas (= cela m'est égal).    - nihil moror eos salvos esse, Cic. Phil. 13: il m'est bien égal qu'ils aient la vie sauve.    - nil moror eum tibi esse amicum, Plaut. Trin. 2: il m'est bien égal que tu l'aies pour ami.    - nihil ego moror quominus decemviratu abeam, Liv. 3: ce n'est pas moi qui mettrai du retard à quitter le décemvirat. d - tr. - retenir l'attention de, intéresser, captiver, charmer.    - morari populum, Hor.: intéresser le peuple.    - morari oculos auresque, Hor.: charmer les yeux et les oreilles. [st1]2 [-] mōror, āri: Plaut. Suet. être fou, extravaguer, déraisonner.    - cf. grec. μωρός: sot, fou, insensé.
    * * *
        Moror, moraris, moratus sum, morari. Quintil. Retarder, Detenir, Amuser de parolles, Faire muser.
    \
        Gladium educere conantis dextram moratur manum. Caesar. Retient et arreste.
    \
        Egomet conuiuas moror. Terent. Je fay trop attendre ceulx que j'ay invité.
    \
        Longius morari in loco aliquo. Propert. Demeurer long temps.
    \
        Morari emori. Catull. Tarder de mourir.
    \
        Carmina morantur oculos alicuius, auresque. Horat. Retiennent.
    \
        Eamus intro. PH. non moror. Plaut. Il ne tient pas à moy que nous n'allions.
    \
        - ne affinem morer, Quin vt accersat me, meam, etc. Plaut. Que je ne le retarde, ou Que je ne le face trop attendre.
    \
        Ac ne pluribus moremur in re confessa, in regione Italiae octaua, etc. Plin. Que ne nous arrestions en, etc.
    \
        Diutius morari aut expectare praesidium, non necesse habui. Lentulus. Attendre.
    \
        Morari. Brutus ad Ciceronem. Demourer et s'arrester en quelque lieu.
    \
        Morari apud aliquem. Pomponius. Demeurer, Habiter.
    \
        Clamores, imperia, purpuram nihil moror. Plau. Je n'ay que faire, Il ne me chault, Je ne fay compte de, etc.
    \
        Mihi negauit eius operam se morarier. Plaut. Elle m'a dict qu'elle n'avoit que faire de son aide.
    \
        Nihil ne ego quidem moror quominus Decemuiratu abeam. Liu. Je n'empesche point, Je ne suis point delayant, Je ne refuse point.
    \
        Morari solutionem. Paulus. Differer, ou Delayer de payer.
    \
        Morandi, morando, morandum, Gerundium. Virgil. - ipsumque morando Sustinuit. En la retenant.

    Dictionarium latinogallicum > moror

  • 10 exemplum

    exemplum, ī, n. (= exempulum, v. eximo), eig. ein aus einer Menge gleichartiger Dinge Ausgewähltes, woran die ihnen gemeinschaftlichen Eigenschaften anschaulich werden; dah. I) als etw. Ähnliches, Nachgebildetes, 1) die Probe, das Muster von etwas, purpurae, tritici, Cornif. rhet. 4, 9.

    2) die Abschrift, Kopie, a) objektiv, Caesaris litterarum exemplum tibi misi, Cic.: tuae litterae, quarum exemplum legi, Cic. – b) subjektiv = der Inhalt, Wortlaut einer Schrift, litterae sunt allatae hoc exemplo, dieses Inhaltes, Cic.: alterae (tabulae testamenti) eodem exemplo relictae, gleiches Inhaltes, gleichlautende, Caes.

    3) in der Kunst = die Kopie, das Abbild in der Malerei, der Abdruck in der Bildnerei, hinc exemplum ut pingeretis, Plaut.: hic quoque exemplum (einen Abdruck als Marke) reliquit, Plaut. – dah. übtr., unum aliquem te ex barbatis illis exemplum (Abbild) imperii veteris, imaginem (Konterfei) antiquitatis intueri, Cic.: exemplum dei quisque est in imagine parva, Manil. – Homeri ingenium sine exemplo (gleichs. ohne Gegenstück) maximum, der über allen Vergleich erhabene, Vell.: u. so supra omnia exempla sanctissima uxor, Inscr. (s. Ruhnken Vell. 1, 5 in.).

    4) die ähnliche Art, Weise der Beschaffenheit und Handlungsweise nach, ad idem exemplum (auf dieselbe W.) somnium quam simile somniavit, Plaut.: Ch. Nomen patris ... quod ad exemplum est? (mit welchem [andern Namen] hat er Ähnlichkeit, auf welche Art lautet er?) Sy. Ad hoc exemplum Char ... (ähnlich so wie Char...). Ch. an Chares? an Charidemus? Plaut.: ad hoc exemplum (so wie du da bist, so wie du da aussiehst) te exornavi, Plaut.: credo istoc exemplo (in dieser Stellung) tibi esse eundum ad portam, Plaut.: nunc huc nunc illuc, exemplo nubis aquosae (wie eine W.) fertur, Ov. – quaestionem haberi eodem exemplo, quo M. Pomponius praetor habuisset, auf dieselbe Weise wie usw., ganz ähnlich wie usw., Liv.: uno exemplo vitam vivere, auf einerlei Weise, Plaut.: exemplo malo committi, auf bedenkliche Weise, Iuven. – im Plur., alqm omnibus od. pessumis exemplis cruciare od. excruciare, jmd. auf jede od. die schrecklichste Art martern, Plaut.: te omnes di malis exemplis perdant, Ter. (vgl. Lindemann Plaut. capt. 3, 5, 33).

    II) als etwas Nachzuahmendes = das Beispiel, Muster, A) in technischer Hinsicht, 1) im allg.: si musici vocem docentium, pictores opera priorum, rustici probatam experimento culturam in exemplum intuentur, achten als wie auf ein Muster auf usw., Quint.: tempora illa, quae sine exemplis fuerunt, Quint.: quae in exemplum assumimus (sc. in orationibus), was wir zum M. nehmen, Quint.

    2) insbes.: a) in der Baukunst = das Muster, Modell, aedes probant; sibi quisque inde exemplum expetunt, Plaut.: superposuit altissimam turrem in exemplum Alexandrini Phari, Suet. – b) in der Bildnerei u. Malerei = das Original, in mutum simulacrum ab animali exemplo (nach einem lebenden O.) transfertur, Cic.: illi fuit exemplorum eligendi potestas, Cic.: huiusmodi tractare exempla, Plaut. – c) der Entwurf, das Konzept zu einer Schrift, litterarum exemplum componere, Cic.: cum ad te harum (litterarum) exemplum in codicillis exaravi, Cic.

    B) in geistiger u. ethischer Hinsicht: 1) das Muster, Vorbild für unser Verhalten, feruntur enim ex optimis naturae et veritatis exemplis, sie sind von den besten Vorbildern, der Natur u. der Wahrheit, genommen, Cic.: ex. innocentiae, pudicitiae, ein M. von usw., Cic.: vir mali exempli, Sen.: vir exempli recti, ein M. von Geradheit, Cic.: magnum exemplum continentiae, Ter.: honestum ex., ein M. von Bescheidenheit, Tac.: exemplum capere ex alqo, sich ein Beispiel an jmd. nehmen, Ter.: so auch exemplum capere de alqo, Ter.: ab alqo, Cic. u. Liv.: u. hinc exemplum capere, Plaut.: u. exemplum petere ab alqo, Cic. u. Liv.

    2) das Beispiel = das Verfahren, Benehmen, die Handlung (Tat), insofern es od. sie nachahmenswert od. verabscheuungswürdig ist, inductum pessimum exemplum, ut optimum opponeretur, Plin. pan.: alqd aliorum exemplo institutoque facere, etwas nach anderer Beispiel und Vorgange tun, Cic.: more et exemplo populi Romani, nach der Sitte und dem Verfahren (Brauch) des usw., Caes.: se exemplo (nach anderer Beispiel, Vorgang) fecisse, quod fecisset, Cic.: exemplum dare, Tac.: dare in (für) omnes provincias exemplum, Tac.: dare magna exempla, Iuven.: inter exempla esse od. haberi, als B. dienen, Sen. u. Solin.: alcis exemplum sequi, sich jmds. Beispiel (Benehmen) zum Muster nehmen, Nep.: commoverat quosdam magnitudine exempli, durch die Erhabenheit seines Beispiels (Benehmens), Tac.: insigne Epponinae uxoris exemplum (das ausgezeichnete Benehmen) suo loco reddemus, Tac.: singulare omnium saeculorum exemplum ausae, Iustin.: exemplo carens (beispiellos) luctus erat, Lucan. 9, 169. – plus exemplo (durch ihr übles Beispiel) quam peccato nocent, Cic.: in alqo exemplum periculosum prodere, Cic. – ut huius urbis iura et exempla corrumperes, Rechtsbestimmungen u. Vorgänge (= Verfahren u. Normen in der Ausübung des Rechts), Cic. – sub hoc exemplo, nach diesem B. (Vorgange), Plin. ep. 1, 18, 5; 2, 6, 6 u.a.: sub his exemplis, nach diesen Vorgängen, Vell. 2, 127, 3.

    3) das Beispiel zur Nachachtung, Warnung, daswarnende Beispiel, das Strafbeispiel (vgl. Brix Plaut. capt. 688. Spalding Quint. 4, 1, 7. Gronov Liv. 2, 30, 1), a) im allg.: ex. bonum, utile, Tac.: ut arcendis sceleribus exemplum nobile esset, damit ein auffallendes B. gegeben würde, um usw., Liv.: exemplum severitatis edere, Cic.: ea in civitatem Carthaginiensium exempla edere, Liv.: uterque in te exempla edent, Ter.: dare ultionis exemplum, Tac.: dare exemplum praecavendi, Tac.: exemplum praebere, ut etc., Hor.: exemplo territus huius, Ov. – b) das Strafbeispiel, die Strafe (vgl. Held Caes. b.G. 1, 31. § 9), habet aliquid ex iniquo omne magnum exemplum, Tac.: deditos in fidem populi Romani omni ultimae crudelitatis exemplo laceratos ac deletos esse, Liv.: exemplum statuere in alqm u. in alqo, Ter., Cic. u.a.: u. so statuite exemplum impudenti, date pudori praemium, Plaut.: statuite exemplum, quantae poenae sint in civitate hominibus istius modi comparatae, Cornif. rhet. – u. bes. im Plur., meritum novissima exempla Mithridatem, verdient habe M. die härteste Strafe, Tac.: exempla in alqm facere od. edere, jmd. empfindlich bestrafen, Komik., Caes. u.a. (s. Ruhnken Ter. eun. 5, 4, 24. Drak. Liv. 29, 27, 4): in alqm omnia exempla cruciatusque edere, an jmd. qualvolle Strafen vollziehen, Caes.: exempla in eum fient, er wird empfindlich bestraft werden, Ter.: mala exempla, übel angewandte Strafbeispiele, Sall.

