Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

indulgeō

  • 1 indulgeo

    indulgĕo, ēre, indulsi, indultum - intr. - [st2]1 [-] être bienveillant pour, favoriser, témoigner de l'affection à. [st2]2 [-] être complaisant pour, se livrer à, céder à, se laisser aller, s'adonner. [st2]3 [-] être indulgent. [st2]4 [-] s'appliquer à, s'occuper de, soigner. [st2]5 [-] qqf. tr. - accorder, permettre.    - indulgere sibi, Nep.: n'écouter que son caprice, se permettre tout.    - indulgere valetudini, Cic.: ménager sa santé.    - dolori indulgere: s'abandonner à la douleur.    - peccatis indulgere: être indulgent pour les fautes, passer sur les fautes.
    * * *
    indulgĕo, ēre, indulsi, indultum - intr. - [st2]1 [-] être bienveillant pour, favoriser, témoigner de l'affection à. [st2]2 [-] être complaisant pour, se livrer à, céder à, se laisser aller, s'adonner. [st2]3 [-] être indulgent. [st2]4 [-] s'appliquer à, s'occuper de, soigner. [st2]5 [-] qqf. tr. - accorder, permettre.    - indulgere sibi, Nep.: n'écouter que son caprice, se permettre tout.    - indulgere valetudini, Cic.: ménager sa santé.    - dolori indulgere: s'abandonner à la douleur.    - peccatis indulgere: être indulgent pour les fautes, passer sur les fautes.
    * * *
        Indulgeo, indulges, indulsi, indultum, indulgere. Terent. Donner abandon à aucun, Luy permettre et laisser faire ce qu'il veult, Luy souffrir toutes ses dadees, Le tenir trop mignard.
    \
        Indulgere. Octroyer.
    \
        Ius trium liberorum mihi princeps indulsit. Plin. iunior. Il m'a donné et octroyé, Il m'a accordé.
    \
        Balneum fieri indulsit. Pli. iunior. Il donna congé, Il octroya, Il permit, Il accorda.
    \
        Indulgere filio vestitu nimio. Terent. L'habiller trop somptueusement.
    \
        Indulgere alicui. Caesar. Le traicter doulcement et gratieusement, Le porter, Luy favoriser, L'advancer.
    \
        Amicitiis nouis. Cic. Faire amis nouveaux, S'addonner à faire amitiez nouvelles.
    \
        Amori. Ouid. S'abandonner à amour, sans se refreindre aucunement.
    \
        Animo suo indulgens. Ouid. Obtemperant et obeissant à son affection, Suyvant son affection.
    \
        Choreis, Virgil. Danser tout son saoul.
    \
        Desyderio alicuius. Plin. iunior. Luy permettre ce qu'il desire.
    \
        Dolori. Plin. iunior. S'abandonner à tristesse, Permettre à tristesse, qu'elle soit maistresse de nous.
    \
        Furori alicuius indulgere. Ouid. Obeir et s'accorder à la grande amour dont quelqu'un nous aime, et le laisser faire tout à son gré.
    \
        Si gaudio meo indulgeam. Plin. iunior. Si je vouloye lascher la bride à ma joye.
    \
        Gymnasiis indulgere. Plin. iunior. Y vaquer souvent.
    \
        Irae indulgere. Liu. Se courroucer asprement.
    \
        Lachrymis indulsit. Ouid. Elle ploura moult.
    \
        Luxuriae indulgere. Sueto. S'abandonner à voluptez.
    \
        Peccatis amici indulgere. Cice. Le souffrir en ses pechez, et en endurer.
    \
        Precibus alterius indulgere. Plin. iun. Luy octroyer sa priere.
    \
        Studio suo aliquid indulgere. Quintil. Permettre.
    \
        Suffragio alicuius indulgere. Plin. iunior. Adjouster foy au tesmoignage et rapport d'aucun.
    \
        Tempestas indulget imbribus. Lucret. Il pleut.
    \
        Valetudini indulgere. Cice. Prendre garde, ou avoir esgard à sa santé.
    \
        Indulgere cum accusatiuo, Antique. Terent. Nimis me indulgeo. J'obey trop à mes voluntez et complexions.
    \
        Abolitionem reorum publice indulgere. Modest. Donner, Octroyer, Permettre.
    \
        Qui malis moribus nomen Oratoris indulgent. Quintil. Qui permettent et accordent que ceulx qui vivent mal, soyent appelez Orateurs, Qui leur font cest honneur de les appeler Orateurs.
    \
        Indulgere sese meretrices dicuntur. Iuuenal. S'abandonner.

