-
1 aevum
aevum (archaic aevom), i, n.; but m., Plaut. Poen. 5, 4, 14; Lucr. 2, 561; 3, 603 [aiôn; cf. aies or aien, aei, aidios; Goth. aivs = time, aiv = ever, aiveins = everlasting; Germ. ewig, Ewigkeit; Eng. aye, ever].I.Lit.A.In gen., uninterrupted, never-ending time, eternity; per aevom, Lucr. 1, 634; 1, 950 al.—Hence of the future:B.in aevum,
for all time, Hor. C. 4, 14, 3; so Plin. 35, 2, 2, and Vulg. Eccli. 41, 16:nos peribimus in aevum,
ib. Bar. 3, 3.—Esp., in a more restricted sense of a definite time, period, lifetime, life, age: aevom agitare, Enn. ap. Gell. 12, 2, 3 (Ann. v. 308 Vahl.): in armis aevom agere, Pac. ap. Cic. Tusc. 2, 21, 49 (Trag. Rel. p. 110 Rib.); so, aevom degere, [p. 65] Lucr. 5, 1439:II.consumere,
id. 5, 1430: meum si quis te percontabitur aevum, my age or time of life, Hor. Ep. 1, 20, 26:aevum omne et breve et fragile est,
Plin. Pan. 78, 2: flos aevi, the bloom of life (cf. aetas, I.), Ov. M. 9, 435:integer aevi,
Verg. A. 9, 255:primum aevum,
Val. Fl. 7, 338.—Also (like aetas, q. v. I.) for old age:aevo confectus,
Verg. A. 11, 85:obsitus aevo,
id. ib. 8, 307:annis aevoque soluti,
Ov. M. 8, 712.—Transf.A.Age or generation, Ov. P. 1, 3, 83:B.ter aevo functus (of Nestor),
Hor. C. 2, 9, 13:ingenia nostri aevi,
Vell. 2, 36:in nostro aevo,
Plin. 2, 25, 23, § 92:nostro aevo,
id. 2, 13, 10, § 57:simulacrum tot aevis incorruptum,
id. 14, 1, 2, § 9.—Hence,The men living in the same age (cf. aetas, II. C.):C.de quibus consensus aevi judicaverit,
Plin. 14, 6, 8, § 72.—In a wider sense, time, in gen.:vitiata dentibus aevi omnia,
Ov. M. 15, 235:quae per tantum aevi occulta,
Tac. A. 16, 1. -
2 aevum or (older) aevom
aevum or (older) aevom ī, n, αἰών, neverending time, eternity: aeternum, O.: in aevum, for all time, H.—Esp., period of life, lifetime, life, age: in armis agere: in silvis exigere, V.: extentum, prolonged, H.: natura aevi brevis, S.: meum, my age, H.: aevo apta, things suitable to their years, H.: maximus aevo (i. e. natu), O.: flos aevi, the bloom of life, O.: aequale tecum aevum, V.: occulto arbor aevo, i. e. with no signs of age, H.—Old age: aevo confectus, V.: annis aevoque soluti, O. — Age, generation, period: Livi scriptoris, H.: venturi inscius aevi, the future, V.: in omne nobilis aevum, H.: durare in hoc aevi, to our own times, O. — The age, men of the age: veniens, posterity, H.—Time: aevi vetustas, V.: vitiata dentibus aevi omnia, O. -
3 aevum
time, time of life, age, old age, generation; passage/lapse of time; all time -
4 aevom
aevum (archaic aevom), i, n.; but m., Plaut. Poen. 5, 4, 14; Lucr. 2, 561; 3, 603 [aiôn; cf. aies or aien, aei, aidios; Goth. aivs = time, aiv = ever, aiveins = everlasting; Germ. ewig, Ewigkeit; Eng. aye, ever].I.Lit.A.In gen., uninterrupted, never-ending time, eternity; per aevom, Lucr. 1, 634; 1, 950 al.—Hence of the future:B.in aevum,
for all time, Hor. C. 4, 14, 3; so Plin. 35, 2, 2, and Vulg. Eccli. 41, 16:nos peribimus in aevum,
ib. Bar. 3, 3.—Esp., in a more restricted sense of a definite time, period, lifetime, life, age: aevom agitare, Enn. ap. Gell. 12, 2, 3 (Ann. v. 308 Vahl.): in armis aevom agere, Pac. ap. Cic. Tusc. 2, 21, 49 (Trag. Rel. p. 110 Rib.); so, aevom degere, [p. 65] Lucr. 5, 1439:II.consumere,
id. 5, 1430: meum si quis te percontabitur aevum, my age or time of life, Hor. Ep. 1, 20, 26:aevum omne et breve et fragile est,
Plin. Pan. 78, 2: flos aevi, the bloom of life (cf. aetas, I.), Ov. M. 9, 435:integer aevi,
Verg. A. 9, 255:primum aevum,
Val. Fl. 7, 338.—Also (like aetas, q. v. I.) for old age:aevo confectus,
Verg. A. 11, 85:obsitus aevo,
id. ib. 8, 307:annis aevoque soluti,
Ov. M. 8, 712.—Transf.A.Age or generation, Ov. P. 1, 3, 83:B.ter aevo functus (of Nestor),
Hor. C. 2, 9, 13:ingenia nostri aevi,
Vell. 2, 36:in nostro aevo,
Plin. 2, 25, 23, § 92:nostro aevo,
id. 2, 13, 10, § 57:simulacrum tot aevis incorruptum,
id. 14, 1, 2, § 9.—Hence,The men living in the same age (cf. aetas, II. C.):C.de quibus consensus aevi judicaverit,
Plin. 14, 6, 8, § 72.—In a wider sense, time, in gen.:vitiata dentibus aevi omnia,
Ov. M. 15, 235:quae per tantum aevi occulta,
Tac. A. 16, 1. -
5 colens
1.cŏlo, colŭi, cultum, 3, v. a. [from the stem KOL, whence boukolos, boukoleô; cf.: colonus, in-cola, agri-cola] (orig. pertaining to agriculture), to cultivate, till, tend, take care of a field, garden, etc. (freq. in all per. and species of composition).I.Prop.(α).With acc.:(β).fundum,
Varr. R. R. 1, 1, 2:agrum,
id. ib. 1, 2, 14; Cato, R. R. 61; Col. 1 pr.:agri non omnes frugiferi sunt qui coluntur,
Cic. Tusc. 2, 5, 13; id. Agr. 2, 25, 67:arva et vineta et oleas et arbustum,
Quint. 1, 12, 7:praedia,
Cic. Rosc. Am. 17, 49:rus,
Col. 1, 1:rura,
Cat. 64, 38; Tib. 1, 5, 21; Verg. G. 2, 413:hortos,
Ov. M. 14, 624 al.:jugera,
Col. 1 pr.:patrios fines,
id. ib.:solum,
id. 2, 2, 8:terram,
