Перевод: со всех языков на английский

с английского на все языки

humilitās

  • 1 humilitas

    hŭmĭlĭtas, ātis, f. [humilis], lowness (acc. to humilis, I.).
    I.
    Lit.:

    naves omnes actuarias imperat fieri, quam ad rem humilitas multum adjuvat (shortly before: naves paulo facit humiliores),

    Caes. B. G. 5, 1, 3:

    arborum,

    Sall. J. 49, 5:

    aliorum animalium ea est humilitas, ut cibum terrestrem rostris facile contingant,

    low stature, Cic. N. D. 2 47, 122:

    sidera multum inter se aut altitudine aut humilitate distantia,

    id. Tusc. 5, 24, 69:

    quanta humilitate luna feratur, terram paene contingens,

    id. Div. 2, 43, 91.—
    II.
    Trop.
    A.
    Of rank, birth, or influence, lowness, meanness, insignificance: malorum turba quaedam, paupertas, ignobilitas, humilitas, solitudo, etc., Cic. Tusc. 5, 10, 29:

    propter humilitatem et obscuritatem,

    id. Off. 2, 13, 45:

    humilitatem cum dignitate contendere,

    id. Rosc. Am. 47, 136:

    alicujus despicere,

    id. Phil. 13, 10, 23:

    obicere humilitatem alicui,

    Liv. 26, 31, 4:

    ex humilitate sua,

    Caes. B. G. 5, 25:

    infima natalium,

    Plin. 18, 6, 7, § 37:

    generis,

    Sall. J. 73, 4:

    generis ac nominis,

    Suet. Vesp. 4:

    obliterata quoque scrutabimur, nec deterrebit quarundam rerum humilitas,

    Plin. 14, 1, 1, § 7.—
    B.
    Littleness of mind, meanness, baseness, abjectness:

    habet levitatem laetitia gestiens, humilitatem metus,

    Cic. Tusc. 3, 13, 27; id. de Or. 1, 53, 228:

    et dejecto (capite) humilitas et supino arrogantia ostenditur,

    Quint. 11, 3, 69; so,

    opp. arrogantia,

    Caes. B. C. 1, 85, 5:

    saepe virtus et magnificentia plus proficit ad misericordiam commovendam quam humilitas et obsecratio,

    Cic. Inv. 1, 56, 109:

    summittere se in humilitatem causam dicentium,

    Liv. 38, 52, 2:

    asinorum,

    Plin. 10, 63, 83, § 180.—
    2.
    In eccl. Lat., in a good sense, opp. to pride, lowness, humility, Lact. 5, 15; Sulp. Sever. Vit. S. Mart. 2 fin. et saep.

    Lewis & Short latin dictionary > humilitas

  • 2 humilitās

        humilitās ātis, f    [humilis], lowness, small stature, depression: (navium), Cs.: arborum, S.: quantā humilitate luna feratur, terram paene contingens.—Fig., lowness, meanness, insignificance: obicere humilitatem alcui, L.: ex humilitate suā, Cs.: generis, S.— Littleness of mind, meanness, baseness, abjectness: habet humilitatem metus; opp. adrogantia, Cs.: causam dicentium, L.
    * * *
    insignificance/unimportance/degradation/debasement/humiliation; commonplaceness; lowness (position/rank); shortness; humbleness; submissiveness; humility (Bee)

    Latin-English dictionary > humilitās

  • 3 AUÐ-

    adverbial prefix to a great many adjectives, adverbs, and participles (opp. to tor-), easily.
    * * *
    adverbial prefix to a great many adjectives, adverbs, and participles, seldom to subst. nouns, [not found in Ulf.; A. S. eâð, as in eâðmedu, humilitas, and also as a separate adj. eâde. facilis; Old Engl. ‘eath,’ ‘uneath,’ for ‘easy,’ ‘uneasy;’ Hel. ôð and ôði, facilis, unôði, difficilis], easy, opp. to tor-. To this ‘aud’ and not to ‘old’ may perhaps be referred some of the compds of aud and awd in Scottish and provincial English. Thus ‘audie’ in Scotch means an easy careless fellow; ‘aud farand,’ or ‘auld farand,’ may both mean easy going: v. the words in Jamieson and the Craven Glossary.

    Íslensk-ensk orðabók > AUÐ-

  • 4 ad-iuvō

        ad-iuvō iūvī    (adiuerō, old for adiūverō), iūtus, āre, to help, assist, aid, support, further, sustain: fortīs fortuna adiuvat, T.: maerorem orationis meae lacrimis suis: suā sponte eos, N.: pennis adiutus amoris, O.: in his causis: alqm ad percipiendam virtutem: si quid te adiuero, poet ap. C.: ut alqd consequamur, adiuvisti: multum eorum opinionem adiuvabat, quod, etc., Cs.—With ellips. of obj, to be of assistance, help: ad verum probandum: non multum, Cs.: quam ad rem humilitas adiuvat, is convenient, Cs.—Supin. acc.: Nectanebin adiutum profectus, N.—P. pass.: adiutus a Demosthene, N.—Fig.: clamore militem, cheer, L.: adiuvat hoc quoque, this too is useful, H.: curā adiuvat illam (formam), sets off his beauty, O.

    Latin-English dictionary > ad-iuvō

  • 5 con-tendō

        con-tendō dī, tus, ere,    to stretch, bend, draw tight, strain: arcum, V.: tormenta: vincla, V.: ilia risu, O.—To aim, draw, make ready: nervo equino telum, V.—To aim, shoot, hurl, dart, throw: Mago hastam (i. e. in Magum), V.: telum in auras, V.—Fig., to strain, stretch, exert: nervos aetatis meae: animum in curas, O.: ad hunc cursum (i. e. ad huius imperium), follow zealously, V.—To strive for, press, pursue, prosecute, hasten, exert oneself: id sibi contendendum existimabat, Cs.: hunc (locum) oppugnare contendit, zealously lays siege to, Cs.: summā vi transcendere in hostium navīs, Cs.: in Britanniam proficisci, Cs.: litora cursu petere, V.: voce ut populus hoc exaudiat: remis, ut eam partem insulae caperet, Cs.: ne patiamini imperatorem eripi: quantum maxime possem, contenderem: oculo quantum Lynceus, reach with the sight, H.—To march, press on, seek, journey hastily, hasten: in Italiam magnis itineribus, Cs.: huc magno cursu, Cs.: ad castra, Cs.: Lacedaemonem, N.: ad summam laudem maximis laboribus: quo contendimus, pervenire: nocte unā tantum itineris.—To measure together, compare, contrast: causas ipsas: leges: id cum defensione nostrā: ostro vellera, H.—To measure strength, strive, dispute, fight, contend, vie: proelio, Cs.: magis virtute quam dolo, Cs.: rapido cursu, V.: Moribus, H.: frustra, V.: iactu aleae de libertate, play for, Ta.: is liceri non destitit; illi contenderunt, kept bidding (at an auction): tecum de honore: cum magnis legionibus parvā manu, S.: cum victore, H.: humilitas cum dignitate: Nec cellis contende Falernis, compete with, V.: contra populum R. armis, Cs.: contra vim morbi: de potentatu inter se, Cs.: non iam de vitā Sullae contenditur, the dispute is: proelio equestri inter duas acies contendebatur, Cs.—To demand, ask, solicit, entreat, seek: a me (ut dicerem), qui, etc.: a Pythio ut venderet: a militibus ne, etc., Cs.: hic magistratus a populo summā ambitione contenditur: ne quid contra aequitatem.—To assert, affirm, insist, protest, maintain, contend: hoc contra Hortensium: hoc ex contrario: contendam, eum damnari oportere: audebo hoc contendere, numquam esse, etc.: illud nihil nos... scientes fuisse, L.: quae contendere possis Facta manu, you might swear, O.

    Latin-English dictionary > con-tendō

  • 6 favor

        favor ōris, m    [FAV-], favor, good-will, inclination, partiality: favore populi duci: exercitūs, Ta.: illi favorem humilitas addiderat, S.: Voleronem amplexa favore plebs, L.— Praise, approval, applause: Vatum, H.: suis non respondere favorem meritis, H.— Acclamation, applause: quem favorem secum in scenam attulit?: iam favor mentes tenet, Ph.: magno palma favore datur, O.
    * * *
    favor, goodwill; bias; applause

    Latin-English dictionary > favor

  • 7 īgnōbilitās

        īgnōbilitās ātis, f    [ignobilis], want of fame, obscurity: ignobilitas aut humilitas: virorum, O. —Low birth, mean origin: Iugurthae, S.: generis: paterna, L.
    * * *
    obscurity, want of fame; low birth

    Latin-English dictionary > īgnōbilitās

  • 8 obscūritās

        obscūritās ātis, f    [obscurus], darkness, obscurity, indistinctness, uncertainty: latebrarum, Ta.: in obscuritate latere: naturae: obscuritates somniorum. —Of rank, insignificance, obscurity, meanness: humilitas et obscuritas.
    * * *
    darkness, obscurity unintelligibility

    Latin-English dictionary > obscūritās

  • 9 contendo

    con-tendo, di, tum, 3, v. a. and n., to stretch, stretch out vigorously, to draw tight, strain.
    I.
    Lit. (rare and mostly poet.):

    arcum,

    Verg. A. 12, 815; Ov. M. 6, 286; id. R. Am. 435: tormenta, Sisen. ap. Non. p. 258, 27; Cic. Tusc. 2, 24, 57: muscipula, Lucil. ap. Non. p. 181, 31:

    tenacia vincla,

    Verg. G. 4, 412:

    ilia risu,

    Ov. A. A. 3, 285: pontem in alto, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 21 Müll. (Ann. v. 358 Vahl.):

    oculi contendunt se,

    Lucr. 4, 810.— Of stringed instruments, to tune by stretching the strings:

    ut in fidibus pluribus, si nulla earum ita contenta nervis sit, ut concentum servare possit,

    Cic. Fin. 4, 27, 75; cf. infra, P. a.—
    B.
    Meton.
    1.
    (Causa pro effectu.) Of weapons, to shoot, hurl, dart, throw:

    infensam hastam,

    Verg. A. 10, 521:

    tela,

    id. ib. 12, 815:

    sagittas nervo,

    Sil. 1, 323:

    telum aërias in auras,

    Verg. A. 5, 520. —
    2.
    Of places, neutr., to stretch, reach, extend:

    haec patulum vallis contendit in orbem,

    Calp. Ecl. 7, 30:

    Cappadocum gens usque ad Cyrresticam ejus regionem parte suā, quae vocatur Cataonia, contendit,

    Plin. 6, 8, 8, § 24.—
    II.
    Trop. (freq. in prose and poetry); act., to strain eagerly, to stretch, exert, to direct one's mental powers to something, to pursue or strive for earnestly; or neutr., to exert one's self, to strive zealously for something, etc.
    A.
    In gen.
    1.
    Act.
    (α).
    With acc.:

    magnum fortasse onus, verum tamen dignum, in quo omnis nervos aetatis industriaeque meae contenderem,

    Cic. Verr. 1, 12, 35; cf.:

    contendit omnis nervos Chrysippus, ut persuadeat, etc.,

    id. Fat. 10, 21:

    summas vires de palmā,

    Lucr. 4, 990:

    animum in curas,

    Ov. P. 1, 5, 11:

    quo se dira libido,

    Lucr. 4, 1043:

    tamen id sibi contendendum aut aliter non transducendum exercitum existimabat,

    Caes. B. G. 4, 17; cf.:

    id contendere et laborare, ne ea, etc.,

    id. ib. 1, 31; Cic. Verr. 2, 2, 21, § 52: et petere imperium populi et contendere honores, Varr. ap. Non. p. 259, 32.—
    (β).
    With inf., to exert one's self vigorously to do something, to apply one's self with zeal to, to go to:

    hunc locum duabus ex partibus oppugnare contendit,

    Caes. B. G. 5, 21:

    summā vi transcendere in hostium naves,

    id. ib. 3, 15:

    fugā salutem petere,

    id. ib. al.; Quint. 10, 1, 125:

    neque ego nunc hoc contendo... mutare animum, sed, etc.,

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 13, § 38.—
    2.
    Neutr.:

    quantum coniti animo potes, quantum labore contendere... tantum fac ut efficias,

    Cic. Off. 3, 2, 6.— With ut:

    quántum potero voce contendam, ut populus hoc Romanus exaudiat,

    Cic. Lig. 3, 6; so,

    remis, ut eam partem insulae caperet,

    Caes. B. G. 5, 8 et saep.:

    contende quaeso atque elabora, ut, etc.,

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 14, § 42.— Absol.:

    vociferarer et, quantum maxime possem, contenderem,

    Cic. Fl. 16, 38 al.:

    non possis oculo quantum contendere Lynceus (= collineare),

    to aim at, Hor. Ep. 1, 1, 28.—
    B.
    In partic.,
    1.
    To direct or bend one's course eagerly somewhere; or, neutr., to strive to get to a place, to seek to arrive at, to go, march, or journey hastily to, etc.
    a.
    Act.
    (α).
    With acc. (very rare):

    rectā plateā cursum suum,

    Plaut. Cist. 2, 1, 58:

    nocte unā tantum itineris,

    Cic. Rosc. Am. 34, 97.—
    (β).
    With inf. (freq.):