    Dictionarium latinogallicum > indulgeo

  • 2 indulgeo

    indulgeo indulgeo, dulsi, dultum, ere снисходительным быть, давать волю

    Латинско-русский словарь > indulgeo

  • 3 indulgeo

    indulgeo indulgeo, dulsi, dultum, ere снисходить

    Латинско-русский словарь > indulgeo

  • 4 indulgeo

    indulgeo indulgeo, dulsi, dultum, ere благоволить, быть милостивым

    Латинско-русский словарь > indulgeo

  • 5 indulgeo

    indulgeo, dulsī, dultum, ēre, I) intr. gegen jmd. gefällig-, willfährig sein, jmdm. in allem zu Willen sein, nachsehen, Nachsicht haben mit usw., durch die Finger sehen, A) eig.: sibi, Cic.: sic sibi indulsit, ut etc., ließ sich so gehen, daß usw., Nep.: nihil (in nichts) his indulsit Antonium violandum, Nep.: ardori alcis, Liv.: amori, Plin. ep.: precibus, Plin. ep.: debitori, Nep.: peccatis, Cic.: archaist. mit Acc. pers., Afran. com. 389. Ter. eun. 222; heaut. tim. 988: u. im Passiv, quando animus eorum laxari indulgerique potuisset, wenn sie von ihren Arbeiten geistig ausruhen und ihrem eigenen Vergnügen nachhängen können, Gell. praef. § 1. – B) übtr.: 1) bei etw. sich gehen lassen, einer Sache nachhängen, sich hingeben, Raum geben, sich allzusehr ergeben, freien Lauf lassen, frönen, vino, Verg.: prae omnibus oleribus lactucis impatienter, Vopisc.: pomis vehementer, Lampr.: non plus quam sextario vini, nicht mehr trinken als usw., Iustin.: somno, Tac.: lacrimis, Ov.: luxuriae, Curt.: dolori, Nep.: ordinibus, erweitern, Verg.: animo, Ov.: novis amicitiis, Cic.: impers., si aviditati indulgeretur, Liv.: archaist. m. Acc., iram nimis, Lucil. 900. – 2) abwarten, besorgen, valetudini, Cic.: labori, Verg.: hospitio, den Gast pflegen, Verg. – II) tr. gestatten, erlauben, bewilligen, geben, schenken, A) im allg.: alci sanguinem suum, zum Opfer bringen, Liv. 40, 15, 16 (vgl. Madvig Emend. Liv. p. 465 not.): alci commeatum, Plin. ep. u.a.: essedario rudem, einem den Fechterstab und somit die Entlassung geben, Suet.: patientiam flagello, sich geduldig geißeln lassen, Mart.: largitionem (Ggstz. abnuere), Tac.: condemnationes, bei den V. Begnadigung eintreten lassen, Lampr. – m. folg. Infin., Sil. 14, 672. Stat. Theb. 1, 500 u. 9, 317. – im Passiv, abolitio, quae indulgetur, ICt.: participatu imperatoriae potestatis indulto, Capit. – B) insbes., se ind. alci, sich überlassen, sich preisgeben, se tribuno, Iuven. 2, 165: – sese videndum alci, Stat. silv. 4, 6, 37. – / Supin. indulsum (neben indultum), Prisc. 9, 51 ohne Beleg.