    III) als etwas einen ähnlichen Fall Erläuterndes, Beweisendes, Bestätigendes (als Synon. von documentum, s. Cornif. rhet. 4, 5. Cic. de inv. 1, 49), das Beispiel, hisce ego rebus exempla adiungerem, nisi etc., Cic.: fieri tamen potest, ut ex aliis legibus exempla ducamus, per quae appareat etc., Quint.: magna exempla casuum humanorum, Liv.: exemplum insigne mutationis rerum humanarum, Liv. (s. Fabri Liv. 22, 44, 5. Mützell Curt. 5, 4 [17], 5). – dah. exempli causā od. gratiā u. in exemplum, um als Beispiel zu dienen, um ein Beispiel zu geben od. anzuführen, beispielsweise (wenn ein histor. od. erdachtes Faktum zum Beweis usw. wirklich angeführt wird), exempli causā paucos nominavi, Cic.: in ea muliere etiamnunc, quasi exempli causā, vestigia antiqui officii remanent, Cic.: satis est unam rem, exempli gratiā, proferre, Nep.: vel exempli gratiā, in Verrem de L. Domitio, Quint.: ex quibus in exemplum pauca hinc inde subieci, Suet.

    lateinisch-deutsches > exemplum

  • 11 istimodi

    istīmodī, s. istīus-modī.

    lateinisch-deutsches > istimodi

  • 12 mirabilis

    mīrābilis, e, Adi. (miror), I) wunderbar, sonderbar, ne hoc forte magnum atque mirabile esse videatur, hominem totiens irasci, totiens dolere, Cic.: u. so mirabile est m. folg. Acc. u. Infin., vos esse istius modi haud mirabile est, Ter.: id magis mirabile est ambigi, Liv.: m. folg. quam, mirabile est, quam non multum differat, Cic.: quid enim mirabilius quam etc., Sen.: mirabiliores quam Alexander, Liv.: fuit mirabilius, Cic.: m. folg. quantum, mirabile quantum gaudebat, Sil.: m. folg. quod, cur, quare, Lucr.: mirabile est m. folg. quo modo, Cic.: m. folg. si, Ov.: m. 2. Supin., mir. auditu, Cic.: dictu, Cic. u. Liv.: mir. visu, zu sehen, Verg.: visu eventuque, Liv. – neutr. pl. subst., testatissima mirabilia (Wunder), Augustin. conf. 8, 6, 14. – II) bewundernswert, erstaunlich, außerordentlich, mirabilior vir, Sen.: cupiditas pugnandi, Nep.: mirabilem in modum, auf außerordentliche Art, Cic.: ista quo maiora ac mirabiliora fecisti, eo etc., Cic.: in regia quo rarior, eo mirabilior (clementia), Sen.: m. Dat. der Person, hic tibi sit potius quam tu mirabilis illi, Hor.

    lateinisch-deutsches > mirabilis

  • 13 exemplum

    exemplum, ī, n. (= exempulum, v. eximo), eig. ein aus einer Menge gleichartiger Dinge Ausgewähltes, woran die ihnen gemeinschaftlichen Eigenschaften anschaulich werden; dah. I) als etw. Ähnliches, Nachgebildetes, 1) die Probe, das Muster von etwas, purpurae, tritici, Cornif. rhet. 4, 9.
    2) die Abschrift, Kopie, a) objektiv, Caesaris litterarum exemplum tibi misi, Cic.: tuae litterae, quarum exemplum legi, Cic. – b) subjektiv = der Inhalt, Wortlaut einer Schrift, litterae sunt allatae hoc exemplo, dieses Inhaltes, Cic.: alterae (tabulae testamenti) eodem exemplo relictae, gleiches Inhaltes, gleichlautende, Caes.
    3) in der Kunst = die Kopie, das Abbild in der Malerei, der Abdruck in der Bildnerei, hinc exemplum ut pingeretis, Plaut.: hic quoque exemplum (einen Abdruck als Marke) reliquit, Plaut. – dah. übtr., unum aliquem te ex barbatis illis exemplum (Abbild) imperii veteris, imaginem (Konterfei) antiquitatis intueri, Cic.: exemplum dei quisque est in imagine parva, Manil. – Homeri ingenium sine exemplo (gleichs. ohne Gegenstück) maximum, der über allen Vergleich erhabene, Vell.: u. so supra omnia exempla sanctissima uxor, Inscr. (s. Ruhnken Vell. 1, 5 in.).
    ————
    Handlungsweise nach, ad idem exemplum (auf dieselbe W.) somnium quam simile somniavit, Plaut.: Ch. Nomen patris ... quod ad exemplum est? (mit welchem [andern Namen] hat er Ähnlichkeit, auf welche Art lautet er?) Sy. Ad hoc exemplum Char ... (ähnlich so wie Char...). Ch. an Chares? an Charidemus? Plaut.: ad hoc exemplum (so wie du da bist, so wie du da aussiehst) te exornavi, Plaut.: credo istoc exemplo (in dieser Stellung) tibi esse eundum ad portam, Plaut.: nunc huc nunc illuc, exemplo nubis aquosae (wie eine W.) fertur, Ov. – quaestionem haberi eodem exemplo, quo M. Pomponius praetor habuisset, auf dieselbe Weise wie usw., ganz ähnlich wie usw., Liv.: uno exemplo vitam vivere, auf einerlei Weise, Plaut.: exemplo malo committi, auf bedenkliche Weise, Iuven. – im Plur., alqm omnibus od. pessumis exemplis cruciare od. excruciare, jmd. auf jede od. die schrecklichste Art martern, Plaut.: te omnes di malis exemplis perdant, Ter. (vgl. Lindemann Plaut. capt. 3, 5, 33).
    II) als etwas Nachzuahmendes = das Beispiel, Muster, A) in technischer Hinsicht, 1) im allg.: si musici vocem docentium, pictores opera priorum, rustici probatam experimento culturam in exemplum intuentur, achten als wie auf ein Muster auf usw., Quint.: tempora illa, quae sine exemplis fuerunt, Quint.: quae in exemplum assumimus (sc. in orationi-
    ————
    bus), was wir zum M. nehmen, Quint.
    2) insbes.: a) in der Baukunst = das Muster, Modell, aedes probant; sibi quisque inde exemplum expetunt, Plaut.: superposuit altissimam turrem in exemplum Alexandrini Phari, Suet. – b) in der Bildnerei u. Malerei = das Original, in mutum simulacrum ab animali exemplo (nach einem lebenden O.) transfertur, Cic.: illi fuit exemplorum eligendi potestas, Cic.: huiusmodi tractare exempla, Plaut. – c) der Entwurf, das Konzept zu einer Schrift, litterarum exemplum componere, Cic.: cum ad te harum (litterarum) exemplum in codicillis exaravi, Cic.
    B) in geistiger u. ethischer Hinsicht: 1) das Muster, Vorbild für unser Verhalten, feruntur enim ex optimis naturae et veritatis exemplis, sie sind von den besten Vorbildern, der Natur u. der Wahrheit, genommen, Cic.: ex. innocentiae, pudicitiae, ein M. von usw., Cic.: vir mali exempli, Sen.: vir exempli recti, ein M. von Geradheit, Cic.: magnum exemplum continentiae, Ter.: honestum ex., ein M. von Bescheidenheit, Tac.: exemplum capere ex alqo, sich ein Beispiel an jmd. nehmen, Ter.: so auch exemplum capere de alqo, Ter.: ab alqo, Cic. u. Liv.: u. hinc exemplum capere, Plaut.: u. exemplum petere ab alqo, Cic. u. Liv.
    2) das Beispiel = das Verfahren, Benehmen, die Handlung (Tat), insofern es od. sie nachahmenswert
    ————
    od. verabscheuungswürdig ist, inductum pessimum exemplum, ut optimum opponeretur, Plin. pan.: alqd aliorum exemplo institutoque facere, etwas nach anderer Beispiel und Vorgange tun, Cic.: more et exemplo populi Romani, nach der Sitte und dem Verfahren (Brauch) des usw., Caes.: se exemplo (nach anderer Beispiel, Vorgang) fecisse, quod fecisset, Cic.: exemplum dare, Tac.: dare in (für) omnes provincias exemplum, Tac.: dare magna exempla, Iuven.: inter exempla esse od. haberi, als B. dienen, Sen. u. Solin.: alcis exemplum sequi, sich jmds. Beispiel (Benehmen) zum Muster nehmen, Nep.: commoverat quosdam magnitudine exempli, durch die Erhabenheit seines Beispiels (Benehmens), Tac.: insigne Epponinae uxoris exemplum (das ausgezeichnete Benehmen) suo loco reddemus, Tac.: singulare omnium saeculorum exemplum ausae, Iustin.: exemplo carens (beispiellos) luctus erat, Lucan. 9, 169. – plus exemplo (durch ihr übles Beispiel) quam peccato nocent, Cic.: in alqo exemplum periculosum prodere, Cic. – ut huius urbis iura et exempla corrumperes, Rechtsbestimmungen u. Vorgänge (= Verfahren u. Normen in der Ausübung des Rechts), Cic. – sub hoc exemplo, nach diesem B. (Vorgange), Plin. ep. 1, 18, 5; 2, 6, 6 u.a.: sub his exemplis, nach diesen Vorgängen, Vell. 2, 127, 3.
    3) das Beispiel zur Nachachtung, Warnung, das
    ————
    warnende Beispiel, das Strafbeispiel (vgl. Brix Plaut. capt. 688. Spalding Quint. 4, 1, 7. Gronov Liv. 2, 30, 1), a) im allg.: ex. bonum, utile, Tac.: ut arcendis sceleribus exemplum nobile esset, damit ein auffallendes B. gegeben würde, um usw., Liv.: exemplum severitatis edere, Cic.: ea in civitatem Carthaginiensium exempla edere, Liv.: uterque in te exempla edent, Ter.: dare ultionis exemplum, Tac.: dare exemplum praecavendi, Tac.: exemplum praebere, ut etc., Hor.: exemplo territus huius, Ov. – b) das Strafbeispiel, die Strafe (vgl. Held Caes. b.G. 1, 31. § 9), habet aliquid ex iniquo omne magnum exemplum, Tac.: deditos in fidem populi Romani omni ultimae crudelitatis exemplo laceratos ac deletos esse, Liv.: exemplum statuere in alqm u. in alqo, Ter., Cic. u.a.: u. so statuite exemplum impudenti, date pudori praemium, Plaut.: statuite exemplum, quantae poenae sint in civitate hominibus istius modi comparatae, Cornif. rhet. – u. bes. im Plur., meritum novissima exempla Mithridatem, verdient habe M. die härteste Strafe, Tac.: exempla in alqm facere od. edere, jmd. empfindlich bestrafen, Komik., Caes. u.a. (s. Ruhnken Ter. eun. 5, 4, 24. Drak. Liv. 29, 27, 4): in alqm omnia exempla cruciatusque edere, an jmd. qualvolle Strafen vollziehen, Caes.: exempla in eum fient, er wird empfindlich bestraft werden, Ter.: mala exempla, übel angewandte Strafbeispiele, Sall.
    ————
    III) als etwas einen ähnlichen Fall Erläuterndes, Beweisendes, Bestätigendes (als Synon. von documentum, s. Cornif. rhet. 4, 5. Cic. de inv. 1, 49), das Beispiel, hisce ego rebus exempla adiungerem, nisi etc., Cic.: fieri tamen potest, ut ex aliis legibus exempla ducamus, per quae appareat etc., Quint.: magna exempla casuum humanorum, Liv.: exemplum insigne mutationis rerum humanarum, Liv. (s. Fabri Liv. 22, 44, 5. Mützell Curt. 5, 4 [17], 5). – dah. exempli causā od. gratiā u. in exemplum, um als Beispiel zu dienen, um ein Beispiel zu geben od. anzuführen, beispielsweise (wenn ein histor. od. erdachtes Faktum zum Beweis usw. wirklich angeführt wird), exempli causā paucos nominavi, Cic.: in ea muliere etiamnunc, quasi exempli causā, vestigia antiqui officii remanent, Cic.: satis est unam rem, exempli gratiā, proferre, Nep.: vel exempli gratiā, in Verrem de L. Domitio, Quint.: ex quibus in exemplum pauca hinc inde subieci, Suet.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > exemplum