id. 2, 2, 4:arbustum,
Quint. 1, 12, 7:vitem,
Cic. Fin. 4, 14, 38:arbores,
Hor. C. 2, 14, 22:arva,
id. ib. 3, 5, 24; Ov. Am. 1, 13, 15:fructus,
Verg. G. 2, 36:fruges,
Ov. M. 15, 134:poma,
id. ib. 14, 687; cf. under P. a.—Absol., Varr. R. R. 1, 2, 8; Verg. G. 1, 121; Dig. 19, 2, 54, § 1.—B.In gen., without reference to economics, to abide, dwell, stay in a place, to inhabit (syn.: incolo, habito; most freq. since the Aug. per.).(α).With acc.:(β).hanc domum,
Plaut. Aul. prol. 4:nemora atque cavos montes silvasque colebant,
Lucr. 5, 955:regiones Acherunticas,
Plaut. Bacch. 2, 2, 21:colitur ea pars (urbis) et habitatur frequentissime,
Cic. Verr. 2, 4, 53, § 119:urbem, urbem, mi Rufe, cole,
id. Fam. 2, 12, 2:has terras,
id. N. D. 2, 66, 164; Tac. A. 2, 60:loca Idae,
Cat. 63, 70:Idalium,
id. 36, 12 sq.; 61, 17:urbem Trojanam,
Verg. A. 4, 343:Sicaniam,
Ov. M. 5, 495:Maeoniam Sipylumque,
id. ib. 6, 149:Elin Messeniaque arva,
id. ib. 2, 679:regnum nemorale Dianae,
id. ib. 14, 331:hoc nemus,
id. ib. 15, 545:Elysium,
Verg. A. 5, 735:loca magna,
Ov. M. 14, 681; Liv. 1, 7, 10:Britanniam,
Tac. Agr. 11:Rheni ripam,
id. G. 28:victam ripam,
id. A. 1, 59:terras,
id. ib. 2, 60; cf. id. H. 5, 2:insulam,
id. A. 12, 61; id. G. 29:regionem,
Curt. 7, 7, 4.— Poet., of poets:me juvat in primā coluisse Helicona juventā,
i. e. to have written poetry in early youth, Prop. 3 (4), 5, 19.—Also of animals:anguis stagna,
Verg. G. 3, 430; Ov. M. 2, 380.—Absol.:II.hic,
Plaut. Ps. 1, 2, 68:subdiu colere te usque perpetuom diem,
id. Most. 3, 2, 78; Liv. 42, 67, 9; Curt. 9, 9, 2:colunt discreti ac diversi,
Tac. G. 16:proximi Cattis Usipii ac Tencteri colunt,
id. ib. 32:circa utramque ripam Rhodani,
Liv. 21, 26, 6:quā Cilices maritimi colunt,
id. 38, 18, 12:prope Oceanum,
id. 24, 49, 6:usque ad Albim,
Tac. A. 2, 41:ultra Borysthenem fluvium,
Gell. 9, 4, 6:super Bosporum,
Curt. 6, 2, 13:extra urbem,
App. M. 1, p. 111.—Trop. (freq. and class.).A.To bestow care upon a thing, to care for.1.Of the gods: colere aliquem locum, to frequent, cherish, care for, protect, be the guardian of, said of places where they were worshipped, had temples, etc.:2.deos deasque veneror, qui hanc urbem colunt,
Plaut. Poen. 5, 1, 19; Cat. 36, 12:Pallas, quas condidit arces, Ipsa colat,
Verg. E. 2, 62:ille (Juppiter) colit terras,
id. ib. 3, 61; id. A. 1, 16 Forbig. ad loc.:undis jura dabat, nymphisque colentibus undas,
Ov. M. 1, 576:urbem colentes di,
Liv. 31, 30, 9; 5, 21, 3:vos, Ceres mater ac Proserpina, precor, ceteri superi infernique di, qui hanc urbem colitis,
id. 24, 39, 8:divi divaeque, qui maria terrasque colitis,
id. 29, 27, 1.—Rarely with persons as object (syn.:3.curo, studeo, observo, obsequor): Juppiter, qui genus colis alisque hominum,
Plaut. Poen. 5, 4, 24; cf.:(Castor et Pollux) dum terras hominumque colunt genus,
i. e. improve, polish, Hor. Ep. 2, 1, 7. —Of the body or its parts, to cultivate, attend to, dress, clothe, adorn, etc.:4.formamque augere colendo,
by attire, dress, Ov. M. 10, 534:corpora,
id. A. A. 3, 107:tu quoque dum coleris,
id. ib. 3, 225.—With abl.:lacertos auro,
Curt. 8, 9, 21:lacertum armillā aureā,
Petr. 32:capillos,
Tib. 1, 6, 39; 1, 8, 9.—With abstr. objects, to cultivate, cherish, seek, practise, devote one ' s self to, etc.;5.of mental and moral cultivation: aequom et bonum,
Plaut. Men. 4, 2, 10:amicitiam,
id. Cist. 1, 1, 27:fidem rectumque,
Ov. M. 1, 90:fortitudinem,
Curt. 10, 3, 9:jus et fas,
Liv. 27, 17 fin.:memoriam alicujus,
Cic. Fin. 2, 31, 101:bonos mores,
Sall. C. 9, 1:suum quaestum colit,
Plaut. Poen. 5, 2, 137:pietatem,
id. As. 3, 1, 5; Ter. Hec. 3, 4, 33:virtutem,
Cic. Arch. 7, 16; id. Off. 1, 41, 149:amicitiam, justitiam, liberalitatem,
id. ib. 1, 2, 5:virginitatis amorem,
Verg. A. 11, 584:pacem,
Ov. M. 11, 297; cf. Martem, Sil. [p. 370] 8, 464:studium philosophiae,
Cic. Brut. 91, 315:disciplinam,
id. ib. 31, 117:aequabile et temperatum orationis genus,
id. Off. 1, 1, 3:patrias artes militiamque,
Ov. F. 2, 508; cf.:artes liberales,
Suet. Tib. 60:ingenium singulari rerum militarium prudentiā,
Vell. 2, 29, 5 Kritz.—Of a period of time or a condition, to live in, experience, live through, pass, spend, etc.:B.servitutem apud aliquem,
to be a slave, Plaut. Poen. 4, 2, 7:nunc plane nec ego victum, nec vitam illam colere possum, etc.,
Cic. Att. 12, 28, 2; and poet. in gen.: vitam or aevum = degere, to take care of life, for to live:vitam,
Plaut. Trin. 3, 2, 74; id. Cas. 2, 1, 12; id. Rud. 1, 5, 25:vitam inopem,
Ter. Heaut. 1, 1, 84:aevum vi,
Lucr. 5, 1144 and 1149.—Colere aliquem, to regard one with care, i. e. to honor, revere, reverence, worship, etc. (syn.: observo, veneror, diligo).1.Most freq. of the reverence and worship of the gods, and the respect paid to objects pertaining thereto, to honor, respect, revere, reverence, worship:2.quid est enim cur deos ab hominibus colendos dicas?