    lateinisch-deutsches > indulgeo

  • 6 indulgeo

    indulgeo, dulsī, dultum, ēre, I) intr. gegen jmd. gefällig-, willfährig sein, jmdm. in allem zu Willen sein, nachsehen, Nachsicht haben mit usw., durch die Finger sehen, A) eig.: sibi, Cic.: sic sibi indulsit, ut etc., ließ sich so gehen, daß usw., Nep.: nihil (in nichts) his indulsit Antonium violandum, Nep.: ardori alcis, Liv.: amori, Plin. ep.: precibus, Plin. ep.: debitori, Nep.: peccatis, Cic.: archaist. mit Acc. pers., Afran. com. 389. Ter. eun. 222; heaut. tim. 988: u. im Passiv, quando animus eorum laxari indulgerique potuisset, wenn sie von ihren Arbeiten geistig ausruhen und ihrem eigenen Vergnügen nachhängen können, Gell. praef. § 1. – B) übtr.: 1) bei etw. sich gehen lassen, einer Sache nachhängen, sich hingeben, Raum geben, sich allzusehr ergeben, freien Lauf lassen, frönen, vino, Verg.: prae omnibus oleribus lactucis impatienter, Vopisc.: pomis vehementer, Lampr.: non plus quam sextario vini, nicht mehr trinken als usw., Iustin.: somno, Tac.: lacrimis, Ov.: luxuriae, Curt.: dolori, Nep.: ordinibus, erweitern, Verg.: animo, Ov.: novis amicitiis, Cic.: impers., si aviditati indulgeretur, Liv.: archaist. m. Acc., iram nimis, Lucil. 900. – 2) abwarten, besorgen, valetudini, Cic.: labori, Verg.: hospitio, den Gast pflegen, Verg. – II) tr. gestatten, erlauben, bewilligen, geben, schenken, A) im allg.: alci sanguinem suum,
    ————
    zum Opfer bringen, Liv. 40, 15, 16 (vgl. Madvig Emend. Liv. p. 465 not.): alci commeatum, Plin. ep. u.a.: essedario rudem, einem den Fechterstab und somit die Entlassung geben, Suet.: patientiam flagello, sich geduldig geißeln lassen, Mart.: largitionem (Ggstz. abnuere), Tac.: condemnationes, bei den V. Begnadigung eintreten lassen, Lampr. – m. folg. Infin., Sil. 14, 672. Stat. Theb. 1, 500 u. 9, 317. – im Passiv, abolitio, quae indulgetur, ICt.: participatu imperatoriae potestatis indulto, Capit. – B) insbes., se ind. alci, sich überlassen, sich preisgeben, se tribuno, Iuven. 2, 165: – sese videndum alci, Stat. silv. 4, 6, 37. – Supin. indulsum (neben indultum), Prisc. 9, 51 ohne Beleg.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > indulgeo

  • 7 indulgeō

        indulgeō ulsī, ultus, ēre,    to be complaisant, be kind, be tender, exercise forbearance, incline, yield, indulge, concede, grant, allow: Hactenus indulsisse vacat, thus far then I can yield, V.: Aeduorum civitati, Cs.: sic sibi indulsit, ut, etc., took such liberties, N.: irae, L.: sibi, Iu.: ipsa sibi imbecillitas indulget: legionum ardori, give scope, L.: Philippi odio, encourage, L.: ordinibus, give room, V.: cuius annis fata indulgent, favor, V.: te, T.: nimis me, T.—To give oneself up, be addicted, indulge: Vestitu nimio, T.: novis (amicitiis): vino, V.: lacrimis, O.: animo, anger, O.: Indulge hospitio, give full course, V.: si aviditati indulgeretur, L.—To concede, allow, grant, permit, give up, bestow, confer: soporem, Iu.: nil animis in corpora iuris Natura indulget, grants no power, Iu.: basia plectro, Iu.: veniam pueris, make allowance, Iu.: sese tribuno, give up, Iu.: sanguinem meum sibi indulgeri aequum censet, L.
    * * *
    indulgere, indulsi, indultus V DAT
    grant, concede; be kind to; be lenient to; give way to

    Latin-English dictionary > indulgeō

  • 8 indulgeo

    indulgĕo, si, tum, 2, v. n. and a. [etym. dub.; cf. dulcis], to be courteous or complaisant; to be kind, tender, indulgent to; to be pleased with or inclined to, to give one ' s self up to, yield to, indulge in a thing (as joy or grief); to concede, grant, allow.
    I.
    V. n. (class.); constr. with the dat.
    A.
    In gen.:

    Aeduorum civitati Caesar praecipue indulserat,

    Caes. B. G. 1, 10; 7, 40:

    sic sibi indulsit, ut, etc.,

    indulged himself so, took such liberties, Nep. Lys. 1, 3:

    indulgebat sibi liberalius, quam, ut, etc.,

    id. Chabr. 3:

    irae,

    Liv. 3, 53, 7:

    indulgent sibi latius ipsi,

    Juv. 14, 234:

    ipsa sibi imbecillitas indulget,

    Cic. Tusc. 4, 18, 42:

    indulgent consules legionum ardori,

    Liv. 9, 43, 19:

    dolori,

    Nep. Reg. 1:

    genio,

    Pers. 5, 151:

    amori,

    Plin. Ep. 1, 14, 10:

    precibus,

    id. ib. 4, 15, 11:

    gaudio,

    id. ib. 5, 15, 1:

    desiderio alicujus,

    id. ib. 10, 34, 1:

    odio,

    Liv. 40, 5, 5:

    lacrimis,

    Ov. M. 9, 142: animo, to give way to passion or to anger, id. ib. 12, 598:

    regno,

    to delight in, Luc. 7, 54:

    ordinibus,

    give room to, set apart, Verg. G. 2, 277.—
    (β).
    With acc. of the person (ante-class. and poet.): eri, qui nos tantopere indulgent, Afran. ap. Non. 502, 11 (Fragm. Com. v. 390 Rib.):

    te indulgebant,

    Ter. Heaut. 5, 2, 34; id. Eun. 2, 1, 16.— Pass.: animus indulgeri potuisset, be pleased, Gell. praef. 1.—
    B.
    Esp., to give one ' s self up to, to be given or addicted to, to indulge in:

    veteres amicitias spernere, indulgere novis,

    Cic. Lael. 15, 54:

    labori,

    Verg. A. 6, 135:

    theatris,

    Ov. R. Am. 751:

    eloquentiae,

    Quint. 10, 1, 84:

    somno,

    Tac. A. 16, 19.— Pass. impers.:

    nihil relicturus, si aviditati indulgeretur, quod in aerarium referret,

    Liv. 45, 35, 6:

    sero petentibus non indulgebitur,

    Gai. Inst. 4, 164.—
    II.
    V. a., to concede, allow, grant, permit, give, bestow as a favor, confer (post- Aug.):

    alicui usum pecuniae,

    Suet. Aug. 41:

    ornamenta consularia procuratoribus,

    id. Claud. 24:

    damnatis arbitrium mortis,

    id. Dom. 11:

    insignia triumphi indulsit Caesar,

    Tac. A. 11, 20:

    patientiam flagello,

    i. e. to submit to patiently, Mart. 1, 105, 3:

    nil animis in corpora juris natura indulget,

    grants no power, Juv. 2, 140:

    basia plectro,

    id. 6, 384:

    si forte indulsit cura soporem,

    id. 13, 217:

    veniam pueris,

    to make allowance for, id. 8, 168.—
    (β).
    With inf. ( poet.):

    incolere templa,

    Sil. 14, 672.— Pass.:

    qui jam nunc sanguinem meum sibi indulgeri aequum censet,

    Liv. 40, 15, 16:

    rerum ipsa natura in eo quod indulsisse homini videtur, etc.,

    Quint. 12, 1, 2:

    abolitio reorum, quae publice indulgetur,

    is granted, Dig. 48, 16, 17. —
    B.
    Se alicui, in mal. part., Juv. 2, 165 al.—Hence, indulgens, entis, P. a.
    A.
    Indulgent, kind, or tender to one, fond of one; constr. with dat., or in with acc. (class.).
    (α).
    With dat.:

    obsequium peccatis indulgens praecipitem amicum ferri sinit,

    Cic. Lael. 24, 89.—
    (β).
    With in and acc.:

    civitas minime in captivos indulgens,

    Liv. 22, 61, 1. —
    (γ).
    Absol.:

    quo ipsum nomen amantius, indulgentiusque maternum, hoc illius matris singulare scelus,

    Cic. Clu. 5, 12:

    ministri irarum,

    Liv. 24, 25, 9. —
    B.
    Addicted to:

    aleae indulgens,

    addicted to dicing, Suet. Aug. 70.—
    C.
    In pass., fondly loved: fili, indulgentissime adulescens, Ps.-Quint. Decl. 10, 13.— Adv.: indulgenter, indulgently, kindly, tenderly:

    nimis indulgenter loqui,

    Cic. Att. 9, 9, 2:

    bestiae multa faciunt indulgenter,

    id. Fin. 2, 33, 109. — Comp.:

    dii alios indulgentius tractant,

    Sen. Ben. 4, 32.— Sup.:

    indulgentissime,

    Sen. Cons. ad Helv. 5.

