-
41 artık\ değil
уже́ не -
42 belli\ değil
неизве́стно -
43 de\ değil
та́кже не -
44 hiç\ de\ değil
ниско́лько ничу́ть -
45 kolay\ değil
нелегко́ -
46 kötü\ değil
непло́хо -
47 mümkün\ değil
невозмо́жно -
48 akıl
ра́зум (м) ум (м)* * *выпад. -klı1) ум, ра́зумaklı başka yerde — его́ голова́ за́нята други́м
2) па́мятьaklından çıkarmamak — не забыва́ть, держа́ть в голове́
adı aklımda kalmadı — его́ и́мя вы́скочило у меня́ из головы́
3) сове́тakıl almak — получи́ть сове́т
akıl danışmak — сове́товаться
akıl vermek — посове́товать, пода́ть мысль
••akıl için tarik / yol birdir — погов. у разу́мных то́лько оди́н путь
akıl para ile satılmaz — погов. ум за де́ньги не ку́пишь
akılları pazara çıkarmışlar, herkes yine kendi aklını almış / beğenmiş — посл. ка́ждый счита́ет себя́ умне́е други́х
akıl yaşta değil, baştadır — погов. му́дрость в голове́, а не в бороде́
akıl kişiye sermayedir — погов. ум - бога́тство челове́ка
akıl akıldan üstündür — погов. ум хорошо́, а два - лу́чше
- bunu aklım almıyorakıl kişiye sermayedir — погов. ум - бога́тство челове́ка
- akıl almaz
- aklı başında
- aklı başında olmamak
- aklı başında değil
- aklı başından gitmek
- aklını başına almak
- aklını başına toplamak
- aklını başına devşirmek
- aklını başka yere vermek
- aklını bozmak
- aklını çalmak - aklı dağılıyor
- aklım duruyor
- akıllara durgunluk vermek
- aklına düşmek
- akıl erdirmemek
- bu işe aklım erdirmiyor - aklı fikri... de
- aklından geçirmek
- aklından geçmek
- aklına gelmek
- aklına getirmek
- aklı gitti
- akıl hastalığı
- akla hayale gelmez
- aklını kaçırmak
- aklını oynatmak
- akıl kârı değil
- aklı kesmek
- akıl öğretmek
- aklını peynir ekmekle yemiş
- aklına sığmamak
- akla sığmaz
- aklını şaşırmak
- aklı şaşmak
- aklı takılmak
- aklının terazisi bozuldu
- aklına uymak
- aklına yelken etmek
- aklı yerinde değil
- aklı zıvanadan çıkmak
- aklından zoru olmak -
49 hiç
1.1) в отриц. предложениях употр. для усиления отрицания совсе́м, соверше́нно, абсолю́тноo hiç bilmez — он абсолю́тно ничего́ не зна́ет
üç gündenberi hiç görünmedi — вот уже́ три дня она́ совсе́м не пока́зывается; б) никогда́
hiç görmedim — никогда́ не ви́дел; в) ничего́
ne gördünüz? - Hiç! — что вы ви́дели? [Да так] ничего́!
2) в вопр. предложениях когда́-либо; когда́-нибудь2.hiç ava gittiniz mi? — вы когда́-нибудь ходи́ли на охо́ту?