  • 14 mirabilis

    mīrābilis, e, Adi. (miror), I) wunderbar, sonderbar, ne hoc forte magnum atque mirabile esse videatur, hominem totiens irasci, totiens dolere, Cic.: u. so mirabile est m. folg. Acc. u. Infin., vos esse istius modi haud mirabile est, Ter.: id magis mirabile est ambigi, Liv.: m. folg. quam, mirabile est, quam non multum differat, Cic.: quid enim mirabilius quam etc., Sen.: mirabiliores quam Alexander, Liv.: fuit mirabilius, Cic.: m. folg. quantum, mirabile quantum gaudebat, Sil.: m. folg. quod, cur, quare, Lucr.: mirabile est m. folg. quo modo, Cic.: m. folg. si, Ov.: m. 2. Supin., mir. auditu, Cic.: dictu, Cic. u. Liv.: mir. visu, zu sehen, Verg.: visu eventuque, Liv. – neutr. pl. subst., testatissima mirabilia (Wunder), Augustin. conf. 8, 6, 14. – II) bewundernswert, erstaunlich, außerordentlich, mirabilior vir, Sen.: cupiditas pugnandi, Nep.: mirabilem in modum, auf außerordentliche Art, Cic.: ista quo maiora ac mirabiliora fecisti, eo etc., Cic.: in regia quo rarior, eo mirabilior (clementia), Sen.: m. Dat. der Person, hic tibi sit potius quam tu mirabilis illi, Hor.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > mirabilis

  • 15 apud

    ăpŭd ( apud down to the time of Caesar, Corp. Inscr. I. 30; I. 196; and after 45 B. C. both apud, Inscr. Orell. 206; 818, and aput, ib. 206; 15; 34; another form of apud was apor, Paul. ex Fest. p. 26 Mull. apud, Ritschl, Rib. in Trag. et Com. Rel., Mull. in Lucil., and Dietsch in Sall.; aput, Lachm., Fleck. in Plaut.; both apud and aput, Mull. in Cat. and Rib. in Verg.) [Corssen once regarded apud as connected with apisci, as juxta with jungo, Ausspr. I. p. 335, 1st ed., but afterwards, ib. 2d ed. I. p. 197, he adopted Pott's view, that it was comp. of Sanscr. api, = to, toward, near (Gr. epi), and ad, old form ar, which view the form apor favors, and thus its strict meaning would be on to, unto; v. infra, IV.]; prep. gov. acc., with, at, by, near (regularly with words denoting rest, and primarily of persons, while ad properly designates only direction, motion, extension, etc., and is chiefly used of places; the diff. between apud and penes is given in Paul. ex Fest. p. 22 Mull.: apud et penes in hoc differunt, quod alterum personam cum loco significat, alterum personam et dominium ac potestatem; v. penes, and cf. Nep. Them. 7, 2: ad ephoros Lacedaemoniorum accessit, penes quos summum imperium erat, atque apud eos (v. infra, I. B. 2. a.) contendit, etc.; and for the difference between ad and apud, cf. Lucil. 9, 58 sq. Mull.: apud se longe alid est, neque idem valet ad se: Intro nos vocat ad sese, tenet intus apud se; syn.: ad, prope, coram, inter, in with abl.; rare in early Lat.; very freq. in Plaut., less freq. in Ter., seven times in Verg., five times in Juv., three times in Catull., twice in Ov, and once in Hor. and Prop.; never in Tib. or Pers.; very freq. in Cic., the historians, and the Vulg.).
    I.
    A.. In designating nearness in respect of persons, with, near: apud ipsum adstas, Att. ap. Non. p. 522, 25:

    adsum apud te, genitor,

    id. ib. p. 522, 32:

    alteram (partem) apud me adponito,

    Plaut. Trin. 4, 3, 60:

    nunc hic apud te servio,

    id. Capt. 2, 2, 62:

    scriptorum non magnast copia apud me,

    Cat. 68, 33 Mull.:

    mane apud me,

    Vulg. Gen. 29, 19:

    Advocatum habemus apud Patrem,

    ib. 1 Joan. 2, 1:

    cum in lecto Crassus esset et apud eum Sulpicius sederet,

    Cic. de Or. 2, 3, 12; so id. Pis. 26, and id. Rep. 3, 28.—
    B.
    Esp.
    1.
    a.. With a pron. or subst., apud me, te, se, aliquem, etc., with me, in my house, etc., in one's house, at the house of a person; Fr. chez moi, chez vous, chez soi, etc.:

    Quis heri apud te? Naev., Com. Rel. p. 9 Rib.: dico eum esse apud me,

    Plaut. Capt. 3, 2, 15; 4, 2, 73:

    hic apud me hortum confodere jussi,

    id. Aul. 2, 2, 66:

    si commodumst, apud me, sis, volo,

    Ter. Heaut. 1, 1, 110:

    condixerant cenam apud me, Turp., Com. Rel. p. 108 Rib.: quid nunc virgo? Nempe apud test?

    Plaut. Trin. 1, 2, 159:

    Quid sibi volunt homines isti apud te?

    Vulg. Num. 22, 9; ib. Matt. 26, 18:

    cenabis bene apud me,

    Cat. 13, 1:

    apud me habitavit,

    Cic. Clu. 33; id. Verr. 4, 111; 5, 77:

    apud te cenavit,

    id. Div. in Caecil. 58; id. Verr. 4, 49; id. Cael. 26; id. Deiot. 32:

    in curia posita potius quam rure apud te, Titin., Com. Rel. p. 142 Rib.: mane apud me etiam hodie,

    Vulg. Jud. 19, 9:

    tenet intus apud se,

    Lucil. 9, 59 Mull.:

    Pompeius petiit, ut secum et apud se essem cotidie,

    Cic. Att. 5, 6:

    apud se fecit manere,

    Vulg. Jud. 19, 7; ib. Luc. 11, 37:

    de gladiis, quae apud ipsum erant deprehensa,

    Cic. Cat. 3, 10:

    Cum postridie apud eundem ventum exspectans manerem,

    id. Phil. 1, 8:

    mansit apud eum quattuor mensibus,

    Vulg. Jud. 19, 2; ib. Act. 28, 14:

    apud quem deversatus es,

    Cic. Verr. 4, 37: apud nympham Calypsonem, Liv. And. ap. Prisc. p. 685 (cf. Hom. Od. 4, 557: Numphês en megaroisi Kalupsous):

    habitasti apud Heium Messanae,

    Cic. Verr. 4, 18; id. Cael. 51:

    Fuisti apud Laecam illa nocte,

    id. Cat. 1, 4, 9; id. de Or. 1, 22, 104; id. Att. 1, 8:

    apud Ostorium Scapulam epulatur,

    Tac. A. 14, 48:

    apud Cornelium Primum juxta Velabrum delituit,

    id. H. 3, 74; 1, 14:

    Factum est, ut moraretur apud Simonem quendam,

    Vulg. Act. 9, 43:

    invenient hominem apud sororem tuam occultantem se,

    Cic. Dom. 83:

    qui apud te esset eductus,

    id. Quinct. 69:

    apud quem erat educatus,

    id. Lael. 20, 75:

    cum alter ejus filius apud matrem educaretur,

    id. Clu. 27:

    disciplina C. Cassii, apud quem educatus erat,

    Tac. A. 15, 52:

    se apud Q. Mucium jus civile didicisse,

    id. Or. 30:

    apud eosdem magistratus institutus,

    Suet. Calig. 24:

    servorum manus tamquam apud senem festinantes,

    Tac. H. 1, 7:

    in convivio apud regem,

    id. A. 2, 57: Bene vale;

    apud Orcum te videbo,

    in the abode of Orcus, Plaut. As. 3, 3, 16:

    sacrificasse apud deos, i. e. in templis deorum,

    Tac. A. 11, 27:

    frater apud Othonem militans,

    in the army of Otho, id. H. 2, 26; so,

    nec solum apud Caecinam (cognoscebatur id damnum composuisse),

    id. ib. 2, 27:

    quorum sint legati apud se,

    in his camp, Caes. B. G. 4, 8; cf.:

    Quos cum apud se in castris Ariovistus conspexisset,

    id. ib. 1, 47:

    dici hoc potest, Apud portitores eas (litteras) resignatas sibi,

    at the custom-house, Plaut. Trin. 3, 3, 64; 3, 3, 80:

    Quantillum argenti mihi apud trapezitam siet,

    at the banker's, id. Capt. 1, 2, 90:

    duo genera materiarum apud rhetoras tractantur, i. e. in scholis rhetorum, as he says just before,

    Tac. Or. 35.—Apud me etc. is sometimes added to domi or in aedibus, or interchanges with domi: Me. Ubi namst, quaeso? Ch. Apud me domi, Ter. Heaut. 3, 1, 21:

    a me insidias apud me domi positas esse dixerunt,

    Cic. Sest. 41:

    domi esse apud sese archipiratas dixit duos,

    id. Verr. 5, 73; so Vulg. Gen. 27, 15:

    quae (signa) cognovi apud istum in aedibus,

    Cic. Verr. 1, 50:

    esse illa signa domi suae, non esse apud Verrem,

    id. ib. 4, 16:

    nihil apud hanc lautum, pistor domi nullus,

    id. Pis. 67; id. Clu. 165.—Hence,
    b.
    Trop.: apud se esse, to be at home, i. e. to be in one's senses, be one's self, be sane (only in conversational lang.; most freq. in Ter.; cf. Gr. en heautôi einai, Ar. Vesp. 642; opp. vecors, amens esse, to be out of one's wits, beside one's self; so Gr. phrenôn exestanai, Eur. Or. 1021):

    Sumne ego apud me?

    Plaut. Mil. 4, 8, 36:

    Non sum apud me,

    Ter. Phorm. 1, 4, 26, and Afran., Com. Rel, p. 170 Rib.:

    Prae iracundia, Menedeme, non sum apud me,

    Ter. Heaut. 5, 1, 48:

    Vix sum apud me: ita animus commotust metu, spe, gaudio,

    id. And. 5, 4, 34:

    Num tibi videtur esse apud sese?

    id. Hec. 4, 4, 85 (quasi ob amorem meretricis insanus, Don.):

    proin tu fac, apud te ut sies,

    id. And. 2, 4, 5 (= ut praeparatus sis, Don.); Petr. 129.—
    2.
    In respect of persons, in whose presence or before whom any thing is done or takes place, esp. of discussions or debates in which the persons have the right of decision (Web. Uebungsch. p. 33), before, in the presence of, = coram, ad.
    a.
    Of civil or military affairs, before:

    cum res agatur apud praetorem populi Romani et apud severissimos judices,

    Cic. Arch. 3:

    apud eosdem judices reus est factus,

    id. Clu. 22, 59:

    vis de his judicari apud me?

    Vulg. Act. 25, 9:

    accusavit fratres suos apud patrem,

    ib. Gen. 37, 2; ib. 1 Macc. 7, 6; ib. Joan. 5, 45:

    hoc, quod nunc apud pontifices agis,

    Cic. Dom. 51; 117:

    istud ne apud eum quidem dictatorem quisquam egit isto modo,

    id. Lig. 12:

    qui hanc causam aliquotiens apud te egit,

    id. Quinct. 30; so id. Verr. 2, 100; 3, 114; id. Caecin. 69; id. Sest. 120:

    (populus Romanus) mihi potestatem apud se agendi dedit,

    id. Verr. 5, 173: Repulsior secunda collatione dixit Cato in ea, quae est contra Cornelium apud populum, Paul. ex Fest. p. 286 Mull.:

    tutoresne defendent apud istius modi praetorem?