    Lewis & Short latin dictionary > indulgeo

  • 9 indulgeo

    dulsī, dultum, ēre
    1) снисходить, быть снисходительным, милостивым (i. debitori Nep); благосклонно отнестись, благоволить, благоприятствовать ( civitati Aeduorum Cs); уступать (ardori militum L; precibus alicujus PJ)
    2)
    а) предаваться (dolori Nep; vino V; somno T); давать волю (lacrimis O, Pt)
    б) быть склонным (novis amicitiis C; irae L и арх. iram LM)
    i. sibi Nep, L etc. (animo T) — удовлетворять своим прихотям
    3) заботиться, ухаживать (i. valetudini C)
    4) приносить в жертву ( alicui sanguinem suum L); предоставлять, разрешать ( alicui commeatum PJ)
    i. patientiam alicui rei M — терпеливо переносить что-л.
    se i. alicui J — предоставить себя в чьё-л. распоряжение

    Латинско-русский словарь > indulgeo

  • 10 indulgeo

    , indulsi, -, indulgere 2
      потворствовать

    Dictionary Latin-Russian new > indulgeo

  • 11 indulgens

    indulgens, entis part. prés. de indulgeo. [st2]1 [-] qui se livre à, adonné à, porté à. [st2]2 [-] indulgent pour, bon, bienveillant, complaisant, trop bon, faible.    - civitas minime in captivos indulgens, Liv. 22, 61: cité sans pitié pour les prisonniers.    - indulgens alicui rei: indulgent à qqch.    - indulgens sibi, Hor.: complaisant pour qoi-même, qui s'écoute.    - indulgens peccatis: indulgent aux fautes commises.
    * * *
    indulgens, entis part. prés. de indulgeo. [st2]1 [-] qui se livre à, adonné à, porté à. [st2]2 [-] indulgent pour, bon, bienveillant, complaisant, trop bon, faible.    - civitas minime in captivos indulgens, Liv. 22, 61: cité sans pitié pour les prisonniers.    - indulgens alicui rei: indulgent à qqch.    - indulgens sibi, Hor.: complaisant pour qoi-même, qui s'écoute.    - indulgens peccatis: indulgent aux fautes commises.
    * * *
        Indulgens, Nomen ex participio. Plin. Nutricem indulgentiorem esse quam matrem saepe conuenit. Baillant plus de bandon et de licence.
    \
        Pater nimis indulgens. Cic. Trop doulx, et qui souffre trop de choses à son enfant, Qui le tient trop mignard.
    \
        Indulgens. Quintil. Celuy à qui on baille trop de bandon, et qu'on traicte trop delicatement.