ничто́, пустя́кbir hiç için darıldı — он оби́делся из-за пустяка́
o benim gözümde hiçtir — он в мои́х глаза́х ничто́
••- hiç de- dersleri hiç de iyi değil
- hiç değil
- çok yoruldunuz mu? Hiç değil
- hiç değilse
- hiç olmazsa
- hiç değilse on tane ver
- hiç olmazsa günde bir iki kere gelir
- hiçe saymak
- hiçe indirmek
- hiç yoktan -
50 az
1.1) недоста́точный, незначи́тельный, ску́дный, ми́зерныйaz gayretle — незначи́тельными уси́лиями
az para ile — за небольшу́ю су́мму де́нег
2) содержащий / имеющий малое количество чего-л.az alkollü — слабоалкого́льный
az gelirli — малоиму́щий
az miktarda — в ма́лом коли́честве
2.az ücretli — низкоопла́чиваемый
1) ма́ло, немно́гоaz konuşmak — ма́ло говори́ть
bugün işimiz az — у нас сего́дня рабо́ты немно́го
2) - den ме́ньшеeline geçen para bin liradan az — он получи́л ме́ньше одно́й ты́сячи лир
••aza sormuşlar nereye, çoğun yanına demiş — посл. ма́лые де́ньги бегу́т к больши́м деньга́м, де́ньги к деньга́м
az veren candan verir, çok veren maldan verir — посл. кто ма́ло даёт - даёт от души́, кто мно́го даёт - даёт от избы́тка
az olsun öz olsun — погов. лу́чше ме́ньше, да лу́чше
- az buz olmamakaz tamah çok zarar getirir — посл. скупо́й пла́тит два́жды
- az buz para değildi
- aza çoğa bakmamak
- az çok dememek
- az daha
- az daha havuza düşecekti
- az değil!
- az gelmek
- az görmek
- az günün adamı değil
- az günün adamı değildir
- az kaldı
- az kala
- az kalsın
- az kaldı boğulacaktı -
51 iş
ко́поть (ж)* * *1) врз. рабо́та, трудişe almak — приня́ть на рабо́ту
iş anlaşmazlıkları — юр. трудовы́е спо́ры
işten atmak — вы́гнать с рабо́ты
iş borsası — би́ржа труда́
iş emniyeti — юр. безопа́сность труда́
işe geç kalmak — опозда́ть на рабо́ту
iş güveni — охра́на труда
iş haftası — юр. рабо́чая неде́ля
iş hukuku — юр. трудово́е пра́во
iş kazaları — несча́стные слу́чаи на рабо́те
işten olmak — лиша́ться рабо́ты
iş sözleşmesi — юр. трудово́е соглаше́ние
iş ücreti — зарпла́та
iş vermek — дава́ть / предоставля́ть рабо́ту
2) де́ло, обстоя́тельство, положе́ние веще́йiş böyle iken — раз де́ло обстои́т так
karışık iş — запу́танное де́ло
3) де́ло; заня́тие; слу́жбаdevlet işleri — госуда́рственные дела́
işim başımdan aşkın — у меня́ дел по го́рло
şimdi işi var, gelemez — сейча́с он за́нят, прийти́ не смо́жет
işi nedir? — что он де́лает?, чем он занима́ется?
işim olmasa, sana yardım ederdim — е́сли бы я не был за́нят, я бы тебе́ помо́г
sonunda bir iş buldu — наконе́ц он нашёл [себе́] заня́тие
iş cevreleri — деловы́е круги́
4) рабо́та, изготовле́ние, произво́дство, трудiğne işi — вышива́ние
yapı işleri — строи́тельные рабо́ты
5) де́лоişimi görmediler — моё де́ло не рассма́тривали
bu, işimi bozdu — э́то испо́ртило моё де́ло
bu, bir zevk işidir — э́то де́ло вку́са
••işi üç nalla bir ata kaldı — погов. оста́лось нача́ть и ко́нчить
her işte bir hayır var — погов. нет ху́да без добра́
- iş açmakişim iş kaşığım gümüş — погов. у меня́ дела́ на мази́
- işinin adamı
- işi aksi gitmek
- işin alayında olmak
- işi Allaha kalmak
- işi anlamak
- iş ayağa düşmek
- işine bak!
- işin başı
- iş başa düşmek
- işler becermek
- iş bilmek
- işini bilmek
- işini bitirmek
- iş bitmek
- işi bozmak
- işi bozulmak
- işi ciddiye almak
- iş çatallanmak
- iş çevirmek
- iş çığrından çıkmak
- iş çıkarmak
- iş çıkmak
- iş dayıya düştü
- iş değil
- işten değil
- iş düşmek
- işi düşmek
- iş etmek
- işten el çektirmek
- işe girmek
- iş görmek
- işini görmek
- iş göstermek
- işi gücü bırakmak
- işten güçten kalmak
- işin içinden çıkmak
- işin içinden sıyrılmak
- işin içinde iş var
- iş ki...
