-
1 небо
-
2 небесный
gökle ilgili* * *gök °; göksel; semavi (тж. неземной)небе́сный свод — gök kubbesi; gökyüzü
••небе́сная сфе́ра — gök küresi
-
3 небосвод
м -
4 покрываться
несов.; сов. - покры́ться1) (одеялом и т. п.) örtünmek, üstüne / üzerine örtmek2) kaplanmak; bağlamak, tutmak (коркой, льдом, мхом и т. п.)не́бо покры́лось ту́чами — gökyüzü kara bulutlarla kaplandı
лицо́ его́ покры́лось по́том — yüzünü ter kapladı
покрыва́ться пы́лью — tozlanmak
-
5 усеивать
kaplamak; serpmek* * *несов.; сов. - усе́ятьkaplamak; serpmek ( разбрасывать)не́бо усе́яно звёздами — gökyüzü sayısız yıldızlarla kaplı
я́блони усе́яны плода́ми — elmalar pıtrak gibi
лицо́, усе́янное весну́шками — serpme çilli yüz
-
6 чёрный
siyah,kara; arka* * *1) врз kara, siyahчёрная кра́ска — kara boya
кра́сить в чёрный цвет — karaya / siyaha boyamak
чёрные дни перен. — kara günler
чёрные си́лы — перен. kara kuvvetler
чёрное не́бо — siyah gökyüzü
чёрная рабо́та — kara / kaba iş
чёрный ферзь — шахм. siyah vezir
ру́ки, чёрные от гря́зи — kirden siyahlaşmış eller
лицо́ у него́ ста́ло чёрным от го́ря — kahrından yüzü simsiyah kesilmişti
2) arkaчёрная ле́стница — hizmet merdiveni, arka merdiven
3) (чёрное) → сущ., с siyah (renk)он был в чёрном — siyahlar giymişti; karalar giymişti ( в знак траура)
4) (чёрные) → сущ., мн. siyahlarигра́ть чёрными — siyahlarla oynamak
коро́ль чёрных — siyah şahı
••чёрный хлеб — siyah / kara ekmek
чёрный ко́фе — alaturka kahve
чёрная икра́ — siyah havyar
чёрная дыра́ — астр. siyah / kara oyuk
стра́ны Чёрной А́фрики — siyah Afrika ülkeleri
попа́сть в чёрные спи́ски — kara listeye geçmek
занести́ кого-что-л. в чёрные спи́ски — kara listeye geçirmek / almak
называ́ть чёрное бе́лым — akı kara, karayı ak göstermek
чёрные мета́ллы — demir ve çelik (- ler)
чёрная металлу́рги́я — demirçelik metalürjisi
чёрная би́ржа — karaborsa
чёрный ры́нок — karaborsa
-
7 чистый
temiz; an,saf; halis,has,katıksız; net; sırf* * *1) temiz тж. перен.чи́стая таре́лка — temiz tabak
чи́стая ко́мната — temiz oda
чи́стая рабо́та (о качестве изделия) — temiz iş
на чи́стом туре́цком языке́ — temiz Türkçe ile, Türkçe'nin hasıyla
чи́стая вода́ — duru su
чи́стый родни́к / исто́чник — suyu duru kaynak
чи́стый во́здух — temiz hava
чи́стый челове́к — перен. temiz bir adam
2) saf, arı; has, halis; katıksızчи́стое сли́вочное ма́сло — saf tereyağı
чи́стый спирт — saf ispirto
чи́стое зо́лото — saf / arı altın
чи́стое серебро́ — has gümüş
чи́стая шерсть — halis / saf yün
чи́стый шёлк — has ipek
живо́тное чи́стой кро́ви — temizkan hayvan
из чи́стого мра́мора — som mermerden (yapılan)
3) açık; boşчи́стое не́бо — açık gökyüzü
лист чи́стой бума́ги — bir yaprak boş kağıt
4) netчи́стый дохо́д — net gelir
чи́стая при́быль — net kâr
чи́стый вес — net ağırlık
он получа́ет (на́ руки) две́сти рубле́й чи́стыми — eline iki yüz ruble temiz para geçiyor
5) разг. sırfэ́то чи́стая ложь — bu, sırf / yalnızca yalandır
э́то чи́стая случа́йность — bu, tamamen bir raslantıdır
э́то- чи́стая тео́рия — bu, katıksız bir teoridir
чи́стый вздор — su katılmamış saçma
••уто́пия чи́стой воды́ — ütopyanın dik âlâsı
одержа́ть чи́стую побе́ду над кем-л. (о борце) — birini tuşla yenmek
-
8 ясный
parlak; aydınlık; net* * *1) parlakя́сное со́лнце — parlak güneş
2) açık, aydın(lık)я́сная пого́да — açık hava
я́сная ночь — aydınlık gece
не́бо бы́ло я́сным — gökyüzü bulutsuzdu
3) açık; seçik; netя́сный звук — net / seçik ses
я́сные очерта́ния гор — dağların seçik silueti
вопро́с я́сен — mesele açıktır
я́сное наме́рение — açık niyet
он дал о́чень я́сный отве́т — çok net bir cevap verdi
4) açık, aydınя́сный стиль — aydın üslup
у него́ я́сный ум — zihni açıktır
См. также в других словарях:
gökyüzü — is. Göğün görünen yüzeyi, sema Gökyüzünün başka rengi de varmış / Geç fark ettim taşın sert olduğunu. C. S. Tarancı Birleşik Sözler gökyüzü mavisi Atasözü, Deyim ve Birleşik Fiiller gökyüzünde düğün var deseler kadınlar merdiven kurmaya kalkar … Çağatay Osmanlı Sözlük
Gokyuzu Hotel — (Акчай,Турция) Категория отеля: Адрес: Iskele Mah. Kaynarca 1. Sok. No:10 Balikesir/A … Каталог отелей
gökyüzü mavisi — is. 1) Açık mavi 2) sf. Bu renkte olan … Çağatay Osmanlı Sözlük
hava kapanmak — gökyüzü bulutlarla örtülmek … Çağatay Osmanlı Sözlük
CEVV-İ SEMÂ — Gökyüzü. Gök boşluğu. Fezâ. (Cevv i âsuman da denir … Yeni Lügat Türkçe Sözlük
FİRUZE-RİVAK — Gökyüzü, sema … Yeni Lügat Türkçe Sözlük
HALKA-İ ÂB-GÛN — Gökyüzü, sem … Yeni Lügat Türkçe Sözlük
KUBBE-İ MİNA — Gökyüzü. Gök kubbesi … Yeni Lügat Türkçe Sözlük
NİLÎ PERDE — Gökyüzü, sema … Yeni Lügat Türkçe Sözlük
PERDE-İ NİLGÜN — Gökyüzü, sema … Yeni Lügat Türkçe Sözlük
SAFİH — Gökyüzü, semâ. * Yassı veya düz olan şey … Yeni Lügat Türkçe Sözlük