Cic. N. D. 1, 41, 115:hos deos et venerari et colere debemus,
id. ib. 2, 28, 71; cf. id. ib. 1, 42, 119; id. Agr. 2, 35, 94; Liv. 39, 15, 2; Cat. 61, 48:Phoebe silvarumque potens Diana... o colendi Semper et culti,
Hor. C. S. 2 and 3; cf. Ov. M. 8, 350:deos aris, pulvinaribus,
Plin. Pan. 11, 3:Mercurium,
Caes. B. G. 6, 17:Apollinem nimiā religione,
Curt. 4, 3, 21:Cererem secubitu,
Ov. A. 3, 10, 16:(deam) magis officiis quam probitate,
id. P. 3, 1, 76:per flamines et sacerdotes,
Tac. A. 1, 10; Suet. Vit. 1:quo cognomine is deus quādam in parte urbis colebatur,
id. Aug. 70:deum precibus,
Sen. Herc. Oet. 580:testimoniorum religionem et fidem,
Cic. Fl. 4, 9; cf. id. Font. 10, 21; and:colebantur religiones pie magis quam magnifice,
Liv. 3, 57, 7; and:apud quos juxta divinas religiones humana fides colitur,
id. 9, 9, 4:sacra,
Ov. M. 4, 32; 15, 679:aras,
id. ib. 3, 733; 6, 208; cf. Liv. 1, 7, 10; Suet. Vit. 2 et saep.:numina alicujus,
Verg. G. 1, 30:templum,
id. A. 4, 458; Ov. M. 11, 578:caerimonias sepulcrorum tantā curà,
Cic. Tusc. 1, 12, 27:sacrarium summā caerimoniā,
Nep. Th. 8, 4:simulacrum,
Suet. Galb. 4.—Of the honor bestowed upon men:1.ut Africanum ut deum coleret Laelius,
Cic. Rep. 1, 12, 18:quia me colitis et magnificatis,
Plaut. Cist. 1, 1, 23; Ter. Ad. 3, 2, 54:a quibus diligenter observari videmur et coli,
Cic. Mur. 34, 70; cf. id. Fam. 6, 10, 7; 13, 22, 1; id. Off. 1, 41, 149; Sall. J. 10, 8:poëtarum nomen,
Cic. Arch. 11, 27:civitatem,
id. Fl. 22, 52; cf.:in amicis et diligendis et colendis,
id. Lael. 22, 85 and 82:semper ego plebem Romanam militiae domique... colo atque colui,
Liv. 7, 32, 16:colere et ornare,
Cic. Fam. 5, 8, 2:me diligentissime,
id. ib. 13, 25 init.:si te colo, Sexte, non amabo,
Mart. 2, 55:aliquem donis,
Liv. 31, 43, 7:litteris,
Nep. Att. 20, 4:nec illos arte colam, nec opulenter,
Sall. J. 85, 34 Kritz.— Hence,cŏlens, entis, P. a., honoring, treating respectfully; subst., a reverer, worshipper; with gen.:2.religionum,
Cic. Planc. 33, 80.—cultus, a, um, P. a. (acc. to I.).A.Cultivated, tilled:b.ager cultior,
Varr. R. R. 1, 2, 20:ager cultissimus,
Cic. Rosc. Com. 12, 33:materia et culta et silvestris,
id. N. D. 2, 60, 151:res pecuaria,
id. Quint. 3, 12:rus cultissimum,
Col. 1, 1, 1:terra,
Quint. 5, 11, 24:fundus cultior,
id. 8, 3, 8:cultiora loca,
Curt. 7, 3, 18.—Subst.: culta, ōrum, n., tilled, cultivated land, gardens, plantations, etc., Lucr. 1, 165; 1, 210; 5, 1370; Verg. G. 1, 153; 2, 196; 4, 372; Plin. 24, 10, 49, § 83—Hence,B.Trop., ornamented, adorned, polished, elegant, cultivated:2.milites habebat tam cultos ut argento et auro politis armis ornaret,
Suet. Caes. 67:adulter,
Ov. Tr. 2, 499:turba muliebriter culta,
Curt. 3, 3, 14:sacerdos veste candidā cultus,
Plin. 16, 44, 95, § 251:matrona vetitā purpurā culta,
Suet. Ner. 32:filia cultior,
Mart. 10, 98, 3:animi culti,
Cic. Tusc. 2, 5, 13; cf.:tempora et ingenia cultiora,
Curt. 7, 8, 11:Tibullus,
Ov. Am. 1, 15, 28; cf.carmina,
id. A. A. 3, 341:cultiores doctioresque redire,
Gell. 19, 8, 1:sermone cultissimus,
Aur. Vict. Epit. 45.— Adv.: cul-tē, elegantly: dicere, * Quint. 8, 3, 7; Plin. Ep. 5, 20, 6.— Comp.:dicere,
Sen. Suas. 4 fin.; Tac. Or. 21: (sc. veste) progredi, Just. 3, 3, 5:incubare strato lectulo,
Val. Max. 2, 6, 8.— Sup. apparently not in use.cōlo, āvi, ātum, āre, v. a. [colum], to filter, strain, to clarify, purify (post-Aug.):B.ceram,
Col. 9, 16, 1:mel,
id. 12, 11, 1:vinum sportā palmeā,
Pall. Febr. 27:sucum linteo,
Plin. 25, 13, 103, § 164:thymum cribro,
Col. 7, 8, 7:aliquid per linteum,
Scrib. Comp. 271:ad colum,
Veg. 2, 28, 19:per colum,
Apic. 4, 2:aurum,
App. Flor. p. 343, 20:terra colans,
Plin. 31, 3, 23, § 38:faex colata,
id. 31, 8, 44, § 95.— Poet.:amnes inductis retibus,
i. e. to spread out a fish-net, Manil. 5, 193.—Hence, cōlātus, a, um, P. a., cleansed, purified (post-class.):nitor (beryllorum),
Tert. Anim. 9.—Trop.:certiora et colatiora somniari,
Tert. Anim. 48. -
6 colo
1.cŏlo, colŭi, cultum, 3, v. a. [from the stem KOL, whence boukolos, boukoleô; cf.: colonus, in-cola, agri-cola] (orig. pertaining to agriculture), to cultivate, till, tend, take care of a field, garden, etc. (freq. in all per. and species of composition).I.Prop.(α).With acc.:(β).fundum,
Varr. R. R. 1, 1, 2:agrum,
id. ib. 1, 2, 14; Cato, R. R. 61; Col. 1 pr.:agri non omnes frugiferi sunt qui coluntur,
Cic. Tusc. 2, 5, 13; id. Agr. 2, 25, 67:arva et vineta et oleas et arbustum,
Quint. 1, 12, 7:praedia,
Cic. Rosc. Am. 17, 49:rus,
Col. 1, 1:rura,
Cat. 64, 38; Tib. 1, 5, 21; Verg. G. 2, 413:hortos,
Ov. M. 14, 624 al.:jugera,
Col. 1 pr.:patrios fines,
id. ib.:solum,
id. 2, 2, 8:terram,
id. 2, 2, 4:arbustum,
Quint. 1, 12, 7:vitem,
Cic. Fin. 4, 14, 38:arbores,
Hor. C. 2, 14, 22:arva,