    Bibracte ire,

    Caes. B. G. 1, 23; so,

    ire cum his legionibus,

    id. ib. 1, 10:

    in Britanniam proficisci,

    id. ib. 4, 20:

    in provinciam reverti,

    id. ib. 3, 6 fin.:

    Dyrrhachium petere,

    Cic. Planc. 41, 97; cf.:

    proxima litora petere cursu,

    Verg. A. 1, 158; and:

    iter a Vibone Brundisium terrā petere,

    Cic. Planc. 40, 96 Wund.—
    b.
    Neutr. (so most freq.):

    in Italiam magnis itineribus,

    Caes. B. G. 1, 10; cf.:

    huc magnis itineribus,

    id. ib. 1, 38 fin.:

    huc magno cursu,

    id. ib. 3, 19:

    inde in Italiam,

    id. ib. 1, 33:

    in fines Sigambrorum,

    id. ib. 4, 18:

    in castra,

    id. ib. 4, 37:

    ex eo loco ad flumen,

    id. ib. 2, 9:

    ad Rhenum finesque Germanorum,

    id. ib. 1, 27 fin.:

    ad oppidum Noviodunum,

    id. ib. 2, 12:

    ad castra,

    id. ib. 2, 19 fin.; 3, 24 fin.:

    ad hostes,

    id. ib. 5, 9:

    ad Amanum,

    Cic. Att. 5, 20, 3: Tarentum ad Heraclidem Ponticum, Varr. ap. Non. p. 260, 19:

    Lacedaemonem,

    Nep. Cim. 3, 3:

    domum,

    Caes. B. G. 2, 24 fin. et saep.:

    ad ultimum animo,

    Cic. Mur. 31, 65; cf.:

    magna spectare atque ad ea rectis studiis contendere,

    id. Off. 2, 13, 44:

    ad summam laudem gloriamque maximis laboribus et periculis,

    id. Phil. 14, 12, 32:

    ad salutem,

    Caes. B. G. 3, 3 fin.
    2.
    ( Neutr.) To measure or try one's strength with, with weapons, by words, in action, etc.; to strive, dispute, fight, contend against, vie with; constr. with cum aliquo, contra or adversus aliquem, the dat., inter se, or absol.
    (α).
    Cum aliquo:

    neque post id tempus umquam summis nobiscum copiis hostes contenderunt,

    Caes. B. G. 5, 17 fin.; 1, 36:

    cum Sequanis bello,

    id. ib. 7, 67 fin.:

    cum eo armis,

    Cic. Att. 7, 9, 2:

    cum magnis legionibus parvā manu,

    Sall. C. 53, 3:

    cum barbaro,

    Nep. Con. 4, 3:

    cum victore,

    Hor. S. 1, 9, 42:

    mecum ingenio et arte,

    Prop. 2 (3), 24, 23 al.:

    cum eo de principatu,

    Nep. Arist. 1, 1; cf. id. Ages. 1, 4 al.:

    divitiis et sumptibus, non probitate neque industriā cum majoribus suis,

    Sall. J. 4, 7:

    humilitas cum dignitate et amplitudine,

    Cic. Rosc. Am. 47, 136.—So with acc. of neutr. pron.:

    tamenne vereris, ut possis haec contra Hortensium contendere?

    Cic. Quint. 25, 78.—
    (β).
    Contra aliquem:

    contra populum Romanum armis,

    Caes. B. G. 2, 13:

    tauri pro vitulis contra leones summā vi impetuque contendunt,

    Cic. Fin. 3, 20, 66:

    contra vim gravitatemque morbi,

    id. Phil. 9, 7, 15:

    nihil contra naturam universam,

    id. Off. 1, 31, 110; Cat. 64, 101.—
    * (γ).
    Adversus aliquem: non contendam ego adversus te, Anton. ap. Cic. Att. 14, 13, A, 2.—
    (δ).
    With dat. ( poet.):

    hirundo cycnis,

    Lucr. 3, 6:

    Homero,

    Prop. 1, 7, 3; 1, 14, 7:

    Pindaricis plectris,

    Stat. S. 1, 3, 101.—
    (ε).
    Inter se:

    hi cum tantopere de potentatu inter se multos annos contenderent,

    Caes. B. G. 1, 31, 4; 1, 5, 3:

    viribus inter se,

    Lucr. 3, 784.— Impers.:

    interim proelio equestri inter duas acies contendebatur,

    the contest was carried on, Caes. B. G. 2, 9.—
    (ζ).
    Absol.:

    proelio,

    Caes. B. G. 1, 48; 1, 50 fin.;

    3, 28 al.: magis virtute quam dolo,

    id. ib. 1, 13; Nep. Epam. 2, 5:

    translatio non habet quaestionem, de quā contendit orator, sed propter quam contendit,

    Quint. 3, 6, 72; cf. id. 6, 1, 50; 7, 9, 3 al.— Impers.:

    summo jure contenditur,

    Cic. Caecin. 23, 65:

    de his lite contenditur,

    Quint. 3, 4, 8:

    de personis judicatur, sed de rebus contenditur,

    id. 10, 5, 13.—
    * b.
    In auctions, to vie with in bidding, to bid against: is liceri non destitit;

    illi quoad videbatur ferri aliquo modo posse, contenderunt,

    Cic. Verr. 2, 3, 42, § 99.—
    3.
    ( Act.) To place together in comparison, to compare, contrast; constr. with cum, ad, the dat., or acc. only.
    (α).
    With cum: tuam iram contra cum ira Liberi, Naev. ap. Non. p. 259, 7; Caecil. ib. p. 259, 1:

    id cum defensione nostrā,

    Cic. Rosc. Am. 33, 93:

    rationem meam cum tuā ratione,

    id. N. D. 3, 4, 10; Tac. A. 4, 32 al.: suam vitam mecum, Licinius, Macer. ap. Non. p. 259, 3.—
    * (β).
    With ad: ut vim contendas tuam ad majestatem viri, Att. ap. Non. p. 259, 5 (Trag. Rel. v. 648 Rib.).—
    (γ).
    With dat.: Thestiadas Ledae, Lucil. ap. Non. p. 258, 30:

    vellera potantia Aquinatem fucum Sidonio ostro,

    Hor. Ep. 1, 10, 26; Aus. Grat. Act. 14 al.—
    (δ).
    With [p. 447] acc. only: anulum, Plaut. Fragm. ap. Non. p. 258, 29:

    ipsas causas, quae inter se confligunt,

    Cic. Cat. 2, 11, 25:

    leges,

    id. Inv. 2, 49, 145:

    suam quaeque nobilitatem, formam, opes,

    Tac. A. 12, 1:

    vetera et praesentia,

    id. ib. 13, 3.—
    4.
    ( Act.) To demand, ask, solicit, entreat, beg earnestly, to seek to gain:

    cum a me peteret et summe contenderet, ut suum propinquum defenderem,

    Cic. Quint. 24, 77:

    verecundius a te, si quae magna res mihi petenda esset, contenderem,

    id. Fam. 2, 6, 1; so,

    ab aliquo,

    id. Verr. 2, 2, 53, § 131; id. de Or. 1, 36, 166; id. Rosc. Am. 1, 4; id. Fam. 13, 7, 3; cf.:

    a magistris de proferendo die,

    id. ib. 12, 30, 5; id. Q. Fr. 3, 1, 5, § 15:

    ne quid contra aequitatem,

    id. Off. 2, 20, 71:

    omni opere, ut, etc.,

    Suet. Dom. 2:

    magno opere, ne, etc.,

    id. Aug. 27; id. Vit. 3:

    pertinaciter,

    id. Caes. 1.—
    5.
    ( Act.) To assert, affirm earnestly, to maintain or contend energetically.
    (α).
    With acc. and inf.:

    sic ego hoc contendo, me tibi ipsi adversario cujuscumque tribus rationem poposceris redditurum,

    Cic. Planc. 19, 48; id. Sest. 50, 107; id. Arch. 7, 15:

    apud eos contendit falsa esse delata,

    Nep. Them. 7, 2; id. Epam. 8, 1:

    illud pro me majoribusque meis contendere ausim, nihil nos... scientes fuisse,

    Liv. 6, 40, 5; Quint. prooem. § 11; 1, 2, 25; Suet. Calig. 15; id. Dom. 6; Lucr. 5, 1343; Cat. 44, 4; Ov. M. 2, 855; Hor. Ep. 1, 16, 37 al.—
    (β).
    Absol. (very rare):

    si manantia corpuscula iter claudunt, ut Asclepiades contendit,

    Cels. 1, praef. § 28.—Hence, contentus, a, um, P. a.
    A.
    Lit., stretched, strained, tense, tight:

    qui jam contento, jam laxo fune laborat,

    Hor. S. 2, 7, 20:

    acies oculorum,

    Lucr. 1, 325; cf.:

    contentis oculis prosequi aliquem,

    Suet. Tib. 7:

    contentis corporibus facilius feruntur onera (opp. remissa),

    Cic. Tusc. 2, 23, 54; cf.:

    contentā cervice trahunt plaustra (boves),

    Verg. G. 3, 536:

    Placideiani contento poplite miror Proelia,

    with the knee stiffly bent, Hor. S. 2, 7, 97.—
    B.
    Trop., eager, intent:

    contenta mens fuit in eā ratione,

    Lucr. 4, 965; cf. Ov. M. 15, 515:

    et contentā voce atrociter dicere et summissā leniter,

    Cic. Or. 17, 56:

    ad tribunatum contento studio cursuque veniamus,

    id. Sest. 6, 13.— Sup.:

    contentissimā voce clamitans,

    App. M. 4, p. 147.— Adv.: con-tentē, earnestly, with great exertion, vehemently:

    pro se dicere... mittere contentius,

    Cic. Tusc. 2, 24, 57; cf.:

    acriter atque contente pro suis decretis propugnare,

    Gell. 18, 1, 2:

    contentissime clamitare, App. Flor. n. 8: contentius ambulare,

    Cic. Tusc. 5, 34, 97:

    ornamentis iisdem uti fere licebit, alias contentius, alias summissius,

    id. de Or. 3, 55, 212:

    aliquid curiose atque contente lectitare,

    Gell. 3, 3, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > contendo

  • 10 ignobilitas

    ignōbĭlĭtas, ātis, f. [ignobilis].
    I.
    Want of fame, obscurity (rare but class.):

    num igitur ignobilitas aut humilitas aut etiam popularis offensio sapientem beatum esse prohibebit?

    Cic. Tusc. 5, 36, 103:

    virorum,

    Ov. M. 6, 319:

    artificis,

    Plin. 34, 8, 19, § 69.—
    II.
    Low birth, mean origin.
    A.
    Lit. (rare but class.):

    multis viris fortibus ne ignobilitas generis obiceretur,

    Cic. Mur. 8, 17:

    hoc propter ignobilitatem paternam minus suspecto, Platorem occidit,

    Liv. 44, 30, 3.—
    B.
    Transf., of things, inferior quality, badness:

    vini,

    Col. 3, 21, 10.