    Cic. Verr. 1, 153; id. Clu. 126: apud te cum sim defensurus me, Vulg. Act. [p. 146] 26, 2:

    omnia apud praetores gererentur,

    Tac. Or. 38:

    causam nescio quam apud judicem defendebat,

    Cic. Clu. 74; so Tac. A. 3, 12; id. Or. 19:

    apud te defendit alium in ea voluntate non fuisse, in qua te,

    Cic. Lig. 6:

    apud judicem causam dicere,

    id. Quinct. 43; id. Verr. 1, 26; id. Sex. Rosc. 85:

    apud aliquem dicere,

    id. Lig. 6; id. Deiot. 4:

    verba apud senatum fecit,

    id. Verr. 2, 2, 20:

    habita apud senatum oratione,

    Tac. A. 12, 25; 6, 8:

    haec apud patres disseruit,

    id. ib. 2, 43; 4, 2;

    4, 6: modeste apud vos socius populi Romani questus est,

    Cic. Verr. 4, 18:

    Quae est ergo apud Caesarem querella?

    id. Lig. 25:

    isne apud vos obtinebit causam, qui etc.,

    id. Caecin. 38:

    petita multa est apud eum praetorem,

    id. Verr. 1, 155:

    causam contra aliquem apud centumviros dicere,

    id. de Or. 2, 23, 98; Tac. Or. 38:

    numerus oratorum quot annis apud magistratus publice subscribitur,

    Cic. Verr. 3, 120:

    apud eorum quem qui manumitteretur,

    Liv. 41, 9: apud proconsules aliquem manumittere, Marcian. ap. Dig. 1, 162.—
    b.
    In extra judicial cases, before:

    apud hunc confessus es et genus etc.,

    Plaut. Capt. 2, 3, 52:

    nullam causam dico, quin mihi Et parentum et libertatis apud te deliquio siet,

    id. ib. 3, 4, 93:

    apud erum qui (servos) vera loquitur,

    id. Am. 2, 1, 43:

    apud novercam querere,

    id. Ps. 1, 3, 80:

    ego apud parentem loquor,

    Cic. Lig. 30:

    plura fateri apud amicos,

    Tac. A. 14, 62:

    aliquid apud aliquem laudare,

    Cic. Att. 2, 25; Tac. A. 13, 46; so Vulg. Gen. 12, 15:

    aliquem apud aliquos vituperare,

    Cic. Phil. 2, 11:

    apud quem tu etiam nos criminari soles,

    id. Vatin. 29.—
    c.
    Of one's feelings, views, judgment, with, in the view or sight of, before.
    (α).
    With verbs:

    apud Tenedios sanctissimus deus habetur,

    Cic. Fl. 61; id. Verr. 1, 49:

    quod apud illos amplissimum sacerdotium putatur,

    id. ib. 2, 126;

    1, 69: si tutoris auctoritas apud te ponderis nihil habebat,

    id. ib. 2, 55; id. Planc. 4:

    apud judicem grave et sanctum esse ducetur,

    id. Q. Rosc. 6:

    Quae omnia apud nos partim infamia... ponuntur, Nep. praef. 5: justificatur apud Deum,

    Vulg. Gal. 3, 11:

    haec apud illos barbatos ridicula videbantur,

    Cic. Mur. 26; id. Dom. 101:

    unus dies apud Dominum (est) sicut mille anni, et mille anni sicut dies unus,

    Vulg. 2 Pet. 3, 8.—
    (β).
    With adjj.:

    fuisti apud pontifices superior,

    Cic. Dom. 4:

    qui honos est apud Syracusanos amplissimus,

    id. Verr. 4, 137; id. Font. 36:

    quam clara (expugnatio) apud omnes,

    id. Verr. 1, 50; 2, 50:

    Satis clarus est apud timentem quisquis timetur,

    Tac. H. 2, 76; id. Or. 7:

    hoc est apud Graecos prope gloriosius quam Romae triumphasse,

    Cic. Fl. 31; Tac. H. 5, 17:

    quod aeque apud bonos miserum est,

    id. ib. 1, 29:

    quae justa sunt apud nos,

    Vulg. 1 Macc. 11, 33; ib. Rom. 2, 13:

    tunc eritis inculpabiles apud Dominum,

    ib. Num. 32, 22:

    si is pretio apud istum idoneus esset,

    Cic. Verr. 2, 121.—
    (γ).
    With substt.:

    est tanta apud eos ejus fani religio atque antiquitas, ut etc.,

    Cic. Verr. 1, 46:

    tanta nominis Romani dignitas est apud omnes nationes, ut etc.,

    id. ib. 5, 150:

    qua (hic) apud omnes Siculos dignitate atque existimatione sit,

    id. ib. 2, 111:

    Dymnus modicae apud regem auctoritatis et gratiae,

    Curt. 6, 72:

    abominatio est uterque apud Deum,

    Vulg. Prov. 17, 15.—Apud animum, apud animum meum, etc. sometimes stand for mihi, mecum, etc., or simply animo: Ea tute tibi subice et apud animum propone, before your mind, before you, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5:

    ipsi primum statuerint apud animos, quid vellent,

    Liv. 6, 39, 11:

    Sic apud animum meum statuo,

    Sall. de Ord. Rep. 2:

    sic statuere apud animum meum possum,

    Liv. 34, 2, 4.—So with pers. pron. in Vulg. after the Greek: haec apud se (pros heauton) oravit, within himself, to himself, Luc. 18, 11: Sciens apud semet ipsum (en heautôi), in himself, Joan. 6, 62: statui hoc ipsum apud me (emautôi), ne etc., with myself, 2 Cor. 2, 1; so, hoc cogitet apud se (eph heautou), ib. 10, 7.—
    d.
    And simply before, in the presence of:

    id apud vos proloquar,

    Plaut. Capt. prol. 6:

    nemo est meorum amicorum, apud quem expromere omnia mea occulta audeam,

    Ter. Heaut. 3, 3, 14:

    se jactant apud eos, quos inviti vident,

    Cic. Fl. 61:

    licet mihi, Marce fili, apud te gloriari, ad quem etc.,

    id. Off. 1, 22, 78: de vobis glorior apud Macedones, Vulg. 2 Cor. 9, 2:

    plus quam apud vos commemorari velitis,

    Cic. Caecin. 77:

    non apud indoctos loquor,

    id. Pis. 68:

    ostendit, quae quisque de eo apud se dixerit,

    Caes. B. G. 1, 19:

    quid apud magnum loquerentur Achillem,

    Ov. M. 12, 163:

    neque raro neque apud paucos talia jaciebat,

    Tac. A. 4, 7:

    loqui de se apud aliquem,

    Cic. Att. 1, 3:

    mentiri apud aliquem,

    Plaut. Poen. 1, 1, 24:

    apud aliquem profiteri,

    Curt. 7, 7, 24:

    Non est nobis haec oratio habenda apud imperitam multitudinem,

    Cic. Mur. 61:

    Caesar apud milites contionatur,

    Caes. B. C. 1, 7:

    gratias agere alicui apud aliquem,

    Cic. Sest. 4; so Tac. A. 15, 22:

    si quid (in me) auctoritatis est, apud eos utar, qui etc.,

    Cic. Imp. Pomp. 2; so id. Lig. 16, and id. Red. in Sen. 24:

    Quae fundebat apud Samson lacrimas,

    Vulg. Jud. 14, 16.—
    3.
    Of a person with whom, in whose case something is, exists, is done, with, in the case of, often = in with abl.:

    quom apud te parum stet fides,

    Plaut. Ps. 1, 5, 62:

    Et bene apud memores veteris stat gratia facti,

    Verg. A. 4, 539:

    At fides mihi apud hunc est,

    Ter. Heaut. 3, 3, 10: De. Quid est? Ch. Itan parvam mihi fidem esse apud te? id. Phorm. 5, 3, 27:

    ut apud me praemium esse positum pietati scias,

    id. Hec. 4, 2, 8:

    alioqui mercedem non habebitis apud Patrem vestrum,

    Vulg. Matt. 6, 1:

    illa res quantam declarat ejusdem hominis apud hostes populi Romani auctoritatem,

    Cic. Imp. Pomp. 46:

    (eum) Aeduorum auctoritatem apud omnes Belgas amplificaturum,

    Caes. B. G. 2, 14:

    si M. Petrei non summa auctoritas apud milites exstitisset,

    Cic. Sest. 12:

    Pompei auctoritas apud omnes tanta est. quanta etc.,

    id. Fl. 14; id. Phil. 13, 7:

    ecquid auctoritatis apud vos socii populi Romani habere debeant,

    id. Div. in Caecil. 17; so id. Verr. 2, 14; id. Mur 38:

    (servi) apud eum sunt in honore et pretio,

    id. Sex. Rosc. 77; id. Verr. 5, 157; id. Cat. 3, 2:

    videmus quanta sit in invidia quantoque in odio apud quosdam virtus et industria,

    id. Verr. 5, 181:

    quo majore apud vos odio esse debet quam etc.,

    id. ib. 1, 42:

    domi splendor, apud exteras nationes nomen et gratia,

    id. Clu. 154; id. Mur. 38:

    Dumnorigem, magna apud plebem gratia,

    Caes. B. G. 1, 18:

    tanti ejus apud se gratiam esse ostendit, uti etc.,

    id. ib. 1, 20:

    certe apud te et hos, qui tibi adsunt, veritas valebit,

    Cic. Quinct. 5; id. Div. in Caecil. 17; id. Lig. 30; id. Marcell. 14; id. Mil. 34:

    utrum apud eos pudor atque officium aut timor valeret,

    Caes. B. G. 1, 40:

    apud quem ut multum gratia valeret,

    Nep. Con. 2, 1:

    video apud te causas valere plus quam preces,

    Cic. Lig. 31; so id. Lael. 4, 13, and Tac. H. 3, 36:

    quod apud vos plurimum debebit valere,

    Cic. Div. in Caecil. 11; so Caes. B. G. 1, 17, and Tac. H. 4, 73:

    qui tantum auctoritate apud suos cives potuit, ut etc.,

    Cic. Verr. 2, 113:

    speravit sese apud tales viros aliquid posse ad etc.,

    id. Sex. Rosc. 141:

    (eum) apud finitimas civitates largiter posse,

    Caes. B. G. 1, 18:

    quae (pecunia) apud me contra fidem meam nihil potuisset,

    Cic. Verr. 1, 19:

    quae (memoria) plus apud eum possit quam salus civitatis,

    id. Phil. 5, 51; id. Verr. 3, 131:

    qui apud eum plurimum poterat,

    id. ib. 3, 130:

    qui apud me et amicitia et beneficiis et dignitate plurimum possunt,

    id. Sex. Rosc. 4; so Caes. B. G. 1, 9.—So very rarely with adjj.:

    faciles sunt preces apud eos, qui etc.,

    Cic. Har. Resp. 63:

    nihil me turpius apud homines fuisset,

    id. Att. 2, 19:

    apud quos miserum auxilium tolerabile miserius malum fecit,

    Cels. 3, 23.—
    4.
    Of persons, of inhabitants of cities or countries, among whom one is, or something is, is done or happens, among = inter:

    CONSOL. QVEI. FVIT. APVD. VOS., Epit. Scip. ap. Grotef. Gr. II. p. 296: homines apud nos noti, inter suos nobiles,

    Cic. Fl. 52:

    Ut vos hic, itidem ille apud vos meus servatur filius,

    Plaut. Capt. 2, 2, 11; 2, 2, 62:

    qui (colonus) perigrinatur apud vos,

    Vulg. Exod. 12, 49:

    qui regnabat apud vos,

    ib. 1 Macc. 12, 7; ib. Matt. 13, 56; ib. Luc. 9, 41:

    si iste apud eos quaestor non fuisset,

    Cic. Div. in Caecil. 4; 65:

    Apud eos fuisse regem Divitiacum,

    Caes. B. G. 2, 4; 2, 2:

    qui (praetores) apud illos a populo creantur,

    Cic. Fl. 44:

    apud quos consul fuerat,

    id. Div. in Caecil. 66; id. Verr. 2, 5; 4, 108:

    apud inferos illi antiqui supplicia impiis constituta esse voluerunt,

    id. Cat. 4, 8; id. Tusc. 1, 5, 10; so Vulg. Eccli. 14, 17: Sunt apud infernos tot milia formosarum, Prop. 3, 2, 63:

    fateri quae quis apud superos distulit in seram commissa piacula mortem,

    Verg. A. 6, 568;

