-
1 HLAUPA
* * *(hleyp; hljóp, hljópum; hlaupinn), v.1) to leap, jump (hann hljóp meirr en hæð sina);hljópu þeir á hesta sína, they sprang upon their horses;hlaupa fyrir borð, útbyrðis, to leap overboard;hlaupa á sund, to leap into the water;hlaupa upp, to spring to one’s feet, start up (þá hljópu varðmerm upp);refl., hlaupast á brott, to run away;3) of a river, to flood;hjlópu vötn fram ok leysti árnar, the waters rose in flood and the ice was broken;of ice, mikit svell var hlaupit upp ( there was a great sloping sheet of ice) öðru megin fljótsins;4) with preps.:hlaupa at e-m, hlaupa á e-n, to attack one;hlaupa á, to come suddenly on, spring up, of a gale (þá hljóp á útsynningr steinóði);hlaupa saman, of a wound, to heal over;hlaupa í sundr, to open up again (sárit var hlaupit í sundr).* * *pres. hleyp, pl. hlaupum; pret. hljóp, hljópt, hljóp, pl. hljópum, mod. hlupum; pret. subj. hlypi, hlœpi, Fms. x. 364, hljópisk, Ó. H. 246; part. pass. hlaupinn; subj. hlæpi, Ó. H. 118; læpizk, O. H. L. 82; but hlypi, Hom. 158, Ó. T. 68, l. 24: [Ulf. hlaupan = ἀναπηδαν, Mark x. 50; A. S. hleâpan, pret. hleop; Scot. loup, part. loppen; Engl. leap; Hel. hlôpan; O. H. G. hlaufan; Germ. laufen; Swed. löpa; Dan. löbe]:—to leap, jump, which, as in Engl., is the proper meaning of the word, and hence of any sudden motion, to leap or start up; hann hljóp meir en hæð sína ok eigi skemra aptr en fram fyrir sik, Nj. 29; hann hleypr ór loptinu ofan ok á straetið ok kemr standandi niðr, Fms. xi. 117; hljóp hann þá út af múrinum, i. 104; hlaupa yfir háfar stengr, viii. 207; hljópu þeir þá á hesta sína, they leaped on their horses, Nj. 263; Atli hleypr upp á skip at Rúti, 9; ef fé hleypr löggarð, if cattle leap over a fence, Grág. ii. 262; Kári hljóp upp við lagit ok brá í sundr við fótunum, Nj. 253; h. fyrir borð útbyrðis, to leap overboard, Eg. 124, Fms. x. 363, 364; Egill hljóp yfir díkit, Eg. 530; þat segja menn at á sitt borð hlœpi hvárr þeirra Ólafs konungs, Fms. x. 364; Hrungnir varð reiðr ok hleypr upp á hest sinn, Edda 57; hljópu þeir til vápna sinna, Eg. 121; Kjartan hljóp á sund ( leaped into the water) ok lagðisk at manninum, Bs. i. 18; Kári hljóp á spjótskaptið ok braut í sundr, Nj. 253; en þriði hljóp ( leaped) á skipit út, Eg. 220; var þar at hlaupa ( to climb) upp á bakka nokkurn, id.; hann hljóp at baki Kára, Nj. 253; hann kastar verkfarunum ok hleypr á skeið, and took to his heels, Njarð. 370; hann hljóp báðum fótum í gögnum skipit, Edda 36: of a weapon, bryntröllit hljóp út um bringuna, Ld. 150; hljóp þá sverðit ( it bounded) Kára á síðuna Móðólfi, Nj. 262.β. with prepp.; h. upp, to spring to ones feet, start up; þá hlupu varðmenn upp, Eg. 121; þá hljóp Kjartan upp ok afklæddisk, Bs. i. 18; ok eptir örvar-boði hljóp upp múgr manns, Fms. i. 210; h. yfir, to jump over, metaph. to skip, Alg. 262; hlaupa yfir eða gleyma, H. E. i. 486; h. frá e-m, to run away from, desert one, Grág. i. 297; h. af, to be left, remain, Rb. 234, 494 (afhlaup).2. special usages; a law term, to assault; hlaupa til manns lögmætu frumhlaupi, Grág. ii. 7: of fury, sickness, pain, to burst out, í hvert sinn er æði eðr reiði hljóp á hann, Fms. i. 15; en er hann var búinn hljóp fæli-sótt at honum, iv. 284: of pain, hljóp blástr í búkinn, Grett. 137 new Ed.: of fire, sagði at jarðeldr var upp kominn, ok mundi hann h. á bæ Þórodds goða, Bs. i. 22: of a river, to flood, áðr Almanna-fljót leypi (i. e. hleypi, hlypi) var þat kallat Rapta-lækr, Landn. 266; þessa sömu nótt kom þeyr mikill ok hlupu vötn fram ok leysti árnar, the waters rose in flood and the ice was broken, Sturl. iii. 45: of ice, mikit svell var hlaupit upp öðru megin fljótsins ok hált sem gler, a great hummock of ice rose up, Nj. 144; hljóp upp kúla, a wheal sprung up from a blow, Il. ii. 267; h. saman, sundr, of a wound; var skeinan saman hlaupin svá náliga þótti gróin, Grett. 