id. ib. 3, 5, 24; Ov. Am. 1, 13, 15:fructus,
Verg. G. 2, 36:fruges,
Ov. M. 15, 134:poma,
id. ib. 14, 687; cf. under P. a.—Absol., Varr. R. R. 1, 2, 8; Verg. G. 1, 121; Dig. 19, 2, 54, § 1.—B.In gen., without reference to economics, to abide, dwell, stay in a place, to inhabit (syn.: incolo, habito; most freq. since the Aug. per.).(α).With acc.:(β).hanc domum,
Plaut. Aul. prol. 4:nemora atque cavos montes silvasque colebant,
Lucr. 5, 955:regiones Acherunticas,
Plaut. Bacch. 2, 2, 21:colitur ea pars (urbis) et habitatur frequentissime,
Cic. Verr. 2, 4, 53, § 119:urbem, urbem, mi Rufe, cole,
id. Fam. 2, 12, 2:has terras,
id. N. D. 2, 66, 164; Tac. A. 2, 60:loca Idae,
Cat. 63, 70:Idalium,
id. 36, 12 sq.; 61, 17:urbem Trojanam,
Verg. A. 4, 343:Sicaniam,
Ov. M. 5, 495:Maeoniam Sipylumque,
id. ib. 6, 149:Elin Messeniaque arva,
id. ib. 2, 679:regnum nemorale Dianae,
id. ib. 14, 331:hoc nemus,
id. ib. 15, 545:Elysium,
Verg. A. 5, 735:loca magna,
Ov. M. 14, 681; Liv. 1, 7, 10:Britanniam,
Tac. Agr. 11:Rheni ripam,
id. G. 28:victam ripam,
id. A. 1, 59:terras,
id. ib. 2, 60; cf. id. H. 5, 2:insulam,
id. A. 12, 61; id. G. 29:regionem,
Curt. 7, 7, 4.— Poet., of poets:me juvat in primā coluisse Helicona juventā,
i. e. to have written poetry in early youth, Prop. 3 (4), 5, 19.—Also of animals:anguis stagna,
Verg. G. 3, 430; Ov. M. 2, 380.—Absol.:II.hic,
Plaut. Ps. 1, 2, 68:subdiu colere te usque perpetuom diem,
id. Most. 3, 2, 78; Liv. 42, 67, 9; Curt. 9, 9, 2:colunt discreti ac diversi,
Tac. G. 16:proximi Cattis Usipii ac Tencteri colunt,
id. ib. 32:circa utramque ripam Rhodani,
Liv. 21, 26, 6:quā Cilices maritimi colunt,
id. 38, 18, 12:prope Oceanum,
id. 24, 49, 6:usque ad Albim,
Tac. A. 2, 41:ultra Borysthenem fluvium,
Gell. 9, 4, 6:super Bosporum,
Curt. 6, 2, 13:extra urbem,
App. M. 1, p. 111.—Trop. (freq. and class.).A.To bestow care upon a thing, to care for.1.Of the gods: colere aliquem locum, to frequent, cherish, care for, protect, be the guardian of, said of places where they were worshipped, had temples, etc.:2.deos deasque veneror, qui hanc urbem colunt,
Plaut. Poen. 5, 1, 19; Cat. 36, 12:Pallas, quas condidit arces, Ipsa colat,
Verg. E. 2, 62:ille (Juppiter) colit terras,
id. ib. 3, 61; id. A. 1, 16 Forbig. ad loc.:undis jura dabat, nymphisque colentibus undas,
Ov. M. 1, 576:urbem colentes di,
Liv. 31, 30, 9; 5, 21, 3:vos, Ceres mater ac Proserpina, precor, ceteri superi infernique di, qui hanc urbem colitis,
id. 24, 39, 8:divi divaeque, qui maria terrasque colitis,
id. 29, 27, 1.—Rarely with persons as object (syn.:3.curo, studeo, observo, obsequor): Juppiter, qui genus colis alisque hominum,
Plaut. Poen. 5, 4, 24; cf.:(Castor et Pollux) dum terras hominumque colunt genus,
i. e. improve, polish, Hor. Ep. 2, 1, 7. —Of the body or its parts, to cultivate, attend to, dress, clothe, adorn, etc.:4.formamque augere colendo,
by attire, dress, Ov. M. 10, 534:corpora,
id. A. A. 3, 107:tu quoque dum coleris,
id. ib. 3, 225.—With abl.:lacertos auro,
Curt. 8, 9, 21:lacertum armillā aureā,
Petr. 32:capillos,
Tib. 1, 6, 39; 1, 8, 9.—With abstr. objects, to cultivate, cherish, seek, practise, devote one ' s self to, etc.;5.of mental and moral cultivation: aequom et bonum,
Plaut. Men. 4, 2, 10:amicitiam,
id. Cist. 1, 1, 27:fidem rectumque,
Ov. M. 1, 90:fortitudinem,
Curt. 10, 3, 9:jus et fas,
Liv. 27, 17 fin.:memoriam alicujus,
Cic. Fin. 2, 31, 101:bonos mores,
Sall. C. 9, 1:suum quaestum colit,
Plaut. Poen. 5, 2, 137:pietatem,
id. As. 3, 1, 5; Ter. Hec. 3, 4, 33:virtutem,
Cic. Arch. 7, 16; id. Off. 1, 41, 149:amicitiam, justitiam, liberalitatem,
id. ib. 1, 2, 5:virginitatis amorem,
Verg. A. 11, 584:pacem,
Ov. M. 11, 297; cf. Martem, Sil. [p. 370] 8, 464:studium philosophiae,
Cic. Brut. 91, 315:disciplinam,
id. ib. 31, 117:aequabile et temperatum orationis genus,
id. Off. 1, 1, 3:patrias artes militiamque,
Ov. F. 2, 508; cf.:artes liberales,
Suet. Tib. 60:ingenium singulari rerum militarium prudentiā,
Vell. 2, 29, 5 Kritz.—Of a period of time or a condition, to live in, experience, live through, pass, spend, etc.:B.servitutem apud aliquem,
to be a slave, Plaut. Poen. 4, 2, 7:nunc plane nec ego victum, nec vitam illam colere possum, etc.,
Cic. Att. 12, 28, 2; and poet. in gen.: vitam or aevum = degere, to take care of life, for to live:vitam,
Plaut. Trin. 3, 2, 74; id. Cas. 2, 1, 12; id. Rud. 1, 5, 25:vitam inopem,
Ter. Heaut. 1, 1, 84:aevum vi,
Lucr. 5, 1144 and 1149.—Colere aliquem, to regard one with care, i. e. to honor, revere, reverence, worship, etc. (syn.: observo, veneror, diligo).1.Most freq. of the reverence and worship of the gods, and the respect paid to objects pertaining thereto, to honor, respect, revere, reverence, worship:2.quid est enim cur deos ab hominibus colendos dicas?