    Vel. 2, 48, 2: studiis militaribus apud juventutem obsoletis,

    Cic. Font. 42:

    qui apud socios nominis Latini censi essent,

    Liv. 41, 9:

    qui apud gentes solus praestat, Naev., Com. Rel. p. 25 Rib.: quae sacra apud omnes gentes nationesque fiunt,

    Cic. Verr. 4, 109:

    id (simulacrum) apud Segestanos positum fuisse,

    id. ib. 4, 80:

    si apud Athenienses non deerant qui rem publicam defenderent,

    id. Sest. 141, and Nep. Milt. 6, 2:

    ille est magistratus apud Siculos, qui etc.,

    Cic. Verr. 2, 131:

    si tu apud Persas deprehensus etc.,

    id. ib. 5, 166:

    Apud Helvetios longe nobilissimus fuit Orgetorix,

    Caes. B. G. 1, 2:

    apud omnes Graecos hic mos est, ut etc.,

    Cic. Verr. 2, 158, and id. Fragm. B. 7, 18 B. and K.:

    quod apud Germanos ea consuetudo esset, ut etc.,

    Caes. B. G. 1, 50:

    aliis Germanorum populis usurpatum raro apud Chattos in consensum vertit,

    Tac. G. 31:

    Cui (mihi) neque apud Danaos usquam locus (est),

    Verg. A. 2, 71:

    apud Nahanarvalos antiquae religionis lucus ostenditur,

    Tac. G. 43; 32; 38; 44; id. H. 4, 56; 4, 61; id. A. 2, 1; 2, 45: apud Graecos magis quam in ceteris nationibus exculta est medicina, Cels. praef. 3, 9.—So of an army, in, with, where in with abl. is commonly used:

    qui apud exercitum cum Lucio Lucullo est,

    in the army under L. Lucullus, Cic. Verr. 4, 49; so id. Arch. 11:

    apud exercitum mihi fueris tot annos,

    id. Mur. 45:

    quod Hannibalem etiam nunc cum imperio apud exercitum haberent,

    in the army with a command, Nep. Hann. 7, 3:

    simul manere apud exercitus Titum utile videbatur,

    Tac. H. 5, 10:

    quod XII. pondo argenti habuisset apud exercitum,

    with his troops, Plin. 33, 4, 50, § 143.—
    5.
    In designating the author of a work or of an assertion, apud aliquem, in, by, in the writings of, any one (the work itself being designated by in with abl.; as, de qua in Catone majore satis multa diximus, Cic. Off. 1, 42, 151:

    Socraiem illum, qui est in Phaedro Platonis,

    id. de Or. 1, 7, 28:

    quo in libro,

    id. ib. 1, 11, 47):

    ut scriptum apud eundem Caelium est,

    Cic. Div. 1, 26, 55:

    apud Xenophontem autem moriens Cyrus major haec dicit,

    id. Sen. 22, 79:

    quod apud Platonem est in philosophos dictum, quod etc.,

    id. Off. 1, 9, 28:

    apud Agathoclem scriptum in historia est,

    id. Div. 1, 24, 50:

    ut est apud poetam nescio quem,

    id. Phil. 2, 65:

    Quod enim est apud Ennium, etc.,

    id. Off. 1, 8, 26:

    de qua (ambitione) praeclare apud eundem est Platonem, simile etc.,

    id. ib. 1, 25, 87:

    Apud Varronem ita est, etc.,

    Plin. 18, 35, 79, § 348:

    ut video scriptum apud Graecos,

    Cic. Scaur. 4:

    invenio apud quosdam auctores,

    Tac. H. 2, 37; so id. A. 1, 81; 3, 3:

    reperio apud scriptores,

    id. ib. 2, 88:

    apud Solonem,

    i. e. in his laws, Cic. Leg. 2, 26, 64:

    cui bono est, si apud te Agamemnon diserte loquitur, i. e. in tragoediis tuis,

    Tac. Or. 9. —Also of speakers:

    apud quosdam acerbior in conviciis narrabatur,

    Tac. Agr. 22.—
    6.
    a.. Est aliquid apud aliquem = est alicui aliquid, apud aliquem being equivalent to dat. of possessor:

    quae (scientia auguralis) mihi videtur apud majores fuisse dupliciter, ut etc.,

    Cic. Leg. 2, 13, 33:

    juris civilis magnum usum apud multos fuisse,

    id. Brut. 41, 152:

    cum apud eum summum esset imperium populi,

    Nep. Phoc. 2, 4:

    omnis gratia, potentia, honos, divitiae apud illos sunt,

    Sall. C. 20, 8:

    par gloria apud Hannibalem hostesque Poenos erat,

    Liv. 22, 30, 8:

    apud quos nulla loricarum galearumve tegmina (erant),

    Tac. A. 12, 35:

    pecuniam ac dona majora apud Romanos (esse),

    id. H. 4, 76:

    minorem esse apud victos animum,

    id. ib. 3, 1;

    2, 75: quando quidem est apud te virtuti honos,

    Liv. 2, 1, 15: Phoebo sua semper apud me Munera sunt, Phoebus has his gifts with me, i. e. I have his gifts for Phoebus, Verg. E. 3, 62; so Hor. C. 3, 29, 5:

    apud te est fons vitae,

    Vulg. Psa. 35, 10:

    apud Dominum (est) misericordia,

    ib. ib. 129, 7.—
    b.
    Est aliquid apud aliquem also simply denotes that something is in one's hands, in his power, at his disposal:

    erat ei apud me pauxillulum Nummorum,

    Ter. Phorm. 1, 1, 3:

    negasse habere se (phaleras): apud alium quoque eas habuisse depositas,

    Cic. Verr. 4, 29:

    multa (signa) deposita apud amicos,

    id. ib. 4, 36:

    apud quem inventus est scyphus,

    Vulg. Gen. 44, 16; ib. [p. 147] Exod. 22, 4; ib. Deut. 24, 12.—So also of persons:

    te pix atra agitet apud carnuficem,

    in the hands of, Plaut. Capt. 3, 4, 65:

    qui (obsides) apud eum sint,

    Caes. B. G. 1, 31; 1, 33.—
    c.
    Apud aliquem = alicui, the dat. of indir. obj.:

    remanet gloria apud me, Att., Trag. Rel. p. 194 Rib.: nihil apud Siculum, nihil apud civem Romanum tota in Sicilia reliquisse,

    Cic. Verr. 4, 2:

    si (cura rei publicae) apud Othonem relinqueretur,

    Tac. H. 1, 13; 1, 20:

    qui judicia manere apud ordinem Senatorium volunt,

    Cic. Div. in Caecil. 8:

    neque praemia caedis apud interfectorem mansura,

    Tac. H. 2, 70; id. A. 15, 7:

    fidens apud aliquem obligare,

    Dig. 16, 1, 27.—So rarely with adjj.:

    Essetne apud te is servos acceptissimus?

    Plaut. Capt. 3, 5, 56:

    non dicam amicum tuum, quod apud homines carissimum est,

    Cic. Verr. 2, 110:

    apud publicanos gratiosus fuisti,

    id. ib. 2, 169; 4, 38; id. Fl. 76; id. Lig. 31: Apud homines hoc impossibile est;

    apud Deum autem omnia possibilia sunt,

    Vulg. Matt. 19, 26; ib. Marc. 10, 27.
    II.
    Transf. In designations of place,
    A.
    At, near, about, around, before (esp. freq. in the post-Aug. histt.) = ad, prope, circum, ante: tibi servi multi apud mensam adstant, Naev. ap. Prisc. p. 893 P. (Com. Rel. p. 10 Rib.):

    verecundari neminem apud mensam decet,

    Plaut. Trin. 2, 4, 77:

    Quid apud hasce aedis negotii est tibi?

    id. Am. 1, 1, 194:

    Quid illisce homines quaerunt apud aedis meas?

    id. Most. 4, 2, 26; id. Trin. 4, 2, 25: apud ignem adsidere, Turp. ap. Non. p. 522, 26 (Com. Rel. p. 100 Rib.); Sisenn. ap. Non. p. 86, 16:

    navem is fregit apud Andrum insulam,

    Ter. And. 1, 3, 17:

    apud Tenedum pugna illa navalis,

    Cic. Arch. 21:

    ut apud Salamina classem suam constituerent,

    Nep. Them. 3, 4:

    apud oppidum morati,

    Caes. B. G. 2, 7:

    agri in Hispania apud Karthaginem Novam,

    Cic. Agr. 1, 5:

    bellatum apud Actium,

    Tac. H. 1, 1; 1, 72; 3, 76:

    Pugnabant alii tardis apud Ilion armis,

    Ov. R. Am. 163:

    morabatur in castris apud Galgalam,

    Vulg. Jos. 10, 6:

    quidquid apud durae cessatum est moenia Trojae,

    Verg. A. 11, 288:

    apud vetustam turrem, Att., Trag. Rel. p. 189 Rib.: apud castellum consedisse,

    Tac. A. 4, 25:

    Vitellianos, sua quemque apud signa, componunt,

    id. H. 3, 35:

    apud vexillum tendentes,

    id. A. 1, 17:

    trepidatur apud naves,

    id. H. 2, 15:

    hostis est non apud Anienem, sed in urbe,

    Cic. Mur. 84; id. Fam. 2, 10, 5:

    quam detraxerat apud rapidum Simoenta sub Ilio alto,

    Verg. A. 5, 261:

    apud abunaantem amnem et rapidas undas Inachi, Att., Trag. Rel. p. 175 Rib.: apud gelidi flumina Hebri,

    Verg. A. 12, 331:

    octo apud Rhenum legiones,

    Tac. A. 1, 3:

    apud ripam Rheni,

    id. ib. 2, 83:

    probavi te apud Aquam Contradictionis,

    Vulg. Psa. 80, 8:

    repertus apud fretum Siciliae,

    Tac. A. 6, 14:

    propitiata Juno apud proximum mare,

    id. ib. 15, 44:

    apud promunturium Miseni consedit in villa,

    id. ib. 6, 50:

    Ut aput nivem et ferarum gelida stabula forem, for in nive etc.,

    Cat. 63, 53 Mull.:

    apud altaria deum pepigere,

    before, Tac. A. 11, 9:

    decernuntur supplicationes apud omnia pulvinaria,

    id. ib. 14, 12 (cf.:

    unum diem circa omnia pulvinaria supplicatio fuit,

    Liv. 41, 9):

    apud Caesaris effigiem procubuit,

    Tac. A. 12, 17; 13, 23:

    quartum apud lapidem substiterat,

    id. ib. 15, 60:

    laudavit ipse apud rostra (for pro rostris),

    Tac. A. 16, 6; so, apud forum (cf.: ad forum under ad, I. A. 3., and in Gr. Sophocl. Trach. 371, pros mesêi agorai;

    on the other hand,

    id. ib. 423, en mesêi agorai; id. ib. 524, têlaugei par ochthôi): Quidam apud forum mihi vendidit, Pomp., Com. Rel. p. 250 Rib.: Ch. Qui scis? By. Apud forum modo e Davo audivi, Ter. And. 2, 1, 2; 1, 5, 18:

    Capuae multa apud forum aedificia de caelo tacta,

    Liv. 41, 9 (Weissenb., in foro):

    quod (templum) apud forum holitorium C. Duilius struxerat,

    Tac. A. 2, 49.—
    B.
    At, in = in with abl. or gen. or abl. of place: CONSVLES SENATVM CONSOLVERVNT N. OCTOB. APVD AEDEM DVELONAI, S. C. de Bacch. I.; so,

    ejus statuam majores apud aedem matris deum consecravisse,

    Tac. A. 4, 64:

    apud villam est,

    Ter. Ad. 4, 1, 1; so Cic. Verr. 4, 22, 48:

    Eum argentum sumpsisse apud Thebas ab danista fenore,

    Plaut. Ep. 2, 2, 67:

    deponere apud Solos in delubro pecuniam,

    Cic. Leg. 2, 16, 40:

    ut rationes apud duas civitates possim relinquere,

    id. Att. 6, 7, 2: qui mense Aprili apud Baias essent, id. Fragm. B. 13, 4, 1 B. and K.;

    13, 4, 4 iid.: seditio militum coepta apud Sucronem,

    Liv. 28, 29:

    donum apud Antium statuitur,

    Tac. A. 3, 71:

    bellis civilibus Maecenatem equestris ordinis cunctis apud Romam atque Italiam praeposuit,

    id. ib. 6, 11:

    Titus in consecrando apud Memphim bove Apide diadema gestavit,

    Suet. Tit. 5:

    quod Judaeam praeterveniens apud Hierosolymam non supplicasset,

    id. Aug. 93:

    apud Mediolanum,

    Lact. Mort. Persec. 48:

    eum pugionem apud Capitolium consecravit,

    Tac. A. 15, 74:

    Equitum Romanorum locos sedilibus plebis anteposuit apud Circum,

    id. ib. 15, 32:

    quae (effigies) apud theatrum Pompei locaretur,

    id. ib. 3, 72:

    qui (rei) apud aerarium pependissent,

    Suet. Dom. 9 Roth:

    cujus (scientiae) apiscendae otium apud Rhodum magistrum Thrasullum habuit,

    Tac. A. 6, 20; 4, 14; so Suet. Aug. 92; Eutr. 7, 13:

    ut civitati Cibyraticae apud Asiam subveniretur,

    Tac. A. 4, 13; 4, 18; 16, 15:

    apud Pharsaliam,

    Liv. Epit. 111:

    apud Palaestinam,

    Eutr. 7, 13:

    qui erant apud Helladam,

    Vulg. 1 Macc. 8, 9. —
    III.
    Of time.
    A.
    With words denoting time or occasion, in, at (rare):

    apud saeclum prius,

    Ter. Eun. 2, 2, 15:

    aliquem apud judicium persequi,

    at the trial, Cic. Verr. 4, 104.—
    B.
    With words designating persons, with, among, in the time of:

    hostis apud majores nostros is dicebatur, quem nunc etc.,

    Cic. Off. 1, 12, 36:

    fecerunt hoc multi apud majores nostros,

    id. Verr. 2, 118; 5, 148:

    Fuit eodem ex studio vir eruditus apud patres nostros,

    id. Mur. 36; id. Off. 2, 24, 85; id. Lael. 2, 6:

    Apud antiquos fuit Petron quidam, Cels. praef. 3, 9: aliam apud Fabricios, aliam apud Scipiones pecuniam (fuisse),

    Tac. A. 2, 33.—
    IV.
    For ad with words implying motion (very rare):

    APVT EVM PERVENIRE,

    Inscr. Grut. 786, 5:

    atque apud hunc eo vicinum,

    Plaut. Mil. 2, 5, 70:

    Bito apud aurificem,

    Lucil. 30, 66 Mull.: apud legiones venit, Sall. Fragm. ap. Pomp. Commod. Don. p. 395 Lind.:

    (naves) apud insulas longius sitas ejectae,

    Tac. A. 2, 24:

    qui apud Romanos de societate functus est legatione,

    Vulg. 2 Macc. 4, 11.
    ► Apud has some peculiarities of position, chiefly in Tac.
    (cf. ad, I. fin. b.)
    a.
    It is sometimes placed after its subst.:

    quae fiunt apud fabros, fictores, item alios apud,

    Varr. L. L. 6, 78, p. 104 Mull.:

    Is locus est Cumas aput,

    Lucr. 6, 747 Lachm.:

    montem apud Erycum,

    Tac. A. 4, 43:

    ripam apud Euphratis,

    id. ib. 6, 31:

    Misenum apud et Ravennam,

    id. ib. 4, 5 (in Suet. Dom. 9 the editt. vary between aerarium apud and apud aerarium; the latter seems preferable, and is adopted by Oudend., Bremi, Baumg.-Crus., and Roth).—
    b.
    It is sometimes placed between the subst. and adj.:

    barbaras apud gentes,

    Tac. A. 2, 88, 3, 26; 15, 60:

    non modo Graecis in urbibus, sed Romana apud templa,

    id. ib. 14, 14.—
    c.
    Twice in Verg. it stands before the secondary adjunct of its subst.:

    apud durae moenia Trojae, A. 11, 288: apud gelidi flumina Hebri,

    ib. 12, 331. Apud is never found in compound words. V. more on this word in Hand, Turs. I. pp. 405-416.

    Lewis & Short latin dictionary > apud

  • 16 explico

    ex-plĭco, āvi and ŭi (the latter first in Verg. G. 2, 280; afterwards freq.; Hor. C. 3, 29, 16; 4, 9, 44; id. S. 2, 2, 125; Liv. 7, 23, 6 et saep.; cf. Gell. 1, 7, 20), ātum or ĭtum (Cic. uses mostly atum, Caes. atum and itum; cf.

    explicaturos,

    Caes. B. C. 1, 78, 4;

    with explicitis,

    id. ib. 3, 75, 2;

    and, explicitius,

    id. ib. 1, 78, 2; upon these forms v. Neue, Formenl. 2, pp. 479 sq., 550 sq.), 1, v. a., to unfold, uncoil, unroll, unfurl, spread out, loosen, undo (class.; esp. freq. in the trop. sense; syn.: expedio, extrico, enodo, enucleo; explano, expono, interpretor).
    I.
    Lit.:

    velum,

    Plaut. Mil. 4, 8, 7:

    non explicata veste neque proposito argento, etc.,

    spread out, Cic. de Or. 1, 35, 161:

    volumen,

    to open, id. Rosc. Am. 35, 101:

    suas pennas (ales),

    Ov. Am. 2, 6, 55:

    plenas plagas,

    Mart. 1, 56, 8:

    perturbatum et confusum agmen,

    to put in order, Hirt. B. G. 8, 14, 2:

    capillum pectine,

    Varr. L. L. 5, § 129 Müll.:

    fusos,

    to unwind, Mart. 4, 54, 10:

    frontem sollicitam,

    to free from wrinkles, to smooth, Hor. C. 3, 29, 16;

    for which: explicare seria contractae frontis,

    id. S. 2, 2, 125; cf.

    mare,

    i. e. to calm, Sen. Herc. Oet. 455:

    si ex his te laqueis exueris ac te aliqua via ac ratione explicaris,

    hast extricated, freed thyself, Cic. Verr. 2, 5, 58, § 151:

    se (ex funibus ancorarum),

    Dig. 9, 2, 29:

    inimicae et oves, difficile se (apibus) e lanis earum explicantibus,

    Plin. 11, 18, 19, § 62:

    se explicat angustum,

    Juv. 12, 55.—
    B.
    Transf., to spread out, stretch out, extend, deploy, display:

    aciem,

    Liv. 7, 23, 6; 40, 4, 4; 40, 5, 26 al.; cf.

    ordinem,

    id. 2, 46, 3:

    agmen,

    id. 10, 20, 3:

    cohortes (longa legio),

    Verg. G. 2, 280:

    se turmatim (equites),

    Caes. B. C. 3, 93, 3; cf.

    mid.: priusquam plane legiones explicari et consistere possent,

    id. ib. 2, 26, 4; and:

    ut ordo omnium navium explicari posset,

    Liv. 37, 23, 10:

    per obstantis catervas Explicuit sua victor arma,

    Hor. C. 4, 9, 44:

    atria, congestos satis explicatura clientes,

    Stat. Th. 1, 146:

    ut forum laxaremus et usque ad atrium Libertatis explicaremus,

    extend, Cic. Att. 4, 16, 14; cf.:

    unde pons in oppidum pertinens explicatur,

    Sall. H. 3, 20:

    orbes (serpens),

    Ov. M. 15, 720:

    frondes omnes (pampinus),

    Verg. G. 2, 335:

    se (montes),

    Plin. 5, 29, 31, § 118:

    arida ligna in flammas (ignis),

    Lucr. 2, 882:

    convivium,

    i. e. to set out richly, to furnish, Mart. 1, 100, 13:

    explicavi meam rem post illa lucro,

    i. e. amplified, enlarged, Plaut. Poen. 3, 5, 5.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen. (very seldom):

    explica atque excute intelligentiam tuam, ut videas quae sit, etc.,

    display, Cic. Off. 3, 20, 81: Siciliam multis undique cinctam periculis explicavit, has set at large, set free (qs. released from toils, snares), id. de Imp. Pomp. 11, 30; cf.:

    quemadmodum se explicent dicendo,

    id. Fl. 4, 10: da operam, ut te explices, huc quam primum venias, Pompei. ap. Cic. Att. 8, 12, D. 2.—
    B.
    In partic.
    1.
    To disentangle, set in order, arrange, regulate, settle, adjust any thing complicated or difficult:

    pulcre ego hanc explicatam tibi rem dabo,

    Plaut. Ps. 4, 1, 20:

    peto a te, ut ejus negotia explices et expedias,

    Cic. Fam. 13, 26, 2:

    negotia,

    id. Att. 5, 12, 3; cf. id. ib. 16, 3, 5:

    belli rationem,

    id. Prov. Cons. 14, 35; cf.:

    rationem salutis,

    id. Fam. 6, 1, 2:

    rem frumentariam,

    Hirt. B. G. 8, 4 fin.: si Faberius nobis nomen illud explicat, noli quaerere, quanti, settles, i. e. pays that item, Cic. Att. 13, 29, 2:

    Faberianum,

    id. ib. § 3; cf.:

    si qui debitores, quia non possint explicare pecuniam, differant solutionem,

    Dig. 42, 1, 31:

    consilium,

    Caes. B. C. 1, 78, 4; cf.:

    his explicitis rebus,

    id. ib. 3, 75, 2: subvenire tempestati quavis ratione sapientis est;

    eoque magis, si plus adipiscare re explicatā boni, quam addubitatā mali,

    Cic. Off. 1, 24, 83:

    ea, quae per defunctum inchoata sunt, per heredem explicari debent,

    Dig. 27, 7, 1:

    transii ad elegos: hos quoque feliciter explicui,

    Plin. Ep. 7, 4, 7 (cf. under
    ► ):

    iter commode explicui, excepto quod, etc.