    Lewis & Short latin dictionary > ignobilitas

  • 11 imi

    infĕrus, a, um (ante-class. collat. form of the nom. sing. infer:

    ubi super inferque vicinus permittet,

    Cato, R. R. 149), adj. [cf. Sanscr. adh-aras, adh-amas, the lower, lowest; and Lat. infra], that is below, underneath, lower; opp. superus.
    I.
    Posit.
    A.
    In gen.: inferus an superus tibi fert Deus funera, Liv. Andr. ap. Prisc. p. 606 P.; cf.:

    Di Deaeque superi atque inferi,

    Plaut. Cist. 2, 1, 36; Ter. Phorm. 4, 4, 6; cf.

    also: ut ex tam alto dignitatis gradu ad superos videantur deos potius quam ad inferos pervenisse,

    Cic. Lael. 3, 12:

    limen superum inferumque salve,

    Plaut. Merc. 5, 1, 1:

    ut omnia supera, infera, prima, ultima, media videremus,

    Cic. Tusc. 1, 26, 64:

    loca,

    the lower parts, id. Arat. 474:

    fulmina,

    that come out of the ground, Plin. 2, 52, 53, § 138: aqua, that falls down, rain-water, Varr. ap. Non. 1, 221: mare inferum, the Lower, i. e. the Tuscan Sea (opp. mare superum, the Upper or Adriatic Sea), Mel. 2, 4; Plin. 3, 5, 10, § 75; Cic. Att. 9, 3, 1; id. de Or. 3, 19 et saep. also without mare:

    navigatio infero,

    upon the Tuscan Sea, id. Att. 9, 5, 1.—
    B.
    In partic., underground, belonging to the Lower World: infĕri, ōrum, m. ( gen. inferūm for inferorum, Varr. ap. Macr. S. 1, 16; Sen. de Ira, 2, 35), the inhabitants of the infernal regions, the dead:

    triceps apud inferos Cerberus,

    Cic. Tusc. 1, 5, 10:

    si ab inferis exsistat rex Hiero,

    were to rise from the dead, Liv. 26, 32:

    si salvi esse velint, Sulla sit iis ab inferis excitandus,

    to be raised from the dead, Cic. Cat. 2, 9, 20:

    inferorum animas elicere,

    id. Vatin. 6, 14:

    ad inferos poenas parricidii luere,

    in the infernal regions, id. Phil. 14, 12, 32:

    ab inferis excitare aliquem,

    i. e. to quote the words of one deceased, id. Or. 25, 85; id. Brut. 93, 322.
    II.
    Comp.: infĕrĭor, ius, lower in situation or place.
    A.
    Lit.:

    spatium,

    Caes. B. G. 7, 46, 3:

    locus,

    id. ib. 2, 25:

    pars,

    id. ib. 7, 35: ex inferiore loco dicere, from below (opp. ex superiore loco, from the tribunal), Cic. Att. 2, 24, 3; cf.

    superus, II. A.: onerosa suo pondere in inferius feruntur,

    downwards, Ov. M. 15, 241:

    scriptura,

    Cic. Inv. 2, 40, 117.— Plur. subst.: infĕrĭōres, um, m., the people of the lower part of the city, Auct. B. Alex. 6, 3. —
    B.
    Trop.
    1.
    Subsequent, later, latter, in time or succession:

    erant inferiores quam illorum aetas, qui, etc.,

    lived later, were younger, Cic. Q. Fr. 3, 5, 2; cf.:

    aetate inferiores paulo quam Iulius, etc.,

    id. Brut. 49, 182; and:

    inferioris aetatis esse,

    id. ib. 64, 228:

    inferiores quinque dies,

    the latter, Varr. L. L. 6, § 13 Müll. —
    2.
    Inferior in quality, rank, or number.
    (α).
    With abl. specif.:

    voluptatibus erant inferiores, nec pecuniis ferme superiores,

    Cic. Rep. 2, 34:

    inferior fortunā,

    id. Fam. 13, 5, 2:

    dignitate, auctoritate, existimatione, gratia non inferior, quam qui umquam fuerunt amplissimi,

    id. Q. Fr. 1, 3, 6:

    inferiores animo,

    Caes. B. G. 3, 24:

    quemadmodum causa inferior, dicendo fieri superior posset,

    Cic. Brut. 8:

    erat multo inferior navium numero Brutus,

    Caes. B. C. 1, 57. — With abl.:

    ut humanos casus virtute inferiores putes,

    Cic. Lael. 2.—
    (β).
    With in and abl.:

    in jure civili non inferior, quam magister fuit,

    Cic. Brut. 48, 179.—
    (γ).
    Absol.:

    inferiores extollere,

    Cic. Lael. 20, 72; cf. id. ib. §

    71: invident homines maxime paribus aut inferioribus,

    id. de Or. 2, 52, 209; cf.:

    indignum est, a pari vinci aut superiore, indignius ab inferiore atque humiliore,

    id. Quint. 31:

    supplices inferioresque,

    id. Font. 11:

    ordines,

    Caes. B. C. 1, 46:

    crudelis in inferiores,

    Auct. Her. 4, 40:

    non inferiora secutus,

    naught inferior, Verg. A. 6, 170.
    III.
    Sup. in two forms: infĭmus (or infŭmus) and īmus.
    A.
    Form infimus (infumus), a, um, lowest, last (= imus;

    but where the lowest of several objects is referred to, infimus is used,

    Cic. N. D. 1, 37, 103; 2, 6, 17; v. Krebs, Antibarb. p. 588).
    1.
    Lit.:

    stabiliendi causa singuli ab infimo solo pedes terra exculcabantur,

    Caes. B. G. 7, 73, 7:

    ab infimis radicibus montis,

    id. B. C. 1, 41, 3; 1, 42, 2:

    cum scripsissem haec infima,

    Cic. Q. Fr. 3, 1, 6:

    ab infima ara,

    from the lowest part of the altar, id. Div. 1, 33; cf.:

    sub infimo colle,

    the foot, Caes. B. G. 7, 79. — Subst.: infĭmum, i, n., the lowest part, bottom, in the phrase:

    ab infimo,

    from below, at the bottom, Plaut. Most. 3, 2, 140:

    collis erat leniter ab infimo acclivis,

    Caes. B. G. 7, 19, 1 (for which, ab imo;

    v. below, B. 1.): stipites demissi et ab infimo revincti,

    id. ib. 7, 73, 3; cf. Sen. Q. N. 3, 30, 4; 6, 4, 1; so,

    ad infimum,

    at the bottom, Caes. B. G. 7, 73, 3:

    collis passus circiter CC. infimus apertus,

    at the bottom, id. ib. 2, 18, 2.—
    2.
    Trop., lowest, meanest, basest in quality or rank:

    infima faex populi,

    Cic. Q. Fr. 2, 6; cf.:

    condicio servorum,

    id. Off. 1, 13:

    infimo loco natus,

    id. Fl. 11:

    summos cum infimis pari jure retinebat,

    id. Off. 2, 12:

    humilitas natalium,

    Plin. 18, 6, 7, § 37:

    preces,

    the most humble, Liv. 8, 2; 29, 30. — Hence, infĭmē, adv., only trop., at the bottom (late Lat.):

    quid summe est, quid infime,

    Aug. Ep. 18, 2. —
    B.
    Form imus, a, um, the lowest, deepest, last ( = infimus; but when opp. to summus, to express a whole from end to end, imus is used; v. Suet. Aug. 79; Quint. 2, 13, 9; Liv. 24, 34, 9; Cic. Rosc. Com. 7, 20; Hor. Ep. 1, 1, 54; cf. Krebs, Antibarb. p. 588).
    1.
    Lit.:

    ab imis unguibus usque ad verticem summum,

    Cic. Rosc. Com. 7, 20:

    terra ima sede semper haeret,

    id. Rep. 6, 18:

    fundo in imo,

    at the very bottom, Verg. A. 6, 581: vox, the deepest bass (opp. vox summa, the treble), Hor. S. 1, 3, 7; Quint. 11, 3, 15:

    conviva,

    that reclines at the bottom, Hor. S. 2, 8, 40; Mart. 6, 74:

    ad imam quercum,

    at the foot of the oak, Phaedr. 2, 4, 3:

    in aure ima,

    at the bottom of the ear, Plin. 11, 45, 103, § 205. — As substt.
    A.
    Plur.: īmi, ōrum, m., the lowest, most humble:

    aequalis ad maximos imosque pervenit clementiae tuae admiratio,

    Sen. Clem. 1, 1, 9:

    pacis et armorum superis imisque deorum Arbiter,

    Ov. F. 5, 665. —
    B.
    īmum, i, n., the bottom, depth, low [p. 945] est part. Lit.:

    ab imo ad summum,

    Hor. S. 2, 3, 308:

    locus erat paulatim ab imo acclivis,

    Caes. B. G. 3, 19, 1 (for which, ab infimo; v. above, A. 1.); so,

    tigna paulum ab imo praeacuta,

    id. ib. 4, 17:

    suspirare ab imo,

    to fetch a deep sigh, Ov. A. A. 3, 675:

    (aures) instabiles imo facit,

    at the bottom. at their roots, id. M. 11, 177:

    aquae perspicuae imo,

    down to the bottom, id. ib. 5, 588. — Plur.:

    ima summis mutare,

    to turn the lowest into the highest, Hor. C. 1, 34, 12; Vell. 2, 2:

    ima,

    the under world, Ov. M. 10, 47.—With gen.:

    ima maris,

    the bottom of the sea, Plin. 32, 6, 21, § 64:

    ima montis,

    the foot of a mountain, id. 4, 11, 18, § 40.—
    2.
    Trop., with respect to time or order, the last (mostly poet.):

    mensis,

    Ov. F. 2, 52.—Hence, subst.: īmum, i, n., the last, the end:

    nihil nostrā intersit an ab summo an ab imo nomina dicere incipiamus,

    Auct. Her. 3, 18, 30:

    si quid inexpertum scaenae committis... servetur ad imum,

    till the last, to the end, Hor. A. P. 126:

    dormiet in lucem... ad imum Threx erit,

    at last, id. Ep. 1, 18, 35.

    Lewis & Short latin dictionary > imi

  • 12 imum

    infĕrus, a, um (ante-class. collat. form of the nom. sing. infer:

    ubi super inferque vicinus permittet,

    Cato, R. R. 149), adj. [cf. Sanscr. adh-aras, adh-amas, the lower, lowest; and Lat. infra], that is below, underneath, lower; opp. superus.
    I.
    Posit.
    A.
    In gen.: inferus an superus tibi fert Deus funera, Liv. Andr. ap. Prisc. p. 606 P.; cf.:

    Di Deaeque superi atque inferi,

    Plaut. Cist. 2, 1, 36; Ter. Phorm. 4, 4, 6; cf.

    also: ut ex tam alto dignitatis gradu ad superos videantur deos potius quam ad inferos pervenisse,

    Cic. Lael. 3, 12:

    limen superum inferumque salve,

    Plaut. Merc. 5, 1, 1:

    ut omnia supera, infera, prima, ultima, media videremus,

    Cic. Tusc. 1, 26, 64:

    loca,

    the lower parts, id. Arat. 474:

    fulmina,

    that come out of the ground, Plin. 2, 52, 53, § 138: aqua, that falls down, rain-water, Varr. ap. Non. 1, 221: mare inferum, the Lower, i. e. the Tuscan Sea (opp. mare superum, the Upper or Adriatic Sea), Mel. 2, 4; Plin. 3, 5, 10, § 75; Cic. Att. 9, 3, 1; id. de Or. 3, 19 et saep. also without mare:

    navigatio infero,

    upon the Tuscan Sea, id. Att. 9, 5, 1.—
    B.
    In partic., underground, belonging to the Lower World: infĕri, ōrum, m. ( gen. inferūm for inferorum, Varr. ap. Macr. S. 1, 16; Sen. de Ira, 2, 35), the inhabitants of the infernal regions, the dead:

    triceps apud inferos Cerberus,

    Cic. Tusc. 1, 5, 10:

    si ab inferis exsistat rex Hiero,

    were to rise from the dead, Liv. 26, 32:

    si salvi esse velint, Sulla sit iis ab inferis excitandus,

    to be raised from the dead, Cic. Cat. 2, 9, 20:

    inferorum animas elicere,

    id. Vatin. 6, 14:

    ad inferos poenas parricidii luere,

    in the infernal regions, id. Phil. 14, 12, 32:

    ab inferis excitare aliquem,

    i. e. to quote the words of one deceased, id. Or. 25, 85; id. Brut. 93, 322.
    II.
    Comp.: infĕrĭor, ius, lower in situation or place.
    A.
    Lit.:

    spatium,

    Caes. B. G. 7, 46, 3:

    locus,

    id. ib. 2, 25:

    pars,

    id. ib. 7, 35: ex inferiore loco dicere, from below (opp. ex superiore loco, from the tribunal), Cic. Att. 2, 24, 3; cf.