- iş ki sınıfını geçsin
- iş mi?
- işin mi yok?
- iş inadına bindi
- iş işten geçti
- iş işten geçmişti
- işi iş olmak
- iş karıştırmak
- işin kolayına kaçmak
- işe koşmak
- işin kötüsü
- iş ola
- iş olacağına varır
- iş olsun diye
- işi oluruna bırakmak
- işi pişirmek
- işi rast gitmek
- işin rengi değişti
- işi resmiyete dökmek
- iş sarpa sarmak
- işi savsaklamak
- işi şakaya vurmak
- işi tatlıya bağlamak
- işi temizlemek
- işin tuhafı
- iş tutmak
- işin ucu
- işin ucu bana dokundu
- işini uydurmak
- işi vurmak
- işe yaramak
- iş yok
- işini yoluna koymak -
52 olacak
1. озвонч. -ğı1) возмо́жный, осуществи́мый, выполни́мыйolacak bir şey söyle, yapayım — скажи́ что́-нибудь выполни́мое, и я сде́лаю
bu olacak iş mi? — возмо́жное ли э́то де́ло?
2) счита́ющийся; так называ́емыйarkadaşım olacak adam beni yarı yolda bıraktı — так называ́емый "мой това́рищ" бро́сил меня́ на полпути́
3) подходя́щий, го́дный2. озвонч. -ğıolacak bir fiyat söyle de alayım — скажи́ подходя́щую / оконча́тельную це́ну, я куплю́
то, что должно́ соверши́ться, немину́емое3. озвонч. -ğıolmuşa değil olacağa bak! — смотри́ не на то, что бы́ло, а на то, что должно́ быть!
должно́ быть, вероя́тно, по всей вероя́тностиbu işi o yapmış olacak — это, должно́ быть, де́ло его́ рук
bu memur olacak — э́то, должно́ быть, слу́жащий
evde olacak — он, по всей вероя́тности, до́ма
4. озвонч. -ğıgelmiş olacak — вероя́тно, он уже́ пришёл
(с вопр. словами)ne olacak? — ну и что?, поду́маешь!
neden olacak? — как почему́?
••olacakla öleceğe çare bulunmaz / yoktur — посл. чему́ быва́ть, того́ не минова́ть
-
53 órası
- nı1) то ме́стоórası hiç de fena değil — там совсе́м непло́хо
órası neresi? — а) э́то что? ( вопрос по телефону снявшему трубку); б) како́е э́то ме́сто? ( уточняющий вопрос собеседнику)
órasını görmedim — я не ви́дел тех мест
órası Izmir değil mi? — там Изми́р, не так ли?
órası evin olduğunu bilmiyordu — он не знал, что э́то твой дом
órasını sel basmış — там наводне́ние
odanın órasına burasına yerleştirilmiş kutular — коро́бки, раста́вленные по ко́мнате там и сям
órası ülkenin en güzel yerlerinden biridir — э́то ме́сто одно́ из краси́вейших мест стра́ны
2) э́та / та сторона́ дела́, э́то / то обстоя́тельствоórasını Allah bilir — э́то изве́стно одному́ Бо́гу
órasını bilmem — я э́того не зна́ю
işin órasını kurcalamayın — вы не затра́гиваете э́ту сто́рону де́ла
••- burası benim dolaşmak / gezmek
- órası öyle -
54 açış
1) откры́тиеaçış töreni — торже́ственное откры́тие
2) действие, характеризующее способ, манеру открывания чего-л.kapının açışı bile insan gibi değil — да́же мане́ра открыва́ть две́ри у него́ не как у [всех] люде́й
-
55 ağız
рот (м)* * *I выпад. -ğzı1) рот, пасть2) го́рло, го́рлышко; выходно́е отве́рстиеağzı dar şişe — буты́лка с у́зким го́рлышком
cebin ağzı — про́резь карма́на
yanardağın ağzı — кра́тер вулка́на
3) вход (в бухту, залив и т. п.)körfezin ağzı — вход в зали́в
4) нача́ло ( дороги)yolun ağzında — в нача́ле доро́ги