Cic. N. D. 1, 41, 115:hos deos et venerari et colere debemus,
id. ib. 2, 28, 71; cf. id. ib. 1, 42, 119; id. Agr. 2, 35, 94; Liv. 39, 15, 2; Cat. 61, 48:Phoebe silvarumque potens Diana... o colendi Semper et culti,
Hor. C. S. 2 and 3; cf. Ov. M. 8, 350:deos aris, pulvinaribus,
Plin. Pan. 11, 3:Mercurium,
Caes. B. G. 6, 17:Apollinem nimiā religione,
Curt. 4, 3, 21:Cererem secubitu,
Ov. A. 3, 10, 16:(deam) magis officiis quam probitate,
id. P. 3, 1, 76:per flamines et sacerdotes,
Tac. A. 1, 10; Suet. Vit. 1:quo cognomine is deus quādam in parte urbis colebatur,
id. Aug. 70:deum precibus,
Sen. Herc. Oet. 580:testimoniorum religionem et fidem,
Cic. Fl. 4, 9; cf. id. Font. 10, 21; and:colebantur religiones pie magis quam magnifice,
Liv. 3, 57, 7; and:apud quos juxta divinas religiones humana fides colitur,
id. 9, 9, 4:sacra,
Ov. M. 4, 32; 15, 679:aras,
id. ib. 3, 733; 6, 208; cf. Liv. 1, 7, 10; Suet. Vit. 2 et saep.:numina alicujus,
Verg. G. 1, 30:templum,
id. A. 4, 458; Ov. M. 11, 578:caerimonias sepulcrorum tantā curà,
Cic. Tusc. 1, 12, 27:sacrarium summā caerimoniā,
Nep. Th. 8, 4:simulacrum,
Suet. Galb. 4.—Of the honor bestowed upon men:1.ut Africanum ut deum coleret Laelius,
Cic. Rep. 1, 12, 18:quia me colitis et magnificatis,
Plaut. Cist. 1, 1, 23; Ter. Ad. 3, 2, 54:a quibus diligenter observari videmur et coli,
Cic. Mur. 34, 70; cf. id. Fam. 6, 10, 7; 13, 22, 1; id. Off. 1, 41, 149; Sall. J. 10, 8:poëtarum nomen,
Cic. Arch. 11, 27:civitatem,
id. Fl. 22, 52; cf.:in amicis et diligendis et colendis,
id. Lael. 22, 85 and 82:semper ego plebem Romanam militiae domique... colo atque colui,
Liv. 7, 32, 16:colere et ornare,
Cic. Fam. 5, 8, 2:me diligentissime,
id. ib. 13, 25 init.:si te colo, Sexte, non amabo,
Mart. 2, 55:aliquem donis,
Liv. 31, 43, 7:litteris,
Nep. Att. 20, 4:nec illos arte colam, nec opulenter,
Sall. J. 85, 34 Kritz.— Hence,cŏlens, entis, P. a., honoring, treating respectfully; subst., a reverer, worshipper; with gen.:2.religionum,
Cic. Planc. 33, 80.—cultus, a, um, P. a. (acc. to I.).A.Cultivated, tilled:b.ager cultior,
Varr. R. R. 1, 2, 20:ager cultissimus,
Cic. Rosc. Com. 12, 33:materia et culta et silvestris,
id. N. D. 2, 60, 151:res pecuaria,
id. Quint. 3, 12:rus cultissimum,
Col. 1, 1, 1:terra,
Quint. 5, 11, 24:fundus cultior,
id. 8, 3, 8:cultiora loca,
Curt. 7, 3, 18.—Subst.: culta, ōrum, n., tilled, cultivated land, gardens, plantations, etc., Lucr. 1, 165; 1, 210; 5, 1370; Verg. G. 1, 153; 2, 196; 4, 372; Plin. 24, 10, 49, § 83—Hence,B.Trop., ornamented, adorned, polished, elegant, cultivated:2.milites habebat tam cultos ut argento et auro politis armis ornaret,
Suet. Caes. 67:adulter,
Ov. Tr. 2, 499:turba muliebriter culta,
Curt. 3, 3, 14:sacerdos veste candidā cultus,
Plin. 16, 44, 95, § 251:matrona vetitā purpurā culta,
Suet. Ner. 32:filia cultior,
Mart. 10, 98, 3:animi culti,
Cic. Tusc. 2, 5, 13; cf.:tempora et ingenia cultiora,
Curt. 7, 8, 11:Tibullus,
Ov. Am. 1, 15, 28; cf.carmina,
id. A. A. 3, 341:cultiores doctioresque redire,
Gell. 19, 8, 1:sermone cultissimus,
Aur. Vict. Epit. 45.— Adv.: cul-tē, elegantly: dicere, * Quint. 8, 3, 7; Plin. Ep. 5, 20, 6.— Comp.:dicere,
Sen. Suas. 4 fin.; Tac. Or. 21: (sc. veste) progredi, Just. 3, 3, 5:incubare strato lectulo,
Val. Max. 2, 6, 8.— Sup. apparently not in use.cōlo, āvi, ātum, āre, v. a. [colum], to filter, strain, to clarify, purify (post-Aug.):B.ceram,
Col. 9, 16, 1:mel,
id. 12, 11, 1:vinum sportā palmeā,
Pall. Febr. 27:sucum linteo,
Plin. 25, 13, 103, § 164:thymum cribro,
Col. 7, 8, 7:aliquid per linteum,
Scrib. Comp. 271:ad colum,
Veg. 2, 28, 19:per colum,
Apic. 4, 2:aurum,
App. Flor. p. 343, 20:terra colans,
Plin. 31, 3, 23, § 38:faex colata,
id. 31, 8, 44, § 95.— Poet.:amnes inductis retibus,
i. e. to spread out a fish-net, Manil. 5, 193.—Hence, cōlātus, a, um, P. a., cleansed, purified (post-class.):nitor (beryllorum),
Tert. Anim. 9.—Trop.:certiora et colatiora somniari,
Tert. Anim. 48. -
7 culta
1.cŏlo, colŭi, cultum, 3, v. a. [from the stem KOL, whence boukolos, boukoleô; cf.: colonus, in-cola, agri-cola] (orig. pertaining to agriculture), to cultivate, till, tend, take care of a field, garden, etc. (freq. in all per. and species of composition).I.Prop.(α).With acc.:(β).fundum,
Varr. R. R. 1, 1, 2:agrum,
id. ib. 1, 2, 14; Cato, R. R. 61; Col. 1 pr.:agri non omnes frugiferi sunt qui coluntur,
Cic. Tusc. 2, 5, 13; id. Agr. 2, 25, 67:arva et vineta et oleas et arbustum,
Quint. 1, 12, 7:praedia,
Cic. Rosc. Am. 17, 49:rus,
Col. 1, 1:rura,
Cat. 64, 38; Tib. 1, 5, 21; Verg. G. 2, 413:hortos,
Ov. M. 14, 624 al.:jugera,
Col. 1 pr.:patrios fines,
id. ib.:solum,
id. 2, 2, 8:terram,
id. 2, 2, 4:arbustum,
Quint. 1, 12, 7:vitem,
Cic. Fin. 4, 14, 38:arbores,
Hor. C. 2, 14, 22:arva,