    superus, II. A.: onerosa suo pondere in inferius feruntur,

    downwards, Ov. M. 15, 241:

    scriptura,

    Cic. Inv. 2, 40, 117.— Plur. subst.: infĕrĭōres, um, m., the people of the lower part of the city, Auct. B. Alex. 6, 3. —
    B.
    Trop.
    1.
    Subsequent, later, latter, in time or succession:

    erant inferiores quam illorum aetas, qui, etc.,

    lived later, were younger, Cic. Q. Fr. 3, 5, 2; cf.:

    aetate inferiores paulo quam Iulius, etc.,

    id. Brut. 49, 182; and:

    inferioris aetatis esse,

    id. ib. 64, 228:

    inferiores quinque dies,

    the latter, Varr. L. L. 6, § 13 Müll. —
    2.
    Inferior in quality, rank, or number.
    (α).
    With abl. specif.:

    voluptatibus erant inferiores, nec pecuniis ferme superiores,

    Cic. Rep. 2, 34:

    inferior fortunā,

    id. Fam. 13, 5, 2:

    dignitate, auctoritate, existimatione, gratia non inferior, quam qui umquam fuerunt amplissimi,

    id. Q. Fr. 1, 3, 6:

    inferiores animo,

    Caes. B. G. 3, 24:

    quemadmodum causa inferior, dicendo fieri superior posset,

    Cic. Brut. 8:

    erat multo inferior navium numero Brutus,

    Caes. B. C. 1, 57. — With abl.:

    ut humanos casus virtute inferiores putes,

    Cic. Lael. 2.—
    (β).
    With in and abl.:

    in jure civili non inferior, quam magister fuit,

    Cic. Brut. 48, 179.—
    (γ).
    Absol.:

    inferiores extollere,

    Cic. Lael. 20, 72; cf. id. ib. §

    71: invident homines maxime paribus aut inferioribus,

    id. de Or. 2, 52, 209; cf.:

    indignum est, a pari vinci aut superiore, indignius ab inferiore atque humiliore,

    id. Quint. 31:

    supplices inferioresque,

    id. Font. 11:

    ordines,

    Caes. B. C. 1, 46:

    crudelis in inferiores,

    Auct. Her. 4, 40:

    non inferiora secutus,

    naught inferior, Verg. A. 6, 170.
    III.
    Sup. in two forms: infĭmus (or infŭmus) and īmus.
    A.
    Form infimus (infumus), a, um, lowest, last (= imus;

    but where the lowest of several objects is referred to, infimus is used,

    Cic. N. D. 1, 37, 103; 2, 6, 17; v. Krebs, Antibarb. p. 588).
    1.
    Lit.:

    stabiliendi causa singuli ab infimo solo pedes terra exculcabantur,

    Caes. B. G. 7, 73, 7:

    ab infimis radicibus montis,

    id. B. C. 1, 41, 3; 1, 42, 2:

    cum scripsissem haec infima,

    Cic. Q. Fr. 3, 1, 6:

    ab infima ara,

    from the lowest part of the altar, id. Div. 1, 33; cf.:

    sub infimo colle,

    the foot, Caes. B. G. 7, 79. — Subst.: infĭmum, i, n., the lowest part, bottom, in the phrase:

    ab infimo,

    from below, at the bottom, Plaut. Most. 3, 2, 140:

    collis erat leniter ab infimo acclivis,

    Caes. B. G. 7, 19, 1 (for which, ab imo;

    v. below, B. 1.): stipites demissi et ab infimo revincti,

    id. ib. 7, 73, 3; cf. Sen. Q. N. 3, 30, 4; 6, 4, 1; so,

    ad infimum,

    at the bottom, Caes. B. G. 7, 73, 3:

    collis passus circiter CC. infimus apertus,

    at the bottom, id. ib. 2, 18, 2.—
    2.
    Trop., lowest, meanest, basest in quality or rank:

    infima faex populi,

    Cic. Q. Fr. 2, 6; cf.:

    condicio servorum,

    id. Off. 1, 13:

    infimo loco natus,

    id. Fl. 11:

    summos cum infimis pari jure retinebat,

    id. Off. 2, 12:

    humilitas natalium,

    Plin. 18, 6, 7, § 37:

    preces,

    the most humble, Liv. 8, 2; 29, 30. — Hence, infĭmē, adv., only trop., at the bottom (late Lat.):

    quid summe est, quid infime,

    Aug. Ep. 18, 2. —
    B.
    Form imus, a, um, the lowest, deepest, last ( = infimus; but when opp. to summus, to express a whole from end to end, imus is used; v. Suet. Aug. 79; Quint. 2, 13, 9; Liv. 24, 34, 9; Cic. Rosc. Com. 7, 20; Hor. Ep. 1, 1, 54; cf. Krebs, Antibarb. p. 588).
    1.
    Lit.:

    ab imis unguibus usque ad verticem summum,

    Cic. Rosc. Com. 7, 20:

    terra ima sede semper haeret,

    id. Rep. 6, 18:

    fundo in imo,

    at the very bottom, Verg. A. 6, 581: vox, the deepest bass (opp. vox summa, the treble), Hor. S. 1, 3, 7; Quint. 11, 3, 15:

    conviva,

    that reclines at the bottom, Hor. S. 2, 8, 40; Mart. 6, 74:

    ad imam quercum,

    at the foot of the oak, Phaedr. 2, 4, 3:

    in aure ima,

    at the bottom of the ear, Plin. 11, 45, 103, § 205. — As substt.
    A.
    Plur.: īmi, ōrum, m., the lowest, most humble:

    aequalis ad maximos imosque pervenit clementiae tuae admiratio,

    Sen. Clem. 1, 1, 9:

    pacis et armorum superis imisque deorum Arbiter,

    Ov. F. 5, 665. —
    B.
    īmum, i, n., the bottom, depth, low [p. 945] est part. Lit.:

    ab imo ad summum,

    Hor. S. 2, 3, 308:

    locus erat paulatim ab imo acclivis,

    Caes. B. G. 3, 19, 1 (for which, ab infimo; v. above, A. 1.); so,

    tigna paulum ab imo praeacuta,

    id. ib. 4, 17:

    suspirare ab imo,

    to fetch a deep sigh, Ov. A. A. 3, 675:

    (aures) instabiles imo facit,

    at the bottom. at their roots, id. M. 11, 177:

    aquae perspicuae imo,

    down to the bottom, id. ib. 5, 588. — Plur.:

    ima summis mutare,

    to turn the lowest into the highest, Hor. C. 1, 34, 12; Vell. 2, 2:

    ima,

    the under world, Ov. M. 10, 47.—With gen.:

    ima maris,

    the bottom of the sea, Plin. 32, 6, 21, § 64:

    ima montis,

    the foot of a mountain, id. 4, 11, 18, § 40.—
    2.
    Trop., with respect to time or order, the last (mostly poet.):

    mensis,

    Ov. F. 2, 52.—Hence, subst.: īmum, i, n., the last, the end:

    nihil nostrā intersit an ab summo an ab imo nomina dicere incipiamus,

    Auct. Her. 3, 18, 30:

    si quid inexpertum scaenae committis... servetur ad imum,

    till the last, to the end, Hor. A. P. 126:

    dormiet in lucem... ad imum Threx erit,

    at last, id. Ep. 1, 18, 35.

    Lewis & Short latin dictionary > imum

  • 13 infamo

    in-fāmo, āvi, ātum, 1, v. a. [infamis], to bring into ill repute, to brand with infamy, to disgrace, dishonor, defame (rare but class.).
    I.
    Lit.:

    ut tua moderatio et gravitas aliorum infamet injuriam,

    Cic. Fam. 9, 12: Juppiter infamat seque suamque domum, Prop. 3, 11, 28 (4, 10, 28 M.):

    hunc infamatum,

    branded, Nep. Alc. 11:

    infamata dea,

    ill-famed, ill-renowned, Ov. M. 14, 446:

    Acheloön,

    Stat. Th. 7, 416:

    suspecti testes, quos vitae humilitas infamaverit,

    Paul. Sent. 5, 15, 1.—
    II.
    Transf., to blame, accuse, charge (post-Aug.):

    aliquem temeritatis,

    Sen. Ep. 22:

    infamandae rei causa,

    Liv. 40, 7, 8:

    fidem,

    Quint. 10, 1, 74.

    Lewis & Short latin dictionary > infamo

  • 14 inferiores

    infĕrus, a, um (ante-class. collat. form of the nom. sing. infer:

    ubi super inferque vicinus permittet,

    Cato, R. R. 149), adj. [cf. Sanscr. adh-aras, adh-amas, the lower, lowest; and Lat. infra], that is below, underneath, lower; opp. superus.
    I.
    Posit.
    A.
    In gen.: inferus an superus tibi fert Deus funera, Liv. Andr. ap. Prisc. p. 606 P.; cf.:

    Di Deaeque superi atque inferi,

    Plaut. Cist. 2, 1, 36; Ter. Phorm. 4, 4, 6; cf.

    also: ut ex tam alto dignitatis gradu ad superos videantur deos potius quam ad inferos pervenisse,

    Cic. Lael. 3, 12:

    limen superum inferumque salve,

    Plaut. Merc. 5, 1, 1:

    ut omnia supera, infera, prima, ultima, media videremus,

    Cic. Tusc. 1, 26, 64:

    loca,

    the lower parts, id. Arat. 474:

    fulmina,

    that come out of the ground, Plin. 2, 52, 53, § 138: aqua, that falls down, rain-water, Varr. ap. Non. 1, 221: mare inferum, the Lower, i. e. the Tuscan Sea (opp. mare superum, the Upper or Adriatic Sea), Mel. 2, 4; Plin. 3, 5, 10, § 75; Cic. Att. 9, 3, 1; id. de Or. 3, 19 et saep. also without mare:

    navigatio infero,

    upon the Tuscan Sea, id. Att. 9, 5, 1.—
    B.
    In partic., underground, belonging to the Lower World: infĕri, ōrum, m. ( gen. inferūm for inferorum, Varr. ap. Macr. S. 1, 16; Sen. de Ira, 2, 35), the inhabitants of the infernal regions, the dead:

    triceps apud inferos Cerberus,

    Cic. Tusc. 1, 5, 10:

    si ab inferis exsistat rex Hiero,

    were to rise from the dead, Liv. 26, 32:

    si salvi esse velint, Sulla sit iis ab inferis excitandus,

    to be raised from the dead, Cic. Cat. 2, 9, 20:

    inferorum animas elicere,

    id. Vatin. 6, 14:

    ad inferos poenas parricidii luere,

    in the infernal regions, id. Phil. 14, 12, 32:

    ab inferis excitare aliquem,

    i. e. to quote the words of one deceased, id. Or. 25, 85; id. Brut. 93, 322.
    II.
    Comp.: infĕrĭor, ius, lower in situation or place.
    A.
    Lit.:

    spatium,

    Caes. B. G. 7, 46, 3:

    locus,

    id. ib. 2, 25:

    pars,

    id. ib. 7, 35: ex inferiore loco dicere, from below (opp. ex superiore loco, from the tribunal), Cic. Att. 2, 24, 3; cf.