5) края́ (сосуда и т. п.)bardağın ağzı — края́ стака́на
testinin ağzı — края́ кувши́на
6) у́стьеçay ağzı — у́стье реки́
7) разви́лка, перекрёстокdört yol ağzı — перекрёсток доро́г
iki yol ağzı — разви́лка
8) ле́звие9) диале́кт, го́ворRumeli ağzı — румели́йский диале́кт
10) тон, мане́ра ( разговора)ağzı değişti — он заговори́л по-друго́му
bana karşı bu ağzı kullanma — ты со мной таки́м то́ном не разгова́ривай
11) муз. мело́дии, напе́вы (какой-л. местности)12) разг. разsobayı günde iki ağız yakıyoruz — мы то́пим печь два ра́за в день
••ağzı torba değil ki büzesin — погов. на чужо́й рото́к не наки́нешь плато́к
ağız yüreğin artığını / taşkınını söyler — посл. у кого́ что боли́т, тот о том и говори́т
- ağzında- ağzı açık ayran delisi
- ağzı açık kalmak
- ağzını açıp gözünü yummak
- ağız açmak
- ağzını açmak
- ağız açmamak
- ağzını açmamak
- ağız açtırmamak
- ağız ağza vermek
- ağızdan ağza
- ağızdan ağza geçmek
- ağza alınmaz
- ağza almamak
- ağzına aptesle almak
- ağzını aramak
- ağzına atmak
- ağzından baklayı çıkarmak
- ağzında bakla ıslanmamak
- ağzına bakmak
- ağzının içine bakmak
- ağzına baktırmak
- ağzından bal akmak
- ağzını bıçak açmamak
- ağzına bir kemik bırakmak
- ağzına bir parmak bal çalmak
- ağzında gevelemek
- ağız bozukluğu
- ağız burun birbirine karışmak
- ağzı burnu yerinde
- ağzından çıkanı kulağı duymamak
- ağzından çıkanı kulağı işitmemek
- ağzından çıkmak
- ağız değişikliği
- ağız değiştirmek
- ağzını dilini bağlamak
- ağız dil vermemek
- ağzı dili kurumak - ağzından düşürmemek
- ağzından girip burnundan çıkmak
- ağzı havada
- ağzını havaya açmak
- ağzını hayıra aç!
- ağzıyla kuş tutmak
- ağzından kaçırmak
- ağzını kapamak
- ağzını kiraya vermek
- ağzının kokusunu çekmek
- ağzı kulağına varmak
- ağzı kulaklarına varmak
- ağız kullanmak
- ağzı kurusun!
- ağzından lâf almak
- ağzı lâf yapıyor
- ağzı lâkırdı yapıyor
- ağzından lokmasını almak
- ağzını öpeyim!
- ağzının payını vermek
- ağzının ölçüsünü vermek
- ağız persengi
- ağzının perhizi yok
- ağız satmak
- ağzını sıkı tutmak
- ağzını pek tutmak
- ağzı sulanmak
- ağzı süt kokuyor
- ağız tadıyla
- ağzının tadıyla
- ağzının tadını almak
- ağzının tadını bilmek
- ağzını tıkamak
- ağzını topla!
- ağzı var dili yok
- ağzı yanmak
- ağız yaymak
- ağzından yel alsın!
- ağzını yoklamak
- bir ağızdan
- hep bir ağızdan IIмоло́зиво -
56 ah
1.ах!, ох!, эх!ah, başım! — ох, моя́ голо́вушка!
ah, ben ne ettim! — ах, что я наде́лал!
ah, o eski günler! — эх, э́ти пре́жние времена́!
2.ah çekmek — а́хать, о́хать
прокля́тие, возме́здиеah almak — быть про́клятым
••ah yerde kalmaz — посл. ра́но и́ли по́здно возме́здие прихо́дит
- ah vah etmekah alan onmaz — погов. про́клятому челове́ку сча́стья / благополу́чия не вида́ть
-
57 âlem
1) врз. мирhayvanlar âlemi — ца́рство живо́тных
iç âlemi — вну́тренний мир
2) окружа́ющие [лю́ди]âleme ne? — кому́ како́е де́ло?
bu işe âlem ne der? — а что ска́жут об э́том лю́ди?