    ,

     Plin. Ep. 8, 1, 1:

    fugam,

    Phaedr. 4, 7, 15:

    nihilo plus explicet ac si Insanire paret, etc.,

    will make no more out of it, Hor. S. 2, 3, 270.—
    2.
    Of speech, to develop, unfold, set forth, exhibit, treat, state: vitam alterius totam explicare, Civ. Div. in Caecil. 8, 27:

    perfice, ut Crassus haec, quae coartavit et peranguste refersit in oratione sua, dilatet nobis atque explicet,

    id. de Or. 1, 35, 163:

    explicando excutiendoque verbo,

    id. Part. Or. 36, 124:

    aliquid expedite,

    id. Brut. 67, 237:

    aliquid apertissime planissimeque,

    id. Verr. 2, 2, 64, § 156:

    aliquid definitione,

    id. Fin. 3, 10, 33:

    funera fando,

    Verg. A. 2, 362:

    philosophiam,

    Cic. Div. 2, 2, 6; cf.:

    philosophiam diligentissime Graecis litteris,

    id. Ac. 1, 2, 4:

    summorum oratorum Graecas orationes,

    id. de Or. 1, 34, 155:

    geometricum quiddam aut physicum aut dialecticum (corresp. to expedire),

    id. Div. 2, 59, 122:

    non de aegritudine solum, sed de omni animi perturbatione explicabo,

    id. Tusc. 3, 6, 13:

    de scorpionibus et catapultis,

    Vitr. 10, 22:

    ut explicemus, quae sint materiae, etc.,

    Quint. 10, 5, 1.— Pass. impers.:

    quae vero auxilia sunt capitis, eo loco explicitum est,

    Cels. 4, 2.—Hence,
    1.
    explĭcātus, a, um, P. a.
    A.
    Lit., spread out:

    Capua planissimo in loco explicata,

    Cic. Agr. 2, 35, 96:

    vallis,

    Pall. Aug. 11, 2.—
    B.
    Trop.
    1.
    Well ordered, regular:

    in causa facili atque explicata,

    Cic. Planc. 2, 5.—
    2.
    Plain, clear:

    nisi explicata solutione non sum discessurus,

    Cic. Att. 15, 20, 4.— Comp.:

    litterae tuae, quibus nihil potest esse explicatius, nihil perfectius,

    Cic. Att. 9, 7, 2.— Sup.:

    explicatissima responsa,

    Aug. Ep. 34 fin. —
    3.
    Assured, certain:

    nec habet explicatam aut exploratam rationem salutis suae,

    Cic. Fam. 6, 1, 2.—
    * Adv.: explĭ-cāte, plainly, clearly:

    qui distincte, qui explicate, qui abundanter et rebus et verbis dicunt,

    Cic. de Or. 3, 14, 53.— Comp.:

    explicatius,

    August. Civ. D. 19, 4.—
    2.
    explĭ-cĭtus, a, um, P. a. (acc. to II. B. 1.), lit., disentangled, i. e. free from obstacles, easy:

    in his erat angustiis res: sed ex propositis consiliis duobus explicitius videbatur, Ilerdam reverti,

    Caes. B. C. 1, 78, 2.
    ► explĭcit, in late Lat., at the end of a book, is prob. an abbreviation of explicitus (est liber), the book is ended (acc. to signif. II. B. 1.); cf.:

    explicitum nobis usque ad sua cornua librum refers,

    Mart. 11, 107, 1: solemus completis opusculis ad distinctionem rei alterius sequentis medium interponere Explicit aut Feliciter aut aliquid istius modi, Hier. Ep. 28, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > explico

  • 17 furnus

    furnus ( fornus, Varr. ap. Non. 531, 32), i, m. [Sanscr. ghar-, to lighten; cf.: fornus, fornax, and v. formus], an oven (syn.:

    caminus, fornax, clibanus): in furnum calidum condito,

    Plaut. Cas. 2, 5, 1:

    malim istius modi mi amicos furno mersos quam foro,

    id. Ep. 1, 2, 16; Varr. l. l.; Plin. 13, 4, 9, § 48; 19, 1, 3, § 18; 20, 9, 39, § 99; Ov. F. 6, 313. Used by the Romans as a warming-place, Hor. S. 1, 4, 36; id. Ep. 1, 11, 13.

    Lewis & Short latin dictionary > furnus

  • 18 repraehendo

    rĕ-prĕhendo ( rĕpraehendo, rĕprendo, or rĕpraendo; cf. prehendo. Examples of the contracted form among the poets are, Lucil. ap. Non. 427, 31; Ov. H. 11, 53; Hor. Ep. 1, 18, 39; id. S. 1, 10, 55 al.), di, sum, 3, v. a., to hold back, hold fast, take hold of, seize, catch.
    I.
    Lit. (rare;

    not in Cic. or Cæs.): ille reprehendit hunc priorem pallio,

    Plaut. Trin. 3, 1, 23:

    me pallio,

    id. Mil. 1, 1, 60:

    hominem,

    id. Ps. 1, 3, 19:

    quosdam manu,

    Liv. 34, 14; Phaedr. 5, 8, 4:

    servi fugiunt, sed si reprehensi sunt,

    Plaut. Most. 4, 1, 6:

    veluti profugos et reprensos in catenis reducere,

    Suet. Calig. 45; cf.:

    reprehensi ex fugā Persae,

    Curt. 4, 14, 2:

    membra rapi partim, partim reprensa relinqui,

    caught fast, sticking behind, Ov. M. 15, 526.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen, to hold fast, take or lay hold of, restrain; to recover (rare, but found in Cic.):

    revocat virtus, vel potius reprehendit manu,

    Cic. Ac. 2, 45, 139:

    res ab exitio reprehendere euntes,

    Lucr. 6, 569:

    omnes extremum cupiunt vitae reprehendere vinclum,

    to hold fast, retain, id. 3, 599; cf.:

    id memori mente,

    id. 3, 858:

    sese (sensus),

    id. 4, 497; Prop. 3, 19 (4, 18), 9:

    sed reprendi me tamen, Nequid de fratre garrulae illi dicerem,

    have restrained myself, Ter. Ad. 4, 4, 16: pernoscite, locum Reprehendere, to recover or restore what had been left out or omitted, id. ib. prol. 14:

    quod erat praetermissum, id reprehendisti,

    Cic. Verr. 2, 3, 20, § 51.—
    B.
    In partic., to check, restrain an erring person or (more freq.) the error itself; hence, by meton., to blame, censure, find fault with, reprove, rebuke, reprehend (freq. and class.; cf.:

    vituperor, criminor, increpo): cum in eodem genere, in quo ipsi offendissent, alios reprehendissent,

    Cic. Clu. 36, 98:

    quem qui reprehendit, in eo reprehendit, quod gratum praeter modum dicat esse,

    id. Planc. 33, 82; cf. id. ib. 26, 63;

    34, 84: si quos (aculeos) habuisti in me reprehendendo,

    id. ib. 24, 58:

    non modo non sum reprehendendus, sed etiam, etc.,

    id. ib. 38, 91; Quint. 12, 10, 43; Ter. Ad. 5, 9, 37:

    meum discessum reprehendere et subaccusare,

    Cic. Planc. 35, 86:

    quod reprehendit Lauranius, Messala defendit,

    Quint. 9, 4, 38:

    aliquem communi vituperatione,

    Cic. Verr. 2, 5, 18, § 46:

    nihil haberem quod reprehenderem, si, etc.,

    id. Fin. 2, 8, 23:

    ea res omnium judicio reprehendebatur,

    Caes. B. C. 1, 14 fin.:

    consilium,

    id. B. G. 5, 33; id. B. C. 3, 51:

    temeritatem cupiditatemque militum, licentiam, arrogantiam,

    id. B. G. 7, 52:

    delicta,

    Sall. C. 3, 2:

    studia aliena,

    Hor. Ep. 1, 18, 39:

    versus inertes,

    id. A. P. 445:

    carmen,

    id. ib. 292: cum de se loquitur, non ut majore reprensis, id. S. 1, 10, 55:

    si inspersos egregio reprendas corpore naevos,

    id. ib. 1, 6, 67:

    in hoc ipso (Demosthene) reprehendit Aeschines quaedam et exagitat,

    Cic. Or. 8, 26:

    tu id in me reprehendis, quod Q. Metello laudi datum est,

    id. Planc. 36, 89:

    omnes istius modi artes in iis,

    id. ib. 25, 62:

    quae in eo,

    Caes. B. G. 1, 20 fin.:

    dentes albos in iis,

    Quint. 8, 6, 40:

    nihil in magno Homero,

    Hor. S. 1, 10, 52 et saep.:

    verum ea ne quis credat eo reprehendenda, quod multos cognovimus qui, etc.,

    Quint. 12, 3, 11:

    sunt inevitabiles soni, quibus nonnumquam nationes reprendimus,

    id. 1, 5, 33.— Absol.:

    visum te aiunt in regiā: nec reprehendo, quippe cum ipse istam reprehensionem non fugerim,

    Cic. Att. 10, 3, a, 1:

    quo plures det sibi tamquam ansas ad reprehendendum,

    id. Lael. 16, 59:

    irridentis magis est quam reprehendentis,

    id. Planc. 31, 75.—
    2.
    Esp., of public and formal condemnation, to convict, pass judgment on:

    quam multa vero injuste fleri possunt, quae nemo possit reprehendere,

    Cic. Fin. 2, 18, 57:

    si senatores judicent, hoc unum genus pecuniae per injuriam cogendae nullo modo posse reprehendi,

    id. Verr. 2, 3, 96, § 223:

    neque id ullo modo senatoriis judiciis, reprehendi posse,

    id. ib. 2, 3, 96, § 224.—
    3.
    In rhet., to refute:

    expone nunc de reprehendendo,

    Cic. Part. Or. 12, 44:

    omnis argumentatio reprehenditur, si aut ex eis, quae sumpta sunt, non conceditur aliquid, etc.,

    id. Inv. 1, 42, 79; cf. reprehensio, II. B. 2.

    Lewis & Short latin dictionary > repraehendo

  • 19 repraendo

    rĕ-prĕhendo ( rĕpraehendo, rĕprendo, or rĕpraendo; cf. prehendo. Examples of the contracted form among the poets are, Lucil. ap. Non. 427, 31; Ov. H. 11, 53; Hor. Ep. 1, 18, 39; id. S. 1, 10, 55 al.), di, sum, 3, v. a., to hold back, hold fast, take hold of, seize, catch.
    I.
    Lit. (rare;

    not in Cic. or Cæs.): ille reprehendit hunc priorem pallio,

    Plaut. Trin. 3, 1, 23:

    me pallio,

    id. Mil. 1, 1, 60:

    hominem,

    id. Ps. 1, 3, 19:

    quosdam manu,

    Liv. 34, 14; Phaedr. 5, 8, 4:

    servi fugiunt, sed si reprehensi sunt,

    Plaut. Most. 4, 1, 6:

    veluti profugos et reprensos in catenis reducere,

    Suet. Calig. 45; cf.:

    reprehensi ex fugā Persae,

    Curt. 4, 14, 2:

    membra rapi partim, partim reprensa relinqui,

    caught fast, sticking behind, Ov. M. 15, 526.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen, to hold fast, take or lay hold of, restrain; to recover (rare, but found in Cic.):

    revocat virtus, vel potius reprehendit manu,

    Cic. Ac. 2, 45, 139:

    res ab exitio reprehendere euntes,

    Lucr. 6, 569:

    omnes extremum cupiunt vitae reprehendere vinclum,

    to hold fast, retain, id. 3, 599; cf.:

    id memori mente,

    id. 3, 858:

    sese (sensus),

    id. 4, 497; Prop. 3, 19 (4, 18), 9:

    sed reprendi me tamen, Nequid de fratre garrulae illi dicerem,

    have restrained myself, Ter. Ad. 4, 4, 16: pernoscite, locum Reprehendere, to recover or restore what had been left out or omitted, id. ib. prol. 14:

    quod erat praetermissum, id reprehendisti,

    Cic. Verr. 2, 3, 20, § 51.—
    B.
    In partic., to check, restrain an erring person or (more freq.) the error itself; hence, by meton., to blame, censure, find fault with, reprove, rebuke, reprehend (freq. and class.; cf.:

    vituperor, criminor, increpo): cum in eodem genere, in quo ipsi offendissent, alios reprehendissent,

    Cic. Clu. 36, 98:

    quem qui reprehendit, in eo reprehendit, quod gratum praeter modum dicat esse,

    id. Planc. 33, 82; cf. id. ib. 26, 63;