    superus, II. A.: onerosa suo pondere in inferius feruntur,

    downwards, Ov. M. 15, 241:

    scriptura,

    Cic. Inv. 2, 40, 117.— Plur. subst.: infĕrĭōres, um, m., the people of the lower part of the city, Auct. B. Alex. 6, 3. —
    B.
    Trop.
    1.
    Subsequent, later, latter, in time or succession:

    erant inferiores quam illorum aetas, qui, etc.,

    lived later, were younger, Cic. Q. Fr. 3, 5, 2; cf.:

    aetate inferiores paulo quam Iulius, etc.,

    id. Brut. 49, 182; and:

    inferioris aetatis esse,

    id. ib. 64, 228:

    inferiores quinque dies,

    the latter, Varr. L. L. 6, § 13 Müll. —
    2.
    Inferior in quality, rank, or number.
    (α).
    With abl. specif.:

    voluptatibus erant inferiores, nec pecuniis ferme superiores,

    Cic. Rep. 2, 34:

    inferior fortunā,

    id. Fam. 13, 5, 2:

    dignitate, auctoritate, existimatione, gratia non inferior, quam qui umquam fuerunt amplissimi,

    id. Q. Fr. 1, 3, 6:

    inferiores animo,

    Caes. B. G. 3, 24:

    quemadmodum causa inferior, dicendo fieri superior posset,

    Cic. Brut. 8:

    erat multo inferior navium numero Brutus,

    Caes. B. C. 1, 57. — With abl.:

    ut humanos casus virtute inferiores putes,

    Cic. Lael. 2.—
    (β).
    With in and abl.:

    in jure civili non inferior, quam magister fuit,

    Cic. Brut. 48, 179.—
    (γ).
    Absol.:

    inferiores extollere,

    Cic. Lael. 20, 72; cf. id. ib. §

    71: invident homines maxime paribus aut inferioribus,

    id. de Or. 2, 52, 209; cf.:

    indignum est, a pari vinci aut superiore, indignius ab inferiore atque humiliore,

    id. Quint. 31:

    supplices inferioresque,

    id. Font. 11:

    ordines,

    Caes. B. C. 1, 46:

    crudelis in inferiores,

    Auct. Her. 4, 40:

    non inferiora secutus,

    naught inferior, Verg. A. 6, 170.
    III.
    Sup. in two forms: infĭmus (or infŭmus) and īmus.
    A.
    Form infimus (infumus), a, um, lowest, last (= imus;

    but where the lowest of several objects is referred to, infimus is used,

    Cic. N. D. 1, 37, 103; 2, 6, 17; v. Krebs, Antibarb. p. 588).
    1.
    Lit.:

    stabiliendi causa singuli ab infimo solo pedes terra exculcabantur,

    Caes. B. G. 7, 73, 7:

    ab infimis radicibus montis,

    id. B. C. 1, 41, 3; 1, 42, 2:

    cum scripsissem haec infima,

    Cic. Q. Fr. 3, 1, 6:

    ab infima ara,

    from the lowest part of the altar, id. Div. 1, 33; cf.:

    sub infimo colle,

    the foot, Caes. B. G. 7, 79. — Subst.: infĭmum, i, n., the lowest part, bottom, in the phrase:

    ab infimo,

    from below, at the bottom, Plaut. Most. 3, 2, 140:

    collis erat leniter ab infimo acclivis,

    Caes. B. G. 7, 19, 1 (for which, ab imo;

    v. below, B. 1.): stipites demissi et ab infimo revincti,

    id. ib. 7, 73, 3; cf. Sen. Q. N. 3, 30, 4; 6, 4, 1; so,

    ad infimum,

    at the bottom, Caes. B. G. 7, 73, 3:

    collis passus circiter CC. infimus apertus,

    at the bottom, id. ib. 2, 18, 2.—
    2.
    Trop., lowest, meanest, basest in quality or rank:

    infima faex populi,

    Cic. Q. Fr. 2, 6; cf.:

    condicio servorum,

    id. Off. 1, 13:

    infimo loco natus,

    id. Fl. 11:

    summos cum infimis pari jure retinebat,

    id. Off. 2, 12:

    humilitas natalium,

    Plin. 18, 6, 7, § 37:

    preces,

    the most humble, Liv. 8, 2; 29, 30. — Hence, infĭmē, adv., only trop., at the bottom (late Lat.):

    quid summe est, quid infime,

    Aug. Ep. 18, 2. —
    B.
    Form imus, a, um, the lowest, deepest, last ( = infimus; but when opp. to summus, to express a whole from end to end, imus is used; v. Suet. Aug. 79; Quint. 2, 13, 9; Liv. 24, 34, 9; Cic. Rosc. Com. 7, 20; Hor. Ep. 1, 1, 54; cf. Krebs, Antibarb. p. 588).
    1.
    Lit.:

    ab imis unguibus usque ad verticem summum,

    Cic. Rosc. Com. 7, 20:

    terra ima sede semper haeret,

    id. Rep. 6, 18:

    fundo in imo,

    at the very bottom, Verg. A. 6, 581: vox, the deepest bass (opp. vox summa, the treble), Hor. S. 1, 3, 7; Quint. 11, 3, 15:

    conviva,

    that reclines at the bottom, Hor. S. 2, 8, 40; Mart. 6, 74:

    ad imam quercum,

    at the foot of the oak, Phaedr. 2, 4, 3:

    in aure ima,

    at the bottom of the ear, Plin. 11, 45, 103, § 205. — As substt.
    A.
    Plur.: īmi, ōrum, m., the lowest, most humble:

    aequalis ad maximos imosque pervenit clementiae tuae admiratio,

    Sen. Clem. 1, 1, 9:

    pacis et armorum superis imisque deorum Arbiter,

    Ov. F. 5, 665. —
    B.
    īmum, i, n., the bottom, depth, low [p. 945] est part. Lit.:

    ab imo ad summum,

    Hor. S. 2, 3, 308:

    locus erat paulatim ab imo acclivis,

    Caes. B. G. 3, 19, 1 (for which, ab infimo; v. above, A. 1.); so,

    tigna paulum ab imo praeacuta,

    id. ib. 4, 17:

    suspirare ab imo,

    to fetch a deep sigh, Ov. A. A. 3, 675:

    (aures) instabiles imo facit,

    at the bottom. at their roots, id. M. 11, 177:

    aquae perspicuae imo,

    down to the bottom, id. ib. 5, 588. — Plur.:

    ima summis mutare,

    to turn the lowest into the highest, Hor. C. 1, 34, 12; Vell. 2, 2:

    ima,

    the under world, Ov. M. 10, 47.—With gen.:

    ima maris,

    the bottom of the sea, Plin. 32, 6, 21, § 64:

    ima montis,

    the foot of a mountain, id. 4, 11, 18, § 40.—
    2.
    Trop., with respect to time or order, the last (mostly poet.):

    mensis,

    Ov. F. 2, 52.—Hence, subst.: īmum, i, n., the last, the end:

    nihil nostrā intersit an ab summo an ab imo nomina dicere incipiamus,

    Auct. Her. 3, 18, 30:

    si quid inexpertum scaenae committis... servetur ad imum,

    till the last, to the end, Hor. A. P. 126:

    dormiet in lucem... ad imum Threx erit,

    at last, id. Ep. 1, 18, 35.

    Lewis & Short latin dictionary > inferiores

  • 15 inferus

    infĕrus, a, um (ante-class. collat. form of the nom. sing. infer:

    ubi super inferque vicinus permittet,

    Cato, R. R. 149), adj. [cf. Sanscr. adh-aras, adh-amas, the lower, lowest; and Lat. infra], that is below, underneath, lower; opp. superus.
    I.
    Posit.
    A.
    In gen.: inferus an superus tibi fert Deus funera, Liv. Andr. ap. Prisc. p. 606 P.; cf.:

    Di Deaeque superi atque inferi,

    Plaut. Cist. 2, 1, 36; Ter. Phorm. 4, 4, 6; cf.

    also: ut ex tam alto dignitatis gradu ad superos videantur deos potius quam ad inferos pervenisse,

    Cic. Lael. 3, 12:

    limen superum inferumque salve,

    Plaut. Merc. 5, 1, 1:

    ut omnia supera, infera, prima, ultima, media videremus,

    Cic. Tusc. 1, 26, 64:

    loca,

    the lower parts, id. Arat. 474:

    fulmina,

    that come out of the ground, Plin. 2, 52, 53, § 138: aqua, that falls down, rain-water, Varr. ap. Non. 1, 221: mare inferum, the Lower, i. e. the Tuscan Sea (opp. mare superum, the Upper or Adriatic Sea), Mel. 2, 4; Plin. 3, 5, 10, § 75; Cic. Att. 9, 3, 1; id. de Or. 3, 19 et saep. also without mare:

    navigatio infero,

    upon the Tuscan Sea, id. Att. 9, 5, 1.—
    B.
    In partic., underground, belonging to the Lower World: infĕri, ōrum, m. ( gen. inferūm for inferorum, Varr. ap. Macr. S. 1, 16; Sen. de Ira, 2, 35), the inhabitants of the infernal regions, the dead:

    triceps apud inferos Cerberus,

    Cic. Tusc. 1, 5, 10:

    si ab inferis exsistat rex Hiero,

    were to rise from the dead, Liv. 26, 32:

    si salvi esse velint, Sulla sit iis ab inferis excitandus,

    to be raised from the dead, Cic. Cat. 2, 9, 20:

    inferorum animas elicere,

    id. Vatin. 6, 14:

    ad inferos poenas parricidii luere,

    in the infernal regions, id. Phil. 14, 12, 32:

    ab inferis excitare aliquem,

    i. e. to quote the words of one deceased, id. Or. 25, 85; id. Brut. 93, 322.
    II.
    Comp.: infĕrĭor, ius, lower in situation or place.
    A.
    Lit.:

    spatium,

    Caes. B. G. 7, 46, 3:

    locus,

    id. ib. 2, 25:

    pars,

    id. ib. 7, 35: ex inferiore loco dicere, from below (opp. ex superiore loco, from the tribunal), Cic. Att. 2, 24, 3; cf.

    superus, II. A.: onerosa suo pondere in inferius feruntur,

    downwards, Ov. M. 15, 241:

    scriptura,

    Cic. Inv. 2, 40, 117.— Plur. subst.: infĕrĭōres, um, m., the people of the lower part of the city, Auct. B. Alex. 6, 3. —
    B.
    Trop.
    1.
    Subsequent, later, latter, in time or succession:

    erant inferiores quam illorum aetas, qui, etc.,

    lived later, were younger, Cic. Q. Fr. 3, 5, 2; cf.:

    aetate inferiores paulo quam Iulius, etc.,

    id. Brut. 49, 182; and:

    inferioris aetatis esse,

    id. ib. 64, 228:

    inferiores quinque dies,

    the latter, Varr. L. L. 6, § 13 Müll. —
    2.
    Inferior in quality, rank, or number.
    (α).
    With abl. specif.:

    voluptatibus erant inferiores, nec pecuniis ferme superiores,

    Cic. Rep. 2, 34:

    inferior fortunā,

    id. Fam. 13, 5, 2:

    dignitate, auctoritate, existimatione, gratia non inferior, quam qui umquam fuerunt amplissimi,

    id. Q. Fr. 1, 3, 6:

    inferiores animo,

    Caes. B. G. 3, 24:

    quemadmodum causa inferior, dicendo fieri superior posset,

    Cic. Brut. 8:

    erat multo inferior navium numero Brutus,

    Caes. B. C. 1, 57. — With abl.:

    ut humanos casus virtute inferiores putes,

    Cic. Lael. 2.—
    (β).
    With in and abl.:

    in jure civili non inferior, quam magister fuit,

    Cic. Brut. 48, 179.—
    (γ).
    Absol.:

    inferiores extollere,

    Cic. Lael. 20, 72; cf. id. ib. §

    71: invident homines maxime paribus aut inferioribus,

    id. de Or. 2, 52, 209; cf.:

    indignum est, a pari vinci aut superiore, indignius ab inferiore atque humiliore,

    id. Quint. 31:

    supplices inferioresque,

    id. Font. 11:

    ordines,

    Caes. B. C. 1, 46:

    crudelis in inferiores,

    Auct. Her. 4, 40:

    non inferiora secutus,

    naught inferior, Verg. A. 6, 170.
    III.
    Sup. in two forms: infĭmus (or infŭmus) and īmus.
    A.
    Form infimus (infumus), a, um, lowest, last (= imus;

    but where the lowest of several objects is referred to, infimus is used,

    Cic. N. D. 1, 37, 103; 2, 6, 17; v. Krebs, Antibarb. p. 588).
    1.
    Lit.:

    stabiliendi causa singuli ab infimo solo pedes terra exculcabantur,

    Caes. B. G. 7, 73, 7:

    ab infimis radicibus montis,

    id. B. C. 1, 41, 3; 1, 42, 2:

    cum scripsissem haec infima,

    Cic. Q. Fr. 3, 1, 6:

    ab infima ara,

    from the lowest part of the altar, id. Div. 1, 33; cf.:

    sub infimo colle,

    the foot, Caes. B. G. 7, 79. — Subst.: infĭmum, i, n., the lowest part, bottom, in the phrase:

    ab infimo,

    from below, at the bottom, Plaut. Most. 3, 2, 140:

    collis erat leniter ab infimo acclivis,

    Caes. B. G. 7, 19, 1 (for which, ab imo;

    v. below, B. 1.): stipites demissi et ab infimo revincti,

    id. ib. 7, 73, 3; cf. Sen. Q. N. 3, 30, 4; 6, 4, 1; so,

    ad infimum,

    at the bottom, Caes. B. G. 7, 73, 3:

    collis passus circiter CC. infimus apertus,

    at the bottom, id. ib. 2, 18, 2.—
    2.
    Trop., lowest, meanest, basest in quality or rank:

    infima faex populi,

    Cic. Q. Fr. 2, 6; cf.:

    condicio servorum,

    id. Off. 1, 13:

    infimo loco natus,

    id. Fl. 11:

    summos cum infimis pari jure retinebat,

    id. Off. 2, 12:

    humilitas natalium,

    Plin. 18, 6, 7, § 37:

    preces,

    the most humble, Liv. 8, 2; 29, 30. — Hence, infĭmē, adv., only trop., at the bottom (late Lat.):

    quid summe est, quid infime,

    Aug. Ep. 18, 2. —
    B.
    Form imus, a, um, the lowest, deepest, last ( = infimus; but when opp. to summus, to express a whole from end to end, imus is used; v. Suet. Aug. 79; Quint. 2, 13, 9; Liv. 24, 34, 9; Cic. Rosc. Com. 7, 20; Hor. Ep. 1, 1, 54; cf. Krebs, Antibarb. p. 588).
    1.
    Lit.:

    ab imis unguibus usque ad verticem summum,

    Cic. Rosc. Com. 7, 20:

    terra ima sede semper haeret,

    id. Rep. 6, 18:

    fundo in imo,

    at the very bottom, Verg. A. 6, 581: vox, the deepest bass (opp. vox summa, the treble), Hor. S. 1, 3, 7; Quint. 11, 3, 15:

    conviva,

    that reclines at the bottom, Hor. S. 2, 8, 40; Mart. 6, 74:

    ad imam quercum,

    at the foot of the oak, Phaedr. 2, 4, 3:

    in aure ima,

    at the bottom of the ear, Plin. 11, 45, 103, § 205. — As substt.
    A.
    Plur.: īmi, ōrum, m., the lowest, most humble:

    aequalis ad maximos imosque pervenit clementiae tuae admiratio,

    Sen. Clem. 1, 1, 9:

    pacis et armorum superis imisque deorum Arbiter,

    Ov. F. 5, 665. —
    B.
    īmum, i, n., the bottom, depth, low [p. 945] est part. Lit.:

    ab imo ad summum,

    Hor. S. 2, 3, 308:

    locus erat paulatim ab imo acclivis,

    Caes. B. G. 3, 19, 1 (for which, ab infimo; v. above, A. 1.); so,

    tigna paulum ab imo praeacuta,

    id. ib. 4, 17:

    suspirare ab imo,

    to fetch a deep sigh, Ov. A. A. 3, 675:

    (aures) instabiles imo facit,

    at the bottom. at their roots, id. M. 11, 177:

    aquae perspicuae imo,

    down to the bottom, id. ib. 5, 588. — Plur.:

    ima summis mutare,

    to turn the lowest into the highest, Hor. C. 1, 34, 12; Vell. 2, 2:

    ima,

    the under world, Ov. M. 10, 47.—With gen.:

    ima maris,

    the bottom of the sea, Plin. 32, 6, 21, § 64:

    ima montis,

    the foot of a mountain, id. 4, 11, 18, § 40.—
    2.
    Trop., with respect to time or order, the last (mostly poet.):

    mensis,

    Ov. F. 2, 52.—Hence, subst.: īmum, i, n., the last, the end:

    nihil nostrā intersit an ab summo an ab imo nomina dicere incipiamus,

    Auct. Her. 3, 18, 30:

    si quid inexpertum scaenae committis... servetur ad imum,

    till the last, to the end, Hor. A. P. 126:

    dormiet in lucem... ad imum Threx erit,

    at last, id. Ep. 1, 18, 35.

    Lewis & Short latin dictionary > inferus

  • 16 infime

    infĕrus, a, um (ante-class. collat. form of the nom. sing. infer:

    ubi super inferque vicinus permittet,

    Cato, R. R. 149), adj. [cf. Sanscr. adh-aras, adh-amas, the lower, lowest; and Lat. infra], that is below, underneath, lower; opp. superus.
    I.
    Posit.
    A.
    In gen.: inferus an superus tibi fert Deus funera, Liv. Andr. ap. Prisc. p. 606 P.; cf.:

    Di Deaeque superi atque inferi,

    Plaut. Cist. 2, 1, 36; Ter. Phorm. 4, 4, 6; cf.

    also: ut ex tam alto dignitatis gradu ad superos videantur deos potius quam ad inferos pervenisse,

    Cic. Lael. 3, 12:

    limen superum inferumque salve,

    Plaut. Merc. 5, 1, 1:

    ut omnia supera, infera, prima, ultima, media videremus,

    Cic. Tusc. 1, 26, 64:

    loca,

    the lower parts, id. Arat. 474:

    fulmina,

    that come out of the ground, Plin. 2, 52, 53, § 138: aqua, that falls down, rain-water, Varr. ap. Non. 1, 221: mare inferum, the Lower, i. e. the Tuscan Sea (opp. mare superum, the Upper or Adriatic Sea), Mel. 2, 4; Plin. 3, 5, 10, § 75; Cic. Att. 9, 3, 1; id. de Or. 3, 19 et saep. also without mare:

    navigatio infero,

    upon the Tuscan Sea, id. Att. 9, 5, 1.—
    B.
    In partic., underground, belonging to the Lower World: infĕri, ōrum, m. ( gen. inferūm for inferorum, Varr. ap. Macr. S. 1, 16; Sen. de Ira, 2, 35), the inhabitants of the infernal regions, the dead:

    triceps apud inferos Cerberus,

    Cic. Tusc. 1, 5, 10:

    si ab inferis exsistat rex Hiero,

    were to rise from the dead, Liv. 26, 32:

    si salvi esse velint, Sulla sit iis ab inferis excitandus,

    to be raised from the dead, Cic. Cat. 2, 9, 20:

    inferorum animas elicere,

    id. Vatin. 6, 14:

    ad inferos poenas parricidii luere,

    in the infernal regions, id. Phil. 14, 12, 32:

    ab inferis excitare aliquem,

    i. e. to quote the words of one deceased, id. Or. 25, 85; id. Brut. 93, 322.
    II.
    Comp.: infĕrĭor, ius, lower in situation or place.
    A.
    Lit.:

    spatium,

    Caes. B. G. 7, 46, 3:

    locus,

    id. ib. 2, 25:

    pars,

    id. ib. 7, 35: ex inferiore loco dicere, from below (opp. ex superiore loco, from the tribunal), Cic. Att. 2, 24, 3; cf.

    superus, II. A.: onerosa suo pondere in inferius feruntur,

    downwards, Ov. M. 15, 241:

    scriptura,

    Cic. Inv. 2, 40, 117.— Plur. subst.: infĕrĭōres, um, m., the people of the lower part of the city, Auct. B. Alex. 6, 3. —
    B.
    Trop.
    1.
    Subsequent, later, latter, in time or succession:

    erant inferiores quam illorum aetas, qui, etc.,

    lived later, were younger, Cic. Q. Fr. 3, 5, 2; cf.:

    aetate inferiores paulo quam Iulius, etc.,

    id. Brut. 49, 182; and:

    inferioris aetatis esse,

    id. ib. 64, 228:

    inferiores quinque dies,

    the latter, Varr. L. L. 6, § 13 Müll. —
    2.
    Inferior in quality, rank, or number.
    (α).
    With abl. specif.:

    voluptatibus erant inferiores, nec pecuniis ferme superiores,

    Cic. Rep. 2, 34:

    inferior fortunā,

    id. Fam. 13, 5, 2:

    dignitate, auctoritate, existimatione, gratia non inferior, quam qui umquam fuerunt amplissimi,

    id. Q. Fr. 1, 3, 6:

    inferiores animo,

    Caes. B. G. 3, 24:

    quemadmodum causa inferior, dicendo fieri superior posset,

    Cic. Brut. 8:

    erat multo inferior navium numero Brutus,

    Caes. B. C. 1, 57. — With abl.:

    ut humanos casus virtute inferiores putes,

    Cic. Lael. 2.—
    (β).
    With in and abl.:

    in jure civili non inferior, quam magister fuit,

    Cic. Brut. 48, 179.—
    (γ).
    Absol.:

    inferiores extollere,

    Cic. Lael. 20, 72; cf. id. ib. §

    71: invident homines maxime paribus aut inferioribus,

    id. de Or. 2, 52, 209; cf.:

    indignum est, a pari vinci aut superiore, indignius ab inferiore atque humiliore,

    id. Quint. 31:

    supplices inferioresque,

    id. Font. 11:

    ordines,

    Caes. B. C. 1, 46:

    crudelis in inferiores,

    Auct. Her. 4, 40:

    non inferiora secutus,

    naught inferior, Verg. A. 6, 170.
    III.
    Sup. in two forms: infĭmus (or infŭmus) and īmus.
    A.
    Form infimus (infumus), a, um, lowest, last (= imus;

    but where the lowest of several objects is referred to, infimus is used,

    Cic. N. D. 1, 37, 103; 2, 6, 17; v. Krebs, Antibarb. p. 588).
    1.
    Lit.:

    stabiliendi causa singuli ab infimo solo pedes terra exculcabantur,

    Caes. B. G. 7, 73, 7:

    ab infimis radicibus montis,

    id. B. C. 1, 41, 3; 1, 42, 2:

    cum scripsissem haec infima,

    Cic. Q. Fr. 3, 1, 6:

    ab infima ara,

    from the lowest part of the altar, id. Div. 1, 33; cf.:

    sub infimo colle,

    the foot, Caes. B. G. 7, 79. — Subst.: infĭmum, i, n., the lowest part, bottom, in the phrase:

    ab infimo,

    from below, at the bottom, Plaut. Most. 3, 2, 140:

    collis erat leniter ab infimo acclivis,

    Caes. B. G. 7, 19, 1 (for which, ab imo;

    v. below, B. 1.): stipites demissi et ab infimo revincti,

    id. ib. 7, 73, 3; cf. Sen. Q. N. 3, 30, 4; 6, 4, 1; so,

    ad infimum,

    at the bottom, Caes. B. G. 7, 73, 3:

    collis passus circiter CC. infimus apertus,

    at the bottom, id. ib. 2, 18, 2.—
    2.
    Trop., lowest, meanest, basest in quality or rank:

    infima faex populi,

    Cic. Q. Fr. 2, 6; cf.:

    condicio servorum,

    id. Off. 1, 13:

    infimo loco natus,

    id. Fl. 11:

    summos cum infimis pari jure retinebat,

    id. Off. 2, 12:

    humilitas natalium,

    Plin. 18, 6, 7, § 37:

    preces,

    the most humble, Liv. 8, 2; 29, 30. — Hence, infĭmē, adv., only trop., at the bottom (late Lat.):

    quid summe est, quid infime,

    Aug. Ep. 18, 2. —
    B.
    Form imus, a, um, the lowest, deepest, last ( = infimus; but when opp. to summus, to express a whole from end to end, imus is used; v. Suet. Aug. 79; Quint. 2, 13, 9; Liv. 24, 34, 9; Cic. Rosc. Com. 7, 20; Hor. Ep. 1, 1, 54; cf. Krebs, Antibarb. p. 588).
    1.
    Lit.:

    ab imis unguibus usque ad verticem summum,

    Cic. Rosc. Com. 7, 20:

    terra ima sede semper haeret,

    id. Rep. 6, 18:

    fundo in imo,

    at the very bottom, Verg. A. 6, 581: vox, the deepest bass (opp. vox summa, the treble), Hor. S. 1, 3, 7; Quint. 11, 3, 15:

    conviva,

    that reclines at the bottom, Hor. S. 2, 8, 40; Mart. 6, 74:

    ad imam quercum,

    at the foot of the oak, Phaedr. 2, 4, 3:

    in aure ima,

    at the bottom of the ear, Plin. 11, 45, 103, § 205. — As substt.
    A.
    Plur.: īmi, ōrum, m., the lowest, most humble:

    aequalis ad maximos imosque pervenit clementiae tuae admiratio,

    Sen. Clem. 1, 1, 9:

    pacis et armorum superis imisque deorum Arbiter,

    Ov. F. 5, 665. —
    B.
    īmum, i, n., the bottom, depth, low [p. 945] est part. Lit.:

    ab imo ad summum,

    Hor. S. 2, 3, 308:

    locus erat paulatim ab imo acclivis,

    Caes. B. G. 3, 19, 1 (for which, ab infimo; v. above, A. 1.); so,

    tigna paulum ab imo praeacuta,

    id. ib. 4, 17:

    suspirare ab imo,

    to fetch a deep sigh, Ov. A. A. 3, 675:

    (aures) instabiles imo facit,

    at the bottom. at their roots, id. M. 11, 177:

    aquae perspicuae imo,

    down to the bottom, id. ib. 5, 588. — Plur.:

    ima summis mutare,

    to turn the lowest into the highest, Hor. C. 1, 34, 12; Vell. 2, 2:

    ima,

    the under world, Ov. M. 10, 47.—With gen.:

    ima maris,

    the bottom of the sea, Plin. 32, 6, 21, § 64:

    ima montis,

    the foot of a mountain, id. 4, 11, 18, § 40.—
    2.
    Trop., with respect to time or order, the last (mostly poet.):

    mensis,

    Ov. F. 2, 52.—Hence, subst.: īmum, i, n., the last, the end:

    nihil nostrā intersit an ab summo an ab imo nomina dicere incipiamus,

    Auct. Her. 3, 18, 30:

    si quid inexpertum scaenae committis... servetur ad imum,

    till the last, to the end, Hor. A. P. 126:

    dormiet in lucem... ad imum Threx erit,

    at last, id. Ep. 1, 18, 35.

    Lewis & Short latin dictionary > infime

  • 17 infimum

    infĕrus, a, um (ante-class. collat. form of the nom. sing. infer:

    ubi super inferque vicinus permittet,

    Cato, R. R. 149), adj. [cf. Sanscr. adh-aras, adh-amas, the lower, lowest; and Lat. infra], that is below, underneath, lower; opp. superus.
    I.
    Posit.
    A.
    In gen.: inferus an superus tibi fert Deus funera, Liv. Andr. ap. Prisc. p. 606 P.; cf.:

    Di Deaeque superi atque inferi,

    Plaut. Cist. 2, 1, 36; Ter. Phorm. 4, 4, 6; cf.

    also: ut ex tam alto dignitatis gradu ad superos videantur deos potius quam ad inferos pervenisse,

    Cic. Lael. 3, 12:

    limen superum inferumque salve,

    Plaut. Merc. 5, 1, 1:

    ut omnia supera, infera, prima, ultima, media videremus,

    Cic. Tusc. 1, 26, 64:

    loca,

    the lower parts, id. Arat. 474:

    fulmina,

    that come out of the ground, Plin. 2, 52, 53, § 138: aqua, that falls down, rain-water, Varr. ap. Non. 1, 221: mare inferum, the Lower, i. e. the Tuscan Sea (opp. mare superum, the Upper or Adriatic Sea), Mel. 2, 4; Plin. 3, 5, 10, § 75; Cic. Att. 9, 3, 1; id. de Or. 3, 19 et saep. also without mare:

    navigatio infero,

    upon the Tuscan Sea, id. Att. 9, 5, 1.—
    B.
    In partic., underground, belonging to the Lower World: infĕri, ōrum, m. ( gen. inferūm for inferorum, Varr. ap. Macr. S. 1, 16; Sen. de Ira, 2, 35), the inhabitants of the infernal regions, the dead:

    triceps apud inferos Cerberus,

    Cic. Tusc. 1, 5, 10:

    si ab inferis exsistat rex Hiero,

    were to rise from the dead, Liv. 26, 32:

    si salvi esse velint, Sulla sit iis ab inferis excitandus,

    to be raised from the dead, Cic. Cat. 2, 9, 20:

    inferorum animas elicere,

    id. Vatin. 6, 14:

    ad inferos poenas parricidii luere,

    in the infernal regions, id. Phil. 14, 12, 32:

    ab inferis excitare aliquem,

    i. e. to quote the words of one deceased, id. Or. 25, 85; id. Brut. 93, 322.
    II.
    Comp.: infĕrĭor, ius, lower in situation or place.
    A.
    Lit.:

    spatium,

    Caes. B. G. 7, 46, 3:

    locus,

    id. ib. 2, 25:

    pars,

    id. ib. 7, 35: ex inferiore loco dicere, from below (opp. ex superiore loco, from the tribunal), Cic. Att. 2, 24, 3; cf.

    superus, II. A.: onerosa suo pondere in inferius feruntur,

    downwards, Ov. M. 15, 241:

    scriptura,

    Cic. Inv. 2, 40, 117.— Plur. subst.: infĕrĭōres, um, m., the people of the lower part of the city, Auct. B. Alex. 6, 3. —
    B.
    Trop.
    1.
    Subsequent, later, latter, in time or succession:

    erant inferiores quam illorum aetas, qui, etc.,

    lived later, were younger, Cic. Q. Fr. 3, 5, 2; cf.:

    aetate inferiores paulo quam Iulius, etc.,

    id. Brut. 49, 182; and:

    inferioris aetatis esse,

    id. ib. 64, 228:

    inferiores quinque dies,

    the latter, Varr. L. L. 6, § 13 Müll. —
    2.
    Inferior in quality, rank, or number.
    (α).
    With abl. specif.:

    voluptatibus erant inferiores, nec pecuniis ferme superiores,

    Cic. Rep. 2, 34:

    inferior fortunā,

    id. Fam. 13, 5, 2:

    dignitate, auctoritate, existimatione, gratia non inferior, quam qui umquam fuerunt amplissimi,

    id. Q. Fr. 1, 3, 6:

    inferiores animo,

    Caes. B. G. 3, 24:

    quemadmodum causa inferior, dicendo fieri superior posset,

    Cic. Brut. 8:

    erat multo inferior navium numero Brutus,

    Caes. B. C. 1, 57. — With abl.:

    ut humanos casus virtute inferiores putes,

    Cic. Lael. 2.—
    (β).
    With in and abl.:

    in jure civili non inferior, quam magister fuit,

    Cic. Brut. 48, 179.—
    (γ).
    Absol.:

    inferiores extollere,

    Cic. Lael. 20, 72; cf. id. ib. §

    71: invident homines maxime paribus aut inferioribus,

    id. de Or. 2, 52, 209; cf.:

    indignum est, a pari vinci aut superiore, indignius ab inferiore atque humiliore,

    id. Quint. 31:

    supplices inferioresque,

    id. Font. 11:

    ordines,

    Caes. B. C. 1, 46:

    crudelis in inferiores,

    Auct. Her. 4, 40:

    non inferiora secutus,

    naught inferior, Verg. A. 6, 170.
    III.
    Sup. in two forms: infĭmus (or infŭmus) and īmus.
    A.
    Form infimus (infumus), a, um, lowest, last (= imus;

    but where the lowest of several objects is referred to, infimus is used,

    Cic. N. D. 1, 37, 103; 2, 6, 17; v. Krebs, Antibarb. p. 588).
    1.
    Lit.:

    stabiliendi causa singuli ab infimo solo pedes terra exculcabantur,

    Caes. B. G. 7, 73, 7:

    ab infimis radicibus montis,

    id. B. C. 1, 41, 3; 1, 42, 2:

    cum scripsissem haec infima,

    Cic. Q. Fr. 3, 1, 6:

    ab infima ara,

    from the lowest part of the altar, id. Div. 1, 33; cf.:

    sub infimo colle,

    the foot, Caes. B. G. 7, 79. — Subst.: infĭmum, i, n., the lowest part, bottom, in the phrase:

    ab infimo,

    from below, at the bottom, Plaut. Most. 3, 2, 140:

    collis erat leniter ab infimo acclivis,

    Caes. B. G. 7, 19, 1 (for which, ab imo;

    v. below, B. 1.): stipites demissi et ab infimo revincti,

    id. ib. 7, 73, 3; cf. Sen. Q. N. 3, 30, 4; 6, 4, 1; so,

    ad infimum,

    at the bottom, Caes. B. G. 7, 73, 3:

    collis passus circiter CC. infimus apertus,

    at the bottom, id. ib. 2, 18, 2.—
    2.
    Trop., lowest, meanest, basest in quality or rank:

    infima faex populi,

    Cic. Q. Fr. 2, 6; cf.:

    condicio servorum,

    id. Off. 1, 13:

    infimo loco natus,

    id. Fl. 11:

    summos cum infimis pari jure retinebat,

    id. Off. 2, 12:

    humilitas natalium,

    Plin. 18, 6, 7, § 37:

    preces,

    the most humble, Liv. 8, 2; 29, 30. — Hence, infĭmē, adv., only trop., at the bottom (late Lat.):

    quid summe est, quid infime,

    Aug. Ep. 18, 2. —
    B.
    Form imus, a, um, the lowest, deepest, last ( = infimus; but when opp. to summus, to express a whole from end to end, imus is used; v. Suet. Aug. 79; Quint. 2, 13, 9; Liv. 24, 34, 9; Cic. Rosc. Com. 7, 20; Hor. Ep. 1, 1, 54; cf. Krebs, Antibarb. p. 588).
    1.
    Lit.:

    ab imis unguibus usque ad verticem summum,

    Cic. Rosc. Com. 7, 20:

    terra ima sede semper haeret,

    id. Rep. 6, 18:

    fundo in imo,

    at the very bottom, Verg. A. 6, 581: vox, the deepest bass (opp. vox summa, the treble), Hor. S. 1, 3, 7; Quint. 11, 3, 15:

    conviva,

    that reclines at the bottom, Hor. S. 2, 8, 40; Mart. 6, 74:

    ad imam quercum,

    at the foot of the oak, Phaedr. 2, 4, 3:

    in aure ima,

    at the bottom of the ear, Plin. 11, 45, 103, § 205. — As substt.
    A.
    Plur.: īmi, ōrum, m., the lowest, most humble:

    aequalis ad maximos imosque pervenit clementiae tuae admiratio,

    Sen. Clem. 1, 1, 9:

    pacis et armorum superis imisque deorum Arbiter,

    Ov. F. 5, 665. —
    B.
    īmum, i, n., the bottom, depth, low [p. 945] est part. Lit.:

    ab imo ad summum,

    Hor. S. 2, 3, 308:

    locus erat paulatim ab imo acclivis,

    Caes. B. G. 3, 19, 1 (for which, ab infimo; v. above, A. 1.); so,

    tigna paulum ab imo praeacuta,

    id. ib. 4, 17:

    suspirare ab imo,

    to fetch a deep sigh, Ov. A. A. 3, 675:

    (aures) instabiles imo facit,

    at the bottom. at their roots, id. M. 11, 177:

    aquae perspicuae imo,

    down to the bottom, id. ib. 5, 588. — Plur.:

    ima summis mutare,

    to turn the lowest into the highest, Hor. C. 1, 34, 12; Vell. 2, 2:

    ima,

    the under world, Ov. M. 10, 47.—With gen.:

    ima maris,

    the bottom of the sea, Plin. 32, 6, 21, § 64:

    ima montis,

    the foot of a mountain, id. 4, 11, 18, § 40.—
    2.
    Trop., with respect to time or order, the last (mostly poet.):

    mensis,

    Ov. F. 2, 52.—Hence, subst.: īmum, i, n., the last, the end:

    nihil nostrā intersit an ab summo an ab imo nomina dicere incipiamus,

    Auct. Her. 3, 18, 30:

    si quid inexpertum scaenae committis... servetur ad imum,

    till the last, to the end, Hor. A. P. 126:

    dormiet in lucem... ad imum Threx erit,

    at last, id. Ep. 1, 18, 35.