    Dictionarium latinogallicum > indulgens

  • 12 G

    G, g, indecl. n. or (on account of littera) f., had originally no place in the Latin alphabet: both the sharp and the flat guttural mutes, our k and g sounds, being represented by C; hence on the Columna Rostrata LECIONES, MACISTRATOS, EXFOCIONT, (pu)CNANDOD, PVCN(ad), CARTACINIENSIS, for legiones, etc.; hence, too, the archaic form ACETARE for agitare (v. Paul. ex Fest. p. 23 Müll. N. cr.), and the still common abbreviation of the names Gaius and Gneus in C and Cn.—At a later period (acc. to Plut. Qu. Rom. p. 277 D and 278 E, by means of a freedman of Spurius Carvilius Ruga, about the beginning of the second Punic war) a slight graphic alteration was made in the C, which introduced into the Roman orthography the letter G (on the old monuments C); thus we have in the S. C. de Bacchanal.: MAGISTER, MAGISTRATVM, FIGIER, GNOSCIER, AGRO; on the other hand, the orthography GNAIVOD PATRE PROGNATVS on the first Epitaph of the Scipios, which dates before that time, indicates either incorrectness in the copying or a later erection of the monument. When Greek words are written in Latin letters and vice versa, G always corresponds to G. Its sound was always hard, like Engl. g in gate, at least until the sixth century A. D.As an initial, g, in pure Latin words, enters into consonantal combination only with l and r; and therefore in words which, from their etymology, had the combination gn, the g was rejected in the classical period, and thus arose the class. forms nascor, natus, nosco, novi, notus, narus, navus, from the original gnascor, gnatus, gnosco, etc. (cf. the English gnaw, gnat, gnarr, etc., where the g has become silent); whereas in compounds the g again is often retained: cognatus, cognosco, ignarus, ignavus.—An initial g is dropped in lac (kindred to GALACT, gala), likewise in anser (kindred to Germ. Gans; Sanscr. hansa; Greek chên).As a medial, g combines with l, m, n, r, although it is sometimes elided before m in the course of formation; so in examen for exagmen from agmen; in contamino for contagmino (from con-TAG, tango). Before s the soft sound of g passes into the hard sound of c, and becomes blended with the s into x (v. the letter X); though sometimes the g (or c) is elided altogether, as in mulsi from mulgeo, indulsi from indulgeo; cf.: sparsus, mersus, tersus, etc. So too before t, as indultum from indulgeo. The medial g is often dropped between two vowels, and compensated for by lengthening the preced. vowel: māior from măgior, pulēium from pulēgium, āio from ăgio (root AG, Sanscr. ah, to say; cf. nego). Likewise the medial g is dropped in lēvis for legvis, Sanscr. laghn, fava for fagva, fruor for frugvor, flamma for flagma, stimulus for stigmulus, examen for exagmen; jumentum, from root jug-: sumen from sug-; cf.: umor, flamen, etc.As a final, g was only paragogic, acc. to Quint. 1, 7, 13, in the obsolete VESPERVG (for vesperu, analogous with noctu; v. Spald. ad loc.). Etymologically, g corresponds to an original Indo - European g or gh, or is weakened from c, k. Thus it stands where in Greek we have:
    (α).
    g, as ago, agô; ager, agros; argentum, arguros; genus, genos; fulgeo, phlegô, and so very commonly;
    (β).
    ch (usually before r, or in the middle of a word): ango, anchô; rigo, brechô; gratus, chairô, etc.;
    (γ).
    k: viginti, eikosi; gubernator, kubernêtês; gummi, kommi, etc.—By assimilation, g was produced from b and d in oggero, suggero, aggero, etc., from obgero, sub-gero, ad-gero, etc.As an abbreviation, G denotes Galliarum, Gallica, gemina, Germania, genius, etc.; and sometimes Gaius (instead of the usual C); v. Inscr. Orell. 467; 1660; 4680:

    G.P.R.F. genio populi Romani feliciter,

    Inscr. Orell. 4957; v. Corss. Ausspr. 1, 76 sqq.; Roby, Lat. Gr. 1, 38 sqq.

    Lewis & Short latin dictionary > G

  • 13 g

    G, g, indecl. n. or (on account of littera) f., had originally no place in the Latin alphabet: both the sharp and the flat guttural mutes, our k and g sounds, being represented by C; hence on the Columna Rostrata LECIONES, MACISTRATOS, EXFOCIONT, (pu)CNANDOD, PVCN(ad), CARTACINIENSIS, for legiones, etc.; hence, too, the archaic form ACETARE for agitare (v. Paul. ex Fest. p. 23 Müll. N. cr.), and the still common abbreviation of the names Gaius and Gneus in C and Cn.—At a later period (acc. to Plut. Qu. Rom. p. 277 D and 278 E, by means of a freedman of Spurius Carvilius Ruga, about the beginning of the second Punic war) a slight graphic alteration was made in the C, which introduced into the Roman orthography the letter G (on the old monuments C); thus we have in the S. C. de Bacchanal.: MAGISTER, MAGISTRATVM, FIGIER, GNOSCIER, AGRO; on the other hand, the orthography GNAIVOD PATRE PROGNATVS on the first Epitaph of the Scipios, which dates before that time, indicates either incorrectness in the copying or a later erection of the monument. When Greek words are written in Latin letters and vice versa, G always corresponds to G. Its sound was always hard, like Engl. g in gate, at least until the sixth century A. D.As an initial, g, in pure Latin words, enters into consonantal combination only with l and r; and therefore in words which, from their etymology, had the combination gn, the g was rejected in the classical period, and thus arose the class. forms nascor, natus, nosco, novi, notus, narus, navus, from the original gnascor, gnatus, gnosco, etc. (cf. the English gnaw, gnat, gnarr, etc., where the g has become silent); whereas in compounds the g again is often retained: cognatus, cognosco, ignarus, ignavus.—An initial g is dropped in lac (kindred to GALACT, gala), likewise in anser (kindred to Germ. Gans; Sanscr. hansa; Greek chên).As a medial, g combines with l, m, n, r, although it is sometimes elided before m in the course of formation; so in examen for exagmen from agmen; in contamino for contagmino (from con-TAG, tango). Before s the soft sound of g passes into the hard sound of c, and becomes blended with the s into x (v. the letter X); though sometimes the g (or c) is elided altogether, as in mulsi from mulgeo, indulsi from indulgeo; cf.: sparsus, mersus, tersus, etc. So too before t, as indultum from indulgeo. The medial g is often dropped between two vowels, and compensated for by lengthening the preced. vowel: māior from măgior, pulēium from pulēgium, āio from ăgio (root AG, Sanscr. ah, to say; cf. nego). Likewise the medial g is dropped in lēvis for legvis, Sanscr. laghn, fava for fagva, fruor for frugvor, flamma for flagma, stimulus for stigmulus, examen for exagmen; jumentum, from root jug-: sumen from sug-; cf.: umor, flamen, etc.As a final, g was only paragogic, acc. to Quint. 1, 7, 13, in the obsolete VESPERVG (for vesperu, analogous with noctu; v. Spald. ad loc.). Etymologically, g corresponds to an original Indo - European g or gh, or is weakened from c, k. Thus it stands where in Greek we have:
    (α).
    g, as ago, agô; ager, agros; argentum, arguros; genus, genos; fulgeo, phlegô, and so very commonly;
    (β).
    ch (usually before r, or in the middle of a word): ango, anchô; rigo, brechô; gratus, chairô, etc.;
    (γ).
    k: viginti, eikosi; gubernator, kubernêtês; gummi, kommi, etc.—By assimilation, g was produced from b and d in oggero, suggero, aggero, etc., from obgero, sub-gero, ad-gero, etc.As an abbreviation, G denotes Galliarum, Gallica, gemina, Germania, genius, etc.; and sometimes Gaius (instead of the usual C); v. Inscr. Orell. 467; 1660; 4680:

    G.P.R.F. genio populi Romani feliciter,

    Inscr. Orell. 4957; v. Corss. Ausspr. 1, 76 sqq.; Roby, Lat. Gr. 1, 38 sqq.

    Lewis & Short latin dictionary > g

  • 14 indultus

    1.
    indultus, a, um, Part., from indulgeo.
    2.
    indultus, ūs, m. [indulgeo], leave, permission (late Lat.):

    indultu clementiae tuae scribere,

    Sid. Ep. 1, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > indultus

  • 15 indulgens

    1. indulgēns, entis
    part. praes. к indulgeo
    2. adj.
    1) снисходительный ( mater Ap): милостивый, благосклонный, добрый (i. alicui C и in aliquem L)
    2) преданный, пристрастившийся ( aleae Su)

    Латинско-русский словарь > indulgens

  • 16 indulsi

    indulsī part. pf. к indulgeo

    Латинско-русский словарь > indulsi

  • 17 indultus

    ūs m. [ indulgeo ]
    разрешение, уступка Sid

    Латинско-русский словарь > indultus

  • 18 uncus

    I a, um
    загнутый, изогнутый (aratrum V; ungues Lcr); крючковатый, когтистый ( pedes Harpyiarum V); цепкий ( manūs V); снабжённый кривыми когтями ( avis Minervae St) или когтем ( cauda scorpii O)
    u. hamus (или uncta aera) O — рыболовный крючок, удочка
    II uncus, ī m. [одного корня с ancus, angulus, anus ]
    1) крюк, крючок ( ferreus L); палка с крюком, багор, с помощью которого тела казненных вытаскивались из тюрьмы к Тибру или ad scalas Gemonias C, Sen, Su
    3) поэт. якорь VF

    Латинско-русский словарь > uncus

  • 19 indulgens

    indulgēns, entis, PAdi. (v. indulgeo), I) nachsichtsvoll, nachsichtig, gnädig, gütig (Ggstz. severus), pater, Nep.: irarum indulgentes ministri, dienstwillige Helfer ihrer Erbitterung, Liv.: civitas in captivos minime indulgens, Liv. – indulgentius nomen maternum, Cic.: avunculus indulgentissimus, Sen.: indulgentissime Imperator, gnädigster usw., Plin. ep.: indulgentissimum in filios fuisse patrem, Sen. rhet. – II) passiv, dem Nachsicht zuteil wird, zärtlich geliebt, Ps. Quint. decl. 10, 13.

    lateinisch-deutsches > indulgens

  • 20 indulgitas

    indulgitās, ātis, f. (indulgeo) = indulgentia, Cael. Antip. 7. fr. 48 (bei Serv. Verg. georg. 2, 345). Sisenn. hist. 3. fr. 46 (b. Non. 126, 8).