id. ib. 3, 5, 24; Ov. Am. 1, 13, 15:fructus,
Verg. G. 2, 36:fruges,
Ov. M. 15, 134:poma,
id. ib. 14, 687; cf. under P. a.—Absol., Varr. R. R. 1, 2, 8; Verg. G. 1, 121; Dig. 19, 2, 54, § 1.—B.In gen., without reference to economics, to abide, dwell, stay in a place, to inhabit (syn.: incolo, habito; most freq. since the Aug. per.).(α).With acc.:(β).hanc domum,
Plaut. Aul. prol. 4:nemora atque cavos montes silvasque colebant,
Lucr. 5, 955:regiones Acherunticas,
Plaut. Bacch. 2, 2, 21:colitur ea pars (urbis) et habitatur frequentissime,
Cic. Verr. 2, 4, 53, § 119:urbem, urbem, mi Rufe, cole,
id. Fam. 2, 12, 2:has terras,
id. N. D. 2, 66, 164; Tac. A. 2, 60:loca Idae,
Cat. 63, 70:Idalium,
id. 36, 12 sq.; 61, 17:urbem Trojanam,
Verg. A. 4, 343:Sicaniam,
Ov. M. 5, 495:Maeoniam Sipylumque,
id. ib. 6, 149:Elin Messeniaque arva,
id. ib. 2, 679:regnum nemorale Dianae,
id. ib. 14, 331:hoc nemus,
id. ib. 15, 545:Elysium,
Verg. A. 5, 735:loca magna,
Ov. M. 14, 681; Liv. 1, 7, 10:Britanniam,
Tac. Agr. 11:Rheni ripam,
id. G. 28:victam ripam,
id. A. 1, 59:terras,
id. ib. 2, 60; cf. id. H. 5, 2:insulam,
id. A. 12, 61; id. G. 29:regionem,
Curt. 7, 7, 4.— Poet., of poets:me juvat in primā coluisse Helicona juventā,
i. e. to have written poetry in early youth, Prop. 3 (4), 5, 19.—Also of animals:anguis stagna,
Verg. G. 3, 430; Ov. M. 2, 380.—Absol.:II.hic,
Plaut. Ps. 1, 2, 68:subdiu colere te usque perpetuom diem,
id. Most. 3, 2, 78; Liv. 42, 67, 9; Curt. 9, 9, 2:colunt discreti ac diversi,
Tac. G. 16:proximi Cattis Usipii ac Tencteri colunt,
id. ib. 32:circa utramque ripam Rhodani,
Liv. 21, 26, 6:quā Cilices maritimi colunt,
id. 38, 18, 12:prope Oceanum,
id. 24, 49, 6:usque ad Albim,
Tac. A. 2, 41:ultra Borysthenem fluvium,
Gell. 9, 4, 6:super Bosporum,
Curt. 6, 2, 13:extra urbem,
App. M. 1, p. 111.—Trop. (freq. and class.).A.To bestow care upon a thing, to care for.1.Of the gods: colere aliquem locum, to frequent, cherish, care for, protect, be the guardian of, said of places where they were worshipped, had temples, etc.:2.deos deasque veneror, qui hanc urbem colunt,
Plaut. Poen. 5, 1, 19; Cat. 36, 12:Pallas, quas condidit arces, Ipsa colat,
Verg. E. 2, 62:ille (Juppiter) colit terras,
id. ib. 3, 61; id. A. 1, 16 Forbig. ad loc.:undis jura dabat, nymphisque colentibus undas,
Ov. M. 1, 576:urbem colentes di,
Liv. 31, 30, 9; 5, 21, 3:vos, Ceres mater ac Proserpina, precor, ceteri superi infernique di, qui hanc urbem colitis,
id. 24, 39, 8:divi divaeque, qui maria terrasque colitis,
id. 29, 27, 1.—Rarely with persons as object (syn.:3.curo, studeo, observo, obsequor): Juppiter, qui genus colis alisque hominum,
Plaut. Poen. 5, 4, 24; cf.:(Castor et Pollux) dum terras hominumque colunt genus,
i. e. improve, polish, Hor. Ep. 2, 1, 7. —Of the body or its parts, to cultivate, attend to, dress, clothe, adorn, etc.:4.formamque augere colendo,
by attire, dress, Ov. M. 10, 534:corpora,
id. A. A. 3, 107:tu quoque dum coleris,
id. ib. 3, 225.—With abl.:lacertos auro,
Curt. 8, 9, 21:lacertum armillā aureā,
Petr. 32:capillos,
Tib. 1, 6, 39; 1, 8, 9.—With abstr. objects, to cultivate, cherish, seek, practise, devote one ' s self to, etc.;5.of mental and moral cultivation: aequom et bonum,
Plaut. Men. 4, 2, 10:amicitiam,
id. Cist. 1, 1, 27:fidem rectumque,
Ov. M. 1, 90:fortitudinem,
Curt. 10, 3, 9:jus et fas,
Liv. 27, 17 fin.:memoriam alicujus,
Cic. Fin. 2, 31, 101:bonos mores,
Sall. C. 9, 1:suum quaestum colit,
Plaut. Poen. 5, 2, 137:pietatem,
id. As. 3, 1, 5; Ter. Hec. 3, 4, 33:virtutem,
Cic. Arch. 7, 16; id. Off. 1, 41, 149:amicitiam, justitiam, liberalitatem,
id. ib. 1, 2, 5:virginitatis amorem,
Verg. A. 11, 584:pacem,
Ov. M. 11, 297; cf. Martem, Sil. [p. 370] 8, 464:studium philosophiae,
Cic. Brut. 91, 315:disciplinam,
id. ib. 31, 117:aequabile et temperatum orationis genus,
id. Off. 1, 1, 3:patrias artes militiamque,
Ov. F. 2, 508; cf.:artes liberales,
Suet. Tib. 60:ingenium singulari rerum militarium prudentiā,
Vell. 2, 29, 5 Kritz.—Of a period of time or a condition, to live in, experience, live through, pass, spend, etc.:B.servitutem apud aliquem,
to be a slave, Plaut. Poen. 4, 2, 7:nunc plane nec ego victum, nec vitam illam colere possum, etc.,
Cic. Att. 12, 28, 2; and poet. in gen.: vitam or aevum = degere, to take care of life, for to live:vitam,
Plaut. Trin. 3, 2, 74; id. Cas. 2, 1, 12; id. Rud. 1, 5, 25:vitam inopem,
Ter. Heaut. 1, 1, 84:aevum vi,
Lucr. 5, 1144 and 1149.—Colere aliquem, to regard one with care, i. e. to honor, revere, reverence, worship, etc. (syn.: observo, veneror, diligo).1.Most freq. of the reverence and worship of the gods, and the respect paid to objects pertaining thereto, to honor, respect, revere, reverence, worship:2.quid est enim cur deos ab hominibus colendos dicas?