âlem bunu bilmemeli — обще́ственность об э́том не должна́ знать
3) положе́ние, состоя́ние (здоровья, дел и т. п.)ne âlemdesiniz? — как пожива́ете?, что поде́лываете?
4) развлече́ниеbu pazar kırdaki âleme o da katıldı — в э́то воскресе́нье в за́городном пикнике́ и он при́нял уча́стие
gece âlemleri — ночны́е развлече́ния / пиру́шки
••- âleme sakal dağıtmakâlemin ağzı torba değil ki büzesin — посл. на ка́ждый рото́к не наки́нешь плато́к
- âlemi var mı?
- kendi âlemine kapanmak -
58 anlaşılmak
быть поня́тным / я́сным, выясня́тьсяanlaşıldı! — поня́тно!, я́сно!
anlaşılır — поня́тный, я́сный
anlaşılmayacak şey değil ki... — здесь нет ничего́ непоня́тного
bundan anlaşılır ki... — из э́того я́вствует, что...
onun ne söylemek istediği hıç anlaşılamadı — так и оста́лось нея́сным, что он хоте́л сказа́ть
-
59 ar
Iстыд, стыдли́востьar etmek — стыди́ться
••- ar namus tertemiz IIar yılı değil, kâr yılı — погов. ≈ для достиже́ния це́ли все сре́дства хороши́
ар (мера площади, 100 м2) -
60 arkadaş
друг (м) собра́т (м)* * *това́рищ, другçalışma arkadaşı — колле́га
okul arkadaşı — шко́льный това́рищ
arkadaş olmak — быть дру́гом
yol arkadaşı — попу́тчик
••arkadaş değil, arka taşı — погов. от него́, как от това́рища, одни́ неприя́тности
См. также в других словарях:
değil — is. Cümle içinde art arda kullanılan iki veya daha çok özneyi, tümleci, yüklemi, aralarından bazılarına olumsuzluk kavramı vererek birbirine bağlayan veya yüklemin olumsuz çekimini sağlayan kelime Bu direniş çetin değil, haşin değil, yürek… … Çağatay Osmanlı Sözlük
değil mi ki — madem, mademki … Çağatay Osmanlı Sözlük
yenilir yutulur şey değil — 1) yenmeyecek nitelikte olan (yiyecek) 2) hoşa gitmeyen, beğenilmeyen nitelikte olan Kağnı gıcırtısını sineye çekmek zor, bu zıkkım pek yenir yutulur şey değil ki! B. R. Eyuboğlu 3) çok ağır (söz) 4) mec. kendisiyle başa çıkılamayacak durumda… … Çağatay Osmanlı Sözlük
boru değil (veya boru mu bu?) — hlk. azımsanacak, küçümsenecek, önem verilmeyecek şey değil anlamında kullanılan bir söz Gençlik bu, boru değil. A. İlhan … Çağatay Osmanlı Sözlük
akıl işi değil — akla uygun değil, doğru değil anlamında kullanılan bir söz … Çağatay Osmanlı Sözlük
el âlemin ağzı torba değil ki büzesin — elin ağzı torba değil ki büzesin … Çağatay Osmanlı Sözlük
herkesin ağzı torba değil ki büzesin — elin ağzı torba değil ki büzesin … Çağatay Osmanlı Sözlük
kabil değil — imkânsız, imkânı yok Şu sırta kadar çıkmazsak kabil değil, faciayı tamamıyla göremezsiniz, diyor. F. R. Atay … Çağatay Osmanlı Sözlük
erkek arslan arslan da dişi arslan arslan değil mi? — güçlülük ve yüreklilik yalnızca erkeklerde değil kadınlarda da vardır anlamında kullanılan bir söz … Çağatay Osmanlı Sözlük
hiç değil — asla, kesinlikle Küçük tıpkı dedesi. Hiç değil … Çağatay Osmanlı Sözlük
av vuranın değil alanın — bir şeyden, sahibi değil de başkası yararlanıyorsa asıl sahip yararlanan kişidir anlamında kullanılan bir söz … Çağatay Osmanlı Sözlük