    Lewis & Short latin dictionary > infimum

  • 18 veneratus

    vĕnĕror, ātus, 1, v. dep. a. [Sanscr. vankh, wish, pray; cf. O. H. Germ. wunsc; Engl. wish; and Lat. Venus, venustas], to reverence with religious awe, to worship, adore, revere, venerate.
    I.
    Lit.
    A.
    Of religious worship offered to the gods, etc. (class.;

    syn.: adoro, colo, revereor): di quos nos colere precari venerarique soleamus,

    Cic. N. D. 1, 42, 119:

    venerari et colere deos,

    id. ib. 2, 28, 71:

    auguste sancteque deos omnes,

    id. ib. 3, 21, 53:

    simulacrum in precibus,

    id. Verr. 2, 4, 43, § 94:

    eum (Epicurum) ut deum,

    id. Tusc. 1, 21, 48:

    eos in deorum numero (with colere),

    id. Agr. 2, 35, 95:

    lapidem e sepulcro pro deo,

    id. Planc. 40, 95:

    Larem Farre pio,

    Verg. A. 5, 745:

    majestatem naturae deorum,

    Quint. 3, 7, 7:

    templa dei,

    Verg. A. 3, 84.—
    B.
    With men or things as objects, to revere, do homage to, reverence, honor (not ante-Aug.):

    quin omne humanum genus secundum deos nomen Romanum veneretur,

    Liv. 36, 17, 15:

    veneratur illos populus idem colitque,

    Sen. Ira, 3, 41, 3:

    Satrium utque Pomponium venerebamur,

    Tac. A. 6, 8:

    sic patris sic mariti memoriam venerari,

    id. Agr. 46:

    omnes qui aliquid in studiis faciunt venerari studeo,

    Plin. Ep. 6, 17, 5; 7, 31, 5:

    spectacula edentes,

    Suet. Claud. 12:

    ut humilitas amplitudinem venerari debet,

    Val. Max. 3, 8, 7:

    canos ejus et annos,

    id. 4, 5, ext. 2:

    principes,

    id. 8, 5, 6:

    antiquorum curam diligentiamque,

    Plin. 27, 2, 2, § 4:

    (Augustum),

    Hor. C. 4, 14, 52:

    amicos,

    Ov. P. 1, 2, 51:

    se (scribentes),

    Hor. Ep. 2, 2, 107; 2, 1, 263.—
    II.
    Transf., to ask reverently for any thing, to beseech, implore, beg, entreat, supplicate; with ut:

    nunc quisquis est deus, veneror, Ut nos ex hac aerumnā miseras eximat,

    Plaut. Rud. 1, 4, 37; 5, 2, 62; id. Poen. 5, 1, 17; id. Aul. prol. 8; cf. an old formula of prayer in Liv. 8, 9, 7: qui multa deos venerati sint contra ejus salutem, Caecin. ap. Cic. Fam. 6, 7, 2:

    nihil horum,

    Hor. S. 2, 6, 8:

    nec tu supplicibus me sis venerata tabellis,

    Prop. 2, 20 (3, 13), 33.
    1.
    Act. collat, form vĕnĕro, āre:

    saluto te, vicine Apollo, veneroque te, Ne, etc.,

    Plaut. Bacch. 2, 1, 4:

    ut venerem Lucinam meam,

    id. Truc. 2, 5, 23.—
    2.
    Veneror, as passive, App. M. 11, p. 257, 25; Ambros. Ep. 17, 1.— vĕnĕrātus, a, um, in a pass. signif.:

    Ceres, Hor, S. 2, 2, 124: Sibylla,

    Verg. A. 3, 460; cf. Prisc. p. 794.
    A.
    vĕ-nĕrandus, a, um, P. a., worthy of veneration, venerable:

    VENERANDISSIMI CAESARES,

    Inscr. Grut. 209, 2; Paul. Nol. Ep. 38, 3.—
    B.
    vĕnĕranter, adv., with veneration, reverently (eccl. Lat.):

    adorant omnes,

    Tert. Carm. Judic. Dom. 184; Sedul. 5, 432.

    Lewis & Short latin dictionary > veneratus

  • 19 veneror

    vĕnĕror, ātus, 1, v. dep. a. [Sanscr. vankh, wish, pray; cf. O. H. Germ. wunsc; Engl. wish; and Lat. Venus, venustas], to reverence with religious awe, to worship, adore, revere, venerate.
    I.
    Lit.
    A.
    Of religious worship offered to the gods, etc. (class.;

    syn.: adoro, colo, revereor): di quos nos colere precari venerarique soleamus,

    Cic. N. D. 1, 42, 119:

    venerari et colere deos,

    id. ib. 2, 28, 71:

    auguste sancteque deos omnes,

    id. ib. 3, 21, 53:

    simulacrum in precibus,

    id. Verr. 2, 4, 43, § 94:

    eum (Epicurum) ut deum,

    id. Tusc. 1, 21, 48:

    eos in deorum numero (with colere),

    id. Agr. 2, 35, 95:

    lapidem e sepulcro pro deo,

    id. Planc. 40, 95:

    Larem Farre pio,

    Verg. A. 5, 745:

    majestatem naturae deorum,

    Quint. 3, 7, 7:

    templa dei,

    Verg. A. 3, 84.—
    B.
    With men or things as objects, to revere, do homage to, reverence, honor (not ante-Aug.):

    quin omne humanum genus secundum deos nomen Romanum veneretur,

    Liv. 36, 17, 15:

    veneratur illos populus idem colitque,

    Sen. Ira, 3, 41, 3:

    Satrium utque Pomponium venerebamur,

    Tac. A. 6, 8:

    sic patris sic mariti memoriam venerari,

    id. Agr. 46:

    omnes qui aliquid in studiis faciunt venerari studeo,

    Plin. Ep. 6, 17, 5; 7, 31, 5:

    spectacula edentes,

    Suet. Claud. 12:

    ut humilitas amplitudinem venerari debet,

    Val. Max. 3, 8, 7:

    canos ejus et annos,

    id. 4, 5, ext. 2:

    principes,

    id. 8, 5, 6:

    antiquorum curam diligentiamque,

    Plin. 27, 2, 2, § 4:

    (Augustum),

    Hor. C. 4, 14, 52:

    amicos,

    Ov. P. 1, 2, 51:

    se (scribentes),

    Hor. Ep. 2, 2, 107; 2, 1, 263.—
    II.
    Transf., to ask reverently for any thing, to beseech, implore, beg, entreat, supplicate; with ut:

    nunc quisquis est deus, veneror, Ut nos ex hac aerumnā miseras eximat,

    Plaut. Rud. 1, 4, 37; 5, 2, 62; id. Poen. 5, 1, 17; id. Aul. prol. 8; cf. an old formula of prayer in Liv. 8, 9, 7: qui multa deos venerati sint contra ejus salutem, Caecin. ap. Cic. Fam. 6, 7, 2:

    nihil horum,

    Hor. S. 2, 6, 8:

    nec tu supplicibus me sis venerata tabellis,

    Prop. 2, 20 (3, 13), 33.
    1.
    Act. collat, form vĕnĕro, āre:

    saluto te, vicine Apollo, veneroque te, Ne, etc.,

    Plaut. Bacch. 2, 1, 4:

    ut venerem Lucinam meam,

    id. Truc. 2, 5, 23.—
    2.
    Veneror, as passive, App. M. 11, p. 257, 25; Ambros. Ep. 17, 1.— vĕnĕrātus, a, um, in a pass. signif.:

    Ceres, Hor, S. 2, 2, 124: Sibylla,

    Verg. A. 3, 460; cf. Prisc. p. 794.
    A.
    vĕ-nĕrandus, a, um, P. a., worthy of veneration, venerable:

    VENERANDISSIMI CAESARES,

    Inscr. Grut. 209, 2; Paul. Nol. Ep. 38, 3.—
    B.
    vĕnĕranter, adv., with veneration, reverently (eccl. Lat.):

    adorant omnes,

    Tert. Carm. Judic. Dom. 184; Sedul. 5, 432.

    Lewis & Short latin dictionary > veneror

См. также в других словарях:

  • Humilitas, S. — S. Humilitas, Vid. Abbat. (22. Mai). Vom Lat. humilitas = Demuth etc. – Die hl. Humilitas, Stifterin der Vallumbrosanerinnen und Abtissin dieses Ordens, wurde im J. 1226 zu Faenza in der Romagna (Faventia in Romandiola) von angesehenen Eltern… …   Vollständiges Heiligen-Lexikon

  • humilitas —    (s.f.) Il termine designa le parti del discorso che presentano un grado di credibilità assai debole. stile umile …   Dizionario di retorica par stefano arduini & matteo damiani

  • humilité — [ ymilite ] n. f. • XIIe; humilitiet Xe; lat. humilitas 1 ♦ Sentiment de sa faiblesse, de son insuffisance qui pousse une personne à s abaisser volontairement en réprimant tout mouvement d orgueil. ⇒ modestie. Courber la tête en signe d humilité …   Encyclopédie Universelle

  • грехи и добродетели —         В теологии на протяжении всего средневековья различали т.н. теологические Д.и вера, надежда, любовь (fides, spes, Caritas т. н. пау линская троица Д.ей 1 Кор. 13,1) и основные Д. и благоразумие, справедливость, умеренность и сила… …   Словарь средневековой культуры

  • Berliner Gemäldegalerie — Blick auf den Haupteingang zum Kulturforum Berlin Die Berliner Gemäldegalerie am Kulturforum Berlin ist eine Spezialsammlung der Staatlichen Museen zu Berlin, Stiftung Preußischer Kulturbesitz (SPK), und beherbergt einen der bedeutendsten… …   Deutsch Wikipedia

  • Das sogenannte Böse — ist ein Buch des Verhaltensforschers Konrad Lorenz aus dem Jahr 1963. Er behandelt darin den Ursprung von und den Umgang mit der Aggression, das heißt dem von Lorenz so gedeuteten innerartlichen, „auf den Artgenossen gerichteten Kampftrieb von… …   Deutsch Wikipedia

  • Gemäldegalerie (Berlin) — Blick auf den Haupteingang zum Kulturforum Berlin Die Berliner Gemäldegalerie am Kulturforum Berlin ist eine Spezialsammlung der Staatlichen Museen zu Berlin, Stiftung Preußischer Kulturbesitz (SPK), und beherbergt einen der bedeutendsten… …   Deutsch Wikipedia

  • Gemäldegalerie Berlin — Blick auf den Haupteingang zum Kulturforum Berlin Die Berliner Gemäldegalerie am Kulturforum Berlin ist eine Spezialsammlung der Staatlichen Museen zu Berlin, Stiftung Preußischer Kulturbesitz (SPK), und beherbergt einen der bedeutendsten… …   Deutsch Wikipedia

  • humildad — (Del lat. humilitas, atis.) ► sustantivo femenino 1 Condición de la persona que actúa sin orgullo, sin presumir de sus méritos y reconociendo sus defectos o sus errores. SINÓNIMO [modestia,recato] reserva sencillez ANTÓNIMO vanidad 2… …   Enciclopedia Universal

  • Borromeo — Fürstliches Wappen der Familie Borromeo Borromeo ist der Name eines alten italienischen Adelsgeschlechts, das ursprünglich aus Padua stammt, wo es unter dem Namen Vitaliani seit dem 12. Jahrhundert urkundlich erscheint. 1406 nahm das… …   Deutsch Wikipedia

  • Demut — Der Ausdruck Demut kommt aus dem althochdeutschen diomuoti („dienstwillig“, also eigentlich „Gesinnung eines Dienenden“) und wurde von Martin Luther zur Übersetzung der biblischen Ausdrücke tapeinophrosyne (griechisch) bzw. der lateinischen… …   Deutsch Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»