Cic. N. D. 1, 41, 115:hos deos et venerari et colere debemus,
id. ib. 2, 28, 71; cf. id. ib. 1, 42, 119; id. Agr. 2, 35, 94; Liv. 39, 15, 2; Cat. 61, 48:Phoebe silvarumque potens Diana... o colendi Semper et culti,
Hor. C. S. 2 and 3; cf. Ov. M. 8, 350:deos aris, pulvinaribus,
Plin. Pan. 11, 3:Mercurium,
Caes. B. G. 6, 17:Apollinem nimiā religione,
Curt. 4, 3, 21:Cererem secubitu,
Ov. A. 3, 10, 16:(deam) magis officiis quam probitate,
id. P. 3, 1, 76:per flamines et sacerdotes,
Tac. A. 1, 10; Suet. Vit. 1:quo cognomine is deus quādam in parte urbis colebatur,
id. Aug. 70:deum precibus,
Sen. Herc. Oet. 580:testimoniorum religionem et fidem,
Cic. Fl. 4, 9; cf. id. Font. 10, 21; and:colebantur religiones pie magis quam magnifice,
Liv. 3, 57, 7; and:apud quos juxta divinas religiones humana fides colitur,
id. 9, 9, 4:sacra,
Ov. M. 4, 32; 15, 679:aras,
id. ib. 3, 733; 6, 208; cf. Liv. 1, 7, 10; Suet. Vit. 2 et saep.:numina alicujus,
Verg. G. 1, 30:templum,
id. A. 4, 458; Ov. M. 11, 578:caerimonias sepulcrorum tantā curà,
Cic. Tusc. 1, 12, 27:sacrarium summā caerimoniā,
Nep. Th. 8, 4:simulacrum,
Suet. Galb. 4.—Of the honor bestowed upon men:1.ut Africanum ut deum coleret Laelius,
Cic. Rep. 1, 12, 18:quia me colitis et magnificatis,
Plaut. Cist. 1, 1, 23; Ter. Ad. 3, 2, 54:a quibus diligenter observari videmur et coli,
Cic. Mur. 34, 70; cf. id. Fam. 6, 10, 7; 13, 22, 1; id. Off. 1, 41, 149; Sall. J. 10, 8:poëtarum nomen,
Cic. Arch. 11, 27:civitatem,
id. Fl. 22, 52; cf.:in amicis et diligendis et colendis,
id. Lael. 22, 85 and 82:semper ego plebem Romanam militiae domique... colo atque colui,
Liv. 7, 32, 16:colere et ornare,
Cic. Fam. 5, 8, 2:me diligentissime,
id. ib. 13, 25 init.:si te colo, Sexte, non amabo,
Mart. 2, 55:aliquem donis,
Liv. 31, 43, 7:litteris,
Nep. Att. 20, 4:nec illos arte colam, nec opulenter,
Sall. J. 85, 34 Kritz.— Hence,cŏlens, entis, P. a., honoring, treating respectfully; subst., a reverer, worshipper; with gen.:2.religionum,
Cic. Planc. 33, 80.—cultus, a, um, P. a. (acc. to I.).A.Cultivated, tilled:b.ager cultior,
Varr. R. R. 1, 2, 20:ager cultissimus,
Cic. Rosc. Com. 12, 33:materia et culta et silvestris,
id. N. D. 2, 60, 151:res pecuaria,
id. Quint. 3, 12:rus cultissimum,
Col. 1, 1, 1:terra,
Quint. 5, 11, 24:fundus cultior,
id. 8, 3, 8:cultiora loca,
Curt. 7, 3, 18.—Subst.: culta, ōrum, n., tilled, cultivated land, gardens, plantations, etc., Lucr. 1, 165; 1, 210; 5, 1370; Verg. G. 1, 153; 2, 196; 4, 372; Plin. 24, 10, 49, § 83—Hence,B.Trop., ornamented, adorned, polished, elegant, cultivated:2.milites habebat tam cultos ut argento et auro politis armis ornaret,
Suet. Caes. 67:adulter,
Ov. Tr. 2, 499:turba muliebriter culta,
Curt. 3, 3, 14:sacerdos veste candidā cultus,
Plin. 16, 44, 95, § 251:matrona vetitā purpurā culta,
Suet. Ner. 32:filia cultior,
Mart. 10, 98, 3:animi culti,
Cic. Tusc. 2, 5, 13; cf.:tempora et ingenia cultiora,
Curt. 7, 8, 11:Tibullus,
Ov. Am. 1, 15, 28; cf.carmina,
id. A. A. 3, 341:cultiores doctioresque redire,
Gell. 19, 8, 1:sermone cultissimus,
Aur. Vict. Epit. 45.— Adv.: cul-tē, elegantly: dicere, * Quint. 8, 3, 7; Plin. Ep. 5, 20, 6.— Comp.:dicere,
Sen. Suas. 4 fin.; Tac. Or. 21: (sc. veste) progredi, Just. 3, 3, 5:incubare strato lectulo,
Val. Max. 2, 6, 8.— Sup. apparently not in use.cōlo, āvi, ātum, āre, v. a. [colum], to filter, strain, to clarify, purify (post-Aug.):B.ceram,
Col. 9, 16, 1:mel,
id. 12, 11, 1:vinum sportā palmeā,
Pall. Febr. 27:sucum linteo,
Plin. 25, 13, 103, § 164:thymum cribro,
Col. 7, 8, 7:aliquid per linteum,
Scrib. Comp. 271:ad colum,
Veg. 2, 28, 19:per colum,
Apic. 4, 2:aurum,
App. Flor. p. 343, 20:terra colans,
Plin. 31, 3, 23, § 38:faex colata,
id. 31, 8, 44, § 95.— Poet.:amnes inductis retibus,
i. e. to spread out a fish-net, Manil. 5, 193.—Hence, cōlātus, a, um, P. a., cleansed, purified (post-class.):nitor (beryllorum),
Tert. Anim. 9.—Trop.:certiora et colatiora somniari,
Tert. Anim. 48. -
8 aequaevus
aequaevus adj. [aequus + aevum], of equal age: rex, V.* * *aequaeva, aequaevum ADJof the same age; contemporary -
9 aevitās
aevitās ātis, f [aevum], old for aetas, age, time of life, XII Tabb. ap. C.* * *lifetime, age, generation; period; stage, period of life, time, era; time of existence; unending/endless time, forever; immortality; days of yore -
10 grandaevus
grandaevus adj. [grandis+aevum], in years, old, aged: Nereus, V.: pater, O.: senes, Ta.* * *grandaeva, grandaevum ADJof great age, old -
11 in-rumpō (irr-)
in-rumpō (irr-) rūpī, ruptus, ere, to break in, press in, force a way in, burst into, rush at, fall upon: inrumpere conari, Cs.: dixit et inrupit, O.: hostes pluribus agminibus inrupturi, Ta.: quocunque, O.: in castra, Cs.: in aciem hostium: cum telis ad sese, S.: oppidum, Cs.: domūs limina, V.: thalamo, V.—Fig., to break in, enter, intrude, invade, interrupt: imagines in animos per corpus inrumpunt: luxuries in domum inrupit: in aevum nefas, O. -
12 longaevus
-
13 memor
memor oris, adj. [1 SMAR-], mindful, remembering, heedful: mens: apud memores stat gratia facti, V.: ut memor esses sui, T.: eorum facti, Cs.: generis, S.: nec aurae Nec sonitūs memor, V.: vale nostri memor, Iu.: Vive memor, quam sis aevi brevis, H.: cadum Marsi memorem duelli, i. e. as old as, H.: aevum, i. e. fame, V.: tabellae, inscribed, O.: saevae Iunonis ira, relentless, V.: exemplum parum memor legum humanarum, regardless, L.— That remembers, of a good memory: homo.— Recalling, bringing to mind, suggestive, commemorative: ingenium Numae, L.: nostri memorem sepulcro Scalpe querelam, H.: indicii memor poena, O.: versus, O.* * *(gen.), memoris ADJremembering; mindful (of w/GEN), grateful; unforgetting, commemorative -
14 per-agō
per-agō ēgī, āctus, ere, to thrust through, pierce through, transfix: latus ense, transpierce, O.—To pass through, traverse: freta, O.: cum sol peregit Signa, O.—To disturb, trouble, agitate: Sempronium usque eo, ut, etc.: humum, till persistently, O.—Fig., to go through with, carry out, execute, finish, accomplish, complete: fabulam: concilium, Cs.: conata, Iu.: cursum, V.: iter, H.: dona, finish distributing, V.: aevum, O.: otia, live at ease, O.: facinus, Iu.—To follow to the end: reum, to prosecute to condemnation, L.: causam nullo labore.— To go through, go over, set forth, relate, describe, detail: postulata, L.: verbis auspicia, mention, L.: res pace belloque gestas, treat, L.: res tenuīs, tenui sermone peractas, delivered, H.: Omnia animo mecum, review, V. -
15 percontor or percūnctor
percontor or percūnctor ātus, ārī, dep. [per+contus, to search with a pole; the form percunctor was suggested by a mistaken etymology from cunctus], to ask particularly, question strictly, inquire, interrogate, investigate: percontando elicere opinionem: Sed quos perconter video, T.: Porum an verum esset, Cu.: nutricem, quid hoc rei sit, L.: tu numquam mihi percontanti aliquid defuisti: ex aniculā quanti aliquid venderet: ex his scribis quid velint: pauca percunctatus de statu civitatis, S.: eam quoque esse quae percunctari vellet, of her too he wished to ask some questions, L.: meum si quis te percontabitur aevum, H.: percontari Patrona causam consilii, Cu. -