    lateinisch-deutsches > indulgitas

См. также в других словарях:

  • долгий — долог, долга, долго, укр. довгий, блр. доўгi, ст. слав. длъгъ μακρός (Супр.), болг. дълI(ъ)г, сербохорв. ду̏г, словен. dȏɫg, ж. doɫga, чеш. dlouhy, слвц. dlhy, польск. dɫugi, в. луж. doɫhi, н. луж. диал. dɫugi длинный, долгий . Родственно лит.… …   Этимологический словарь русского языка Макса Фасмера

  • Индульгенция — Свидетельство о получении индульгенции, датированное 19 декабря 1521 Индульгенция (лат. Indulgentia от лат.  …   Википедия

  • Индульгенция — (лат. Indulgentia от лат. indulgeo, «терпеть, позволять») в католической церкви освобождение от временного наказания за грехи, в которых грешник уже покаялся, и вина за которые уже прощена в таинстве исповеди, в частности разрешение от наложенной …   Католическая энциклопедия

  • Indulgences — • A remission of the temporal punishment due to sin, the guilt of which has been forgiven Catholic Encyclopedia. Kevin Knight. 2006. Indulgences     Indulgences      …   Catholic encyclopedia

  • ԱՆՍԱՄ — (ացի, ա՛.) NBH 1 0234 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 8c, 9c, 10c, 12c, 13c չ. ἁκούω, ὐπακούω, πείθομαι , πειθαρχέω audio, obedio, pareo, obtempero Հանդարտ ոգւովն ունկն դնել, կամ Յանձն առնուլ զլուեալ բանն հեզութեամբ …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԶՈՒԱՐՃԱՆԱՄ — (ացայ, ցի՛ր.) NBH 1 0744 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 8c, 12c չ. τέρπομαι, κατατέρπομαι delector, oblctor Վայելել ախորժանօք յախորժելիս. զբօսնուլ ʼի հեշտալիս. հրճուիլ. խրախանալ. խայտալ. ախորժելով սիրտը բացուիլ. ...… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԹՈՂԱՆԱՄ — (նան, ացաւ, ցան, ցեալ.) NBH 1 0817 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 10c, 11c, 12c, 13c ԹՈՂԱՆԱՅ. Թող կամ թոյղ՝ այսինքն թոյլ տուեալ լինի, թողեալ կամ թողացուցեալ լինի. լինի ներել կամ զիջանել. իբր յն. συγχωρέω, προχωρέω… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԹՈՂԱՑՈՒՑԱՆԵՄ — (ցուցի.) NBH 1 0817 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 8c, 10c, 13c ն. ἑάω, ἁνίημι, ἁφίημι, συγχωρέω sino, permitto, relaxo, indulgeo, cedo, concedo Թողուլ. թուլացուցանել. թոյլ տալ. ներել. շնորհել. զիջանել. թող տալ …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ՆԵՐԵՄ — (եցի.) NBH 2 0417 Chronological Sequence: Unknown date, 5c, 8c, 10c, 11c, 12c չ. եւ ն. ἁνίημι, ἑπιχωρέω, συγχωρέω locum do, cedo, concedo, permitto, dimitto, missum facio, indulgeo, veniam do եւ այլն. (ʼի Ներ, թ. եէր. այսինքն տեղի.) Տեղի տալ.… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ՇՆՈՐՀԵՄ — (եցի.) NBH 2 0484 Chronological Sequence: Unknown date, 10c ն. χαρίζομαι gratificor δωρέω, ομαι, χορηγέω եւն. munero, dono, largio, concedo, indulgeo. Ձրի տալ որպէս շնորհ. պհարգեւել. առատաձեռնել. տալ ʼի պարգեւի մասին. բաշխել. շնորհք ընել. ...… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ՇՈՒԱՅՏԻՄ — (եցայ.) NBH 2 0489 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 7c, 13c, 14c ձ. ՇՈՒԱՅՏԻՄ ἑμπίμπλομαι, γαστρίζομαι expleor, ventri indulgeo τρύφω deliciis studeo κατασπαταλάω, ἁσελγέω lascivia եւ այլն. որ եւ ՇՈՒԱՅՏԱՆԱԼ. գրի եւ… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»