152; sárið var hlaupit í sundr, the wound had broken out again, id.: of a gale, þá hljóp á útsynningr steinóði, Eg. 600:—of milk, blood, to curdle, coagulate, (cp. North. E. loppert = coagulated; so, leper-blode = clotted blood in the Old Engl. poem Pricke of Conscience, l. 459.)II. to run, but rarely in old writers, [Dan. löbe; Germ. laufen]; eigi hljóp hann at seinna, Ásbjörn hljóp heim, id. (but from a paper MS.); þeir hlaupa eptir en hann kemsk á skóg undan, Nj. 130; jarl eggjar menn at h. eptir honum, 132: freq. in mod. usage.III. reflex. to take oneself off, to run away; ef þræll leypsk, N. G. L. i. 34; þá vildi Uni hlaupask á braut með sína menn, Landn. 246; við þann mann er hleypsk frá ómaga, Grág. i. 297; ef maðr hleypsk á brott af landi er sekr er orðinn, 96; þat var á einhverri nátt at Steinn hljópsk á braut ór bænum, Fms. iv. 317; þar er menn hlaupask til ( came to blows) eða verða vegnir, Grág. ii. 83; nú er þat várt ráð at vér hlaupimk með yðr ok sömnum liði, Fms. ix. 248; var hann í fjötri, at hann hljópisk (lypist, Hom. 158, l. c.) eigi frá honum, Ó. H. 246; hlaupask braut, id.: part., hlaupandi menn, h. sveinar, ‘landloupers,’ Finnb. 344, Mag. 6; cp. hlaupingi.
См. также в других словарях:
hlaupan — *hlaupan germ., stark. Verb: nhd. laufen; ne. run (Verb); Rekontruktionsbasis: got., an., ae., afries., anfrk., as., ahd.; Vw.: s. *ga , *uz ; Etymo … Germanisches Wörterbuch
hlaupan — (*) [akin to Eng leap, Ger laufen] : run. Comp. ushlaupan jump … Gothic dictionary with etymologies
galoper — [ galɔpe ] v. <conjug. : 1> • v. 1135; frq. °wala hlaupan;cf. all. wohl laufen « bien courir » 1 ♦ V. intr. Aller au galop. Galoper ventre à terre. « leurs chevaux libérés, étriers fous et clinquants, galopaient à vide » (Céline). ♢ Par ext … Encyclopédie Universelle
ku̯elp-1, ku̯elb- : ku̯l̥p/b- : klup/b- — ku̯elp 1, ku̯elb : ku̯l̥p/b : klup/b English meaning: to stumble, stutter; to trot Deutsche Übersetzung: “with den Knien einknicken, stolpern; traben” Material: Gk. κάλπη “trot” (*κFάλπα, *ku̯l̥pü); Ger. holpern, dial. holpeln,… … Proto-Indo-European etymological dictionary
Gallop — Gal lop, v. i. [imp. & p. p. {Galloped}; p. pr. & vb. n. {Galloping}.] [OE. galopen, F. galoper, of German origin; cf. assumed Goth. ga hlaupan to run, OHG. giloufen, AS. gehle[ a]pan to leap, dance, fr. root of E. leap, and a prefix; or cf.… … The Collaborative International Dictionary of English
Galloped — Gallop Gal lop, v. i. [imp. & p. p. {Galloped}; p. pr. & vb. n. {Galloping}.] [OE. galopen, F. galoper, of German origin; cf. assumed Goth. ga hlaupan to run, OHG. giloufen, AS. gehle[ a]pan to leap, dance, fr. root of E. leap, and a prefix; or… … The Collaborative International Dictionary of English
Galloping — Gallop Gal lop, v. i. [imp. & p. p. {Galloped}; p. pr. & vb. n. {Galloping}.] [OE. galopen, F. galoper, of German origin; cf. assumed Goth. ga hlaupan to run, OHG. giloufen, AS. gehle[ a]pan to leap, dance, fr. root of E. leap, and a prefix; or… … The Collaborative International Dictionary of English
Old Frankish — Spoken in formerly the Netherlands, Belgium, Luxembourg, Northern France, Western Germany Era Evolved into Old Low Franconian by the 8th century Language family Indo European … Wikipedia
Галоп — (франц. galop, от франкск. wahl hlaup кельтская рысь, wala hlaupan хорошо бежать; нем. Galopp, Galopade, Galoppwalzer) бальный танец 19 в., исполняющийся в стремительном скачкообразном движении. Музыкальный размер 2/4, характерные … Музыкальная энциклопедия
галопом! — (иноск.) обращаясь к посланному: бегом (шуточн.), вскачь, как можно скорее (намек на галоп быстрый бег лошади) Ср. Галопировать (иноск.) скакать по детски, подражая лошади. Ср. Как только гувернантка вернулась в комнату, я принялся галопировать… … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона
Галопом! — Галопомъ! (иноск.) обращаясь къ посланному бѣгомъ (шуточн.) вскачь, какъ можно скорѣе (намекъ на галопъ быстрый бѣгъ лошади). Ср. Галопировать (иноск.) скакать по дѣтски, подражая лошади. Ср. Какъ только гувернантка вернулась въ комнату, я… … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)