16 per-dūrō
per-dūrō —, —, āre [per+durus], to last, endure: apud vos, T.: longum in aevum, O. -
17 prīmaevus
prīmaevus adj. [primus+aevum], in early life, youthful: Helenor, V.: corpus, V.* * *primaeva, primaevum ADJ -
18 prō-rogō
prō-rogō āvī, ātus, āre, to prolong, continue, extend, protract: quinquenni imperium Caesari: provinciam: imperium in insequentem annum, L.: Alterum in lustrum, meliusque semper Proroget aevum, H.—To put off, defer: dies ad solvendum. -
19 re-petō
re-petō īvī, ītus, ēre, to fall upon again, attack anew, strike again: regem repetitum ad terram adfixit, after repeated attacks, L.: repetita per ilia ferrum, O.: ad Nolam armis repetendam, L.—To seek again, return to, revisit: fratresque virumque, O.: Hispanā Penatīs ab orā, H.: viam, quā venisset, retrace, L.: domum, H.: Africam, L.: praesaepia, V.: quid enim repetiimus (sc. patriam)? L.—To seek again, demand anew: Gallum a Verticone, qui litteras deferat, Cs.: repetitumque, duobus uti mandaretur imperium, the demand was made again, L.—To seek again, demand back, retake, demand in compensation, claim: pro illā quidquam abs te preti, T.: abs te sestertium miliens ex lege: quae erepta sunt: obsides, Cs.: si forte suas repetitum venerit plumas, H.: Politorium rursus bello repetitum, was retaken, L.: eam, quam patri suo spoponderim, dignitatem: pro eo (beneficio) gratiam, L.: parentum poenas a filiis: ne mors quidem in repetendā libertate fugienda, in the effort to recover: per occasionem libertatem, L.: beneficia ab nullo, S.—In phrases, with res, in war or at law, to demand restitution, require satisfaction: fetialīs mittendi ad res repetendas, L.: bellum rebus repetitis indictum, i. e. for reprisals. —With pecuniam: pecuniam repetere, to sue for the recovery of money: lex de pecuniis repetundis, concerning extortion: pecuniarum repetundarum reus, of extortion, S.: alqm repetundis postulare (sc. pecuniis), sue for extortion, Ta.—To fetch back, bring again, retake, recall: Repudiatus repetor, I was rejected, and am recalled, T.: ad haec (impedimenta) repetenda, Cs.: alii (elephanti) deinde repetiti ac traiecti sunt, were brought and passed over, L.—To take hold of again, undertake anew, enter upon again, recommence, resume, renew, repeat: praetermissa repetimus, incohata persequimur: eadem vetera consilia: Hoc opus, H.: repetitum Mulciber aevum Poscit, O.: auspicia de integro, L.: repetita suis percussit pectora palmis, i. e. again and again, O.: longo Vellera mollibat tractu, by drawing out repeatedly, O.: haec decies repetita placebit, H.—In discourse, to draw, deduce, derive, go back to, seek, trace: populum a stirpe: repetere populi originem: usque a Corace nescio quo: narratio, si non ab ultimo repetetur: res remotas ex litterarum monumentis: tam alte repetita oratio: primā repetens ab origine, V.: longius: repetitis atque enumeratis diebus, reckoned backwards, Cs.—To think over, trace in thought, call to mind, recall, recollect: mearum praecepta litterarum: supra repetere ac paucis instituta maiorum disserere, S.: noctem, O.: te animo repetentem exempla tuorum, V.: memoriā vetera: memoriam ex annalibus, L. -
20 terō
terō trīvī (trīstī for trīvistī, Ct.), trītus, ere [1 TER-], to rub, rub away, wear away, bruise, grind, bray triturate: lacrimulam oculos terendo exprimere, T.: unguibus herbas, O.: calamo labellum, i. e. to blow upon the flute, V.: calcem calce, tread upon, V.—Of grain, to rub off, tread out, thresh: Milia frumenti tua triverit area centum, H.: teret area culmos, V.: Ut patriā careo, bis frugibus area trita est, i. e. during two harvests, O.— To rub smooth, burnish, polish, sharpen: mordaci pumice crura, O.: radios rotis, smoothed, turned, V.: catillum manibus, H.— To lessen by rubbing, rub away, wear away by use, wear out: silices, O.: ferrum, to dull, O.: trita vestis, H.—Of a place, to wear, tread often, visit, frequent: iter, V.: Appiam mannis, H.: viam, O.—Fig., of time, to wear away, use up, pass, spend, waste, kill: in convivio tempus, L.: teretur interea tempus: teritur bellis civilibus aetas, H.: Omne aevum ferro, V.: otium conviviis comissationibusque inter se, L.— To exert greatly, exhaust, wear out: in opere longinquo sese, L.: in armis plebem, L.—Of words, to wear by use, render common, make trite: verbum sermone: quae (nomina) consuetudo diurna trivit.* * *terere, trivi, tritus Vrub, wear away, wear out; tread
См. также в других словарях:
Aevum — (lat.), Alter, Lebens , Zeitalter … Pierer's Universal-Lexikon
Aevum — (lat.), Lebens , Zeitalter, Alter; medium a., das Mittelalter … Meyers Großes Konversations-Lexikon
aevum — index lifetime Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 … Law dictionary
Aevum — [lateinisch] das, , Ewigkeit; Lebenszeit, Menschenzeitalter … Universal-Lexikon
Aevum — Ae|vum [ ɛ:vum] das; <aus gleichbed. lat. aevum> Ewigkeit; Lebenszeit, Menschenzeitalter … Das große Fremdwörterbuch
Glossary of ancient Roman religion — This is an incomplete list, which may never be able to satisfy particular standards for completeness. You can help by expanding it with reliably sourced entries. Ancient Roman religion … Wikipedia
ev — EV, evuri, s.n. (livr.) Perioadă din istoria omenirii cu anumite trăsături specifice. ♢ Evul mediu = perioadă din istoria omenirii cuprinsă între antichitate şi epoca modernă. – Din lat aevum. Trimis de thiess, 12.08.2003. Sursa: DEX 98 EV s. v … Dicționar Român
Psychomachia — Psychomachia, British Library, MS 24199 (11. Jahrhundert); Hiob als Begleiter der Patientia (Geduld). Die Verse verdeutscht: „Ihn heißt die Göttliche nun ruhen von allem / Waffengeklirr, seinen gesamten Verlust aus dem erbeutetem Reichtum /… … Deutsch Wikipedia
ВЕЧНОСТЬ — (греч. aion, лат. eternitas) 1) неограниченность во времени; 2) безначальная и бесконечная длительность, неделимая на «до» и «после»; 3) лишенное всякой длительности неподвижное «теперь». У индоевропейцев понятие В. этимологически восходит к… … Философская энциклопедия
МЕДИЕВИСТИКА — [ < лат. medium aevum средние века] научная дисциплина, занимающаяся изучением истории, философии, литературы средних веков. Словарь иностранных слов. Комлев Н.Г., 2006. медиевистика (лат. medium aevum Средние Века) раздел исторической науки,… … Словарь иностранных слов русского языка
Europe, history of — Introduction history of European peoples and cultures from prehistoric times to the present. Europe is a more ambiguous term than most geographic expressions. Its etymology is doubtful, as is the physical extent of the area it designates.… … Universalium