    34, 84: si quos (aculeos) habuisti in me reprehendendo,

    id. ib. 24, 58:

    non modo non sum reprehendendus, sed etiam, etc.,

    id. ib. 38, 91; Quint. 12, 10, 43; Ter. Ad. 5, 9, 37:

    meum discessum reprehendere et subaccusare,

    Cic. Planc. 35, 86:

    quod reprehendit Lauranius, Messala defendit,

    Quint. 9, 4, 38:

    aliquem communi vituperatione,

    Cic. Verr. 2, 5, 18, § 46:

    nihil haberem quod reprehenderem, si, etc.,

    id. Fin. 2, 8, 23:

    ea res omnium judicio reprehendebatur,

    Caes. B. C. 1, 14 fin.:

    consilium,

    id. B. G. 5, 33; id. B. C. 3, 51:

    temeritatem cupiditatemque militum, licentiam, arrogantiam,

    id. B. G. 7, 52:

    delicta,

    Sall. C. 3, 2:

    studia aliena,

    Hor. Ep. 1, 18, 39:

    versus inertes,

    id. A. P. 445:

    carmen,

    id. ib. 292: cum de se loquitur, non ut majore reprensis, id. S. 1, 10, 55:

    si inspersos egregio reprendas corpore naevos,

    id. ib. 1, 6, 67:

    in hoc ipso (Demosthene) reprehendit Aeschines quaedam et exagitat,

    Cic. Or. 8, 26:

    tu id in me reprehendis, quod Q. Metello laudi datum est,

    id. Planc. 36, 89:

    omnes istius modi artes in iis,

    id. ib. 25, 62:

    quae in eo,

    Caes. B. G. 1, 20 fin.:

    dentes albos in iis,

    Quint. 8, 6, 40:

    nihil in magno Homero,

    Hor. S. 1, 10, 52 et saep.:

    verum ea ne quis credat eo reprehendenda, quod multos cognovimus qui, etc.,

    Quint. 12, 3, 11:

    sunt inevitabiles soni, quibus nonnumquam nationes reprendimus,

    id. 1, 5, 33.— Absol.:

    visum te aiunt in regiā: nec reprehendo, quippe cum ipse istam reprehensionem non fugerim,

    Cic. Att. 10, 3, a, 1:

    quo plures det sibi tamquam ansas ad reprehendendum,

    id. Lael. 16, 59:

    irridentis magis est quam reprehendentis,

    id. Planc. 31, 75.—
    2.
    Esp., of public and formal condemnation, to convict, pass judgment on:

    quam multa vero injuste fleri possunt, quae nemo possit reprehendere,

    Cic. Fin. 2, 18, 57:

    si senatores judicent, hoc unum genus pecuniae per injuriam cogendae nullo modo posse reprehendi,

    id. Verr. 2, 3, 96, § 223:

    neque id ullo modo senatoriis judiciis, reprehendi posse,

    id. ib. 2, 3, 96, § 224.—
    3.
    In rhet., to refute:

    expone nunc de reprehendendo,

    Cic. Part. Or. 12, 44:

    omnis argumentatio reprehenditur, si aut ex eis, quae sumpta sunt, non conceditur aliquid, etc.,

    id. Inv. 1, 42, 79; cf. reprehensio, II. B. 2.

    Lewis & Short latin dictionary > repraendo

  • 20 reprehendo

    rĕ-prĕhendo ( rĕpraehendo, rĕprendo, or rĕpraendo; cf. prehendo. Examples of the contracted form among the poets are, Lucil. ap. Non. 427, 31; Ov. H. 11, 53; Hor. Ep. 1, 18, 39; id. S. 1, 10, 55 al.), di, sum, 3, v. a., to hold back, hold fast, take hold of, seize, catch.
    I.
    Lit. (rare;

    not in Cic. or Cæs.): ille reprehendit hunc priorem pallio,

    Plaut. Trin. 3, 1, 23:

    me pallio,

    id. Mil. 1, 1, 60:

    hominem,

    id. Ps. 1, 3, 19:

    quosdam manu,

    Liv. 34, 14; Phaedr. 5, 8, 4:

    servi fugiunt, sed si reprehensi sunt,

    Plaut. Most. 4, 1, 6:

    veluti profugos et reprensos in catenis reducere,

    Suet. Calig. 45; cf.:

    reprehensi ex fugā Persae,

    Curt. 4, 14, 2:

    membra rapi partim, partim reprensa relinqui,

    caught fast, sticking behind, Ov. M. 15, 526.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen, to hold fast, take or lay hold of, restrain; to recover (rare, but found in Cic.):

    revocat virtus, vel potius reprehendit manu,

    Cic. Ac. 2, 45, 139:

    res ab exitio reprehendere euntes,

    Lucr. 6, 569:

    omnes extremum cupiunt vitae reprehendere vinclum,

    to hold fast, retain, id. 3, 599; cf.:

    id memori mente,

    id. 3, 858:

    sese (sensus),

    id. 4, 497; Prop. 3, 19 (4, 18), 9:

    sed reprendi me tamen, Nequid de fratre garrulae illi dicerem,

    have restrained myself, Ter. Ad. 4, 4, 16: pernoscite, locum Reprehendere, to recover or restore what had been left out or omitted, id. ib. prol. 14:

    quod erat praetermissum, id reprehendisti,

    Cic. Verr. 2, 3, 20, § 51.—
    B.
    In partic., to check, restrain an erring person or (more freq.) the error itself; hence, by meton., to blame, censure, find fault with, reprove, rebuke, reprehend (freq. and class.; cf.:

    vituperor, criminor, increpo): cum in eodem genere, in quo ipsi offendissent, alios reprehendissent,

    Cic. Clu. 36, 98:

    quem qui reprehendit, in eo reprehendit, quod gratum praeter modum dicat esse,

    id. Planc. 33, 82; cf. id. ib. 26, 63;

    34, 84: si quos (aculeos) habuisti in me reprehendendo,

    id. ib. 24, 58:

    non modo non sum reprehendendus, sed etiam, etc.,

    id. ib. 38, 91; Quint. 12, 10, 43; Ter. Ad. 5, 9, 37:

    meum discessum reprehendere et subaccusare,

    Cic. Planc. 35, 86:

    quod reprehendit Lauranius, Messala defendit,

    Quint. 9, 4, 38:

    aliquem communi vituperatione,

    Cic. Verr. 2, 5, 18, § 46:

    nihil haberem quod reprehenderem, si, etc.,

    id. Fin. 2, 8, 23:

    ea res omnium judicio reprehendebatur,

    Caes. B. C. 1, 14 fin.:

    consilium,

    id. B. G. 5, 33; id. B. C. 3, 51:

    temeritatem cupiditatemque militum, licentiam, arrogantiam,

    id. B. G. 7, 52:

    delicta,

    Sall. C. 3, 2:

    studia aliena,

    Hor. Ep. 1, 18, 39:

    versus inertes,

    id. A. P. 445:

    carmen,

    id. ib. 292: cum de se loquitur, non ut majore reprensis, id. S. 1, 10, 55:

    si inspersos egregio reprendas corpore naevos,

    id. ib. 1, 6, 67:

    in hoc ipso (Demosthene) reprehendit Aeschines quaedam et exagitat,

    Cic. Or. 8, 26:

    tu id in me reprehendis, quod Q. Metello laudi datum est,

    id. Planc. 36, 89:

    omnes istius modi artes in iis,

    id. ib. 25, 62:

    quae in eo,

    Caes. B. G. 1, 20 fin.:

    dentes albos in iis,

    Quint. 8, 6, 40:

    nihil in magno Homero,

    Hor. S. 1, 10, 52 et saep.:

    verum ea ne quis credat eo reprehendenda, quod multos cognovimus qui, etc.,

    Quint. 12, 3, 11:

    sunt inevitabiles soni, quibus nonnumquam nationes reprendimus,

    id. 1, 5, 33.— Absol.:

    visum te aiunt in regiā: nec reprehendo, quippe cum ipse istam reprehensionem non fugerim,

    Cic. Att. 10, 3, a, 1:

    quo plures det sibi tamquam ansas ad reprehendendum,

    id. Lael. 16, 59:

    irridentis magis est quam reprehendentis,

    id. Planc. 31, 75.—
    2.
    Esp., of public and formal condemnation, to convict, pass judgment on:

    quam multa vero injuste fleri possunt, quae nemo possit reprehendere,

    Cic. Fin. 2, 18, 57:

    si senatores judicent, hoc unum genus pecuniae per injuriam cogendae nullo modo posse reprehendi,

    id. Verr. 2, 3, 96, § 223:

    neque id ullo modo senatoriis judiciis, reprehendi posse,

    id. ib. 2, 3, 96, § 224.—
    3.
    In rhet., to refute:

    expone nunc de reprehendendo,

    Cic. Part. Or. 12, 44:

    omnis argumentatio reprehenditur, si aut ex eis, quae sumpta sunt, non conceditur aliquid, etc.,

    id. Inv. 1, 42, 79; cf. reprehensio, II. B. 2.

    Lewis & Short latin dictionary > reprehendo

Страницы
  • 1
  • 2

См. также в других словарях:

  • CIPHRAE — characteres sunt occulti, quibus arcana et quae ab aliis ignorari interest, solent perscribi ac significari. Illarum varias species, Ciphras simplices, non significantibus characteribus mixtas, duplires literas unô charactere complexas, Ciphras… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • MONUMENTUM — Iureconsulto ff. de Religiosis, et sumptibus funerum, idem est quod Graecis Cenotaphium, ita enim ille: Si ibi sit corpus, dici sepulchrum: si absit, dici Monumentum, ut et Graecis Cenotaphium, quia structum solum ad memoriam defuncti. Virgilio… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • SILICERNIUM — Festo farciminus fuit genus, cuius esu familia purgari solebat; dictum quia, cuius nomineres ea instituebatur, is iam silentium (i. e. umbras) cerneret. Donatus inquit esse cenam, quae Diis Manibus inferebatur, quod eam silentes cernant umbrae:… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • VOLUMEN — I. VOLUMEN in nummis Faustinae et Antoni Philos. in quibus lemma VOTA PUBLICA, et binae figurae muliebres, cum viri altera, stolatâ et palliatâ, quae Consulis videtur, tenentis dextrâ aliquid Volumini chartaceo simile; in nummo item Aurelii Veri …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Grammatik des Lateinischen — Die lateinische Sprache lässt sich dem italischen Zweig des Indogermanischen zuordnen und ihre Grammatik zeigt viele Ähnlichkeiten mit modernen und historischen Sprachen dieser Familie. Sie ist darüber hinaus die Grundlage der romanischen… …   Deutsch Wikipedia

  • Lateinische Deklination — Die Grammatik der lateinischen Sprache ist die Grundlage vieler moderner indogermanischer Sprachen. Sie wird oft als komplex bezeichnet und gilt bei Laien als logisch aufgebaut (natürlich kann man nicht von der Grammatik einer Sprache sprechen,… …   Deutsch Wikipedia

  • Lateinische Deklinationen — Die Grammatik der lateinischen Sprache ist die Grundlage vieler moderner indogermanischer Sprachen. Sie wird oft als komplex bezeichnet und gilt bei Laien als logisch aufgebaut (natürlich kann man nicht von der Grammatik einer Sprache sprechen,… …   Deutsch Wikipedia

  • Lateinische Grammatik — Die Grammatik der lateinischen Sprache ist die Grundlage vieler moderner indogermanischer Sprachen. Sie wird oft als komplex bezeichnet und gilt bei Laien als logisch aufgebaut (natürlich kann man nicht von der Grammatik einer Sprache sprechen,… …   Deutsch Wikipedia

  • O-Deklination — Die Grammatik der lateinischen Sprache ist die Grundlage vieler moderner indogermanischer Sprachen. Sie wird oft als komplex bezeichnet und gilt bei Laien als logisch aufgebaut (natürlich kann man nicht von der Grammatik einer Sprache sprechen,… …   Deutsch Wikipedia

  • Participium Perfectum Passivum — Die Grammatik der lateinischen Sprache ist die Grundlage vieler moderner indogermanischer Sprachen. Sie wird oft als komplex bezeichnet und gilt bei Laien als logisch aufgebaut (natürlich kann man nicht von der Grammatik einer Sprache sprechen,… …   Deutsch Wikipedia

  • U-Deklination — Die Grammatik der lateinischen Sprache ist die Grundlage vieler moderner indogermanischer Sprachen. Sie wird oft als komplex bezeichnet und gilt bei Laien als logisch aufgebaut (natürlich kann man nicht von der Grammatik einer Sprache sprechen,… …   Deutsch Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»